- Tytuł:
- On the Imagological Reflection of The Tinker Topos in the Librettos of J.K. Chmelenský and K. Želenský (“Image of The Neighbour” in the 19th Century´s Czecho-Slovak Cultural Relations)
- Autorzy:
- Zelenková, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1182981.pdf
- Data publikacji:
- 2016-06-15
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
imagology
tinker topos
otherness
“image of the neighbour”
J.K. Chmelenský
K. Želenský
Czecho-Slovak relations
comparative literature
imagologia
topos naprawiacza garnków
inność
„obraz sąsiada”
stosunki słowacko-czeskie
komparatystyka - Opis:
-
Artykuł wychodzi z poglądów jednego ze współzałożycieli imagologii H. Dyserincka, według którego „obraz sąsiada” musi mieć przewagę recepcji nad teorią wpływu, tj. przewagę dialogu międzykulturowego nad manifestowaniem przewagi poziomu rozwoju jednej literatury nad drugą. W stosunkach czesko-słowackich obraz “własnego” (autoobraz) i obraz „cudzego” (heteroobraz) w XIX wieku z powodów ideologicznych były ograniczane, gdy chodzi o wytworzenie takiego dyskursu kultury w formie narratywnej, w którym pojawiałyby się tematy i obrazy wspierające teorię wewnątrzkulturowej jedności. Poprzez wykorzystaną w artykule koncepcję intertekstualności dokonuje się analizy semantycznej i genologicznej transformacji toposu naprawiacza garnków (druciarza), który był w XIX wieku najczęstszym stereotypem związanym ze słowackim kontekstem, a zwłaszcza w operowych librettach J.K. Chmelenskiego Dráteník (chodzi o pierwszą czeską śpiewogrę z roku 1826 F. Škroupa) i K. Želenskiego U Božích muk (kompozytor S. Suda, praska premiera 1898). Genetyczną zależność obu tekstów podtrzymują analogiczne motywy, także eksponowane w pieśni Kde domov můj, późniejszym czeskim hymnie narodowym. Pomimo ponad półwieku odstępu popularność obu oper u widzów wskazuje na potencjalne konotacje tego toposu (egzotyczna odmienność, społeczna niższość, typ słowackiego patrioty itp.), które odpowiadały narastającej politycznej aktualizacji czesko-słowackiej solidarności w końcu XIX wieku.
The paper draws on the ideas of one of the co-founders of imagology H. Dyserinck who claims that in the “image of the neighbour” there should be the prevalence of reception over the theory of influence, i.e. the prevalence of intercultural dialogue over the manifestation of the level of development of one literature over another. In Czecho-Slovak relations, the image of “one´s own” (autoimage) and the image of the “other” (heteroimage) were in the 19th century limited, out of ideological reasons, to the creation of such cultural discourse in the narrative form which would include the themes and images supporting the theory of intra-cultural unity. Making use of intertextuality, the paper analyses semantic and generic transformations of the tinker topos which was in the 19th century the most frequent stereotype associated with the Slovak context, namely, in the opera librettos of J.K. Chmelenský Dráteník [The Tinker] (the first Czech singspiel from 1826 by F. Škroup) and K. Želenský U Božích muk [At the Calvary] (composed by S. Suda, Prague premiere in 1898). The genetic dependence of both texts is also supported by analogical motifs, especially a high profile acquired by the song Kde domov můj [Where is my home], which later became the Czech national anthem. In spite of the distance of more than half a century, the popularity of both operas points to the potential connotations of this topos (exotic otherness, social degradation, a type of Slovak patriot, etc.) which suited the growing political topicality of the Czecho-Slovak solidarity at the end of the 19th century. - Źródło:
-
Porównania; 2016, 19; 32-40
1733-165X - Pojawia się w:
- Porównania
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł