Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jerzy, Bartmiński," wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 43
Tytuł:
„Etnolingwistyka” na jubileusz Profesor Anny Wierzbickiej
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611313.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Begriff des sprachlichen Weltbildes und die Methoden seiner Operationalisierung
The concept of the linguistic picture of the world and its operationalisations
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474085.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
ethnolinguistic
linguistic picture of the world
Opis:
The aim of this paper is to reflect on the concept of the linguistic picture of the world (LPoW) and methods of its reconstruction. The Author presents the historical overview and complex genesis of this concept, also in the context of the ethnolinguistic research tradition in Lublin. He defines the linguistic picture of the world as the interpretation of reality contained in language, which can be seen as a set of judgments about the world, people, things and events, originating from the subjective perception and conceptualisation of reality by those who speak the language. When reflecting on linguistic facts which can provide input for a description of the LPoW, the Author argues that such analysis should include three types of linguistic data: vocabulary (systemic linguistic data), texts (textual linguistic data) and surveys (elicited data).
Celem artykułu jest refleksja nad pojęciem językowego obrazu świata (JOS) oraz jego metody jego rekonstrukcji. Autor przedstawia wieloletnią historię i złożony rodowód tego pojęcia, również w kontekście badań etnolingwistyki lubelskiej. Językowy obraz świata definiuję jako zawartą w języku interpretacją rzeczywistości dającą się ująć w postaci zespołu sądów o świecie, o ludziach, rzeczach, zdarzeniach, powstającą w wyniku subiektywnej percepcji i konceptualizacji rzeczywistości przez mówiących danym językiem. Na pytanie, jakie fakty językowe mogą stanowić podstawę opisu JOS, autor odpowiada, że do analizy JOS włączyć należy trzy typy danych językowych: słownictwo (dane językowo-systemowe), teksty (dane językowo-tekstowe) oraz badania ankietowe (dane wywoływane).
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2012, 5; 261-289
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dunaje i szczedriłki. O polskich i ukraińskich tradycjach kolędniczych. Z Jerzym Bartmińskim rozmawia Maria Baliszewska
Dunaje and szczedriłki. On Polish and Ukrainian carolling customs: A conversation between Jerzy Bartmiński and Maria Baliszewska
Autorzy:
Baliszewska, Maria
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106385.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk customs
caroling
Christmas
folksongs
Jerzy Bartmiński
zwyczaje ludowe
kolędowanie
Boże Narodzenie
pieśni ludowe
Opis:
JERZY BARTMIŃSKI (1939–2022) – wybitny polski polski językoznawca, etnolingwista, folklorysta i slawista. Twórca lubelskiej szkoły etnolingwistyki i wieloletni wykładowca Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor i redaktor wielu książek, m.in O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (Londyn 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). Autor koncepcji i redaktor Słownika stereotypów i symboli ludowych oraz tomu Lubelskie w serii „Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały“ (t. 4, 2011). Założyciel i wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Etnolingwistyka“.
Jerzy Bartmiński (1939–2022) – distinguished Polish ethnolinguist and folklorist, professor at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. He was the author and editor of numerous monographs and volumes, including O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (London 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). He conceptualized and edited Słownik stereotypów i symboli ludowych as well as the volume Lubelskie in the series Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały (vol. 4, 2011). He also started the journal Etnolingwistyka and worked as the Chief Editor for many years.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 89-93
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskusja podsumowująca projekt „Metody analizy językowego obrazu świata w kontekście badań porównawczych”
Autorzy:
Фролова, Ольга
Юдин, Алексей В.
Айдачич, Деян
Nagórko, Alicja
Chlebda, Wojciech
Антропов, Николай
Korina, Natalia
Kochnowicz, Nadieżda
Березович, Елена Л.
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611569.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fol’klornyj mir v alfavitnom porjadke
THE WORLD OF FOLKLORE IN ALPHABETICAL ORDER
Autorzy:
Chrolenko, Aleksandr T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611246.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the dictionary of the language of folklore
folklore genres
perennial plants
folkloristic worldview
spiritual culture of Russian people
Nikita Tolstoy
Svetlana Tolstoy
Jerzy Bartmiński
Serafima Nikitina
Khrolenko
słownik języka folkloru
gatunki folkloru
byliny
folklorystyczny obraz świata
kultura duchowa Rosjan
Nikita Tołstoj
Swietłana Tołstojowa
Chrolenko
Opis:
W ostatnich dziesięcioleciach mijającego stulecia świat ogarnął niespotykany dotąd boom słownikowy. W Rosji i w innych krajach ukazały się liczne pozycje, w tym tak osobliwe, jak słownik żargonu więziennego czy wulgaryzmów, brakowało jednak słownika języka folkloru. Autor artykułu Świat folkloru w porządku alfabetycznym z satysfakcją odnotowuje fakt podjęcia prac nad trzema słownikami języka folkloru rosyjskiego i jednego – folkloru polskiego. Dwa z nich, a mianowicie słownik opracowany w Moskwie pod kierunkiem Nikity i Swietłany Tołstojów oraz w Lublinie pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego, mają charakter etnolingwistyczny. Dwa inne – przygotowywany w Moskwie pod kierunkiem Serafimy Nikitiny oraz w Kursku pod kierunkiem A.T. Chrolenki – mają charakter lingwofolklorystyczny. Słownik opracowywany w Kursku jest słownikiem typowo lingwistycznym, uwzględnia wyłącznie dane występujące w tekstach folkloru. W haśle słownikowym ujęte są wszystkie związki opisywanego leksemu. Hasło składa się z następujących części: (1) identyfikacyjnej, (2) paradygmatycznej, (3) syntagmatycznej, (4) paradygmatyczno-syntagmatycznej, (5) słowotwórczej, (6) funkcjonalnej, (7) informacyjnej. Dla ilustracji autor przytacza kilka haseł słownikowych: reka, zelenyj, promolvit’, vpolsvista. Zakłada się, że ta sama metoda opisu zostanie zastosowana do języka bylin, pieśni lirycznych i pozostałych gatunków folkloru. Z czasem nastąpi połączenie słowników języka poszczególnych gatunków folkloru w jedną całość. W pierwszej kolejności zostanie opracowany słownik języka bylin rosyjskich. Analizie poddane zostaną wyłącznie wyrazy autosemantyczne, pominięte zaimki, które nie posiadają określonej specyfiki folklorystycznej i nie mają większej wartości dla poznania folklorystycznego obrazu świata. Kurski słownik lingwofolklorystyczny będzie źródłem wiedzy nie tylko o języku, ale także o kulturze duchowej Rosjan.
The recent decades have witnessed extraordinary proliferation of lexicographic work. Numerous publications have appeared both in Russia and elsewhere, sonic of them rather peculiar, such as dictionaries of prison slang or obscene expressions. Although so far there has been no dictionary of the language of folklore, three projects on the language of Russian folklore and one on Polish folklore are currently under way. Of these, two are ethnolinguistic and two linguistic-folkloristic in nature. The former category includes dictionaries compiled in Moscow under the supervision of Nikita and Svetlana Tolstoy and the one compiled in Lublin under the supervision of Jerzy Bartmiński. To the latter category belong those complied in Moscow under the supervision of Serafima Nikitina and in Kursk under the supervision of A. T. Khrolenko. The latter of these is a typically linguistic enterprise, it only records data from texts of folklore. A dictionary entry, which contains all collocations of a particular lexeme, consists of the following parts: (1) identificational, (2) paradigmatic, (3) syntagmatic, (4) paradigmatic-syntagmatic, (5) word-formational, (6) functional, (7) informational. A few entries serve as exemplification: ręka, zelenyy, promolvit’, vpolsvista. An assumption is made that the same descriptive method will be utilized for the language of perennial plants, the first category to be characterized, and for that of lyric songs and other genres of folklore. With time, the dictionaries of the language of different folklore genres will be combined into one whole. Only autosemantic words will be taken into account. Pronouns will be excluded for their lack of folkloristic specification and little value for arriving at a folkloristic worldview. The linguistic-folkloristic dictionary from Kursk will provide information not only about language but also about the spiritual culture of the Russians.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 121-138
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczna pamięć w języku. Tezy wystąpień w ramach etnolingwistycznego bloku tematycznego na XVI MKS w Belgradzie 2018
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Tolstaja, Svetlana
Kozhinowa, Alla
Sedakova, Irina
Judin, Aleksej
Chlebda, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611591.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interdyscyplinarna konferencja naukowa „Praca ludzka” 29 wrzesnia – 1 pazdziernika 2016 r.
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Łaszkiewicz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611451.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak rekonstruować kanon wartości narodowych i europejskich?
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Grzeszczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611228.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
The article inquires into the Polish canon of values in th context of the planned (and partially realized) Polish axiological dictionary and a dictionary of European values. The canon is difficult to establish because apart from a descriptive it has a normative dimen¬sion (it is a set of features but also postulates) and is therefore questioned continually. The authors claim that the axiological canon, i.e. a set of generally accepted ethical norms, can be reconstructed in a way that is different from previous practice, namely by in-depth semantic analysis of selected entries.  Axiological concepts such as FREEDOM, EQUALITY, DEMOCRACY, are heavily networ¬ked. As a consequence, while searching for the defining words relevant in the semantics of a given language, one arrives as a certain set of values that fulfil this function and that help the analyst approach the core (the axiological canon) of the culture. This is illustra¬ted with analyses of equality, democracy, house/home, homeland, solidarity.
W artykule stawia się pytanie o polski kanon wartości z myślą o projektowanym (a częściowo już realizowanym) polskim słowniku aksjologicznym, a także słowniku wartości słowiańskich i europejskich. Trudność z ustalaniem kanonu wynika z tego, że jest on ujmowany nie tylko opisowo, ale i normatywnie, jako zespół pojęć, ale i postulatów, w związku z czym jest nieustannie kwestionowany. Zdaniem autorów, kanon aksjologiczny, czyli zespół ogólnie przyjętych norm etycznych, można rekonstruować w sposób jeszcze inny niż dotąd praktykowany, mianowicie metodą pogłębionych analiz semantycznych wybranych haseł.  Właściwością pojęć aksjologicznych, takich jak: wolność, równość, demokracja jest ich silne „usieciowienie”, tj. powiązanie relacjami wzajemnych zależności. Konsekwencją tego faktu jest to, że szukając ich definiensów, relewantnych w ramach semantyki danego języka, dochodzi się nieuchronnie do pewnego zespołu wartości, funkcjonujących jako definiensy, i to one przybliżają nas do poszukiwanego jądra (aksjologicznego kanonu) danej kultury. Autorzy dowodzą tej tezy, analizują definicje (eksplikacje) takich pojęć, jak równość, demokracja, dom, ojczyzna, solidarność.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2014, 26
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Bartmiński i jego program nauki otwartej
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670875.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jerzy Bartmiński
ethnolinguistics
folklore
dialectology
axiology
stereotype
values
etnolingwistyka
folklorystyka
dialektologia
aksjologia
stereotyp
wartości
Opis:
The article presents the profile of Professor Jerzy Bartmiński as a researcher, organizer of scientific life and social worker.
W artykule prezentowana jest sylwetka Profesora Jerzego Bartmińskiego jako badacza, organizatora życia naukowego i społecznika.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 9-39
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz pszenicy (triticum) w języku polskim
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Kaczan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611756.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguo-cultural worldview
cognitive definition
Polish folk culture
językowo-kulturowy obraz świata
definicja kognitywna
polska kultura ludowa
Opis:
The reconstruction of the Polish linguo-cultural view of wheat proposed here rests on the principles of the cognitive definition, which goes beyond the tenets of structural linguistics, takes into account all the connotations evoked by a given expression, as well as the relationship between the object’s name and the object itself. It is non-encyclopedic in nature. The data analysed here are of the linguistic type (lexis, phraseology, and stereotypical texts of various genres, such as riddles, proverbs, auguries, songs, tales, legends, written poetry), as well as of the co-linguistic type (ethnographic records of beliefs and practices), and come from the archives of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols. The dictionary’s volume on plants is now under preparation.
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowego obrazu pszenicy w języku polskim. Rekonstrukcja ta oparta jest na założeniach tzw. definicji kognitywnej, która wychodzi poza postulaty semantyki strukturalnej, uwzględnia wszystkie składniki konotowane przez wyrażenie językowe, uwzględnia relacje przedmiot – nazwa przedmiotu i nie ma charakteru encyklopedycznego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe (słownictwo i frazeologia oraz teksty kliszowane w szerokim wachlarzu gatunków (m.in. zagadki, przysłowia, przepowiednie, pieśni w różnych odmianach gatunkowych, bajki, legendy, pisana poezja chłopska) i „przyjęzykowe” (etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk) pochodzące z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz słomy w polskiej lingwokulturze. Szkic etnolingwistyczny
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Bielak, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611340.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish national and folk linguaculture
linguo-cultural view of straw
cognitive definition
magical medium
symbolism of straw
polska lingwokultura narodowa i ludowa
językowokulturowy obraz słomy
definicja kognitywna
symbolika płodnościowa słomy
Opis:
The conceptualisation of straw in urban culture (and the literary variety of Polish) and that in folk culture (and the folk variety of the language) are different. In the former, straw has a low position and symbolises what is mediocre, impermanent, or of little value, like chaff or pea shells. In contrast, in Polish folk culture, based on traditional farming and cultivation of grains, straw enjoys a much higher status it is valued as a material in insulation and production of valuable items, such as mats, baskets, containers for grain, shoes, beehives, toys, or decorations. Its linguo-cultural image is rich in positive associations. In customs and auguries straw is treated as a magical medium mediating between that which is alive and that which is dead. It is linked with fertility and has erotic symbolism. The folk stereotype of straw proposed here is based on the tenets of the cognitive definition.
W tradycyjnej kulturze ludowej słoma jest traktowana inaczej niż w kulturze miejskiej, ma pozycję bardziej znaczącą. W ogólnonarodowym imaginarium jest znakiem bylejakości, czegoś nietrwałego, niepewnego, mało wartościowego, podobnie jak plewy czy grochowiny. Słomiany Chochoł z Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1900) jest symbolem polskiego narodowego marazmu i bezsilności. Jednak w polskiej kulturze ludowej, opartej na tradycyjnej gospodarce rolnej i uprawie zboża, słoma jest ceniona jako surowiec służący do ocieplania pomieszczeń, do wyrobu wielu użytecznych przedmiotów (jak maty, wycieraczki, koszyki, pojemniki na ziarno, buty, ule, zabawki, ozdoby, tzw. pająki, kapelusze), a jej językowo-kulturowy obraz jest bogaty w konotacje pozytywne. W obrzędach dorocznych i rodzinnych, w przepowiedniach i wróżbach, funkcje słomy zachowują związek z myśleniem magicznym, jest ona traktowana jako medium pośredniczące między tym, co było żywe, i tym, co jest martwe. Jest łączona z płodnością, przyjmuje nawet symbolikę erotyczną. Rekonstrukcja ludowego stereotypu słomy opiera się na zasadach budowy definicji kognitywnej, standardowe motywy są ułożone według faset i zdają sprawę z zastosowań słomy w rytuałach dorocznych i rodzinnych, także w ludowym lecznictwie.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 43

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies