Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jaros, W." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 73
Tytuł:
Tensometryczne pomiary odkształceń w poszczególnych warstwach laminatów wzmacnianych włóknami aramidowymi
Strain gauges measurements in particular laminate layers reinforced by aramid fibers
Autorzy:
Schmidt, S.
Jaros, W.
Żółkiewski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/408969.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
laminat
tensometria oporowa
włókno aramidowe
odkształcenia
laminate
strain gauge transducer
aramid fibres
strain
Opis:
W niniejszej pracy porównano dwie metody badawcze elementów kompozytowych, stosowanych w badaniach wytrzymałościowych. W pierwszej metodzie - doświadczalnej, wykorzystano tensometry oporowe oraz wzmacniacz tensometryczny niemieckiej firmy Hottinger Baldwin Messtechnik MGCPlus AB22A i oprogramowanie Catman. Natomiast do badań modelowych wykorzystano zaawansowany program graficzny Unigraphics NX 7.
This paper presents deformations tests of particular layers of laminates reinforced with Kevlar material. In order to carry out the examination a sample made of four layers of above mentioned material was created. For measuring the deformation, the strain gauges were used. They were placed between layers of the laminate during its manufacture. On the basis of obtained results Young's modulus of the sample was determined.
Źródło:
Wybrane Problemy Inżynierskie; 2010, 1; 98-100
2083-1021
Pojawia się w:
Wybrane Problemy Inżynierskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie materiałów kompozytowych wzmacnianych włóknami ciągłymi w programie Unigraphics NX 7
Modeling of composite materials reinforced with continuous fibers in Unigraphics NX 7 program
Autorzy:
Jaros, W.
Schmidt, S.
Żółkiewski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/409001.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
modelowanie
materiały kompozytowe
włókno ciągłe
program Unigraphics NX
composite materials
continous fiber
Unigraphics NX program
modelling
Opis:
Szybki rozwój materiałów kompozytowych, wzmacnianych włóknami ciągłymi wymusił rozwój programów do modelowania oraz przeprowadzania symulacji wytrzymałościowych elementów o tej strukturze. Program Unigraphics NX7 pozwala w łatwy i przejrzysty sposób nadać zamodelowanemu wcześniej elementowi strukturę laminatu. Dużą zaletą programu jest to, że pozwala on zarówno na zamodelowanie kompozytu o pojedynczej warstwie, jak i laminatu wielowarstwowego. W pracy przedstawiono sposób modelowania laminatów za pomocą narzędzia Laminate Modeler, zawartego w module Advanced Simulation.
The fast development of fiber-reinforced polymers was the reason of evolution of computer aided engineering software. This paper presents methodology of modeling laminates using NX Laminates Composites tool placed in simulation module of advanced graphical program Unigraphics NX7. Developed programs enable quickly and easy creation of finite element models representing laminate composite designs. The big advantage of the program is that it allows both the modeling of composite single-layer and multi-layer laminate. The paper presents a modeling method using the laminate Laminate Modeler tool, included in the Advanced Simulation Module.
Źródło:
Wybrane Problemy Inżynierskie; 2010, 1; 54-57
2083-1021
Pojawia się w:
Wybrane Problemy Inżynierskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia kopalni Król w Chorzowie 1791-1945
Autorzy:
E. Jaros, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/1389264.zip
https://bibliotekanauki.pl/books/1389264.pdf
https://bibliotekanauki.pl/books/1389264.mobi
https://bibliotekanauki.pl/books/1389264.epub
Data publikacji:
1962
Wydawca:
Wydawnictwo Górniczo-Hutnicze
Opis:
ИСТОРИЯ РУДНИКА „КРУЛЬ” В ХОЖОВЕ Краткое изложение Принадлежащий государству рудник каменного угля „Круль”, расположенный в районе города Хожув, был построен в 1791 г. Он числился между самыми большими рудниками Верхней Силезии. В первый период своей истории, до половины XIX века, рудник „Круль” превосходил все рудники страны, составляющие частную собственнось размерами добычи и техническим оборудованием. В этот период рудник „Круль” считался главным поставщиком „Королевской Хуты”, а также рудника и металлургического завода „Фридерих” в Стжибницы. Управление, администрацию и технический надзор исполняли немцы, но рабочую силу составляли преимущественно поляки. В 1847 г. состоялась на руднике „Круль” одна из первых известных нам забастовок в силезской горной промышленности. В следующий период своей истории до 1918 года рудник „Круль” расширил рынок сбыта, ибо он стал одним из главных поставщиков угля для силезских дорог восточной части Германии. Добыча быстро растет и поднимается с 79 761 т в 1851 г. до 2 879 797 т в 1913 г. Эксплуатация обнимает уже целый каменноугольный район (25 км2) зарезервированный для рудника, что потребовало для облегчения эксплуатации разделения района рудника на четыре участка: восточный, западный, южный и северный. Несмотря на то, что в Верхней Силезии в это время построены были многие рудники каменного угля „Круль” считался одним из самых больших. Положение рабочих, особенно в период с 1889 до 1913 г. поправилось прежде всего благодаря решительной борьбе за свои права о чем свидетельствуют забастовки, которые вспыхнули в 1871, 1889 и 1907 годах. В 1922 г. рудник стал собственностью Польского Государства, которое сдало его в аренду польско-французскому обществу „Скарбоферм”. В междувоенный период рудник „Круль” был разделен на два рудника: „Президент” и „Барбара-Вызволение” и они находятся в полной эксплуатации еще сегодня. Модернизация этих рудников, а в особенности скиповое устройство и вагоны больших размеров создали благоприятные условия для значительного увеличения производительности труда. Однако экономические трудности, которые начиная с 1930 г. переживала польская угольная промышленность, отрицательно повлияли на постепенный рост добычи, которая начала снижаться. В период гитлеровской оккупации копи „Президент” и „Барбара-Вызволение” вошли в состав немецкого концерна „Херманн Геринг”. Хищническое хозяйство во время оккупационного периода привело к уменьшению производственной мощности обоих рудников, а также технического снабжения. История копи „Круль” в период с 1791 г. до 1945 г. представлена автором в связи с эволюцией горной промышленности в Верхней Силезии, причем автор рассматривает следующие группы проблем: технический прогресс, экономичексую эволюцию и положение рудничных коллективов. DIE GESCHICHTE DER KOHLENGRUBE „KRÓL” IN CHORZÓW Zusammenfassung Die im Jahre 1791 gegründete, staatliche Steinkohlengrube „Krol” (Königsgrube') bei Chorzów ist eine der grössten in Oberschlesien Seit Beginn ihres Bestehen's bis zur Hälfte des XIX Jahrhunderts übertraf sie zweifellos die privaten Gruben in Bezug auf die Höhe der Förderung und die technische Ausrüstung. In dieser Zeit war sie Kohlenhauptlaeferant für die Königshütte und die Friedrichsgrube und Friedrichshütte in Strzybnica. Obgleich die Angestellten und das Aufsichtspersonal Deutsche waren, waren die Arbeiter überwiegend Polen. Im Jahre 1847 brach auf der Grube „Kröl” einer der ersten, bekannten Streike im oberschilesdschen Bergbau aus. Im folgenden Zeitabschnitt ihres Bestehens — bis 1918 — erweiterte die Grube „Król” ihr Absatzgebiet, u. a. als einer der Brennstoffhauptlieferanten der im Osten des preussischen Staates gelegenen Eisenbahnen. Die Förderung der Grube wuchs in dieser Zeit von 79 76.1 Tonnen im Jahre 1851 auf 2 879 797 Tonnen im Jahre 1913. Der Abbau umfasste schon die Gesamtheit des Grubenfeldes (ungefähr 25 km2), was eine Aufteilung auf vier Felder zur Folge hatte, nämlich das östliche, westliche, südliche und nördliche. Obgleich in jener Zeit mehrere andere Kohlengruben in Oberschlesien gegründet wurden, blieb „Król” eine der grössten. Die Lage der Arbeiter erfuhr während dieser Zeit (besonders in den Jahren 1889 — 1913) eine gewisse Besserung, hauptsächlich infolge des entschiedenen Einschreitens der Belegschaft im Interesse ihrer Rechte, was u.. a. durch die Streike der Jahre 1871, 1889 und 1907 zum Ausdruck kam. Im Jahre 1922 ging die Grube in polnisches Staatseigentum über und wurde der polnisch-französischen Gesellschaft „Skarboferm” verpachtet. In der Zwischenkriegszeit wurde „Kröl” endgültig in zwei Gruben, nämlich „Prezydent” und „Barbara-Wyzwolenie”, die bis heute bestehen, aufgeteilt. Ihre Modernisierung (Fördergefässe, grosse Waggons im Untertagetransport) trug viel zur Erhöhung der Ergiebigkeit bei. Jedoch die wirtschaftlichen Schwierigkeiten, unter welchen in jener Zeit die gesamte polnische Kohlenindustrie litt, hemmten die Entwicklung der Förderung, ja hatten sogar deren Niedergang zur Folge. Während der Hitlerbesetzung wurden die Gruben „Prezydent” und „Barbara-Wyzwolenie” dem deutschen, staatlichen Konzern „Hermann-Göring” einverleibt. Durch die Raubwintschaft der Besetzungsorgane wurde die Förderungsfähigkeit sowie die technische Ausrüstung beider Gruben stark beeinträchtigt. Die Geschichte der Grube „Król” während der Jahre 4791 — 1945, wurde auf dem Hintergrunde der Entwicklung des gesamtoberschlesischen Kohlenbergbaus dargestellt, wobei der Verfasser insbesondere die folgenden drei Probleme berücksichtigt: die technische Entwicklung, die wirtschaftliche Entwicklung und die Lage der Belegschaft. HISTORY OF THE COLLIERY „KRÓL” IN CHORZOW Summary The National Colliery „Król” which was founded in the year 1791 had belonged to one of the largest ones in Upper Silesia. In the first stage of its history, — i. e. up to the middle of the 19-th century — it had positively exceeded all other private collieries as to their out-put capacity and technical equipment. She had been, then, the main purveyor of coal for the Krolewska Huta (King’s Foundry) as well as for the colliery and foundry „Fryderyk” in Strzybnica.. Though clerks and supervisors had been of German origin, the mine — workers had been mostly Polish. In the year 1847 had occured there, in the Colliery „Król”, one of the very first strikes known in the Upper Silesian Coal Mining. At the following stage of its history — up to the year 1918 — the Colliery „Kró1” augmented its sale market, becoming, on top of the former market, one of the most important purveyors of fuel for Railways in he Eastern Part of the Prussian State. In that period of time had the output of the Colliery increased from 79 761 tons in 1851 year to 2 879 797 tons in the year 1913. As the exploitation had spread over the whole secluded mining area (just about 25 sq. km.) the Colliery was partitioned into four separate Zones: Eastern., Western, Southern and Northern. In spite of the fact that several other coal mines had been augmented in that time, still, the Colliery „Kr61” remained in Upper Silesia one of the largest. The situation of the workers had undergone a certain improvement during that period of time (particularly in the years 1889 — 1913), mostly as a result of the determined steps taken by the crew in defence of their rights, the strikes in the years 1871, 1889 and 1907 having been their most distinctive features. In the year 1922 the Colliery went over as a property into the Polish State and had been given on lease to a Polish French Company under the name „Skarboferm”. In the years between the wars the „Król” was definitely divided into two collieries: „Prezydent” and „Barbara-.Wyzwolenie”. Those collieries still exist. Their moder- nizatibri (skip — appliances, big mining cars in underground haulage) contributed to a considerable increase in work efficiency. However, the economic difficulties by which then, the whole Polish Coal Industry was altogether affected, not only resulted in the general retarding in the output increasing but even added to its declining. During the occupation by Hitler Germany the collieries ,,Prezydent” and ,,Barbara-Wyzwolenie” had been taken over by the German State Concern under the name „Hermann Goering”. The plundering way of its exploitation which was adopted by the Occupiers had shown its repercussion against the whole problem of the output of the both collieries and their technical equipment. The history of the colliery „Kró1” in the years 1791 — 1945 has been presented by the author in light of the general problems of development of the Coal Mining in the whole Upper Silesian area, while mainly three groups of questions were kept in mind, those being: technical development, economical development and position of the mining crew. HISTOIRE DE LA MINE DE CHARBON „KRÓL” A CHORZÓW Résumé Établie en 1791, la houillère d’État „Kró1”, située près de Chorzów, était une de plus importantes en Haute Silésie. Dans la première période de son histoire, jusqu’à la moitié du XIXe siècle, elle dépassait d’une manière décisive les mines privées tant par l’importance de sa production que par son équipement technique. Dans ce temps elle était le principal fournisseur de charbon aux établissements sidérurgiques de la „Królewska Huta” et à la mine et usine sidérurgique „Fryderyk” à Strzybnica. Quoique les employés et les contremaîtres de la mine étaient allemands, la plupart des ouvriers étaient polonais. En 1847, à la mine „Król” avait eu lieu une des premières grèves connues dans l’industrie houillère de la Haute Silésie. Dans la période suivante de son histoire — jusqu’à 1918 — la mine „Król” élargissait son marché devenant, entre autres, l’un de principaux fournisseurs de charbon aux chemins de fer dans la partie orientale de l’Etat prussien. L’extraction de la mine était passée dans ce temps de 79 761 t en 1851 à 2 879 797 t en 1913. L’exploitation s’étendit sur tout le terrain houiller (ca 25 km2), par suite de quoi la division de la mine en 4 champs miniers: Est, Ouest, Sud et Nord se dessina. Bien que dans cette période plusieurs autres mines de charbon avaient été agrandies en Haute Silésie, la mine ,,Król” était restée parmi les plus importantes. La situation des ouvriers s’était alors quelque peu améliorée (particulièrement de 1889 à 1913) et cela surtout par suite de revendications énergiques des ouvriers pour la défense de leurs intérêts, qui se sont manifestées, entre autres, par les grèves de 1871, 1889 et 1907,. En 1922, la mine devint propriété de J’État polonais et fut amodiée à la Société polono-française „Scarboferme”. Dans les annés de l’entre-deux-guerres on a divisé définitivement la mine ,Król” en deux sièges nommés „Prezydent” et „Barbara-Wyzwolenie” qui existent jusqu’à présent. Leur modernisation (skip, grandes berlinés dans le transport du fond) avait contribué à une augmentation sensible du rendement. Les difficultés économiques qu’avait à traverser dans cette période toute l’industrie minière de la Pologne ont amené l’arrêt dans l’augmentation de l’extraction et même sa diminution. Pendant l’occupation hitlérienne, les mines „Prezydent” et „Barbara-Wyzwolenie” ont été mises sous l’administration de l’entreprise de l’Etat allemand „Hermann Goering”. L’exploitation dévastatrice des occupants se répercuta sur la capacité de production des deux mines et sur l’état de leur équipement technique. L’histoire de la mine „Król” dans le annés 1791 — 1945 est présentée sur le fond du développement de l’industrie houillère dans toute la région de Haute Silésie, cependant que l’auteur prend en considération les trois groupes des questions, à savoir: le développement technique, le développement économique et la situation des ouvriers des mines.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Praca socjalna w probacji
Autorzy:
Marcin, Jaros,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952088.pdf
Data publikacji:
2019-04-24
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
przestępczość
probacja
praca socjalna
wzmocnienie
prace społeczne
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania potencjału pracy socjalnej w działalności kuratora sądowego. Kurator sądowy, powszechnie postrzegany jako „instytucja” kontrolna wobec osób objętych sankcjami karnymi, realizuje działania na rzecz poprawy jakości ich życia. Zadaniem autora było pokazanie, jak skuteczna i przydatna może być wiedza z zakresu pracy socjalnej w realizacji celów kuratora sądowego. W końcowej części artykułu wskazano, jak absolwenci pracy socjalnej mogą aplikować o pracę kuratora sądowego, wraz z ukazaniem korzyści i konsekwencji wykonywania tego zawodu.
Źródło:
Praca Socjalna; 2018, 33(6); 165-179
0860-3480
Pojawia się w:
Praca Socjalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbrodnia doskonała ?
Autorzy:
Jaros, Tadeusz.
Powiązania:
Tygodnik Solidarność 1999, nr 2, s. 15
Data publikacji:
1999
Tematy:
Chajęcki, Bronisław (1902-1953)
Oficerowie (wojsk.) Polska 20-21 w.
Powstanie warszawskie (1944)
Biografia
Wojsko
Opis:
W czasie powstania warszawskiego komendant, a potem szef produkcji uzbrojenia Okręgu Warszawskiego w Kwatermistrzostwie KG AK. W 1948 r. aresztowany przez UB, a w 1953 r. rozstrzelany.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Mikromacierze DNA i ich wykorzystanie w parazytologii i medycynie
DNA microarrays in parasitology and medical sciences
Autorzy:
Jaros, S
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/837997.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
mikromacierze DNA
parazytologia
wykorzystanie
medycyna
Opis:
The article presents the current knowledge on the microarray technique and its applications in medical sciences and parasitology. The first part of the article is focused on the technical aspects (microarray preparation, different microarray platforms, probes preparation, hybridization and signal detection). The article also describes possible ways of proceeding during laboratory work on organism of which the genome sequence is not known or has been only partially sequenced. The second part of the review describes how microarray technique have been, or possibly will be, used for better understanding parasite life cycles and development, host-parasite relationship, comparative genomics of virulent organisms, develpoment vaccines against the most virulent parasites and host responses to infection.
Źródło:
Annals of Parasitology; 2006, 52, 1; 13-29
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikromacierze DNA i ich wykorzystanie w parazytologii i medycynie
DNA microarrays in parasitology and medical sciences
Autorzy:
Jaros, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144085.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
mikromacierze DNA
parazytologia
wykorzystanie
medycyna
Opis:
The article presents the current knowledge on the microarray technique and its applications in medical sciences and parasitology. The first part of the article is focused on the technical aspects (microarray preparation, different microarray platforms, probes preparation, hybridization and signal detection). The article also describes possible ways of proceeding during laboratory work on organism of which the genome sequence is not known or has been only partially sequenced. The second part of the review describes how microarray technique have been, or possibly will be, used for better understanding parasite life cycles and development, host-parasite relationship, comparative genomics of virulent organisms, develpoment vaccines against the most virulent parasites and host responses to infection.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 2006, 52, 1; 13-29
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie wspolczynnika dyfuzji masy w procesie konwekcyjnego suszenia buraka cwiklowego
Autorzy:
Jaros, M
Sojak, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796595.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
badania modelowe
suszarnictwo
suszenie
buraki cwiklowe
dyfuzja masy
suszenie konwekcyjne
Opis:
Paper presents the methods for determination of mass diffusion coefficient a m during the second period of red beet dehydration process. Existing models for cereal grains were used, containing a generalized mass diffusion coefficient within their structure: - based on dehydration index, K; - based on the Fourier number. Results of free convection dehydration kinetics tests of 5 and 10 mm cube shaped beet pieces, at five air temperatures: 50°C, 55°C, 60°C, 65°C, and 70°C were used in the calculations. Test results were processed using Microsoft EXCEL spreadsheet and STATISTICA software. It had been previously believed that the coefficient of water diffusion does not depend on the size of dehydrated materiel sample. The calculations presented herein indicate that the values of water diffusion coefficient are approximately 2.5 times greater for the larger size cubes than for the smaller size (under the same drying agent temperature). Therefore, when limits for the application range for am determination are cited, one should consider not only the content of water, temperature and shape, but also the value of characteristic dimension.
W pracy przedstawiono metody wyznaczania współczynnika dyfuzji masy a m w drugim okresie suszenia buraka ćwikłowego. W tym celu posłużono się istniejącymi modelami dla ziarna zbóż. Do obliczeń wykorzystano wyniki pomiarów kinetyki suszenia, w konwekcji swobodnej, cząstek buraków w kształcie sześcianów, o boku 5 oraz 10 mm, w pięciu temperaturach powietrza suszącego: 50, 55, 60, 65, 70°C.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1997, 445; 301-308
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odrodzona i niepodległa : w 100 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
Współwytwórcy:
Jaros, Tadeusz. Opracowanie
Stowarzyszenie Szarych Szeregów. Krąg im. Aleksandra Kamińskiego (Pruszków). Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Pruszków : Stowarzyszenie Szarych Szeregów Krąg im. Aleksandra Kamińskiego
Tematy:
Ruchy niepodległościowe
Opracowanie
Opis:
Na książce wyłącznie błędny ISBN.
Bibliografia na stronie 78.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Violetta Jaros, Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela. Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2015, ss. 784
Autorzy:
LEWASZKIEWICZ, TADEUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970867.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2019, 76/1; 190-191
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przymiotniki gradacyjne z prefiksem ob- w gwarach i historii języka polskiego
Gradation adjectives with the prefix ob- in dialects and history of the Polish language
Autorzy:
Jaros, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/485494.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
The object of the discussion is adjectives characterised by the prefix ob-, which were recorded in the historical Polish language from the 15th to the 19th century and in Polish dialects, e.g. obluźny, obstary, obstarni, obdłużny, obrzedni, obcienkawy. These are adjectival derivatives the meanings of which are usually an incomplete or weak characteristic found in the stem. Based on an analysis of historical and dialectal data derived from published sources (dictionaries, monographs) and unpublished ones (the index of Słownik gwar polskich (Dictionary of Polish Dialects)), the predominance of the prefix-suffix derivation (formants: ob-/-ny, -ni, -szy, -awy) over prefix derivation was ascertained. Attention was also drawn also to the tautological function of the prefix ob-, e.g. in obsuchy ‘suchy’ (‘dry’). The repartition of the adjectives formed with the prefix in Poland clearly shows the withdrawal process of older formations the occurrence of which was restricted mainly to southern parts of the Polish language area. The inclusion of other Slavic backgrounds allows the discernment of peripherisms, situated in the margin of the Slavic language area, in the examples of formations with the prefi x ob- that have been preserved in Poland.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2019, 760, 1; 56-66
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synonimia słowotwórcza przymiotników w gwarach – wybrane problemy interpretacyjne
Formative synonymia of adjectives in dialects – selected interpretative issue.
Autorzy:
Jaros, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854202.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialectology
word formation
synonymia
adjective
dialektologia
słowotwórstwo
synonimia
przymiotnik
Opis:
Autor prezentuje wybrane problemy analizy odprzymiotnikowych derywatów, które wchodzą w relacje synonimii słowotwórczej. Na przykładzie występujących w gwarach Polski centralnej przymiotników ekspresywnych oraz oznaczających intensyfikację cechy lub jej osłabienie omawia trudności związane z interpretacją znaczenia derywatów oraz funkcji formantów, które je tworzą. Przymiotniki oznaczające wysoki stopień natężenia danej cechy tworzą szeregi synonimów bliskoznacznych, których formanty, pełnią różną funkcję – ekspresywną (np. -uchny, -uśki, -utki, -usi, -usieńki) oraz wzmacniającą i wyolbrzymiającą nazywaną cechę (np. -chny, -achny, -alachny, -aśny, -aśki). Szczególną uwagę zwraca się na kontekst, który odgrywa podstawową rolę w prawidłowym odczytaniu znaczenia przymiotników o znaczeniu cechy niepełnej. Jest on podstawowym narzędziem selekcji materiału, w którym te same formanty (np. -awy, przy-, przy-/-awy) tworzą derywaty wskazujące na osłabienie cechy podstawowej oraz jej nadmiar.
The author presents selected issues of an analysis of adjectival derivatives which are parts of formative synonymia. She discusses difficulties with the interpretation of the meaning of derivatives and the function of the formants that create them. The analysis is based on expressive adjectives that indicate intensification and weakening of a feature. These adjectives occur in the dialects of central Poland. The adjectives indicating a high degree of intensity of a given feature result in a number of synonyms whose formants fulfil different functions: expressive (e.g. -uchny, -uśki, -utki, -usi, -usieńki), strengthening and exaggerating (e.g. -chny, -achny, -alachny, -aśny, -aśki). Special attention has been paid to the context that plays a primary role in the understanding of adjectives of an incomplete feature. It is a major tool of selecting the material in which the same formants (e.g. -awy, przy-, przy-/-awy) create derivatives indicating the weakening or excess of the primary feature.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 95-104
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 73

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies