Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Irzykowski, Karol" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Przyjemność lektury
Pleasure of reading
Autorzy:
Bulanowski, Marek Oktawian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390365.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Henryk Markiewicz
Karol Irzykowski
literatura
interpretacja
Opis:
Henryk Markiewicz’s book Czytanie Irzykowskiego [Readings of Irzykowski] is a collection of studies dedicated to the work of a leading Polish modernist critic who was also an influential theorist, historian of literature and author of the experimental novel titled Pałuba. Although this collection does not constitute a monograph on Karol Irzykowski’s work, the variety of methodological approaches that are presented in the articles reveals Markiewicz’s characteristic interests and shows that contemporary literary studies focus on reading and history rather than theory (P. de Man). These studies were influenced by the ideas of Russian formalists (B. Eichenbaum), semiotics and Marxism; however, Markiewicz does not faithfully adhere to any methodological school. Above all, his studies show that he is interested in literariness, literary works of art, the history of ideas and correct interpretation.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2014, 22; 263-267
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Niebyła) debata o (nie)dojrzałości kultury: Karol Irzykowski wobec Tadeusza Boya-Żeleńskiego
Autorzy:
Chmurski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638979.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Irzykowski Karol, Żeleński Tadeusz (Boy), krytyka literacka, niedojrzałość kulturowa, Beniaminek
Opis:
A debate on cultural (im)maturity (that didn’t take place): Karol Irzykowski and Tadeusz Boy-żeleńskiThe article proposes an analysis of Karol Irzykowski’s Benjaminek (Benjamin, 1932), a stud and an attack on Tadeusz Boy-żeleński’s activity and writings as well as the reaction of the criticized author. The former’s work reveals to be rather an extensive defence of Irzykowski’s critical writings, and the latter’s answer – a pamphlet. Finally, their dialogue that didn’t take place is situated in the context of Polish (and Central-European) cultural immaturity.
Źródło:
Wielogłos; 2015, 4(26)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszukiwanie realności poprzez ujawnienie złożoności świata – Wycieczka w świat daleki Karola Irzykowskiego
Searching for reality through revealing the complexity of the world – A trip to the far world by Karol Irzykowski
Autorzy:
Dąbrowska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879754.pdf
Data publikacji:
2021-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Irzykowski
reality
authenticity
realność
autentyczność
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnienia modernistycznej wrażliwości na autentyczność. Stawia sobie za cel pokazanie trudów towarzyszących poszukiwaniu realności na podstawie refleksji nad doświadczeniami intelektualnymi i pisarskimi Karola Irzykowskiego. Szkic zawiera analizę noweli Wycieczka w świat daleki, która stanowi przykład tekstu obrazującego dychotomiczny obraz świata w celu jego przekroczenia, ujawnienia złożonej natury rzeczywistości.
The article deals with the issue of a modernist sensitivity to authenticity. It aims to show the hardships accompanying the search for reality, based on reflections on the intellectual and writing experiences of Karol Irzykowski. The sketch contains an analysis of the novel A trip to the far world, an example of a text that represents a dichotomous image of the world to cross it and reveal the complex nature of reality.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 247-256
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il futurismo polacco nella critica letteraria dell’epoca
Polish Futurism in Literary Criticism of the Early Twentieth Century
Autorzy:
De Carlo, Andrea F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409110.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Polish Futurism
Literary criticism
Stefan Żeromski
Snobbery and Progress
Karol Irzykowski
Opis:
The article analyses the critical voices raised against the young poets and artists who promoted Futurism in Poland during the first half of the Twentieth century. Futurist manifestos influenced the new Polish poetry, stimulating a lively debate among intellectuals of the calibre of Stefan Żeromski and Karol Irzykowski. In general, the coeval criticism of Polish Futurism focused on three main points: the lack of originality and servile imitation of foreign literary models; the repudiation of the past and national traditions; Futurism as an expression of ideologies such as Fascism in Italy and Bolshevism in Russia. In this article, specific attention is devoted to an analysis of the essay Snobizm i postęp (Snobbery and Progress, 1923) by Żeromski. The writer, criticising Polish imitators of Russian Futurism, affirmed that Polish literature and culture, in the context of national reconstruction after three partitions of Poland, needed to maintain its natural connection with the past and at the same time, without losing its national nature, to weave some universal suggestions into the plot of purely Polish themes. The goal of this article is to reveal that Żeromski and Irzykowski’s critical stance towards the Polish Futurists, which influenced the critics of the next generation, was dictated by a shallow analysis of Futuristic works and by their inability to understand Futuristic efforts to modernise Polish art and literature.
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2016, 7; 61-76
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henri Bergson a Karol Irzykowski — inspiracje i paralele
Henri Bergson and Karol Irzykowski — inspirations and polemics
Autorzy:
Gołębiewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690239.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
życie
duch
materia
rzeczywistość
komizm
kinematografia
life
spirit
matter
reality
comicality
cinematography
Opis:
The aim of my article is to indicate the inspirations provided by the Bergsonian ideas that we find in texts written by the Polish intellectualist Karol Irzykowski — these inspirations are declared explicitly, but more frequently they are suggested implicite. The inspirations are clearly noticeable in his book on the cinema (Dziesiąta Muza, 1924) as well as in his early articles and the experimental novel Pałuba (1903). On the other hand, the late book by Bergson, concerning religion and morality (Les Deux sources de la morale et de la religion, 1932), reveals a work approaching the clerc’s ideas which is declared explicite and incessantly by Irzykowski. It has to be stressed that Irzykowski is familiar with Bergson’s works, first and foremost, thanks to Polish translations and editions — as referenced in his commentaries (Henri Bergson, Le Rire. Essai sur la signification du comique, 1900, Polish edition 1902; Henri Bergson, L’Évolution créatrice, 1907, edited in Polish in 1911). However, the Bergsonian work which seems most influential for the philosophical theses of Irzykowski, i.e. Matière et mémoire. Essai sur la relation du corps à l’esprit (1896), was only published in Polish in 1926. It is possible that the presence of theses from this book in the works of Irzykowski is the result of his familiarity with philosophical currents and discussions of that time. Irzykowski’s works address, among others, the essential question of “reality” considered at the time by Bergson (as well as by William James). The Bergsonian vitalist philosophy of life (but also the culturalist position of Wilhelm Dilthey and Georg Simmel) was a critical point of reference for Irzykowski’s own comprehension of the terms “life”, “matter”, and “spirit” in the larger context of “reality” (defined as a sum of particular beings). Irzykowski considered language and history — surely after Bergson — in the context of memory and individual biography. He postulated the subjectivisation and individualisation of historical knowledge. Just like Bergson, Irzykowski confronted mechanism and dynamism; he considered in the context of this opposition questions of comicality and laughter as well as the anthropological effects of a specific, cinematographic perception. However, Irzykowski — in contrast to Bergson in his book L’Évolution créatrice — coupled the mechanism strictly with the dynamism, grasping film as a mechanic registration of human perception, as well the art of dynamic movement. According to Irzykowski, film would be a confirmation not of the analytic, but synthetic character of human perception and cognitive faculties. Just like Bergson, Irzykowski tried to go beyond the metaphysical and psychophysical dualism towards the standpoint of monism, but with pluralistic aspects (pluralism of different “realities”). The late Bergsonian theses on religion and morality (Les Deux sources de la morale et de la religion, 1932) demonstrate, once again, some similarities between his ideas and Irzykowski’s concepts. There might seem to be many differences between them: Irzykowski consistently declared his own intellectual point of view and Bergson stressed that instinct and intuition played the most significant roles. However, in the end, Bergson discovered that he had fulfilled his life’s mission and his late declarations seem close to the clerc’s standpoint of Irzykowski.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 81-99
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja dzieła sztuki Karola Irzykowskiego - aspekt estetyczny i poznawczy
Conception of the work of art by Karol Irzykowski - aesthetic and epistemological aspects
Autorzy:
Gołębiewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392983.pdf
Data publikacji:
2007-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The text presents the main aesthetic theses of Karol Irzykowski, concerning the work of art. Karol Irzykowski (1873-1944) - the Polish writer, critic and theorist of literature, art and culture - considered the work of art as the specific object of culture, as the source of human aesthetic experience and, at the same time, of cognition. He admitted the art, first of all, as the result of intellectual action. That is why, the primary thesis of his aesthetics underlines the connection between the aesthetic and epistemological qualities in the work of art. The text characterises this connection and refers to the philosophical tradition, important for the ideas of Karol Irzykowski.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2006, 6; 103-119
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwiastek pałubiczny, konstrukcja i akulturacja w „Pałubie” Karola Irzykowskiego
Pałubic element, construction and acculturation in “Pałuba ”by Karol Irzykowski
Autorzy:
Gołębiewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690260.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pałuba
nature
construction
enculturation
acculturation
natura
konstrukcja
enkulturacja
akulturacja
Opis:
The aim of the text is to discuss Karol Irzykowski’s concepts of “pałuba” and construction, which he proposed in Pałuba (1903), where he characterises a “constructional element” appealing to the theses of empirical criticism of Richard Avenarius and Ernst Mach. However, the question of the construction, understood first from the epistemological and psychological point of view, was present in the theses of Kant, Fichte and Schelling, and it became popularised thanks to neo-Kantianism and empirical criticism. The theses related to the construction were intensively discussed during the creation of Pałuba and Irzykowski’s subsequent works, in which the issue of construction also appears, considered as a cognitive schema, as the formal element confronted with the content, as the constructional aspect of the verbal and visual (film) communication. His later works concern the cultural construction which is also a formal construction, and they come into being at the same time that Cassirer’s books on the symbolic forms of culture were published. However, the question of construction is best presented in Pałuba, described with the phrase “constructional element”, which was opposed to a “pałuba” (“pałubic element”). Confronting the terms “pałuba”, i.e. natural, direct, presented to the human being, and “construction”, i.e. the world created by human beings, specific for us, Irzykowski defines human existence, he shows the regularities of human acts, cognition and feeling. At the same time, he captures the “natural” aspect of culture with the use of the term “pałuba”. It is that coexistence of the naturalness and the specifically human products within the world of culture — in the world which annexes the “natural”, bestows the senses and meanings on “pałuba” — that makes an “enculturation” possible, i.e. an introduction of the “wild” man into culture, teaching and adaptating to life in the cultural world, full of human senses and meanings. The text discusses the category of the “constructional element” and presents Irzykowski’s thoughts on the background of the hitherto existing concepts of construction, as well as in the context of his own anthropological, epistemological and cultural theses.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2017, LXXII; 87-102
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzienniki
Autorzy:
Hebbel, Fryderyk
Współwytwórcy:
Irzykowski, Karol
Sekuła, Aleksandra
Choromańska, Paulina
Data publikacji:
2014-12-04
Wydawca:
Fundacja Nowoczesna Polska
Tematy:
Romantyzm
Dziennik
Epika
Opis:
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Eine Publikation im Rahmen des Projektes Wolne Lektury. Herausgegeben mit finanzieller Unterstützung der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit.
Źródło:
Fryderyk Hebbel, Judyta, tł. Kazimierz Kaszewski, Warszawa 1881.
Dostawca treści:
Wolne Lektury
Książka
Tytuł:
Pałuba
Autorzy:
Irzykowski, Karol
Współwytwórcy:
Klimczuk, Małgorzata
Choromańska, Paulina
Sekuła, Aleksandra
Bucka, Dorota
Bogacz, Regina
Data publikacji:
2014-11-12
Wydawca:
Fundacja Nowoczesna Polska
Tematy:
Modernizm
Powieść
Epika
Opis:
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Andrzeja Pająka z egzemplarza pochodzącego z jego zbiorów prywatnych.
Źródło:
Karol Irzykowski, Pałuba. Studium biograficzne, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976; Karol Irzykowski, Pałuba, Sny Marii Dunin, Spółdzielnia Wydawnicza "Wiedza", Warszawa 1948.
Dostawca treści:
Wolne Lektury
Książka
Tytuł:
„Więcej bajki niż bajronizmu”. Karol Irzykowski, Stanisław Przybyszewski i egotyczna historia literatury w dwudziestoleciu pisana
‘More of a Bygone Than of the Byron’: Karol Irzykowski, Stanisław Przybyszewski and the Egotic Literary History in the Interwar Period
Autorzy:
Jauksz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407691.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
autentyczność
samotnośc
krytyka
powinowactwa pokoleniowe
authenticity
loneliness
criticism
generational affinity
Opis:
Celem artykułu jest przypomnienie wybranych tekstów krytycznych Karola Irzykowskiego o kluczowej postaci młodopolskiego ruchu na przełomie XIX i XX stulecia – Stanisławie Przybyszewskim. Na tle innych zmian zachodzących w latach dwudziestych w podejściu Irzykowskiego do krytykowanych wcześniej literatów można obserwować złagodzenie tonu w wystąpieniach o Przybyszewskim, co wynika z rozpoznania pokoleniowych powinowactw i fundamentalnych podobieństw w artystycznych programach datujących się na czasy sprzed ćwierćwiecza (związanych z uczuciami osamotnienia, rozczarowania i niepokoju). Irzykowski rozpoznaje bezpośredniość oraz autentyczność wspomnień Przybyszewskiego, jego dramatu Mściciel, eksploruje sztukę starszego kolegi, a także jego uwagi krytyczne poczynione podczas spisywania faktów z zakresu historii polskiej literatury najnowszej.
The paper aims at the analysis of selected critical statements Karol Irzykowski made about Stanisław Przybyszewski, a pivotal figure in the Young Poland’s movement at the turn of the century. Against the background of other changes that occurred in the 1920s in Irzykowski’s approach to literary figures he formerly criticized one can observe Irzykowski assumes a lenient attitude towards Przybyszewski that results from recognition of essential similarities between their artistic credos dating back twenty-five years and a feeling of generational affinity in terms of experiencing emotions such as loneliness, disappointment, and anxiety. Irzykowski recognizes Przybyszewski’s literary straightforwardness as well as authenticity of his memoirs, and his play Mściciel [The Avenger] and explores his older colleague’s art and his critical comments made while taking down facts about the most recent history of Polish literature.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 369-389
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demoniczna teoria kultury. „JKB-Demon” Karola Irzykowskiego i „Leon Chwistek – Demon Intelektu” Stanisława Ignacego Witkiewicza
Demonic Theory of Culture: Karol Irzykowski’s “JKB-Demon” and Stanisław Ignacy Witkiewicz’s “Leon Chwistek – Demon Intelektu”
Autorzy:
Kącka, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407703.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
demonizm
pamflet
Karol Irzykowski
Stanisław Ignacy Witkiewicz
dwudziestolecie
demonism
pamphlet
interwar period
Opis:
Dwa pamflety, mające w tytule demonizm – JKB-Demon Karola Irzykowskiego i Leon Chwistek – Demon Intelektu Stanisława Ignacego Witkiewicza – należą do ważnych polemik dwudziestolecia, a wśród nich: do ambitnych przedsięwzięć poznawczych. Studium relacjonuje w trybie porównawczym zmagania Irzykowskiego i Witkiewicza z przygniatającymi autokreacjami Juliusza Kadena-Bandrowskiego i Leona Chwistka. Nieprzeniknione cechy osobowości tych ostatnich, rzutujące na ich dzieła, okazują się intelektualnym wyzwaniem godnym tytułowego epitetu. Zgłębiając – oprócz dokonań swoich przeciwników – także własną odrazę i fascynację, każdy z krytyków uświadamia sobie, że ogólna znajomość natury ludzkiej jest bezradna wobec zagadki „demonizmu”. Autorka stawia tezę, że dla umysłów ukształtowanych w dyscyplinie racjonalnej schyłku XIX w. nieuchwytny okazał się fenomen osobowości antynomicznych, „proteuszowych”. Choć ów niepokojący typ osobowości zgłębiała literatura (Stawrogin Fiodora Dostojewskiego, Kurtz Josepha Conrada), autorzy pamfletów okazują się niegotowi na konfrontację z nim w realnym życiu.
Karol Irzykowski’s “JKB-Demon” [JKB-Demon] and “Leon Chwistek – Demon Intelektu” [Leon Chwistek – Demon of the Intellect] by Stanisław Ignacy Witkiewicz, two pamphlets referring in their titles to demonism, belong to crucial polemical publications of the interwar period and within that group of publications constitute ambitious cognitive endeavours. This study compares the strife Irzykowski and Witkiewicz had to cope with to take in the overwhelming selfcreations of Juliusz Kaden-Bandrowski and Leon Chwistek. The inscrutable personalities of the latter two reflected in their works turned out to be an intellectual challenge worthy of the epithets used in both titles. Exploring their own abhorrence and fascination alongside their opponents’ achievements, both critics realised that a general familiarity with human nature was helpless when faced with the puzzle of ‘demonism.’ The author assumes that the phenomenon of antinomian, ‘Protean’ personalities remained beyond the grasp of minds shaped by the rational discipline of the late nineteenth century. Although literature has already studied this disturbing personality type (Dostoevsky’s Stavrogin, Conrad’s Kurtz), the authors of the pamphlets turned out to be unprepared to confront it in real life.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 339-354
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“I am going to paint your picture, nobody but you, always you”: Portrait paintings of women in the literature of the Young Poland period
„Będę malował ciebie, tylko ciebie, zawsze ciebie. O kobietach na obrazach w literaturze Młodej Polski
Autorzy:
Kamińska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087609.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
the Young Poland period
literature and art
ekphrasis
portrait paintings of women
Stanisław Przybyszewski (1868–1927)
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
Jan August Kisielewski (1876– 1918)
Karol Irzykowski (1873–1944)
Wacław Berent (1873–1940)
Stanisław Grudziński (1852–1884)
Młoda Polska
kobieta
obraz
sztuka
artysta
malarstwo
ekfraza
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
Ekphrases are fairly common in the literature of the Young Poland movement, with descriptions of paintings of women making up a notable portion of such visual representations. This article examines the functioning of the motif of a woman’s portrait in the work of writers of the late 19th and early 20th century, including Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan August Kisielewski, Karol Irzykowski, Wacław Berent and Stanisław Grudziński. The analyses, guided by feminist literary theory, focus on the implied artist's control over the painted figure (man over woman, but also the woman artist over the male recipient), the ways in which the work of art can becomes a vehicle of subconscious truths, the correspondences between emotions and colours.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 513-532
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym
A Dispute as an ‘Opportunity for Self-Determination’: Julian Przyboś Versus Karol Irzykowski in the Interwar Period
Autorzy:
Kwiatkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407686.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
spór o metaforę
awangarda krakowska
polemiki dwudziestolecia międzywojennego
Karol Irzykowski
Julian Przyboś
dispute over metaphor
the Kraków avant-garde
polemics of the interwar period
Opis:
W artykule ukazano, w jaki sposób kształtował się i ewoluował stosunek Juliana Przybosia do Karola Irzykowskiego. Przyboś jako młody poeta awangardy krakowskiej postrzegał Irzykowskiego jako uznanego krytyka i pisarza o dużym autorytecie. W jego poglądach cenił szczególnie krytyczny stosunek do młodopolszczyzny, odrzucenie wtórności i poszanowanie oryginalności dokonań literackich. Gdy pod koniec lat dwudziestych Irzykowski w Walce o treść zarzucił awangardzistom nadużywanie metafor, jako pierwszy odpowiedział Tadeusz Peiper. Przyboś opublikował wówczas artykuł Terminus a quo..., w którym omówił książkę Irzykowskiego i podjął z nią polemikę. Argumentację rozwinął w szkicu W walce z „Walką o treść”, zarzucając Irzykowskiemu błędne rozumowanie i celowe niezrozumienie poetyckich konceptów awangardy. Do kolejnej wymiany poglądów między wielkimi oponentami doszło w ramach dyskusji wokół cyklu artykułów Irzykowskiego Wycieczki w lirykę. Przyboś odpowiedział na nie Uwagami o nowej liryce – artykułem, w którym nie tylko polemizuje z Irzykowskim, ale formułuje też własną koncepcję poezji. Spór z wybitnym krytykiem, który celnie wskazywał słabe strony awangardowych koncepcji estetycznych, był dla Przybosia okazją do doprecyzowania i zrekapitulowania własnych poglądów, różnych od myśli Irzykowskiego i Peipera. Spory pomiędzy Karolem Irzykowskim i Julianem Przybosiem były odzwierciedleniem idei ścierających się w dwudziestoleciu międzywojennym i stanowiły istotny element życia literackiego.
The article shows how the attitude of Julian Przyboś to Karol Irzykowski developed and evolved. As a young poet of the Kraków avant-garde, Przyboś perceived Irzykowski as a recognized critic and a writer of great authority. In his views, he particularly valued the critical attitude towards the Young Poland movement, the rejection of derivativeness, and respect for the originality of literary achievements. When Irzykowski, at the end of the 1920s in his Walka o treść [The Battle for Content], accused the avant-gardists of abusing metaphors, Tadeusz Peiper was the first to respond. Przyboś then published the article “Terminus a quo.” He discussed Irzykowski’s book and engaged in a polemic with the premises lying at the foundations of the study. He developed his argument in a sketch ‘W walce z Walką o treść’ [Fighting Against The Battle for Content] accusing Irzykowski of erroneous reasoning and deliberate misunderstanding of the poetic concepts of the avant-garde. Another exchange of views between the two great opponents was a part of the discussion around the series of articles of Irzykowski’s ‘Wycieczki w lirykę’ [Lyrical Excursions]. Przyboś answered to them with ‘Uwagi o nowej liryce’ [Comments on the New Lyric] – an essay in which not only does he argue with Irzykowski but also formulates his own concept of poetry. The dispute with the outstanding critic, who pointed accurately to the weaknesses of avant-garde aesthetic ideas, was an opportunity for Przyboś to clarify and summarise his own views, different from Irzykowski and Peiper’s. The disputes and what is more, constituted an essential element of a literary life.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 355-368
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowy żar Kuźni bluźnierstw
The new fervour in Kuźnia bluźnierstw
Autorzy:
Lam, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1389388.pdf
Data publikacji:
2016-03-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Karol Irzykowski
aphorism
literary criticism dispute
Opis:
The article discusses a collection of Karol Irzykowski’s aphorisms entitled Kuźnia bluźnierstw (The Forge of Blasphemy, 1911, printed as a book in 1913), its role against the trends of the times, especially Nietzsche’s philosophy and psychoanalysis, the importance of social rebellions, national uprisings and artistic revolutions (“blaspheming”, “bravado”, “pioneering”, audiacia civilis). In the subsequent part of the article, the author discusses the topicality of a critic’s theses in relation to the contemporary disputes over the content and the language of the argumentation. The author has placed pragmatism at the centre of the considerations, with special emphasis placed on intellectual and artistic deeds, antecedent awareness and its caricature i.e. usurpation. This is concisely put in the following aphorism: “Genuine faith feeds on lack of faith; it only lives because it is constantly restored”.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 26; 219-228
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irzykowski w kręgu Skamandra
Karol Irzykowski and the Skamander Circle
Autorzy:
Niciński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407694.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
dwudziestolecie międzywojenne
modernizm
pacyfizm
antysemityzm
klerkizm
interwar period
modernism
pacifism
anti-Semitism
‘clerkism’
Opis:
Tekst stanowi próbę opisu związków między Karolem Irzykowskim a kręgiem Skamandra, które trwały od założenia pisma aż do ostatnich dni krytyka. Zawiera zarys historii ich współpracy i dzielących ich konfliktów oraz próbę interpretacji, skupioną na punktach węzłowych: „programofobii”, „talentyzmie”, odwadze cywilnej, antysemityzmie i klerkizmie.
The aim of the text is to delineate the relationship Karol Irzykowski and the circle of Skamander literary group established at the very beginning of the foundation of their monthly publication and which lasted until Irzykowski’s death. The article includes an outline of the history of their collaboration and the disagreements that divided them, as well as an attempt to interpret issues such as ‘programophobia,’ ‘talentism,’ civil courage, anti-Semitism, and ‘clerkism,’ focusing on their key points in particular.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 277-292
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies