Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Episkopat" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-56 z 56
Tytuł:
Stanowisko episkopatów Niemiec i Polski wobec masowego napływu migrantów
The position of german and polish episcopates towards the mass influx of migrants
Autorzy:
Wróbel, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047482.pdf
Data publikacji:
2017-12-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
migrants
German Episcopate
Polish Episcopate
migranci
Episkopat Polski
Episkopat Niemiec
Opis:
Autor porównuje stanowiska episkopatu Niemiec i Polski wobec problemu przyjmowania migrantów. W obydwu przypadkach zostaje najpierw przedstawiony aspekt historyczny wraz z danymi statystycznymi, następnie stanowisko doktrynalne i konkretne formy zaangażowania. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, że obydwa episkopaty w jednakowym stopniu czują się odpowiedzialne za migrantów i w jednakowym stopniu angażują się w dzieła pomocy. Pewne różnice można zauważyć w zakresie praktycznej realizacji założeń doktrynalnych. Są one związane z różną liczbą napływających do tych krajów migrantów, z krajami ich pochodzenia oraz praktycznymi możliwościami obydwu krajów i Kościołów. Powtarzane przekonanie, że Polska jest przeciwna przyjmowaniu emigrantów wynika z niewiedzy o tym, w jakim stopniu Polska pomaga swoim repatriantom, migrantom z byłych republik radzieckich, z Bliskiego Wschodu i Afryki, a przebywa ich już w Polsce około 1,5 miliona.
The author compares the attitude of the German and Polish episcopates to the problem of the reception of migrants. In both cases the fi rst historical aspect together with statistical data, then the doctrinal position and specifi c involvement is presented. The analyses enable to establish that both episcopates equally feel responsibility for migrants and equally commit themselves to assistance for them. Some diff erences can be noticed in practical realization of doctrinal assumptions. They are connected with diff erent quantities of migrants coming to these countries, with countries of their origin and with practical possibilities of both countries and Churches. Repeated conviction that Poland is against the reception of emigrants rises out of ignorance how Poland helps to her repatriates, to migrants from former Soviet republics, from Near East and Africa. There are already about 1,5 million migrants in Poland.
Źródło:
Teologia i moralność; 2017, 12, 1(21); 73-94
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prymas Hlond o ustroju politycznym powojennej Polski.
Autorzy:
Pietrzak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913387.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Episkopat Polski
prymas
historia XX w.
myśl polityczna
nauczanie Kościoła
Opis:
Rozprawa odnosi się do koncepcji polityczno - ustrojowych jakie głosił ks. kard. August Hlond, prymas w latach 1926 - 1948, w odniesieniu do nowej, powojennej Polski.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 1; 183-204
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania biskupa Adolfa Piotra Szelążka nad majątkiem i uposażeniem duchowieństwa katolickiego na ziemiach polskich
Die Untersuchungen von Bischof Adolf Piotr Szelążek über Besitzstand und Sälar des katholischen Klerus in Polen
Autorzy:
Dębowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041750.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Episkopat
Bischof
Geschichte
Urkunde
Quellen
episkopat
biskup
historia
dokumenty
źródła
episcopacy
bishop
history
records
sources
Opis:
Bischof Adolf Piotr Szelążek, von 1925 bis 1950 Oberhirte der Diözese Luzk, war einer der hervorragendten Mitglieder des polnischen Episkopats in der Zeit der Zweiten Republik. Mit den Untersuchungen über Besitzstand und Sälar des katholischen Klerus in Polen befaßte er sich seit 1916 im Auftrage der Bischöfe der Metropolie Warschau. Zuerst behandelte er diese Frage nur in bezug auf das russische Teilungsgebiet. Aufgrund seines im Verlauf dieser Untersuchungen erworbenen Wissens konnte er sich aktiv an den Arbeiten zur Absteckung der Fundamente der materiellen Existenz der katholischen Kirche im wiedergeborenen Polen beteiligen. In den Jahren 1918-1925 arbeitete er im Departement für die römisch-katholische Konfession im Ministerium für Religiöse Konfessionen und Öffentliche Aufklärung. Er nahm auch an den Friedensverhandlungen in Riga teil. Außerdem war er an der Vorbereitung des Konkordats zwischen Polen und dem Heiligen Stuhl beteiligt, und nach seiner Unterzeichnung - bereits als Bischof der Diözese Luzk - war er bemüht, dessen Beschlüsse mit Leben zu erfüllen. Seine grundlegenden Arbeiten auf dem präsentierten Gebiet sind: ,,Denkschrift in der Frage der aufgrund der Verordnungen von 1864 und 1865 konfiszierten kirchlichen Besitztümer im Königreich Polen" (poln., Płock 1917) und „Grundlagen der Dotierung des katholischen Klerus in Polen in der Zeit vor dem Konkordatsabschluß" (poln., Torun 1947).
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 74; 49-63
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galicyjski episkopat greckokatolicki wobec Polaków i kultury polskiej
Галицийский греко-католический епископат по отношению к Полякам и польской культуре
Autorzy:
Kołbuk, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963496.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Почти полтора века существования Галиции - части давней Речи Посполитой, которая принадлежала Австрии (Австро-Венгрии), стало причиной создания на этой территории сильной греко-католической Церкви, которую признавало русское1 население Галиции. Руководящую роль в освобождении этой Церкви от польских влияний сыграл, хотя и немногочисленный, но очень активный русский епископат (украинский). Высшее духовенство греко-католической Церкви, несмотря на то, что было связанно личными семейными и культурными узами с польской шляхтой и традицией, самым важным считало чёткое обособление греко-католической Церкви от латинского Костёла. При этом опиралось на австрийский протекторат, хотя следует также отметить, что в занимаемой позиции русских епископов трудно доискаться преувеличенной неприязни к полякам и отрицания польской культуры. 1 Слово „русский” следует понимать не в современном значении, т.е. „российский”, а как синоним к слову „украинский”. – Примечание от переводчика резюме.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1996, 44, 7; 299-316
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konferencja Episkopatu Polski wobec lustracji duchowieństwa
Polish Bishops’ Conference and lustration of clergy
Autorzy:
Delong, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030323.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
lustracja
episkopat polski
służba bezpieczeństwa
lustration
polish bishops’ conference
security service
Opis:
W artykule przedstawiono stanowisko Konferencji Episkopatu Polski w kwestii lustracji duchowieństwa, która pojawiła się w polskiej debacie publicznej w związku z oskarżeniami o współpracę niektórych duchownych ze służbami komunistycznymi. Problem lustracji duchowieństwa został wywołany głównie przez sprawę arcybiskupa Stanisława Wielgusa. Postawa Kościoła hierarchicznego wobec problemu lustracji duchowieństwa spotykała się z nieraz z bardzo krytyczną oceną. Nie brakuje opinii, że sprawa nie została wyjaśniona do końca i właściwie. W publikacji zastosowano podejście i metody badawcze właściwe dla nauk o polityce i administracji, w tym analizę źródeł, analizę systemową oraz metodę genetyczno-historyczną.
This paper attempts to analyse the stance of the Polish Bishops’ Conference on the subject of lustration of clergy. The issue emerged in Polish public debate, due to allegations that certain clergymen co-operated with communist secret service. In the after-war period, the Polish Church was a subject of repressions and advanced surveillance from the Security Service functionaries. The issue of lustration of clergy emerged mainly in connection with the case of archbishop Stanisław Wielgus. The research approach and methods appropriate to political and administrative sciences were used, including source analysis, system analysis and a genetic-historical method. The stance of Polish Church hierarchy towards the lustration of clergy was often criticised. There are many opinions implying that the problem was not clarified entirely and properly.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2020, 3(64); 23-34
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rada Główna Episkopatu Polski a pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny w 1979 r.
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609023.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Episkopat
Jan Paweł II
władze
Stefan Wyszyński
Episcopate
John Paul II
authorities
Opis:
Celem poniższej analizy jest opisanie stosunku Rady Głównej Episkopatu Polski do pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Dostęp do dokumentacji kościelnej umożliwił odtworzenie podejścia członków tego kierowniczego gremium polskiego Kościoła do negocjacji związanych z wizytą Ojca Świętego, jej przebiegu i wreszcie efektów pielgrzymki. The purpose of the analysis presented below is to present the attitude of the Main Council of the Polish Episcopate towards Pope John Paul II’s first pilgrimage to Poland. An access to Church archival documents made it possible to reconstruct individual attitudes of members of the Polish Church authorities towards negotiations related to the pope’s visit, its course, and finally its outcomes.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 1
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EPISKOPAT POLSKI WOBEC PODPISANIA I RATYFIKACJI KONKORDATU Z 28 LIPCA 1993 ROKU
THE POLISH EPISCOPATE AND POLAND’S SIGNING AND RATIFYING OF THE CONCORDAT WITH THE HOLY SEE (28 JULY 1993)
Autorzy:
Delong, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366653.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2012, 9; 80-98
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki na Islandii do roku 1264
CATHOLIC CHURCH IN ICELAND UNTIL 1264
Autorzy:
Adamiak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618089.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
missionaries in Iceland; church structures; episcopate; clergy; monastic life; education
misjonarze na Islandii; struktury kościelne; episkopat; duchowieństwo; życie monastyczne; edukacja
Opis:
The missionary action in Iceland did not end with the reception of Christianity by Althing in the year 1000. Further eff orts of the missionaries and their cooperation with Icelandic society were necessary to consolidate the adopted faith. The missionaries from Germany and England fi rst had a huge share here. Then, the native bishops and clergy took over this role successfully. The political and social stabilization of this period allowed Christianity to take root in the society of the Icelandic time of the independent Icelandic Community. This was confi rmed by the rise and development of monastic life, the development of Icelandic culture and education. The fi rst period of Christianity in Iceland allowed for laying solid foundations on which, even after the loss of sovereignty, Icelanders could preserve their cultural identity and national heritage.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2019, 24; 41-57
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’offensiva radiofonica nazista contro il card. Hlond nel 1940
Nazi radio offensive against cardinal Hlonde in 1940
Autorzy:
Monticone, Alberto
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494678.pdf
Data publikacji:
2014-11-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Kardynał Hlond
Episkopat Polski
okupacja
II wojna światowa
Cardinal Hlond
Polish Episcopate
occupation
World War II
Opis:
Artykuł, sięgając do źródeł archiwalnych, opisuje sposób oddziaływania rozgłośni radiowych, pozostających w czasie II wojny światowej pod kontrolą nazistów, na opinię publiczną w celu zniekształcenia obrazu i wprowadzenia jej w błąd względem osoby męża stanu i wielkiego autorytetu, którym był Kardynał August Hlond – Prymas Polski. Autor naświetla historię, wprowadzając w kontekst początku działań wojennych na terenie Polski i pobytu kard. Hlonda w Rzymie, jego działań pasterskich i dyplomatycznych mających na celu ukazanie prawdziwego obrazu losu Polski i jej mieszkańców w okresie okupacji niemieckiej. To właśnie te działania stały się niewygodne dla okupanta i stały się powodem zmasowanej akcji propagandowej rozgłośni nazistowskich.
Reaching to archival records, the article describes the ways in which broadcasting radio stations which remained under the control of Nazi during World War II, influenced public opinion in order to falsify the image and mislead the public with reference to the statesman and respected authority, Cardinal August Hlond – the Primate of Poland. The author elucidates the history introducing the readers into the context of the initial phase of the warfare on the territory of Poland. It also centres on Cardinal Hlond’s stay in Rome, his pastoral and diplomatic activity aimed at presenting a veracious picture of the fate of Poland and its people during German occupation. It was exactly this activity which became inconvenient for the occupant and resulted in mass propaganda undertaken by Nazi broadcasting stations.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 4; 121-141
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ks. M.M. Grzybowski, L. Zygner: Episkopat płocki w latach 1075-2015. 940 lat istnienia diecezji
Fr. M. M. Grzybowski, L. Zygner, Episcopate of Płock in the Years 1075-2015. 940 Years of Existence
Autorzy:
Kawecki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545131.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2017, 127; 315-329
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rada Główna Episkopatu Polski wobec opozycji przedsierpniowej (1976–1981)
Main Council of the Polish Episcopate and the Pre-August Opposition (1976–1981)
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477865.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół
episkopat
księża
biskupi
władze
opozycja
Church
Episcopate
priests
bishops
authorities
opposition
Opis:
In the above analysis, I have discussed the attitude of the Main Council of the Polish Episcopate towards the pre-August opposition. The approach of the leading body of the Polish Church to the opposition groups that originated in 1976–1977 has not been the topic of a separate and comprehensive study. The former part of the article outlines the increasing social importance of the Church in the 1970s and the role of that institution during the 1976 strikes. The introductory section is followed by the presentation of Primate Wyszyński’s and the most important Polish bishops’ attitudes towards opposition groups that originated in the latter half of the 1970s. The author focused on the position on the issue taken by the members of the Main Council as the most important decision-making body in the Polish Church after 1945. This is followed by a description of the Episcopate’s opinion on ordinary clergy’s cooperation with the pre-August opposition in order to highlight the Council member’s stance on the opposition more. A separate fragment of the analysis is devoted to the discussion of the bishop’s attitude towards the risk of “politicisation” of academic ministries. It is particularly important due to the fact that the origin of certain opposition organisations can be seen in the activity of specific ministries. The next part of the article shows the attitude of the Council members towards the role of the opposition during the first papal pilgrimage. The final section outlines how the most important hierarchs of the Church felt about the role of the pre-August opposition during the legal existence of the “Solidarity” with particular attention to the circles related to the former Workers’ Defence Committee, which the members of the Main Council of the Episcopate were most passionate about.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 110-136
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Episkopat, liturgia i polityka u schyłku XI w.: biskupi Eberhard i Henryk w dokumencie Władysława Hermana dla katedry bamberskiej
Autorzy:
Pauk, Marcin R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602510.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
organizacja kościelna w Polsce XI–XII w.
Rzesza
Bamberg i Polska w XI w.
liturgia średniowieczna
Opis:
Artykuł poświęcony jest problematyce wczesnego episkopatu polskiego i norm liturgicznych XI w. z perspektywy identyfikacji postaci biskupów Eberharda i Henryka. Występują oni w dokumencie księcia Władysława Hermana (1079–1102) dla kapituły bamberskiej jako episcopi i fratres katedry bamberskiej. Uznawani byli dotąd w polskiej literaturze za prałatów kapituły, uprawnionych do używania infuł. Autor weryfikuje zasadność tego poglądu na podstawie analizy przywilejów papieskich dotyczących użycia insygniów liturgicznych przez biskupów i kanoników w okresie między X a XII w.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 4
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie instytucji Synodu Biskupów dla współczesnego Kościoła
Significance of Synod of Bishops for the present Church
Autorzy:
Rozkrut, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147640.pdf
Data publikacji:
2022-10-06
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
biskup rzymski
episkopat
pomoc
II Sobór Watykański
Synod Biskupów
Bishop of Rome
episcopate
help
Second Vatican Council
Synod of Bishops
Opis:
Instytucja Synodu Biskupów została powołana do życia przez papieża Pawła VI w jego motu proprio Apostolica sollicitudo z 15 września 1965 roku. Sukcesywny obraz prawny instytucji został określony przez posoborowy Kodeks prawa kanonicznego z 1983 roku w kan. 342-348; opublikowane zostały także regulaminy Synodu Biskupów w latach 1966, 1969, 1971 oraz 2006. Można zatem powiedzieć, że wszyscy soborowi papieże, tj. św. Paweł VI, św. Jan Paweł II oraz Benedykt XVI, kształtowali obraz prawny oraz praktyczne funkcjonowanie instytucji Synodu Biskupów. Nie należy także pomijać bardzo ważnego faktu, że obecny papież Franciszek opublikował 15 września 2018 roku Konstytucję apostolską Episcopalis communio o Synodzie Biskupów. Do chwili obecnej odbyło się 28 zgromadzeń różnych zebrań instytucji Synodu Biskupów; przy czym należałoby do wskazanej grupy dodać jeszcze tzw. synod holenderski. Instytucja Synodu Biskupów jest szczególną oraz wyróżniającą się instytucją w Kościele posoborowym. Składa się na to wiele elementów, nie tylko regularność zwoływania zebrań Synodu Biskupów, ale także podejmowana oraz analizowana problematyka synodalna, która dotyczyła różnych i ważnych zagadnień życia i funkcjonowania współczesnego Kościoła. W tym kontekście szczególnego podkreślenia wymaga wskazanie na naturę teologiczno-prawną instytucji, która sprawia, że mamy do czynienia z instytucją dynamiczną, kształtującą życie Kościoła posoborowego oraz swoją strukturą zachęcającą do zainteresowania się Synodem Biskupów zarówno na płaszczyźnie doktrynalnej, jak i tej faktycznej. Już samo zwołanie każdego zebrania Synodu Biskupów jest dużym wydarzeniem eklezjalnym, które angażuje nie tylko osobę biskupa rzymskiego, od którego zebranie Synodu Biskupów w sposób totalny zależy, oraz jednocześnie uczestników zgromadzonej instytucji, ale także w mniejszym lub większym wymiarze praktycznie cały Kościół – w szczególności episkopat – równolegle do wyodrębnionych etapów Synodu, tj. jego przygotowania, samych obrad zwołanego zgromadzenia oraz etapu posynodalnego, który związany jest z realizacją postanowień synodalnych. W tym nurcie należy także wymienić przesłania doktrynalne Synodów Biskupów wraz z ich propozycjami, które ukierunkowywały Magisterium biskupów rzymskich na obszary uznawane za konieczne jako przedmiot jego wypowiedzi, przede wszystkim przez publikowanie posynodalnych adhortacji apostolskich, które z kolei – mówiąc bardzo ogólnie – w wielu jego obszarach miały sukcesywny wpływ na codzienne życie Kościoła po II Soborze Watykańskim.
Institution of the Synod of Bishops was established by Pope Paul VI in his motu proprio Apostolica sollicitudo dated 15 September 1965. Successive legal image of the institution was defined by the Post-Conciliar Code of Canon Law of 1983, in can. 342-348. Also, in the years 1966, 1969, 1971, and 2006 there were published rules of the Synod of Bishops. Therefore, one may say that all Popes who ruled during councils, i.e. Paul VI, John Paul II, and Benedict XVI shaped the legal image and practical operation of the institution of the Synod of Bishops. One cannot also ignore a very important fact that on 15 September 2018 the present pope, Francis, published the Episcopalis communio apostolic constitution about the Synod of Bishops. Until now, there have been twenty-eight congregations of various meetings of the institution of the Synod of Bishops. However, the mentioned group should also be enlarged by so-called Dutch Synod. The institution of Synod of Bishops is a special and standing out institution in the Post-Conciliar Church. This is due to several elements, namely, not only the regular character of having meetings of the Synod of Bishops, but also the undertaken and analysed synodal problematic aspects that concerned various and important issues of life and functioning of the current Church. In this context, a special accent must be drawn to the indication of the theological and legal character of the institution that causes that we deal with a dynamic institution that shapes the life of the Post-Conciliar Church and by its structure encourages to have interest in the Synod of Bishops both on the doctrinal and factual level. Convening the Synod of Bishops is itself a major ecclesiastical event that engages not only the person of the Bishop of Rome, who is utterly responsible for its convention, but also the entire Church to a greater or lesser extent, and specifically the episcopate that is engaged in parallel in relation to the distincted stages of the Synod, i.e. its preparation, deliberations during the convened assembly, and the post-synodal stage that relates to fulfilment of synodal decisions. Considering this mainstream, one should also mention doctrinal messages of Synods of Bishops together with their propositions that directed the Magisterium of Bishops of Rome towards these areas that were considered a necessary aspect of their deliverance, essentially by publishing post-synodal apostolic exhortations which, in turn, very generally speaking had a successive influence on everyday life of the Church after the Second Vatican Council in many areas of the Church.
Źródło:
Sympozjum; 2022, 1(42); 33-54
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskupi tytularni w prawie Kościoła łacińskiego
Titular Bishops in the Law of the Latin Church
Autorzy:
Wroceński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085814.pdf
Data publikacji:
2021-03-12
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
biskupi tytularni
pozycja prawna Kościół łaciński
ustawodawstwo
kolegialność
episkopat
titular bishops
legal position of the Latin Church
legislation
collegiality
episcopate
Opis:
Genezy instytucji biskupów tytularnych należy doszukiwać się w okolicznościach historycznych, a mianowicie na skutek pojawienia się religii islamskiej. Inwazyjne nastawienie wyznawców tej religii względem chrześcijańskiego Wschodu i Afryki Północnej sprawiło, że wielu biskupów tamtejszych diecezji musiało opuścić swoje stolice biskupie. Chroniąc się przed prześladowaniami przenosili się do innych krajów chrześcijańskich, zwłaszcza europejskich, w których stolice biskupie były obsadzone. Początkowo uważano, że biskupi ci nie utracili opuszczonych stolic, a jedynie możność aktualnego sprawowania jurysdykcji. Nie byli jednak uważani za pełnoprawnych pasterzy diecezji w nowym miejscu pobytu. Od początku pojawienia się tych biskupów istniały, więc duże kontrowersje wokół ich pozycji prawnej, a szczególnie zadań i kompetencji. Byli, więc mianowani na diecezje, które opuścili z nadzieją powrotu do nich, który nie następował/ Pełnili, więc oni funkcje pomocnicze, służąc pomocą biskupom rezydencjalnym, zwłaszcza w wypełnianiu obowiązków wynikających z sakry biskupiej. Szybko sprawdziła się ich przydatność, a nawet konieczność w nowych diecezjach. Z biegiem czasu wytworzył się zwyczaj mianowania biskupów nierezydencjalnych z tytułami diecezji aktualnie nieistniejących, którzy pomagali w pracy pasterskiej biskupom diecezjalnym. Przez długi jednak czas status prawny tych biskupów był niedookreślony pod względem prawnym. Radykalna zmiana ich pozycji dokonała się w ramach prac i doktryny II Soboru Watykańskiego na temat sakramentalności sakry biskupiej i kolegialności biskupów. Sobór przyznał wszystkim biskupom zasadniczą równość w Kościele. Także ich pozycja w Kościele partykularnym uległa zmianie. Postanowienia nowego Kodeksu znacznie dowartościowały ich pozycję prawną. Pełnią oni obecnie wiele ważnych urzędów i funkcji w Kościele.
The author in his study analysed the legal position of titular bishops in the Latin Church. His analysis of historical legal texts led to the conclusion that from the beginning of the appearance of the titular bishops there was a great controversy around their legal status and tasks. They stemmed from the church’s assumption and previous practice that each diocese should have only one bishop. So they had jurisdiction in abandoned dioceses that they could not exercise in the dioceses they came to. They were appointed to dioceses they had left with the hope of returning to them. However, their helpfulness and sometimes necessity in the new dioceses also proved to be functional. Hence the practice of appointing coadjutor bishops and auxiliary bishops, nonetheless their position was still undervalued. Their apprizement took place within the framework of the doctrine of the Second Vatican Council on the sacramentality of the episcopal consecration and the collegiality of bishops. The Council granted all bishops fundamental equality in the Church. It manifests itself primarily in the right to participate in the General Council, the Synod of Bishops, and in the work of the Roman Curia. Their position in the local Church has also changed. The provisions of the new Code significantly added value to the legal position of the titular bishops, but did not make a radical change that would close the discussion on the role and tasks of titular bishops in the Church.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2021, 64, 1; 83-114
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Episkopat Polski wobec stosunków państwo-kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989
Autorzy:
Łatka, Rafał (1985- ).
Współwytwórcy:
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki
Kościół a państwo
PRL
Monografia
Opis:
Na stronie przytytułowej: Centralny Projekt Badawczy IPN. Władze komunistyczne wobec kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989.
Bibliografia, netografia na stronach 782-829. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Episkopat Polski wobec stosunków państwo-kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989
Autorzy:
Łatka, Rafał (1985- ).
Współwytwórcy:
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki
Kościół a państwo
PRL
Monografia
Opis:
Na stronie przytytułowej: Centralny Projekt Badawczy IPN. Władze komunistyczne wobec kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989.
Bibliografia, netografia na stronach 782-829. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Michał Marian Grzybowski, Leszek Zygner, Episkopat płocki w latach 1075-2015.940 lat istnienia diecezji, Towarzystwo Naukowe Płockie, Płock 2015, ss. 464 (liczne ilustracje)
Autorzy:
Prokop, Krzysztof R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019514.pdf
Data publikacji:
2017-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kościół
diecezja
Płock
średniowiecze
współczesność
historia
church
diocese
Middle Ages
present
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 433-439
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krakowski etap I Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny z perspektywy władz PRL. Próba syntetycznego spojrzenia
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631776.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
John Paul II, Catholic Church, authorities, Episcope, Cracow, PUWP, political police
Jan Paweł II, Kościół, władze, Episkopat Polski, Kraków, KK PZPR, SB
Opis:
Celem mojej analizy jest dokładne i możliwie całościowe spojrzenie na krakowski etap pierwszej wizyty Jana Pawła II do Ojczyzny, przede wszystkim z perspektywy władz komunistycznych. W artykule zwróciłem szczególną uwagę na charakter polityki władz PRL wobec wizyty Ojca Świętego w Krakowie. W pierwszej części analizy przedstawiłem sytuację w Krakowie przed I pielgrzymką Ojca Świętego, skupiając się na priorytetach antykościelnych działań władz w dekadzie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Następnie omówiłem sposób przygotowania i plany władz związane z wizytą polskiego papieża, jej przebieg, a także przedstawiłem oceny pielgrzymki i efekty dla Kościoła, partyjnych dygnitarzy oraz społeczeństwa.Wniosek, jaki się nasuwa w związku z przeprowadzoną przeze mnie analizą, to potwierdzenie, iż władze komunistyczne przywiązywały bardzo dużą wagę do właściwego z ich punktu widzenia przebiegu pielgrzymki. Z drugiej strony, nie potrafiły docenić efektu, jaki przyniosła wizyta Ojca Świętego, nie tylko dla mieszkańców Krakowa, ale również dla wszystkich Polaków – świadczą o tym zarówno dokumenty aparatu represji, jak i struktur partyjno-państwowych.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemysław Sołga, Episkopat Polski w zderzeniu z rzeczywistością społeczno-polityczną. Uwagi na marginesie książki Marka Delonga Konferencja Episkopatu Polski wobec wybranych kwestii politycznych i społecznych w Polsce w latach 1989–2014, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016, ss. 401.
Autorzy:
Sołga, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647864.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2017, 24, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Episkopat Polski wobec opozycji w okresie stanu wojennego
Autorzy:
Łatka, Rafał (1985- ).
Powiązania:
Kombatant 2021, nr 12, s. 8-11
Data publikacji:
2021
Tematy:
Glemp, Józef (1929-2013)
Tokarczuk, Ignacy (1918-2012)
Biskupi
Duchowieństwo
Stan wojenny w Polsce (1981-1983)
Opozycja polityczna nielegalna
Kościół a państwo
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma kombatanckiego
Opis:
Artykuł dotyczy stanowiska polskiego Kościoła wobec wprowadzonego w 1981 roku stanu wojennego w Polsce. Episkopat był wówczas zaskoczony tą decyzją rządu i mocno się jej przeciwstawiał. Przez cały czas trwania stanu wojennego zajmował negatywne stanowisko wobec decyzji podjętych przez Radę Państwa w na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Krakowski etap I Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny z perspektywy władz PRL. Próba syntetycznego spojrzenia
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631616.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
John Paul II, Catholic Church, authorities, Episcope, Cracow, PUWP, political police
Jan Paweł II, Kościół, władze, Episkopat Polski, Kraków, KK PZPR, SB
Opis:
The article constitutes an attempt to gain an accurate and holistic view of the Kraków stage of the first visit of John Paul II to his Homeland, especially from the communist authorities' perspective. Special attention has been paid to the nature of the communist authorities' policy towards the Pope's visit in Kraków. In the first part of the analysis, there has been presented the situation in Kraków before the visit of John Paul II, focusing on the priorities of anti-Church activities of the authorities in the decade of the 1970s. Next, there have been discussed the authorities' preparation plans related to the Polish Pope’s visit and its course. Moreover, the assessment of the pilgrimage and its effects for the Church, the party dignitaries and society have been presented.The conclusion which is drawn in connection with conducting the analysis is the confirmation that the communist authorities had attached great importance to the right – from their point of view – course of the pilgrimage. On the other hand, they failed to appreciate the effect which the visit of John Paul II brought not only for the residents of Kraków, but also for all Poles. This is evidenced by the documents of repressive state apparatus and party-state structures.
Celem mojej analizy jest dokładne i możliwie całościowe spojrzenie na krakowski etap pierwszej wizyty Jana Pawła II do Ojczyzny, przede wszystkim z perspektywy władz komunistycznych. W artykule zwróciłem szczególną uwagę na charakter polityki władz PRL wobec wizyty Ojca Świętego w Krakowie. W pierwszej części analizy przedstawiłem sytuację w Krakowie przed I pielgrzymką Ojca Świętego, skupiając się na priorytetach antykościelnych działań władz w dekadzie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Następnie omówiłem sposób przygotowania i plany władz związane z wizytą polskiego papieża, jej przebieg, a także przedstawiłem oceny pielgrzymki i efekty dla Kościoła, partyjnych dygnitarzy oraz społeczeństwa.Wniosek, jaki się nasuwa w związku z przeprowadzoną przeze mnie analizą, to potwierdzenie, iż władze komunistyczne przywiązywały bardzo dużą wagę do właściwego z ich punktu widzenia przebiegu pielgrzymki. Z drugiej strony, nie potrafiły docenić efektu, jaki przyniosła wizyta Ojca Świętego, nie tylko dla mieszkańców Krakowa, ale również dla wszystkich Polaków – świadczą o tym zarówno dokumenty aparatu represji, jak i struktur partyjno-państwowych.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krakowski etap I Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny z perspektywy władz PRL. Próba syntetycznego spojrzenia
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953513.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
John Paul II, Catholic Church, authorities, Episcope, Cracow, PUWP, political police
Jan Paweł II, Kościół, władze, Episkopat Polski, Kraków, KK PZPR, SB
Opis:
Celem mojej analizy jest dokładne i możliwie całościowe spojrzenie na krakowski etap pierwszej wizyty Jana Pawła II do Ojczyzny, przede wszystkim z perspektywy władz komunistycznych. W artykule zwróciłem szczególną uwagę na charakter polityki władz PRL wobec wizyty Ojca Świętego w Krakowie. W pierwszej części analizy przedstawiłem sytuację w Krakowie przed I pielgrzymką Ojca Świętego, skupiając się na priorytetach antykościelnych działań władz w dekadzie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Następnie omówiłem sposób przygotowania i plany władz związane z wizytą polskiego papieża, jej przebieg, a także przedstawiłem oceny pielgrzymki i efekty dla Kościoła, partyjnych dygnitarzy oraz społeczeństwa.Wniosek, jaki się nasuwa w związku z przeprowadzoną przeze mnie analizą, to potwierdzenie, iż władze komunistyczne przywiązywały bardzo dużą wagę do właściwego z ich punktu widzenia przebiegu pielgrzymki. Z drugiej strony, nie potrafiły docenić efektu, jaki przyniosła wizyta Ojca Świętego, nie tylko dla mieszkańców Krakowa, ale również dla wszystkich Polaków – świadczą o tym zarówno dokumenty aparatu represji, jak i struktur partyjno-państwowych.
The article constitutes an attempt to gain an accurate and holistic view of the Kraków stage of the first visit of John Paul II to his Homeland, especially from the communist authorities' perspective. Special attention has been paid to the nature of the communist authorities' policy towards the Pope's visit in Kraków. In the first part of the analysis, there has been presented the situation in Kraków before the visit of John Paul II, focusing on the priorities of anti-Church activities of the authorities in the decade of the 1970s. Next, there have been discussed the authorities' preparation plans related to the Polish Pope’s visit and its course. Moreover, the assessment of the pilgrimage and its effects for the Church, the party dignitaries and society have been presented.The conclusion which is drawn in connection with conducting the analysis is the confirmation that the communist authorities had attached great importance to the right – from their point of view – course of the pilgrimage. On the other hand, they failed to appreciate the effect which the visit of John Paul II brought not only for the residents of Kraków, but also for all Poles. This is evidenced by the documents of repressive state apparatus and party-state structures.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęcie sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513). Zarys problematyki
The seals of the suffragan of Płock, Michał of Raciąż (1496–1513). An outline
Autorzy:
Włodarski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783945.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sfragistyka
Mazowsze
episkopat tytularny
sufragani płoccy
średniowiecze
sigillography
Mazovia
titular episcopate
suffragans of Płock
the Middle Ages
Opis:
The article describes the seals of the Suffragan of Płock, Michał of Raciąż (1496–1513), whose sigillographic system was based on at least two types of seals: a minor seal and a signet. The first one was used to seal the correspondence with a mayor and the city council of Gdańsk and is an example of bust and coat of arms types. Special attention should be paid to the coat of arms which was created by the owner of the seal to be used by him as a bishop. The coat of arms depicted a crosier and a mitre on a gothic shield (Spanish one). The signet is an example of a bust type and presents the crowned Virgin Mary with Baby Jesus.
Artykuł stanowi omówienie pieczęci będących własnością sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513), którego system sfragistyczny opierał się na co najmniej dwóch typach pieczęci: mniejszej oraz sygnecie. Pierwsza z nich została użyta do opieczętowania korespondencji z burmistrzem i radą miasta Gdańska i jest egzemplifikacją typu popiersiowo-herbowego. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj herb, który został skomponowany przez właściciela pieczęci na potrzeby pełnionego przez niego urzędu biskupiego i przedstawiał na tarczy gotyckiej (hiszpańskiej) pastorał oraz infułę. Jest to o tyle istotne, że Raciąski był z pochodzenia  plebejuszem. Z kolei sygnet stanowi przykład typu popiersiowego i prezentuje ukoronowaną Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 415-421
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polscy ojcowie Soboru Watykańskiego II. Wstęp do badań nad episkopatem Kościoła katolickiego w PRL
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830448.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Sobór Watykański II
polscy ojcowie soborowi
episkopat Kościoła katolickiego
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki w PRL
analiza prozopograficzna
wykształcenie i formacja intelektualna
doświadczenie pasterskie – pokolenie sakry biskupiej (
Opis:
Wśród polskich ojców soborowych – uczestników Soboru Watykańskiego II – wyodrębniono trzy kategorie związane ze sprawowanymi godnościami, urzędami oraz święceniami (biskupi ordynariusze; biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; wyżsi przełożeni zakonni). Analiza prozopograficzna całej zbiorowości przeprowadzona została w oparciu o cztery cechy służące opisowi: wykształcenia i formacji intelektualnej; doświadczenia pasterskiego – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego); udziału w obradach soborowych; aktywności w obradach soborowych. Badania pozwalają na sformułowanie nastę- pujących wniosków końcowych: 1) zdecydowana większość posiadała co najmniej stopień doktora, przy czym lepsze wykształcenie (stopień doktora habilitowanego oraz tytuły profesorskie) było udziałem przede wszystkim biskupów ordynariuszy; 2) ponad 25 proc. polskich ojców soborowych studiowało na uczelniach rzymskich, a blisko 75 proc. posiadało dyplomy uczelni polskich (najczęściej wybierano Katolicki Uniwersytet Lubelski); 3) wśród biskupów ordynariuszy dominowało pokolenie sakry (urzędu wyższego przełożonego zakonnego) 1946–1955, natomiast wśród biskupów i rezydujących w Rzymie pokolenie 1956–1965, a więc hierarchów młodych, często tylko z kilkuletnim doświadczeniem posługi biskupiej; 4) we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło tylko 10 spośród wszystkich polskich biskupów; 5) w I sesji soborowej dominowali liczebnie biskupi ordynariusze, w trzech kolejnych biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; 6) najczęściej wystąpienia publiczne w auli soborowej wygłaszali biskupi ordynariusze – prawie 75 proc. wszystkich przemówień polskich ojców soborowych, szczególną rolę spośród nich odegrali Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowski Karol Wojtyła; 7) odmiennie niż w przy- padku wystąpień publicznych, większość animadversiones (pisemne uwagi), składali przede wszystkim biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie (ponad 56 proc.); 8) polscy ojcowie soborowi stanowili największą delegację spośród episkopatów krajów Europy Środkowo-Wschodniej, często pełnili rolę przedstawicieli Kościoła milczenia zza „żelaznej kurtyny”, a ich udział w pracach Soboru Watykańskiego II miał znaczący wpływ na finalny kształt dokumentów soborowych. 
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2019, 53; 33-74
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka społeczno-polityczna w listach pasterskich biskupów polskich w okresie Księstwa Warszawskiego
Social and political issues in pastoral letters of Polish bishops during the Duchy of Warsaw period
Autorzy:
Ziółek, Ewa M.
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23961758.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
listy pasterskie
biskupi polscy
episkopat
Księstwo Warszawskie
Opis:
Stosunki państwowo-kościelne w Księstwie Warszawskim powodowały konieczną współpracę między obydwoma tymi podmiotami. Państwo wielokrotnie uciekało się do wsparcia Kościoła katolickiego, jako mającego największy autorytet społeczny i posiadającego powszechną możliwość oddziaływania na społeczeństwo poprzez ambonę. Zdecydowana większość powstałych wówczas (i znanych dzisiaj) listów pasterskich o tematyce społecznej oraz politycznej została napisana na prośbę władz państwowych, wyrażanych przez ministra spraw wewnętrznych, J.P. Łuszczewskiego. Obok listów o wymowie patriotycznej kierowanych do wiernych w momentach przełomowych, jak np. wyprawa na Moskwę w 1812 r. pojawia się szereg listów odnoszących się do kwestii stricte społecznych. Można je pogrupować w trzy duże bloki tematyczne. Listy z lat 1807-08, poświęcone są wyjaśnianiu ludowi praw wynikających z art. 4 konstytucji – o wolności osobistej. Przy czym warto zauważyć, że biskupi zwracali uwagę nie tylko na prawa i obowiązki włościan, ale także na obowiązki ziemian wobec swoich poddanych. Drugim, ważnym tematem listów pasterskich, przewijającym się praktycznie przez cały okres Księstwa Warszawskiego, były sprawy związane z edukację elementarną, koniecznością kształcenia ludu i pożytkami płynącymi z posiadania wykształcenia. Wreszcie trzeci blok tematyczny wiąże się z kwestiami zdrowotnymi – generalnie chodziło o obowiązek szczepień na ospę i przekonanie do nich ludności, szczególnie wiejskiej. O ile były to wystąpienia pisane przez wszystkich biskupów do swoich diecezjan, to zdarzały się też listy jednostkowe, jak np. biskupa T. Ostaszewskiego z 14 lipca 1811 r. wyjaśniającego zawiłości dekretu Fryderyka Augusta o wycofaniu z obiegu monety zdawkowej. Zarówno tematyka omawianych w artykule wystąpień biskupów, jak i ich inspiracja, wypływająca z kręgów rządowych, wskazują wyraźnie na współpracę rządu Księstwa i episkopatu polskiego w kwestiach nauczania społecznego i patriotycznego.
Relations between the Church and the State in the Duchy of Warsaw required cooperation between both. The State has often sought support of Catholic Church, which enjoyed the greatest public respect and was able to influence the wide public through sermons. The majority of pastoral letters written then (and known today), pertaining to social and political issues, were written upon request from state authorities, expressed by Minister of Interior, Jan Paweł Łuszczewski. Besides letters of patriotic nature, published at breakthrough times, such as the Moscow campaign in 1812, there is a number of those devoted to social issues. They can be categorized into three thematic groups. Letters from 1807–1808 are devoted to explanation of rights stemming from Article 4 of the Constitution – personal freedom – to the people. It is noteworthy, that the bishops emphasized not only the rights and obligations of peasants, but also obligations of landlords with respect to their subjects. The second topic of pastoral letters were issues related to elementary education, the need to educate the people, and benefits of education. Finally, the third group of topics is related to health issues, in particular obligatory pox vaccinations, and convincing the population, in particular in rural areas, about the need to use them. Besides the letters to the entire diocese population, written on the same topic by all bishops, there were some singular letters as well, such as the one written by Bishop T. Ostaszewski on 14 July 1811, explaining the complexities of the decree by Frederick August on removing small change coins from circulation. Both the topics of episcopal letters and their inspiration, coming from government circles, indicate a cooperation between the Government of the Duchy and the Polish Episcopate on the matters of social and patriotic teaching.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 199-213
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synodalność w myśli Josepha Ratzingera
Synodality in the Theological Thought of Joseph Ratzinger
Autorzy:
Samulnik, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36838262.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
synod
synodalność
Kościół
prymat
episkopat
Joseph Ratzinger
synodality
Church
primacy
episcopate
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie linii myślenia Josepha kardynała Ratzingera na temat idei synodalności. W kolejnych krokach swojej refleksji Bawarski teolog stawia na pozór rudymentalne, choć zasadnicze pytania: Czym jest synod? Jaka jest funkcja instytucji synodu w Kościele? Ratzinger nie stroni również od pytań dotyczących aktualnej problematyki związanej z drogą synodalną. Przybierają one ton prowokacyjny: Czy w Kościele katolickim nie powinien trwać nieprzerwany synod, który łączyłby  zasadę synodalności z zasadą papieskiego prymatu? Czy synod może funkcjonować wyłącznie jako własny, niezależny organ części bądź całości kolegium biskupów danego regionu? Kto ostatecznie kieruje Kościołem? Własne próby odpowiedzi na postawione pytania autor osadza przede wszystkim w Tradycji Kościoła, a także w kontekście bliskiej Bawarczykowi eklezjologii communio. Istotnym atutem jest również zawarty w refleksji wymiar pragmatyczny podejścia do zagadnienia synodalności. 
The aim of this article is to present Joseph Cardinal Ratzinger's line of thought on the idea of synodality. In the following steps of his reflection, the Bavarian theologian poses seemingly rudimentary, yet fundamental questions: What is a synod? What is the function of the institution of synod in the Church? Ratzinger also does not shy away from questions on current issues related to the synodal path. They take on a provocative tone: Shouldn't there be an uninterrupted synod in the Catholic Church that combines the principle of synodality with the principle of papal primacy? Can a synod function only as its own independent body of part or all of the college of bishops of a region? Who ultimately governs the Church? The author's own attempts to answer the questions posed are set primarily in the Tradition of the Church and in the context of an ecclesiology of communio close to Bavarian theologian. The pragmatic dimension of the approach to the question of synodality contained in the reflection is also an important asset.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2023, 17, 2; 161-170
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł
The Episcopate in the face of Polish land integration after World War II. Selected issues from the latest literature and sources
Autorzy:
Gryz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340508.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Polish Episcopate
Western and Northern Lands
church administration
state-Church relations
Polish People's Republic
Holy See
Episkopat Polski
Ziemie Zachodnie i Północne
Kresy Wschodnie
administracja kościelna
relacje państwo–Kościół
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Stolica Apostolska
Opis:
W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli Episcoporum Poloniae coetus zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowokościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego Pro memoria, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.
The article presents selected issues concerning Polish Primates cardinal August Hlond and cardinal Stefan Wyszyński and other bishops’ engagement in the case of emergence and stabilisation of the Polish church administration on the Western and Northern Lands after World War II. It covers the most important stages in the chronology of events related to this topic (1945 – 1951 – 1956 – 1972). The most significant decisions were made in August 1945, when five apostolic administrations were created for the dioceses of Warmia and Gdańsk, Gorzów, Opole Silesia and Lower Silesia. In June 1972, after the Bundestag’s ratification of the border agreement between the Polish People's Republic and the Federal Republic of Germany, the temporary nature of the Polish ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories came to an end. In his bull Episcoporum Poloniae coetus, Pope Paul VI liquidated apostolic administrations and created four new dioceses (Gorzów, Koszalin-Kołobrzeg, Szczecin-Kamieńsk and Opole). In the twenty-seven-year long process of stabilisation of the Polish ecclesiastical structures, the position of successive Popes and the Holy See was decisive. They were taking into account the views of the German and Polish episcopates and the state of Polish-German relations in the matter of the boundary line approval. The most active among the Polish hierarchy was Bishop Bolesław Kominek (apostolic administrator in Opole, archbishop of Wrocław, and cardinal). The basis of the article’s synthetic narrative is the selection of the latest Polish publications on state-church relations in Poland after the Second World War, and source editions. The personal notes of Primate Wyszyński – Pro memoria, pastoral letters of the Polish Episcopate, announcements of the Episcopal Conference of Poland, and official statements of bishops, among others, were used.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 100-122
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kariery dygnitarzy duchownych koronnych Wazów
Карьеры духовных коронных сановников династии Ваза
Autorzy:
Dorobisz, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969542.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
referendarz duchowny
sekretarz wielki
episkopat Wazów
elita senatorsko-dygnitarska,
dygnitarze duchowni.
referendary
grand secretary
episcopate of the Vasa
the senatorial-dignitary elite
clergy dignitaries
духовный референдарий
великий секретарь
епископат
сенаторы
духовные сановники
элита
Ваза
Opis:
Сановники из духовенства - великий секретарь (с 1472 г.) и референдарий (с 1507 г.) начинали свою карьеру в качестве королевских секретарей в Коронной Канцелярии. Статут 1504 года дал великим секретарям приоритет в повышении в должности до должности коронного вице-канцлера и церковных достоинств. Для последних Ягеллонов великие секретаря чаще всего выбирали службу государственную (коронною), во время которой они получали важные престолы епископств в Короне. По политическим причинам в последней четверти 16-го века референдарий также стали становиться вице-канцлерами короны. Из 29 церковных сановников короны, во время правления династии Ваза, 5 умерло на должности великих секретарей (2) или референдариев (3); 12 чиновников в канцелярии или бывших сановников заняло пост вице-канцлера и епископа, также 12 выбрало только духовную карьеру. В обеих этих группах духовная карьера закончилась после получения наиболее важных епископств в Короне (Гнезно, Краков, Куявы, Познань, Плоцк и Вармия), но быстрее и выше продвигались священнослужители, которые были канцлерами и вице-канцлерами. Практика продвижения сановников из духовенства на должность вице-канцлера исчезла в период правления Иоанна III Собеского (1674-1696). В саксонские времена (1697-1763) половина Великих секретарей и референдариев умерла на церковных должностях или ушла от них до смерти, остальные были назначены, но только на более низкие церковные должности
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 2; 29-45
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. II (1967-1977)
Archbishop Antoni Baraniak as a Member of the Episcopate of Poland, Part Two (1967-1977)
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496335.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Antoni Baraniak
Episkopat Polski
Rada Główna
prymas Stefan Wyszyński,
władze
Episcopate of Poland
Main Council
Primate Stefan Wyszyński
authorities
Opis:
The present article describes the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the last decade of the metropolitan’s life. It is a continuation of the analysis published in 2019 in “Seminare”. Despite the passage of many years since the death of the steadfast bishop, his full biography still has not been written. The paper is aimed at filling this gap in the record of Polish bishops’ activity in the years 1967-1977. The Metropolitan of Poznań became known as an outstanding figure in the works on the forum of the Commission / Main Council and the Episcopal Plenary Conference. He enjoyed the trust of other hierarchs, especially that of Cardinal Stefan Wyszyński, being one of his most important collaborators. Archbishop Baraniak shared with the “Primate of the Millennium” a similar vision of the Church’s activity in the realities of the communist dictatorship, as well as a decisive approach to the religious policy of the authorities of the PRL. This was particularly evident in the seventies, when both hierarchs managed to see through the deceptive declarations of Edward Gierek’s political party.
Poniższy artykuł opisuje rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w ostatniej dekadzie życia metropolity poznańskiego. Jest kontynuacją analizy opublikowanej w 2019 r. na łamach „Seminare”. Mimo upływu wielu lat od śmierci niezłomnego biskupa nie doczekał się on swojej pełnej biografii. Tekst ma wypełnić ten brak w zakresie aktywności wśród polskich biskupów w latach 1967-1977. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji/Rady Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników. Z Prymasem Tysiąclecia łączyła go wizja działalności Kościoła w realiach komunistycznej dyktatury oraz zdecydowane podejście do polityki wyznaniowej władz PRL. Było to szczególnie widoczne w latach siedemdziesiątych, gdy obaj hierarchowie nie dali się nabrać na złudne deklaracje ekipy partyjnej Edwarda Gierka.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 1; 129-140
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. I (1951-1967)
Archbishop, Antoni Baraniak as Member of the Episcopate of Poland, Part One (1951-1967)
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944124.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Antoni Baraniak
Episkopat Polski
Rada Główna
prymas Stefan Wyszyński
władze
Episcopate of Poland
Main Council
primate Stefan Wyszyński
authorities
Opis:
The present article concentrates on the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the difficult period of the communist dictatorship. Despite numerous studies on the history of the Catholic Church in the People’s Republic of Poland, the steadfast bishop’s biography has not yet been written. The undertaken analysis is aimed at rectifying this lack of information on the activity of Polish bishops. The Metropolitan of Poznań became a recognized authority in the course of works on the forum of the Main Commission and the Plenary Conference of the Episcopate. He enjoyed the trust of other hierarchs, including Cardinal Stefan Wyszyński, who regarded him as one of his most important collaborators, especially in the years 1957-1967 when he became the second important figure of the Polish Episcopate. For this reason, he was entrusted with the most delicate and difficult tasks, such as the preparation of the Statute of the Polish Episcopate Conference, or the chairmanship of the Commission for the clarification of charges against Bishop Czesław Kaczmarek.
Artykuł opisuję rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w okresie komunistycznej dyktatury. Mimo wielu prac dotyczących historii Kościoła katolickiego w PRL, ciągle brakuje pełnej biografii niezłomnego hierarchy. Podjęta w tym miejscu analiza ma wypełnić ten brak w zakresie jego aktywności wśród polskich biskupów. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników, szczególnie w latach 1957-1967, gdy był osobistością numer dwa w polskim Episkopacie. Z tego względu otrzymywał najbardziej delikatne i trudne zadania, takie jak przygotowanie Statutu Konferencji Episkopatu Polski czy przewodniczenie komisji ds. wyjaśnienia zarzutów stawianych bp. Czesławowi Kaczmarkowi.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2019, 40, 3; 185-200
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Penitencjał biskupa Halitgara i karolińskie „państwo stanu pokutnego”
The Penitential of Bishop Halitgar and the Carolingian ‘Penitential State’
Autorzy:
Tomaszek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129562.pdf
Data publikacji:
2020-12-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
penitencjały (libri poenitentiales)
Karolingowie
episkopat karoliński
Karol Wielki
Ludwik Pobożny
Halitgar z Cambrai
penitentials (libri poenitentiales)
Carolingians
Carolingian episcopate
Charlemagne
Louis I the Pious
Halitgar of Cambrai
Opis:
Artykuł pokazuje, jak w okresie panowania Karola Wielkiego i Ludwika Pobożnego biskupi we współpracy z władcami podjęli się zreformowania praktyk pokutnych. Omówione zostały okoliczności powstania penitencjału Halitgara oraz sposób, w jaki autor próbował obdarzyć tekst autorytetem. Przedstawiona została struktura dzieła i zawarte w nim zapisy. Wreszcie sformułowane zostały hipotezy dotyczące roli, jaką w rzeczywistości pełnił w Kościele karolińskim penitencjał Halitgara w pierwszych dziesięcioleciach po jego zredagowaniu.
In his article, the author presents how, during the reigns of Charlemagne and Louis the Pious, bishops in cooperation with rulers undertook the reform of penance. He discusses the circumstances in which the Penitentialis of Bishop Halitgar was compiled and ways in which the Bishop tried to bestow authority on it. Next, the structure of the penitential is presented together with its regulations. Finally, the article’s author puts forwards his hypotheses on the actual role played by Halitgar’s Penitential in the Carolingian Church during the first decades after its compilation.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2020, 127, 4; 741-797
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arcybiskup Atanazy Martas i autokefalia Białoruskiego Kościoła Prawosławnego
Autorzy:
Garbiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053565.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
autocephaly
Belarusian Orthodox Church
episcopate BOAC
russification policy
Russian Orthodox Church Outside of Russia
autokefalia
Białoruska Cerkiew Prawosławna
episkopat
polityka rusyfikacji
Rosyjska Cerkiew Prawosławna
автокефалия
Белорусская Православная Церковь
епископат БАПЦ
политика русификации
Русская Зарубежная Православная Церковь
юрисдикция Константинопольского патриархата
Opis:
В статье осуществлена попытка определения и анализа внутренних и внешних факторов, связанных с вопросом автокефалии Белорусской Православной Церкви в годы Второй мировой войны и в послевоенные три десятилетия. Одним из таких факторов следует считать непоследовательность представителей бывшего епископата БАПЦ в Минске (прежде всего архиепископа Афанасия Мартоса и архиепископа Филафея Нарко), как впрочем и белорусских национальных элит в вопросе автокефалии Белорусской Православной Церкви и путей ее осуществления.
The article “Archbishop Athanasius Martas and the Autocephaly of the Belarusian Orthodox Church” attempts to identify and analyze internal and external factors related to the issue of autocephaly of the Belarusian Orthodox Church during the Second World War and in the three decades after the war.One of these factors is considered to be the inconsistency of the representatives of the former episcopate of the BAOC in Minsk (first of all, Archbishop Athanasius Martas and Archbishop Philafei Narko) as well as the Belarusian national political elites in the issue of the autocephaly of the Belarusian Orthodox Church and the ways of its implementation.
W artykule podjęto próbę zidentyfikowania i analizy wewnętrznych i zewnętrznych czynników związanych z kwestią autokefalii Białoruskiego Kościoła Prawosławnego w okresie II wojny światowej iw trzech dekadach powojennych. Za jeden z tych czynników należy uznać niekonsekwencję przedstawicieli b. episkopatu Białoruskiego Kościoła Prawosławnego w Mińsku (przede wszystkim arcybiskupa Atanazego Martosa i arcybiskupa Filafeusza Narko) oraz białoruskich elit narodowych w kwestii autokefalii białoruskiego Cerkiew prawosławna i sposoby jej realizacji.
Źródło:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 105-124
2450-4866
Pojawia się w:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Postawa nasza musi być jasna i czytelna dla narodu”. Biskup Ignacy Tokarczuk jako członek Episkopatu Polski w okresie prymasostwa kard. Stefana Wyszyńskiego (1965-1981)
Autorzy:
Łatka ks., Rafał
Wołczański, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158286.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Ignacy Tokarczuk
Diocese of Przemyśl
Stefan Wyszyński
Primate of the Millennium
Polish Episcopate
diecezja przemyska
Prymas Tysiąclecia
Episkopat Polski
Opis:
Artykuł w całościowy sposób przybliża rolę bp. Ignacego Tokarczuka w Episkopacie Polski w okresie prymasostwa kard. Stefana Wyszyńskiego. Chronologicznie obejmuje okres od nominacji hierarchy na ordynariusza przemyskiego – w 1965 roku, aż do śmierci prymasa – w maju 1981 roku. Analiza opiera się na wielu źródłach archiwalnych, pochodzących przede wszystkim ze zbiorów kościelnych. Kluczowe w tym zakresie były materiały z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego Warszawskiego, zespół: Sekretariat Prymasa Polski, oraz z dzienników bp. I. Tokarczuka (znajdujących się w zbiorach ks. prof. Józefa Wołczańskiego) i kard. S. Wyszyńskiego (z Archiwum Archidiecezjalnego Gnieźnieńskiego). W tekście przybliżono m.in. aktywność ordynariusza przemyskiego w komisjach specjalistycznych Episkopatu, ze szczególnym uwzględnieniem Komisji/Rady Głównej; wpływ bp. I. Tokarczuka na strategiczne decyzje podejmowane przez zgromadzenie polskich biskupów; antykomunistyczną postawę hierarchy unikalną na tle Episkopatu Polski; jego podejście do dialogu prowadzonego przez władze PRL ze Stolicą Apostolską w latach 1971-1978; stosunek biskupa do opozycji przedsierpniowej i „Solidarności”. Tekst udowadnia, że bp. I. Tokarczuk odgrywał w Episkopacie Polski w okresie prymasostwa S. Wyszyńskiego ważną rolę, o czym świadczyła nie tylko jego stała obecność w Komisji/Radzie Głównej, ale także fakt, że jego głos był szanowany przez wszystkich biskupów z Prymasem Tysiąclecia na czele. Autorzy tekstu mają nadzieję, że zawarte w nim informacje dotyczące roli ordynariusza przemyskiego w pracach Episkopatu Polski w latach 1965-1981 będą ważnym elementem przyszłej biografii hierarchy, która w dalszym ciągu czeka na swojego wnikliwego autora.
The article presents a comprehensive outlook on the role of Bishop Ignacy Tokarczuk in the Episcopate of Poland during the Primacy of Cardinal Stefan Wyszyński. Chronologically, it covers the period from the hierarch’s appointment as Ordinary of Przemyśl (in 1965) until the Primate’s death (in May 1981). The analysis is based on a number of archival sources, primarily from church collections. Of key importance in this regard were materials from the holdings of the Warsaw Archdiocesan Archives, fond: Secretariat of the Primate of Poland, and from the diaries of Bishop I. Tokarczuk (located in the collection of Rev. Prof. Józef Wołczanski) and Cardinal S. Wyszyński (from the Gniezno Archdiocesan Archives). The text takes a closer look, among other things, at the activity of the Ordinary of Przemyśl in the specialized commissions of the Episcopate, with particular emphasis on the General Commission/Council; the influence of Bishop I. Tokarczuk on strategic decisions made by the conference of Polish bishops; the hierarch’s anti-communist stance – unique among the Polish Episcopate; his approach to the dialogue conducted by the authorities of the People’s Republic of Poland with the Holy See in 1971–1978; the bishop’s attitude toward the Pre-August Opposition and the Solidarity movement. The article proves that Bishop I. Tokarczuk played an important role in the Episcopate of Poland during the Primacy of S. Wyszynski’s, as evidenced not only by his constant presence in the General Commission/Council, but also by the fact that his voice was respected by all the bishops headed by the Primate of the Millennium. The authors share a hope that the information contained therein regarding the role of the Ordinary of Przemyśl in the work of the Polish Episcopate in 1965–1981 will be an important element of the future biography of the hierarch, which still awaits its potential insightful author.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2022, 119; 207-256
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka dokumentów Zespołu Ekspertów Konferencji Episkopatu Polski ds. Bioetycznych wydawanych w latach 2008-2020
The issues of the documents by the bioethical team of experts of The Polish Episcopal Conference in the years 2008-2020
Autorzy:
Kubiak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1532421.pdf
Data publikacji:
2021-03-06
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
bioethics
death
episcopate
life
bioethics committee
bioetyka
episkopat
śmierć
życie
zespół ekspertów ds. bioetycznych
Opis:
Życie ludzkie na każdym etapie istnienia posiada niezbywalną wartość. Podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi tego temat są: początek życia, jego trwanie, leczenie, proces umierania, śmierć. We współczesnym świecie można zauważyć wiele poglądów, które są niezgodne z zasadami etyki czy moralności chrześcijańskiej. Kwestie te budzą wiele wątpliwości natury moralnej, etycznej czy prawnej. W odpowiedzi na te zagadnienia Episkopat Polski powołał w 2008 roku Zespół Ekspertów ds. Bioetycznych, którego zadaniem jest opiniowanie tych kazusów zgodnie z nauczaniem kościoła katolickiego. Niniejszy artykuł ukazuje tematykę dokumentów wydawanych przez Zespół Ekspertów ds. Bioetycznych w latach 2008-2020.
Human life has an inalienable value at every stage of existence. The main issues concerning this topic are: the beginning of life, its duration, treatment, dying process, death. In the modern world we can see many views that are incompatible with the principles of ethics or Christian morality. In response to these issues in 2008 the Polish Episcopate, was appointed a Experts the Bioethical Committee, whose task is to deliver an opinion on these cases according to the teaching of the Catholic Church. This article presents the subject matter of the documents issued by the Bioethics Committee between 2008 and 2020.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2020, 46; 83-102
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Auf der Suche nach der Wahrheit Gottes – neues Selbstverständnis der Kirche
In Search of the Truth of God – a New Self-Understanding of the Church
W poszukiwaniu prawdy Bożej – nowego samozrozumienia Kościoła
Autorzy:
Hartmann, Richard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1727279.pdf
Data publikacji:
2021-07-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
synodalność
odmienność
wiarygodność
oświecenie
sekularyzacja
autorytet
episkopat
truth
synodality
alterity
credibility
enlightenment
secularization
authority
episcopate
Opis:
Die Struktur der katholischen Kirche befindet sich nach dem großen Glaubwürdigkeitsverlust ihrer Autorität in einem zentralen Transformationsprozess. Der Synodale Weg in Deutschland ist ein Versuch, die Anerkennung der Anderen neu zuzulassen von einem objektivistischen zu einem kommunikativen Wahrheitsverständnis voranzuschreiten. Bei diesem Prozess wird es nicht zuerst um konkrete Reformvorschläge gehen, die mehrheitsfähig sind. Vielmehr stehen die Frage nach der Einheit des Glaubens und nach den hermeneutischen Prozessen der Glaubensformulierung im Brennpunkt.
Po wielkiej utracie wiarygodności swojego autorytetu, struktura Kościoła katolickiego znajduje się w centralnym procesie przemian. Droga Synodalna w Niemczech jest próbą umożliwienia rozpoznania innym przejścia od obiektywistycznego do komunikatywnego rozumienia prawdy. W procesie tym nie chodzi w pierwszej kolejności o konkretne propozycje reform, które są do przyjęcia przez większość. W centrum zainteresowania pojawia się raczej pytanie o jedność wiary i hermeneutyczne procesy formułowania wiary.
After the great loss of credibility in her authority, the structure of the Catholic Church is in the central process of transformation. The Synodal Path in Germany is an attempt to allow others to recognize the transition from an objectivist to a communicative understanding of the truth. The process is not primarily about concrete reform proposals that are acceptable to the majority. Rather, the questions concerning both the unity of faith and the hermeneutic processes of formulating faith are in the center of attention.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 6; 5-20
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunek episkopatu Polski do reform samorządowych w II RP
Polish Episcopate and Self-Governing Reforms of the II PR
Autorzy:
Waniewska-Bobin, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834612.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
samorząd terytorialny
reformy samorządu terytorialnego
okres międzywojenny
działalność polityczna duchowieństwa
Episkopat Polski
local government
reforms of the self-government
inter-war period
political activity of the clergy
Polish Episcopate
Opis:
The approach of the associates of the Polish Episcopate of the II PR towards the self-rule was a combination of their own political preferences and the papal doctrine. The Episcopate was differentiated in the respect of political conducts and approach. Until 1926 the bishops approach towards the political activity was “concerned” and tightly connected with the political platforms of National Democracy (ND) and Christian Democracy (ChD). The government camp, as a political contender of National Democracy, aroused mistrust among the hierarchs. After the The May Coup d’Etat (1926), the bishops’ political acitivity ceased to be manifested so clearly. This was due to the Church’s apolitical program, professed by Pope Pius XI. Thanks to him, sacation for natural corporatist initiatives ( self-government included) as basics for a new political system based on decentralization and active populace rose among the clergy. The March Constitution (1921), by refering to the rule of broad latitude and approving the non-govermetal institution functioning next to the government, contibuted to inflaming the spirit of self-gorenment and was appreciated by the clergy. The ordinaries approach to the decisions of April Constitution (1935) was not so uniform. The April Constitution, parting from the outlook of duality of public administration brought the limitation of the actual selfgoverning, subordinating the local government to the central government. The government’s vision of a strong, centralized country, in which the citizen rights are a subject of greater control arouse anxiety and criticism among the members of the Episcopate.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2010, 38; 235-254
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eucharystia Kościoła rzymskokatolickiego w Niemczech w dobie pandemii COVID-19
The Eucharist of the Roman Catholic Church in Germany in the age of the COVID-19 pandemic
Autorzy:
Glombica, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010813.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
COVID-19
Eucharist
German episcopate
religious practices
protection of health and life
Eucharystia
niemiecki episkopat
praktyki religijne
ochrona zdrowia i życia
Opis:
Artykuł podejmuje próbę refleksji teologicznej nad skutkami politycznych decyzji związanych z rozprzestrzenianiem się koronawirusa na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec. Osią rozważań jest zależność pomiędzy wagą wspólnotowego świętowania Eucharystii a ograniczeniem kontaktów ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego. Źródła ze względu na absolutną nowość tematyczną stanowią zasadniczo ogólnodostępne materiały internetowe. Punktem wyjścia jest kalendarium konkretnych decyzji władz państwowych oraz reakcje Niemieckiej Konferencji Biskupów na te świeckie rozporządzenia. Następnie przedstawione zostały komentarze zaistniałej sytuacji przez niemieckich teologów rzymskokatolickich. Wybrano zwłaszcza te, które zostały zauważone w przestrzeni publicznej, niekoniecznie przez swoją wnikliwość czy poprawność teologiczną, ale przede wszystkim z uwagi na swoją kontrowersyjność. Ich autorami są: biskup magdeburski Gerard Feige, arcybiskup koloński, kardynał i doktor teologii Rainer Woelki oraz dogmatyk Julia Knop. Na zakończenie przypomniany został kontekst oficjalnego nauczania Kościoła w kwestii wspólnotowego świętowania Eucharystii i jego zasadnicze założenie, czyli przewaga elementu boskiego nad ludzkim. Celem artykułu jest pokazanie, że nie tylko reakcje państwowe, ale także zachowania eklezjalne oraz dyskusje teologiczne mogą zostać zinterpretowane jako praktyczna negacja zbawczego charakteru Eucharystii. Niniejsze przedłożenie kończy pytanie o to, co jest ważniejsze: świętowanie Eucharystii, przyjmowanie Komunii Świętej, przeżywanie wspólnoty, czy dalsze tygodnie zachowania ścisłego ograniczenia kontaktów, także dla zgromadzeń religijnych. To pytanie jest jednocześnie zachętą do dalszej, pogłębionej refleksji nie tylko nad gospodarczymi, społecznymi czy emocjonalnymi skutkami epidemii, ale również – a może przede wszystkim – nad tymi duchowymi.
This article draws on the experiences of the Federal Republic of Germany and provides a theological reflection on the consequences of political decisions made in response to the spread of COVID-19. The research primarily concerns the relationship between the importance of the communal celebration of the Eucharist and the limitation on contact imposed on the grounds of protecting human life and health. Due to the novelty of the subject, the sources are generally accessible internet materials. The starting point is a calendar of specific decisions by the state authorities and the reactions of the German Bishops’ Conference to these secular regulations, followed by the comment made by German Roman Catholic theologians on the situation. Of these, more attention has been paid to the controversial responses – made by the Bishop of Magdeburg Gerard Feige, Archbishop of Cologne Cardinal and Doctor of Theology Rainer Woelki, and dogmatist Julia Knop – rather than those that are theologically insightful or correct. All this has been juxtaposed with the Church’s official teaching on the communal celebration of the Eucharist and its basic assumption, i.e., the predominance of the divine element over the human element. This article shows that state measures, ecclesial behaviour, and theological discussions can all be interpreted as a practical negation of the saving nature of the Eucharist. This presentation concludes with the question of what is more important: celebrating the Eucharist, receiving Holy Communion, experiencing community, or further weeks of strictly limited social contact, including in religious gatherings. This question is also an invitation to undertake further, in-depth reflection not only on the economic, social, and emotional effects of the pandemic but also – and perhaps primarily – on the spiritual ones.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2021, 37; 81-94
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Activity of the W.R.S.-N.C.W.C. American Catholic Social and Charity Organization During the War and Post-War Period
Autorzy:
Nir, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956447.pdf
Data publikacji:
2020-04-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
II wojna światowa
American Catholic Charity Social Organization – Amerykańska Katolicka Charytatywna Organizacja Społeczna
amerykańska Polonia
amerykański episkopat
World War II
American Catholic Charity Social Organization
American Polonia
American Episcopate
Opis:
Działalność Amerykańskiej Katolickiej Organizacji w czasie wojny i w okresie powojennym Celem tego artykułu jest przedstawienie ogólnego zarysu działalności Amerykańskiej Katolickiej Organizacji Charytatywnej i Społecznej – War Relief Services-National Catholic Welfare Conference, a także jej wybranych aspektów w niektórych krajach podczas drugiej wojny światowej i kolejnych lat. Ma on zachęcić innych badaczy do podjęcia dalszych badań na ten temat.
The goal of the article is to present a general outline of the activities of the American Catholic Charity Social Organization, the War Relief Services-National Catholic Welfare Conference and its select aspects in some countries during the Second World War and the following years. It is intended to encourage other researchers to undertake further research on the topic.
Źródło:
Studia Polonijne; 2019, 40; 243-272
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaangażowanie przedstawicieli episkopatu Rzeczypospolitej w sprawy obronne państwa w dobie wojen z imperium osmańskim w drugiej połowie XVII wieku
Involvement of representatives of Polish episcopate in matters of national defence during the wars against Ottoman empire in second half of 17th century
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/24201066.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
episkopat
Rzeczpospolita
obrona państwa
Turcja
wojny polsko-tureckie
Opis:
Zaangażowanie episkopatu rzymskokatolickiego w sprawy obronne Rzeczypospolitej, które najlepiej było dostrzegalne w wieloletnich konfliktach z Wysoką Portą z 2. połowy XVII w. miało różne oblicza. Episkopat płacił znaczne sumy pieniężne na utrzymanie wojska w okresie zimowym (tzw. hiberna) a także finansował naprawę umocnień, czy zapewniał zaopatrzenie miastom Korony o dużym znaczeniu strategicznym – jak Kraków, czy Kamieniec. Najbardziej zauważalną działalnością była fundacja oddziałów wojskowych – zarówno tych utrzymywanych wyłącznie własnym sumptem, jak również tych włączanych do komputu wojska państwowego. Praktyka ta przynosiła zaszczyt poszczególnym patronom, ale także całemu episkopatowi, świadcząc o odpowiedzialności hierarchów Kościoła katolickiego za losy państwa. Szczególnego znaczenia praktyka wysyłania własnych wojsk przez biskupów nabrała właśnie podczas wojen z Turcją. Wówczas polscy biskupi nie tylko mieli przeświadczenie o ich obowiązku uczestniczenia w obronie Rzeczypospolitej, jako przedstawiciele senatu, ale też jako duchowni Kościoła Rzymskiego, czuli że powinni wziąć udział w słusznej krucjacie przeciw „nieprzyjaciołom Krzyża Świętego”, tj. islamskiemu Imperium Osmańskiemu.
Involvement of Roman Catholic episcopate in defence matters of Poland, most visible during prolonged conflicts with the Sublime Porte in second half of 17th century, took different forms. The episcopate paid significant sums for maintenance of the military in the winter period (so-called hiberna), financed repairs of fortifications and provided supplies to large cities of the Crown with major strategic importance – such as Cracow or Kamieniec. The most visible type of activity was financing of military troops – both those maintained exclusively by individual bishops, and those included in state military forces. Such practice brought credit to individual patrons, but also the entire episcopate, as a testimony to Church leaders’ sense of responsibility for the fate of the country. The practice of bishops founding their own troops has gained particular importance during the wars against Turkey. Polish bishops not only were convinced of their obligation to participate in the defence of the country as senators, but also as priests of the Roman Catholic Church they felt that they should participate in the righteous crusade against the “enemies of the Holy Cross”, i.e. Islamic Ottoman Empire.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 138-160
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza rządu Tadeusza Mazowieckiego – aktorzy pierwszego i drugiego planu
The Genesis of Tadeusz Mazowiecki’s Government – Main and Secondary Characters
Autorzy:
Nałęcz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901694.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
okrągły stół
wybory z 4 czerwca 1989 r.
gen. Wojciech Jaruzelski
Episkopat Polski
urynkowienie cen żywności
rząd Tadeusza Mazowieckiego
Round Table
1989 Polish legislative election
Wojciech Jaruzelski
Polish episcopacy
food prices
Tadeusz Mazowiecki’s government
Opis:
Streszczenie: Artykuł jest nowym politologicznym wyjaśnieniem genezy rządu T. Mazowieckiego. Omawia rozwój wydarzeń politycznych w 1989 r. od zawarcia kontraktu okrągłego stołu do podjęcia decyzji o powołaniu pierwszego od 1945 r. niekomunistycznego premiera w Polsce. Za najważniejszy czynnik sprawczy tego zwrotu uznaje społeczne protesty wywołane decyzją rządu Rakowskiego o urynkowieniu cen żywności. Przeraziły one gen. W. Jaruzelskiego i jego najbliższych współpracowników: gen. Cz. Kiszczaka i gen. F. Siwickiego. Obawiając się społecznego buntu, generałowie porozumieli się z hierarchami Kościoła i uzgodnili powołanie na premiera wskazanego przez episkopat T. Mazowieckiego. Artykuł docenia znaczenie czynnika uważanego dotąd za główną przyczynę powstania rządu T. Mazowieckiego, czyli rozbicie przez L. Wałęsę koalicji PZPR z ZSL i SD, ale przypisuje mu mniejszą od buntu społecznego rolę sprawczą.
This political science article proposes a new explanation of the genesis of T. Mazowiecki’s government. It describes the political events of 1989 from the conclusion of the Round Table contract to the decision on the designation of the fi rst noncommunist Prime Minister in Poland since 1945. The article identifi es the public protest initiated by Rakowski’s government’s decision to subject food prices to market forces as the reason for this development. Fearing a revolt, General W. Jaruzelski and his closest collaborators, General Cz. Kiszczak and General F. Siwicki, came to an understanding with Church hierarchy, and agreed to designate the episcopacy’s choice – T. Mazowiecki – as Prime Minister. The article recognizes that L. Wałęsa’s efforts to split the coalition of the Polish United Workers Party with the United People’s Party and the Alliance of Democrats played an important role in the creation of T. Mazowiecki’s government, however it attaches more importance to public protest, contrary to the current scientifi c consensus.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 183-200
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radio Watykańskie wobec stosunków państwo–Kościół w PRL w latach 1957–1979
Vatican radio towards the state-Church relations in People’s Republic of Polandin 1957–1979
Autorzy:
Jakubowska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477220.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Radio Watykańskie
Sekcja Polska Radia Watykańskiego
stosunki państwo-Kościół
PRL
episkopat
komunizm
media
„L’Osservatore Romano”
Vatican Radio
Polish Section of the Vatican Radio
state-Church relations
episcopacy
Communism
“L’Osservatore Romano”
Opis:
Vatican Radio (RW) is tasked with providing information about the activities of the Pope and the Holy See, as well as the situations of Churches worldwide. The Polish Section of the Vatican Radio (SPRW) implemented these tasks, and among the many topics and information presented on the RW waves it also commented on issues related to State-Church relations in Poland. The aim of the article is to look in more detail, among others, on whether and how the SPRW presented the PRL state-Church relations during the period of 1957–1979. While presenting this topic, in the 60s, the SPRW usually drew from the opinions of the western press and foreign press agencies, and in the 70s primarily from the communications of the Polish Episcopacy Conferences. The SPRW informed its listeners about the most important issues affecting State-Church relations - among others, about the lack of religious freedom in PRL, persecution of the clergy, lack of permission for sacral buildings, efforts made by the Church for allowing it freedom in its actions and respecting human rights and the rights of Polish citizens by the PRL government. The SPRW defended the Polish clergy. Additionally, for the Polish people, the SPRW was the main source of uncensored information about the situation of the Church; not only worldwide, but primarily in Poland. The SPRW aired a series of educational programmes to counteract the attempts of secularisation of the society by the Communist government. The election of Karol Wojtyła as Pope contributed to the growth of the role of the Church in Poland, and made the SPRW face new challenges. It had its unparalleled contribution in accompanying the Pope during his pilgrimages and providing Polish listeners with the latest information not presented in the state media.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 72-93
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara chrześcijańska wobec ideologii nazizmu w oparciu o list pasterski niemieckiego Episkopatu z 20 sierpnia 1935 roku
The christian faith versus the ideology of nazism in the light of the pastoral letter of the german bishops of August 20, 1935
Autorzy:
Szulist, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2077534.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
German bishops
Nazism
faith
education
peace
personal dignity
human rights
episkopat niemiecki
nazizm
wiara
pokój
godność osobowa
prawa człowieka
Opis:
Biskupi niemieccy w liście z 20 sierpnia 1935 roku wskazują na wiarę jako na fundament w walce z nazizmem w przywracaniu sprawiedliwości w świecie. Posłanie Trzech Osób Boskich, do których człowiek odnosi się w ramach aktów wiary, stanowi przesłankę ku obronie godności osobowej, zachowania niezmiennego porządku moralnego oraz do trwania w nadziei w obliczu niesprawiedliwości nazistowskiej. Konsekwencją postawy wiary jest obrona praw każdego obywatela przy współpracy instytucji państwa z Kościołem. Ataki na życie jednostek oraz grup społecznych stanowią zakwestionowanie porządku Bożego, warunkującego integralny rozwój społeczny. Przemoc stosowana przez nazistów nie może podważać czy relatywizować wskazań ewangelicznych. Niezłomne trwanie przy nauce objawionej uskutecznia kształtowanie nowego porządku, wolnego od przemocy. Przemiany społeczne są nieodłącznie związane z procesem wychowania, zasadzającym się na przekazywaniu określonych wartości, jak też na współpracy w ramach środowiska wychowawczego.
In their letter of August 20, 1935, the German bishops pointed to faith as a foundation in the struggle against Nazism to restore justice in the world. The message of the Three Divine Persons to whom man is referred in acts of faith forms a premise for defending personal dignity, retaining an invariable moral order, and persisting in hope in the face of Nazi injustice. An attitude of faith implies the willingness to defend the rights of every citizen in collaboration with the institutions of the state and the Church. Attacks against the lives of individuals and social groups question the Divine order that is a prerequisite for integral social development. Therefore, the violence used by the Nazis cannot undermine or relativize the guidance of the Gospel, whereas staying true to the revealed knowledge fosters the development of a new order that is free from violence. Social change is inextricably linked to the process of education, which focuses on the transfer of specific values and on collaboration within the educational environment.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2021, 55; 303-315
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Normalizacja” relacji państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych XX wieku z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego – nieznany dokument z Sekretariatu Prymasa Polski
“Normalisation” of the State-Church-Relations in the 1970s from the Point of View of Primate Stefan Wyszyński – an Unknown Document from the Secretariat of the Primate of Poland
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477943.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
prymas
Kościół
państwo
normalizacja
episkopat
primate
Church
state
normalization
episcope
Opis:
Kardynał Stefan Wyszyński zapowiedzianą w grudniu 1970 r. przez władze „normalizację” stosunków państwo–Kościół przyjmował z ostrożnością i dystansem, choć także z pewnym optymizmem. Liczył, że przynajmniej część postulatów episkopatu zostanie zrealizowana, szczególnie w zakresie budownictwa sakralnego. Już wiosną 1971 r. wiedział jednak, że „normalizacja” jest jedynie propagandowym wybiegiem. W 1972 r. w dokumencie przygotowanym na posiedzenie Rady Głównej Episkopatu Polski z 4 maja 1972 r. zatytułowanym „Sytuacja polityczna w Polsce a normalizacja stosunków między państwem a Kościołem” podsumowywał niejako stan relacji państwo–Kościół w pierwszych dwóch latach rządów ekipy Edwarda Gierka. Kardynał Wyszyński wnikliwie omówił w nim sytuację społeczno-polityczną w 1972 r. w kontekście całego bloku wschodniego. Najważniejszym spostrzeżeniem było wyczerpywanie się „dynamiki pogrudniowej odnowy”. Prymas omówił w dokumencie także koncepcję „normalizacji” propagowanej przez władze, głównie na przykładzie najważniejszych – w jego przekonaniu – wypowiedzi czołowych dygnitarzy Polski „ludowej”, skonfrontowanych z ich realnymi działaniami. Wspomniany materiał udowadnia, że kardynał Wyszyński wnikliwie analizował rzeczywistość polityczną PRL, nie dając się zwieść propagandzie władz.
Cardinal Stefan Wyszynski treated the “normalisation” of the State-Church relations, announced in December 1970 by the authorities, with caution and distance, though also with some optimism. He hoped that at least some of the postulates of the Episcopate would be implemented, especially regarding sacral construction. However, already in the spring of 1971, he knew that the “normalisation” is merely a propaganda evasion. In 1972, in a document prepared for the meeting of the Main Council of the Polish Episcopate of 4 May 1972 entitled “Political situation in Poland and the normalisation of relations between the State and the Church,” he summarised the State-Church relations in the first two years of government of Edward Gierek’s team. In it, Cardinal Wyszyński thoroughly discussed the social and political situation in 1972 in the context of the entire Eastern bloc. The most important observation was the exhaustion of the “dynamics of post-December renewal.” In the document, the Primate also discussed the concept of “normalisation” propagated by the authorities, mainly on the example of the most important – in his opinion – statements of the leading dignitaries of the “People’s” Poland, confronted with their real actions. The material in question proves that Cardinal Wyszyński thoroughly analysed the political reality of the PPR, not being misled by the propaganda of the authorities.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 530-545
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bp Andrzej Dziuba, Pasterz. Kard. Józef Glemp. Dzieje życia od narodzin do roku 1981, Wydawnictwo Stacja7: Kraków 2023, ss. 283 oraz Aneksy
Bp Andrzej Dziuba, Shepherd. Cardinal Józef Glemp. Life story from his birth until 1981, Wydawnictwo Stacja7: Krakow 2023, pp. 283 - and Annexes
Autorzy:
Bielawny, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050889.pdf
Data publikacji:
2023-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Józef Glemp
Kościół w Polsce
episkopat
Jozef Glemp
Church in Poland
episcopate
Źródło:
Studia Elbląskie; 2023, 24; 455-457
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A usurper with a crosier? The winding paths of the ecclesiastical career of Bohemian Carmelite Świętosław, the first Catholic Bishop of Łuck (1404–ca. 1410)
Autorzy:
Graff, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897299.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
biskup łucki Świętosław
polityka kościelna Władysława Jagiełły i Witolda
na Rusi
metropolia halicka
późnośredniowieczny episkopat monarchii jagiellońskiej
Świętosław Bishop of Łuck
Władysław Jagiełło and Witold’s ecclesiastical policy
in Ruthenia
Halicz Metropolis
late-medieval episcopate of the Jagiellonian monarchy
Opis:
The article analyses the career of Bohemian Carmelite monk Świętosław, the first Catholic Bishop of Łuck. His appointment destabilized the situation in Volhynia in the early 15th century. The author seeks to determine the identity of Świętosław’s patron.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2020, 1 (24); 11-34
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Antoniego Baraniaka SDB na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1951–1977)
Antoni Baraniak SDB’s Activity in the Polish Bishops’ Conference and its Commissions (1951-1977)
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076931.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Antoni Baraniak
Polish Bishops’ Conference
Presidium of Polish Bishops’ Conference
Commission of Implementation of the Second Vatican Council
Committee for Catholic Publications
Episkopat Polski
Konferencja Episkopatu Polski
Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski
Komisja Soborowa/Komisja do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II
Komisja Wydawnictw Katolickich
Opis:
Antoni Baraniak SDB odegrał znaczącą rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski oraz jej komisji specjalistycznych. Formalnie od 1951 r. był członkiem Konferencji Episkopatu Polski, w praktyce jednak w posiedzeniach planarnych uczestniczył od 1957 r., gdy został mianowany arcybiskupem metropolitą poznańskim. Równocześnie wszedł w skład Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski. Jego aktywność obejmowała kilka obszarów działań: nauczanie pasterskie; kształtowanie stosunków z władzami PRL; wkład w posoborową reformę statusu prawnego KEP; kontakty ze Stolicą, konferencjami episkopatów oraz udział w gremiach watykańskich. Ważnym odcinkiem zaangażowania na forum Konferencji Episkopatu Polski był udział w pracach komisji specjalistycznych. Od 1959 r. aż do śmierci w 1977 r. Antoni Baraniak SDB przewodniczył Komisji Soborowej/Komisji do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II. Moderowana przez niego działalność tego gremium obejmowała: 1) animowanie ogólnopolskich programów duszpasterskich zawierających elementy przygotowania pastoralnego do Soboru Watykańskiego II (m.in. „Czuwań Soborowych”); 2) koordynację i porządkowanie przygotowań do poszczególnych sesji soborowych, w szczególności redakcji schematów soborowych; 3) ogólne nadzorowanie prac studyjnych nad dokumentami soborowymi, w tym wydania ich edycji polskiej oraz komentarzy; 4) starania o tworzenie literatury popularyzującej i przybliżającej dorobek Soboru, a także powstawanie różnorodnych pomocy duszpasterskich; 5) wyznaczanie głównych kierunków odnowy posoborowej, ich dostosowanie do możliwości i potrzeb duszpasterskich Kościoła katolickiego w Polsce oraz koordynowanie współdziałania w tym wymiarze poszczególnych komisji episkopatu; 6) formułowanie postulatów związanych z wdrażaniem reform posoborowych w Kościele Powszechnym, w tym odnoszących się do problematyki poruszanej na Synodach Biskupów. Ponadto – w latach 1959-1965 – zasiadał w Komisji Wydawnictw Katolickich, co miało bezpośredni związek z przygotowaniami do Millenium Chrztu Polski oraz pracami Soboru Watykańskiego II. 
Antoni Baraniak SDB played a vital role in the works of Polish Bishops’ Conference and its specialised commissions. He was a member since 1951 but in fact he commenced to participate in the plenary sessions in 1957 after being named the Archbishop Metropolitan of Poznan. The Archbishop contributed in writing of the pastoral letters, the Church-State liaison, the post-conciliar reforms of the Bishops’ Conference statutes, the communication with the Holy See and other bishops’ conferences as well as the activity in Vatican dicasteries. Most importantly, he presided over the Commission of Implementation of the Second Vatican Council whose tasks were as follows: i) the pastoral preparation (the Prayer Vigils), ii) editing of the preparatory documents, iii) translating and publishing of the conciliar texts, iv) distribution and popularisation of the Vatican II documents, v) directing and coordination of the reforms in the Polish context and finally vi) formulation of the principles of the renewal. Moreover, the Most Rev. Antoni Baraniak was a member of the Committee for the Catholic Publications between 1959 and 1965 which was connected with the organisation of the millennial cele- brations of Christianity in Poland. 
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2020, 54; 47-86
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie międzywojennym
Problems of the Orthodox Church in Poland in the Interwar Period
Autorzy:
Sawicki, Doroteusz ks.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494576.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Kościół prawosławny
cerkiew
autokefalia
rewindykacja mienia
burzenie cerkwi
Tymczasowe przepisy o stosunku rządu do Kościoła prawosławnego w Polsce
Polska międzywojenna
stosunki wyznaniowe
prześladowania
episkopat
Orthodox Church
church
autocephaly
revindication of property
destruction of churches
The Provisional Regulations Concerning the Government’s Relation to the Orthodox Church in Poland
Interwar Poland
religious relations
persecution
episcopate
Opis:
W 1918 r. po ponad 120 latach niewoli Polska powróciła na mapy Europy. Wraz z odradzaniem się państwa wielkie przemiany sięgnęły Kościoła prawosławnego w Polsce. Przed I wojną światową był on częścią Patriarchatu Moskiewskiego, który decydował o jego kadrach, statucie, życiu liturgicznym, obrzędowości, itp. Teraz cerkiew w Polsce została oderwana od rosyjskiej. Z jednej strony władze Rzeczypospolitej pragnęły jak najmocniej zerwać z przeszłością niewoli. Dążyły więc do kościelnej niezależności polskiego prawosławia. Z drugiej strony Rosja ogarnięta pożogą Rewolucji Październikowej zamknęła się w kręgu wewnętrznych problemów. Patriarchat zmuszony był walczyć o przetrwanie. Sprawy cerkwi w Polsce siłą rzeczy miały dla niego drugorzędne znaczenie. W kraju tymczasem brakowało biskupów i duchownych. Co gorsza powracający na rodzinną ziemię przedwojenni hierarchowie i kapłani posiadali rosyjskie obywatelstwo. Ukształtowani też byli w duchu rosyjskich szkół teologicznych, z których się wywodzili i w duchowości rosyjskiego Prawosławia. Nie sprzyjało to normalizacji stosunków państwo – cerkiew. Władze nieprzychylnie patrzyły na Kościół prawosławny widząc w nim relikt zaborów. Od hierarchów wymagano pełnej lojalności włącznie z podpisywaniem deklaracji lojalności. Społeczność kapłańską podzielono na uznawaną przez państwo i nieuznawaną. Ta druga nie mogła liczyć na objęcie etatowych placówek duszpasterskich, zatrudnienie jako katecheta w szkołach publicznych, czy też uzyskanie obywatelstwa (w każdej chwili mogli być – i bywali – wydaleni poza granice Ojczyzny). Wystarczyło tylko sprzeciwiać się polonizacji cerkwi, zwalczać neounię, czy też krytykować plany autokefalii Kościoła by znaleźć się w tej grupie kapłanów „drugiej kategorii”. Władze dążyły również do ograniczenia ilości czynnych placówek duszpasterskich. Czyniono to na trzy sposoby. Po pierwsze wielu dawnym parafiom nie przyznano prawa samodzielności degradując je do rangi filii nieetatowej (nawet jeśli posiadały kilka tysięcy wiernych). Po drugie od razu po zakończeniu wojny rozpoczęła się rewindykacja prawosławnego mienia. Jeśli w przeszłości jakieś prawosławne grunta lub świątynia, choć przez kilka dni należały do Kościoła rzymskokatolickiego lub unickiego, mogły teraz być odebrane czy to w ramach wyroku sadowego czy też samowolnej akcji nieprawosławnej społeczności. Cerkiew pozbawiono kilkuset świątyń i dziesiątków tysięcy hektarów ziemi uprawnej oraz lasów. Trzecim sposobem destabilizacji życia parafialnego były akcje burzenia świątyń. Propagowane, jako rozbiórka opuszczonych świątyń w bardzo złym stanie technicznym były barbarzyńskim, zaplanowanym programem zniszczenia cerkwi w Polsce. Wysadzano, palono, rozbierano profanując, bijąc i poniżając nielicznych obrońców domów bożych. Jednocześnie z tym „fizycznym niszczeniem” państwo prowadziło „wojnę prawną”. Przez długie lata posługiwało się carskim ustawodawstwem cerkiewnym pozwalającym mu penetrować wewnętrzne życie cerkwi. Konstytucja marcowa z 1921 r. potwierdziła uprzywilejowaną rolę Kościoła rzymskokatolickiego. Tymczasowe przepisy o stosunku rządu do Kościoła prawosławnego w Polsce, jako jednostronny akt rządowy nie uwzględniały specyfiki Prawosławia. Nie rozwiązywały też najważniejszych spraw. Episkopat coraz bardziej skłaniał się, wobec zaistniałej sytuacji politycznej (niezbyt przyjazne państwo i utrudniony kontakt z kanoniczną zwierzchnością w Moskwie), w stronę starań o uzyskanie statutu autokefalii z Konstantynopola, do którego należeliśmy do XVII w. Po wieloletnich zabiegach w Moskwie i Konstantynopolu ogłoszenie autokefalii nastąpiło w 1925 r. Niezależność sprzyjała reorganizacji i rozwojowi działalności edukacyjno – wydawniczej, normalizacji struktur w terenie, ujednoliceniu życia liturgiczno – obrzędowego, organizacji duszpasterstw specjalnych (w tym wojskowego ordynariatu), działalności młodzieżowej (bractwa cerkiewne), normalizacji zagadnień narodowościowych, itp. Oczywiście pozbawiała Kościół zewnętrznej opieki i patronatu. Zyski wydają się jednak dużo większe niż straty. Tych ostatnich było całkiem sporo. Państwo ograniczało rozwój prawosławnego monastycyzmu. Dążyło do narzucenia cerkwi nowego kalendarza (gregoriańskiego) i języka polskiego jako urzędowego i liturgicznego. Nie zaprzestało, a w 1938 r. nasiliło, proceder burzenia świątyń. Czteromilionowa prawosławna społeczność (11-15% obywateli) wielokrotnie zastanawiała się czym zasłużyła sobie na tak niesprawiedliwe traktowanie. Pokonała wszystkie te problemy, choć przyszło się jej złożyć daninę łez i krwi. Pamiętajmy, że wszystko to działo się w przededniu II wojny światowej. Rzeczpospolita zamiast jednoczyć się wewnętrznie wobec śmiertelnego zagrożenia prowadziła zgubną politykę szowinizmu, ksenofobii i nietolerancji.
In 1918, after over 120 years of captivity, Poland appeared once again on the map of Europe. Great changes also affected the Orthodox Church in Poland at the time of the re-emergence of the state. Before the First World War, the Orthodox Church was a part of the Moscow Patriarchate, which made decisions about its personnel, statutes, liturgical life, rites, etc. The church in Poland now has been detached from the Russian Church. On the one hand, the Republic’s authorities wanted to sever itself from the captivity of the past as much as possible. They strived for ecclesiastical independence for Polish Orthodoxy. On the other hand, Russia was overcome by the horrors of the Russian Revolution and was therefore confined to the sphere of domestic problems. The Patriarch was forced to struggle to survive. For him, the church’s situation in Poland was inevitably of secondary importance. At the time, there was a lack of bishops and priests in Poland. What’s worse, the pre-war hierarchs and priests, who were returning to their homeland possessed Russian citizenship. They were also shaped by Russian spirit of theological schools, from which they graduated, and by Russian Orthodox spirituality. This was not favourable for normalizing church-state relations. The authorities regarded the Orthodox Church in an unfavourable way, as they saw it as a relic of the partitions. The hierarchs were required to be fully loyal and to sign a declaration of loyalty. The community of priests were divided into two groups: those who were recognized by the state and those who were not. The latter could not count on receiving full-time pastoral positions, employment as catechists in public schools or obtaining citizenship (at any time they could be, and in some cases were, deported from their homeland). It was enough to oppose the polonization of the church, to fight the neo-union or criticise the plans for an Autocephalous church to find oneself in the “second category” of priests. The authorities also strived to limit the number of operational places for pastoral care. This was done in three ways. Firstly, several former parishes were not granted the right to independence, thus degrading them to the ranks of dependant parishes (even if they were made up of several thousand faithful). Secondly, immediately after the ending of the war, the process of revindication of Orthodox property commenced. If, in the past, any Orthodox land or church, even it belonged to the Roman Catholic or Uniate Church for merely a couple days, could now be re-possessed either by court ruling or by arbitrary action on the part of the non-Orthodox community. The Orthodox church was deprived of several hundred church buildings, tens of thousands of hectares of cultivated land and forests. The third way of destabilizing parish life were campaigns to destroy churches. What was propagated as dismantling abandoned churches in very poor technical condition was in fact a barbarian and planed program of destroying the Orthodox church in Poland. These churches were exploded, burned and dismantled and the few who defended the temples were mocked, beaten and humiliated. Simultaneously with the “physical destruction”, the state also waged a “legal war.” For many years, the Tsar’s church legislation, which allowed the state to penetrate into the internal life of the church was applied. The March Constitution of 1921 reaffirmed the privileged role of the Roman Catholic Church. The Provisional Regulations Concerning the Government’s Relation to the Orthodox Church in Poland as a unilateral governmental act did not take the specific nature of Orthodoxy into consideration. It also failed to resolve the most important issues. The episcopate was more and more inclined, in the face of the existing political situation (a hostile state and difficulties in contacting the canonical leader in Moscow), to strive for obtaining autocephalous status from Constantinople, to which we belonged until the 17th century. After several years of intervention in Moscow and Constantinople, autocephaly was announced in 1925. Independence allowed for the reorganization and development of education and publishing, normalization of structures within the territory, standardization of liturgical and ceremonial life, organization of specific areas of pastoral care (including the military ordinariate), youth activities (church brotherhoods), normalization of issues of nationality, etc. This, of course, deprived the Church of external protection and patronage. The gains seem to be much greater than the losses. There was a great amount of the latter. The state limited the development of Orthodox monasticism. It strived to impose on the Church the new (Gregorian) calendar and Polish as the official and liturgical language. These efforts did not cease, and in 1938 they intensified, now taking the form of destroying churches. The Orthodox community, which was composed of four million people (11-15% of citizens), repeatedly wondered why they deserved such unfair treatment. The community overcame all of these problems, but only after paying a tribute of blood and tears. Let us remember that all of this took place just before the outbreak of the Second World War. The Republic, instead of uniting itself internally in the face of the deadly threat of war, chose to pursue a fatal policy of chauvinism, xenophobia and intolerance.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 2; 75-106
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)
A father and a shepherd. Activities of Cardinal Stefan Wyszynski, the Primate of Poland, at the polish bishops’ Conference Main Committee
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2077219.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Cardinal Stefan Wyszynski
Primate of Poland
Polish Bishops Conference
Main Committee of the Polish Bishops Conference
Catholic Church in the Polish People's Republic
Kardynał Stefan Wyszyński
Prymas Polski
Episkopat Polski
Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki w Polsce
Opis:
Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.
Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2021, 55; 37-71
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Wojeńskiego droga do biskupiej infuły. Perypetie kościelnej kariery syna rektora Akademii Krakowskiej
Stanisław Wojeński’s Way to the Episcopal Mitre. The Adventurous Church Career of the Son of the Rector of the Cracow Academy
Autorzy:
Prokop, Krzysztof R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571102.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Biography of Stanisław Wojeński (c. 1613–1680)
Catholic episcopate of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th century
information processes for bishops
polonica in the Vatican Archives
Stanisław Wojeński (ok. 1613–1680) – biografia
episkopat katolicki Rzeczypospolitej Obojga Narodów – XVII wiek
procesy informacyjne na biskupstwa
polonica w Archiwum Watykańskim
Opis:
Stanisław Wojeński – who was Bishop of Kamieniec in the years 1680–1685 – was the author of a printed account of the Polish-Turkish wars of 1684 and was one of the distinctive (albe it forgotten) figures of the Church and political life during the reign of King Jan III Sobieski. He was the son of the Rector of the Cracow Academy and received his education in Poland, Germany and Italy. From the reign of King Jan II Kazimierz, he was active not only as a diplomat, but also as a Canon of the Cracow Cathedral and as the Archdeacon of the Collegiate Chapter in Pilica. In 1677, he was nominated as Bishop of Kamieniec Podolski, which at that time was under the Turkish jurisdiction. However, it was not until three years later that his nomination received papal approval, the delay being due not only to the geopolitical situation of the Diocese of Kamieniec, which had temporarily been lost to the Turks by the Polish-Lithuanian Commonwealth, but also to the fact that Wojeński had been accused – first before the Apostolic Nuncio in Warsaw and later in the Roman Curia itself – of necromancy, a lack of personal piety, involvement in the anti-imperial opposition in Hungary (i.e. in today’s Slovakia, which at that time belonged to the Lands of the Crown of Saint Stephen) and of having falsified his own origins (which were in fact non-noble) in order to be able to become a senior Church dignitary. Of all these accusations, the last at least was true, as Wojeński’s ancestors had actually been burghers in Kościan in Greater Poland. Because – on the one hand – the charges had been made by Andrzej Trzebicki, who was Bishop Ordinary of Cracow, while – on the other hand – the Royal Court (including King Jan III Sobieski himself) showed intransigence in supporting the candidacy, it was a long time before a decision was eventually made in Rome (and then only after the death of Bishop Trzebicki in 1679). This article presents the most important aspects of Wojeński’s case – which was atypical as far as the filling of episcopal vacancies in the seventeenth century Polish-Lithuanian Commonwealth was concerned – with the aid of sources from the Vatican Archives (Archivio Segreto Vaticano), which have hitherto not been analysed in this particular context.
Do wyróżniających, choć dziś już zapomnianych postaci życia kościelnego i politycznego doby panowania króla Jana III Sobieskiego, zaliczyć należy biskupa kamienieckiego z lat 1680–1685 Stanisława Wojeńskiego, autora drukowanej relacji z walk polsko-tureckich w roku 1684. Syn rektora Akademii Krakowskiej, wykształcony w Polsce, Rzeszy i Italii, już od czasów króla Jana II Kazimierza zaangażowany w działalność dyplomatyczną, kanonik katedry krakowskiej i archidiakon kapituły kolegiackiej w Pilicy, nominację ze strony monarchy na pozostającą wtedy pod panowaniem tureckim stolicę biskupią w Kamieńcu Podolskim uzyskał jeszcze w początkach roku 1677, wszakże na otrzymanie papieskiego zatwierdzenia musiał oczekiwać aż trzy lata. Zaważyła na tym nie tylko ówczesna sytuacja geopolityczna diecezji kamienieckiej, której terytorium zostało przejściowo utracone przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów, ale również względy natury personalnej. Został on bowiem oskarżony przed nuncjuszem apostolskim w Warszawie, a następnie także bezpośrednio w Kurii Rzymskiej, o nekromancję, brak osobistej pobożności, zaangażowanie w antycesarską opozycję na Węgrzech (zarazem też wchodzącej ówcześnie w skład ziem Korony św. Stefana dzisiejszej Słowacji), wreszcie też o dokonane z premedytacją zafałszowanie własnego rodowodu, w rzeczywistości nieszlacheckiego, celem zapewnienia sobie otwartej drogi do osiągnięcia wysokich godności kościelnych, spośród których to zarzutów przynajmniej ów ostatni odpowiadał prawdzie (przodkowie S. Wojeńskiego byli bowiem mieszczanami w Kościanie w Wielkopolsce). Ponieważ z jednej strony czynnikiem sprawczym wysunięcia owych oskarżeń był ordynariusz krakowski Andrzej Trzebicki, z drugiej wszakże dwór monarszy (na czele z samym królem Janem III Sobieskim) okazał nieustępliwość i nie zaniechał forsowania odnośnej kandydatury, w Rzymie długo zwlekano z podjęciem ostatecznej decyzji – do momentu, kiedy zmarł wyżej wspomniany biskup Krakowa (1679). Niniejszy artykuł ukazuje najważniejsze odsłony tej nietypowej, gdy chodzi o obsadzanie stolic biskupich w XVII-wiecznym państwie polsko-litewskim, sprawy, spożytkowując niewykorzystane dotychczas pod tym kątem materiały z Archiwum Watykańskiego (Archivio Segreto Vaticano).
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2017, 67; 77-128
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Wojeński’s Way to the Episcopal Mitre. The Adventurous Church Career of the Son of the Rector of the Cracow Academy
Stanisława Wojeńskiego droga do biskupiej infuły. Perypetie kościelnej kariery syna rektora Akademii Krakowskiej
Autorzy:
Prokop, Krzysztof R.
Krośniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179640.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
biography of Stanisław Wojeński (ca. 1613–1680)
Catholic episcopate of the Polish--Lithuanian Commonwealth in the 17th century
information processes for bishops
Polonica in the Vatican Archives
Stanisław Wojeński (ok. 1613–1680) – biografia
episkopat katolicki Rzeczypospolitej Obojga Narodów – XVII wiek
procesy informacyjne na biskupstwa
polonica w Archiwum Watykańskim
Opis:
Do wyróżniających, choć dziś już zapomnianych postaci życia kościelnego i politycznego doby panowania króla Jana III Sobieskiego, zaliczyć należy biskupa kamienieckiego z lat 1680–1685 Stanisława Wojeńskiego, autora drukowanej relacji z walk polsko-tureckich w roku 1684. Syn rektora Akademii Krakowskiej, wykształcony w Polsce, Rzeszy i Italii, już od czasów króla Jana II Kazimierza zaangażowany w działalność dyplomatyczną, kanonik katedry krakowskiej i archidiakon kapituły kolegiackiej w Pilicy, nominację ze strony monarchy na pozostającą wtedy pod panowaniem tureckim stolicę biskupią w Kamieńcu Podolskim uzyskał jeszcze w początkach roku 1677, wszakże na otrzymanie papieskiego zatwierdzenia musiał oczekiwać aż trzy lata. Zaważyła na tym nie tylko ówczesna sytuacja geopolityczna diecezji kamienieckiej, której terytorium zostało przejściowo utracone przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów, ale również względy natury personalnej. Został on bowiem oskarżony przed nuncjuszem apostolskim w Warszawie, a następnie także bezpośrednio w Kurii Rzymskiej, o nekromancję, brak osobistej pobożności, zaangażowanie w antycesarską opozycję na Węgrzech (zarazem też wchodzącej ówcześnie w skład ziem Korony św. Stefana dzisiejszej Słowacji), wreszcie też o dokonane z premedytacją zafałszowanie własnego rodowodu, w rzeczywistości nieszlacheckiego, celem zapewnienia sobie otwartej drogi do osiągnięcia wysokich godności kościelnych, spośród których to zarzutów przynajmniej ów ostatni odpowiadał prawdzie (przodkowie S. Wojeńskiego byli bowiem mieszczanami w Kościanie w Wielkopolsce). Ponieważ z jednej strony czynnikiem sprawczym wysunięcia owych oskarżeń był ordynariusz krakowski Andrzej Trzebicki, z drugiej wszakże dwór monarszy (na czele z samym królem Janem III Sobieskim) okazał nieustępliwość i nie zaniechał forsowania odnośnej kandydatury, w Rzymie długo zwlekano z podjęciem ostatecznej decyzji – do momentu, kiedy zmarł wyżej wspomniany biskup Krakowa (1679). Niniejszy artykuł ukazuje najważniejsze odsłony tej nietypowej, gdy chodzi o obsadzanie stolic biskupich w XVII-wiecznym państwie polsko-litewskim, sprawy, spożytkowując niewykorzystane dotychczas pod tym kątem materiały z Archiwum Watykańskiego (Archivio Segreto Vaticano).
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2020, Special Issue; 175-230
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska hierarchia katolicka w czasie wielkiej wojny 1914-1918 i wojny z bolszewicką Rosją
Polish Catholic Hierarchy during the Great War 1914-1918 and the Polish War with Bolshevik Russia
Autorzy:
Wysocki, Wiesław Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232850.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kościół
polski episkopat
I wojna światowa
zabory
wojna polsko-bolszewicka
1918 r.
1920 r.
niepodległość
Church
Polish episcopate
World War I
partitions
Polish-Bolshevik war
1918
1920
independence
Opis:
Szkic prezentuje postawy hierarchów Kościoła katolickiego w zaborze rosyjskim, pruskim i austriackim na początku wielkiej wojny 1914-1918 i zmiany, jakie nastąpiły pod wpływem okoliczności zewnętrznych oraz przemian świadomościowych w trakcie konfliktu światowego wobec kwestii państwowości polskiej. Zdecydowana większość biskupów opowiedziała się za perspektywą wspierania odradzającego się państwa polskiego i aktywnie w tym procesie uczestniczyła, dając temu wyraz zarówno w sferze życia publicznego, obywatelskiego, jak i kościelnego. Rok 1920, uwieńczony polskimi sukcesami militarnymi, był finałem wojny polsko-bolszewickiej, rozpoczętej w 1919 r., w której ujawniło się na wielu płaszczyznach zaangażowanie zarówno hierarchów katolickich, jak i wspólnot, którym przewodzili. Wiele wskazuje na to, że w żadnym wcześniejszym okresie Kościół nie wykazał się większym zaangażowaniem, jak miało to miejsce w 1920 r.
This short study presents attitudes of the hierarchs of the Catholic Church in the areas of Russian, Prussian and Austrian Partitions at the beginning of the Great War of 1914-1918 and the changes that occurred under the influence of external circumstances and changes in public awareness during the world conflict in relation to the issue of Polish statehood. The vast majority of bishops were in favor of supporting the reborn Polish state and actively participated in this process, expressing this in the public, civic and church life. The year 1920, crowned with Polish military successes, was the finale of the Polish-Bolshevik War, started in 1919, in which the involvement of both Catholic hierarchs and the communities they led was seen on many levels. There are many indications that never before had the Church shown a greater commitment than in 1920.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2023, 5; 111-163
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polscy ojcowie Soboru Watykańskiego II. Wstęp do badań nad episkopatem Kościoła katolickiego w PRL w latach sześćdziesiątych XX wieku
Polish Fathers of the Second Vatican Council. Introduction to research on Polish Bishops in the Polish People’s Republic in the sixties of the 20th century
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545225.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Sobór Watykański II
polscy ojcowie soborowi
episkopat Kościoła katolickiego
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki w PRL
analiza prozopograficzna
wykształcenie i formacja intelektualna
doświadczenie paster-skie – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego)
udział w obradach soborowych
aktywność w obradach soborowych
Polish conciliar fathers
Catholic bishops
Polish bishops’ conference
Catholich Church in PPR
prosopographical analysis
education and intellectual formation
participation in conciliar debates
Opis:
Wśród polskich ojców soborowych – uczestników Soboru Watykańskiego II – wyodrębniono trzy kategorie związane ze sprawowanymi godnościami, urzędami oraz święceniami (biskupi ordynariusze; biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; wyżsi przełożeni zakonni). Analiza prozopograficzna całej zbiorowości przeprowadzona została w oparciu o cztery cechy służące opisowi: wykształcenia i formacji intelektualnej; doświadczenia pasterskiego – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego); udziału w obradach soborowych; aktywności w obradach soborowych. Badania pozwalają na sformułowanie następujących wniosków końcowych: 1) zdecydowana większość posiadała co najmniej stopień doktora, przy czym lepsze wykształcenie (stopień doktora habilitowanego oraz tytuły profesorskie), było udziałem przede wszystkim biskupów ordynariuszy; 2) ponad 25% polskich ojców soborowych studiowało na uczelniach rzymskich, a blisko 75% posiadało dyplomy uczelni polskich (najczęściej wybierano Katolicki Uniwersytet Lubelski); 3) wśród biskupów ordynariuszy dominowało pokolenie sakry (urzędu wyższego przełożonego zakonnego) 1946-1955, natomiast wśród biskupów i rezydujących w Rzymie pokolenie 1956-1965, a więc hierarchów młodych, często tylko z kilkuletnim doświadczeniem posługi biskupiej; 4) we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło tylko 10 spośród wszystkich polskich biskupów; 5) w I sesji soborowej dominowali liczebnie biskupi ordynariusze, w trzech kolejnych biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; 6) najczęściej wystąpienia publiczne w auli soborowej wygłaszali biskupi ordynariusze – prawie 75% wszystkich przemówień polskich ojców soborowych, szczególną rolę spośród nich odegrali Pry-mas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowski Karol Wojtyła; 7) odmiennie niż w przypadku wystąpień publicznych, większość animadversiones (pisemne uwagi), składali przede wszystkim biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie (ponad 56%); 8) polscy ojcowie soborowi stanowili największą delegację spośród episkopatów krajów Europy Środkowo-Wschodniej, często pełnili rolę przedstawicie-li Kościoła milczenia zza „żelaznej kurtyny”, a ich udział w pracach Soboru Watykańskiego II miał znaczący wpływ na finalny kształt dokumentów soborowych.
Three categories of Polish conciliar fathers – participants of the Second Vatican Council – have been set apart. These categories have to do with their dignities, offices and ordinations (ordinaries, suffragan bishops and residents in Rome, higher superiors in orders). Prosopographical analysis of these people was carried out on the basis of 4 factors: education, intellectual formation, pastoral experience, participation in conciliar debates. Following conclusions have been drawn: 1) Vast majority had a doctoral degree. Mostly ordinaries had habilitation and profes-sorship. 2) Over 25% of Polish conciliar fathers studied at Roman universities and almost 75% had degrees from Polish universities. 3) Among the ordinaries the genera-tion of the office of a higher order’s superior – 1946-1955. Among bishops and resi-dents in Rome dominated the 1956-1965 generation, i.e. the hierarchy of the young. 4) In all four sessions of the Council only 10 bishops took part. 5) In the first session ordinaries were a majority. In the following sessions suffragan bishops and residents in Rome were a majority. 6) Public speeches were held mostly by ordinaries (75% of all speeches by Polish bishops). A special role was played by the president of Polish bishops’ conference – cardinal Stefan Wyszyński and Cracow’s archbishop Karol Wojtyła. 7) Different than in the case of public speeches, most animadver-siones (written remarks) were submitted by suffragan bishops and residents in Rome (over 56%). 8) Polish conciliar fathers were the most numerous delegation among bishops’ conferences from Middle-Eastern Europe. They were representatives of the silent Church behind the Iron Curtain. Their participation in the works of the Council had a decisive impact on the final documents of the Council.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 132; 269-315
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-56 z 56

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies