Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Duda, Henryk" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 31
Tytuł:
Studia nad językiem i stylem Norwida
Studies on Norwids Language and Style
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109929.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Studia Norwidiana; 1998, 15-16; 168-181
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dżamia i dżamid ‘meczet’ w języku polskim
Dżamia et dżamid mosquée dans la langue polonaise
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963664.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Dans l’article cité en référence on a présenté l’histoire de deux emprunts orientaux en polonais. Il est question du mot dżamia ’mosquée’ qui apparut à la fin du XVIIIe siècle et fit employé au XIXe siècle, ainsi que de dżamid dont le sens est le même et qu’on ne connaît que des Sonnets de Crimée d’A. Mickiewicz. L’auteur envisage le problème de savoir par quels chemins les mots orientaux pouvaient pénétrer dans la langue polonaise, en attirant surtout l’attention sur la possibilité d’emprun ter les mots orientaux à la langue des Tartares de Lituanie et sur le développement considérable de l’intérêt pour les langues orientales au début du siècle dernier dans les milieux universitaires en Pologne et notamment à l’Université de Vilnius. Pour ce qui concerne le sens des deux termes, l’auteur prétend qu’il sont synonymes du mot mosquée, car, selon lui, l’étymologie, qu’il s’agisse d’un mot propre à une langue que d’un emprunt, ne peut préjuger de sa signification. Recherchant la réponse d’où vient le d à la fin du mot dżamid , l’auteur a rappelé l’explication, déjà oubliée, mais pertinente, du chercheur connu en langues et littératures orientales du XIXe siècle, W. Kazimirski: „la déclinaison d’un mot qui prend la consonne d à la fin est plus commode” (il n’existe pas dans la flexion polonaise de radicaux terminés par une voyelle). Les mots dżamia et dżamid ne sont plus utilisés dans la langue polonaise, il n’est cependant pas exclu qu’ils y réapparaissent sous quelque forme que ce soit. Car la quantité des ouvrages orientaux ainsi que de ceux qui concernent l’Orient augmente et ils deviennent plus accessibles en polonais. Pour en donner un exemple, on trouve dans la traduction polonaise du roman Les versets de Satan de S. Rushdi des expressions comme: Dżame Masdżid, Dżama Masdżid. Certes, ces citations ne sont pas encore assimilées, mais, souvent répétées, elles peuvent entrer pour de bon dans notre vocabulaire.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1995, 43, 6; 71-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złożenia typu fabrykokościół, śniego-lód w twórczości Mirona Białoszewskiego
Zusammensetzungen vom Typ fabrykokościół, śniego-lód im Werk von Miron Białoszewski
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127903.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
In dem Aufsatz werden denominale Kopulativkomposita (mit dem Fugenelement -o-) vom Typ fabrykokościół, śniego-lód bezsprochen. Beispielsammlung der neuen Bildungen stammt aus dem Werk von Miron Białoszewski. Zusammensetzungen von diesem Typ sind im Polnischen nicht neu. So kannte z.B. Jan Kochanowski das Wort chłopobyk, B. Chmielewski (Autor von Nowe Ateny) kozo-jeleń (lat. Hirco--cervus), lworyś (lat. Hyppardium). Vorwiegend waren es technische Termini, nach fremden Mustern abgelehnt, die zahlenmäßig eine kleine Gruppe bildeten. Heutzutage ist es ein sehr produktiver Wortbildungstyp. Bei Białoszewski treten ca. 30 neue Bildungen auf. Die große Zahl solcher Bildungen wie szmato-ścierka, swetro-bluzka, buto-nogawka, prozopoezja im Werk dieses Schriftstellers verwundert nicht, weil er versucht, wie S. Barańczak feststellt, „möglichst natürliche Tendenzen der Umgangssprache und der gesprochenen Sprache herauszufinden”. Diese natürlichen Tendenzen finden auch ihren Niederschlag in dem Werk anderer Schriftsteller; zu erwähnen wären interessante Beispiele bei R.Kapuściński − Greko-Turko-Cypro-Maltańczyk, Marksoengels (ironisch bei S. Kisielewski), Polsko-Litwa (Cz. Miłosz). Die Belege bestätigen die Produktivität dieses Wortbildungstyps. Eine negative Bewertung mancher Bildungen dieser Art, insbesondere jener, die mit der Propaganda zusammenhängen, z.B. chłoporobotnik, kursokonferencja gibt keinen Grund, um diesen Wortbildungstyp als nichtexistent zu bezeichnen.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1992, 39-40, 6; 87-93
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Robert Stiller, Pokaż język! Czyli rozróbki i opowieści o polszczyźnie i 222 innych językach, t. II, Kraków 2013
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886612.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 6; 203-214
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Niecisław Baudouin de Courtenay − prekursor „lingwistyki feministycznej”
Jan Niecisław Baudouin de Courtenay as a Precursor of „Feminist Linguistics”
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956534.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
W polonistycznym językoznawstwie „lingwistyka feministyczna” nie zaznaczyła się jeszcze tak znacząco jak feministyczne badania literackie. Nie od rzeczy będzie przypomnieć u początków polskiej „lingwistyki feministycznej” poglądy uczonego, który na długo przed tym jak na Zachodzie podjęto zagadnienia żywo dziś dyskutowane mówił i pisał o wpisanym w język seksizmie (poszukując związku między rodzajem gramatycznym a światopoglądem). Z powodzeniem można go nazwać ojcem „lingwistyki feministycznej”.
„Feminist linguistics” has not yet made its mark in Polish linguistics in the way that feminist literary studies have done in the study of literature. It will be interesting at the inception of Polish „feminist linguistics” to recall the views of a scholar who spoke and wrote about sexism inscribed in language (as he sought links between grammatical gender and our view of the world) long before such questions, now hotly disputed, were taken up in the West. He fully deserves to be called the founding father of „feminist linguistics”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1998, 46, 1 Special Issue; 663-673
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[rec.] Na końcu języka. Z orientalistą Andrzejem Pisowiczem rozmawiają Kornelia Mazurczyk i Zbigniew Rokita, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2015, ss. 256
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591894.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2016, 15; 241-249
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światło ze Wschodu. O "Esejach nie całkiem polskich" Tokimasy Sekiguchiego
Light from the East. On “Eseje nie całkiem polskie” [Not Entirely Polish Essays] by Tokimasa Sekiguchi
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664557.pdf
Data publikacji:
2017-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Opis:
The article discusses thoroughly the book “Eseje nie całkiem polskie” [Not Entirely Polish Essays] by Tokimasa Sekiguchi, a professor at Tokyo University of Foreign Studies. In his book, the author focuses on the issue of transculturality. The book consists of three parts. The first is mostly about historical and literary contexts. Sekiguchi writes about different aspects of works by Herbert, Miłosz and Szymborska. The second part is actually one essay entitled “Asia Does Not Exist”. Two issues are worthy of attention in this part. On the one hand, we can see Sekiguchi as a precursor of Postcolonial Studies; on the other, we see quite an original take on problems known from such classic works like “Orientalism” by E.W. Said. The third part of Sekiguchi’s book has a slightly different character. The essays here are more personal, and some of them could be read as a semi-literary works. A very thorough study of the essays leads the author of the article to the conclusion that the pivotal aspect of Sekiguchi’s work is a change of perspective: while Sekiguchi looks at Poland’s internal affairs from the outside, he has a lot to say to us, Poles and to other nations as well.
Źródło:
Gdańskie Studia Azji Wschodniej; 2017, 12; 40-56
2353-8724
Pojawia się w:
Gdańskie Studia Azji Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kiedy Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka?
When Shall St Agnes Let the Skylark out of Her Sack?
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127768.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paremiologia
przysłowia kalendarzowe
klimat
paremiology
calendar proverbs
climate
Opis:
We worship St Agnes, among other things, on 21st January. With the patroness of this day is attributed the proverb Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka (St Agnes lets the skylark out of her sack). The author dwells on its genesis. It is usually still cold in Poland in the second half of January for skylarks to fly. There are other Polish proverbs (e.g. Po świętej Agnieszce widzimy muchy w chacie [After St. Agnes' day we can see flies in our house], on 5th February; Po świętej Dorocie wyschną chusty na płocie [After St. Dorothy's day the scarfs on the fence shall dry out], on 6th February). The proverbs seem to point that in the second half of January and in February it should be warmer. The evolution of our climate may account for the discrepancy between calendar proverbs and weather; another fact is that in the second half of the sixteenth century the Gregorian calendar replaced the Julian one. Historical testimonies and contemporary research on the climate in the past show that in the Middle Ages, i.e. during the formation of such proverbs as Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka, the climate in Europe was warmer. According to the author, climatic changes may also shed more light on some old and ever discussed problems of the Slav researcher.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 111-120
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwolek czy Chwałek? O nazwisku rodowym słynnej chemiczki
Kwolek or Chwałek? On the maiden name of a famous chemist
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109290.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Stephanie Louise Kwolek
Polish surnames
geography of surnames
surnames of Polish immigrants to the US
Opis:
Stefania (in the US: Stephanie Louise) Kwolek is an American chemist of Polish descent. Globally, she is primarily known as a co-inventor of kevlar, material used to manufacture, among other things, bulletproof vests. Numerous works dedicated to the life and achievements of the famous researcher point to doubts with regard to the spelling of her maiden name. According to certain publications, the name Kwolek is either an Americanised or a distorted Polish name Chwałek. The author of this article shows that both surnames have the same origin – Chwałek is a standard, literary form, and Kwolek is a dialectical form, compliant with the pronunciation in the dialects of south-eastern Poland. The form Kwolek started being used by the society in distant past, still before the official codification of surnames on the Polish territory. That was the name used by Stefania’s father at the time he emigrated to America, therefore, there is no reason to refer to him by the name Chwałek, even if the name Kwolek may seem less prestigious.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 73-85
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magdalena Gozdek, Nazwy własne w Odporze na odpowiedź kwestyj (1579) Erazma Glicznera. Forma i funkcja, Lublin 2022, ss. 200, Młoda Polonistyka, t. 18.
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39784133.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2023, 80/1; 169-172
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semiotyczne ograniczenia zakresu modernizacji dawnych przekładów biblijnych
Semiotic limitations in the modernization of old translations of the Bible
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044641.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translations of the Bible into Polish
modernization of old translations of the Bible
semiotics
Tartu-Moscow Semiotic School
secondary modeling systems
Opis:
The most important translations of the Bible into Polish, i.e. the Catholic Jakub Wujek Bible (1599) and the Protestant Gdańsk Bible (1632) were written at the end of the reformation period and were renewed and used in catholic churches and protestant communities until the first half of the 20th century. The reprints were systematically updated. In the 20th century the need to translate again the Holy Scripture into Polish was recognized. There were a few attempts at that in the second half of the previous century. They were always accompanied by heated debates which referred to the need of new translations as well the ways translators adopted to render in Polish selected books, sentences or even words. A religious text functions in a specific system of a higher level, i.e. religion. Religion is understood here as a culture text according to the Tartu-Moscow Semiotic School. Owing to this interpretation, religion has its own language built onto natural language. Text in natural language constitutes only a fragment of a bigger sign entity. To put it most simply, since a natural text is a subcomponent of a semiotic religious text, any change introduced in the former disrupts the coherence of cultural meaning on a higher level. Because of “a secondary modeling system” (a term coined by Yuri M. Lotman) the language of religious texts is always a bit archaic. This very modeling system prevents the propellers of modernization from a more thorough linguistic update of old biblical translations in Poland and, more often than not, does not let translators depart too far from the translation tradition.    Translated by Agnieszka Bryła-Cruz
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 31-44
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingwistyczna historia kufajki // fufajki
The Linguistic History of the Word kufajka // fufajka
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944523.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polsko rosyjskie kontakty językowe
zapożyczenia leksykalne z języka rosyjskiego
rusycyzmy
słownictwo z zakresu mody
Polish-Russian linguistic contacts
lexical borrowings from the Russian language
Russianisms
fashion vocabulary
Opis:
The word kufajka//fufajka (a kind of warm clothe, formerly mostly for workers, today also an outerwear) is a more recent borrowing from the Russian language. The form of kufajka was not arbitrarily coined by one of journalists (as B. Rejakowa claimed in an article on fashion vocabulary). The kufajka was not formed from the word fufajka as a result of dissimilation (see e.g. J. Miodek). We have borrowed the two variants from the Russian language. The Russian фуфайка//куфайка can be derived from *chuchajka, cf. the verb хухать ‘breathe with warmth’, Pol. chuchać (following P. Ya. Chernykh’s etymological dictionary).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 5-9
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy wiodący jest jeszcze rusycyzmem semantycznym?
Is wiodący ‘main, chief, primary, leading, supreme’ still a semantic Russianism?
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850732.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
neosemanticisms
anglosemanticisms
Anglicisms
borrowings from English
Russianisms
the culture of language
neosemantyzmy
anglosemantyzmy
anglicyzmy
zapożyczenia z języka angielskiego
rusycyzmy
kultura języka
Opis:
Artykuł składa się z dwu części. W pierwszej dokonano przeglądu głosów w sprawie uchodzącego za kalkę semantyczną z języka rosyjskiego wyrazu wiodący ‛główny, naczelny, przodujący, przewodni, najlepszy’. W ostatnim czasie wyraz uznawany jest za anglosemantyzm. Zdaniem autora artykułu nie ma to uzasadnienia, gdyż semantyczny rusycyzm wiodący przyjął się w języku polskim jeszcze przed okresem wzmożonej fali anglicyzmów w polszczyźnie i stał się naturalnym odpowiednikiem angielskiego leading. W drugiej części artykułu na podstawie danych ze słowników języka rosyjskiego autor dowodzi, że rosyjskie ведущий również jest kalką semantyczną z języka angielskiego. Prowadzi go to do konkluzji, że także inne typy zapożyczeń strukturalnych i semantycznych mogły dostać się z angielskiego do polskiego za pośrednictwem języka rosyjskiego.
The article consists of two parts. The fi rst one presents an overview of a discussion upon the word ‘wiodący,’ ‘main, chief, primary, leading, supreme,’ treated as a semantic calque from the Russian language. Recently, the word has been considered an anglosemanticism. According to the author of the article, this view is unjustifi ed since the semantic Russianism ‘wiodący’ was adopted in Polish long before the massive infl ux of Anglicisms and has become a natural equivalent of the English ‘leading.’ In the second part of the article, drawing on the data from Russian dictionaries, the author proves that the Russian ‘ведущий’ is a semantic calque from English as well. This fact leads him to the conclusion that also other types of structural and semantic borrowings might have reached Polish via Russian.
Źródło:
Facta Simonidis; 2009, 2, 1; 213-219
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Notion of Linguistic Thinking in the Works of Baudouin de Courtenay
O pojęciu myślenie językowe w pracach Baudouina de Courtenay
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945537.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
“linguistics thinking”
psychologism in linguistics
linguistics in Poland
linguistic picture of the world
„myślenie lingwistyczne”
psychologizm w językoznawstwie
językoznawstwo w Polsce
językowy obraz świata
Opis:
W artykule omówiono pojęcie myślenie językowe w pismach Jana Niecisława Baudouina de Courtenay (1845-1929). Podstawą materiałową pracy były wybrane prace badacza, w większości wydane w Pismach wybranych (t. I-VI, Warszawa 1974-1983), przede wszystkim Charakterystyka psychologiczna języka polskiego (1915). Dotychczas przyjmowano, że pojęcie myślenie językowe jest niejasne, bądź – z innej perspektywy – że odpowiadający mu termin jest „dziwaczny”. Przeprowadzona analiza pokazuje, że myślenie językowe u Baudouina de Courtenay to wtłoczony w psychikę (w „duszę”) system (struktura). W innych miejscach natomiast, myślenie językowe należy pojmować jako pewien rodzaj myślenia – myślenie językowe jest tu przeciwieństwem myślenia wrażeniowego. Pisząc o wpływie myślenia językowego na myślenie, Baudouin de Courtenay głosił poglądy, które później w nauce zyskały miano hipotezy Sapira‑Wharfa. Niektóre użycia terminu myślenie językowe pokazują, że Baudouin de Courtenay może też uchodzić za prekursora badań nad tzw. językowym obrazem świata.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 33-46
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rolandas Kregždys. Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija/Charakterystyka Słownika polonizmów w języku litewskim. Mokslo studia. Vilnius: Lietuvių kalbos institutas
Rolandas Kregždys. Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija/Charakterystyka Słownika polonizmów w języku litewskim. Mokslo studia. Vilnius: Lietuvių kalbos institutas [Characteristics of the Dictionary of Polonisms in Lithuanian]
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1872758.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 219-226
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gorzkie żale – skarb języka polskiego okresu baroku
Lenten Lamentations – a treasure of the Polish language heritage of the Baroque era
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497094.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
życie religijne w Polsce
historia tekstów sakralnych
język tekstów religijnych
ewolucja języka polskiego
archaizmy językowe
religious life in Poland
history of sacred texts
language of religious texts
evolution of the Polish language
language archaisms
Opis:
This article discusses the circumstances under which Lenten Lamentations were composed and how this devotion won popularity in Poland and among the Polish communities abroad. Also discussed are a selection of linguistic features that Lenten Lamentations display (e.g. some archaic inflection, typical syntactic constructions or lexical and semantic archaisms) and the problems related to the modernization of the text. The need for modernizing the textual organization of Lenten Lamentations resulted both from the evolution of the Polish language system as well as from the changes taking place in culture and religion. Since this article was originally written in relation with the collective volume Amargas lamentaciones. Un tesoro de la espiritualidad y de la cultura polaca para el Papa Francisco y el Mundo Hispano (Coordinación del proyecto y traducción de textos Pablo de la Fuente y Cezary Taracha, Lublin 2015), addressed to Spanish-speaking audiences, the author also discusses this collective publication and puts forward a (rhetorical?) question how to present the complexity and „exoticism” of issues like the evolution of the Polish language (grammatical and semantic changes etc.) to a non-Polish recipient.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 97-112
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macedonia z bliska, Polska z oddali w oczach Zuzanny Topolińskiej
Macedonia from Close Up, Poland from A Distance in The Eyes of Zuzanna Topolińska
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375737.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavic linguistics
Polska
Macedonia
Polish-Macedonian contrastive studies
trans-cultural studies
evolution of Slavonic vocabulary
językoznawstwo słowiańskie
Polska
polsko-macedońskie językosnawstwo konfrontatywne
komunikacja międzykulturowa
ewolucja leksyki słowiańskiej
Opis:
The article discusses the book Zmiana perspektywy. Gawęda nie tylko językoznawcza [Change of perspective. More than a tale of linguistics] by Zuzanna Topolińska (Cracow 2015). The author of this text emphasizes that the word gawęda [tale] in the book’s subtitle is misleading, given that, despite the style of language used in the book, Topolińska discusses important issues of a linguistic and intercultural nature. In her short essays in the first part of the book Topolińska addresses the organizational structure of philology studies in Poland and Macedonia, she confronts the Polish and Macedonian approach to the dialect general language relationship, she talks about language standards, about the differences between politeness in Poland and Macedonia, as well as the attitude towards women and the outlook toward religion in both countries. In the second part of the book Topolińska takes up lexical issues, giving examples of how under the influence of spiritual culture certain words in Polish and Macedonian that derive from the same core have taken on a different meaning. The author of the article concludes that this short and very personal book by Topolińska fulfills its task and subsequently alters his view on the linguistic and non-linguistic world of the Slavs.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 167-174
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Uniwersytet jest najważniejszy”. Stefana Sawickiego idea katolickiej universitas studiorum
“The university is absolutely important.” On Stefan Sawicki’s Idea of the Catholic universitas studiorum
Autorzy:
DUDA, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046735.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
szkolnictwo wyższe, uniwersytet, uniwersytet katolicki, problematyka badawcza podejmowana w ramach uniwersytetu, Stefan Sawicki, szkolnictwo wyższe we współczesnej Polsce
tertiary education, university, Catholic university, research fields within a Catholic university, Stefan Sawicki, tertiary education in modern-day Poland
Opis:
W artykule przedstawiono publikacje profesora Stefana Sawickiego (ur. 1927 r.) poświęcone idei uniwersytetu katolickiego. Zdaniem autora artykułu najważniejszą kwestią dla Stefana Sawickiego jest relacja między nauką a wiarą, ratio et fides, a więc pytanie o to, czym jest uniwersytet oraz czym uniwersytet katolicki różni się od innych uniwersytetów. Pozostałe kwestie, na przykład sposób nazywania uniwersytetów katolickich, problematyka badawcza, wielkość uniwersytetu czy otwartość na innych a własna tożsamość, wyrastają bezpośrednio z odpowiedzi na te pytania. Teksty Stefana Sawickiego nie dają gotowej odpowiedzi, jak w danym momencie historycznym uniwersytet katolicki powinien być zorganizowany ani jak powinien działać. Ich autor pragnie jednak, aby pobudzały one „do refleksji i dyskusji nad tym, czym powinien i może być obecnie tego typu uniwersytet, zwłaszcza we współczesnej Polsce” (S. Sawicki, O uniwersytecie katolickim, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2012, s. 8). Sawicki dodaje: „Dobrze by też było, aby nie ograniczać się przy tym do ogólnych formuł dotyczących katolickości uczelni, ale podjąć próbę wskazania, jak należy tę katolickość urzeczywistniać w uniwersyteckiej praktyce” (tamże). Można tekstów Sawickiego nie czytać, ale nie można – myśląc o uniwersytecie katolickim – podniesionych przez ich autora kwestii nie dostrzegać.
The article discusses the publications by Stefan Sawicki (a scholar born in 1927) on the idea of the Catholic university. According to Sawicki, the most important issue in this field is the relation between science and faith (ratio et fides), and the resulting question about the university’s identity, in particular about the marks of a Catholic university. The other issues, such as procedures of giving names to Catholic universities, their research fields, the proper size of a Catholic university, and the balance between the university’s openness to ‘others’ and its guarding its identity, stem directly from this crucial issue. While Stefan Sawicki’s writings will not provide a ready-made answer to the question of how a Catholic university should be structured or how it should function at a given time in history, they may inspire a “reflection and debate on what the university of this type should (and can) be like today, in particular in modern-day Poland” (Stefan Sawicki, On the Catholic University, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2012, 8). Sawicki adds: “It might be commendable not to limit the debate in question to the general formulas of the Catholicity of a university, but rather to point how the Catholicity in question should be implemented in the academic practice” (ibidem). The questions raised by Sawicki pertain to an issue which cannot be disregarded also outside the scope of his work. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 305-322
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Auschwitz kontra Oświęcim. Komentarz lingwistyczny
Auschwitz vs. Oświęcim. Linguistic commentary
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497147.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
nazwy własne w dyskursie
przenośne użycia nazw własnych
apelatywiza‑ cja nazw własnych
konotacje kulturowe nazw własnych
różnojęzyczne warianty nazw własnych
proper names in discourse
metaphorical uses of proper names
appelativization of proper names
cultural connotations of proper names
versions of proper names across languages
Opis:
W artykule na nowo rozpatrzono podnoszony od kilkunastu lat postulat rozgraniczenia stosowania nazw – Auschwitz, gdy mowa o obozie zagłady, oraz Oświęcim, gdy przekaz dotyczy miejscowości, w której ten obóz się znajdował. Autor artykułu pokazuje, że etymologia nie pomoże rozwiązać tego problemu, gdyż z historycznego punktu widzenia obie nazwy są uprawnione, choć bezsprzecznie Auschwitz jest zgermanizowaną wersją rodzimej nazwy Oświęcim. Jedynie przyjęcie, że tak Oświęcim jak i Auschwitz funkcjonują nie tylko jako nomina propria, lecz także jako symbole, metafory bądź zapelatywizowane nazwy wła‑ sne, pozwala racjonalnie uzasadnić takie rozgraniczenie. Źródłem problemu jest fakt, że wtórne, przenośne użycia obu nazw, rzucają cień na współczesne miasto Oświęcim i jego mieszkańców oraz mogą wspierać tezę o ich rzekomej współodpowiedzialności za Holokaust. W konkluzji autor dochodzi do wniosku, że w sytuacji, gdy mowa o mieście, w tekstach polskich powinno się używać nazwy Oświęcim, w tekstach obcych natomiast mogą wystąpić obcojęzyczne wersje tej nazwy (np. niem. Auschwitz czy żyd. Oszpicyn). Zaś w przypadku użyć nieprymarnych, metaforycznych autor preferuje Auschwitz.
The article examines afresh the postulate raised for several years that the names Auschwitz and Oświęcim be differentiated in such a way that Auschwitz should refer to the extermination camp and Oświęcim to the town where the camp was situated. The author of the article argues that etymology will not help to solve the problem as historically both names are validated, although undoubtedly Auschwitz is a Germanized version of the Polish name Oświęcim. The above‑mentioned differentiation can only be justified on the assumption that Auschwitz and Oświęcim are not only proper names, but also metaphors, symbols, or proper place names that underwent appelativization. The problem lies in the metaphorical, secondary use of these place names that casts a shadow over the contemporary town of Oświęcim and its residents and may lend support to allegations of their co‑responsibility for Holocaust. The author concludes by saying that Polish texts should use the name Oświęcim when referring to the town, while foreign texts may use the foreign versions (e.g., the German word Auschwitz or Jewish Oszpicyn). In the case of non‑primary, metaphorical uses, the author prefers Auschwitz.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2019, 1(19); 17-28
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Языковая картина мира при обучении польскому языку как иностранному
A Linguistic Picture of the World in Teaching Polish as a Foreign Language
Językowy obraz świata w nauczaniu języka polskiego jako obcego
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886578.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językowy obraz świata
język a myślenie
nauczanie leksyki
realia i nazwy abstrakcyjne w nauczaniu języka obcego
nauczanie języka polskiego jako obcego
linguistic picture of the world
language vs. thinking
teaching lexis
realities and abstract names in the teaching of a foreign language
teaching Polish as a foreign language
Opis:
Odbity w języku, jego strukturze, leksyce i użyciu (uzusie) obraz otaczającej mówiących rzeczywistości – jak najkrócej można zdefiniować językowy obraz świata (JOŚ) – pełni bardzo ważną rolę w każdym akcie komunikacji. Nie można o nim zapominać również w trakcie uczenia się i nauczania języka obcego. Jest on bowiem źródłem licznych błędów, szczególnie leksykalnych. Autor artykułu pokazuje to na przykładach z literatury przedmiotu oraz z własnej praktyki dydaktycznej. Językoznawcom obserwacja procesu przyswajania języka obcego, błędów popełnianych przez uczących się i nauczycieli, może natomiast wiele powiedzieć nie tylko o językowym obrazie świata w poznawanym języku, lecz także – przez kontrast – w języku ojczystym badacza.
The picture of the reality surrounding us reflected in the language, its structure, lexis and usage – as the linguistic picture of the world may be defined in the shortest way – plays a very important role in any act of communication. It may not be forgotten also in the course of learning and teaching a foreign language. This is because it is the source of numerous mistakes, especially lexical ones. The author of the article shows this on examples taken from the literature of the subject as well as from his own didactic work. Observing the process of acquisition of a foreign language, and of the mistakes made by both learners and teachers, may tell linguists a lot not only about the linguistic picture of the world in the language being learned, but – through contrast – in the researcher’s mother tongue.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 10; 33-43
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Knowledge and Attitude in the Field of Doping in Young Athletes of Team Games
Autorzy:
Duda, Henryk
Stuła, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026888.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
doping
youth
sports games
knowledge
Opis:
Contemporary sport is becoming more and more commercialized, hence the players strive to win at all costs, and to achieve this goal, they consider all means to be allowed. In order to be constantly on top, competitors change their training methods, use various aids, and finally direct their interests towards doping. Doping is considered to be the use of substances and all means intended to artificially increase physical fitness during sports competitions, which may be harmful to the ethics of sport or cause mental and physical harm to athletes. The aim of the research is to assess the knowledge of the problem and attitudes of young people practicing sports games towards the dangers of doping. Assessment of knowledge on the effects of the use of illicit means, and analysis of opinion on the use of doping and strengthening mechanisms for the adoption of pharmacological agents. Research on the knowledge about the use of support measures and doping in sport was carried out among talented youth practicing team sports games in randomly selected clubs of Małopolska, Silesia, Podkarpacie and Opole. Continuation studies were conducted in 2018-2020, they covered 60 girls and 60 boys, aged 16 years. The research was carried out using a questionnaire, the questions of which concerned the following problems: knowledge of the essence of sports doping, the relationship between doping and the principle of fair play in sport, support used in physical recreation, reasons for the use of doping, moral and criminal liability in the use of doping. When analyzing the results of the research, it should be noted that the use of doping in sport is negatively perceived by the examined youth. However, it can be assumed that the knowledge about the support and the problem of doping in sport is insufficient. Setting the main goal - sports success and the related financial rewards, as well as the willingness to be the best in the opinion of the respondents may narrow the boundaries, which may facilitate the decision to use support and doping. These observations seem to be very disturbing, as the analysis of research data concerns young people practicing sports at the stage of education and the utilitarian nature of physical activity.
Źródło:
Central European Journal of Sport Sciences and Medicine; 2022, 37; 57-63
2300-9705
2353-2807
Pojawia się w:
Central European Journal of Sport Sciences and Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena sprawności współdziałania graczyw tworzeniu sytuacji do zdobycia bramki(na przykładzie gry piłkarzy nożnych w rozgrywkach Ligi Mistrzów i Ligi Europejskiej)
The evaluation of effectiveness of players’ cooperation in creating situations to scoreon the example of the football players’ performances in UEFA Champions League and Europe League
Autorzy:
Duda, Henryk
Jakubiszyn, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464497.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
monitoring
assessment of a game
synergy
knowledge of a game
ocena gry
synergia
znajomość gry
Opis:
The important aspect of effective teaching of sport games is the use of such forms of teaching that accurately reflect real environment of a player in natural conditions of this game. Therefore, a need appears for an accurate diagnosis of competition conditions in action sport game. The aim of the study was to observe offensive group actions (assessment of synergies) creating situations to score. Football players` performances were observed in 45 games including UEFA Champions League and Europe League. Their actions were observed in the following situations: certain, uncertain and risky. The following conclusions can be drawn from the obtained results: 1. A high level of synergy dominates when the highest purposes of attacking are involved. 2. A high level of synergy increases with the difficulty of situational tasks. 3. Because of multi-subjective nature of a team game, the training process of a player should also affect his mental sphere.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2013, 43; 57-65
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies