Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Democratic opposition" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-31 z 31
    Tytuł:
    Protesty studenckie w Olsztynie w 1981 roku
    Autorzy:
    Gieszczyński, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478420.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    student protests
    democratic opposition
    Olsztyn
    1981
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 2(4); 213-226
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Służba Bezpieczeństwa wobec opozycji w Łodzi 1976–1980
    Autorzy:
    Próchniak, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478288.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Solidarity movement
    democratic opposition
    Łódź
    Security Service
    1976-1980
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 2(4); 159-183
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władza wobec opozycji 1976–1989
    Autorzy:
    Kamiński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478206.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    authorities against the opposition 1976-1989
    Solidarity movement
    democratic opposition
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 2(4); 9-32
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opozycja w PRL 1956–1980. Stan badań
    Autorzy:
    Madej, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477617.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    democratic opposition
    research
    PRL
    People's Republic of Poland 1956-1980
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 2(4); 227-252
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W orbicie KOR-u. Początki opozycji demokratycznej w Polsce południowo-wschodniej
    Within the sphere of the workers’ Defence Committee: the beginnings of democratic opposition in south-east Poland
    Autorzy:
    Gliwa, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546781.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Civil society
    Civil disobedience
    South-Eastern Poland
    Democratic opposition
    społeczeństwo obywatelskie obywatelskie nieposłuszeństwo Polska południowo-wschodnia opozycja demokratyczna
    Opis:
    The article presents the role of the Workers' Defence Committee in shaping democratic opposition in south-east Poland. A detailed analysis of the relations between the circles of opposition and society at the local level has been made. The chronological framework of the article encompasses the 1970’s, with the concluding moment of deliberations being 1980, which saw the emergence of NSZZ “Solidarność” (Independent Self-governing Trade Union “Solidarity”), which took over part of the objectives carried out until that point by KOR. The first part of the article briefly presents the course of events associated with the beginnings of activity of KOR within the nationwide plan. The second part of the study focuses on presenting the reach and intensity of the Committee’s actions in the territory of South-Eastern Poland. The activity of opposition environments associated with KOR was divided into three mutually permeating and complementing categories. The first involved local associates of the Committee, forming the distribution network, who contributed to the gathering and publishing of information on repression around the country. The second category of opposition activity is the direct interventions of Committee members, such as the participation of attorneys or observers in court trials of a political nature. The most important category from the local perspective, as well as the primary objective of KOR activity, was to initiate the establishment of local resistance centres through the actions of special emissaries.
    Prezentowany artykuł przedstawia rolę Komitetu Obrony Robotników w kształtowaniu opozycji demokratycznej w Polsce południowo-wschodniej. Szczególnej analizie poddano relacje pomiędzy kręgami opozycji a społeczeństwem w ujęciu lokalnym. Ramy chronologiczne artykułu obejmują lata siedemdziesiąte ubiegłego stulecia, a cezurę końcową rozważań stanowi rok 1980, kiedy powstał NSZZ „Solidarność”, który przejął część zadań realizowanych dotychczas przez KSS KOR. W pierwszej części artykułu przedstawiony został skrótowo przebieg wydarzeń związanych z powstaniem i działalnością KOR-u w planie ogólnokrajowym. W drugiej części opracowania skupiono się na przedstawieniu zasięgu i intensywności działania Komitetu na terenie Polski południowo-wschodniej. Aktywność środowisk opozycyjnych związanych z KOR podzielono na trzy kategorie, wzajemnie się przenikające i uzupełniające. W pierwszej zaangażowani byli, tworzący sieć kolporterską, lokalni współpracownicy Komitetu, dzięki którym zbierano i publikowano informacje o represjach z całego kraju, m.in. Stanisław Kusiński, Janusz Szkutnik, Tadeusz Kensy. Wyjątkowe miejsce wśród współpracowników KOR zajmował ordynariusz przemyski, ks. Ignacy Tokarczuk, wspierający swoim autorytetem i szerokimi kontaktami działalność opozycji demokratycznej. Do drugiej kategorii aktywności opozycyjnej zaliczyć trzeba bezpośrednie interwencje członków Komitetu, jak udział adwokatów, czy obserwatorów w procesach sądowych o znamionach politycznych. Przykładem jest tutaj zaangażowanie mecenasa Władysława Siły-Nowickiego w obronę Jana Kozłowskiego i udział przedstawicieli KOR w jego procesach sądowych. Najważniejszą z perspektywy lokalnej kategorią, a zarazem podstawowym celem działania KOR było inicjowanie powstawania lokalnych ośrodków oporu poprzez działalność specjalnych emisariuszy. Najistotniejszą rolę odegrał tu wysłannik - Wiesław Kęcik, który pomagał organizować m.in. Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej, Przemyski Komitet Samoobrony Ludzi Wierzących, czy wspierał protestujących rolników z okolic Arłamowa.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2017, 2, 1; 44-62
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opozycja demokratyczna w Polsce (1976–1989) wobec historii i pamięci pogromu kieleckiego
    The Democratic Opposition in Poland (1976–1989) towards the History and Memory of the Kielce Pogrom
    Autorzy:
    Grądzka-Rejak, Martyna
    Olaszek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763567.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Kielce pogrom
    anti-Semitism
    democratic opposition in the People’s Republic of Poland
    Solidarność
    samizdat
    film
    Marcel Łoziński
    pogrom kielecki
    antysemityzm
    opozycja demokratyczna w PRL
    drugi obieg wydawniczy
    Opis:
    Polska opozycja demokratyczna tworzyła polemiczną wobec oficjalnej wizję historii najnowszej (odkłamywanie białych plam jak zbrodnia katyńska, represje sowieckie wobec Polaków i historia Armii Krajowej). Podejmowano również temat relacji polsko-żydowskich, odnosząc się do negatywnych postaw Polaków wobec przedstawicieli tej mniejszości narodowej, w tym kwestii stosowania przemocy. W ten nurt wpisywały się opozycyjne inicjatywy związane z historią pogromu kieleckiego, który miał miejsce w lipcu 1946 r.
    The Polish democratic opposition created a polemical to the official vision of modern history (unmasking white spots such as the Katyn massacre, Soviet repressions against Poles, and the history of the Home Army). The subject of Polish-Jewish relations was also addressed, referring to the negative attitudes of Poles towards members of this minority, including the use of violence. The opposition initiatives related to the history of the Kielce pogrom, which took place in July 1946, were part of this trend.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 1; 83-130
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Václav Havel: niepolityczny polityk
    Václav Havel: Non-political Politician
    Autorzy:
    Bankowicz, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635362.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    politics
    non-political politics
    dramatist
    communism
    dissident movement
    democratic opposition
    president
    presidency
    Czechoslovakia
    Czech Republic
    Opis:
    The article presents the political and intellectual silhouette of Václav Havel (1936–2011) – the last president of Czechoslovakia and the first one of the Czech Republic. Havel, the next to the Pole Lech Wałęsa, is the world renown symbol of the political turning point of 1989 that ended the world communist system. Before 1989, during the communist age, Havel was a dramatist, essayist and leader of Czechoslovak anticommunist and democratic dissident movement. He was strongly persecuted by the ruling communists, and while living under a permanent supervision of the security services and he was many times arrested. In 1989 Havel became a president of democratic Czechoslovakia and after dissolving of this state, in 1993, he was elected as a the first president of the new Czech Republic, holding the office by 10 following years. Havel was very untypical politician and president. He has played rather the role of an intellectual for whom politics is a matter of changing reality not by political decisions, but as a result of impact the on world by ideas and views. To follow Thomas Garrigue Masaryk example, the founder and first head of Czechoslovak state, clearlyadmired by Havel, he has tried to conduct of non-political politics. In this model politics becomes a practical applying of ethics and most important within it is not a power or state procedures and mechanisms, but men’s good and faithfulness to the truth. Václav Havel went down in the history as one of the greatest political figures of the second half of the last century.
    The article presents the political and intellectual silhouette of Václav Havel (1936–2011) – the last president of Czechoslovakia and the first one of the Czech Republic. Havel, the next to the Pole Lech Wałęsa, is the world renown symbol of the political turning point of 1989 that ended the world communist system. Before 1989, during the communist age, Havel was a dramatist, essayist and leader of Czechoslovak anticommunist and democratic dissident movement. He was strongly persecuted by the ruling communists, and while living under a permanent supervision of the security services and he was many times arrested. In 1989 Havel became a president of democratic Czechoslovakia and after dissolving of this state, in 1993, he was elected as a the first president of the new Czech Republic, holding the office by 10 following years. Havel was very untypical politician and president. He has played rather the role of an intellectual for whom politics is a matter of changing reality not by political decisions, but as a result of impact the on world by ideas and views. To follow Thomas Garrigue Masaryk example, the founder and first head of Czechoslovak state, clearly admired by Havel, he has tried to conduct of non-political politics. In this model politics becomes a practical applying of ethics and most important within it is not a power or state procedures and mechanisms, but men’s good and faithfulness to the truth. Václav Havel went down in the history as one of the greatest political figures of the second half of the last century.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2014, 6
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The 2nd Polish Republic in underground publications in the Polish People’s Republic
    Autorzy:
    Olaszek, Jan
    Kisilowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472322.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    2nd Polish Republic
    Polish People’s Republic
    democratic opposition
    independent publishing movement
    Józef Piłsudski
    Roman Dmowski
    Opis:
    The article outlines the achievements of an independent publishing movement in the, ruled by communist’s, Polish People’s Republic concerning the pre-war Second Polish Republic. It was advisable that the characters and themes from the history of pre-war Poland were popular among underground publishers and that they were overlooked. At the same time, the article presents a dispute between supporters of the idealized vision of the Second Polish Republic and its critics.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 251-272
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jiří Lederer (1922–1983) – dziennikarz, dysydent, wygnaniec polityczny
    Autorzy:
    Kaliski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689904.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Jiří Lederer
    opozycja demokratyczna
    komunizm
    Czechosłowacja
    Karta 77
    dziennikarstwo
    dysydenci
    democratic opposition
    communism
    Czechoslovakia
    Charter 77
    journalism
    dissidents
    Opis:
    Bohaterem szkicu biograficznego jest Jiří Lederer, czeski dziennikarz, działacz polityczny, dysydent, kilkakrotnie więziony. Autor opisuje jego ideowe korzenie i ewolucję od socjalizmu, przez komunizm, do demokratycznego socjalizmu spod znaku Praskiej Wiosny (socjalizmu z ludzką twarzą), aż po przymusową emigrację.
    The protagonist of the biographical sketch is Jiří Lederer, a Czech journalist, political activist, and dissident who was imprisoned several times. The author describes Lederer’s ideological roots and ideological evolution from socialism through communism, democratic socialism under the banner of Prague Spring (socialism with a human face) to forced emigration.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Dietricha Bonhoeffera w kształtowaniu fundamentów etycznych opozycji demokratycznej w PRL-u
    Dietrich Bonhoeffer’s Role in Shaping the Ethical Fundamentals of the Democratic Opposition in the People’s Republic of Poland
    Autorzy:
    Paziewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054924.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Ewangelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna we Wrocławiu
    Opis:
    The legacy of the Lutheran pastor Dietrich Bonhoeffer, one of the leading theologians of the 20th Century, and a Second World War martyr, are a valuable inspiration not only to Christian Churches, but also for overcoming German-Polish prejudices. Bonhoeffer’s stance vis-à-vis Nazism, which in Poland was perceived as parallel to communism, inspired Poland’s post-socialist leftists, who after the student demonstrations of March 1968 had ceased to believe in the possibility of reforming so-called real socialism. It also brought them closer to Catholic Intellectuals. Bonhoeffer’s thought thus provided a common moral foundation for the democratic opposition in the People’s Republic of Poland in the 1970s and 1980s. The peace-ethic it contains played a major role in shaping the original concept of self-organization by the Polish opposition movement. Furthermore, it evoked the opposition’s ethical attitudes, and thus helped to overcome the conspiratorial and revolutionary models of resistance that historically had marked Polish opposition movements.
    Źródło:
    Theologica Wratislaviensia; 2016, 11 Dietrich Bonhoeffer na 500 lat Reformacji; 175-195
    1734-4182
    Pojawia się w:
    Theologica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku
    Political Opposition in the Light of the Data of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior of 1988
    Autorzy:
    Wołk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478468.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    democratic opposition
    Study Office of the Security Service
    system transformation
    Independent and Self-Governing Trade Union “Solidarity”
    Opis:
    Od czasu wprowadzenia stanu wojennego w Polsce Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych miało za zadanie nie tylko prowadzić działania operacyjne skierowane wobec najważniejszych organizacji podziemia solidarnościowego, lecz także tworzyć i gromadzić materiały analityczne na jego temat. Cyklicznie opracowywano raporty zawierające liczbę osób zaangażowanych w podziemną opozycję i charakterystykę organizacji działających w jej ramach. W tego typu analizach oceniano również skalę penetracji przez różne jednostki SB (nie tylko Biuro Studiów) konspiracyjnych środowisk, starano się przewidzieć dynamikę rozwoju sytuacji w podziemiu, a także kreślono scenariusze możliwych działań, które mogłyby je osłabić. Publikowany dokument jest ostatnią taką analizą sporządzoną przed rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Rzuca światło na ocenę podziemia, jaka obowiązywała w Biurze Studiów SB i kierownictwie MSW w tym czasie. Dokument pokazuje, że chociaż SB odnosiła sukcesy w rozbijaniu podziemnych struktur i plasowaniu w niej agentury, to jednak nie była w stanie zapanować nad nimi i wpłynąć na ich rozwój.
    U pon the introduction of martial law in Poland, the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior was ordered not only to carry out operational activities against the most important organizations of the “Solidarity” Underground but also to create and gather analytical materials thereon. Reports were regularly prepared on the number of people engaged in the underground opposition and on the specifics of the organizations operating within its framework. Such analyses were also used to assess the extent to which underground communities had been infiltrated by different units of the Security Service (excluding the Study Office), as well as to forecast developments in the underground and to work out scenarios for potential actions that might weaken it. The published document is the last analysis of this kind prepared before the Round Table talks. It sheds light on the assessment of the Underground which was accepted by the Study Office of the Security Service and by the management of the Ministry of the Interior at that time. The document reveals that, despite of the Security Service’s successes in breaking up the /underground structures and placing its agents therein, it was not able to control them and influence their development.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 522-545
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjologiczne interpretacje ruchu „Solidarności” lat 1980–1981. Próba usystematyzowania istniejącej literatury
    Sociological Interpretations of the “Solidarity” Movement during 1980–1981. An Attempt to Structure the Existing Literature
    Autorzy:
    Mielczarek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477917.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Independent and Self-Governing Trade Union “Solidarity”
    democratic opposition in the PRP
    Solidarity underground
    sociology of social movements
    social movement
    Opis:
    I nterpretacje ruchu „Solidarność” są zbliżone do klasycznych podejść w teoriach ruchów społecznych, z których każda inaczej rozumie społeczny mechanizm napędza- jący ich działanie. Celem artykułu jest uporządkowanie tych interpretacji, funkcjonu- jących w literaturze socjologicznej, krajowej i zagranicznej (i na ogół słabo znanych historykom). Autor wyodrębnia podejścia ujmujące „Solidarność” jako ruch klasowy, postrzegające jego powstanie jako reakcję na kryzys systemu oraz takie, w których za siłę napędową ruchu uznaje się działania opozycji demokratycznej, a także dwa rodzaje metod nawiązujących do tzw. teorii nowych ruchów społecznych. Według autora żadne z opisanych podejść teoretycznych nie ujmuje dynamiki ruchu „Solidarności” w całej jego złożoności, w szczególności zaś nie wyjaśnia jego rozmiarów i długotrwałych kon- sekwencji kulturowych. Poszczególne z nich wskazują jednak na ważne aspekty jego działania i tworzą podstawę do dalszych bardziej syntetycznych badań.
    T he “Solidarity” Movement is interpreted similarly to the classical approach discus- sed in the theories of social movements, each of which defines the social mechanism fuelling its activities in a different way. The aim of the article is to structure the inter - pretations used in the national and international literature on sociology (usually by relatively obscure historians). The author discusses “Solidarity” as a class movement by explaining its emergence as a reaction to the system crisis, fuelled by the activities of the democratic opposition, as well as two types of methods referring to the so-called theo- ry of new social movements. The author claims that none of the described theoretical approaches reflect the entire complexity of the dynamics of the “Solidarity” movement; in particular, they do not explain its aims and long-term cultural effects. However, the author emphasizes the important results of its activities and lays foundations for furt- her research of a more synthetic nature.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 59-82
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Za obronę własnych przekonań” – działalność społeczno-polityczna Adama Pleśnara (1935–2013) do 1977 roku
    “Defending Your Own Convictions” – Community and Political Work of Adam Pleśnar (1935–2013) until 1977
    Autorzy:
    Tyszkiewicz, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168172.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    opozycja demokratyczna
    komunizm
    Związek Młodych
    Demokratów
    Ruch Wolnych Demokratów
    democratic opposition
    communism
    Alliance of Young Democrats
    the Free Democrats Movement
    Opis:
    The article is an attempt to scratch the biography of Adam Plesnar. The analysis was subjected to the activity of the protagonist until 1977. Plesnar was an active member of the Club of Young Catholics at the University of Wroclaw, co-founder of the Young Democrats (ZMD). Already in the sixties he was convicted for opposition activities. In the seventies he was an activist of Polish Esperanto Association. He participated in protests against changes in the Constitution of the PRL. Since 1977 belonged to the members of the Movement in Defense of the Rights of Man and Citizen (ROPCiO) and the leader of the Movement of Free Democrats (RWD), an activist of the Wroclaw opposition. Within the Movement sought to participation of the opposition in legitimate forms of political activity, including in the elections to the Sejm PRL, while remaining critical of the existing system.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2016, 4; 99-116
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lost Capital-the Intelligentsia Current of Underground “Solidarity” in Free Poland
    Autorzy:
    Mielczarek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929505.pdf
    Data publikacji:
    2008-09-16
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Socjologiczne
    Tematy:
    “Solidarity”
    democratic opposition
    independent publishing movement
    antipolitics
    participant
    democracy
    Poland 1982–1989
    post-1989 Poland
    transformation
    Polish intelligentsia
    civil society
    Opis:
    This article discusses a study of the present vicissitudes of men and women who were active in the underground publishing movement in the nineteen-eighties. One of the elements of the underground “Solidarity” ideology was civic responsibility and social activity. The author wanted to know whether the one-time conspirators have carried these ideas into free Poland.Hefound that very few former underground activists now work in public institutions. They are disappointed with the outcomes of the transformation which, rather than giving them a sense of agency, are convincing them that former members of the democratic opposition have not been instrumental to the successful development of a new, democratic state. The one-time activists are also finding it difficult to come to terms with the social costs of the reforms which they feel they co-authored. Most of them have not ceased to be socially active, however, although they no longer speak the language of civic involvement. They feel that the values they lived by in the years of struggle with the communist regime cannot be applied in any way to the political reality of a free country.
    Źródło:
    Polish Sociological Review; 2008, 163, 3; 229-244
    1231-1413
    2657-4276
    Pojawia się w:
    Polish Sociological Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Swedish Trade Union, Swedish Society and Polish Pro-independence Emigration in Sweden Toward the Independent Self-governing Trade Union Solidarity and the Democratic Opposition in the Polish Peoples Republic in the Years 1980-1990.
    Autorzy:
    Hajduk, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1627330.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Sweden
    Polish emigrants
    the Independent Self-Governing Trade Union Solidarity
    opposition in Poland in the years 1980–1990
    Opis:
    Wsparcie przez organizacje zawodowe, społeczeństwo i władze oraz polską emigrację niepodległościową w Szwecji udzielane NSZZ „Solidarność” i opozycji demokratycznej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) miało różne formy. Przed powstaniem pierwszego niezależnego od władz związku zawodowego rozwój struktur opozycji wolnościowej w PRL wspierali działacze Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej. W okresie fali strajków robotniczych, które nasiliły się w Polsce w sierpniu 1980 roku zdominowana przez socjaldemokratów Centrala Szwedzkich Związków Zawodowych (LO) nawiązała bliskie kontakty z strukturami organizującymi wystąpienia polskich robotników. Efektem ich były wsparcie strajkujących robotników na arenie międzynarodowej, między innymi przez przywódcę socjaldemokratów Olofa Palmego oraz pomoc finansowa na potrzeby organizacyjne i dostawy urządzeń poligraficznych. Po wprowadzeniu w PRL stanu wojennego oraz delegalizacji NSZZ „Solidarność” i pozostałych grup opozycyjnych zarówno socjaldemokratyczne, jak i inne szwedzkie związki zawodowe rozwinęły różne formy pomocy dla opozycyjnych struktur działających w tzw. podziemiu. Gromadzono i przekazywano środki finansowe, organizowano zbiórki i transport darów oraz rozwijano intensywną działalność propagandowo-informacyjną w Skandynawii, w Europie i w świecie. Poza pomocą udzielaną przez szwedzkie związki zawodowe ważne znaczenie dla struktur opozycyjnych w PRL miało wsparcie ze strony czynników oficjalnych i społeczeństwa szwedzkiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, minister Ole Ullsten wspólnie z ministrami spraw zagranicznych Danii i Norwegii, jednoznacznie potępili ograniczanie swobód obywatelskich w PRL oraz internowania (aresztowania) przywódców i działaczy NSZZ „Solidarność”. Ogromnym wsparciem dla „nielegalnych” struktur „Solidarności” oraz społeczeństwa polskiego była pomoc niesiona przez wyspecjalizowane szwedzkie instytucje pozarządowe i charytatywne takie jak: Szwedzki Czerwony Krzyż, organizację Ratujcie Dzieci, Pomoc Luterańska, Wolny Kościół Ewangeliczny i Pomoc Indywidualna. Na odnotowanie zasługuje również aktywność pomocowa społeczeństwa szwedzkiego, w tym placówek oświatowych, w różnych regionach Szwecji. Poza tym ważną rolę w akcji niesienia pomocy antyreżimowej opozycji demokratycznej w PRL odgrywało uchodźstwo polskie w Szwecji. Koordynacją programu pomocowego w Szwecji na rzecz „Solidarności” i opozycji zajmowała się Rada Uchodźstwa Polskiego, skupiająca 16 organizacji niepodległościowych oraz Federacja Uchodźstwa Polskiego. W dziedzinie niesienia pomocy NSZZ „Solidarność” i opozycji demokratycznej w PRL wspomnieć również należy o wielostronnym wsparciu kierowanego przez profesora Eugeniusza S. Kruszewskiego Skandynawskiego Komitetu na Rzecz Wolnej Polski z siedzibą w Danii. Do chwili przekształcenia w Instytut Polsko-Skandynawski w grudniu 1984 roku SKnRzWP prowadził aktywną akcję propagandową, m.in. na terenie Szwecji, informującą o wydarzeniach politycznych w PRL, prześladowaniach opozycjonistów, poczynaniach władz reżimowych oraz działaniach wspierających podejmowanych na arenie międzynarodowej.
    As far as the Polish People’s Republic (PRL) and the communist years are concerned, support from professional organizations, society members, authorities and Polish emigration in Sweden to the Independent Self-Governing Trade Union (NSZZ) Solidarity (“Solidarność”) and democratic opposition took a number of forms. Before the first independent trade union was established, activists of the Swedish Social Democratic Labour Party had supported the creation of such structures in the Polish People’s Republic (PRL). Furthermore, the Swedish Trade Union Confederation (Landsorganisationen and Sverige – LO), whose members were mainly social democrats, already during the 1980 strikes got in touch with the structures organizing public speeches of Polish workers. Consequently, the Swedish party supported striking workers on an international arena. This help was provided among others by Olof Palme, chairman of the Swedish Social Democratic Labour Party, as well as in the form of financial assistance for organizational purposes and the purchase of printing machines. When martial law was imposed in the Polish People’s Republic and Solidarity together with other opposition groups were declared illegal, Social Democratic and other Swedish trade unions supported the Polish underground democratic opposition in a number of ways. Money and gifts were collected and sent to PRL, and numerous propaganda and information activities were undertaken in Scandinavia, Europe and all over the world. Apart from the assistance provided by the Swedish Trade Union Confederation (LO), support from the Swedish officials and Swedish society was of profound importance to the opposition groups established in the Polish People’s Republic. After martial law had been imposed in PRL, minister Ole Ullsten together with Danish and Norwegian ministers of foreign affairs unanimously criticized restricting civil liberties in the Polish People’s Republic as well as detaining (arresting) of Solidarity leaders and activists. Strong support for the then illegal structures of Solidarity and Polish people was offered by Swedish non-governmental and charity organizations such as the Swedish Red Cross, organization “Save the Children”, Lutheran Help, Free Evangelic Church and Individual Relief. Attention should also be paid to help provided by Swedish people and Swedish educational institutions. Special emphasis should also be placed on support that the democratic opposition groups in the Polish People’s Republic received from their compatriots in Sweden. Two organizations, namely Polish Emigration Council (RUP), consisting of 16 pro-independence organizations, and Polish Emigration Federation (FUP), coordinated aid programmes launched in Sweden to give a hand to Solidarity and the democratic opposition. Last but not least, one mustn’t neglect support from Denmark-based Scandinavian Committee for Independent Poland headed by professor Eugeniusz S. Kruszewski. By the time it was transformed into Polish-Scandinavian Institute in December 1984, the aforementioned Committee had been leading a propaganda campaign, among other things in Sweden, to provide reliable information about political goings-on, the persecuted oppositionists, steps taken by the communist regime and actions taken internationally to help Polish people.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2014, 27, 1; 153-173
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Walc – Od kultury oficjalnej do kultury niezależnej
    Autorzy:
    Jan, Olaszek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902337.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Jan Walc
    independent culture
    samizdat
    democratic opposition in the People’s Republic of Poland
    kultura niezależna
    drugi obieg wydawniczy
    opozycja demokratyczna w PRL
    Opis:
    Jan Walc was a character with rich achievements, and at the same time colorful and interesting. He was a critic who writes about Tadeusz Konwicki and Adam Mickiewicz, secretary of Jaroslaw Iwaszkiewicz ordering his archives and at the same time one of the most severe critics of his attitude, teacher, a co-worker of weeklies “Polityka” and “Kultura”, and finally – a longtime activist of the democratic opposition and a leading publicist and printer of the second circulation in the PRL. The above calculation itself shows the originality of this character, today almost completely forgotten. In his texts he critisised party activists, militiamen, prosecutors, luminaries of Polish literature, democratic opposition leaders, former and current colleagues, and even his daughter’s teachers. In the talk I will want to show the Jan Walc’s way to participate in independent publishing movement and his role in this phenomenon.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 12; 156-169
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reforma modelu rad narodowych czy ustanowienie samorządu terytorialnego? Samorządowe dyskusje w schyłkowym okresie PRL (1980–1989)
    Reform of the National Council Model or the Establishment of Local Self-Government?: Self-Government Debates in the Declining Period of the People’s Republic of Poland (1980–1989)
    Autorzy:
    Radomski, Grzegorz
    Szczepański, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28411130.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    rady narodowe
    samorząd terytorialny
    opozycja demokratyczna
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    system wyborczy
    national councils
    local government
    democratic opposition
    Polish People’s Republic
    electoral system
    Opis:
    Celem podjętych rozważań była analiza dyskusji dotyczących samorządu, a w szczególności samorządu terytorialnego, prowadzonych na łamach oficjalnych publikacji ukazujących się w okresie PRL. Zakres czasowy obejmował okres od powstania „Solidarności” w 1980 r. do rozmów okrągłego stołu, w których dyskusje toczyły się najpierw w zespole ds. reform politycznych, a następnie powołano podstolik do spraw samorządu terytorialnego, nie uwzględniając jednak tego ostatniego wydarzenia. Celem poznawczym było poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) dlaczego idea samorządu terytorialnego, zwłaszcza w drugiej połowie lat 80. XX w., a więc w okresie wyczerpywania się ówczesnego modelu państwa, nie zainteresowała w większym stopniu środowisk decyzyjnych i w konsekwencji nie doprowadziła do szerszej dyskusji? 2) jak środowiska opiniotwórcze rozumiały pojęcie samorządu terytorialnego? 3) jakie prezentowano wizje związane z odbudową samorządu terytorialnego? 4) jaki zakres, kompetencje i jaką rolę przewidywano dla tej instytucji? 5) czy wizje te określały sposób finansowania samorządu terytorialnego? oraz 6) czy w związku z zakładanymi dyskusjami podjęto również przekształcenie systemu wyborczego?
    The aim of the considerations undertaken was to analyse the discussions concerning self-government, and in particular local self-government, conducted in the pages of official publications published during the communist period. The time frame covered the period from the emergence of „Solidarity” in 1980 to the Round Table Talks, in which discussions were held first in the Political Reform Team and then a sub-table for local government issues was established, but without taking the latter event into account. The cognitive aim was to seek answers to the following research questions: 1) why did the idea of local self-government, especially in the second half of the 1980s, i.e., in the period of exhaustion of the state model of the time, not interest decision-making circles to a greater extent and, consequently, did not lead to a broader discussion? 2) how did opinion-making circles understand the concept of local self-government? 3) what vision related to the reconstruction of local self-government was presented? 4) what scope, competences and what role was envisaged for this institution? 5) did these visions specify how local government would be financed? and 6) was the transformation of the electoral system also undertaken in connection with the assumed discussions?
    Źródło:
    Historia i Polityka; 2023, 45 (52); 39-55
    1899-5160
    2391-7652
    Pojawia się w:
    Historia i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leszek Kołakowski (1927-2009): Remembrances and some comments
    Autorzy:
    Szacki, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/704348.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    censorship
    Christianity without denomination
    communism
    contemporary culture
    democratic opposition in Poland
    heresy
    history of ideas
    the left
    Marxism
    philosophy
    religion
    revisionism
    Roman-Catholic Church
    skepticism
    Opis:
    Author tells the story of his close and very long-lasting acquaintance with Leszek Kołakowski as well as commentates on his intellectual biography and achievements as political and literary essayist, philosopher, historian of ideas, and public figure. In particular he describes in details the first half of Kołakowski’s life, namely the period when he made his long journey from being communist in his student years to becoming as a young scholar the leading figure of Marxist revisionism in the late fifties and after a time a principled critic of Marxism itself and a fervent anti-communist. In many respects Kołakowski’s itinerary was not exceptional but it had at least two noteworthy characteristics. First, in opposition to quite a few other cases his way away from communism turned out to be scholarly fruitful as it resulted in an uniquely in-depth historical research covering the founders, the golden age and the breakdown of so called “scientific socialism” (his voluminous work Main Currents of Marxism remains one of the best and the most comprehensive monographs of the topic). Second, Kołakowski’s abandoning of his former Weltanschauung was followed by his discovery of religion as an extremely important part of human experience and sine qua non condition of the survival of civilization permanently menaced by barbarians. However it is to be doubt whether he may be considered as a convert or a religious thinker in the strict sense of the word since he believed in horrors of the absence of God rather than in the real presence of his in the world. As defender of transcendence and tradition Kołakowski certainly became a kind of catholic-Christian without denomination but as a critical philosopher remained at the same time highly sceptical about everything. Dreaming of solid fundamentals he was all his life an uncompromising enemy of any fundamentalism. Being nostalgic about the Absolute he was incurable antiabsolutist.
    Źródło:
    Nauka; 2009, 3
    1231-8515
    Pojawia się w:
    Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jarosław Broda, Strajk sierpniowy we wrocławskiej Zajezdni nr VII oczami opozycjonisty
    Autorzy:
    Kolany, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1432028.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-18
    Wydawca:
    Ośrodek Pamięć i Przyszłość
    Tematy:
    strajk
    Wrocław
    drugi obieg
    opozycja demokratyczna
    Sierpień 1980
    Międzyzakładowy Komitet Strajkowy
    strike
    Wroclaw
    samizdat
    pro-democratic opposition
    August 1980
    Inter-Factory Strike Committee
    Gdansk Agreement
    Opis:
    Prezentowany tekst to relacja Jarosława Brody, jednego z czołowych działaczy opozycyjnych we Wrocławiu w czasach komunizmu, opatrzona komentarzem naukowym. Świadek historii przywołuje wydarzenia, które miały miejsce we wrocławskiej Zajezdni autobusowej nr VII w sierpniu 1980 r. To ciekawe źródło informacji o nastrojach strajkujących, w tym o współpracy robotników i wspierających ich działaczy opozycyjnych, a także o funkcjonowaniu podziemnej drukarni i znaczeniu fali sierpniowych strajków dla przemian demokratycznych, które miały nastąpić później w Polsce.
    The text presented here is an account by Jarosław Broda, one of the leading dissident activists in Wroclaw under communism, along with commentary. The narrator recalls events that took place in Wroclaw Bus Depot Number Seven in August 1980. This is an interesting source of information about the mood of those who were on strike, including the collaboration between the workers and the dissident activists who supported them, as well as the functioning of an underground printing press and the importance of the wave of August strikes to the democratic transition that would later take place in Poland.
    Źródło:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2020, 10; 178-206
    2719-7522
    2084-0578
    Pojawia się w:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Należy ich otoczyć jakąś opieką nie angażując się w ich kontestacje”. Kardynał Stefan Wyszyński i opozycja demokratyczna (1976–1980)
    “They Should be Surrounded by Care without Engaging in their Contestations”. Cardinal Stefan Wyszyński and the Democratic Opposition (1976–1980)
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559435.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Kościół katolicki w Polsce
    kardynał Stefan Wyszyński
    opozycja demokratyczna w PRL (1976–1980)
    Komitet Obrony Robotników
    Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
    the Catholic Church in Poland
    Cardinal Stefan Wyszynski
    the democratic opposition in the People’s Republic of Poland (1976-1980)
    the Workers’ Defence Committee (KOR)
    the Movement for Defence of Human and Civic Rights (ROPCiO)
    Opis:
    Głęboki kryzys społeczno-polityczny, jaki dotykał PRL w dekadzie lat 70. XX w., oddziaływał na zmianę relacji państwo-Kościół katolicki. Ekipa Edwarda Gierka, stosując wobec Kościoła katolickiego politykę ustępstw, pragnęła przede wszystkim wzmocnić swoją słabą pozycję społeczną. Jednocześnie dość wcześnie dostrzeżono zagrożenie wynikające z możliwości zawarcia niepisanego sojuszu pomiędzy Kościołem a budzącymi się środowiskami opozycyjnymi. Bezpośredni wpływ na powstanie opozycji demokratycznej w PRL miały propozycje zmian w konstytucji PRL oraz wydarzenia Czerwca ’76. Wywołały one zdecydowany sprzeciw społeczny, wspierany przez prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz cały episkopat, a wyrażony kilkakrotnie w postaci memoriałów, listów i komunikatów. Relacje kardynała Stefana Wyszyńskiego z Komitetem Obrony Robotników poprzedziły wcześniejsze kontakty m.in. z Jackiem Kuroniem oraz Adamem Michnikiem. Podejmowane wielokrotnie przez to środowisko akcje protestacyjne w postaci głodówek organizowanych w kościołach archidiecezji warszawskiej nie spotykały się ze strony prymasa Wyszyńskiego z otwartą krytyką bądź sprzeciwem, ale z dyskretnym, nieformalnym przyzwoleniem. Na stosunki hierarchy ze środowiskiem KOR mocno oddziaływał fakt, że część działaczy ruchu obarczona były marksistowskim rodowodem. Dość bliskie kontakty kardynał Stefan Wyszyński utrzymywał ze współzałożycielem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela Andrzejem Czumą oraz uczestnikiem Towarzystwa Kursów Naukowych Bohdanem Cywińskim. Ogólna ocena działań opozycji demokratycznej skłaniała prymasa do zachowania ostrożności, a nawet powściągliwości w okazywaniu jej sympatii. Postawę przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski – wielokrotnie wyrażaną na forum Rady Głównej Episkopatu Polski oraz na kartach osobistego dziennika „Pro memoria” – charakteryzowały pragnienie zapewnienia ładu, zgody społecznej oraz idea przestrzegania podstawowych praw obywatelskich.
    The deep social and political crisis that affected Poland in the 1970s also produced a change in relations between the state and the Catholic Church. By implementing a policy of concession towards the Catholic Church, the team of Edward Gierek wanted mainly to strengthen its weak social position. At the same time, relatively early they noticed a risk associated with the possibility of an unwritten alliance between the Church and the circles of awakening opposition. The formation of the democratic opposition in PRL was directly influenced by proposed changes in the PRL constitution and by the events of June 1976. These met with strong public resistance, supported by the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, and the whole episcopate, and expressed several times in official statements, letters and messages. Cardinal’s Stefan Wyszyński relations with Komitet Obrony Robotników (Worker’ Defence Committee - KOR) were preceded by contacts with, for example, Jacek Kuroń and Adam Michnik. Not only did Primate Wyszyński not openly criticise or oppose actions organised many times by this circle in the form of hunger protests held in the churches of Warsaw Archdiocese, but he also discreetly and informally permitted them. The Cardinal’s relations with the KOR circles were strongly affected by the fact that some activists of this movement had a Marxist background. Stefan Wyszyński maintained relatively close relations with Andrzej Czuma, a co-founder of Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (Movement for Defence of Human and Civic Rights), and with Bohdan Cywiński, a participant in Towarzystwo Kursów Naukowych (Scientific Training Association). His general opinion of the democratic opposition’s actions prompted the Primate to remain cautious, or even restrained in showing sympathy towards it. Wyszyński’s attitude – expressed many times at the Presidium of the Polish Episcopal Conference, and in the pages of his personal diary, “Pro memoria” – was always characterised by his desire to ensure order and a societal consensus, and by the idea of adhering to fundamental civil rights.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 43; 215-236
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radykalizm czasu przełomu czyli spór o Okrągły Stół w latach 1988–1989
    Autorzy:
    Kaliski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689912.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Okrągły Stół
    radykalizm polityczny
    opozycja demokratyczna
    upadek komunizmu
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Solidarność
    Round Table
    political radicalism
    democratic opposition
    collapse of communism
    Polish People’s Republic
    Solidarity
    Opis:
    Przygotowania do Okrągłego Stołu i negocjacje między stroną społeczną (Solidarnością) a rządową (PZPR) w 1989 r. wywoływały różne krytyczne oceny w kręgach opozycji demokratycznej. Okrągły Stół przez wiele lat był punktem spornym debat historycznych i politycznych. Artykuł prezentuje sposoby argumentacji politycznych przeciwników Okrągłego Stołu – radykałów, którzy w latach 1988–1989 kontestowali linię działania Lecha Wałęsy i jego otoczenia.
    The Round Table (February – April 1989) has been a thorny issue for many years, igniting debates among historians and politicians of the Third Polish Republic, and opinions about it – favourable or unfavourable – corresponded with the opinions of general achievements of the transformation of the Polish political system. Already during the negotiations, the Round Table talks caused controversies and deepened personal and ideological divisions within Solidarność and the opposition. The end of 1988 brought about the emergence of a tendency to contest the line of action of Wałęsa and his circle, and especially rejected the need of Round Table talks with the communist government. The tendency was shared by political groups originating from Solidarność and newly formed political parties, numerous but weak, existing on the margin. The article presents the most important arguments of political opponents of the Round Table talks – the radicals of the crucial time of changes in 1988 and 1989. The author answers the question whether it is right to use the term “radicalism” and attempts to determine the scope of a social base of radicals; he points out that many arguments put forward by the opponents of the negotiations were also presented by journalists and oppositionists supporting Lech Wałęsa. He thus advances a thesis that it was not political concepts that distinguished radicals from the rest of the opposition, but their specific psychological attitude; this, however, requires further study.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marzec ’68 w publikacjach drugiego obiegu w PRL
    Autorzy:
    Olaszek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198085.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    independent publishing movement
    March ’68
    student rebellion
    democratic opposition
    anti-Semitism in the Polish People’s Republic
    niezależny ruch wydawniczy
    Marzec ’68
    bunt studencki
    opozycja demokratyczna
    antysemityzm w PRL
    Opis:
    W artykule przeanalizowana została obecność wątków związanych z Marcem ’68 w publikacjach drugiego obiegu wydawniczego. Wskazałem w nim na najważniejsze książki, broszury i numery czasopism, które ukazały się w PRL poza cenzurą i dotyczyły tego „polskiego miesiąca”. Wyróżniłem trzy momenty intensyfikacji debat na ten temat na łamach niezależnych publikacji oraz przeanalizowałem kilka wybranych wątków dotyczących Marca, które były przedmiotem sporów i zróżnicowanych ocen. 
    The article presents an analysis of topics related to March ’69 in Samizdat texts. I have indicated the most important books, pamphlets, and volumes of periodicals that appeared in the Polish People’s Republic outside censorship control and were related to the subject of the Polish March 1968. I have included, among others, books by Jakub Karpiński, Anna Mieszczanek, Anna Siwek, Paul Lendvai, and two special issues of the periodical Krytyka (Criticism). I have distinguished three moments when the debates on the subject in clandestine publications intensified. The first one took place on the tenth anniversary of March, when oppositionists had an opportunity to debate on the subject for the first time. The second one was in 1981, when the “Solidarity” organised a special celebration of the thirteenth anniversary of March. The third one – in 1988 – was a response to the attempted change of narratives about the March undertook by the state authorities. I have analysed several selected topics of March which were the subject of disputes and different opinions: the question of possible provocation that sparked protests, the problem of reaction of Polish people to the antiSemitic propaganda and the policy of the authorities in general, the question of Leftist orientation of the protest participants and the problem of recapitulation of March ’68.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2018, 16; 165-201
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „To nie była Ameryka”. Z Michaelem Charlesem Steinlaufem rozmawia Elżbieta Janicka (Warszawa – Nowy Jork – Warszawa, 2014–2015)
    Autorzy:
    Janicka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643729.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dybbuk
    New Left
    American anticapitalist underground of the 1970s
    Warsaw Ghetto
    narratives of the Holocaust
    Polish antisemitism
    Polish democratic opposition of the 1980s
    Jewish Flying University
    Polish-Jewish dialogue (concept revision)
    Opis:
    “This was not America.” Michael Charles Steinlauf in conversation with Elżbieta Janicka (Warsaw – New York – Warsaw, 2014–2015)Born in Paris in 1947, Michael Charles Steinlauf talks about his childhood in New York City, in the south of Brooklyn (Brighton Beach), in a milieu of Polish Jewish Holocaust survivors. His later experiences were largely associated with American counterculture, the New Left, an anti-war and antiracist student movement of the 1960s (Students for a Democratic Society, SDS) as well as the anticapitalist underground of the 1970s (“Sunfighter”, “No Separate Peace”). In the 1980s, having undertaken Judaic Studies at Brandeis University, Steinlauf arrived in Poland, where he became part of the democratic opposition circles centred around the Jewish Flying University (Żydowski Uniwersytet Latający, ŻUL). In the independent Third Republic of Poland, he contributed to the creation of the Museum of the History of Polish Jews in Warsaw.Michael C. Steinlauf’s research interests focus on the work of Mark Arnshteyn (Andrzej Marek) and of Yitskhok Leybush Peretz, Yiddish theatre as well as Polish narratives of the Holocaust. The latter were the subject of his monograph Bondage to the dead: Poland and the memory of the Holocaust (1997, Polish edition 2001 as Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady). An important topic of the conversation is the dispute concerning the categories used to describe the Holocaust, including the conceptualisation of Polish majority experience of the Holocaust as a collective trauma. Controversies also arise in connection with the contemporary phenomena popularly conceptualised as the “revival of Jewish culture in Poland” and “Polish–Jewish dialogue.” Another subject of the conversation is Michał Sztajnlauf (1940–1942), Michael C. Steinlauf’s stepbrother. The fate of the brothers was introduced into the canon of Polish culture by Hanna Krall’s short story Dybuk (1995, English edition 2005 as The Dybbuk) and its eponymous stage adaptation by Krzysztof Warlikowski (2003). Looking beyond artistic convention, the interlocutors try to learn more about Michał himself. This is the first time the readers have an opportunity to see his photographs from the Warsaw Ghetto.The conversation is illustrated with numerous archival materials from periods before and after World War Two as well as from German-occupied Poland. „To nie była Ameryka”. Z Michaelem Charlesem Steinlaufem rozmawia Elżbieta Janicka (Warszawa – Nowy Jork – Warszawa, 2014–2015)Urodzony w 1947 roku w Paryżu, Michael Charles Steinlauf opowiada o dzieciństwie spędzonym w Nowym Jorku, na południowym Brooklynie (Brighton Beach), w środowisku ocalałych z Zagłady polskich Żydów. Istotna część jego późniejszych doświadczeń związana była z amerykańską kontrkulturą, Nową Lewicą, studenckim ruchem antywojennym i antyrasistowskim lat sześćdziesiątych (Students for a Democratic Society, SDS) oraz podziemiem antykapitalistycznym lat siedemdziesiątych („Sunfighter”, „No Separate Peace”). W latach osiemdziesiątych, w związku z podjęciem studiów judaistycznych na Brandeis University, Steinlauf przyjechał do Polski, gdzie stał się częścią środowiska opozycji demokratycznej, skupionego wokół Żydowskiego Uniwersytetu Latającego (ŻUL). W III RP miał swój udział w tworzeniu Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.Zainteresowania badawcze Michaela C. Steinlaufa ogniskują się wokół twórczości Marka Arnsztejna (Andrzeja Marka), Jicchoka Lejbusza Pereca, teatru jidysz oraz polskich narracji o Zagładzie, którym poświęcił monografię Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady (2001, pierwodruk angielski 1997 jako Bondage to the dead: Poland and the memory of the Holocaust). Ważną część rozmowy stanowi spór dotyczący kategorii opisu Zagłady, w tym koncepcji polskiego doświadczenia Zagłady jako traumy zbiorowej. Kontrowersja nie omija zjawisk współczesnych, konceptualizowanych potocznie jako „odrodzenie kultury żydowskiej w Polsce” oraz „dialog polsko-żydowski”.Bohaterem rozmowy jest także Michał Sztajnlauf (1940–1942), przyrodni brat Michaela C. Steinlaufa. Historia braci weszła do kanonu kultury polskiej za sprawą opowiadania Hanny Krall Dybuk (1995) oraz teatralnej inscenizacji Krzysztofa Warlikowskiego pod tym samym tytułem (2003). Abstrahując od konwencji przekazu artystycznego, rozmówcy próbują dowiedzieć się czegoś więcej o samym Michale. Czytelniczki i czytelnicy po raz pierwszy mają możność zobaczyć jego fotografie pochodzące z getta warszawskiego.Rozmowa jest bogato ilustrowana niepublikowanymi dotąd archiwaliami sprzed drugiej wojny światowej i z okresu powojennego, a także z czasów okupacji hitlerowskiej w Polsce.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2015, 3–4
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marian Jurczyk in the so-called “trial of eleven” (1981–1984)
    Autorzy:
    Maziakowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590951.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    democratic opposition
    Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”
    martial law
    repression under martial law
    political process
    communist regime
    opozycja demokratyczna
    Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”
    stan wojenny
    represje w stanie wojennym
    proces polityczny
    reżim komunistyczny
    Opis:
    W prezentowanym artykule omówiony został udział Mariana Jurczyka w tzw. „procesie jedenastu” w latach 1981–1984. Przedstawiono dramat bohatera na płaszczyźnie życia osobistego, rodzinnego, społeczno-politycznego oraz zawodowego, który był efektem uczestnictwa Mariana Jurczyka w wydarzeniach związanych z tzw. „procesem jedenastu”. Ukazano ciąg wydarzeń prowadzący do włączenia Mariana Jurczyka w krąg osób objętych aktem oskarżenia. SkoncentroWano się zwłaszcza na opisie działań śledczych związanych z postawieniem w stan oskarżenia późniejszego prezydenta Szczecina, a następnie poddano analizie materiał dowodowy, który miał prowadzić do skazania oskarżonego, a więc przesłuchania świadków, wyjaśnienia oskarżonego oraz treści z okresu legalnej działalności „Solidarności” które, zdaniem śledczych, miały godzić w ówczesny ustrój. W omawianym artykule ukazano również działania obozu władzy zmierzające do zakończenia, kłopotliwego pod względem politycznym, w kontekście sytuacji międzynarodowej, procesu działaczy opozycyjnych, wyrażające się w próbach skłonienia oskarżonych do emigracji oraz projektowanych wariantach amnestii.
    The presented article discusses Marian Jurczyk’s participation in the so-called “process of eleven” from 1981 to 1984. It presents the protagonist’s drama on the level of personal, family, socio-political and professional life, which was the result of Marian Jurczyk’s participation in events related to the so-called “process of eleven”. A sequence of events leading to Marian Jurczyk’s inclusion in the circle of people covered by the indictment is shown. The focus was particularly on the description of investigative activities related to the indictment of the later President of Szczecin, and then the analysis of evidence that was to lead to the conviction of the accused, i.e. the questioning of witnesses, the explanation of the accused and the content from the period of legal activity of “Solidarity”, which, according to the investigators, was to be reconciled with the then system. The article also shows the activities of the power camp aimed at ending the politically troublesome, in the context of the international situation, trial of the opposition activists, expressed in attempts to get the accused to emigrate and the planned variants of amnesty.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 4; 123-148
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w okresie pierwszych miesięcy „karnawału Solidarności” (sierpień–grudzień 1980)
    Ideological and political evolution of PAX Association during the first months of “Carnival of Solidarność” (August–December 1980)
    Autorzy:
    Sikorski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1943278.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    myśl polityczna
    publicystyka polityczna
    koncepcje ideowopolityczne
    system polityczny
    opozycja demokratyczna
    ruch katolicki
    reżim komunistyczny
    związek zawodowy “Solidarność”
    akcja strajkowa
    political thought
    political journalism
    ideological and political concepts
    political system
    democratic opposition
    Catholic movement
    communist regime
    trade union “Solidarity”
    strike actions
    Opis:
    W prezentowanym artykule omówiona została ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w pierwszych miesiącach tzw. „festiwalu Solidarności” (sierpień–grudzień 1980). Przedstawiono podstawowe założenia ideologii i programu ruchu katolików postępowych w okresie, gdy kierował nim nieprzerwanie do zakończenia II wojny światowej Bolesław Piasecki, i ich rewizję po jego śmierci. Skoncentrowano się zwłaszcza na lansowanych przez stowarzyszenie koncepcjach „socjalizmu całego narodu”, samorządności, demokratyzacji, poszerzenia „bazy rządzenia”, wypracowania płaszczyzn do porozumienia narodowego (od Ruchu Porozumienia Narodowego do Wielkiej Koalicji). Analizie poddano również relacje pomiędzy PAX a niezależnymi związkami zawodowymi (NSZZ „Solidarność) oraz aparatem partyjno-rządowym. W programie PAX „Solidarność” nie była typowym związkiem zawodowym, ale społecznym (ogólnonarodowym) ruchem rewindykacji praw obywatelskich, dlatego przewidywano, że powinien on uczestniczyć jako podmiot w podejmowaniu decyzji państwowych, tworząc nową „oś pionową” struktur państwowych. W okresie „festiwali Solidarności” z niezależnymi związkami zawodowymi związało się wielu członków PAX. Stowarzyszenie włączyło się czynnie w pomoc przy zakładaniu struktur związkowych.
    This paper presents political and ideological evolution of PAX Association in the early months of the so-called “Carnival of Solidarność [Solidarity]” (August–December 1980). It concentrates on basic assumptions of ideology and program of progressive Catholics’ movement under continuous leadership of Bolesław Piasecki until the end of World War II and on their modifications after his death. It also focuses on the concept of “socialism of the whole nation”, promoted by the Association, self-government, democratization, widening of the so-called “government base”, and development of common ground for national consensus (from the National Agreement Movement to the Great Coalition). It analyses relationships between PAX Association, independent trade unions (NSZZ “Solidarność”) and government apparatus. According to PAX’s program, “Solidarność” was not just a typical trade union, but a social, nation-wide movement for reclaiming of civil laws. Therefore it was supposed to participate in decision making at government level as an independent being, this creating a new “vertical axis” of state structures. During the period of “Carnival of Solidarność” many PAX members joined independent trade unions. The Association contributed significantly to establishment of trade union structures.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 54; 99-136
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michał Plater-Zyberk (1937–1981). Szkic do portretu patrona Szczecińskiego Klubu Katolików
    Michał Plater-Zyberk (1937-1981). A sketch for a portrait of the patron of Szczecin’s Catholic Club
    Autorzy:
    Siedziako, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168155.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Kościół katolicki i niezależne środowiska katolickie w PRL
    komunistyczne represje wobec działaczy katolickich
    opozycja demokratyczna w PRL
    Szczeciński Klub Katolików
    Catholic Church and independent Catholic communities in the PRL
    communist repression against Catholic activists
    democratic opposition in the PRL
    Szczecin Catholic Club
    Opis:
    Michał Plater-Zyberk was born in 1937 in Vilnius in a family of patriotic and independent traditions. He was soon orphaned as a teenage boy and was also the subject of first repression – in 1954 he was prevented from starting his studies due to his origin and lack of affiliation with the Communist Youth Union of Poland. Only in the so-called. Thaw in 1956 was admitted to study at the Szczecin University of Technology. After graduation, he started working in state railroads, with whom he remained involved throughout his professional career. Since the sixties he has co-created an independent environment of secular Catholic intelligentsia, St. Andrzej Bobola at ul. Post Office in Szczecin. At the same time he was active in the Polish Tourist-Touring Society. In the seventies, he co-organized family church counseling and supported various independent initiatives. By signing petitions and making your private apartment available to opposition parties. For social activities and relationships with the Church he was faced with further repressions: in 1967 he was suspended in the rights of the tourist guide, and in 1978 degraded from the occupied position. In 1980 he was a co-founder of the Szczecin Catholic Club and co-organizer of the Independent Self-Governing Trade Union Solidarity in the Pomeranian Regional Railways Board. He became the chairman of the union cell at his workplace and entered the regional authorities of Solidarity. He died suddenly during a holiday trip to Zakopane in February 1981. In 1986 his name was accepted by the Szczecin Catholic Club in recognition of his co-founder.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2017, 5; 121-152
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warstwa polityków: ewolucja bez postępu
    Political Class: Evolution without Progress
    Autorzy:
    Wesołowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138598.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    political elite
    political party
    transformation
    former democratic opposition camp
    Solidarity camp
    privatization
    parliament
    populism
    legitimization
    programs of social and political change
    government
    European Union
    elita polityczna
    partia polityczna
    transformacja
    obóz byłej opozycji demokratycznej
    obóz solidarności
    prywatyzacja
    parlament
    populizm
    legitymizacja
    programy zmian społecznych i politycznych
    rząd
    Unia Europejska
    Opis:
    The article discusses the processes of formation of a political stratum in Poland and the results of their actions in the years 1989-2004. The author points to several (direct and indirect) causes of the deficiencies of that stratum: party fragmentation, insufficient programmatic work, fluidity in the composition of successive parliaments. This last development negatively affects the quality of legislative work. At the same time, instability of the executive branch has an adverse impact on the quality of governance. As a consequence of these developments democratic legitimacy of the system is under pressure, populism creeps in and oligarchic tendencies appear in economy. The author suggests that if the political stratum is to perform beneficial role for the social and political system, the party structure and quality of work of individual members must improve. At the end of the article the author discusses the conditions of democratic consolidation and the conditions of effective functioning of Polish politicians in the institutions of European Union.
    Podstawowe tezy artykułu mówią o procesach kształtowania się warstwy polityków oraz rezultatach ich działań w Polsce w latach 1989-2004. Fragmentaryzacji a partii oraz niedostateczna praca programowa są wskazane jako przyczyny (pośrednie i bezpośrednie) niepowodzeń, które objawiają się w wielu dziedzinach. Artykuł przedstawia dane o niekorzystnym kształtowaniu się składu kolejnych parlamentów oraz ich płynności, co nie stwarza dobrych podstaw do efektywnej pracy legislacyjnej. Równolegle wskazana jest zmienność rządów jako negatywna cecha rządzenia. Zagrożona jest demokratyczna legitymizacja systemu. Ujawniają się populizm oraz oligarchizacja życia gospodarczego. Artykuł sugeruje potrzebę doskonalenia całej struktury partyjnej oraz merytorycznego doskonalenia się warstwy polityków, jeśli mają oni spełniać właściwą rolę w systemie politycznym i społecznym. W końcowych częściach artykułu dyskutowany jest problem warunków konsolidacji demokratycznej oraz warunków efektywnego funkcjonowania polskich polityków w instytucjach Unii Europejskiej.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2004, 3(174); 19-61
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Program i inicjatywy Ruchu „Wolność i Pokój” w zakresie polityki międzynarodowej
    The programme and initiatives of the “Wolność and Pokój” Movement concerning international policy
    Autorzy:
    Czaputowicz, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477899.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    pokój
    ruchy pokojowe
    Ruch „Wolność i Pokój” (WiP)
    rozbrojenie
    Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE)
    Memorandum helsińskie
    plan Jaruzelskiego
    opozycja demokratyczna w Europie Środkowo-Wschodniej
    peace
    “Wolność i Pokój” Movement (WiP)
    peace movements
    disarmament
    Helsinki Memorandum Conference on Security and Cooperation in Europe
    democratic opposition in the Central and Eastern Europe
    Opis:
    The article describes the programme and initiatives of the “Wolność i Pokój” (WiP) Movement concerning international policy. The WiP maintained a wide international contacts supporting the disarmament and unification of Europe and demanding the withdrawal of the Soviet army from Poland and the termination of the Warsaw Pact. The above programme was reflected in common documents of the opposition groups in both Central and Eastern European countries and western peace movements. As a consequence, the western peace movements ceased to be a tool in the hands of Communists and became the allies of the democratic opposition in the Central and Eastern European countries. The article presents the programme discussions conducted with the western peace activists, in particular the role of the WiP in initiating the Memorandum entitled “Tchnąć prawdziwe życie w porozumienia helsińskie” (Breath true life into the Helsinki agreements), the main initiative of Central and Eastern European opposition activists and peace movements in the mid-80s. The discussions were continued at the international seminar entitled “International peace and Helsinki agreements” held in Warsaw in May 1987, which initiated similar meetings in Budapest, Moscow, Prague and Krakow. The international programme of the “Wolność i Pokój” Movement was recreated on the basis of this statement and the articles of the Movement activists. An important role was played by the concept of political disarmament, considering freedom, democracy, human rights and cooperation between societies of the East and West as the conditions for permanent peace. Political disarmament is something more that technical disarmament, concerning the amount of weapon, dates of its decommission, etc., however without the control exercised by the societies. One of the features of the “Wolność i Pokój” Movement programme was the acknowledgement that changes within the Soviet Union should be used for improvement of the geopolitical situation of Poland. The activities of the WiP were also reflected in the superficial look of the Jaruzelski’s plan, presented in the forum of the Conference on Security and Cooperation in Europe and supported by the states-parties to the Warsaw Pact. The WiP postulates, concerning the withdrawal of alien armies from their territories, the termination of the Warsaw Pact and the integration of a divided Europe seemed unreal to the majority of the opposition activists, however were implemented soon after. The cited opinions of the head activists of “Solidarity” and foreign journalists prove that they perceived the crucial role played by the “Wolność i Pokój” Movement in the end of the Communist regime.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 179-202
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    British Experience on Democratic Interaction between Power and Opposition
    БРИТАНСЬКИЙ ДОСВІД ДЕМОКРАТИЧНОЇ ВЗАЄМОДІЇ ВЛАДИ ТА ОПОЗИЦІЇ
    Autorzy:
    Yakovenko, N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894467.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
    Tematy:
    Her Majesty’s Opposition, Parliament, ruling party, government, “shadow government”, Cabinet, “shadow Cabinet”, Prime Minister
    Опозиція Її Величності, Парламент, правляча партія, уряд, «тіньовий уряд», Кабінет, «тіньовий Кабінет», Прем’єр-міністр
    Opis:
    У статті йдеться про владні відносини всередині Британського Парламенту, діяльність Опозиції ЇЇ Величності на різних етапах історичного розвитку Великої Британії. Наголошується, що конструктивні змагання Опозиції та правлячої влади сприяють прогресивному поступу держави та прийняттю слушних рішень щодо її подальшого демократичного розвитку. Зазначено, що влада і Опозиція об’єднані однією метою – блага й процвітання держави, добробуту її громадян та впевненого курсу до майбутнього. Відносини влади й Опозиції завжди залишаються складними, багатовимірними й чутливими до будь-яких змін політичної епохи. Суттєвий вплив на природу їхніх взаємовідносин здійснюється через трансформацію, яка відбувається і в сучасному суспільстві, і в його науковому сприйнятті. У Великій Британії активна діяльність Опозиції забезпечує динамічність і плідність, завдяки якій парламентська влада має можливість передбачити майбутні горизонти свого правління. Вивчення багатогранного британського досвіду в лабіринтах влади є доволі цінним для України з огляду на її непросте сприйняття взаємодії і протидії владних структур та інших політичних сил перед сучасними викликами.
    The article deals with complex interactions of main political forces inside the British Parliament, activities of Her Majesty’s Opposition in different periods of historical development of Great Britain. Constructive competition between Opposition and the ruling party is stressed as a phenomenon causing progressive development of the United Kingdom and coming to proper decisions concerning its further democratic course. Both power and Opposition are mentioned to be united by the same purpose which is flourishing and common good of their state, welfare of their citizens and stable vision of the future. Relations between power and Opposition are always complex, multidimensional and sensitive to any changes in the political era. Significant influence on the nature of their relationship is made through the transformation taking place in modern society and its scientific perception. In the UK it is the active Opposition provides dynamism and fruitfulness, so that parliamentary government has the ability to predict future horizons of its reign. Studying the many-sided British experience in the labyrinth of power seems to be extremely significant for Ukraine considering its complicated apprehension of contradictory interaction and between power structures and other political forces facing contemporary challenges.
    Źródło:
    Проблеми всесвітньої історії; 2017, 3; 63-80
    2707-6776
    Pojawia się w:
    Проблеми всесвітньої історії
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Parliamentary Opposition and Democratic Transformation Issues – Central and Eastern Europe in Focus
    Opozycja parlamentarna a kwestie przemian demokratycznych – Europa Środkowa i Wschodnia
    Autorzy:
    Kovalchuk, Vitalii
    Sofinska, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348147.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    parliamentary opposition
    government-opposition relations
    parliament
    policy-making
    opozycja parlamentarna
    stosunki rząd–opozycja
    parlament
    kreowanie polityki
    Opis:
    Parliamentary elections produce winners and losers. For understandable reasons, winners become the government (coalition) and losers – the opposition. The article presents a framework for comparing the rights in policy-making of the parliamentary opposition in parliamentary Central and Eastern European democracies (Czechia, Hungary, Lithuania, Poland, Ukraine). In 2022, democracy demands an opposition party with a future (reinversion) in parliament. The right of the parliamentary opposition to oppose the government formed by the governing majority is a fundamental feature of liberal democracy. Application of constitutional values (democracy, the rule of law, etc.) in Central and Eastern European states demonstrates the actual level of opposition fragmentation, polarization, and even cartelization. Rule of Law Index 2021 explicitly shows that among researched Central and Eastern European countries, Lithuania is in 18 place, Czechia – 22, Poland – 36, Hungary – 69, and Ukraine – 74. The Rule of Law Index is about constraints of government powers, absence of corruption, open government, and other issues related to the mission of the parliamentary opposition. Distance (not only ideological) between governing majority and parliamentary opposition is based on the capacity for government formation, participation in policy-making, scrutinizing governmental (populistic) strategy and policy.
    Wybory demokratyczne wyłaniają zwycięzców i przegranych. Co zrozumiałe, zwycięzcy tworzą rząd (koalicję rządzącą), a przegrani – opozycję. W artykule przedstawiono ramy do porównywania uprawnień do kształtowania polityki przez opozycję parlamentarną w demokracjach parlamentarnych Europy Środkowo-Wschodniej (Czechy, Węgry, Litwa, Polska, Ukraina). W 2022 r. demokracja wymaga partii opozycyjnej z perspektywą (odzyskania większości) w parlamencie. Uprawnienie opozycji parlamentarnej do przeciwstawiania się rządowi utworzonemu przez rządzącą większość jest fundamentalną cechą demokracji liberalnej. Realizacja wartości konstytucyjnych (demokracji, rządów prawa itp.) w państwach Europy Środkowo-Wschodniej pokazuje rzeczywisty poziom rozczłonkowania, polaryzacji, a nawet kartelizacji opozycji. Lista Rule of Law Index 2021 wyraźnie wskazuje, że wśród badanych państw Europy Środkowo-Wschodniej Litwa zajmuje 18. miejsce, Czechy – 22., Polska – 36., Węgry – 69., a Ukraina – 74. Wskaźnik praworządności dotyczy ograniczeń władzy rządu, braku korupcji, przejrzystości działań władzy oraz innych spraw związanych z misją opozycji parlamentarnej. Dystans (nie tylko ideologiczny) pomiędzy rządzącą większością a opozycją parlamentarną polega na zdolności do utworzenia rządu, uczestnictwie w kreowaniu polityki, kontrolowaniu strategii czy polityki rządowej (populistycznej).
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 5; 219-231
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OPOZYCJA WEWNĄTRZPARTYJNA W SOCJALDEMOKRATYCZNEJ PARTII NIEMIEC W LATACH 1980–1982
    INTERNAL OPPOSITION WITHIN THE SOCIAL DEMOCRATIC PARTY OF GERMANY IN THE YEARS 1980–1982
    Autorzy:
    Świder, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/512907.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    intra-party opposition
    German social democracy
    disarmament
    FRG
    Opis:
    At the beginning of the 1980s a very serious internal conflict within the Social Democratic Party of Germany (SPD) appeared, which was played out on a few levels. The first one was the personal level, the second one was the program and ideology level. Both levels, especially in 1981 and in 1982 started to penetrate the strengthening the conflict and the signs of intra-party breakup, and revealing the views and actions of SPD party members, being in open opposition to the official policy of the social liberal government and the social democratic chancellor. Having entered opposition, the party adjusted the party program from above to the expectations of its members and its electorate, taking over a part of the intra-party opposition program (of the so-called left-wing of the party).
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2016, 14, 1; 91-101 (11)
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-31 z 31

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies