Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "DIONYSIUS I" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Strategia Dionizjusza Starszego w latach 405-396 p.n.e. a zarzuty stawiane mu w “Bibliotece historycznej” Diodora Sycylijskiego
Autorzy:
Nawrot, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631274.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
DIONYSIUS I
SYRACUSE
DIODOR OF SICILY
CARTHAGE
Opis:
In the ancient times, Dionysius was repeatedly accused of starting conflicts and supporting Carthaginians in order to wage an “endless war”, which permitted him to consolidate power in his domain. The specific facts which were to testify to the tyrant’s betrayal, were included by un unknown author in a speech which was to have been allegedly delivered by a Syracusan oppositionist Theodoros. (D. S. XIV 65-69).             The arguments of the orator aimed against the tyrant are biased, and perhaps even partially false. Many of the ruler’s decisions, which allegedly were to attest to his betrayal might be perceived in the categories of the ‘choice of a lesser evil”, for instance in the case of the Syracusan retreat fromGela.    The orator asserted that Dionysius clandestinely agreed to conditions of the peace treaty which were unfavourable for the Greeks, a treaty which ended the first Carthaginian war; he does not mention however, that it was a run of defeats for the Hellenians.              To a certain extent, one could agree with the charges made by Theodoros with regard to the policy of the Syracusan ruler towards the polis of the Great Greece. At first, the tyrant attempted to maintain the position of the commander-in-chief of all Hellenians fromItalyandSicilywho decided to fight against the Carthaginians. When this ambition failed, he realised that one day he would have to confront the forces of the ever more hostile Region and its allies, therefore he consistently prepared for the inevitable clash. He began a game with the potentially hostile polis of the Great Greece, which in turn made attempts to start cooperation in order to from a common front againstCarthage, simultaneously taking successive steps with a view to a final battle with them.   
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2012, 5; 9-31
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Understanding of Symbols and Their Role in the Ascent of the Soul to God in Pseudo-Dionysius the Areopagite and Nicholas of Cusa
Rozumienie symboli i ich roli w drodze duszy ku Bogu u Pseudo-Dionizego Areopagity i Mikołaja z Kuzy
Autorzy:
Stępień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488537.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Nicholas of Cusa
Iamblichus
Pseudo-Dionysius the Areopagite
symbol
mathematical symbol
theurgy
Mikołaj z Kuzy
Jamblich
symbol matematyczny
teurgia
Opis:
Niniejszy artykuł podejmuje problem zmian w postrzeganiu symbolu jako istotnego czynnika życia duchowego w łonie filozofii neoplatońskiej. Wydaje się, że to starożytni neoplatonicy pogańscy pierwsi zdali sobie sprawę z tego, jak wielką rolę posiada symbol we wznoszeniu się duszy ku Bogu. Włączyli oni do rozumienia filozofii jako drogi do zjednoczenia z Jednym zaczerpniętą z Wyroczni Chaldejskich i Pism hermetycznych naukę o obrzędach teurgicznych, podczas których używano świętych symboli. Pierwsza część tego artykułu podejmuje próbę ukazania spotkania filozofii z tak pojętym rozumieniem symbolu. Szczególnie ważne dla rozumienia późniejszego pojmowania symboli przez Mikołaja z Kuzy miały używane w najwyższej części rytów teurgicznych symbole matematyczne. Druga część artykułu ukazuje w jaki sposób Pseudo-Dionizy Areopagita przekształca naukę swoich pogańskich poprzedników. Najbardziej istotnym elementem nauki Dionizego jest swego rodzaju wyłączenie symboli z porządku kosmicznego i umieszczenie ich w porządku zbawczym, który gruntuje się na Objawieniu. Prawdziwe symbole dla Pseudo-Dionizego to znaki sakramentalne obecne w liturgii Kościoła. Taka transformacja rozumienia symbolu sprawiła, że symbole matematyczne utraciły swoje wcześniejsze znaczenie. Powyższe analizy umożliwiły ukazanie w ostatniej części niniejszego artykułu kolejnej transformacji rozumienia symbolu, która miała miejsce w filozofii Mikołaja z Kuzy. Piętnastowieczne odrodzenie neoplatonizmu i pitagoreizmu spowodowało powrót do mistycznego traktowania symboli matematycznych, ale jednocześnie zostały one odarte ze rytualnego kontekstu obecnego w starożytnych tekstach.
This article considers the issue of changes in the understanding of symbols as an integral part of spiritual life in Neoplatonic philosophy. It seems that ancient Neoplatonic philosophers were the first who clearly realized the importance of symbols to spiritual life. However, it happened due to the influence of the mystical Chaldean and Egyptian thought transferred to philosophical investigation by the Chaldean oracles and Corpus hermeticum. The late Neoplatonic thought of Iamblichus and Eastern Neoplatonic schools used symbols and rituals as integral parts of philosophical investigation, understood as having a mystical goal. Especially mathematical symbols played a significant role, because they were used in the most advanced theurgical rituals. This analysis of the pagan Neoplatonic philosophy permits us to show properly the thought of Pseudo-Dionysius the Areopagite, who creatively transformed the teaching of his pagan predecessors, by incorporating ancient Neoplatonic tradition into Christian theology. Pseudo-Dionysius excludes liturgical symbols from the order of the cosmos and transfers them to the plane of Salvation grounded in Biblical Revelation. Only true symbols are used in the liturgy of the Church, and thus mathematical symbols are no longer needed in the ascent of the soul to unity with God. The third part analyzes the meaning of symbolism in the thought of Nicolas of Cusa. Thanks to the rediscovery of ancient pagan Neoplatonism and Pythagorean thought, Cusanus also brings new life to the mystical meaning of mathematics. Mathematical symbols once again become an important part of the mystical ascent of the soul, but this time without their ritual context.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 2; 85-103
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciało ludzkie i jego udział w szczęściu nieba – koncepcja Pseudo-Dionizego Areopagity wobec poglądów neoplatoników pogańskich
Human body and its participation in heavenly happiness – conception of Pseudo-Dionysius the Areopagite against the teaching of pagan neoplatonic philosophers
Autorzy:
Stępień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613861.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Pseudo-Dionizy Areopagita
ciało
neoplatonizm
dusza
połączenie duszy z ciałem
Pseudo-Dionysius the Areopagite
body
Neoplatonism
soul
descent of the soul
Opis:
In seventh chapter of his On the Ecclesiastical Hierarchy Pseudo Dionysius the Areopagite treats on the ceremony of burial. While explaining the rites he makes a few remarks on the Christian understanding of the body and its fate after death, and how it is inconsistent with some pagan views on the matter. He discusses several opposite statements of the complete disintegration of the body, metempsychosis and seeing the life of the body after death exactly like the life on earth (On the Ecclesiastical Hierarchy VII 3, 1). This polemic is pointed against Neoplatonic philosophers who held such opinions, and to understand the difference between pagan and Christian view on the matter, the second part of the article considers the Neoplatonic view of the life after death. At Neoplatonic schools there were a different opinions of whether the embodiment is good or rather damaging to the intellectual soul. Philosophers like Plotinus and Porphyry explained descend of the soul as being evil, while Iamblichus and Damaskios thought otherwise. However there were points in which Neoplatonics were completely in agreement. All of them admitted that the happiness of the soul after death is possible only without the material body, and that the soul can reincarnate. Analysis of Neoplatonic view shows that the negative approach to the body is not the feature that could be ascribed to all Late Greek philosophers. Pseudo-Dionysius sees the problem in the Christian perspective. The soul at the moment of death does not loose completely the connection with the body and thus death does not mean the dissolution of the substance. However the new body that will be given to believers after resurrection will not be exactly the same with the earthly one.
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 199-216
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utopia anielska jako wzorzec społeczności ziemskiej w myśli Pseudo-Dionizego i Tomasza z Akwinu
Angelic utopia as a model for earthly society in the thought of Pseudo-Dionysius and Thomas Aquinas
Autorzy:
Tomasiewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762655.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
aniołowie
państwo
Tomasz z Akwinu
PseudoDionizy Areopagita
utopia
angels
state
Thomas Aquinas
Pseudo-Dionysius Areopagite
Opis:
Artykuł porusza zagadnienie wpływu nauki o aniołach Pseudo-Dionizego Areopagity i Tomasza z Akwinu na filozofię społeczno-polityczną w średniowieczu. Kluczowym pojęciem, którym posługuje się angelologia Pseudo-Dionizego jest „hierarchia”. Koncepcja hierarchii jest osadzona na założeniach metafizyki neoplatońskiej, stąd też Pseudo-Dionizy przedstawia byty anielskie w porządku enneadycznym. Tak przedstawiona hierarchia wywarła wpływ na rozumienie i uzasadnienie porządku społecznego w wiekach średnich oraz na legitymizację struktury władzy politycznej. Wreszcie, wedle wymienionych autorów głównym celem społeczności anielskiej jest jedność stworzenia w Bogu. Tym samym również idealny porządek polityczny ziemski musi realizować cele eschatologiczne.
The article deals with the issue regarding the influence of Pseudo-Dionysius the Areopagite and Thomas Aquinas’ science about the angels on the socio-political philosophy in the Middle Ages. The key concept in Pseudo-Dionysius’ angelology is “hierarchy”. This concept of hierarchy is based on the assumptions of Neoplatonic metaphysics, hence Pseudo-Dionysius presents angelic beings in the enneadic order. The hierarchy presented in this way influenced the understanding and justification of the social order in the middle ages, and the legitimacy of the structure of political power. Finally, according to these authors, the main goal of the angelic community is the unity of creation in God. Thus, the ideal earthly political order must also pursue eschatological goals.
Źródło:
Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 133-148
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenie i ewolucja greckiego ideału piękna w koncepcji Pseudo-Dionizego Areopagity. Artysta jako pokorny hymnograf
Autorzy:
Miśkiewicz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668821.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Plato
Plotinus
Pseudo-Dionysius the Areopagite
Beauty
the Goodness
the Truth
philosophy
Christianity
art
music
idea
Platon
Plotyn
Pseudo-Dionizy Areopagita
Piękno
Dobro
Prawda
filozofia
chrześcijaństwo
sztuka
muzyka
Opis:
Beauty, as one of the key concepts of classical philosophy and affirmed by Christianity, is subject to further evolution. In its hierarchy, as Plato stressed, it rises from the physicality through actions and laws up to the truth that reveals beauty in and of itself – unchanging and eternal. Plotinus believed in the beauty of things from their presence in the ideal, which is true Oneness. Higher areas of beauty can be seen only by the soul. The culmination of Beauty as recognized Plotinus is the highest Beauty and the supreme Good in itself that gives everything and loses nothing. According to the theory of emanation, beauty also passes into deeds and cultivated activities, especially art, which as a tool portrays and reveals the essence of things. Participation in giving form to eternal beauty is possible because a man, an artist, has a vision of eternal ideas. Plotinus established a hierarchy of those, who because of their predispositions are able to advance and discover the beauty of the divine mind: musician – aficionado – philosopher. This three-stage initiation was transformed by Pseudo-Dionysius into the concept of the celestial hierarchy and the Church hierarchy. Together, they form the way to know God’s Truths. Highest beings receive the doctrine of God’s miracles by means of illumination. Next, they pass it down to the lower hierarchies so that they can glorify and receive God according to their predispositions. In this way, says Dionysius, the texts of the Bible provide the people with hymns, sung by the angels of the highest hierarchy in which was revealed the greatness of their extraordinary light. Hymns and canticles which are sung by the Church are a reflection of the spiritual hymns from the celestial hierarchy. According to Dionysius, any other being participates in beauty because it comes from God, and therefore it can become a source of the most profound contemplation. The concept of Plotinus implies breaking down barriers in the quest to catch a glimpse of beauty, suitable to lead both the musician, the artist, and the lover, so that they can see the true beauty. For Dionysius, the musician is a recipient and utterer of the beauty which is contained in the eternal, heavenly hymns. His faith makes him a tool of God, and he becomes a humble hymnist.
Piękno, jako jedno z kluczowych pojęć filozofii klasycznej, przejęte przez chrześcijaństwo, podlegało dalszej ewolucji. W swej hierarchii, jaką kreślił Platon, piękno wznosi się od cielesności poprzez czyny i prawa aż do prawdy, która odsłania piękno samo w sobie – niezmienne i wieczne. Plotyn uzależniał piękno rzeczy od ich udziału w idei będącej prawdziwą jednością. Wyższe rejony piękna postrzegane mogą być jedynie przez duszę. Punktem kulminacyjnym piękna w ujęciu Plotyna jest Arcypiękno i najwyższe Dobro samo w sobie, które dając wszystko, nie bierze i nie ujmuje sobie niczego. Zgodnie z teorią emanacji to piękno przechodzi również na czyny i uprawiane zajęcia, w tym przede wszystkim sztukę, traktowaną jako narzędzie ukazywania idei, odsłaniającą istotę rzeczy. Udział w odwzorowywaniu piękna wiecznego jest możliwy, bo człowiek – artysta – chociaż stworzony ze zmieszanych substancji, posiada odblask wiecznych idei. Plotyn ustalił hierarchię tych, którzy ze względu na swoje predyspozycje, zdolni są odbyć drogę wzwyż i odkryć arcypiękno boskiego Rozumu. Są nimi: muzyk – miłośnik – filozof. Ta trójstopniowa inicjacja została przez Pseudo-Dionizego przekształcona w koncepcję hierarchii niebiańskiej i odpowiadającą jej koncepcję hierarchii kościelnej. Wspólnie tworzą one drogę do poznania boskich Prawd. Najwyższe substancje odbierają naukę o cudach bożych drogą iluminacji i dalej przekazują ją w dół, niższym hierarchiom, by i one mogły otwierać się na wysławianie i przyjęcie Boga, stosownie do swoich predyspozycji. W ten sposób, stwierdza Pseudo-Dionizy, teksty Pisma przekazały ludziom hymny śpiewane przez Anioły najwyższej hierarchii, w których ukazana została cała wielkość ich niezwykłej światłości. Hymny i kantyki śpiewane przez Kościół są więc odbiciem hymnów pochodzących z hierarchii niebiańskiej. Według Pseudo-Dionizego każdy byt, ponieważ pochodzi od Boga, partycypuje w pięknie, dlatego może stać się źródłem najpiękniejszych kontemplacji. Koncepcja Plotyna zakłada przełamywanie barier w dążeniu do ujrzenia piękna, odpowiednie poprowadzenie muzyka i miłośnika, aby mogli oni ujrzeć prawdziwe piękno. U Dionizego muzyk jest odbiorcą i przekazicielem piękna zawartego w wiecznych, niebiańskich hymnach. Jego wiara sprawia, że staje się bożym narzędziem, pokornym hymnografem.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2014, 12
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katafatyczność i apofatyczność słowa Bożego w świetle misterium Wcielenia
The Cataphatic and Apophatic Nature of the Word of God in the Light of the Mystery of the Incarnation
Autorzy:
Zatwardnicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328364.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
teologia katafatyczna
teologia apofatyczna
Sobór Chalcedoński
Sobór Konstantynopolitański III
słowo Boże
Pseudo-Dionizy Areopagita
cataphatic theology
apophatic theology
Council of Chalcedon
Third Council of Constantinople
Word of God
Pseudo-Dionysius the Areopagite
Opis:
Współczesnej fascynacji teologią apofatyczną towarzyszy jej niewłaściwe rozumienie. Teologia apofatyczna staje się krytyką objawienia i zostaje sprowadzona do teologii negatywnej ujmującej relację między Stwórcą a stworzeniem dialektycznie. Autor artykułu zaprezentował najpierw krytykę takiego rozumienia teologii apofatycznej, jakiej dokonał Robert Woźniak. Następnie autor rozwinął poglądy polskiego teologa w oparciu o wypowiedzi III Soboru w Konstantynopolu. W drugiej części artykułu, w dialogu ze współczesną myślą teologiczną oraz w odwołaniu do twórczości Pseudo-Dionizego Areopagity, autor dokonał spekulatywnego namysłu nad tytułową kwestią. Pozwoliło to na wyeksponowanie relacji Pisma z wolą Logosu, a także związku słów biblijnych z obecnością Słowa. Przedstawiono także propozycję katafatyczno-apofatycznej interpretacji Pisma Świętego. Ukazano również, w jaki sposób uniżona postać słowa Bożego służy przebóstwieniu człowieka.
The contemporary fascination with apophatic theology is accompanied by its incorrect understanding. Apophatic theology becomes a critique of revelation and is reduced to a negative theology that encompasses the relationship between the Creator and creation dialectically. The author of the article first presents Robert Woźniak’s critique of such an understanding of apophatic theology from the perspective of the Chalcedonian approach to the mystery of the Incarnation, and then he develops Robert Woźniak’s views considering the statements of the Third Council of Constantinople. In the second part of the article, the author speculatively reflects the eponymous issue in dialogue with contemporary theological thought and in reference to the work of Pseudo-Dionysius the Areopagite. This makes it possible to expose the relationship of the Scriptures with the will of the Logos, as well as the interconnection between biblical words and the presence of the Word. A proposal for a cataphatic and apophatic interpretation of the Holy Scriptures is also presented. The article also shows how the humble form of the word of God serves the cause of the deification of man.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2022, 92, 4; 39-92
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jest we mnie kraina przeźroczysta…”. O nocy rozumu i metaforze światła we wczesnych poematach Karola Wojtyły
“There is a transparent land in me”. The night of the mind and light metaphors in the juvenile poetry of Karol Wojtyła.
Autorzy:
Haas, Agnieszka K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559612.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
biografizm
kontemplacja
mistyka chrześcijańska
Pseudo-Dionizy Areopagita
światło
św. Jan od Krzyża
Karol Wojtyła
biography
contemplation
Christian mysticism
light metaphor
St. John of the Cross
Pseudo-Dionysius Areopagita
Wojtyła Karol
Opis:
Celem szkicu jest wykazanie, że metaforyka poezji młodego Karola Wojtyły (Pieśń o Bogu ukrytym, Pieśń o słońcu niewyczerpanym), wskazująca na doświadczenie kontemplacyjne, może być interpretowana niezależnie od perspektywy biograficznej i duchowości autora. Artykuł analizuje metaforykę światła oraz związane z nią pojęcie nocy rozumu, oznaczające mistyczny sposób poznania Boga. Metafory światła występują w poematach trzydziestoletniego Karola Wojtyły i jego rozprawie filozoficznej o mistyce św. Jana od Krzyża. Mimo oczywistego związku z biografią, ich interpretacja opiera się na cechach immanentnych poetyckiej mistyki Wojtyły.
The article has to show that the metaphors of the early poems of K. Wojtyła (The Song of the Hidden God, Song of the Inexhaustible Sun) can be interpreted not only as impression of his contemplative experience and biography. The text is focused on the metaphors of the Light and their associations with the night of the mind as a mystical recognition of God. They appear in the early poems of Karol Wojtyła and in his philosophical dissertation about the mysticism of St. John of the Cross. The interpretation of his poems is based on the immanent features of Wojtyła’s poetical mysticism.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 30; 37-66
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preserving the whole theological system: Maximus the Confessor’s dyothelitism as a bulwark for trinitarian theology, christology, and soteriology
Obrona systemu teologicznego. Dioteletyzm Maksyma Wyznawcy jako bastion teologii trynitarnej, chrystologii i soteriologii
Autorzy:
Clarke, Kevin M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613064.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Sobór Chalcedoński
Sobór Konstantynopolitański III
Cyryl z Aleksandrii
Dionizy Pseudo-Areopagita
Grzegorz z Nazjanzu
Maksym Wyznawca
Pyrrus z Konstantynopola
monoenergizm
monoteletyzm
Council of Chalcedon
Council of Constantinople III
Cyril of Alexandria
Dionysius the Areopagite
Gregory Nazianzen
Maximus the Confessor
Pyrrhus of Constantinople
monenergism
monothelitism
Opis:
Niniejszy artykuł analizuje myśl Maksyma Wyznawcy dotyczącą palącego problemu jego czasów, a mianowicie zagrożenia stwarzanego przez monoteletyzm i monenergizm. Jakie było teologiczne ryzyko dla ortodoksji, i jak on je postrzegał, skoro stawił tak mocny opór wobec cesarskich prób doktrynalnego kompromisu? Autor w pierwszej części artykułu omawia zagadnienie sposobu zjednoczenia we wcieleniu i przybrania natury ludzkiej, w tym ludzkiej woli i ludzkiego działania. Maksym Wyznawca potrafi bronić prawowierności Ojców, zwłaszcza Grzegorza z Nazjanzu, Cyryla Aleksandryjskiego i Dionizego, także w kontekście interpretacji różnych ¢por…ai przez swoich przeciwników. W drugiej części artykułu przeanalizowano ujęcie heterodoksji w ogólności przez Maksyma i jego końcowy wniosek, a mianowicie, że postrzeganie zjednoczenia natur w Jezusie Chrystusie – pozbawiając Go natury Boskiej z jednej strony oraz prawdziwej natury ludzkiej z drugiej – ostatecznie zniszczy wszystko w teologii. Chrystus nie może zbawiać lub przebóstwiać człowieka, skoro sam nie jest już jak człowiek. Zamiast tego, Chrystus stał się swego rodzaju tertium quid, ani samym Bogiem, ani samym człowiekiem, jednym ruchem rozwikłując teologię trynitarną, chrystologię i soteriologię. W sekcji końcowej autor pokrótce rozważa bezpośrednie skutki wynikłe z męczeństwa Maksyma, w tym kwestię dziwnego braku wzmianek o nim w tekstach Soboru Konstantynopoliatńskiego III. Wreszcie, autor odnosi się do Maksyma w kontekście naszych czasów, podejmując zwłaszcza następujące zagadnienie: jak jego teologia, powstała w VII wieku, może być swego rodzaju odpowiedzią na niektóre trudności post-oświeceniowej nowoczesności.
This paper examines Maximus the Confessor’s thought concerning the pressing urgency of his day, namely, the threat posed by monothelitism and monenergism. What were the theological stakes, as he saw them, for orthodoxy that prompted such stark resistance to imperial attempts at a doctrinal compromise? The paper focuses first on the mode of union in the Incarnation and the manner of the assumption of the human nature, including a human will and a human operation. Maximus also manages to rescue orthodoxy’s fathers, especially Gregory Nazianzen, Cyril of Alexandria, and Dionysius and from his opponents’ interpretations of various ¢por…ai. The second section considers Maximus’s presentation of the synthetic heterodoxy and its inevitable result, namely that one composite will in Jesus Christ – in isolating Christ from the Godhead on the one hand and from true humanity on the other – ultimately destroys all of theology. How can Christ save or divinize man if he is no longer like man? He cannot, says Maximus. Instead, Christ would become a sort of tertium quid, neither God nor man, in one movement unraveling Trinitarian theology, Christology, and soteriology. The concluding section briefly considers the immediate impact of Maximus from his martyrdom, including the matter of Constantinople III’s strange failure to mention Maximus in the conciliar text. Finally, this section explores Maximus in our own time, especially how the theology that developed in the seventh century through Maximus is a sort of answer to some of the difficulties of post-Enlightenment modernity.
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 68; 479-500
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
Autorzy:
Swiggers, Pierre
Wouters, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza syntaktyczna w starożytności
Arystoteles
części mowy
Dionizy z Halikarnasu
filozofia języka w starożytności
gramatyka aleksandryjska
gramatyka antyczna
gramatyka i filozofia w starożytności
gramatyka
logika
poetyka i retoryka
historia terminów gramatycznych
historia (zachodniego) językoznawstwa
kategorie gramatyczne
klasy słów
nauczanie gramatyki
Platon
stoicy
Alexandrian grammar
ancient grammar
Aristotle
Dionysius of Halicarnassus
grammar and philosophy in Antiquity
grammar
logic
poetics and rhetorics
grammatical categories
(history of) grammatical terminology
history of (Western) linguistics
parts-of-speech model
philosophy of language in Antiquity
Plato
sentence analysis in Antiquity
Stoics
teaching of grammar
word classes
Opis:
Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies