Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Cendrowski, Wojciech." wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Gestacyjne usłonecznienie i ryzyko stwardnienia rozsianego u potomstwa
Gestational insolation and risk of multiple sclerosis in offspring
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053246.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
słoneczne promieniowanie
matczyna gestacja
stwardnienie rozsiane
potomstwo
solar radiation
maternal gestation
multiple sclerosis
offspring
Opis:
Introduction: The exposure of gestating mothers to physicochemical factors may be associated with increased risk of multiple sclerosis (MS) in offspring. Method: The aim of this study was to determine whether solar radiations (SOR), ultraviolet B (UVB) rays, total ozone concentration in the atmosphere (TOCA) and air temperature (AT) during pregnancy are associated with MS developing in offspring. Demographic and diagnostic data including month of birth of 436 MS offspring (M – 171, F – 265), deceased in the year 2007 were derived from the Central Statistical Office in Warsaw. Information on previous SOR, UVB, TOCA and AT in Poland in the scattered years (1931–2007) was obtained from the Institute of Meteorology. Results: Longer exposure to SOR and higher level of UVB during maternal gestation were associated with the smaller number of MS offspring; linear regression test: r = –0.598, p = 0.040 and r = –0.587, p = 0.035. TOCA and AT during gestation were not significantly correlated with the number of MS offspring: r = –0.280 (p = 0.830) and r = –0.437 (p = 0.104). However, decreased TOCA during birth month of offspring was significantly associated with the smaller number of children destined to develop MS: r = +0.631, p = 0.028. Conclusions: Longer gestational exposure to SOR and more intense UVB were associated with lower risk of MS in offspring. Reduced risk of the disease was also correlated to decreased TOCA during month of offspring birth.
Wprowadzenie: Wystawienie matek podczas gestacji na fizykochemiczne czynniki może wiązać się z większym ryzykiem stwardnienia rozsianego (SM) u potomstwa. Metoda: Celem badania było ustalenie, czy radiacja słoneczna (SOR), promieniowanie ultrafioletowe B (UVB), całkowite stężenie ozonu w atmosferze (TOCA) i temperatura powietrza (AT) podczas ciąży wiążą się z rozwojem SM u potomstwa. Demograficzne i diagnostyczne dane obejmujące miesiąc urodzenia 436 dzieci (M – 171, K – 265) z następowym SM zmarłych w 2007 roku otrzymano z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Informacje o przeszłym SOR, UVB, TOCA i AT w Polsce w rozproszonych latach (1931–2007) uzyskano z Instytutu Meteorologii. Wyniki: Dłuższe wystawienie na SOR i wyższy poziom UVB podczas matczynej gestacji wykazały asocjację z mniejszą liczbą potomstwa z SM; test liniowej regresji dał następujące wyniki: r = –0,598, p = 0,040 i r = −0,587, p = 0,035; TOCA i AT w ciągu gestacji nie korelowały istotnie z liczbą potomstwa chorego na SM: r = −0,280 (p = 0,830) i r = −0,473 (p = 0,104). J ednakże z mniejszające s ię T OCA w miesiącu u rodzenia p otomstwa z SM i stotnie w iązało s ię z mniejszą liczbą dzieci, które później zachorowały na SM: r = +0,631, p = 0,028. Wnioski: Dłuższe gestacyjne wystawienie na SOR i na bardziej intensywne promieniowanie UVB wykazało asocjację z niższym ryzykiem SM u potomstwa. Zmniejszone ryzyko choroby korelowało także z niższym TOCA w miesiącu urodzenia.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2014, 14, 1; 16-24
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Survival in multiple sclerosis correlates to the level of hygiene and mortality
Przeżycie w stwardnieniu rozsianym koreluje z poziomem higieny i umieralnością
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030242.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
hygiene level
mortality
multiple sclerosis
poziom higieny
przeżycie
stwardnienie rozsiane
survival
umieralność
Opis:
Introduction: Survival of patients with multiple sclerosis is a complex variable determined by several factors. Objective of the study was to ascertain the association between the level of hygiene well as regional mortality and survival of patients with multiple sclerosis. Study design: The study of relation between variables included 14,200 multiple sclerosis patients (male – 6,025, female – 8,175) who died in the period 1981–2010 in Poland. The average survival of male and female patients with multiple sclerosis correlated to the marker of hygiene level (the late mortality in infants rate per 1,000 live births) and average, annual, sex-adjusted mortality rates for multiple sclerosis in towns and in the countryside of Poland (1981–2010). All demographic data were obtained from the Central Statistical Office in Warsaw. Results: A longer survival of male and female patients with multiple sclerosis showed a significant correlation to a higher hygiene level in Poland: r = -0.867, r = -0.902, p = 0.0001. Sex-adjusted mortality rates for women with multiple sclerosis in towns and villages were much higher than the analogous rates for men with multiple sclerosis; p = 0.0001, p = 0.019. A longer duration of life in male and female patients with multiple sclerosis demonstrated a strong, inverse correlation to a lower mortality in the countryside: r = -0.803, r = -0.630, p = 0.0001. The survival of women with multiple sclerosis did not show correlation to sex-adjusted mortality rates in towns: r = -0.126, p = 0.90. Conclusions: The higher level of hygiene was associated with the longer survival of multiple sclerosis patients. The survival of male and female patients with multiple sclerosis showed an inverse correlation to the lower mortality in rural regions. The duration of life in women did not correlate to the higher mortality in towns.
Wprowadzenie: Przeżycie chorych na stwardnienie rozsiane jest złożoną zmienną zależną od licznych czynników. Celem badania było stwierdzenie asocjacji między poziomem higieny oraz regionalną umieralnością i przeżyciem chorych na stwardnienie rozsiane. Metoda: Badanie relacji między zmiennymi objęło 14 200 chorych na stwardnienie rozsiane (mężczyźni – 6025, kobiety – 8175), którzy zmarli w latach 1981–2010 w Polsce. Przeciętne przeżycie mężczyzn i kobiet ze stwardnieniem rozsianym skorelowano z miernikiem poziomu higieny (współczynnikiem późnej umieralności niemowląt na 1000 żywych urodzeń) oraz z przeciętnymi, rocznymi, dostosowanymi do płci współczynnikami umieralności na stwardnienie rozsiane w miastach i na wsi Polski (1981–2010). Wszystkie dane demograficzne uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Wyniki: Dłuższe przeżycie mężczyzn i kobiet ze stwardnieniem rozsianym wykazało istotną korelację z wyższym poziomem higieny w Polsce: r = −0,867, r = −0,901, p = 0,0001. Dostosowane do płci współczynniki umieralności kobiet ze stwardnieniem rozsianym w miastach i na wsi były znamiennie wyższe niż analogiczne współczynniki u mężczyzn: p = 0,0001, p = 0,019. Dłuższe przeżycie mężczyzn i kobiet ze stwardnieniem rozsianym cechowało się mocną, odwróconą korelacją z niższą umieralnością na wsi: r = −0,803, r = −0,630, p = 0,0001. Długość życia kobiet nie korelowała z wyższą umieralnością w miastach: r = −0,126, p = 0,90. Wnioski: Im wyższy był poziom higieny, tym dłuższe było przeżycie chorych na stwardnienie rozsiane. Przeżycie mężczyzn i kobiet ze stwardnieniem rozsianym wykazało odwróconą korelację z niższą umieralnością na wsi. Długość życia kobiet nie korelowała z wyższą umieralnością w miastach.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2016, 16, 1; 4-8
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Increasing occurrence of multiple sclerosis in women correlates to hygiene level
Wzrastające występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet koreluje z poziomem higieny
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053055.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
Polska
hygiene level
multiple sclerosis
sex ratio
stwardnienie rozsiane
wskaźnik płci
poziom higieny
polska
Opis:
Introduction: The increasing incidence of multiple sclerosis, particularly among women in Europe and North America, has a multifactorial aetiology. Method: The aim of the current study was to ascertain the relation between the hygiene level and occurrence of multiple sclerosis in women in Poland. The study was based on a large cohort of 14,200 multiple sclerosis individuals (male – 6,106, female – 8,094) who died in the years 1981–2010 in Poland. The female to male ratio (the F:M ratio) in the multiple sclerosis group was calculated using the number of deaths per year. The rate of late mortality in infants (LMI) per 1,000 live births yearly was used as a marker of the hygiene level. A correlation analysis was carried out between the rate of LMI and the F:M ratio in the multiple sclerosis cohort in the years 1981–2010. Demographic data were obtained from the Central Statistical Office in Warsaw. Results: The F:M ratio in the multiple sclerosis group evidently increased (range 1.08–1.79) in the years 1981–2010, showing increasing occurrence of multiple sclerosis in women (p < 0.0001). A significant, strong and inverse correlation was found between the marker of the hygiene level (LMI rate) and the F:M ratio in the multiple sclerosis group over three decades: linear correlation coefficient by Pearson: r = –0.693, p < 0.0001. By contrast with this result, no correlation was established between the hygiene level marker and proportion of women to men in the general population on account of extremely low variance of the F:M ratio (0.000025). Conclusion: The improvement of the hygiene level showed association with the increasing occurrence of multiple sclerosis in women in the years 1981–2010. The higher the hygiene level was, the greater the occurrence of female multiple sclerosis in Poland.
Wprowadzenie: Wzrastająca zachorowalność na stwardnienie rozsiane, szczególnie u kobiet w Europie i Ameryce Północnej, ma wieloczynnikową etiologię. Metoda: Celem bieżącego badania było ustalenie relacji między poziomem higieny i występowaniem stwardnienia rozsianego u kobiet w Polsce. Badanie oparto na dużej kohorcie 14 200 chorych na stwardnienie rozsiane (mężczyźni – 6106, kobiety – 8094), którzy zmarli w latach 1981–2010 w Polsce. Wskaźnik kobiet do mężczyzn (WKM) ze stwardnieniem rozsianym obliczono na podstawie rocznej liczby zgonów. Współczynnik późnej umieralności niemowląt (PUN) na 1000 żywych urodzeń rocznie zastosowano jako miernik poziomu higieny. Wykonano badanie korelacji pomiędzy współczynnikiem PUN i WKM w stwardnieniu rozsianym w latach 1981–2010. Dane demograficzne uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Wyniki: Wskaźnik kobiet do mężczyzn w zbiorowości osób ze stwardnieniem rozsianym wzrósł znacząco (zasięg 1,08–1,79) w latach 1981–2010, wykazując rosnące występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet (p < 0,0001). Stwierdzono istotną, mocną, odwróconą korelację między miernikiem poziomu higieny (współczynnikiem PUN) i WKM w stwardnieniu rozsianym w ciągu trzech dekad; współczynnik liniowej korelacji Pearsona: r = –0,693, p < 0,0001. W przeciwieństwie do tego wyniku nie ustalono korelacji między markerem poziomu higieny i proporcją kobiet do mężczyzn w ogólnej populacji ze względu na skrajnie niską wariancję WKM (0,000025). Wniosek: Poprawa poziomu higieny wykazała asocjację z wzrastającym występowaniem stwardnienia rozsianego u kobiet w latach 1981–2010. Im wyższy był poziom higieny, tym większe było występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet w Polsce.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2014, 14, 4; 245-249
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzrastające występowanie stwardnienia rozsianego u kobiet ma związek z paleniem papierosów
Increasing occurrence of multiple sclerosis in women is linked with cigarette smoking
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053620.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
gender ratio
multiple sclerosis
prevention
smoking
stwardnienie rozsiane
wskaźnik płci
palenie papierosów
zapobieganie
Opis:
Introduction: Reasons of increasing multiple sclerosis (MS) occurrence in women are unclear, although infection with Epstein-Barr virus and smoking were taken into consideration. The current study investigates relation between smoking and increasing occurrence of MS in women. Method: The female to male ratio (FMR) in smokers of the general population was correlated to FMR in 10 272 (M – 4367, F – 5905) MS patients, who died in the years 1982–2008 in Poland. The ratio of F:M in expected MS patients, who smoked cigarettes and died over 27 years, was also correlated to FMR in smoking general population. Data concerning deceased MS assemblage was received from the Central Statistical Office and information on prevalence of smoking was obtained from the Centre of Oncology in Warsaw. Correlation test by Pearson and linear regression test were used in the study. Results: Annual FMR in 10 272 MS patients was growing in Poland from 1.12 to 1.37 over the years 1982–2008; correlation coefficient r with calendar year was 0.548, p < 0.01. Significant correlation was found between the gender-specific smoking ratio in the general population and the sex-specific ratio in MS assemblage during 27 years: r = 0.595, p = 0.003. Strong correlation was ascertained between the F:M ratio in smoking general population and expected smokers with MS, who died over 3 decades; r = 0.882, p = 0.01-7. The result corresponded to close link between the F:M ratio in MS assemblage and in expected cohort of smokers with MS: r = 0.809, p = 0.01-5. Noteworthy was significant correlation of FMR in expected MS smokers with calendar year (1982–2008): r = 0.794, p < 0.001. Results indicate that the higher was the F:M ratio in cigarette smoking general population, the more increased was the F:M ratio in MS assemblage. Conclusions: The F:M ratio in MS calculated according to year of death increased significantly over 3 decades in Poland. The increasing occurrence of MS in women showed association with F:M smoking proportion in the general population. Growing occurrence of MS in women was at least in part linked with cigarette smoking.
Wprowadzenie: Przyczyny wzrastającego występowania stwardnienia rozsianego (sclerosis multiplex, SM) u kobiet nie są jasne, aczkolwiek brano pod uwagę zakażenie wirusem Epsteina-Barr i palenie papierosów. Przedstawione badanie dotyczy relacji między paleniem papierosów i rosnącą częstością SM u kobiet. Metoda: Wskaźnik K:M (WKM) wśród palaczy w ogólnej populacji skorelowano z WKM 10 272 (M – 4367, K – 5905) chorych z SM w Polsce zmarłych w latach 1982–2008. Badano również korelację między wskaźnikiem płci wśród palaczy w ogólnej populacji i wśród oczekiwanych chorych z SM, którzy palili papierosy i zmarli w ciągu 27 lat. Dane dotyczące zbiorowości z SM otrzymano z Głównego Urzędu Statystycznego, a informację o rozpowszechnieniu palenia papierosów w ogólnej populacji – z Zakładu Epidemiologii Centrum Onkologii w Warszawie. W badaniu zastosowano test Pearsona i test liniowej regresji. Wyniki: Roczny WKM 10 272 chorych zmarłych z SM w Polsce wzrósł z 1,12 do 1,37 (1982–2008); współczynnik korelacji z rokiem kalendarzowym był istotny: r = 0,548, p < 0,01. Stwierdzono znamienną korelację p omiędzy swoistym dla płci WKM wśród palących w ogólnej populacji i wskaźnikiem K:M w zbiorowości z SM w ciągu 27 lat: r = 0,595, p = 0,003. Silną korelację znaleziono między wskaźnikami K:M palaczy papierosów w ogólnej populacji i oczekiwanych chorych na SM, którzy palili papierosy: r = 0,882, p = 0,01-7. Ustalono ścisłą zależność między wskaźnikami K:M w zbiorowości SM i w kohorcie oczekiwanych chorych z SM, którzy palili papierosy: r = 0,809, p = 0,01-5. Obliczono korelację między wskaźnikiem K:M w kohorcie oczekiwanych chorych palących papierosy, którzy zmarli z SM, i kalendarzowym rokiem (1982–2008): r = 0,794, p < 0,001. Wyniki wskazują, że im większa była proporcja K do M palących papierosy w ogólnej populacji, tym liczniejszy był wskaźnik K do M w zbiorowości chorych zmarłych z SM. Wnioski: Wskaźnik K:M w SM obliczony według roku zgonu istotnie wzrósł w Polsce w ciągu trzech dekad. Rosnące występowanie SM u kobiet wykazało asocjację z proporcją K:M palących papierosy w ogólnej populacji. Wzrastające występowanie SM u kobiet przynajmniej w części wiązało się z paleniem papierosów.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2013, 13, 4; 267-274
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected predictors increase the chance of effective interferon beta treatment in patients with multiple sclerosis
Wybrane predyktory zwiększają szansę skutecznego leczenia interferonem beta chorych na stwardnienie rozsiane
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437955.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
predictors
multiple sclerosis
interferon beta
outcome
predyktory
stwardnienie rozsiane
wyniki
Opis:
Background: Most demographic, clinical and MRI variables in patients with relapsing – remitting multiple sclerosis (RRMS) failed to predict the IFN beta treatment outcome. Objective: To identify pre-treatment and early treatment variables which predict in RRMS patients a beneficial response to the INF beta therapy. Method and patients: A survey of 20 articles on pretreatment and early treatment variables predicting the result of the IFN beta therapy in MS patients. Results: Age, gender, duration of the disease, the total or annual number of relapses and disability scale status prior to the treatment did not prognosticate the response to the IFN beta treatment. In the pre-treatment period responders compared with non-responders underwent the RR course more often. The earlier initiation of the IFN beta treatment showed a positive predictive value but only in selected patients. During the first 2 years of treatment the absence of relapses, decreased disability scale status, neuroimages with 0-2 new T2 – related lesions, without active T1-related enhanced lesions and with lower T2-, T1- related lesions predicted beneficial effects after further 2-3 years of treatment. Conclusion: A composite of selected predictors increases the chance of the beneficial IFN beta treatment outcome. The composite consists of the reduced number of relapses, the diminished disability scale status, the limited volume of new or extending T2-, T1- related lesions and the decreased number of active enhanced lesions during the first 2 years of treatment.
Temat. Większość demograficznych, klinicznych i neuroobrazowych (RM) predyktorów nie określa odpowiedzi chorych z nawracająco-zwalniającym stwardnieniem rozsianym (NZSR) na leczenie interferonem beta (IFN beta). Cel. Identyfikacja przed i na początku leczenia IFN beta zmiennych, które orzekają o korzystnej reakcji chorych z NZSR na tę terapię. Metoda i pacjenci. Dokonano przeglądu 20 artykułów opisujących zmienne, które przed i w czasie leczenia orzekły o wyniku terapii IFN beta chorych na SR. Wyniki. Wiek, płeć, długość choroby, całkowita lub roczna liczba rzutów i stopień niepełnosprawności (NP) przed leczeniem nie prognozowały odpowiedzi na IFN beta. Reagujący w porównaniu do niereagujących częściej mieli przed leczeniem zwalniający przebieg choroby. Wcześniejsze rozpoczęcie terapii IFN beta wykazało pozytywną wartość predykcyjną, lecz tylko u wybranych chorych. Podczas pierwszych 2 lat leczenia ustąpienie rzutów, zmniejszenie NP, wystąpienie neuroobrazów z O-2 nowymi T2 - zależnymi uszkodzeniami, bez aktywnych T1 – zależnych wzmacniających się zmian oraz z mniejszą objętością T2 – i T1- zależnych uszkodzeń były predyktorami korzystnego wyniku leczenia po 2-3 latach. Wniosek. Kompozyt wybranych predyktorów zwiększa szansę korzystnego wyniku leczenia IFN beta. Kompozyt ten składa się ze zmniejszonej liczby rzutów, obniżonego stopnia NP, ograniczonej objętości nowych lub poszerzających się T2, T1 - zależnych uszkodzeń i mniejszej liczby aktywnych wzmacniających się ognisk podczas pierwszych 2 lat leczenia.
Źródło:
Medical Review; 2013, 1; 119-129
2450-6761
Pojawia się w:
Medical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja regionalnej śmiertelności oraz wskaźnika płci w stwardnieniu rozsianym do przeszłych długookresowych czynników meteorologicznych w Polsce
Relation of regional mortality and female-to-male ratio in multiple sclerosis to the past long-term meteorological factors in Poland
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057888.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
Polska
female-to-male ratio
meteorological factors
mortality rates
multiple sclerosis
provinces of Poland
stwardnienie rozsiane
współczynniki śmiertelności
wskaźnik liczby kobiet do mężczyzn
czynniki meteorologiczne
Polska
regiony Polski
Opis:
Regional average crude or sex-adjusted mortality rates (CMR, S-AMR) and female-to-male ratio (FTMR) in multiple sclerosis (MS) may correlate to the past long-term meteorological factors (MF) in Poland. Objective: To analyse association between regional MR or FTMR in MS and the past long-term MF. Method: The study was based on death certificates of 2172 MS patients (M – 878, F – 1294) who died in Poland in the years 2004-2008. Demographic data were derived from the General Registry Office and meteorological data (1931-1970) from the Meteorological Institute. Correlational investigation was carried out using Spearman’s rank test. Results: Higher CMR in northeastern Poland was 1.45/100 000 individuals and accompanied by minimal solar insolation (SI) in December (16 h) and the lowest air temperature (AT) in January (-5.6°C). CMR was inversely correlated to mean minimal SI in December (r=-0.518; p=0.04), mean annual or January AT (r=-0.539; p=0.03; r=-0.611; p=0.01). CMR was not correlated to annual SI, degree of cloudiness, the annual number of frosty days or sum of precipitation. S-AMR in M and in F were not associated with MF. Higher FTMR (2.72) occurred in northwestern Poland with warmest AT in January (-1.4°C) and the low number of frosty days (65). Mean FTMR (1.55) correlated to annual or January AT (r=+0.638; p=0.01; r=+0.726; p=0.004). Conclusions: CMR in MS was inversely correlated in Poland to the past SI and annual or minimal AT in January. The past SI and AT might influence vitamin D3 level, immunosuppressive cytokines, immune dysregulation and higher mortality especially in northeastern Poland. Greater FTMR in MS correlated to annual or January AT and the annual number of frosty days. AT might facilitate particularly in women more frequent respiratory tract infections.
Regionalne przeciętne surowe współczynniki śmiertelności (SWŚ) i wskaźniki liczby kobiet do mężczyzn (WKM) w stwardnieniu rozsianym (SR) mogą korelować z przeszłymi długookresowymi czynnikami meteorologicznymi (CM) w Polsce. Cel: Analiza asocjacji pomiędzy regionalnymi SWŚ oraz WKM w SR i przeszłymi długookresowymi CM. Metoda: Badania oparto na świadectwach zgonu 2172 chorych ze SR (M – 878, K – 1294) w latach 2004-2008. Dane demograficzne uzyskano z GUS, a dane meteorologiczne z lat 1931-1970 z IMiGW. Badania korelacji SWŚ i dostosowanych do płci WŚ (DWŚ) oraz WKM z CM przeprowadzono testem rzędów Spearmana. Wyniki: Wyższy SWŚ w północno-wschodniej Polsce wyniósł 1,45/100 000 populacji. Towarzyszyło mu minimalne usłonecznienie (U) w grudniu (16 h) oraz najniższa temperatura powietrza (TP) w styczniu (-5,6°C). SWŚ w Polsce wykazał istotną, odwróconą korelację ze średnim minimalnym U w grudniu (r=-0,518; p=0,044), średnią roczną lub styczniową TP (r=-0,539; p=0,03; r=-0,611, p=0,01). SWŚ nie korelował z rocznym U, stopniem zachmurzenia, roczną liczbą mroźnych dni ani z sumą opadów. DWŚ u mężczyzn i u kobiet nie wykazały asocjacji z CM. Wyższy WKM (2,72) wystąpił w północno-zachodniej Polsce z najcieplejszą TP w styczniu (-1,4°) i niską roczną liczbą mroźnych dni (65). Średni FTMR (1,55) korelował z roczną lub styczniową TP (r=+0,638; p=0,01; r=+0,726; p=0,004). Wnioski: CMR w SR wykazał w Polsce odwróconą korelację z przeszłym U i roczną lub minimalną TP w styczniu. Przeszłe U i TP mogły wpłynąć na poziom witaminy D3, immunosupresyjne cytokiny, immunologiczną dysregulację i wyższą śmiertelność zwłaszcza w północno-wschodniej Polsce. Większy WKM korelował z roczną lub styczniową TP i z liczbą mroźnych dni w ciągu roku. TP mogła sprzyjać, szczególnie wśród kobiet, zakażeniom układu oddechowego.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2011, 11, 4; 257-264
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dłuższe przeżycie mężczyzn ze stwardnieniem rozsianym wiąże się z mniejszym rozpowszechnieniem palenia papierosów
Longer survival of multiple sclerosis males is associated with lower prevalence of smoking
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437598.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
stwardnienie rozsiane
palenie papierosów
przeżycie
płeć
multiple sclerosis
smoking
survival
gender
Opis:
Wprowadzenie. Przeżycie chorych na stwardnienie rozsiane (SM) jest zmienną zależną od naturalnej historii choroby, współistniejących chorób i stylu życia. Celem badania było określenie relacji między regularnym paleniem papierosów (PP) i długością życia chorych na SM w Polsce. Materiał i metoda. Badanie przeprowadzono w kohorcie 11 666 chorych z SM (M – 4703, K – 6963), którzy zmarli w latach 1982–2011. Analizowano relację między rocznymi, dostosowanymi do płci współczynnikami PP w ogólnej populacji i rocznymi przeciętnymi długościami życia mężczyzn i kobiet z SM w latach 1982–2011. Demograficzne dane dotyczące zmarłych chorych z SM otrzymano z Głównego Urzędu Statystycznego. Informację o rozpowszechnieniu PP uzyskano z Centrum Onkologii i Centrum Badania Opinii Społecznej w Warszawie. Relacje pomiędzy zmiennymi badano testem Studenta i testem Pearsona. Wyniki. Przeciętna długość życia mężczyzn i kobiet z SM wzrosła w Polsce w 1997–2011 r. do 55.3 (SD 2.02) i 56.1 (SD 1.65) lat, w porównaniu do 52.2 (SD 1.14) i 52.7 (SD 1.52) lat w okresie 1982–1996; test Studenta: p < 0.0002, p < 0.0001. Rozpiętość życia poprawiła się przeciętnie o 7,5 lat u mężczyzn i 9.2 lat u kobiet. Dłuższe przeżycie mężczyzn z SM wykazała istotną, odwróconą asocjację z niższym rozpowszechnieniem PP wśród mężczyzn w ogólnej populacji; r = –0.775, p < 0.0001. Poprawa przeżycia kobiet z SM nie korelowała z rozpowszechnieniem PP wśród kobiet w ogólnej populacji; r = 0.275, p = 0.316. Regularne PP nie wykazało zależności z przeżyciem kobiet z SM w Polsce.Wnioski. Długość życia chorych z SM istotnie wzrosła w ciągu blisko 3 dekad w Polsce. Dłuższe przeżycie mężczyzn z SM wykazało odwróconą asocjację z niższym rozpowszechnieniem PP w ogólnej populacji mężczyzn. Poprawa długości życia kobiet z SM nie korelowała z rozpowszechnieniem palenia papierosów w ogólnej zbiorowości kobiet.
Introduction. Survival of multiple sclerosis (MS) patients is variable determined by natural history of the disease, coexisting diseases and lifestyle. Method. Aim of the study was to ascertain relation between regular cigarette smoking and life duration of MS patients in Poland. The study was performed in cohort of 11 666 MS patients (M – 4703, F – 6963), who died in the years 1982- 2011. Relation between annual, sex-adjusted prevalence rates of smoking in the general population and annual averages of male and female survival in MS in the years 1982-2011 was analysed in the study. Demographic data concerning deceased MS patients were obtained from the General Statistical Office. Information pertaining to prevalence of smoking in the general population was received from the Centre of Oncology and the Centre of Inquiry into the Public Opinion in Warsaw. Relations between variables were performed using test by Student or Pearson. Results. Average duration of life in men and women with MS increased in Poland in 1997–2011 to 55.3 (SD 2.02) yr. and 56.1 (SD 1.65) yr. as compared to 52.2 (SD 1.14) and 52.7 (SD 1.52) yr. in 1982–1996; Student test: p<0.0001 and p<0.0002. Life span of men and women with MS improved on average by 7.5 yr. and 9.2 yr. Longer survival in MS men showed significant inverse association with lower prevalence of smoking in the Polish males; r = –0.775, p<0.0001. Improvement of survival in MS women did not correlate with prevalence of smoking among the Polish females: r = –0.225, p = 0.316. Regular smoking bore not, relation to MS female survival in Poland. Conclusions. Life duration of MS patients significantly increased during nearly 3 decades in Poland. Longer survival in MS males was inversely associated with lower prevalence of smoking in the Polish males. Longer life duration in MS women did not correlate with prevalence of smoking in the Polish women.
Źródło:
Medical Review; 2014, 1; 7-15
2450-6761
Pojawia się w:
Medical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepowodzenie leczenia stwardnienia rozsianego interferonem beta: kryteria, charakterystyka i próby minimalizacji
Interferon beta treatment failure in multiple sclerosis: criteria, characteristics and attempt of minimization
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1058026.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
a non-response
interferon beta
minimization of treatment failure
multiple sclerosis
stwardnienie rozsiane
brak odpowiedzi
minimalizacja niepowodzenia leczenia
Opis:
Background: The greater part of patients with RRMS treated with IFN beta shows beneficial modification of the disease. Treatment failure (TF) to IFN beta occurs in 7-49% of RRMS patients depending on the criteria used to define a non-response. Objective: Presentation of criteria, characteristics, prediction of a non-response to IFN beta and brief description of attempts to minimize TF. Method and patients: A critical survey of 35 articles on natural course and IFN beta treatment of RRMS patients was carried out. Results: Criterion of permanent TF based on disability progression (‡1 EDSS step confirmed at 6 months) in RRMS patients receiving IFN beta over 2 years had high sensitivity (85%) in defining a not temporary non-response. Prior to the IFN beta treatment non-responders had lower relapse rate (1.4), higher disability score (2.7 at EDSS) and the greater number of enhancing lesions (3) than responders (1.8, 1.9, 0); p<0.05. Permanent TF is more probable during the first 2 years of IFN beta treatment if there is confirmed disability worsening (>1 step at EDSS). Unchanged TF is less probable if there are new relapses or at least 3 new T2-related lesions. Attempts to minimize TF include appropriate selection of patients, maintenance of symptomatic treatment, management of side effects, no IFN beta treatment interruptions, increase of a dose, lowering of IFN beta neutralizing antibody titre, switching to the 1st and the 2nd line immunomodulating drugs or to monoclonal antibodies (natalizumab). Conclusions: Defining permanent TF depends on criteria of worsening disability. Prediction of enduring TF may be established on previous disability deterioration and the greater number of antecedent, active enhancing lesions (Gd+). The minimization of TF to IFN beta is complex, not always effective procedure and should aim at eliminating the cause of a non-response.
Temat: Większa część chorych na NZSR leczonych IFN beta wykazuje korzystną modyfikację choroby. Niepowodzenie leczenia (NL) interferonem beta występuje u 7-49% chorych na NZSR w zależności od kryteriów braku odpowiedzi na terapię. Cel: Przedstawienie kryteriów, charakterystyki, predykcji braku odpowiedzi na IFN beta oraz krótki opis prób minimalizacji NL. Metoda i pacjenci: Dokonano krytycznego przeglądu 35 artykułów o przebiegu naturalnym i leczeniu IFN beta chorych na NZSR. Wyniki: Kryterium trwałego NL oparte na pogorszeniu niepełnosprawności (NP) o ‡1 st. EDSS (potwierdzonej po 6 miesiącach) u chorych na NZSR otrzymujących IFN beta przez 2 lata wykazało wysoką czułość (85%) w określeniu trwałego braku odpowiedzi. Przed leczeniem IFN beta niereagujący mieli niższy wskaźnik rzutów (1,4), wyższy stopień NP (2,7) i większą liczbę pokontrastowych uszkodzeń (3) w porównaniu z reagującymi (1,9, 1,8, 0); p<0,05. Trwałe NP jest bardziej prawdopodobne w ciągu 2 pierwszych lat leczenia, jeśli wystąpiło potwierdzone pogorszenie NP (‡1 st. EDSS). Utrwalone NL jest mniej prawdopodobne, jeśli występują nowe rzuty lub ‡3 nowe T2-zależne uszkodzenia. Próby minimalizacji NL polegają na właściwym doborze pacjentów, utrzymaniu leczenia objawowego, terapii objawów niepożądanych, unikaniu przerw w leczeniu, zwiększeniu dawki, obniżeniu miana przeciwciał neutralizujących IFN beta, terapii dodanej, zamianie IFN beta na inne leki immunomodulujące I lub II linii oraz na przeciwciała monoklonalne (natalizumab). Wnioski: Definicja trwałego NL zależy od kryteriów pogarszającej się NP. Predykcja trwałego NL może być oparta na poprzedzającym pogorszeniu NP i większej liczbie uprzednich, aktywnych, wzmacniających się uszkodzeń (Gd+). Minimalizacja NL jest złożona, nie zawsze skuteczna i powinna dążyć do eliminacji jego przyczyny.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2010, 10, 2; 112-117
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BENEFIT, CHAMPS i ETOMS: porównanie wyników leczenia interferonem beta chorych na klinicznie izolowane zespoły sugerujące stwardnienie rozsiane
BENEFIT, CHAMPS and ETOMS: comparison of outcome of interferon-beta treatment in patients with clinically isolated sclerosis multiplex-like syndromes
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1061292.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
CDMS
CIS
conversion
interferon beta
konwersja
KIZ
KP SR
Opis:
The 2-year outcomes of three non-parallel, prospective, placebo-controlled studies (BENEFIT, CHAMPS, ETOMS) have shown that IFN beta-lb s.c. (Betaferon®), IFN beta-la i.m. (Avonex®) and IFN beta-la s.c. (RebiP) similarly prevented conversion of clinically isolated syndromes (CIS) into clinically definite multiple sclerosis (CDMS). Smaller proportions of CIS patients in the Betaferon®, Avonex® and RebiP groups converted to CDMS as compared with fractions in the placebo groups (28%, 21%, 34% vs. 45%, 35%, 45%); p from 0.047 to 0.00007. The mean number of days to CDMS development was prolonged by three products of IFN beta (363, 375, 569 days), but not by placebo (255, 309, 252 days); p between <0.05 and 0.00007. The mean or median number of new T2-related brain lesions was more strongly reduced in all studies by the verum than by placebo (1.0 vs. 2.0,2.1 vs. 5.0,2.0 vs. 3.0); the differences were significant. The mean or median number of new, enhancing lesions was also significantly reduced in the BENEFIT and in the CHAMPS studies, but not in the
Dwuletnie wyniki trzech nierównoległych, prospektywnych, kontrolowanych przez placebo badań (BENEFIT, CHAMPS, ETOMS) dowiodły, że IFN beta-lb s.c. (Betaferon®), IFNbeta-la i.m. (Avonex®) i IFN beta-la s.c. (Rebif®) w podobnym stopniu zapobiegły konwersji klinicznie izolowanych zespołów (KIZ) w klinicznie pewne stwardnienie rozsiane (KP SR). Mniejsze proporcje chorych z KIZ w grupach Betaferon u®, Avonexu® i Rebifu® przekształciły się w KP SR w porównaniu z frakcją w grupach placebo (28%, 21%, 34% vs 45%, 35%, 45%); p od 0,047 do 0,00007. Średnia liczba dni do wystąpienia KP SR została wydłużona przez trzy produkty IFN beta (363, 375, 569 dni), lecz nie przez placebo (255, 309, 252 dni); p między <0,05 i 0,00007. Verum silniej niż placebo zmniejszyło średnią lub medianę liczby nowych, T2-zależnych uszkodzeń mózgu (1,0 vs 2,0; 2,1 vs 5,0; 2,0 vs 3,0); p = różnice istotne. Średnia lub mediana wzmacniających się po kontraście uszkodzeń również uległa istotnej redukcji w BENEFIT, CHAMPS, ale nie w ETOMS. Pośrednie porównanie dowiodło, że trzy produkty IFN beta częściowo zapobiegły lub opóźniły konwersję KIZ w KP SR i zahamowały ewolucję nowych uszkodzeń mózgu na obrazach rezonansu magnetycznego.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2006, 6, 3; 195-199
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
December insolation and ultraviolet B radiation are associated with multiple sclerosis mortality in Poland
Grudniowe usłonecznienie i nadfioletowe promieniowanie B wykazują asocjację z umieralnością na stwardnienie rozsiane w Polsce
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053506.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
stwardnienie rozsiane
umieralność
usłonecznienie
promieniowanie nadfioletowe b
zapobieganie
Polska
sclerosis multiplex
mortality
insolation
ultraviolet b radiation
prevention
Polska
Opis:
Background: The role of environmental factors (EF) determining the occurrence of multiple sclerosis (SM) is the subject of current investigations. Objective: To establish association between duration of insolation along with intensity of ultraviolet B (UVB) radiation and mortality rates for SM in Poland. Method: The study was based on assemblage of 2172 SM persons (M – 878, F – 1294) who died in Poland in the years 2004–2008. Regional previous duration of insolation was measured in hours, intensity of UVB radiation was monitored in minimal erythema dose units (MED), ozone concentration in the ground layer of atmosphere was recorded in μg/m3. Measurements of insolation, UVB radiation and ozone concentration were performed at provincial stations and territorial sites of the State Environmental Monitoring. EF were correlated to provincial crude mortality rates (CMR) for MS. Correlational test by Pearson was used in the study. Demographic data were obtained from the Central Statistical Office, information on EF was received from the Institute of Meteorology and the Institute of Environmental Protection. Results: Annual, average, crude MR for MS per 100,000 inhabitants in Poland was 1.12 (SD 0.14). In northern part it amounted to 1.20 (SD 0.18) and in southern part reached 1.03 (SD 0.11). Significant inverse correlation was found between previous minimal duration of insolation in December and CMR for SM in the country: r = -0.518, p = 0.044. Borderline significance of inverse correlation was established between minimal intensity of UVB radiation in December and crude death rates for SM in Poland: r = -0.478, p = 0.060. CMR for SM in northern Poland was accompanied not only by lower UVB radiation level, but also by slower spring increase and autumn faster decrease of radiation. No significant correlation was ascertained between the ground atmospheric ozone concentration or the annual number of days with ozone concentration above 120 μg/m3 and MS mortality rates. Conclusion: Inverse association was found between previous December insolation, UVB radiation level and mortality for SM in Poland. No correlation was ascertained between mortality and the part ozone concentration in the ground layer of the atmosphere.
Wstęp: Rola czynników środowiskowych (CŚ) determinujących występowanie stwardnienia rozsianego (SM) jest przedmiotem bieżących badań. Cel: Ustalenie asocjacji pomiędzy przeszłą długością usłonecznienia oraz intensywnością promieniowania nadfioletowego B (UVB) i współczynnikami umieralności (WU) na SM w Polsce. Metoda: Badanie prowadzono na grupie 2172 osób z SM (M – 878, K – 1294), które zmarły w Polsce w latach 2004–2008. Regionalną przeszłą długość usłonecznienia zmierzono w godzinach (h), intensywność promieniowania UVB monitorowano w jednostkach odpowiadających minimalnej dawce wywołującej rumień (minimal erythema dose, MED), stężenie ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery rejestrowano w μg/m3. Pomiar promieniowania słonecznego i UVB wykonano w prowincjonalnych stacjach, zaś stężenia ozonu w terenowych stanowiskach Państwowego Monitoringu Środowiska. Zbadano korelacje pomiędzy CŚ i regionalnymi surowymi WU (SWU) na SM. Posłużono się do tego celu testem Pearsona. Demograficzne dane otrzymano z Głównego Urzędu Statystycznego, zaś informację o CŚ uzyskano z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Instytutu Ochrony Środowiska. Wyniki: Roczny przeciętny, surowy WU na SM wśród 100 000 mieszkańców wyniósł 1,12 (SD 0,14). W północnej części kraju SWU sięgnął 1,20 (SD 0,18), zaś w części południowej 1,03 (SD 0,11). Ustalono istotną, odwróconą korelację pomiędzy przeszłą minimalną długością usłonecznienia w grudniu i SWU na SM w kraju: r = -0,518, p = 0,044. Znaleziono graniczną istotność odwróconej korelacji pomiędzy minimalną intensywnością promieniowania UVB w grudniu i SWU w Polsce: r = -0,478, p = 0,060. SWU w północnej części kraju kojarzył się nie tylko z niższym poziomem promieniowania UVB, lecz także z jego wiosennym, wolniejszym wzrostem i szybszym jesiennym spadkiem. Nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy stężeniem ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery lub roczną liczbą dni ze stężeniem ozonu powyżej 120 μg/m3 i SWU na SM. Wniosek: Umieralność na SM wykazała odwróconą asocjację z przeszłą grudniową długością usłonecznienia i intensywnością promieniowania nadfioletowego B w Polsce. Nie wykazano zależności między umieralnością i przeszłym stężeniem ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2013, 13, 2; 130-135
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmniejszenie umieralności na stwardnienie rozsiane ma związek z niższym rozpowszechnieniem palenia papierosów wśród mężczyzn w Polsce
Reduction of multiple sclerosis-related mortality is associated with lower prevalence of tobacco smoking among Polish males
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053729.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
stwardnienie rozsiane
palenie papierosów
umieralność
asocjacja
Polska
multiple sclerosis
tobacco smoking
mortality
association
Polska
Opis:
Introduction: Longitudinal studies of multiple sclerosis (MS) demonstrated decrease of mortality rates (MR) throughout Europe and United States. The aim of this study was to explore possible a correlation between reduced MR in MS and prevalence rates (PR) of cigarette smoking (CS) in Poland. Method: The study was based on 10 272 MS patients (M – 4367, F – 5905) who died since 1982 thru 2008. Annual, average, crude MR (CMR) and sex-adjusted MR (SAMR) in MS per 100 000 population were correlated to PR of CS per 100 inhabitants in the general population and 2 subpopulations. Data were obtained from the Central Statistical Office and the Centre of Oncology in Warsaw. Results: CMR, SAMR in M and F were significantly higher in the years 1982–1995: 1.33 (SD 0.07), 1.19 (SD 0.13), 1.47 (SD 0.07) than in the years 1996–2008: p=0.000006, p=0.0002, p=0.0008. There was a decrease of CS PR in the years 1982–2008 in the general population (p=0.000003) and in M (p=0.0000004). No decrease of CS PR in F was found (p=0.127). CMR and SAMR among M with MS showed highly significant correlation to PR of CS in the period 1982–2008; r=0.673,p=0.0006; r=0.774, p=0.0001. No correlation was found between SAMR among F with MS and PR of CS: r=0.369, p=0.0910. Conclusion: Reduction of MS mortality was associated with a decreased incidence of CS in the general population and among males, but not among females.
Wprowadzenie: Długookresowe badania stwardnienia rozsianego (SM) udowodniły spadek umieralności (U) w Europie i USA. Celem badania jest wykazanie związku między zmniejszeniem U na SM i rozpowszechnieniem palenia papierosów (PP) w Polsce. Metoda: Badania oparto na 10 272 chorych na SM (M – 4367, K – 5905), którzy zmarli w latach 1982–2008. Przeciętne, roczne, surowe współczynniki U (SWU) oraz dostosowane do płci współczynniki U (DPWU) w SM na 100 000 ludności skorelowano z rocznymi współczynnikami rozpowszechnienia (WR) PP na 100 mieszkańców w ogólnej populacji i 2 podpopulacjach. Dane uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego oraz z Centrum Onkologii w Warszawie. Wyniki: SWU, DPWU wśród M i K na SM były istotnie wyższe w latach 1982–1995: 1,33 (SD 0,07), 1,19 (SD 0,13), 1,47 (SD 0,07) niż w latach 1996–2008: p=0,000006, p=0,0002, p=0,0008. WR PP obniżyły się w latach 1982–2008 w ogólnej populacji (p=0,000003) i wśród mężczyzn (p=0,0000004), lecz nie wśród kobiet (p=0,127). SWU i DPWU wśród M z SM wykazały wysoką korelację z WR PP w latach 1982–2008; r=0,673, p=0,0006 i r=0,774, p=0,0001. Nie stwierdzono korelacji DPWU wśród K z SM i WR PP: r=0,369, p=0,0910. Wniosek: Spadek U na SM miał związek z rzadszym PP w ogólnej populacji i wśród mężczyzn, lecz nie wykazał asocjacji w podpopulacji kobiet w latach 1982–2008 w Polsce.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2012, 12, 3; 149-153
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A BLUE COLLAR AS AN ETHNOGRAPHER: A FEW REFLECTIONS ABOUT ETHNOGRAPHIC FIELDWORK IN THE CONTEXT OF THE POLISH UNIVERSITY
Autorzy:
Cendrowski, Wojciech
Bernyukevich, Tatiana
Kampka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1065548.pdf
Data publikacji:
2021-06-11
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Źródło:
Searching for Identity: Personal Experiences and Methodological Reflections; 205-228
9788323548157
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies