Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Błażejewska, Anna" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-4 z 4
    Tytuł:
    Średniowieczne malowidło na wschodniej ścianie prezbiterium kościoła św. Jakuba w Toruniu. Transmedialna struktura obrazowa?
    Medieval wall painting on the eastern wall of the presbytery of St James Church in Toruń. A transmedia image culture?
    Autorzy:
    Błażejewska, Anna
    Pilecka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783799.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    kościół św. Jakuba
    Weraikon
    Święte Oblicze
    Toruń
    średniowiecze
    Church of St James
    Veraicon
    Holy Face
    Middle Ages
    Opis:
    Recent conservation works in the presbytery of St James’s Church in Toruń revealed several details of a previously poorly readable painting from the third quarter of the 14th century. These details shed interesting light on its iconography and on the complex media character. Upon close observation of a freshly cleaned representation of angels adoring (and supporting) the hitherto diffi cult to defi ne quadrilateral shape crowned with a small gable, high on the eastern wall of the presbytery, identifi ed by default as Veraicon, it turned out that there was most probably a small panel painting inserted into the quadrilateral fi eld. This is evidenced by: a few centimetres long ‘gooseneck’ made with plaster – located in the lower part of the canopy-shaped architectural framing, finished with a black contour, no traces of plaster (only an unusual, thin layer of red polychrome staining within the framing). Due to the fact that this alleged painting has not survived, the assumption that it depicted Veraicon, captured by an architectural ciborium, perhaps imitating the Roman way of presenting the cloth relic, is based on the popularity of representations of this iconographic type, located in the context of the altar and on the base of the existing painting context (the immediate vicinity on the vaulting also includes images of adoring angels with the tersanctus inscription). Considering the great popularity of this type of representation in the late Middle Ages, not only in monumental painting, the Toruń example seems exceptional because of its transmediality: the whole is heterogeneous; a copy of the painting-relic appears in a new context and role, also changing the character of the painting. The source of such a concept was probably the extraordinary diversity (including media diversity) of the created copies of the Roman image. A similarity to this type of complex pictorial structure, in terms of media, can be found in illuminated manuscripts to which the images of the Holy Face made on leather, sometimes brought from Rome, were pasted. The Toruń image could also have been of Roman origin; 14th century was a period of signifi cant intensification of the cult of the Holy Face in Rome itself and beyond, if only thanks to numerous pilgrimages. It should be noted that the functioning of the Veraicon, here painted on wood, is only a hypothesis, although we consider it highly probable. There is also another, less probable possibility that the mentioned gooseneck/shelf was created without any connection with the painting. In that case, it would be possible that the object of adoration was the Ark of the Covenant placed under the canopy or only a place ‘waiting for’ the Ark to appear in the ‘temple of God’ on the day of Judgement (Revelation 11:19).
    Niedawne prace konserwatorskie w prezbiterium kościoła św. Jakuba w Toruniu ujawniły kilka szczegółów wcześniej słabo czytelnego malowidła z trzeciej ćwierci XIV wieku. Owe szczegóły rzuciły ciekawe światło na jego ikonografii ę i na złożony charakter medialny. Po obejrzeniu z bliska świeżo oczyszczonego, wysoko na ścianie wschodniej prezbiterium umieszczonego przedstawienia aniołów adorujących (i podtrzymujących) dotąd trudny do określenia czworoboczny kształt zwieńczony szczycikiem, określany domyślnie jako Weraikon, okazało się, że najprawdopodobniej znajdował się tu wstawiony niegdyś w czworoboczne pole niewielki obraz tablicowy. Świadczą o tym: kilkucentymetrowa „odsadzka” wykonana w tynku – umiejscowiona w dolnej części namalowanego czarnym konturem architektonicznego, baldachimowego obramienia, brak śladów tynku (jedynie nietypowa, cienka warstwa czerwonej polichromii wewnątrz obramienia). Ze względu na to, że ów domniemany obraz się nie zachował, przypuszczenie, że przedstawiał Weraikon, ujęty architektonicznym cyborium, być może naśladującym rzymski sposób prezentacji chusty-relikwii, opieramy na popularności przedstawień tego typu ikonograficznego, umiejscawianych w kontekście ołtarza i na podstawie istniejącego kontekstu malarskiego (na sklepieniu w bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się także wizerunki adorujących aniołów z inskrypcją tersanctus). Przy ogromnej popularności tego typu przedstawienia w późnym średniowieczu, nie tylko w malarstwie monumentalnym, toruński przykład wydaje się wyjątkowy z racji swojej transmedialności: całość jest heterogeniczna; kopia obrazu-relikwii występuje w nowym kontekście i roli, zmieniając także charakter malowidła. Źródłem takiej koncepcji była zapewne niezwykła różnorodność (w tym także medialna) tworzonych kopii wizerunku rzymskiego. Podobieństwo do tego typu złożonej medialnie struktury obrazowej możemy odnaleźć w księgach iluminowanych, do których bywały wklejane wizerunki Świętego Oblicza wykonane na skórze, niekiedy przywiezione z Rzymu. Toruński wizerunek mógł mieć także rzymskie pochodzenie; wiek XIV był okresem znacznego wzmożenia kultu Świętego Oblicza w samym Rzymie, jak i poza nim, choćby dzięki licznym pielgrzymkom. Należy przy tym zastrzec, że funkcjonowanie tu wstawionego, malowanego na desce Weraikonu jest jedynie hipotezą, choć uznajemy ją za wielce prawdopodobną. Istnieje też i inna, mniej prawdopodobna możliwość, że wspomniana odsadzka/półka powstała bez związku z malowidłem. Wówczas możliwe byłoby, iż przedmiotem adoracji jest umieszczona pod baldachimem Arka Przymierza lub jedynie miejsce „oczekujące” na Arkę, która ukaże się w „świątyni Boga” w dniu Sądu (Ap 11,19).
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 5-26
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sztuka „rodzima” na ziemiach polskich w okresie chrystianizacji. Próba charakterystyki
    ‘Native’ Art in the Polish Territory During the Period of Christianization: A Tentative Characterization
    Autorzy:
    BŁAŻEJEWSKA, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047428.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    sztuka, rzeźba późnoplemienna, sztuka rodzima wczesnośredniowieczna w Polsce, kultowe rzeźby pogańskie
    art, late tribal sculpture, early medieval Polish native art, pagan cult sculptures
    Opis:
    Artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia sztuki rodzimej, późnoplemiennej w okresie chrystianizacji Polski. Problematyka materialnych świadectw ówczesnej kultury jest obiektem zainteresowania kilku dyscyplin naukowych, przede wszystkim archeologii, w mniejszym zaś stopniu historii sztuki i historii. W polskiej historii sztuki nie sformułowano jednak dotąd właściwej oceny rodzimej sztuki późnoplemiennej okresu chrystianizacji ani też nie dokonano charakterystyki tego zjawiska z punktu widzenia tej dyscypliny. Moja prezentacja sztuki późnoplemiennej odnosi się głównie do tych jej przejawów, które dla historyka sztuki są najciekawsze: przedstawień figuralnych – wizerunków wielkoformatowych, plastyki drobnej, jak też budowli kultowych. Miały one szczególne znaczenie dla późnopogańskich społeczności i pozwalają na ich określanie według stosowanych w tej dyscyplinie kategorii (stylu, typu czy konwencji przedstawiania). Zachowane (jak również znane jedynie z opisów średniowiecznych kronikarzy) zabytki plastyki figuralnej pozwalają – moim zdaniem – wyodrębnić na ziemiach Polski kilka różniących się obszarów: pas Polski środkowej (na czele z Wielkopolską), Polski południowej (Śląsk, Małopolska) i region północny (Pomorze i jako – etnicznie odrębny – Prusy). Z obszaru Wielkopolski znamy niewiele zabytków (monumentalne: tak zwana głowa z Jankowa, dwa posągi z Powiercia koło Koła czy pochodząca z pogranicza z Małopolską tak zwana głowa z Dąbrówki, a z plastyki drobnej – tak zwany koziołek z Lednogóry). Wymienione zabytki wykazują cechy formalne bliskie rzeźbie średniowiecznej. Nie ma na tym terenie popularnych na innych słowiańskich obszarach wyobrażeń wielogłowych, nie zachowały się też żadne relikty budowli kultowych. Na terenach Polski południowej brak jest z kolei w ogóle wyobrażeń monumentalnych (grupę zabytków z okolic Ślęży uważam za starszą niż wczesnośredniowieczna), występuje natomiast sporo plastyki drobnej, zwłaszcza zoomorficznej. Monumentalnych posągów nie znało też państwo wielkomorawskie, nie znały ich Czechy (występuje tam tylko jeden przykład: Ploveč) – być może bliskie związki z tymi państwami zaważyły na ich braku także w południowej Polsce. Na Śląsku pogańska monumentalna rzeźba kultowa mogła się pojawić późno, w czasie rewolty pogańskiej w latach trzydziestych jedenastego wieku, gdy we Wrocławiu wzniesiono pogańską świątynię. Najliczniej wyobrażenia figuralne i budowle kultowe występowały w regionie północnym. Były też najbardziej zróżnicowane (posąg z Łubowa, płyta ze Słupska, płaskorzeźbiony kamień z Leźna, liczna plastyka drobna, w tym policefalna, i – jako odrębne zjawisko: duża grupa figur pruskich, niefortunnie zwanych „babami kamiennymi”). Wszystkie one (inaczej niż w Wielkopolsce) charakteryzują się wysokim stopniem schematyzacji. Powstały najpóźniej i – wraz ze znanymi z opisów kronikarzy bogato dekorowanymi drewnianymi świątyniami, w których czczono posągi bóstw – łączyły w sobie tradycję „znakowej” sztuki pradziejowej tych obszarów i efektowną „oprawę” kultu, zainspirowaną sztuką chrześcijańską.
    The article aims at a synthetic presentation of native, late tribal art in the period of the Christianization of Poland. Material manifestations of the culture in question are investigated by a number of disciplines, in particular archelogy, art history and history. However, a proper evaluation of the phenomenon discussed in the paper has not been accomplished in Polish art history yet. My presentation of late tribal art in the period of the Christianization of Poland considers mainly the phenomena which appear most interesting to the art historian: figural representations (monumental images as well as small format art), and cult buildings. Those objects had a particular significance to late heathen communities and they may be categorized according to the criteria used by art history (such as the style, the type, the convention or representation). My analysis of the preserved figural art monuments (and of those we know only from the descriptions provided by medieval chroniclers) points to the existence of a range of culturally varied areas within the Polish territory, namely: the middle area (including the Wielkopolska region), the southern part (the Silesia and the Małopolska), as well as the northern region (the Pomerania and the ethnically distinct Prussia). There is a scarce number of monuments preserved in Wielkopolska (among them large ones, such as the so-called ‘head from Jankowo,’ the two statues from Powiercie near Koło, and the ‘head from Dąbrówka’ found in the area bordering with the Małopolska, as well as manifestations of small format art, e.g. the ‘goatie’ from Lednogóra). All those objects exhibit the formal qualities characteristic of medieval sculpture. However, neither polycephal images (popular in the Slavonic territories) nor remains of cult buildings were found in that area. The southern part of the Polish territory in turn is characterized by the absence of monumental images (I believe the group of monuments from around Ślęża should be placed earlier than early middle ages). A number of bas-reliefs, specifically of zoomorphic character, were preserved there though. Neither in Great Moravia nor in the Czech territory (with the exception of Ploveč) were monumental statues erected. It might have been the close relations with those states that resulted in the absence of such statues also from southern Poland. Pagan monumental cult sculpture might have appeared only later, during the pagan revolt of the 1030’s, when a pagan temple was erected in Wrocław (Vratislavia). Most figural images and cult buildings were found in the northern region. They manifested an immense diversity and included, among others, the statue from Łubowo, the plate from Słupsk, and the stone from Leźno, as well as numerous instances of small (also polycephal) objects, and a distinct phenomenon: a big group of Prussian figures, inaccurately called ‘stone babas.’ Unlike in the Wielkopolska region, all those objects exhibit a high degree of schematization. They were created in the latest period and, together with the richly decorated wooden temples (we know from the descriptions provided by medieval chroniclers) where statues of pagan deities were worshipped, they combined the tradition of primeval ‘sign’ art characteristic of those territories with the effective cult ‘setting’ inspired by Christian art.
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 3 (115); 12-45
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Romański tympanon kościoła parafialnego w Wysocicach. Głos w dyskusji
    The Romanesque Tympanum of the Parish Church in Wysocice: Another Opinion in the Debate
    Autorzy:
    Błażejewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787924.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-10
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tympanon
    kościół w Wysocicach
    rzeźba romańska w Polsce
    ikonografia
    unia hipostatyczna w sztuce
    fundacje Iwo Odrowąża
    tympanum
    church in Wysocice
    Romanesque sculpture in Poland
    iconography
    hypostatic union in art
    church foundings by Iwo Odrowąż
    Opis:
    Artykuł polemizuje z niektórymi dotychczasowymi tezami i stanowi uzupełnienie poruszanych wcześniej zagadnień. Tympanon niesłusznie ma opinię prymitywnie wykonanego. Jest nieukończony, ale partie w pełni opracowane noszą znamiona ręki wprawnego artysty. Przypisanie go do warsztatu pracującego w Strzelnie jest właściwe (ale nie jako naśladownictwo), lecz wskazanie na pośredni wpływ mistrza Wiligelma czy włoski warsztat w Heiligenkreuz – nietrafne. Nie jest też bezpośrednio zależny od alzackich, nadreńskich czy saskich przykładów, jest raczej (tak jak i ten w Strzelnie) zjawiskiem „równoległym” do nich. Tympanon upamiętnia i dopełnia akt fundacji bpa Odrowąża, prezentuje prawdy teologiczne, jak i odwołuje się do dziejów zbawienia. Wykorzystano do ich prezentacji przedstawienia, które towarzyszyły tekstom Prologu ewangelii według św. Jana (Maiestas Domini i Boże Narodzenie), a jednocześnie unaoczniały dogmat o unii hipostatycznej dwóch natur Chrystusa. Fundator trzymający w dłoniach kielich eucharystyczny ukazuje obecność Chrystusa pod postacią Sakramentu Eucharystii. Pozwala to rozumieć sens całości „dogmatycznie” i „historycznie” – jako dzieje Zbawienia (Słowo Przedwieczne, Wcielenie, czas Kościoła = Eucharystia – po powtórne przyjście Chrystusa).
    This article challenges some of the previously-held opinions and is itself a supplement to earlier issues. The tympanum has been wrongly supposed to have been crudely wrought. It is incomplete, but there are some fragments which show the work of a skillful artist. It has actually been attributed to the oeuvre of a workshop operating in Strzelno (but not as an imitation) and has been inaccurately stated to have been influenced by the sculptures of Master Wiligelm and the Italian workshop operating in Heiligenkreuz. It is, rather, a work “parallel to” those examples from Alsace, the Rheinland and Saxony. The tympanum from Strzelno both commemorates and complements the foundation of the church by Bishop Odrowąż, and shows theological truths and the history of Salvation according to the “Prologue” of Saint John (Maiestas Domini and the Nativity), whilst simultaneously visualising the dogma of the hypostatic union of the two natures of Christ. This allows us to understand the whole of the tympanum from both the “dogmatic” and “historical” perspectives as being the history of Salvation (with the founder holding the Eucharistic chalice, reminding us of Christ’s presence in the sacrament of the Eucharist).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 4; 35-54
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-4 z 4

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies