Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "5th century" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-50 z 50
    Tytuł:
    Naqlun 2016. Hermitage EE.50: preliminary report
    Autorzy:
    Godlewski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1683717.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Naqlun
    hermitage
    5th century
    Opis:
    During the 2016 season in Naqlun, dedicated to an array of specialist studies of material in the storeroom, the team documented one of the hermitages located in the hills west of the monastic compound. The work was necessitated by evident illicit digging which had partly destroyed the compound. The hermitage, which occupied a small valley, appears to have comprised at least three living units, furnished with rock-cut storage pits in the floor and niches in the walls. The doorways and niches bore traces of architectural rendering. The complex may be interpreted tentatively as a residential and religious complex, and it is a good example of a mid-5th century hermitage, the dating confirmed by a study of the pottery assemblage coming from it.
    Źródło:
    Polish Archaeology in the Mediterranean; 2017, 26(1); 161-172
    1234-5415
    Pojawia się w:
    Polish Archaeology in the Mediterranean
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skeletal remains from the cemeteries of the Ulów settlement complex (3rd-5th century AD) – anthropological analysis
    Autorzy:
    Szczurowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52590247.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    cremation graves
    degree of cremation
    burial rites
    age structure
    Opis:
    Cremated skeletal remains from two cemeteries (sites 3 and 7) located within the settlement complex in the area of the village of Ulów (Tomaszów Lubelski commune, Tomaszów Lubelski district, Lublin province) underwent anthropological analysis. Eighty-one features discovered at site 3 included remains of eighty individuals, while fifty-seven features found at site 7 included remains of fifty-seven individuals. The determination of the sex of individuals buried in funeral pits was possible only in isolated instances: at site 3 in three cases (3.7%), and at site 7 in one case (1.8%). The ages of those buried at the cemeteries of the Ulów complex are similar: biologically immature individuals make 33.7% - 38.6% of all those buried, while adults account for 32.5% - 26.3%. The features, at both cemeteries, most often included heavily or severely cremated skeletal remains: at site 3 there were seventy-four features (91.3%), and at site 7 there were forty features (70.2%). The average weight of bone remains found in the features at site 3 equals 34.1 grams, and 47.2 grams at site 7. Apart from human bones, some graves at the Ulów cemeteries contained fragments of animal bones.
    Źródło:
    Folia Quaternaria; 2017, 85; 109-116
    0015-573X
    2199-5915
    Pojawia się w:
    Folia Quaternaria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Cypriot Kingdoms between Athens and Persia: Cyprus in the Conflicts of the 5th Century BC (497–411 BC)
    Autorzy:
    Körner, Christian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52395544.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Cyprus
    Athens
    Persia
    Cypriot kings
    Opis:
    Until the middle of the 5th century BC, Athens and Persia were struggling for supremacy in the Eastern Mediterranean. Due to its strategic importance, the island of Cyprus was affected by this conflict. Several Athenian interventions in Cyprus can be reconstructed from the written sources. Parallel to this larger conflict, wars between Cypriot kingdoms seem to have been an essential feature of the island’s fragmented political landscape. Apparently, both forms of conflict—inner-Cypriot wars and interventions from the outside—affected each other. In the following paper, I will analyse the interventions and conflicts in Cyprus in the 5th century BC and assess the role played by the Cypriot kings. In terms of method, I will approach these questions by analysing the written sources that provide information concerning political conflicts on the island during the 5th century BC. I will take a Cypriot perspective in order to show how inner-Cypriot rivalries intersected with the relationship to the major powers in the region. The overall impression is that between the unsuccessful Cypriot Revolt in 498 BC and the accession to the throne of the most powerful ruler of the island, Evagoras I of Salamis (before 411 BC), the local kingdoms were rather the objects of Athenian and Persian interests than active players in the larger conflicts.
    Źródło:
    Electrum; 2020, 27; 67-87
    1897-3426
    2084-3909
    Pojawia się w:
    Electrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Roman Campaigns and Negotiations in the East, 542–545
    Autorzy:
    Greatrex, Geoffrey
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027683.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Procopius
    Justinian
    Roman campaigns
    eastern frontier
    5th century
    Opis:
    This article seeks to support the earlier dating of campaigns on the Roman eastern frontier in the 540s. It addresses points made in a recent contribution by Michael Whitby, who argued that the traditional chronology, which places a Roman invasion of Persarmenia in 543 and a Persian siege of Edessa in 544, should be retained. The article seeks to demonstrate that the grounds he offers are inadequate and concludes therefore that the earlier dating, according to which the Romans invaded Persarmenia in autumn 542 and the Persians besieged Edessa in 543, is to be preferred.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2021, 11; 569-578
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Late Roman Period and Early Migration Period in the Upper San River basin
    Autorzy:
    Bulas, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2042459.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    settlements
    coins
    stray finds
    4 th century
    5th century
    Opis:
    The analysis of the cultural and settlement situation in the Upper San River basin in the Late Roman Period and the early phase of the Migration Period (timespan between phases C2 and D) is difficult due to the small database. In addition to materials from the partially researched settlement in Lesko and recently excavated (during the investment works on the bypass of Sanok) settlement in Sanok 59-60, the materials from these phases are primarily stray finds, such as metal fragments of clothing, such as buckles or coins, discovered outside the archaeological context. It is important to underline that most of the wheel-made pottery finds have a wide chronological frame and it is a rare possibility to narrow pottery dating. Despite the limited amount of data, they provide the basis for the new analysis of the archaeological material and settlement situation in this area dated roughly to the Late Roman Period and Early Migration Period. In this context, wide-scale research, which for the first time allowed observation of the extent and organization of settlements, proved to be particularly important.
    Źródło:
    Acta Archaeologica Carpathica; 2019, 54; 57-76
    0001-5229
    2719-4841
    Pojawia się w:
    Acta Archaeologica Carpathica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pottery finds from hermitage EE.50 in Naqlun. Preliminary assessment of the assemblage
    Autorzy:
    Danys, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1684010.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Egypt
    late Roman
    5th century
    Naqlun
    hermitage
    pottery
    amphorae
    tableware
    imports
    Opis:
    Rescue excavations undertaken in hermitage EE.50 in Naqlun in 2016 brought to light an extensive pottery assemblage composed of red-slipped goblets, bowls and plates of Egyptian origin, made of alluvial fabrics, and a few specimens imported from North African workshops. The repertoire of tableware was complemented with qullae made of marl and alluvial clays. Numerous cooking pots, pans and a single lid represent kitchen equipment. Goods were kept in large vessels of different types. Commodities such as wine, olive oil or fish sauce were delivered in amphorae: Egyptian LRA 7 and imported vessels, originating from North Africa (Tunisia), Cilicia, Cyprus and Rhodes(?). This assemblage has revealed some aspects of everyday life in the hermitage and confirmed the independent self-sufficient lifestyle of its inhabitants. The pottery assemblage is from the middle to the end of the 5th century AD.
    Źródło:
    Polish Archaeology in the Mediterranean; 2017, 26(1); 173-184
    1234-5415
    Pojawia się w:
    Polish Archaeology in the Mediterranean
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Późnoantyczna Tarraco. Kontynuacja i zmiana w przestrzeni miejskiej (III–V wiek)
    Late Antique Tarraco. Continuity and Change in Urban Space (3rd–5th Century)
    Autorzy:
    Zimnowodzka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230799.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Tarraco
    forum prowincji
    forum kolonii
    port
    suburbium
    provincial forum
    colonial forum
    harbour
    Opis:
    Established in the 3rd century BCE, Tarraco reached its heyday in the 2nd century (AD). In the second half of the 2nd and at the beginning of the following century, despite the noticeable progressive recession of the city (abandonment of the theater and the nymphaeum, decrease of artistic activities), selected buildings and districts in the city were still flourishing (including the port area, the temple of Augustus and the amphitheater). The process of transformation of the city proceeded slowly, even in the 4th century, when the forum of the colonies was abandoned, some buildings, including the Concilium Provinciae Hispaniae Citerioris, continued to perform their functions. In the 5th century, as evidenced by epigraphy, a part of the square was still used for representative purposes, with the rest of it being replaced by residential buildings. The circus was still in use until the middle of the 5th century. The demolition, in the second half of the 5th century, of the temple of Augustus, which dominated the city, and the gradual erection of Christian basilicas, first outside the city and from the 6th century onwards, also within it, marked the end of an era in the history of the city.
    Źródło:
    Collectanea Philologica; 2022, 25; 237-253
    1733-0319
    2353-0901
    Pojawia się w:
    Collectanea Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Letters as a School of the Christian Exegesis. A Study of the Selected Early Christian Latin Letters of the 4th and 5th Century (Augustine, Jerome, and Paulinus of Nola)
    Autorzy:
    Wysocki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50107447.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    letters
    exegesis
    Bible
    Jerome of Stridon
    Paulinus of Nola
    Augustine
    Opis:
    Letters are often treated as a secondary literary genre, serving only to convey information and maintain relationships between people. But Christianity, which has been called the religion of the book, can also be described as the religion of the letter. In fact, from the very beginning, it was mainly through the letters (e.g., of Paul the Apostle) that the faith and the doctrinal, moral, and disciplinary instructions were transmitted. Of course, the authors of the early Christian letters also referenced biblical themes and the Bible itself. Following the ancient rules of rhetoric, they also implemented the postulate of didacticism (docere) by making the Scriptures and their exegesis more widely known. This article aims to show how this postulate is put into practice in Latin letters written by three great patristic figures: Saint Augustine, Saint Jerome, and Saint Paulinus of Nola, the most important representatives of the golden patristic age. These outstanding early Christian pastors and writers are considered to have created a kind of “virtual school” of biblical exegesis in their letters. This article presents how this “school” functioned, from the invitation to participate, through the methods and the study program, to the praise that good students earned. It can be an excellent model for our current age, marked by online education. This can also be applied to biblical studies and the study of biblical and patristic exegesis.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2023, 41, 2; 339-351
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powody wędrówek duchowieństwa w świetle postanowień późnoantycznych zgromadzeń biskupich (IV, V wiek)
    Causes of clergy mobility in the light of the provisions of the late-classical synods (4th – 5th century)
    Autorzy:
    Wojcieszak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31026803.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    chrześcijaństwo antyczne
    duchowieństwo IV i V wieku
    Kościół starożytny
    podróże w starożytności
    zgromadzenia biskupie późnego antyku
    ancient Christianity
    4th and 5th century clergy
    ancient Church
    travel in antiquity
    late-classical synods
    Opis:
    W artykule zajęliśmy się przyczynami wędrówek późnoantycznego duchowieństwa (IV, V w.), które pojawiały się w kościelnych tekstach normatywnych ustalanych na zgromadzeniach biskupich Cesarstwa Rzymskiego. Poruszyliśmy kwestie powodów wędrówek osób duchownych podzielone na te zgodne z prawem kanonicznym i wszelkie inne wynikające z powodów czy to ambicjonalnych, prestiżowych, niezgadzania się na ekskomuniki, czy to różnych skandali. Kanony ustalane przez synody i sobory były naszym głównym źródłem. Kolekcja tekstów normatywnych jest bogata i można na jej podstawie odtwarzać fragmenty obrazu dyscypliny duchowieństwa (i wielu problemów nękających ówczesnych chrześcijan) w interesującej nas epoce. Temat wędrówek potrzebuje dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych źródeł.
    The paper addresses the reasons why the late-antique clergy (4th – 5th century) moved from place to place in the light of ecclesiastical normative texts promulgated at episcopal assemblies of the Roman Empire. At times this mobility had its reasons in the canon law and sometimes in either personal ambition, prestige, disagreement with excommunication, or in various scandals. Canons established by synods and councils were our main source. The collections of normative texts are abundant and from this it is possible to reconstruct the parts of a wider picture of clerical disciplinary issues and of the many problems besetting Christians at that time. The question of clerical mobility needs further research, especially in the analysis of other late antique sources.
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2022, 56; 451-468
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ADRIAN SZOPA, Flavius Merobaudes. General and Poet from the 5th century” Wydawnictwo AVALON, Kraków 2014, pp. 240
    ADRIAN SZOPA, Flavius Merobaudes. Wódz i poeta z V wieku” Wydawnictwo AVALON, Kraków 2014, pp. 240.
    Autorzy:
    Pigoński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682276.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2015, 5; 381-382
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Quodvultdeus’ sermons on the creed: A reassessment of his polemics against the Jews, pagans, and Arians
    Mowy Quodvultdeusa o symbolu: ponowna ocena jego polemiki przeciw żydom, poganom i arianom
    Autorzy:
    Vopřada, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613018.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    łacińska patrystyka
    V wiek
    Quodvultdeus
    Wandalowie
    herezja
    arianizm
    kaznodziejstwo
    katechumenat
    katecheza
    Latin Patristics
    5th century
    Vandals
    heresy
    Arianism
    preaching
    catechumenate
    catechesis
    Opis:
    Kazania biskupa Quodvultdeusa z Kartaginy w czasach wandalskiej inwazji na Afrykę charakteryzują się ostrą polemiką przeciw Żydom, poganom i arianom (De symbolo 1-3, Contra Iudaeos, paganos i Arrianos, De accedentibus ad gratiam 1 -2). Polemika przeciw arianom wynikała z faktu, że nowi władcy Afryki, Wandalowie, byli arianami, którzy promowali swą wiarę i prześladowali Rzymian za wyznawanie wiary katolickiej. Celem niniejszego artykułu jest dokonanie ponownej oceny polemicznego charakteru kazań Quodvultdeusa. Autor bada je w ich kontekście liturgicznym oraz porównuje z innymi współczesnymi pismami dotyczącymi Credo, a wreszcie omawia w kontekście historycznym i religijnym. Dzieki tej analizie można stwierdzić, że omawiane tutaj dzieła Quodvultdeusa nie maja przede wszystkim charakteru antyheretyckiego, ale raczej koncentrują się na potwierdzeniu doktryny Kościoła i aprobaty nowo ochrzczonych dla Kościoła jako pośrednika zbawienia. Ostra inwektywa Quodvultdeusa nie była czymś wyjątkowym w łacińskiej tradycji katechezy wyznaniowej IV i V wieku i dlatego odgrywa zasadniczo funkcję katechetyczną.
    The sermons of Quodvultdeus Bishop of Carthage during the time of the Vandal invasion of Africa are characterised by their harsh polemics against the Jews, Pagans, and Arians (De symbolo 1-3; Contra Iudaeos, paganos, et Arrianos; De accedentibus ad gratiam 1-2). The polemics against the Arians derived from the fact that the new lords of Africa, the Vandals, were Arians who promoted their belief and persecuted the Romans for professing their Catholic faith. This paper aims to reassess the polemical character of Quodvultdeus’ sermons. They are examined in their liturgical context and compared to other contemporary writings on the Creed, and finally discussed in their historical and religious context. In view of this analysis, it can be stated that the works of Quodvultdeus studied here are not primarily anti-heretical, but they rather focus on affirming the doctrine of the Church and on the adherence of the newly baptised to the Church as a means of salvation. Quodvultdeus’ harsh anti-heretical language is not exceptional in the Latin tradition of creedal catechesis during the 4th and 5th centuries and has therefore chiefly a catechetical function.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2017, 68; 355-369
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Broń barbarzyńców w attyckim malarstwie wazowym VI-V w. p.n.e. Wybrane zagadnienia
    Arms and Armour of Barbarians in Attic Vase Painting from the 6th-5th century B.C. Choice of Issues
    Autorzy:
    Mielczarek, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941844.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Among representations оf Barbarians in Greek art, vase paintings performed in Attic workshops in the second half of the 6th and 5th century В.C. can be distinguished. In order to estimate the state of knowledge among the Greeks from Attica about weapons used by the Barbarians, comparative studies have been carried out on the representations of Black Sea Scythians and Ethiopians, that is individuals characterised by distinct negroidal features. In the Attic vase painting the representations of Scythians are more numerous than those of the Ethiopians. Among images of Scythian warriors appear horsemen and footwarriors. The repertoire of weapon in hands of the Scythians as presented by the Attic artists is very limited. Most often occurring weapon was a bow, which indicates a non Greek origin of the warriors. A characteristic Scythian axe is presented rarely. The fact that a bow and an axe are the only other types of weapon appearing in vase paintings does not necessarily imply lack of knowledge. There are reasons to assume that the weapon used by Scythians was well known to the Greeks. Representations o f the Scythians on the goods produced in the Bosporan workshops are the evidence. Attention should be also paid to the issue of the presence of Scythians in Athens. Referring to the Ethiopians, light-armed footwarriors were mainly presented. A bow and an axe were their basic offensive weapons, whereas pelta was a protective weapon. It is easily noticeable that the repertoire of armament of the Scythians' and the Ethiopians’ presented by Attic artists does not fully correspond to the reality. It was reduced to these types of weapon which were not typical for the Greeks at the times when the patterns of representation of a Barbarian warrior was created.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2001, 23 T.1
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pewniejsza nadzieja? Zachęty do życia monastycznego w epistolografii IV i V wieku
    Surer hope? Encouregments for taking up a monastic life in the Latin Christian letters of the 4th and 5th century
    Autorzy:
    Wysocki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613125.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Augustyn
    Hieronim
    Paulin
    listy
    nadzieja
    życie monastyczne
    świat
    bogactwo
    służba wojskowa
    Augustine
    Jerome
    Paulinus of Nola
    letters
    hope
    monastic life
    world
    richness
    military service
    Opis:
    The turn of the 4th and 5th centuries is a period of exuberant development of a monastic life in the West. This fact was also reflected in the correspondence of the authors of this period (Ambrose, Augustine, Jerome and Paulinus Nolensis of Nola), who are considered to be the fathers of the Western monasticism. Many people entered the path of life devoted to Christ voluntarily and without dilemmas, but there were also those who were encouraged to make this decision and yet they felt some resistance. Of this we can also find testimonies in the letters of the authors mentioned above. Among their nearly 500 letters, we find only seven that relate to the theme of calling and encouragement to the monastic life. They are directed to only three people (two soldiers and wealthy married couple), which, however, are an example of serious dilemmas and problems with entering the path of monastic life. The authors show in their letters arguments for taking up monastic life and ways of its implementation. The letters show a better and more perfect life. In letters there is no call for leaving the world in a literal way, but only a peculiar “abandonment” of the world, and above all a profound eschatological dimension of such a decision. There is a deep hope that for abandoning what is earthly, a reward that transcends earthly goods awaits for a man who undertakes a monastic life. In the face of the vanity of the world, its worries and problems, certainly a better hope is shown in the encouragements of the letters.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2018, 70; 193-204
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contrats de mariage judéo-araméens du Ve siècle av.n.è. La position juridique de l’épouse
    Jewish Aramaic Marriage Contracts from the 5th Century B.C. The Legal Position of the Wife
    Autorzy:
    Lipiński, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1052863.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Stary Testament
    prawo bliskowschodnie
    prawo biblijne
    pozycja prawna małżonki
    dokumenty z Elefantyny
    kontrakty małżeńskie
    mhr
    ‘rbh/‘rbt
    ‘rwt dbr
    Old Testament
    ancient Near Easter
    biblical law
    the legal position of the wife
    Elephantine documents
    marriage contracts
    Opis:
    The Aramaic marriage contracts from the Jewish military colony in Elephantine, written in the course of the fifth century B.C., provide much needed information about the legal position of the wife in the first millennium B.C., especially in the Persian period. They reflect the practice of middle class families, in which the wife’s rights and the basically monogamous character of marriage, as stipulated by the contracts, parallel an old Near Eastern legal tradition, quite different from the rabbinic one, based in part on a misread, misinterpreted, and widely discussed text of Deut 24:1-4. The article examines the successive steps of marriage agreement, as presented in the contracts, which have some basic features in common and record the bridegroom’s request, his solemn marriage declaration, the payment of the bride-price, the drawing up of a written contract with a description of the dowry, and the stipulations referring to the dissolution of marriage by divorce or death of one of the parties. Their equal rights in case of divorce are not due to the Egyptian environment, but to an old Semitic tradition, going back at least to the early second millennium B.C. The monogamous principle of the marriage contracts in question is also examined and their social context is briefly characterized.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2014, 4, 1; 9-41
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cele wychowania rzymskiego arystokraty w V wieku n.e. w świetle listów Sydoniusza Apollinarisa
    The aims of the upbringing of Roman aristocrats in the 5th century in the light of letters by Sidonius Apollinaris
    Autorzy:
    Bąk, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312149.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    education
    Roman aristocracy
    values
    upbringing
    edukacja
    rzymska arystokracja
    wartości
    wychowanie
    Opis:
    During fifth century Gaul was struggling with barbarian tribes, which threatened the Roman order. Sidonius Apollinaris, as a representative of local aristocracy and bishop, believed that there was possibility to protect at least part of Roman traditions from their disappearance. He saw the chance for keeping them in bringing up the next generations. In his letters there are many examples of how a model Roman aristocrat should look like. This article analyzes fragments from Sidonius’ letters, which are connected with the goals of upbringing: being inspired by right people, education, caring of beautiful and correct latin language, caring of family name and creating social bonds. On their basis, a catalog of values, which were a hope for continuity of Roman life in restless times, was created.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 15; 23-35
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego w kontekście kontrowersji nestoriańskiej V wieku
    Some specific features of the Christological Terminology of St. Cyril of Alexandria in the context of the Nestorian controversy of the 5th century
    Autorzy:
    Charyło, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494308.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    św. Cyryl Aleksandryjski
    Wcielenie
    chrystologia
    szkoła aleksandryjska
    spory chrystologiczne
    hipostaza
    natura
    St. Cyril of Alexandria
    Incarnation
    Christology
    Catechetical School of Alexandria
    Christological Disagreements
    hypostasis
    nature
    Opis:
    W artykule przedstawiona jest specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego, stosowanej w jego nauce o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Bogoczłowieka Jezusa Chrystusa. Zostało podkreślone, że arcybiskup Aleksandrii, w celu wyjaśnienia tajemnicy Wcielenia, posługiwał się specyficznym językiem teologicznym. Autor ukazuje główne chrystologiczne pojęcia i porównuje sposoby ich wykorzystania przez św. Cyryla. Na podstawie analizy dzieł arcybiskupa Aleksandrii dowodzi, że św. Cyryl nie rozróżniał terminów φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον i stosował je tak, jakby były one ewidentnymi synonimami. Właśnie w tym zawierała się ogromna trudność interpretacji języka teologicznego arcybiskupa Aleksandrii. Według opinii autora, św. Cyryl próbując wyrazić prawdę o jedności natury boskiej oraz natury ludzkiej w jednej osobie Bogoczłowieka, nie mógł znaleźć jednoczącego wyrażenia zrozumiałego dla wszystkich. Jednakże św. Cyryl starał się sformułować chrześcijański dogmat o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Jezusa Chrystusa. Autor tego artykułu stwierdza, że nawet jeśli arcybiskup Aleksandrii w swoich chrystologicznych wypowiedziach nie rozróżniał niektórych terminów i wykorzystywał je jako synonimy, to może być to wytłumaczone przez jeszcze nie ukształtowany i niedokładnie sprecyzowany teologiczno-filozoficzny system terminów w V wieku. Św. Cyryl wyraził głęboką teologiczną koncepcję pomimo wciąż nie jednoznacznie sformułowanych pojęć.
    In this article are reviewed some peculiarities of St. Cyril of Alexandria’s Christological Terminology, that was used in his statement of the Christological dogma about union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. It has been highlighted that the Archbishop of Alexandria had made use of the particular and original theological language to explain the mystery of Christ’s Incarnation. The author reveals the main Christological notion and the ways of usage of these terms by St. Cyril. The Analysis of the writings of the Archbishop of Alexandria proves that St. Cyril did not distinguish the terms φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον and he used them, as if they were obvious synonyms. Therefore it is extremely difficult to interpret the theological language the Archbishop of Alexandria. In the author’s opinion is that St. Cyril sought to ascertain the truth of the unity of the divine and human natures of Christ in one individual existence and could not find a unifying expression understandable by everyone. However, St. Cyril of Alexandria made an effort to formulate the Christian dogma of the union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. The author of this article concludes that even if the Archbishop of Alexandria in his Christological word usage mixed and did not distinguish some terms and was using them as synonyms, it can be explained by not steady-state theological and philosophical terminology in the 5th century. St. Cyril expressed deep theological idea in spite of still ambiguous term formulations.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2017, 02; 263-286
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robotnik na wynagrodzeniu w Ml 3,5 jako symbol kryzysu społecznego w i poł. V w. przed Chr.
    Hireing in Mal 3:5 as a Sign of Social Crisis in the First Half of the 5th Century BC
    Autorzy:
    Zawadzki, Arnold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621817.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Księga Malachiasza
    zarobki
    najemnik
    kupiec
    kryzys społeczny
    stawki najmu
    Malachi
    wages
    hireling
    wages of hireling
    mercenary
    social crisis
    Opis:
    The main aim of the article is to illustrate the social crisis in the 5th century BC, whose symbol in Mal 3,5 is a hireling working for wages. The grammatical and syntactic analysis of the expression Sükar-Säkîr helps to elucidate the situation of the hireling in the 5th century BC brought almost to the status of slave. The editorial addition, identifiable in Mal 3,1-5, is in turn the evidence of attempt to incorporate the original prophecy of Malachi in the process of extinguishing the embers of the social crisis.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2014, 25; 81-102
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem zawierania powtórnych małżeństw w piśmiennictwie łacińskich Ojców Kościoła żyjących na przełomie IV i V wieku aż do czasów św. Augustyna
    The Problem of Contracting Another Marriage in the Writings of Latin Church Fathers at the Turn of the 5th Century Up to the Times of Saint Augustine
    Autorzy:
    Dzierżon, Ginter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/663053.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    powtórne małżeństwo
    Ojcowie Kościoła
    Święty Augustyn
    remarriage
    Latin Church Fathers
    Saint Augustine
    Opis:
    The author of the article presented the views of Latin Church Fathers from the turn of the 5th century on the question of the possibility of contracting another marriage. His analyses showed that they were against such practices. The popes of those times, Innocent I and Gregory the Great, made a few particular decisions in that matter connected with the specific conditions in which Christians lived at that time, namely the relation between the Christian doctrine and the then valid Roman law. The author also proved that, as far as marriage was concerned, the Church Fathers implicitly acknowledged secular jurisdiction apart from the regulations that were non-acceptable from the perspective of the Christian doctrine.
    Źródło:
    Ius Matrimoniale; 2016, 27, 3; 35-47
    1429-3803
    2353-8120
    Pojawia się w:
    Ius Matrimoniale
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metateoria historii woli. Rozważania o powstaniu i wczesnym rozwoju pojęcia woli od V w p.n.e. do Maksyma Wyznawcy
    Metatheory of a History of Will: Reflections on the Origins and Early Development of the Notion of the Will from the 5th Century B.C. to Maximus the Confessor
    Autorzy:
    Bizoń, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488160.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wolna wola
    etyka
    psychologia moralna
    wybór
    przyzwoleni
    wolność
    Platon
    Arystoteles
    Stoicy
    Epikur
    Aleksander z Afrodyzji
    Augustyn z Hippony
    Maksym Wyznawca
    free will
    ethics
    moral psychology
    choice
    consent
    freedom
    Plato
    Aristotle
    Stoics
    Epicurus
    Alexander of Aphrodisias
    Augustine of Hippo
    Maximus the Confessor
    Opis:
    W tekście omawiam metateoretyczne uwarunkowania dla historii powstania i rozwoju pojęcia wolnej woli. Punktem wyjścia jest zagadnienie pojęcia spekulatywnego. Ponieważ wola jest pojęciem spekulatywnym, nie ma jednoznacznej definicji tego pojęcia. Dlatego też utrudnione jest badanie jego historii, ponieważ autorzy starożytni operowali różnymi teoriami chcenia i wolności, które nie zawsze były ze sobą kompatybilne. Następnie omawiam teorie chcenia i działania wybranych autorów, które miały istotny wpływ na późniejszy rozwój pojęcia woli. Rozpatruję pojęcie wyboru Platona, pojęcia życzenia i wyboru Arystotelesa, pojęcie przyzwolenia stoików, teorię wolności Epikura, teorię wyboru Aleksandra z Afrodyzji, pojęcie woli Augustyna z Hippony i teorię woli Maksyma Wyznawcy.
    In the text, I discuss the metatheoretical aspects of a history of the origins and development of the notion of free will. I begin with the notion of a speculative concept. Since the will is a speculative concept there is no unequivocal definition of this notion. For this reason the study of the history of this notion is particularly difficult, since ancient authors have operated on different theories of willing and freedom, which were not always mutually compatible. Next, I discuss the theories of willing and action of select authors, that had a significant influence on the later development of the theory of the will. I discuss the notion of choice in Plato, the notions of wish and choice in Aristotle, the notion of assent in the Stoics, the theory of freedom of Epicurus, the theory of choice of Alexander of Aphrodisias, the concept of will in Augustine of Hippo, and the theory of will in Maximus the Confessor.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 71-51
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arabia, Greece and Byzantium. Cultural Contacts in Ancient and Medieval Times. Proceedings of the: International Symposium on the Historical Relations between Arabia, the Greek and Byzantine World (5th century BC – 10th century AD) Riyadh, 6–10 December, 2010, eds A. Al-Helabi, D.G. Letsios, M. Al-Moraekhi, A. Al-Abduljabbar, vol. I (ss. 449) – II (ss. 414), Riyadh 2012
    Autorzy:
    Cecota, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689268.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2014, 13, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grobowce kopułowe w Tracji (V—III w.p.n.e.)
    Tholos tombs in Thracia (5th- 3rd century BC)
    Autorzy:
    Hatłas, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1024165.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    The article is aimed at presentation of the most important views on genesis and distribution of tholos tombs in ancient Thrace. There have been 34 such monuments discovered to date. They were not only the last-resting place for local aristocracy but played also a significant sacral role in the light of religious, mythological and eschatological beliefs of ancient Thracs.
    Źródło:
    Folia Praehistorica Posnaniensia; 2005, 13; 187-213
    0239-8524
    2450-5846
    Pojawia się w:
    Folia Praehistorica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deir el-Naqlun 2014–2015. Preliminary report
    Autorzy:
    Godlewski, Włodzimierz
    Danys, Katarzyna
    Maslak, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1706349.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Fayum
    Naqlun/Nekloni
    monastery
    Cemetery A
    Hermitage EE.06
    pottery
    documents Greek and Arabic
    5th–6th century
    tableware
    goblets
    cooking pots
    qullae
    storage vessels
    amphorae
    Opis:
    The complex of the Nekloni monastery in Fayum (Deir el-Naqlun) was explored in yet another three seasons of fieldwork by a team from the Polish Centre of Mediterranean Archaeology. On the plateau, investigations were carried out in the southern part of Building D (Rooms D.50 and D.41–D.44), northern part of Building E, western part of the 12th–13th-century Cemetery A and Building I. A 6th-century Hermitage EE.06 in the Naqlun hills to the east of the plateau was cleared, yielding a collection of study material, especially pottery from the kitchen unit dated to the second half of the 5th–6th century. The assemblage from the kitchen unit was composed of cooking pots and saucepans; tableware was represented by goblets, plates and bottles (qullae), while storage/ transport vessels mainly by amphorae. Products of Egyptian workshops were mixed with imported wares of North African and Eastern Mediterranean origin (including Cyprus, Cilicia and Gaza).
    Źródło:
    Polish Archaeology in the Mediterranean; 2016, 25; 265-288
    1234-5415
    Pojawia się w:
    Polish Archaeology in the Mediterranean
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Church of Divine Wisdom or of Christ – the Incarnate "Logos"? Dedication of "Hagia Sophia" in Constantinople in the Light of Byzantine Sources from 5th to 14th Century
    Autorzy:
    Brzozowska, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682563.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The article attempts to answer the question of how the name of the most important Byzantine church of Constantinople, the basilica of Hagia Sophia, built in the mid-4th cent., and then rebuilt during the reign of Justinian the Great was understood and interpreted. The problem has been presented on the basis of the views of Byzantine writers from the 5th to the 14th cent. (Socrates Scholasticus, Procopius of Caesarea, Paul the Silentiary, John Zonaras, George Pachymeres, Patriarch Callistus I). The analysis of the above sources allows an assumption that according to the Byzantines themselves the Constantinopolitan cathedral was dedicated to the Divine Wisdom, commonly identified with Christ, the Incarnate Word. The evidence supporting this thesis has been provided by both iconography (e.g. the mosaic from the turn of the 9th and 10th cent. from the tympanum over the main entrance from the narthex to nave of Hagia Sophia, depicting Christ the Pantocrator) and the liturgical practice of the basilica, which can now be reconstructed on the basis of the temple typicons, preserved until today. The final part of the article names some other churches dedicated to the Divine Wisdom, built in the area of the Byzantine ecumene (Ephesus, Jerusalem, Thessalonica, Nicaea, Edessa, Trebizond, Mistra, Arta, Benevento, Nicosia on Cyprus, Serdica (Sofia), Ohrid, Sliven, Kiev, Novgorod the Great and Polotsk).
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2012, 2; 85-96
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawozdanie z VI Ogólnopolskiej Sesji Naukowej pt. Życie prywatne Polaków w XIX wieku. O mężczyźnie (nie)zwyczajnie, Olsztyn, 4–5 października 2018 r.
    Report from the 6th National Science Session titled Private life of Poles from the 19th century. About a man (no)ordinary, Olsztyn, October 4–5, 2018
    Autorzy:
    Klemba, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687426.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Źródło:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 20; 207-211
    2450-6796
    Pojawia się w:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku. Nr 5
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044645.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    diecezja krakowska
    spis ludności
    XVIII wiek
    Kraków
    księgi metrykalne
    diocese of Krakow
    population census
    18th century
    Krakow
    metrical books
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 361-400
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spis ludności Diecezji Krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 roku. Nr 5 (cd.)
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044631.pdf
    Data publikacji:
    1979
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    spis ludności
    diecezja krakowska
    prymas
    XVIII wiek
    księgi metrykalne
    population census
    diocese of Krakow
    Primate
    18th century
    metrical books
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 38; 151-188
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Translating Romans 5:12 in the early 16th century. Franciscus Titelmans’s polemic against humanists
    Autorzy:
    Mantyk, Tomasz Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178824.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Vulgate
    Epistle to the Romans
    original sin
    translation of the Bible
    biblical Humanism
    Erasmus of Rotterdam
    Franciscus Titelmans
    Opis:
    Translating the Bible has never been an easy task, least of all at the times of theological controversy. A New Latin translation by Erasmus of Rotterdam, executed on the eve of the Reformation, met much criticism on philological and theological level. Franciscus Titelmans, a young, Franciscan scholar from Leuven, addressed in his Collationes quinque numerous issued regarding the translation of the Epistle to the Romans. This article focuses on Romans 5:12. Titelmans claimed that Erasmus’s translation of this verse threatened the dogma of original sin and promoted the resurgence of Pelagianism. The article analyses his arguments showing that although he was not entirely alien to philology, he relied more on the Church Fathers and the authority of the Church in his translation. Philological and logical arguments served only as auxiliary proofs for the meaning that had been established by patristic commentaries. Consequently, this debate mirrors diverse attitudes of both scholars. The Humanist opted for sound philology, even if it resulted in questionable theological statements, the Franciscan for sound theology, even if it led to imperfect philological choices. Although specific arguments of this debate are outdated and hardly relevant to modern-day biblical studies, divergent attitudes of its protagonists are well reflected in current debates, making it worth
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2021, 11, 2; 301-326
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Święciccy z Nowej Wsi na ziemi dobrzyńskiej i ich losy w XIX wieku
    The family of Święcicki of Nowa Wieś in the Dobrzyń landscape and their fate in the 19th century
    Autorzy:
    Utkin, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30098257.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    Święciccy
    Nowa Wieś
    rumunki
    biogramy
    XIX wiek
    Święcicki family
    clearances
    biographies
    the 19th century
    Opis:
    Jan Stanisław Święcicki, szlachcic z Kujaw, nabył w latach 40. XIX wieku w Ziemi Chrostkowskiej Nową Wieś. Majątek z przewagą lasów był przekształcony w rumunki, a później w folwark. Z trzecią żoną Eleonorą Nelską Święcicki dochował się siedmiu synów i jednej córki. Artykuł przedstawia biogramy tych ośmiorga dzieci. Ujawnione są ślady życia trzech synów uważanych za zmarłych jako noworodki. Najwięcej miejsca poświęcone jest dziewiętnastowiecznym losom dwojga najmłodszych dzieci Jana Stanisława i Eleonory, pomijanych w piśmiennictwie biograficznym. Córkę do udanego małżeństwa doprowadziło jej zainteresowanie literaturą. Najmłodszy syn, księgowy, podbudował karierę zawodową przez małżeństwo z zamożną panną.
    Jan Stanisław Święcicki, a nobleman from Kujawy, acquired the estate Nowa Wieś in the Chrostkowo Land. This estate with a predominance of forests was transformated into clearences, and then into a grange. With this third wife Eleonora Nelska he has brought up seven sons and one daughter. The biographies of these eight children are presented. Traces of the fate of three of them, considered early dead, are revealed. The most place is given to the vicissitudes of life in the 19th century of two youngest children of Jan Stanislaw and Eleonora, neglected in the biographical writings. As for the daughter, her interest in literature led her to a successful marriage. The youngest son, a book- keeper, supported his professional career by marrying a wealthy lady.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2023, 4(277); 5-28
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unknown Аrchaic Тranslation of Sermon 5 from John of Sinaya’s Scala Paradisi, in a Serbian Manuscript from the 14th Century
    Неизвестен архаичен превод на слово 5 от Лествицата на Йоан Синайски в сръбски ръкопис от XIV век
    Autorzy:
    Спасова, Мария
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635904.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation
    variant
    edit
    version
    grammatical archaism
    innovation
    Opis:
    The subject of this research is an unknown Slavic translation of Sermon 5 John of Sinaya’s Scala Paradisi (Lestvica) in a Serbian Menaion and Triodion Panagyric, rewritten from an old Bulgarian antigraph which has preserved the archaic grammatical traits of the prototranslation. In the sermon’s text, forms of asigmatic aorist and first sigmatic aorist with a preserved “s” are being registered, as well as non-contrahered forms for imperfect, forms of past active I participle formed with suffix -ьш- from verbs with a base ending on -и-, possessive adjectives as a translation of the Greek genitive case for possession, usage of a local prepositionless, excessive prepositionless usage of ablative case, descriptive future with a preponderance of forms of хотѣти + infinitive, dual number forms, non-contrahered forms of complex (determinative) adjectives, etc. The translation of the sermon of the transcript in NHM24 includes rare lexemes that attribute it to the early translations of Cyril and Methodius. It demonstrates similarities to the Glagolitic translations of the hand-written cannon of 10th–11th century.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Alain Peyrefitte (1925–1999): Visions from the XXth Century’s Last Moralist
    Autorzy:
    Kitous, Bernhard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621190.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Constitution, 5th French Republic, De Gaulle, Chirac, Zhu-en-Lai, China, Macartney, Staunton, Tien-An-Men, Memorialist, Moralist, Algeria, Authority, Respon- sibility, Sovereignty, Parliamentary regime.
    Opis:
    This article renders justice to Alain Peyrefitte, a French Gaullist minister who conducted, in parallel with official duties, a personal project of being an observer of his times as did his models Tocqueville (for the native USA) and Custine (for Imperial Russia) during the XIXth century. In spite of his an apparent success as a minister who served several times, as well as by his election at the Academie Francaise, Peyrefitte was under attack on the breach throughout during his whole life, with enemies both from within the Gaullist camp (like Jacques Chirac), and outside (leftist intellectuals never acknowledged his works). As De Gaulle himself, Peyrefitte was the target of two assassination attempts, which in a way proves his capacity to disturb conventional mindframes. His works are quite varied and always bring new approach.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2013, 12; 401-419
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cezary z Arles wobec paenitentia secunda w VI wieku
    Caesarius of Arles in the face of Paenitentia Secunda in the Sixth Century
    Autorzy:
    Kasprzak, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142931.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Caesarius of Arles
    “paenitentia secunda”
    Gaul
    6th century
    Cezary z Arles
    paenitentia secunda
    Galia
    VI wiek
    Opis:
    Wydaje się, że wezwania Cezarego, biskupa Arles, dotyczące przystępowania wiernych do pokuty kanonicznej, odznaczały się wyczuciem wiernych oraz ich realnych możliwości. Systematyczne zaostrzanie norm pokuty publicznej, podejmowane przez kolejne synody galijskie i jej legalistyczne traktowanie, doprowadziło do kryzysu tej praktyki w Kościele Galii w 1. połowie VI wieku. Cezary, przestrzegając w swym nauczaniu norm oficjalnej pokuty kanonicznej, zaakceptował jednak zwyczaj zdecydowanej większości wiernych, którzy odkładali pokutę publiczną na ostatnie chwile życia. Wzywał ich natomiast do podjęcia wysiłku w wierze i do stałego nawracania się. Pokutowanie przez całe życie stało się w jego nauczaniu synonimem chrześcijańskiej metanoi. W ten sposób wierni stale mogli się przygotowywać do owocnego podjęcia pokuty kanonicznej, podejmowanej zwyczajowo pod koniec życia. Zachęty Cezarego pozostały jednak bezskuteczne, skoro Kolumban i jego bracia, kiedy pojawili się w Galii na początku VII wieku, nie spotkali się z praktyką pokuty kanonicznej w tamtejszym Kościele.
    It seems that the homilies of Caesarius, Bishop of Arles, about the faithful having access to canonical penance, were characterized by a sensitivity to the faithful and what was possible for them to practically obtain. The systematic tightening of the standards of public penance, undertaken by subsequent Gallic synods and their legalistic treatment of it, led to a crisis of this practice in the Church of Gaul in the first half of the sixth century. Caesarius, observing the norms of official canonical penance in his teaching, accepted the custom of the vast majority of the faithful, who postponed public penance until the last moments of their lives. So with that in mind, he urged them to make an effort in faith and to be constantly converted. Repentance become the way to practise this Christian conversion. Making it possible for the faithful to prepare themselves throughout their lives through acts of repentance, to be ready for canonical penance at the end of life. Caesarius’s encouragement, however, remained ineffective, since Columba and his brothers, when they appeared in Gaul in the early seventh century, did not continue to follow this practice of canonical penance within the Church.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2020, 24, 4; 5-23
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Carolin Krahn, 'Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ Musikalisches Italien um 1800', Wien: Hollitzer Verlag, 2021, pp. 416. ISBN 978-3-99012-898-5
    Autorzy:
    Müller, Sarah Avischag
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806606.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    niemiecka kultura muzyczna
    muzyka w XIX wieku
    German musical culture
    music in early 19th century
    Opis:
    How were music and musicians from Italy imagined in Germany around 1800? This core research question is treated by Carolin Krahn in her monograph Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ musikalisches Italien um 1800, a publication based on her doctoral dissertation defended in 2017 at the University of Vienna. Krahn’s monography is a valuable study for research into German intellectual culture in musical circles of the early nineteenth century.
    Jak wyobrażano sobie muzykę i muzyków z Włoch w Niemczech około 1800 roku? To podstawowe pytanie badawcze podejmuje Carolin Krahn w swojej monografii Topographie der Imaginationen. Johann Friedrich Rochlitz’ musikalisches Italien um 1800, publikacji opartej na jej rozprawie doktorskiej obronionej w 2017 roku na Uniwersytecie Wiedeńskim. Monografia Krahna jest cennym opracowaniem do badań nad niemiecką kulturą umysłową w kręgach muzycznych początku XIX wieku.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 4; 181-183
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z problematyki ramy literackiej w komediach plebejskich XVII w. (wybrane zagadnienia)
    The publishing framework in 17th century plebeian comedy
    Autorzy:
    Pirecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51749704.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The paper fucuses on the problem of publishing framework in 17th century plebeian comedy. The issue has been treated in a rather general way as the approach deals with only two main elements, dedication and preface. Both the former and the latter, however, are seen as the most effective representatives of the wide literary material defined as the publishing framework.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2002, 5; 13-26
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona chrzestne dzieci chłopskich okolic Fajsławic w drugiej połowie XVIII wieku
    Baptismal Names in Peasant Families of the Fajslawice Area in the Second Half of the 18th Century
    Autorzy:
    Adamiak, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339801.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    onomastyka historyczna
    imiona chrzestne
    kult świętych w Kościele katolickim
    wieś lubelska w XVIII wieku
    historical onomastics
    baptismal names
    cult of saints in the Catholic Church
    villages in the Lublin region in the 18th century
    Opis:
    First names given to children depend on many factors: ethnic background, religion, geographic location, societal status or time period. This article deals with the name-giving pattern and its evolution in peasant families during the period 1757-1809 in four villages within the realm of the parish of Fajsławice in the Lublin Region. The four villages in question were: Fajsławice, Siedliska, Suchodoły and Wola Idzikowska. At the beginning of the period under analysis, the pool of baptismal names was rather small: only 33 different male and 26 female names were used. The distribution of these names was hardly homogenous: 8.3% of all boys were named Wojciech, 19.8% of girls – Marianna, while some other names were used only once. A similar pattern was also observed in the other regions of Poland at that time. In order to identify what motivated parents as regards name selection, a few factors have been investigated: birth near the patron saint day, name inheritance from parents, and inspiration from the local cult of saints. The statistical analysis of the annual distribution of given names over the first 13 years of the parish’s existence proved to be most strongly affected by the date of birth: 95.8% of all boys were given the name of a saint, whose patron date was in the period of 4 weeks before or 4 weeks after the boy’s birth date; 81.6% for those who were born two weeks before or one week after the patron date. In most cases, the name was selected after a patron whose day was after the birth date. For girls’ names, the effect of the birth date on the baptismal name was slightly weaker, but still dominant: 86.9% of all girls born during the period between 4 weeks before and 4 weeks after the saint day received the name of the patroness. The analysis has also shown that the children’s names were practically not affected by the parents’ names or the names of a parish patron saint. The same name was given to siblings only if the previous one had died. In the period of 50 years under analysis, the naming pattern underwent a significant change: 76 new names were introduced (44 for boys and 32 for girls). Practically all of them followed the calendar rule, but the crucial role in their selection was played by the parish priests: some of them were more conservative and introduced practically no new names; some others were very creative, although some of the names they suggested did not stay in the pool of active names for a long time. The tradition of giving two names was not very significant, but, some parish priests tended to give double names more often than others. Many new names, both single and double ones, were inspired by new saints canonized in the 17th and the 18th century, especially those, who were Jesuits.
    Źródło:
    Roczniki Historii Kościoła; 2013, 5; 139-180
    2080-8526
    Pojawia się w:
    Roczniki Historii Kościoła
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od zespołu do przedsiębiorstwa teatralnego: Oficjalne sceny Paryża XVIII wieku – rozwój i kontrola
    From the Company to the Theatre Enterprise: The Official Stages of 18th-century Paris: Development and Scrutiny
    Autorzy:
    Olkusz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36133303.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teatr francuski
    teatr XVIII wieku
    teatr w Paryżu
    historia teatru
    produkcja teatralna
    przedsiębiorstwo teatralne
    French theatre
    18th-century theatre
    theatre in Paris
    theatre history
    theatre production
    theatrical production and management
    Opis:
    W XVIII w. słabnie militarna i gospodarcza dominacja Francji w Europie, ale – paradoksalnie – jest to złoty okres jej kulturalnego oddziaływania na kraje starego kontynentu. Znaczna część dworów powołuje do życia teatry, które często postrzegamy jako lokalne wersje Comédie-Française, gdyż powielają one schemat bliskiej łączności dworu i sceny, która stać się ma miejscem popularyzowania oficjalnego modelu cywilizacyjnego. Tymczasem w osiemnastowiecznej Francji zarówno Comédie-Française, jak i pozostałe „sceny oficjalne” (Opéra, Comédie-Italienne a później Opéra-Comique) korzystające z królewskiego wsparcia (najczęściej w formie monopolu, bezpośredniej subwencji, czasem preferencyjnego użyczenia gmachu) coraz skuteczniej uwalniają się od związków z Wersalem, stając się coraz bardziej mieszczańskimi teatrami stolicy. Osiemnastowieczne dwory Europy często nie doceniały skomplikowanego systemu powiązań i zależności (między dworem a mieszczańską publicznością, między scenami oficjalnymi a nieoficjalnymi), które wpłynęły na kształt życia teatralnego stolicy tamtego okresu. Powielały w gruncie rzeczy uproszczone, jeszcze siedemnastowieczne wyobrażenie o teatrze francuskiego dworu, podczas gdy nad Sekwaną teatr wkraczał już w zupełnie inną fazę rozwoju.
    The military and economic dominance of France in Europe waned in the 18th century, but paradoxically, that century was also the golden age of cultural influence of France on other countries of the Old World. A large number of courts established theatres that were often perceived as local versions of the Comédie-Française, because they replicated the same model of maintaining close ties between the court and the stage, understood as a place that was supposed to promote and reinforce the official model of civilisation. Yet at the same time, the Comédie-Française as well as other “official stages” of 18th-century France (the Opéra, Comédie-Italienne, and the Opéra-Comique later on) that enjoyed royal support (mostly through monopoly, direct subsidies, and sometimes through preferential terms and conditions of lending theatre halls) became increasingly effective in breaking their ties with Versailles and becoming bourgeois theatres to a larger extent. Eighteenth-century courts of Europe did not pay attention to the intricacies of the system of ties and connexions (between the court and the bourgeois audience, between the official stages and the unofficial ones) that had been shaping the theatrical life of the French capital of the period. Instead, they mostly relied on simplified and obsolete 17th-century beliefs about the theatre at the French court, while the theatre on the Seine was entering a completely new phase of development.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 5-26
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poczet jurystów i ekonomistów (8). Juliusz Makarewicz (1872-1955)
    The Lexicon of Jurists and Economists” (8): Juliusz Makarewicz (1872- 1955)
    Autorzy:
    Redzik, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232228.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Juliusz Makarewicz
    Uniwersytet Jagielloński
    Uniwersytet Lwowski
    Kodeks karny z 1932 r.
    polskie prawo karne XX w.
    nauka prawa karnego XX w.
    nauka filozofii prawa XX w.
    zesłania ZSRS
    Jagiellonian University
    Jan Kazimierz University of Lwów (now: Lviv)
    the Criminal Code of 1932
    Polish criminal law of the 20th century
    the criminal law science of the 20th century
    philosophy of law in the 20th century
    forced settlements in the USSR
    Opis:
    Okrągła – 150. – rocznica urodzin stanowi dobrą okazję do podsumowania dotychczasowych badań oraz przedstawienia w „Poczcie jurystów i ekonomistów” życia i dokonań głównego twórcy Kodeksu karnego z 1932 r., którego 90 rocznicę także obchodzimy w 2022 r. Opracowanie oparte jest na licznych dotychczasowych publikacjach autora poświęconych Juliuszowi Makarewiczowi. Celem jego jest przedstawienie w syntetyczny sposób życia, dokonań i poglądów najwybitniejszego karnisty polskiego ostatnich wieków, o którym Władysław Wolter pisał: „gwiazda pierwszej wielkości na naszej i nie tylko naszym firmamencie naukowym, uczony, który na zawsze zapisał się w księdze historii nauki, do którego twórczości powracać będą pokolenia badaczy […] Był bezsprzecznie pierwszym kryminologiem i kranistą polskim, otoczony powszechnym uznaniem, zajmował dominujące stanowisko w areopagu kodyfikatorów […]”. Z okazji wskazanych rocznic, jako tom czwarty serii FONTES „Biblioteki Głosu Prawa”, wydany zostanie przełomowy podręcznik do prawa karnego pióra Juliusza Makarewicza, któremu Polska zawdzięcza najlepszy kodeks karny w swoich dziejach. Książka ukaże się pod koniec roku 2022.
    Over the past few years, the Author has published several studies on Juliusz Makarewicz, which – as the Author announced a few years ago – are a prelude to the publication of the monograph on this outstanding Polish legal scholar. The round 150th birth anniversary creates a good opportunity to reflect on the research conducted so far and to present in a literary form a biographical note on life and achievements of the main creator of the 1932 Criminal Code, whose 90th anniversary is celebrated in 2022.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 1 (9); 161-178
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Danuta Gwizdalanka, 'Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim' [The Seducer: A Book about Karol Szymanowski], Kraków 2021 Polskie Wydawnictwo Muzyczne, pp. 851. ISBN 978-83-224-0985-5
    Autorzy:
    Bolesławska-Lewandowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806491.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Karol Szymanowski
    muzyka polska
    muzyka XX wieku
    kompozytorzy polscy
    biografia
    Polish music
    20th-century music
    Polish composers
    biography
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 2; 180-184
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do dziejów parafii pw. Niepokalanego Poczęcia Maryi w Nidzicy w XIX wieku
    A Contribution to the History of the Immaculate Conception of Mary Parish in Nidzica in the 19th Century
    Autorzy:
    Jodkowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339805.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    budownictwo kościelne
    diecezja chełmińska
    finansowanie parafii
    Kościół katolicki na Mazurach
    Kościół katolicki w diasporze
    Niemcy w XIX i pierwszej połowie XX wieku
    The Bishopric of Culm
    The Catholic Church in diaspora
    The Catholic Church in Masuria
    The funding of a parish
    Germany in the 19th and the first half of the 20th century
    Religious buildings
    Opis:
    In the first half of the 19th century, the Catholics of Nidzica, deprived of pastoral care, participated in religious services in neighbouring Janowo. In 1841, when the Russian officials tightened their control of the borders, there occurred a necessity to stimulate the religious life in the Nidzica district. The Catholic mission in Nidzica was founded on 20 February 1854 by Bishop Anastazy Sedlag from Pelplin. Franciszek Wollschläger was appointed as its first priest. The financial support of the new pastoral institution was guaranteed by the Boniface Association in Paderborn. The construction of the church was initiated by another priest from Nidzica, Herman Wodecki. The foundation stone of the new temple was solemnly laid on 20 October 1858. The ceremony of consecration was held on 3 June 1860. Earlier, on 21 February 1860, the mission was upgraded to a parish. Four years later, a Catholic school was opened in Nidzica. In 1890, Józef Januszewski, a priest from Nidzica, built a new presbytery and a tower next to the church. The Catholic population of Nidzica and surrounding areas were poor, so not only the Bishopric of Culm participated in the maintenance costs of the parish, but also religious organisations from other parts of Germany.
    Źródło:
    Roczniki Historii Kościoła; 2013, 5; 181-194
    2080-8526
    Pojawia się w:
    Roczniki Historii Kościoła
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skrzyńscy jako właściciele majętności dworskiej w Strzyżowie pod koniec XVIII wieku i w XIX stuleciu
    The Skrzyński family, owners of a large manorial property in Strzyżów from the late 18th into the 19th century
    Autorzy:
    Lorens, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340824.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Strzyżów
    Skrzyński
    Radziwiłł
    dobra strzyżowskie
    majątek dworski
    Strzyżów estate
    manorial property
    Opis:
    Majętność strzyżowska złożona z miasta Strzyżów z Przedmieściem i okolicznymi wsiami w 1787 r. stała się własnością rodu Skrzyńskich herbu Zaremba. Okoliczności objęcia przez nich władztwa nad tym obszarem nie były przedmiotem dociekań naukowych i w literaturze przedmiotu istnieje w tym względzie dużo błędów i nieścisłości. Celem artykułu jest przybliżenie okoliczności przejęcia dóbr strzyżowskich z rąk księcia Józefa Radziwiłła oraz szczegóły ich dziedziczenia w XIX w. przez trzech kolejnych przedstawicieli linii rodowej założonej przez starostę dołżańskiego Ignacego Skrzyńskiego. Źródłami informacji są akta sądowe zgromadzone w Tabuli Krajowej we Lwowie i Sądzie Szlacheckim w Tarnowie przechowywane w archiwach lwowskim i krakowskim.
    The Strzyżów estate, comprising the town of Strzyżów and the surrounding area along with the nearby villages, in 1787 was acquired by the Sk rzyński family, bearers of Zaremba coat of arms. The circumstances leading to their assumption of authority over the area have not yet been investigated by researchers, and there are many errors and inaccuracies in the literature related to this subject. The article aims to describe the situation leading to the acquisition of the Strzyżów estate from Duke Józef Radziwiłł, and to explain the details of the ownership inheritance in the 19th century by three successive representatives of the family line established by Ignacy Skrzyński, the starost of Dołhe. The sources of information include court records collected in „Tabula Krajowa” files in Lviv, and in Forum Nobilium in Tarnów, and deposited in the archives in Lviv and Kraków.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 5-25
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2019 – pierwszy rok z drugiego stulecia działalności 5. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ w Krakowie
    2019 – the first year of the second century of activity of the 5th Military Clinical Hospital with Polyclinic in Krakow
    Autorzy:
    Rydzyk, Artur.
    Powiązania:
    Lekarz Wojskowy 2020, nr 3, s. 213-216
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką im. gen. bryg. prof. dr hab. n. med. Mariana Garlickiego (Kraków)
    Służba zdrowia wojska
    Medycyna wojskowa
    Szpitale wojskowe
    Lekarze wojskowi
    Artykuł z czasopisma wojskowego
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    Artykuł to sprawozdanie z działalności 5. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Krakowie. Istnieje on od 2018 roku, kiedy Polska Komisja Likwidacyjna podjęła decyzję o przejęciu Szpitala przez odrodzone Wojsko Polskie z rąk Austriaków już w niepodległej Polsce. Szpital jest jedną z najstarszych instytucji Wojska Polskiego działającą od momentu swego powstania w tym samym miejscu. Opisano jego osiągnięcia na rok 2019 oraz rozbudowę placówki. Szpital otrzymał nagrody „Wybitna Placówka Medyczna 2019” oraz „Menadżer Roku 2019 w Ochronie Zdrowia – placówki publiczne” oraz certyfikat akredytacyjny Ministra Zdrowia.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola i zadania 5 Armii wschodnioniemieckiej w strategicznej operacji zaczepnej wojsk Układu Warszawskiego w latach osiemdziesiątych XX wieku
    The role and tasks of the 5th East German Army in the strategic offensive operation of the Warsaw Pact troops in the 80s of the 20th century
    Autorzy:
    Wojcieszak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46182144.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zimna wojna
    wojna konwencjonalna
    wojna jądrowa
    plany wojenne
    sztuka operacyjna
    Cold War
    conventional war
    nuclear war
    war plans
    operational art
    Opis:
    Podczas zimnej wojny Sojusz Północnoatlantycki i Układ Warszawski stanęły naprzeciw siebie jako dwa wrogie „bloki” polityczno-wojskowe dysponujące ogromnymi arsenałami broni konwencjonalnej i masowej zagłady. Ich wzajemna nieufność trzymała świat w napięciu przez ponad cztery dekady. Wydaje się, że zimna wojna była utrzymywana jedynie przez swoistą „równowagę strachu”. Celem artykułu jest scharakteryzowanie roli 5 Armii wschodnioniemieckiej w operacji zaczepnej wojsk Układu Warszawskiego. Główną metodą badawczą jest analiza dostępnych publikacji związanych bezpośrednio lub pośrednio z prezentowanym tematem. Z uwagi na brak dostępu do oryginalnych źródeł archiwalnych artykuł powstał głównie na podstawie przeglądu dostępnej literatury naukowej oraz wspomnień żołnierzy armii NRD. Celem opracowania nie jest jednoznaczna ocena skutków użycia 5 Armii wschodnioniemieckiej czy interpretacja słuszności (bądź nie) jej roli. Powodem takiego podejścia jest brak wystarczających i wiarygodnych danych do wyciągania jakichkolwiek wniosków, nie ma bowiem możliwości zweryfikowania uzyskanych informacji w wiarygodnych źródłach.
    During the Cold War, NATO and the Warsaw Pact faced each other as two hostile political and military blocs with vast arsenals of conventional weapons and weapons of mass destruction. Their mutual distrust has kept the world tense for more than four decades. It seems that the Cold War between them was only held by a kind of “balance of fear”. The aim of the article is to show the reader the intention to use the 5th East German Army in an offensive operation of the Warsaw Pact troops. The main research method used during the development of individual theses was the analysis of available publications related directly or indirectly to the topic presented. Due to the lack of access to the original archival sources, the article was prepared mainly on the basis of a review of the available popular science literature and memories of soldiers of the GDR army. The author’s intention is not to unequivocally assess the intention and effects of using this operational relationship and to clearly interpret the correctness (or not) of such an intention. The reason for this approach is the lack of sufficient and reliable data to draw any conclusions. The main reason for this approach is the inability to verify the information obtained in reliable sources.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 439-461
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola południowej Galii w produkcji i handlu winem w VI w. p.n.e. – II w. n.e. na tle przemian politycznych w zachodniej części Morza Śródziemnego
    Role of southern Gaul in wine production and trade in 6th century B.C. - 2nd century A.D. in the light of political changes in the western Mediterranean
    Autorzy:
    Góralczyk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2044189.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    amphorae for wine
    wine
    grapevin
    Gauloise 1
    Gauloise 2
    Gauloise 3
    Gauloise 4
    Gauloise 5
    stamps
    ceramics
    Massalia
    Narbo Martius
    Gaul
    Gallia Narbonensis
    Opis:
    The article describes the role of southern Gaul in the production and trade of wine, with particular consideration for the Gauloise flat-bottomed amphorae produced in this area. It provides a brief outline of the history of this area of Mediterranean basin, shaped by the political and economic activities of several Mediterranean peoples – Phoenicians, Greeks, Carthaginians, Etruscans and Romans. It discusses the types of archaeological sites where the remains of amphorae for Gallic wine were discovered, exemplary stamps characteristic of southern Gaul and the influence of the Romans on the emergence and development of the culture of producing and consuming wine in southern Gaul
    Źródło:
    Folia Praehistorica Posnaniensia; 2021, 26; 41-57
    0239-8524
    2450-5846
    Pojawia się w:
    Folia Praehistorica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wątki melancholijne w twórczości Paula Verlaine’a i Ireny Wieniawskiej (na przykładzie Crépuscule du soir mystique)
    The melancholic trends in works by Paul Verlaine and Irena Wieniawska (based on Crépuscule du soir mystique)
    Autorzy:
    Al-Araj, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32304168.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Fundacja PSC
    Tematy:
    melancholy
    19th-century French poetry
    symbolism
    song for voice and piano
    Opis:
    The aim of this article is to present the possibility of adapting the category of melancholy to the analysis of the word (poetic) and musical works. In the first part, different definitions of melancholy created by philosophers and cultural researchers are taken into consideration. Then I try to interpret the word and musical layers of the poem (and the song) called Crépuscule du soir mystique in the light of solutions typical for melancholic moods. In the last part of the article, I propose to extract a separate expressive category, which will be helpful to analyze pieces from the circle of symbolism in particular.
    Źródło:
    Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2023, 3(15); 5-17
    2719-9851
    Pojawia się w:
    Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Cultural Importance of Water from the Perspective of 16th Century Polish Medical Guides
    Kulturowe znaczenie wody z perspektywy XVI-wiecznych polskich przewodników medycznych
    Autorzy:
    Odrzywolska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340754.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    woda
    przewodniki medyczne
    historia medycyny
    water
    medical guides
    history of medicine
    Opis:
    Water had a special cultural significance in human life. Water was a cheap and widely available resource for everyone. Water has fulfilled a wide variety of functions over the centuries. People even believed in the magical properties of water. The water also had a symbolic effect - it cleansed the body from sins. However, it was during this period in Western Europe that drinking water was considered harmful to health. In spite of this, in the 16th century the poorest peasants and monks who lived the harsh monastery life were drinking water in Poland, also the monarchs from the Jagiellonian dynasty, who were afraid of poison, drank water. However, the richer social strata drank beer or, more rarely, wine. It was believed that stagnant water (in reservoirs) was spreading epidemics. The authors of medical guides claimed that drinking such water could cause infertility, dysentery and other diseases. Only boiling the water was a way to improve its properties. To eliminate the smell they were adding garlic, salt, and vinegar, the Tartars brought from Asia the custom of adding so-called Tatar herb, later called calamus, and other herbs (eg. mint, sage) were also added to the water.
    Woda od najdawniejszych czasów miała szczególne znaczenie kulturowe w życiu człowieka. Była tanim i dostępnym dla każdego dobrem. Przez wieki spełniała wiele funkcji. Ludzie wierzyli nawet w jej magiczne działanie. Miała też efekt symboliczny – oczyszczała ciało z grzechów. Jednak w omawianym okresie w zachodniej Europie zaczęto uważać, że picie wody jest szkodliwe dla zdrowia. Mimo takiej opinii w XVI w. wodę pitną w Polsce pili najbiedniejsi chłopi i mnisi żyjący w ciężkim rygorze klasztornym, ale też monarchowie z dynastii Jagiellonów, którzy obawiali się trucizny. Jednak bogatsze warstwy społeczne piły piwo lub rzadziej wino. Wierzono, że stojąca woda (w zbiornikach) rozprzestrzenia epidemie. Autorzy poradników medycznych twierdzili, że picie takiej wody może powodować bezpłodność, czerwonkę i inne choroby. Dopiero gotowanie wody było sposobem na poprawę jej właściwości. Aby wyeliminować nieprzyjemny zapach, dodawano czosnek, sól i ocet. Z Azji od Tatarów przybył zwyczaj dodawania tzw. zioła tatarskiego, zwanego później tatarakiem. Do wody dodawano również inne zioła (np. miętę, szałwię). Bardziej ceniona była woda płynąca („woda żywa”), gdyż uważano, że picie takiej wody jest zdrowsze.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 23, 2; 5-20
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    List ks. Waleriana Gromadzkiego z 1889 roku o kościele w Tomsku
    Father Walerian Gromadzki’s Letter (1889) about the Church in Tomsk
    Autorzy:
    Niebelski, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232860.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Syberia
    pierwsza połowa XIX wieku
    misje katolickie
    kościół w Tomsku
    ks. Walerian Gromadzki
    list misjonarza
    Siberia
    first half of the 19th century
    Catholic missions
    church in Tomsk
    Fr. Walerian Gromadzki
    letters of missionaries
    Opis:
    Tekst zawiera krótkie wspomnienie o znanym w literaturze historycznej misjonarzu Kościoła katolickiego na Syberii Zachodniej – ks. Walerianie Gromadzkim, proboszczu w Tomsku, który na Syberii spędził blisko 40 lat, oraz jego list z listopada 1889 r., skierowany do warszawskiego czasopisma „Przegląd Katolicki”. W swoim liście ks. Gromadzki opisuje historię misji i dzieje kościoła w Tomsku, wymieniając wiele nazwisk ojców jezuitów i bernardynów, którzy w pierwszej połowie XIX wieku pracowali na Syberii, tworząc podwaliny Kościoła katolickiego.
    The text is a short memory of Fr. Walerian Gromadzki, a missionary of the Catholic Church in Western Siberia, known in historical literature, a parish priest in Tomsk, who spent nearly 40 years in Siberia. The article presents his letter from November 1889, addressed to Przegląd Katolicki, a magazine published in Warsaw. In his letter, Fr. Gromadzki describes the history of the mission and the history of the church in Tomsk, mentioning many the Jesuit and Bernardine fathers by name who worked in Siberia in the first half of the 19th century and laid the foundations of the Catholic Church there.
    Źródło:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2023, 5; 189-195
    2658-1175
    2719-3144
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uczyć się będę, chcę i muszę! Kobieta na wydziale prawa w latach 20. XX wieku – studium przypadku
    I will study, I want to and I must! A Woman at the Law Faculty in the 1920s – a Case Study
    Autorzy:
    Masternak, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232227.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski
    Jadwiga Orłowska
    prawa kobiet
    Jadwiga Ostrowska
    John Paul II Catholic University of Lublin
    law studies – women
    Polish female lawyers in the 20th century
    Opis:
    „W pamiętniku jak w zwierciadle szukaj obrazów minionej przeszłości, wspomnień uroczych, porywów młodości i niechaj nigdy nie pokryje ich pleśń zapomnienia ani przesłoni cień nowego, pełnego szczęścia życia. Pamiętać bowiem należy, że droga ku przyszłości wiodła przez nieśmiertelną przeszłość” zapisała 7 maja 1918 roku na tytułowej karcie swojego dziennika 20-letnia Jadwiga Orłowska. Świadectwo epoki uwiecznione na pożółkłych kartkach jest wyjątkowo cenne, gdyż losy autorki sprzęgły się z dziejami odradzającej się Polski. Obok żołnierzy walczących o utrwalenie granic odrębną batalię zainicjowały wtedy również kobiety. Jadźka, jak ją nazywali bliscy, stanęła z nimi w jednym rzędzie.
    “In the diary like in a mirror, search for images of the past, charming memories, youth, and may they never be covered by the mold of oblivion or masked by the shadow of a new life full of happiness. For one shall remember that the path to the future led through an immortal past” wrote Jadwiga Orłowska, a 20-year-old, on the title page of her diary on May 7, 1918. The testimony of the era immortalized on yellowed pages is exceptionally valuable since the fate of the author became combined with the history of the reborn Poland. Next to soldiers fighting for the borders, another battle was initiated then also by women. Jadźka, as her relatives called her, was there with them. The purpose of this paper is to show the situation of women wishing to work as lawyers in the 20th century through the prism of the biography of one female lawyer.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 1 (9); 179-187
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Who Were the Slavs who Destroyed the Fortress on the River Trave in 1181? The Origins of the Imperial-Pomeranian Alliance in the Early 80s of the 12th Century
    Autorzy:
    Smoliński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146509.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Polabian Slavs
    Pomeranians
    Bogislaw I Duke of Pomerania
    Henry the Lion
    Frederick I Barbarossa
    siege of Lübeck in 1181
    Słowianie Połabscy
    Pomorzanie
    Bogusław I książę pomorski
    Henryk Lew
    Fryderyk I Barbarossa
    oblężenie Lubeki w 1181 r.
    Opis:
    Analiza relacji Arnolda z Lubeki, Saxo Gramatyka i roczników niemieckich, zwłaszcza pegawskich pozwala na sformułowanie hipotezy dotyczącej udziału Słowian w walkach między księciem sasko-bawarskim Henrykiem Lwem i cesarzem Fryderykiem I Barbarossą w latach 1178–1181. Początkowo, ze względu na swa zależność polityczną, Słowianie, w tym też Pomorzanie, bili się po stronie Henryka Lwa. Ich poparciem zachwiała sytuacja polityczna księcia, w której Henryk znalazł się w drugiej połowie 1180 r. Słowianie (połabscy, zamieszkujący dawne tereny wieleckie i część Pomorzan) opuścili Henryka Lwa po śmierci Kazimierz I pomorskiego jesienią 1180 r. Po jego zgonie książę pomorski Bogusław I, który dziedziczył w ziemiach swego brata, rozpoczął negocjacje ze stronnictwem cesarskim. Stawką było uznanie pozycji politycznej księcia pomorskiego, który miał być wyłącznie cesarskim lennikiem. Saxo Gramatyk twierdził, że Bogusław uzyskał od cesarza tytuł księcia Słowian. Tytulatura ta godziła w pretensje duńskie i brandenburskie do panowania nad ziemiami słowiańskimi. Nie uważam przy tym, że rację mają historycy negujący uznanie Bogusława I za księcia Rzeszy przez cesarza Fryderyka I. Uznanie tego tytułu przez sąsiadów pomorskiego władcy z terenów Rzeszy książę musiał jednak sobie wywalczyć. Wiadomo jednak, że mu się to nie udało. Za świadectwo osiągniętego porozumienia uznać można atak wojsk słowiańskich na twierdzę na rzece Trawnie latem 1181 r. Największa szansę by tego dokonać mieli Słowianie połabscy (wagryjscy). Wbrew milczeniu historyków, zajmujących się dziejami Słowian na Połabiu, należy uwzględnić udział tych Słowian w wydarzeniach roku 1181. Być może więc ogólnie przyjęta data 1168 r. (upadek Rugii), jako termin kładący kres politycznemu znaczeniu Słowian Połabskich musi ulec zrewidowaniu. Zniszczenie zamku na Trave umożliwiło wejście na nią floty duńskiej, która skierowała się do obozu pod Lubekę. Upadek tej twierdzy umożliwił zamknięcie Lubeki pierścieniem oblężenia latem 118 r. W obozie lubeckim Bogusław I pomorski złożył cesarzowi hołd. Książę nie był zapewne jedynym władcą słowiańskim, który znalazł się obozie lubeckim. Niektórzy badacze twierdzili, że oprócz niego przez cesarzem pojawił się princeps Niklot. Niewykluczone jednak, że obok Bogusława I pomorskiego przed cesarzem pojawił się też jego najstarszy żyjący, dorosły już syn, Racibor.
    An analysis of the accounts of Arnold of Lübeck, Saxo Gramatik and German Annales, especially those of Pegavian, allows us to formulate a hypothesis regarding the participation of Slavs in the battles between the Saxon-Bavarian prince Henry the Lion and Emperor Frederick I Barbarossa in 1178–1181. Initially, due to their political dependence, Slavs, in- cluding Pomeranians, fought on the side of Henry the Lion. Their support was shaken by the political situation of the prince, in which Henry found himself in the second half of 1180. The Slavs (the Polabians, living in the former Wieleck territories and part of the Pomeranians) left Welf after the death of Casimir I of Pomerania in the autumn of 1180. After his death, the Pomeranian duke Boguslaw I, who inherited his brother’s lands, began negotiations with the imperial party. At stake was the recognition of the political position of the Pomeranian duke, who was to be exclusively an imperial fief. Saxo Gramatik claimed that Boguslav ob- tained the title of Duke of the Slavs from the Emperor. This titulature reconciled Danish and Brandenburg claims to rule over Slavic lands. The attack of the Slavic army on Travemünde in the summer of 1181 can be considered a testimony to the agreement reached. The greatest opportunity to do this was the Polabian (Vagrian) Slavs. The destruction of this castle made it possible for the Danish fleet to enter Trave, which headed for a camp near Lübeck. The fall of Travemünde made it possible to close Lübeck with a siege ring in the summer of 1181. At the Lübeck camp, Boguslaw I of Pomerania paid tribute to the emperor. In the Lübeck camp, Boguslaw I of Pomerania paid tribute to the emperor. The prince was probably not the only Slavic ruler who found himself in the Lübeck camp. Some researchers claimed that in addition to him, princeps Niklot appeared before the emperor. It is possible, however, that in addition to Boguslaw I of Pomerania, his eldest surviving adult son, Racibor, also appeared before the emperor.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2023, 36; 5-25
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkic do portretu urzędników guberni północno-zachodnich Rosji do końca lat pięćdziesiątych XIX wieku na przykładzie urzędników izb skarbowych
    Sketch for a Portrait of Officials of Russian North-Western Gubernias to the Late 1850s, on the Example of Officials of the Treasury Chambers
    Autorzy:
    Korybut-Marciniak, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520864.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    urzędnicy
    XIX wiek
    ziemie zabrane
    administracja
    izby skarbowe
    szlachta
    officials
    19th century
    partitioned territories
    administration
    treasury chambers
    nobility
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę ukazania sytuacji społeczno-prawnej pracowników aparatu administracyjnego w guberniach północno-zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego do końca lat pięćdziesiątych XIX w. Przybliża pochodzenie społeczne i narodowe, wykształcenie, sytuację rodzinną i ekonomiczną urzędników zatrudnionych w izbach skarbowych. W celu scharakteryzowania grupy zawodowej posłużono się materiałami zachowanymi w archiwach litewskich i białoruskich. Opisy stanu służby pracowników izb skarbowych: wileńskiej, grodzieńskiej i mińskiej pozwoliły zidentyfikować 225 urzędników. Przeprowadzona analiza ukazuje środowisko konstytuującej się warstwy inteligencji, wywodzącej się głównie ze zdeklasowanej szlachty polskiego pochodzenia.
    The article attempts to present the social and legal situation of the employees of the administrative apparatus in the north-western gubernias of the Russian Empire until the end of the 1850s. It sheds light on the social and national background, education, family, and economic situation of officials employed in the treasury chambers. The author used materials preserved in Lithuanian and Belarusian archives to characterise this professional group. Descriptions of the service status of employees of the Vilnius, Grodno and Minsk tax chambers made it possible to identify 225 officials. The analysis reveals the milieu of the emerging intelligentsia stratum, originating mainly from the declassed gentry of Polish origin.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 5-31
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Reception of the Copernican Universe by Representatives of 17th-Century Jewish Philosophy and Their Search for Harmony Between the Scientific and Religious Images of the World (David Gans and Joseph Solomon Delmedigo)
    Recepcja wszechświata kopernikańskiego przez przedstawicieli XVII-wiecznej filozofii żydowskiej i ich poszukiwanie harmonii między naukowym i religijnym obrazem świata (David Gans i Joseph Solomon Delmedigo)
    Autorzy:
    Świeżyński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233174.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Copernican Universe
    David Gans
    Joseph Solomon Delmedigo
    scientific and religious worldview
    model kopernikański
    Dawid Gans
    Józef Solomon Delmedigo
    naukowy i religijny obraz świata
    Opis:
    The reception of the heliocentric theory of Nicolaus Copernicus in Jewish thought of the 17th-century period is a good exemplification of the issue concerning the formation of the relationship between natural science and theology, or more broadly: between science and religion. The fundamental question concerning this relationship, which we can ask from today’s perspective of this problem, is: How does it happen that claims of a scientific nature, which are initially considered from a religious point of view to be incompatible with the religious view of the world, are later accepted as possible to agree with this image of reality and are assimilated by a given religion? Based on the reception of the Copernican image of the universe by two representatives of Jewish philosophy in the 17th century—David Gans and Joseph Solomon Delmedigo—it is possible to trace this process and pose the thesis that it takes place according to two strategies. Within the framework of the first one, represented by Gans, in a situation of incompatibility between the scientific and religious images of nature, a scientific theory is sought that explains the observed phenomena and, on the other hand, satisfies the religious claims. Finding such a theory solves the problem of the incompatibility mentioned above of images of the world, gives the theory credibility from the religious point of view and constitutes an argument for its correctness. The second strategy, represented by Delmedigo, consists in refraining from pursuing a direct, immediate, and unequivocal reconciliation of the two images of the world while at the same time recognizing a properly justified scientific theory as correctly describing and explaining the phenomena occurring in nature. Consequently, the apparent incompatibility between the scientific and the religious worldview demands either a reformulation of religious statements in such a way as to remove this incompatibility or the restriction of the meaning of religious statements to the strictly religious and moral sphere, without the ambition to speak about nature. In either case, however, it is already a task for the representatives of the religion concerned who, when confronted with adequately justified scientific claims, to avoid exposing their religion to the accusation that its claims are unreasonable and anachronistic, undertake the task mentioned above of modifying or limiting the scope of their statements. It seems that in the representatives of Jewish thought and Judaism, who are the successors of Gans and Delmedigo, generally speaking, the second strategy has prevailed in this version, in which one abandons the claim of religion to statements about the material world at the price of a significant divergence of the paths of science and religion. Consequently, it treats them as different narratives, describing and explaining two separate spheres of reality.
    Recepcja heliocentrycznej teorii Mikołaja Kopernika w myśli żydowskiej okresu XVII wieku stanowi dobrą egzemplifikację zagadnienia dotyczącego kształtowania się relacji między naukami przyrodniczymi i teologią lub – szerzej – między nauką i religią. Zasadnicze pytanie dotyczące tej relacji, które można postawić z dzisiejszego punktu widzenia tego problemu, brzmi: Jak to się dzieje, że twierdzenia o charakterze naukowym, które początkowo są uznawane z perspektywy religijnej za niezgodne z religijnym obrazem świata, zostają następnie przyjęte za możliwe do uzgodnienia z tym obrazem rzeczywistości i zasymilowane przez daną religię? Na podstawie recepcji Kopernikańskiego obrazu wszechświata u dwóch przedstawicieli filozofii żydowskiej XVII wieku – Dawida Gansa i Józefa Salomona Delmedigo – można ten proces prześledzić i postawić tezę, że dokonuje się on zgodnie z dwiema strategiami. W ramach pierwszej, reprezentowanej przez Gansa, w sytuacji pojawienia się niezgodności między naukowym i religijnym obrazem przyrody poszukuje się takiej teorii naukowej, która z jednej strony wyjaśnia obserwowane zjawiska, a z drugiej czyni zadość twierdzeniom religijnym. Znalezienie takiej teorii nie tylko rozwiązuje problem wspomnianej niezgodności obrazów świata, ale ponadto dodatkowo uwiarygadnia tę teorię z punktu widzenia religijnego i stanowi argument na rzecz jej poprawności. Druga strategia, reprezentowana przez Delmedigo, polega na powstrzymaniu się od dążenia do bezpośredniego, natychmiastowego i jednoznacznego uzgodnienia obu obrazów świata przy jednoczesnym uznaniu odpowiednio uzasadnionej teorii naukowej za prawidłowo opisującą i wyjaśniającą zjawiska zachodzące w przyrodzie. W konsekwencji ujawniająca się niezgodność między naukowym i religijnym obrazem świata domaga się takiego przeformułowania twierdzeń religijnych, aby ową niezgodność usunąć, albo ograniczenia znaczenia twierdzeń religijnych tylko do sfery ściśle religijno-moralnej, bez ambicji wypowiadania się o przyrodzie. W jednym i w drugim przypadku jest to już jednak zadanie dla przedstawicieli danej religii, którzy postawieni wobec odpowiednio uzasadnionych twierdzeń naukowych, chcąc uniknąć wystawienia swojej religii na zarzut braku racjonalności i anachroniczności jej twierdzeń, podejmują wspomniane zadanie modyfikacji lub ograniczenia zakresu swoich wypowiedzi. Wydaje się, że u przedstawicieli myśli żydowskiej i judaizmu, będących następcami Gansa i Delmedigo, mówiąc ogólnie, zwyciężyła strategia druga w tej wersji, w której porzuca się roszczenie religii do wypowiedzi o świecie materialnym za cenę istotnego rozejścia się dróg nauki i religii i w konsekwencji potraktowania ich jako odmiennych narracji, opisujących i wyjaśniających dwie różne sfery rzeczywistości.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 5-23
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O projeto nacional crioulo como proposta de etno/epistemicídio indígena: Confluências nos textos fundadores latino-americanos do século XIX
    The creole national project as a proposal of indigenous ethno/epistemicide: Confluences in the founding Latin American texts in the 19th century
    Autorzy:
    Pereira da Silva, Paulo Rodrigo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45680469.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
    Tematy:
    textos fundadores latino-americanos
    projeto nacional crioulo
    Positivismo
    segregação dos povos indígenas
    proyecto nacional criollo
    textos fundacionales latinoamericanos
    segregación de los pueblos indígenas
    fundamental Latin-American text
    creole national project
    positivism
    indigenous people segregation
    Opis:
    A presente reflexão se configura como uma análise acerca de alguns dos principais textos fundadores da América Latina do século XIX, de forma a observar como parte dos intelectuais da época estruturaram os diferentes projetos de Estado-Nação consolidados em modelos sociais que, direta ou indiretamente, promoveram alguma forma de etno/epistemicídio dos povos indígenas sob a justificativa da modernização a partir dos moldes europeus. Alguns destes pesadores buscavam a exaltação da civilização e a negação das origens autóctones, com destaque às obras como O Socialismo de Abreu e Lima, Carta de Jamaica de Simón Bolívar, Ariel de José Enrique Rodó e Facundo: Civilización y Barbarie en las Pampas Argentinas de Domingo Faustino Sarmiento. Influenciados pelo positivismo, estes textos buscavam nos moldes europeus a base para as estruturas sociais, culturais, políticas e econômicas, que disseminava no continente uma episteme altamente excludente para com os povos indígenas bem como outros grupos sociais mestiços que não se enquadravam no pensamento e projetos nacionais de ênfase cosmopolita e oligárquica.
    The present reflection is configured as an analysis about the main founding texts of Latin America in the 19th century in order to observe how some of the intellectuals had structured the different Nation-State projects consolidated in social models that, directly or indirectly, promoted some form of ethno/epistemicide of indigenous peoples as a justification of modernization based on European molds. Some of these heavyweights sought the exaltation of civilization and the denial of autochthonous origins, with emphasis on the texts O Socialismo by Abreu e Lima, Carta de Jamaica by Simón Bolívar, Ariel by José Enrique Rodó and Facundo: Civilización y Barbarie en las Pampas Argentinas by Domingo Faustino Sarmiento. Influenced by positivism, these texts sought in European molds the basis for the social, cultural, political and economic structures that disseminated on the continent a highly excluding episteme towards indigenous peoples as well as other mestizo social groups that did not fit into national thought and projects, cosmopolitan and oligarchic emphasis.
    Źródło:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review; 2022, 30; 5-16
    1641-4713
    Pojawia się w:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-50 z 50

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies