Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "21 st. century" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 1075
Tytuł:
Белорусская акустическая поэзия второй половины ХХ – начала ХХI вв.
Akustyczna poezja białoruska drugiej połowy XX – początku XXI wieku
Belarusian acoustic poetry in the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century
Autorzy:
Садко, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106248.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
światowy kontekst artystyczny
poezja dźwiękowa
teksty-eksperymenty
konkretyzm
neoawangarda
worldwide art context
sound poetry
text-experiment
neo-avantgarde
Opis:
W artykule „Akustyczna poezja białoruska drugiej połowy XX – początku XXI wieku” omówiono wyniki badań eksperymentalnych z akustyczną realizacją tekstu, kiedy znak nie jest rozpatrywany jako zwykły nosiciel znaczenia. Wiersze współczesnych poetów białoruskich D. Wiszniowa, S. Minskiewicza, D. Płaksa, W. Sacharczuka są tworzone z maksymalną uwagą na wrażenia akustyczno-estetyczne (sam głos i intonacja).
In the article “Belarusian acoustic poetry in the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century” the results of experimental analysis of the acoustic realization of the text are presented. In the texts a symbol is not considered as a simple carrier of meaning. Poems of modern Belarusian poets such as D. Vishnev, S. Minskevich, D. Plax, V. Sakharchuk are written with maximum attention directed to acoustic and aesthetic experience (voice and intonation) as well as to anthropological component.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014; 233-243
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Белорусская акустическая поэзия второй половины ХХ – начала ХХI вв.
Akustyczna poezja białoruska drugiej połowy XX – początku XXI wieku
Belarusian acoustic poetry in the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century
Autorzy:
Садко, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944717.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
neoawangarda
worldwide art context
sound poetry
text-experiment
neo-avantgarde
światowy kontekst artystyczny
poezja dźwiękowa
teksty-eksperymenty
konkretyzm
Opis:
W artykule „Akustyczna poezja białoruska drugiej połowy XX – początku XXI wieku” omówiono wyniki badań eksperymentalnych z akustyczną realizacją tekstu, kiedy znak nie jest rozpatrywany jako zwykły nosiciel znaczenia. Wiersze współczesnych poetów białoruskich D. Wiszniowa, S. Minskiewicza, D. Płaksa, W. Sacharczuka są tworzone z maksymalną uwagą na wrażenia akustyczno-estetyczne (sam głos i intonacja).
In the article “Belarusian acoustic poetry in the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century” the results of experimental analysis of the acoustic realization of the text are presented. In the texts a symbol is not considered as a simple carrier of meaning. Poems of modern Belarusian poets such as D. Vishnev, S. Minskevich, D. Plax, V. Sakharchuk are written with maximum attention directed to acoustic and aesthetic experience (voice and intonation) as well as to anthropological component.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 233-243
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ІНТЕРТЕКСТУАЛЬНА МОДАЛЬНІСТЬ МОЛОДОЇ УКРАЇНСЬКОЇ ПОЕЗІЇ ПОЧАТКУ ХХІ СТОЛІТТЯ
INTERTEXTUAL MODALITY OF YOUNG UKRAINIAN POETRY OF THE BEGINNING OF THE 21ST CENTURY
Autorzy:
Пухонська, Оксана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043067.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
W artykule została poddana analizie intertekstualność ukraińskiej poezji najmłodszej generacji, której literacka kariera przypada na początek XXI wieku. Kluczowe aspekty intertekstualności zostały rozpatrzone w najbardziej typowych dla współczesnej poezji środkach, takich jak cytaty, aluzje, reminiscencje oraz na przykładzie analizy motywów domu, wędrówki, poczucia zagubienia itp.
In this article the author examines intertextual peculiarities in the poetry of young Ukrainian writers, whose works were created at the beginning of the 21st century. The main aspects of intertextuality investigated through the prism of the most typical forms of this phenomenon (quotation, allusion, reminiscence) on the basis of selected motives.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2014, 2; 309-319
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Гендерное соотношение в зеркале урбанонимиконов Витебска и Белостока начала XXI в.: сопоставительный аспект
Gender ratio in the mirror of the urbanonymy of Vitebsk and Bialystok at the beginning of the 21st century: a comparative aspect
Autorzy:
Мезенко, Анна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167442.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Белосток
Витебск
гендерная асимметрия
мемориальное название
урбанонимия
Bialystok
Vitebsk
gender asymmetry
memorial name
urbanonymy
Opis:
Статья посвящена осмыслению и описанию урбанонимной лексики в связи с феноменом гендера.  Устанавливаются особенности репрезентации гендерного компонента в урбанонимиконах восточнобелорусского города Витебска и восточнопольского Белостока. Показывается общее и специфическое в наборах «женских» и «мужских» названий линейных объектов витебской урбанонимной системы в сравнении с  белостокской. Констатируется наличие гендерных особенностей как на уровне качественного наполнения, так и на уровне статистической структуры системы названий внутригородских объектов, в частности, значимыми оказываются информация о доле манифестации в нем наличия людей разного пола, оценки, приписываемые мужчинам и женщинам; в корпусе мемориальных названий улиц, площадей, скверов проявляется гендерная асимметрия: «женские» соотносятся с «мужскими» в Витебске как 1 к 8,5; в Белостоке – 1 к 8,3; отсутствие в витебском списке сфер деятельности мужчин, имена которых послужили основой для наименования линейных и территориальных объектов, таких разрядов, как церковно-религиозные деятели и святые, короли, князья, представители дворянского рода,  литературные персонажи и названия литературных произведений, является доказательством существующих различий в использовании мужских имен для создания урбанонимов и их связи с историческими и культурными отличиями белорусского и польского социумов, в частности, исчезновение в результате установления советской власти в Беларуси привилегированного сословия дворян и титулов правителей, а также о большем внимании поляков к своей национальной культуре и литературе. Подчеркиватся, что рассмотрение урбанонимной картины мира в гендерной парадигме может способствовать раскрытию гендерных стереотипов, бытующих в современной культуре, а также установлению специфического культурно-исторического содержания, вкладываемого белорусами и поляками в осмысление действительности. Делается вывод о том, что, имея широкие перспективы исследования, изучаемая проблема нуждается в дальнейших углубленных сопоставлениях урбанонимных систем не только родственных, но и неродственных языков.
The article is dedicated to the comprehension and description of urbanonymous vocabulary in connection with the phenomenon of gender. Specific features of the representation of the gender component in the urbanonymicons of the eastern Belarusian city of Vitebsk and Рolish Bialystok are determined. The report shows general and specific aspects in the sets of “female” and “male” names of the linear objects of the Vitebsk urbanonym system in comparison with theof Bialystok. The presence of specific gender features is stated both at the level of qualitative content and the statistical structure of the system of names of intracity objects. In particular, information about the proportion of the manifestation of the presence of people of different sex in it is of a significant nature, with assessments attributed to men and women. In the body of memorial names of streets, squares, squares, the priority of the masculine principle is manifested: “feminine” is correlated with “masculine” in Vitebsk as 1 to 8.5; in Bialystok — 1 to 8.3. The absence in the Vitebsk list of the spheres of the activity of men, whose names served as the basis for naming the linear and territorial objects such as categories as church and religious figures and saints, kings, princes, representatives of a noble family, literary characters and the names of literary works serves as proof of the existing differences in the use of male names to create urbanonyms and their connection with the historical and cultural differences between the Belarusian and Polish societies, in particular, the disappearance of the privileged class of nobles and the titles of rulers as a result of the establishment of Soviet power in Belarus, as well as the greater attention of Poles to their national culture and literature. It is emphasized that a consideration of urbanonymous picture of the world in the gender paradigm can contribute to the disclosure of gender stereotypes that exist in modern culture, as well as the establishment of a specific cultural and historical content, one invested in jointly by Belarusians and Poles in understanding reality.
Źródło:
Onomastica; 2022, 66; 173-187
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Рефлексия классической традиции „Прощаний с Петербургом” в неклассической лирике XXI века
The Classical Tradition of „Parting with St. Petersburg” as Reflected in Non-Classical Poetry of the 21st Century
Autorzy:
Ляпина, Лариса
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/651213.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
лирика
Петербург
прощание
сюжет
поэтика
lyrical poetry
St. Petersburg
the motif of parting
lyrical plot
poetics
Opis:
The article presents a certain tradition in the Russian classical lyrical poetry, which originates in the motif of a lyrical subject’s taking his leave of St. Petersburg – and reflecting on this parting. The lyrical plots and the poetics of such poems have been subject to evolution in the course of the 19th and the 20th century and developed into a number of typical forms; in the 21st century these forms have been in interaction and various poets have been using them. The article brings the analysis of the lyrical cycle Parting with St. Petersburg by Fiodor Gorodov, an amateur poet publishing on the Internet. The cycle constitutes an interesting realization of the genre and successfully brings together all its main varieties.
В статье представлена традиция русской классической лирики, сложившаяся на основе мотива расставания лирического героя с Петербургом – и рефлексии этого события. Сюжеты и поэтика таких стихотворений в XIX–ХХ вв. эволюционировали и создали ряд типовых форм; в XXI в. они взаимодействуют и используются разными авторами. Анализируется лирический цикл Прощание с Петербургом Ф. Городова, сетевого поэта-любителя, успешно и интересно отображающего и сопрягающего в целое все основные разновидности жанра.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2019, 12; 189-197
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Бiблейскiя алюзii ў беларускай паэзii пачатку ХХI стагоддзя (на матэрыяле кнiгi вершаў Леанiда Галубовiча «З гэтага свету», 2012)
Aluzje biblijne w białoruskiej poezji XXI wieku (w oparciu o zbiór wierszy Leanida Hałubowicza „З гэтага свету” 2012)
Biblical references in Belarusian poetry of the 21st century (based on Leanid Galubovich’s collection of poems “З гэтага свету”, 2012)
Autorzy:
Лявонава, Ева
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944763.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
tradition
Old Testament
New Testament
prophet
reference
reminiscences
God
man
word
love
tradycja
stary testament
nowy testament
prorok
aluzje
reminiscencje
bóg
człowiek
słowo
miłość
Opis:
Autorka artykułu omawia zbiór wierszy Leanida Galubowicza „З гэтага свету” 2012. Ich głęboka treść wynika z dialogu z biblią, w którym pojawiają się różnorodne formy percepcji materiału biblijnego, takie jak wiersze skierowane do Boga, interpretacja biblijnej fabuły, motywów i obrazów.
In the article Leanid Galubovich’s collection of poems “З гэтага свету” is analyzed. Their deep semantic content results from a dialog with the Bible. Various forms of perception of biblical material (poems directed to God, interpretation of biblical plots, motifs and images) are discussed.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 75-92
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Бiблейскiя алюзii ў беларускай паэзii пачатку ХХI стагоддзя (на матэрыяле кнiгi вершаў Леанiда Галубовiча «З гэтага свету», 2012)
Aluzje biblijne w białoruskiej poezji XXI wieku (w oparciu o zbiór wierszy Leanida Hałubowicza „З гэтага свету” 2012)
Biblical references in Belarusian poetry of the 21st century (based on Leanid Galubovich’s collection of poems “З гэтага свету”, 2012)
Autorzy:
Лявонава, Ева
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108349.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
tradycja
Stary Testament
Nowy Testament
prorok
aluzje
reminiscencje
Bóg
człowiek
słowo
miłość
tradition
Old Testament
New Testament
prophet
reference
reminiscences
God
man
word
love
Opis:
Autorka artykułu omawia zbiór wierszy Leanida Galubowicza „З гэтага свету” 2012. Ich głęboka treść wynika z dialogu z biblią, w którym pojawiają się różnorodne formy percepcji materiału biblijnego, takie jak wiersze skierowane do Boga, interpretacja biblijnej fabuły, motywów i obrazów.
In the article Leanid Galubovich’s collection of poems “З гэтага свету” is analyzed. Their deep semantic content results from a dialog with the Bible. Various forms of perception of biblical material (poems directed to God, interpretation of biblical plots, motifs and images) are discussed.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 75-92
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Хата ў народных уяўленнях (на матэрыяле Берасцейшчыны пачатку ХХI стагоддзя)
Dom w ludowych wyobrażeniach (na materiale rejonu brzeskiego XXI wieku)
The house in folk perception (based on Brest region material of the 21st century)
Autorzy:
Жыгар, Святлана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116734.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
izba
dom w tradycji ludowej
piec
próg
okno
sufit
podwórze
studia bania
kulturowy pejzaż
hut
house in national tradition
stove
threshold
window
ceiling
yard
well
bath
cultural landscape
Opis:
W artykule omówiono dom jako element kulturowo-pejzażowego kodu w mityczno-epickim obrazie świata, wyrażonego w folklorze okręgu brzeskiego (według badań terenowych ostatnich 15 lat). Analiza historyczno-genetyczna i funkcjonalno-semantyczna „tekstu domu” w folklorze omawianego regionu pokazała, że jego percepcja polega na rozumieniu domu nie tylko jako miejsca egzystowania człowieka lecz także miejsca gdzie człowiek może koegzystować ze światem kosmicznym i sakralnym. Semiotyzacja domu przebiega na dwóch płaszczyznach – poziomej i pionowej. W wybranych gospodarstwach, w kontekstach rytualno-magicznych, w rodzajach i gatunkach dom jest centrum wszechświata. Szczególną uwagę zwrócono na specjalne obrzędy, zasady i zakazy, których należało przestrzegać w trakcie budowy domu. Pokazano znaczenie jakie przypisywano wyborowi miejsca i czasu budowy. Analiza materiału z początku XXI wieku (zwłaszcza teksty dotyczące chrztu, ślubu, pogrzebu, wróżby i klechdy) świadczy o tym, że czynnikiem determinującym znaczenie domu po dzień dzisiejszy jest opozycja „swój – obcy”. Im dalej od domu, tym więcej „obcego”, nieznanego, niebezpiecznego. Poza tym, w centralnej części domu (w piecu) można znaleźć wyjście w nieznany świat. Badanie folklorystyczno-etnograficzne prowadzono na materiale z regionów brzeskiego, kamienieckiego, iwanowskiego, okolic miejscowości Łuniniec, Małoryta, Iwancewicze.
In the article the house is considered as a factor of cultural and landscape code in the mythological-poetic image of the world expressed in the folklore of Brest region (according to the field records of the last 15 years). The historical-genetic and functional-semantic research of “the text of the house” in Brest folklore has shown that it was regarded by the national consciousness not only as a person’s dwelling but also as a special form of the universe, the place where a person can interact with natural, cosmic and sacral world. Semiotization of the house takes place on two coordinates: horizontal and vertical. In selected households, in ritual and magic contexts, in specific types and genres of folklore the house becomes the center of the universe. Particular attention is paid to special ceremonies, bans and rules that were obeyed during the construction of the house. It is shown how important the selection of construction place and construction time was. The analyzed material (stories about christening, weddings, funerals, signs and beliefs in particular) proves that house semiotization is determined by the opposition “familiar – unfamiliar”. The further from home one goes away, more “unfamiliar”, unknown, and dangerous the place s/he lives in becomes. Besides, even in the center of the house (on a stove) there can be an entrance to another world. The folklore and ethnographic research is based on the material from Brest, Kamenets, Luninets, Ivanovo, Malorita and Ivatsevichi regions.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2017; 383-396
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Хата ў народных уяўленнях (на матэрыяле Берасцейшчыны пачатку ХХI стагоддзя)
Dom w ludowych wyobrażeniach (na materiale rejonu brzeskiego XXI wieku)
The house in folk perception (based on Brest region material of the 21st century)
Autorzy:
Жыгар, Святлана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945093.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
hut
house in national tradition
stove
threshold
window
ceiling
yard
well
bath
cultural landscape
izba
dom w tradycji ludowej
piec
próg
okno
sufit
podwórze
studia bania
kulturowy pejzaż
Opis:
W artykule omówiono dom jako element kulturowo-pejzażowego kodu w mityczno-epickim obrazie świata, wyrażonego w folklorze okręgu brzeskiego (według badań terenowych ostatnich 15 lat). Analiza historyczno-genetyczna i funkcjonalno-semantyczna „tekstu domu” w folklorze omawianego regionu pokazała, że jego percepcja polega na rozumieniu domu nie tylko jako miejsca egzystowania człowieka lecz także miejsca gdzie człowiek może koegzystować ze światem kosmicznym i sakralnym. Semiotyzacja domu przebiega na dwóch płaszczyznach – poziomej i pionowej. W wybranych gospodarstwach, w kontekstach rytualno-magicznych, w rodzajach i gatunkach dom jest centrum wszechświata. Szczególną uwagę zwrócono na specjalne obrzędy, zasady i zakazy, których należało przestrzegać w trakcie budowy domu. Pokazano znaczenie jakie przypisywano wyborowi miejsca i czasu budowy. Analiza materiału z początku XXI wieku (zwłaszcza teksty dotyczące chrztu, ślubu, pogrzebu, wróżby i klechdy) świadczy o tym, że czynnikiem determinującym znaczenie domu po dzień dzisiejszy jest opozycja „swój – obcy”. Im dalej od domu, tym więcej „obcego”, nieznanego, niebezpiecznego. Poza tym, w centralnej części domu (w piecu) można znaleźć wyjście w nieznany świat. Badanie folklorystyczno-etnograficzne prowadzono na materiale z regionów brzeskiego, kamienieckiego, iwanowskiego, okolic miejscowości Łuniniec, Małoryta, Iwancewicze.
In the article the house is considered as a factor of cultural and landscape code in the mythological-poetic image of the world expressed in the folklore of Brest region (according to the field records of the last 15 years). The historical-genetic and functional-semantic research of “the text of the house” in Brest folklore has shown that it was regarded by the national consciousness not only as a person’s dwelling but also as a special form of the universe, the place where a person can interact with natural, cosmic and sacral world. Semiotization of the house takes place on two coordinates: horizontal and vertical. In selected households, in ritual and magic contexts, in specific types and genres of folklore the house becomes the center of the universe. Particular attention is paid to special ceremonies, bans and rules that were obeyed during the construction of the house. It is shown how important the selection of construction place and construction time was. The analyzed material (stories about christening, weddings, funerals, signs and beliefs in particular) proves that house semiotization is determined by the opposition “familiar – unfamiliar”. The further from home one goes away, more “unfamiliar”, unknown, and dangerous the place s/he lives in becomes. Besides, even in the center of the house (on a stove) there can be an entrance to another world. The folklore and ethnographic research is based on the material from Brest, Kamenets, Luninets, Ivanovo, Malorita and Ivatsevichi regions.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2017, 9
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Беларуская лінгвістычная транстэрмінаграфія канца XX – пачатку XXI стагоддзя (на матэрыяле руска-беларускіх, беларуска-рускіх і шматмоўных слоўнікаў)
Belarusian Linguistic Transterminography: from the Late 20th to the Early 21st Century (Based on the Russian-Belarusian, Belarusian-Russian and Multilingual Dictionaries)
Autorzy:
Дзятко, Дзмітрый
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046568.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
лексікаграфія
тэрмінаграфія
транстэрмінаграфія
слоўнік
тэрмін
слоўнікавы артыкул
lexicography
terminography
transterminography
dictionary
term
dictionary entry
Opis:
На працягу ХХ–ХХІ стст. беларуская лінгвістычная тэрмінаграфія развівалася ў цеснай сувязі з іншымі галінамі тэрмінаграфіі пад непасрэдным уплывам канкрэтных сацыяльна-палітычных абставін. За гэты перыяд айчыннымі мовазнаўцамі было створана больш за 70 разнастайных слоўнікаў лінгвістычных тэрмінаў: аўтаномных і інкарпараваных, агульных і аспектных, слоўнікаў-падборак і слоўнікаў-дадаткаў, перакладных, тлумачальных і тлумачальна-перакладных, алфавітных і алфавітна-гнездавых і інш. Асобныя пытанні развіцця беларускай тэрмінаграфіі абагульняюцца ў даследаваннях Л. Антанюк, Г. Гваздовіч, М. Гуліцкага, А. Жураўскага, А. Падлужнага, М. Судніка, Т. Тамашэвіча, Л. Шакуна і інш. (пераважна ў кантэксце вывучэння гісторыі беларускага мовазнаўства і тэрміназнаўства). Публікацыі А. Адамовіча і А. Каўруса, А. Крывіцкага, П. Марціноўскага, Р. Агеевай і інш. прысвечаны агляднай крытыцы слоўнікаў лінгвістычных тэрмінаў. Падрабязна і ў розных аспектах гісторыю тэрмінаграфіі, структуру найбольш аўтарытэтных слоўнікаў і іх змест даследаваў В. Шчэрбін. Аднак да нашага часу ў беларускай лінгвістыцы не сістэматызаваны ўвесь ход станаўлення мовазнаўчай тэрмінаграфіі, адсутнічаць таксама канцэптуальныя працы па метадалогіі тэрмінаграфічнай дзейнасці. Мэта гэтага даследавання – прааналізаваць стан сучаснай беларускай перакладной тэрмінаграфіі (транстэрмінаграфіі) і выявіць асноўныя трэнды ў метадалогіі тэрмінаграфічнай дзейнасці. Задачы даследавання: выявіць, якія тыпы слоўнікаў пераважаюць у беларускай перакладной тэрмінаграфіі; ахарактарызаваць тыпы мікраструктуры перакладных лінгвістычных слоўнікаў; вызначыць задачы, якія стаяць перад сучаснай беларускай транстэрмінаграфіяй. Матэрыялам для даследавання паслужылі беларускія аўтаномныя і інкарпараваныя слоўнікі, у якіх лінгвістычныя тэрміны перакладаюцца з рускай мовы на беларускую, з беларускай мовы на рускую, а таксама шматмоўныя слоўнікі лінгвістычных тэрмінаў, у якіх уваходнай або выходнымі мовамі з’яўляюцца руская і беларуская. Метады даследавання – апісальны метад сінхроннага аналізу з элементамі дыяхраніі, параўнальна-супастаўляльны метад і асобныя прыёмы кампанентнага аналізу. У працэсе даследавання абгрунтоўваецца шэраг высноў. У сучаснай лінгвістычнай транстэрмінаграфіі пераважаюць двухмоўныя слоўнікі. Сярод аўтаномных большая частка прыпадае на руска-беларускія выданні. З інкарпараваных слоўнікаў пераважаюць беларуска-рускія слоўнікі-дадаткі (у значнай ступені за кошт істотнай колькасці мікраслоўнікаў, змешчаных у школьных падручніках па беларускай мове). Тыпалогія шматмоўных лінгвістычных слоўнікаў уяўляецца збыткоўнай, паколькі многія выданні па сваіх структурна-зместавых асаблівасцях з’яўляюцца ўнікальнымі. Так, у рознай кампаноўцы ў аўтаномных слоўніках прадстаўлены беларуская, руская, польская, кітайская мовы, а ў інкарпараваных – беларуская, руская, англійская, нямецкая, французская, іспанская, польская і кітайская мовы. Мікраструктура пераважнай большасці перакладных слоўнікаў элементарная і фарміруецца зонай намінацыі і зонай эквівалентаў. У асобных выпадках у слоўнікавы артыкул уключаецца таксама зона граматычнай інфармацыі (фрагмент парадыгмы словазмянення і ўказанне на граматычна-семантычны клас слоў). Далейшае развіццё беларускай транстэрмінаграфіі (у першую чаргу, беларуска-рускай і руска-беларускай) мае патрэбу ў пэўнай карэкціроўцы з боку навуковай супольнасці. Колькасць перакладных слоўнікаў ужо дасягнула таго «крытычнага аб’ёму», пры якім колькасныя паказчыкі павінны балансавацца якаснымі. Гэта значыць, што на аснове створаных слоўнікаў павінна быць распрацавана грунтоўная метатэорыя тэрмінаграфічнай дзейнасці, якая б закранала як тэхнічныя, так і ўласна лінгвістычныя аспекты стварэння спецыяльных слоўнікаў. Адной з магчымых рэалізацый такой тэорыі і працэсуальным крокам на шляху да пераадолення крызісу ў лінгвістычнай транстэрмінаграфіі, на наш погляд, можа стаць стварэнне зводных перакладных слоўнікаў тэрмінаў, якія б у межах адной навуковай парадыгмы абагульнялі назапашаны за стагоддзе вопыт сістэматызацыі, кадыфікацыі і трансляцыі тэрмінаў.
During the 20th and 21st centuries, the Belarusian linguistic terminography developed in close connection with other branches of terminography under the direct influence of specific social and political circumstances. During this period, local linguists compiled more than 70 different dictionaries of linguistic terms: stand-alone and incorporation dictionaries, general and aspectual dictionaries, selection dictionaries and usage dictionaries, translation dictionaries, explanatory and explanatory-translation dictionaries, alphabetical and alphanumeric dictionaries, etc. Certain issues of the development of Belarusian terminography are summarized in the studies of L. Antanyuk, G. Gvazdovich, M. Gulitski, A. Zhurauski, A. Padluzhny, M. Sudnik, T. Tamashevich, L. Shakun and others (mainly in the context of studies of the history of Belarusian linguistics and terminology). The publications of A. Adamovich and A. Kaurus, A. Krivitsky, P. Martinouski, R. Ageeva and others are devoted to the surveying of criticism of dictionaries of linguistic terms. The structure of the most authoritative dictionaries and their content were investigated in detail by V. Shcherbin who explored various aspects of the history of terminography. However, until our time, the whole field of the formation of linguistic termography in the Belarusian linguistics has not been systematized, nor are there any conceptual studies available on the methodology of terminographic practice. The purpose of this study is to analyze the state of the modern Belarusian translation terminography (transterminography) and identify the main trends in the methodology of terminographic practice. Research objectives: to identify which types of dictionaries prevail in the Belarusian translation terminography; characterize the types of microstructure of the translation linguistic dictionaries; determine what challenges the modern Belarusian transterminography is facing. The research material was the Belarusian stand-alone dictionaries and incorporation dictionaries in which linguistic terms are translated from Russian into Belarusian, from Belarusian into Russian, and multilingual dictionaries of linguistic terms in which Russian and Belarusian are input or output languages. Research methods – a descriptive method of synchronous analysis with elements of diachronic method, a comparative method and some individual techniques of component analysis. The study confirms a number of conclusions. Bilingual dictionaries prevail in the modern linguistic transterminography. Among the stand-alone dictionaries, a major part falls within Russian-Belarusian editions. Among incorporation dictionaries, the Belarusian-Russian dictionaries of usage are most numerous (largely due to a significant number of mikrodictionaries found in Belarusian language school textbooks). The typology of multilingual linguistic dictionaries seems redundant because most publications are unique in their structural and substantive features. So, in different layouts, the Belarusian, Russian, Polish, and Chinese languages are available as stand-alone dictionaries, and the Belarusian, Russian, English, German, French, Spanish, Polish and Chinese languages are corporation dictionaries. The microstructure of the major part of translation dictionaries is elementary and is formed by the nomination zone and the equivalent zone. In some cases, the area of grammatical information (a fragment of the inflection chain and an indication of the grammatical-semantic class of words) is also included in the dictionary entry. Further development of the Belarusian transterminography (first of all, the Belarusian-Russian and Russian-Belarusian) needs some adjustment on the part of the scientific community. The number of translation dictionaries has already reached that “critical volume” at which quantitative indicators must be balanced by qualitative ones. This means that based on compiled dictionaries a thorough metatheory of terminographic activity should be developed that would affect both the technical and linguistic aspects of creating special dictionaries. In our opinion, one of the possible implementations of such a theory and a process step towards overcoming the crisis in linguistic transterminography could be the creation of consolidated translation dictionaries of terms that would, within the framework of one scientific paradigm, summarize the experience accumulated over a century of systematization, codification and translation.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 17; 13-28
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Чеховские мотивы, образы, приемы в произведениях русских писателей конца ХХ – начала ХХI вв.
Chekhovian Motifs, Imagery and Techniques in the Works of Russian Writers of the Turn of the 21st Century
Autorzy:
Гордович, Кира
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968731.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Chekhovian motifs
intertextuality
contemporary Russian literature
Vladimir Makanin
Opis:
The creative principles and techniques of Anton Chekhov have proved attractive to modern writers. Many late-20th-century authors, e.g. Tendryakov or Sasha Sokolov, used the naiveté and naturalness of a child’s mind when depicting contradictions and controversial issues. A connection with Chekhov is evident in the development of the theme of a mental institution, its doctors and patients (Makanin, Pelevin). Also the Chekhovian principle of refusal to categorically judge the words and deeds of the characters gains fundamental importance (Dovlatov). It is from Chekhov that modern writers have learnt to present serious psychological issues and world-view questions through commonplace imagery.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 249-256
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Жабракi ў пахавальных i памiнальных абрадах беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стагоддзя)
Beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region (based on the 19th – early 21st century material)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131030.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
beggars
Belarusians
Dvina region (Podvine)
traditional culture
funeral rite
memorial rite
Opis:
On the basis of folklore and ethnographic material of the 19th – early 21st century the symbolic status and ritual functions of beggars in funeral and memorial rites of Belarusian Dvina region are discussed. The beggars represent a peculiar social group, the specificity of which is most expressively manifested in the ritual forms of behavior, including the funeral and memorial rites of the dead. The reasons of their inclusion into the ritual sphere (through the analysis of such characteristics as poverty, physical deviations, blindness, special appearance, possession of secret knowledge, the nature of their “activity”, isolated lifestyle) are presented. The article deals with the status and ritual functions of beggars in the funeral rites and rites of the memorial cycle (within a year from the date of death and calendar holidays). New field material is involved in the study, part of which is fixed by the author. The results of the research will be useful in the study of worldviews and beliefs.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2021; 261-279
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Каляндарныя памiнальныя абрады беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стст.)
Tradycyjne obrzędy żałobne Białorusinów (od XIX do początków XXI wieku)
Traditional calendar funeral rituals of Belarusian people (the period from the 19th century to the beginning of the 21st century)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944340.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura tradycyjna
kalendarz narodowy
obrzędowość żałobna
Dzień Zmarłych
Zielone Świątki
„Radanica”
traditional culture
national calendar
funeral rituals
all souls’ day
pentecost
“radanitsa”
Opis:
Na podstawie materiału badawczego obejmującego okres od XIX do początków XXI wieku omówiono tradycyjne żałobne obrzędy Białorusinów. Przeanalizowano żałobną tradycję na Dzień Zmarłych, Zielone Świątki, „Radanica” i Wielkanoc. Scharakteryzowano warianty nazw obrzędów, wskazano na ich cechy regionalne oraz lokalne różnice, opisano chronologię obrzędów i ich stan współczesny. Wyniki badań mogą zostać wykorzystane przy analizie światopoglądu i wierzeń Białorusinów, jak również przy rozwiązywaniu problemów natury etycznej związanych z historią regionu.
The article discusses traditional calendar funeral rituals of Belarusian people based on ethnographic material of the period from the 19th century to the beginning of the 21st century. Such traditions as All Souls’ Day, Pentecost, “Radanitsa” and Easter have been described. The author describes varieties of ritual names their regional and distinctive features, an order of ritual activities, and their modern form. The results of the analysis are useful not only to show ideals and beliefs of Belarusians, but also to solve ethical problems connected with the history of the region.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 313-331
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Каляндарныя памiнальныя абрады беларусаў Падзвiння (па матэрыялах ХIХ – пачатку ХХI стст.)
Tradycyjne obrzędy żałobne Białorusinów (od XIX do początków XXI wieku)
Traditional calendar funeral rituals of Belarusian people (the period from the 19th century to the beginning of the 21st century)
Autorzy:
Аўсейчык, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109160.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kultura tradycyjna
kalendarz narodowy
obrzędowość żałobna
Dzień Zmarłych
Zielone Świątki
„Radanica”
traditional culture
national calendar
funeral rituals
All Souls’ Day
Pentecost
“Radanitsa”
Opis:
Na podstawie materiału badawczego obejmującego okres od XIX do początków XXI wieku omówiono tradycyjne żałobne obrzędy Białorusinów. Przeanalizowano żałobną tradycję na Dzień Zmarłych, Zielone Świątki, „Radanica” i Wielkanoc. Scharakteryzowano warianty nazw obrzędów, wskazano na ich cechy regionalne oraz lokalne różnice, opisano chronologię obrzędów i ich stan współczesny. Wyniki badań mogą zostać wykorzystane przy analizie światopoglądu i wierzeń Białorusinów, jak również przy rozwiązywaniu problemów natury etycznej związanych z historią regionu.
The article discusses traditional calendar funeral rituals of Belarusian people based on ethnographic material of the period from the 19th century to the beginning of the 21st century. Such traditions as All Souls’ Day, Pentecost, “Radanitsa” and Easter have been described. The author describes varieties of ritual names their regional and distinctive features, an order of ritual activities, and their modern form. The results of the analysis are useful not only to show ideals and beliefs of Belarusians, but also to solve ethical problems connected with the history of the region.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 313-331
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Felix Culpa” Prymasa Polski Augusta Hlonda?
„Felix Culpa” of Primate of Poland August Hlond?
Autorzy:
Żurek, Waldemar W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1634213.pdf
Data publikacji:
2020-11-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prymas Polski kardynał August Hlond
hierarchia kościelna w Polsce w drugiej połowie XX wieku na Ziemiach Odzyskanych
historia Kościoła w Polsce w XX i XXI wieku
Primate of Poland August Hlond
the church hierarchy in Poland the second half of the 20th century in the Regained Territories
the history of the Church in the 20th and 21st centuries
Opis:
Zmiana granicy państwa polskiego po II wojnie światowej i proces przesiedlania ludności z Kresów Wschodnich do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stworzyły swoisty tygiel ludnościowy na Ziemiach Zachodnich i Północnych, na które przybywały transporty z Kresów Wschodnich, z Polski centralnej i Małopolski oraz emigranci z państw zachodnich. Na tych ziemiach opuszczonych przez Niemców, największego znaczenia nabierały kształtujące się stosunki ludnościowe i religijne. W powojennych warunkach procesy integracyjne na tych terenach następowały powoli, w czym nie do przecenienia miało wpływ ustanowienie organizacji polskiej administracji kościelnej oraz praca pastoralna polskiego duchowieństwa katolickiego. Prymas Polski kard. August Hlond powrócił do Polski 20 lipca 1945 r., w momencie, kiedy miały się decydować losy granic państwa, ustroju, a przede wszystkim tak mocno poszczerbionego przez wojnę i okupację Kościoła. Podejmowane przez komunistów reformy motywowane frazeologią demokratyczną, w rzeczywistości były budową demokracji socjalistycznej. Kościół w  tamtym czasie ucierpiał wskutek reformy rolnej, a znaczącym ostrzeżeniem było wypowiedzenie dnia 12 września 1945 r. przez komunistów konkordatu. Na skutek izolacji Polski w stosunku do Zachodu, kardynał Hlond uważał za konieczne podejmowanie decyzji bez współdziałania ze Stolicą Apostolską, aby na terenach Ziem Odzyskanych z napływową ludnością polską zapewnić polską organizację i hierarchę kościelną, gdyż na podstawie dotychczasowych doświadczeń z Niemcami jasne dla niego było, iż na ziemiach poniemieckich nie może ostać się niemiecka administracja kościelna. Ponadto sądził, że tymi działaniami organizacyjno-prawnymi uniemożliwiał komunistycznemu rządowi stworzenie obszarów wyjętych spod wpływu Kościoła, albo dopuszczenie wprawdzie polskiej organizacji kościelnej, ale całkowicie sobie podporządkowanej, czego próby podejmowano w 1950 r. Zaprowadzenie hierarchii polskiej w miejsce niemieckiej było postrzegane w Niemczech i częściowo w Watykanie jako bezprawie już w 1945 r. W związku z powyższym kardynał Hlond w dokumencie z 24 października 1945 r. (40 stron) do Rzymu, usprawiedliwiającym podjęte przezeń działania oświadczał, iż w świetle zastrzeżeń z Rzymu zorientował się, iż mylnie zinterpretował uzyskane od papieża pełnomocnictwa i instrukcję Tardiniego. Jako kontrargument opisał sytuację na Ziemiach Odzyskanych i konieczność szybkiego działania w sprawach kościelnych i niedopuszczenie do podejmowania w tej materii decyzji przez komunistów, co nastąpiłoby w przypadku pozostawienia niemieckiej administracji kościelnej. Raport Hlonda do Rzymu był rzeczowy i faktograficznie wiarygodny, a dokonane przez niego podziały terytorialne Kościoła i utworzenie administracji apostolskich, nie tylko nie spowodowały interwencji papieża, a – jak się wkrótce okazało – dla Watykanu postępowanie Hlonda było wygodnym rozwiązaniem, ratującym katolicyzm w jednym z państw bloku sowieckiego, za co kardynał nigdy nie został zdezawuowany przez Stolicę Apostolską. Proces beatyfikacyjny Augusta Hlonda rozpoczął się w 1992 r. Na szczeblu diecezjalnym zakończył się w 1996 r. Przeciwny jego beatyfikacji był Związek Wypędzonych i episkopat niemiecki. Opracowane w 2008 r. Positio, Komisja Teologiczna Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaopiniowała w 2017 r. pozytywnie. W 2018 r. uczynili to kardynałowie i biskupi z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Dnia 19 maja 2018 r. papież Franciszek podpisał dekret o heroiczności cnót kard. Hlonda. Przysługuje mu odtąd tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.
The change of the border of Poland after the Second World War and the process of the relocation of Poles to the newly established Polish People’s Republic created a kind of melting pot in the Western and Northern Territories, in which transports arrived from the Eastern Borderlands, Central Poland and Little Poland, as well as from Western countries. In these lands abandoned by Germans, it was the emerging population and religious issues that had the greatest importance. In the post-war reality, the integration process was rather slow in these areas, but it must be noted that the establishment of the organization of the Polish church administration and the pastoral work of the Polish Catholic clergy were invaluable in this matter. After the war, Primate of Poland August Hlond returned to Poland on 20 July 1945, at a time when the fate of the state borders, of the system and, above all, of the Church, so severely afflicted by the war and occupation, was to be decided. The post-war reforms, which were introduced by communists and justified by democratic phraseology, were aimed at building socialist democracy. The church at that time suffered due to implementing land reform. Another clear warning was the annulment of the concordat by communists on 12 September 1945. As a result of Poland’s isolation from the West, Cardinal Hlond considered it necessary to make decisions about establishing Polish organization and the church hierarchy in the Regained Territories without cooperation with the Holy See. He thought that the German church administration could not be maintained in the former German lands. Moreover, he believed that these organizational and legal actions would prevent the communist government from creating areas without the influence of the Church, or from establishing Polish church organization completely dependent on communists, which was attempted in 1950. The establishment of the Polish hierarchy in place of the German was seen as lawless in Germany and partly in the Vatican as early as 1945. On 24 October 1945 Cardinal Hlond sent the document (40 pages) to Rome justifying his actions. He stated that seeing the objections expressed by Rome, he realized that he had misinterpreted the powers and instructions of Tardini obtained from the Pope. As a counter-argument, he described the situation in the Recovered Territories and explained that he had had to act quickly in church matters in order to prevent communists from making decisions in this matter, which would have happened if the German church administration had remained. Hlond’s report to Rome was factually credible, and his territorial divisions of the Church and the establishment of the apostolic administrations did not invoke the Pope’s intervention. Soon it transpired that Hlond’s actions were convenient for the Vatican, and thus he saved Catholicism in one of the countries of the Soviet Bloc. That is why Hlond was never disapproved by the Holy See for what he had done. August Hlond’s beatification process began in 1992. It ended in 1996 at the diocesan level. The Federation of Expellees and the German episcopate were against Hlond’s beatification. In 2017, the Theological Commission of the Congregation for the Causes of Saints gave a positive opinion about the Positio of 2008. In 2018, the same was done by the cardinals and bishops of the Congregation for the Causes of Saints. On 19 May 2018, Pope Francis signed a decree on the heroic virtues of Cardinal Hlond. Since then he has had the title of the Venerable Servant of God.
Źródło:
Studia Polonijne; 2020, 41; 255-266
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 1075

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies