Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "środowisko zawodowe" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-51 z 51
    Tytuł:
    Osobowość zawodowa, środowisko zawodowe i zadowolenie z pracy na przykładzie centrum usług księgowych
    Vocational personality, work environment and job satisfaction in accounting services center
    Autorzy:
    Kabalski, Przemysław
    Przygodzka, Wioletta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/515898.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
    Tematy:
    osobowość zawodowa
    środowisko pracy
    zadowolenie z pracy
    centrum usług księgowych
    vocational personality
    work environment
    job satisfaction
    accounting services center
    Opis:
    Celem artykułu jest prezentacja wyników badania związku osobowości zawodowej z zadowoleniem z pracy w centrach usług księgowych. Zgodnie z teorią J.L. Hollanda niedopasowanie osobowości zawodowej do środowiska pracy powoduje niezadowolenie z pracy. Środowisko pracy w centrum usług księgowych ma charakter konwencjonalny. W celu odpowiedzi na pytanie badawcze, czy osobowość zawodowa ma związek z zadowoleniem z pracy w centrum usług księgowych najpierw zbadano osobowość zawodową 23 pracowników takiego centrum z Łodzi. Następnie spośród badanych wybrano cztery osoby (dwie o konwencjonalnym typie osobowości zawodowej i dwie niekonwencjonalne) i przeprowadzono z nimi wywiady, w których pytano o satysfakcję z wykonywanej pracy. W przypadku trzech spośród tych czterech osób okazało się, że dopasowanie osobowości zawodowej i środowiska pracy ma związek z zadowoleniem z pracy. Badanie zaprezentowane w artykule ma charakter nowatorski.
    The aim of the paper is presentation of the results of research on the relationship between vocational personality and job satisfaction in an accounting services center. According to J.L. Holland’s theory incongruity between vocational personality and work environment leads to job dissatisfaction. Work environment in an accounting services center is conventional. In order to answer the research question if vocational personality is correlated with job satisfaction in an accounting services center, personality of 23 employees of such a center was examined. Then four employees were chosen (two of conventional personality and two of unconventional) and asked about job satisfaction. In the case of three of them vocational personality was related with job satisfaction. The research presented in the paper is innovative.
    Źródło:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2017, 95(151); 31-40
    1641-4381
    2391-677X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The role of the professional environment in the development of social competences
    Autorzy:
    Załoga, Wiesława
    Nowicka, Julia
    Ciekanowski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/321841.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    professional environment
    social competences
    human resources
    środowisko zawodowe
    kompetencje społeczne
    zasoby ludzkie
    Opis:
    The aim of the article is to indicate the importance of the role of the professional environment in shaping social competences. Thus, the research problem refers to the question: what is the role of the professional environment in shaping the social competences of the commanding staff of officers of the Polish Armed Forces? The publication is a continuation of the article Fri "Social competence of the commanding staff of officers of the Polish Armed Forces in the military security system of Poland". In the dynamically changing reality, due to the continuous development of science and technology, the process of professional improvement and updating knowledge is the basis for the effective performance of duties by employees. The level of social competence has a decisive impact on the level of human specialisation, its responsibility to perform various social roles and, therefore, is important in the professional life of every human being.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 134; 349-362
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architekci i urbaniści wobec współczesnych interwencji artystycznych w przestrzeni publicznej – badanie opinii warszawskiego środowiska zawodowego
    Architects and urban planners towards contemporary artistic interventions in public space – opinion survey among Warsaw’s professional circle
    Autorzy:
    Wróbel, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293420.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    współczesna sztuka publiczna
    street art
    środowisko zawodowe
    architekt
    urbanista
    contemporary public art
    professional circle
    architects
    urban planner
    Opis:
    W spotkaniu architektury, współczesnej sztuki publicznej i street artu doświadczyć można napięć wywołujących konflikt pomiędzy poszczególnymi aktorami mającymi udział w kształtowaniu przestrzeni miejskiej. W artykule przedstawiono wyniki badania mającego na celu poznanie opinii środowiska zawodowego architektów i urbanistów w sprawie współczesnej sztuki publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem interwencji artystycznych (również nielegalnych) ingerujących w dzieła architektury. Wgląd w poglądy środowiska może być pretekstem do budowania lepszego dialogu i porozumienia pomiędzy środowiskiem architektów i urbanistów oraz artystów celem ochrony i kształtowania urody i użyteczności krajobrazu miejskiego.
    The meeting of architecture, contemporary public art, and street art can provoke tensions and conflicts between different actors that are involved in creation of the cityscape. The article presents the results of a survey conducted among professional architects and urban planners in order to identify their opinion on the contemporary public art with particular emphasis on the artistic interventions (also illegal) that interfere with the works of architecture. Insight into the opinion of this professional circle can be a pretext for building a better dialogue and understanding between architects, urban planners, and artists working in the city space.
    Źródło:
    Architectus; 2019, 4 (60); 135-145
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań
    The Work Design Questionnaire – developing Polish version of a measure for assessing job characteristics and work environment. Preliminary results
    Autorzy:
    Hauk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2014039.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    job design
    work design
    job characteristics
    work characteristics
    work conditions
    work environment
    job satisfaction
    projektowanie pracy
    cechy pracy
    warunki pracy
    środowisko zawodowe
    zadowolenie z pracy
    Opis:
    Celem badań było opracowanie polskiej wersji narzędzia do diagnozy cech pracy. Punktem wyjścia do opracowania narzędzia był Kwestionariusz Cech Pracy (Work Design Questionnaire – WDQ) autorstwa Morgesona i Humphreya, pozwalający na diagnozę 21 cech środowiska zawodowego. W badaniu udział wzięły 174 osoby (113 K, 67 M) w wieku od 19 do 60 lat (M = 35,50, SD = 11,20), reprezentujące zróżnicowane zawody i stanowiska. Badana grupa była zróżnicowana również pod względem stażu pracy (minimum 1 rok, maksimum 45 lat, M = 13,81). W celu opracowania kwestionariusza przeprowadzono następujące działania: wygenerowanie wyjściowej listy itemów, analiza struktury odpowiedzi udzielanych przez osoby badane, eksploracyjna analiza czynnikowa, określenie właściwości pozycji oraz zgodności wewnętrznej dla wyodrębnionych skal. Przeprowadzone analizy doprowadziły do uzyskania narzędzia składającego się z 46 itemów należących do 11 czynników. Otrzymane narzędzie charakteryzuje się zadowalającą rzetelnością (α Cronbacha waha się od 0,60 dla skali „Znaczenie Pracy” do 0,92 dla skali „Złożoność pracy”, dla całej skali wynosi 0,87), jednak jego przydatność do celów naukowych i praktycznych powinna być jeszcze zweryfikowana. Dlatego też planuje się dalsze działania zmierzające do opracowania ostatecznej wersji kwestionariusza, m.in. analizę trafności teoretycznej (w tym konfirmacyjną analizę czynnikową) oraz trafności zewnętrznej, uwzględnienie zmiennej aprobaty społecznej itp.
    The aim of this study was to develop a Polish version of a measure for assessing job characteristics and work environment. The idea was based on Work Design Questionnaire by Morgeson and Humphrey, which allows to assess 21 characteristics of a job. 174 employed people have been surveyed (113 W, 67 M), aged from 19 to 60 years (M = 35.50, SD = 11.20), representing different professions and positions, as well as different work experience (minimum 1 year, maximum 45 years; M = 13.81). In order to develop the questionnaire, a number of analyses was conducted: generating the preliminary list of items, analyzing the structure of answers given by the subjects, exploratory factor analysis, assessment of properties of the selected items and the reliability of the scales. As a result, a measure consisting of 46 items (which belong to 11 factors) was obtained. The Polish version of the Work Design Questionnaire has satisfactory reliability (Cronbach’s α ranging from 0.60 for the scale of “Meaning of Work” to 0.92 for the scale “Job complexity”, for the whole scale: 0.87), but its usefulness for scientific purposes should be verifi ed. It is therefore planned to continue efforts to develop the final version of the questionnaire, such as: an analysis of construct validity (including confirmatory factor analysis) and external validity, taking into account the variable of social approval etc.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica; 2014, 18; 129-145
    2353-4842
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rodzina jako środowisko wpierające decyzje edukacyjno‑zawodowe młodych osób z niepełnosprawnością ruchową
    Autorzy:
    Kutek-Sładek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/447701.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    disability
    family
    choice of profession
    niepełnosprawność
    rodzina
    wybór zawodu
    Opis:
    This article discusses the role of the family in the process of assistance related to the direction of education and the profession young people with physical disabilities choice. For this group, as future employees – well‑educated young people with disabilities – entering into the labor market sometimes is long and often fails. There is the significant role of the family as a supportive environment. The particular attention was paid to the discussion of the factors affecting the educational and professional choices, among others: parents’ educational level, the choice of field of study and occupations of family members, the situation of social‑household family, parents satisfaction with career choices investigated, and others. In addition, the review of the possibilities for career development of people with disabilities on the basis of system support has been made during those considerations.
    Źródło:
    Studia Socialia Cracoviensia; 2016, 8, 2
    2080-6604
    Pojawia się w:
    Studia Socialia Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkoła jako środowisko kształtujące aspiracje edukacyjno-zawodowe i społeczno-polityczne młodzieży
    School as a Milieu Forming Career and Socio-political Aspirations of Youth
    Autorzy:
    Wawro, Franciszka Wanda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1861372.pdf
    Data publikacji:
    1995
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The analyses seek to compare the chances of private school and state school informing career and socio-political aspirations of youth. On the ground of the findings the level of aspirations is very high in both groups of secondary school leavers under study, the pupils who represented various types of schools. The difference was revealed in the rate of choices made in relation to the jobs of prestige and high social posts (for the benefit of the private school); it is not however, so big as to make us conclude that the private school is decisively more successful. As to political aspirations there is a marked disproportion between political interests and the plan to engage oneself in political life in the future. Such interests have been declared most of all by the pupils from the private school; on the other hand, lack of any plans to commit oneself to the matter of the country in the future is characteristic to a similar degree of the pupils from both types of secondary schools (private and state alike). Final conclusions emphasize the obvious positive points of the private school, if they respect the assumed principles as to their curricula, selection of the staff and collaboration with parents (the role of the board of directors of a school is important here). The bearing of the aforementioned positive points, in the case of the private school, was manifested first of all in the high level of pupils' self-assessment; the young people were convinced that they would make their plans come true and complete their education, profession, and would take a social post. The findings, however, do not decide about decisively poorer chances of the state school. Its efficiency will depend not only on to what extent they will mange to overcome the basic barriers (number of pupils in classrooms, opportunity to select the staff); they will also depend on making the cooperation more efficient, the cooperation on the pedagogical and organizational levels, and on orchestrating the three tendencies of these three "links": board of directors, teachers, and parents.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 1995, 23, 2; 109-131
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowisko pracy a wypalenie zawodowe – analiza wzajemnych relacji na przykładzie badań reprezentantów różnych obszarów aktywności
    Occupational environment and burn-out-analysis of their interrelationship on the example of research among different professions
    Autorzy:
    Lubrańska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139057.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    work
    occupational environment
    occupational burnout
    Opis:
    The phenomenon of burnout is linked to a close relationship with another human being. According to classical views, burnout is described from the perspective of professions involving “service”. The traditional take on the phenomenon raises a question of whether in today’s multidimensional dynamic professional world the phenomenon of burnout can affect other professions? This study is an attempt to verify the above issue. The problem in question has been investigated in reference to D. Predigerʼs concept. The study involved different career groups, representatives of the four spheres of activity Data–Ideas, People–Things.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica; 2012, 16; 35-45
    2353-4842
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postawy zawodowe nauczycieli a ich motywacja osiągnięć
    Autorzy:
    Kopacz, Anna Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/606801.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    professional attitudes
    achievement motivation
    teachers
    school environment
    postawy zawodowe
    motywacja osiągnięć
    nauczyciele
    środowisko szkolne
    Opis:
    The frequency and strength of the achievement motive for different social groups is different, juxtaposed with professional attitudes, turns out to be an interesting research topic among teachers. The aim of the study was to determine the relationship between attitudes towards teachers’ work and their achievement motivation. The study was conducted in February 2016 among 118 teachers working at Primary School No. 40 Leon Kruczkowski in Lublin and the School Complex Antoni Kwiatkowski in Bychawa. The survey used the Performance motivation questionnaire and the Professional attitude index (KWPZ) questionnaire. It was found that there is a relationship between attitudes towards the work of the surveyed teachers and their motivation for professional achievement. The higher the level of achievement motivation, the more often the surveyed teachers exhibit positive attitudes towards work. The motivation of teacher achievements seems to be important. The undertaken research may be an incentive for subsequent researchers to broaden the subject of motivation and its determinants. The obtained research results can be used to better understand the school environment, understand the rules and mechanisms that shape attitudes towards work.
    Częstotliwość i moc motywu osiągnięć dla różnych grup społecznych jest różna, zestawiona z postawami zawodowymi okazuje się ciekawym tematem badań wśród nauczycieli. Celem podjętych badań było ustalenie zależności między postawami wobec pracy nauczycieli a ich motywacją osiągnięć. Badania przeprowadzono w lutym 2016 roku wśród 118 nauczycieli pracujących w Szkole Podstawowej nr 40 im. Leona Kruczkowskiego w Lublinie oraz Zespole Szkół im. ks. Antoniego Kwiatkowskiego w Bychawie. Do przeprowadzenia badań posłużono się Kwestionariuszem do badania motywacji osiągnięć oraz Kwestionariuszem wskaźników postaw zawodowych (KWPZ). Stwierdzono, że istnieje zależność między postawami wobec pracy badanych nauczycieli a ich motywacją osiągnięć zawodowych. Im wyższy poziom motywacji osiągnięć, tym częściej badani nauczyciele przejawiają pozytywne postawy wobec pracy. Ważna wydaje się motywacja osiągnięć nauczycieli. Podjęte badania mogą stanowić zachętę dla kolejnych badaczy do poszerzenia tematyki motywacji oraz jej determinantów. Otrzymane wyniki badań mogą posłużyć lepszemu zrozumieniu środowiska szkolnego, zrozumieniu reguł oraz mechanizmów kształtujących postawy wobec pracy.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 3
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chemical risk assessment in a selected Romanian stainless steel processing company
    Autorzy:
    Moraru, Roland-Iosif
    Popescu-Stelea, Mihai
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23944772.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
    Tematy:
    risk assessment
    chemical hazard
    worker exposure
    health
    environment
    ryzyko zawodowe
    zagrożenie chemiczne
    narażenie zawodowe
    zdrowie pracowników
    środowisko pracy
    Opis:
    The production and use of chemicals are continuously increasing worldwide. For example, the global output of chemicals increased approximately 12 times between 1970 and 2020. The burden of disease attributable to exposure to chemicals is significant. World Health Organization estimates that globally, about 5 million deaths and 90 million disability - adjusted life years are attributable to occupational, environmental exposure and management. Public authorities and employers need access to reliable information on chemicals and practical, widely-accepted risk assessment methods in order to effectively control and minimize this threat. To support the management of chemical substances in small and mediumsized enterprises, the UK Health and Safety Executive developed the Control of Substances Hazardous to Health Essentials (COSHH Essentials), a control banding technique that determines the management method by assigning the qualitative work environment characteristics of the enterprises to a hazard and exposure prediction band. Qualitative tools were used for assessing the risk of these chemicals, creating solutions, and implementing control measures in various industrial fields. The present paper synthesizes the results of an extensive research study, dedicated to the evaluation of chemical risks within a Romanian company which has as object of activity the mechanical processing of steel laminates and their treatment by methods of electrochemical deposition of hard chromium / electrochemical nickel plating. The application of the simplified health, safety and environmental risk assessment methodology developed by the French National Security Research Institute (INRS) was considered to be the most appropriate in the preliminary phase of identifying and prioritizing the risks associated with chemicals used in technological processes in selected company. Based on the obtained results, the prevention and protection plan regarding the chemical risks was elaborated, the implementation of which led to the reduction of the workers' exposure and to the minimization of the probability and severity of the potential consequences.
    Źródło:
    System Safety : Human - Technical Facility - Environment; 2022, 4, 1; 257-268
    2657-5450
    Pojawia się w:
    System Safety : Human - Technical Facility - Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ środowiska pracy na powstanie wypalenia zawodowego
    Work environment impact on professional burnout
    Autorzy:
    Erenkfeit, Karina
    Dudzińska, Liwia
    Indyk, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178796.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    wypalenie zawodowe
    środowisko pracy
    Opis:
    Burnout is strongly correlated with job stress. This process becomes more common and not only strikes a worker directly but also the interests of employers and beneficiaries. A sense of emotional and physical exhaustion and excessive work load usually affects social workers. This load arises from the following factors: too many responsibilities in relation to individual potential, too much unrecognized involvement without appreciation and lack of recuperation. The aim of this study is to highlight the growing problem of the burnout and a number of associated syndromes including presentation of feasible solutions.
    Wypalenie zawodowe to zjawisko mocno skorelowane ze stresem zawodowym. Zjawisko wypalenia staje się coraz bardziej powszechne i uderza nie tylko bezpośrednio w pracownika, ale również w interesy pracodawcy. Poczucie wyczerpania psychofizycznego oraz nadmiernego zawodowego obciążenia najczęściej dotyka pracowników służb społecznych. Powstaje na skutek przyjmowania na siebie i/lub nakładania przez pracodawcę zbyt dużego zakresu obowiązków w stosunku do indywidualnych możliwości, zbytniego zaangażowania nie spotykającego się z uznaniem oraz brakiem regeneracji sił. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na kwestię wypalenia zawodowego, szeregu syndromów z nim związanych oraz przedstawienie możliwych rozwiązań i środków zapobiegawczych dla tego problemu.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2012, 15, 3; 121-128
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tetrametylosukcynonitryl
    Tetramethyl succinonitrile
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138377.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    tetrametylosukcynonitryl
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    tetramethylsuccinonitrile
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    Tetrametylosukcynonitryl (TMSN) jest ciałem stałym występującym w postaci białych kryształów. Związek stanowi produkt uboczny reakcji polimeryzacji w tonerach fotokopiarek oraz jest uwalniany podczas produkcji pianek winylowych. Substancja znajduje się na liście priorytetowej SCOEL do opracowania i ustalenia wartości OEL. Tetrametylosukcynonitryl w warunkach narażenia zawodowego wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną i przez skórę. Głównymi skutkami narażenia ostrego inhalacyjnego ludzi na tetrametylosukcynonitryl są takie objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, jak: bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, drgawki i utrata przytomności. Populację osób narażonych na tetrametylosukcynonitryl stanowią pracownicy zatrudnieni przy produkcji pianek winylowych oraz osoby obsługujące fotokopiarki. Tetrametylosukcynonitryl nie został zaklasyfikowany urzędowo. Związek charakteryzuje się wysoką toksycznością ostrą po narażeniu inhalacyjnym i drogą pokarmową. U zwierząt narażanych na tetr-metylosukcynonitryl obserwowano drgawki i utratę przytomności z powodu niedotlenienia, a następnie padnięcia zwierząt. W dostępnym piśmiennictwie nie opisano badań dotyczących działania mutagennego, rakotwórczego, embriotoksycznego oraz wpływu na rozrodczość tetrametylosukcynonitrylu. W badaniach doświadczalnych na zwierzętach nie wykazano działania teratogennego związku. Opierając się na danych doświadczalnych (narażenie 90-dniowe) przeprowadzonych na zwierzętach (psy), a dotyczących działania układowego tetrametylosukcynonitrylu, proponuje się przyjęcie stężenia 2,6 mg/m3 tetrametylosukcynonitrylu za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) związku. Ze względu na wchłanianie się substancji przez skórę substancję oznakowano literami „Sk”. Zaproponowana wartość normatywu higienicznego powinna zabezpieczyć pracowników przed ujemnymi skutkami układowymi związku. Nie ma podstaw merytorycznych do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) tetrametylosukcynonitrylu.
    Tetramethyl succinonitrile (TMSN) is a colorless, odorless solid. TMSN is released when the blowing agent, azobisisobutyronitrile, is heated and decomposes during the production of vinyl foam. TMSN is also the by-product of a polymerization catalyst in photocopier toner. In occupational exposure TMSN is absorbed into the respiratory tract in the form of its vapors and into the skin in its liquid or vapor forms. The clinical studies of people exposed to TMSN showed headaches, nausea, convulsions and coma. Animals treated with TMSN developed violent convulsions and asphyxia; death was delayed from 1 minute to 5 hours after the onset of convulsions. The current TLV-TWA of 2.6 mg/m3 for TMSN is based on the subchronic study which was conducted on dogs. The proposed value should protect workers against systemic toxicity manifested in workers as headache, nausea, and convulsions. Additional notation ofTMSN is ‘’Sk’’ – asubstance which can be absorbed through skin.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 4 (70); 151-165
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Azirydyna
    Aziridine
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Zaborowska, A.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137545.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    azirydyna
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    aziridine
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    Azirydyna jest bezbarwną, lotną, wysoce łatwopalną cieczą o zapachu podobnym do amonia-ku. Jest stosowana do produkcji trietylenomelaminy i 2-azirydynyloetanolu oraz jako monomer do produkcji polimerów (głównie polietylenoiminy). Polimery te są powszechnie stosowane w przemyśle papierniczym, w rafinacji olejów napędowych i smarów, w przemyśle tekstylnym, do produkcji leków i kosmetyków, środków powierzchniowo czynnych oraz jako stabilizatory innych polimerów, a tzw. wielofunkcyjne azirydyny wytwarzane w reakcji azirydyny i akrylanów są stosowane m.in. jako utwardzacze do farb. Opisywane w piśmiennictwie objawy ostrego narażenia inhalacyjnego ludzi na azirydynę obejmują: wymioty, zawroty i bóle głowy, ból w okolicach skroni, podrażnienie błon śluzowych ust i górnych dróg oddechowych, wydzielinę z nosa, obrzęk twarzy, krtani, tchawicy, wysięk w płucach, wtórne odoskrzelowe zapalenie płuc, a także uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, wątroby i nerek. Substancja działa żrąco na oczy i skórę. Powoduje oparzenia skóry i poważne uszkodzenia oczu. Na podstawie wyników badań na zwierzętach w warunkach narażenia ostrego oceniono, że substancja działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu, a jej pary działają silnie drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych i oczu (duże trudności w oddychaniu zaobserwowano u szczurów narażonych na azirydynę o stężeniu 17,6 mg/m3). U szczurów narażanych inhalacyjnie na azirydynę o stężeniu około 10 mg/m3, 4 h/dzień przez 1,5 miesiąca zaobserwowano zahamowanie przyrostu masy ciała, osłabienie siły mięśniowej, we krwi leukopenię i retikulocytozę, nieżyt oskrzeli, przyćmienie miąższowe wątroby, zmiany w nerkach, zmniejszenie liczby komórek limfatycznych w węzłach chłonnych, a także zaburzenie procesu spermatogenezy, działanie gonadotropowe, zmiany degeneracyjne w jądrach oraz zmniejszenie ruchliwości plemników i zdolności reprodukcyjnej. Azirydyna działa rakotwórczo na zwierzęta. Podawana dożołądkowo dwóm szczepom myszy powodowała u obu płci wzrost liczby przypadków nowotworów wątroby i płuca. Pojedyncza dawka azirydyny podana podskórnie oseskom myszy spowodowała wzrost częstości występowania nowotworów (głównie płuca) u samców. U szczurów powtarzane podanie podskórne azirydyny powodowało wzrost częstości występowania nowotworów w miejscu wstrzyknięcia. Unia Europejska zaklasyfikowała azirydynę do substancji, które rozpatruje się jako rakotwórcze dla człowieka (Rakotw. kat. 2.), taka sama klasyfikacja obowiązuje obecnie w Polsce. Azirydy-na jest uznana za kancerogen także przez IARC (grupa 2B), ACGIH (grupa A3), NIOSH, NTP i w Niemczech (grupa 2.). W uzasadnieniach podkreśla się, że działanie rakotwórcze azirydyny występuje u zwierząt, nie ma w dostępnym piśmiennictwie informacji o badaniach epidemio-logicznych dotyczących skutków przewlekłego narażenia na azirynę i nie jest znane odniesienie wyników badań na zwierzętach do ludzi. Azirydyna jest bardzo reaktywnym, bezpośrednim czynnikiem alkilującym, wykazującym silne działanie mutagenne i genotoksyczne. Eksperci Unii Europejskiej zaklasyfikowali azirydynę jako substancję mutagenną kat. 2., czyli substancję, którą rozważa się jako mutagenną dla czło-wieka. Ta klasyfikacja obowiązuje również prawnie w Polsce. Uwzględniając działanie drażniące i układowe azirydyny obserwowane w badaniach na zwierzętach, zaproponowano ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia azirydyny na poziomie 0,62 mg/m3. W dostępnym piśmiennictwie i bazach danych nie ma informacji pozwalających na zaproponowanie określenia wartości NDSCh i DSB azirydyny. Proponuje się dodatkowe oznakowanie związku: Rakotw. Kat. 2. – substancja rozpatrywana jako rakotwórcza dla ludzi; Muta. Kat. 2. – substancja rozpatrywana jako mutagenna dla ludzi; Sk – substancja wchłania się przez skórę; C – substancja o działaniu żrącym.
    Aziridine is a clear, colorless, highly flammable liquid with an amine odour. It is used in the production of triethylenemelamine, 2-aziridinylethanol and as monomer for polymers (mainly polyethyleneimine). It is also used in its polymeric form in paper, textile and oil industries and in the production of pharmaceuti-cals, cosmetics, surfactants, stabilizers and hardeners for paints. Acute inhalation human exposure causes vomiting, headache, dizziness, mouth and upper respiratory tract irritation, nasal secretion, swelling of the face, throat and larynx, edema of the lungs and secondary bron-chial pneumonia, and also CNS, renal and liver damage. Aziridine is corrosive to the eyes and skin, causes skin burns and serious eye damage. Acute experiments on animals show the substance is very toxic by inhalation, skin contact and if swal-lowed. Its vapours cause strong irritation of hte respiratory tract and eyes (extreme respiratory difficulty after exposure at concentrations over 17.6 mg/m3 in rats). Daily inhalation of 10 mg/m3, 4 h/day for 1.5 months caused reduced weight gain, leucopenia, reticulocytosis, catarrhal bronchitis, a reduction of lym-phoid elements in the lymph glands, degenerative changes in the liver and testes of exposed rats and a reprotoxic effect. Aziridine is carcinogenic to animals. Oral exposure causes liver and lung cancer in mice. Local (in site of injection) neoplasms were observed in rats. In the European Union aziridine is classified as a substance which should be regarded as carcinogenic to human (Carc. Cat. 2), the same classification is obligatory in Poland. IARC concluded that aziridine is possibly carcinogenic to humans (group 2B). Aziridine is classified as a confirmed animal carcinogen with unknown relevance to humans (A3) by ACGIH, it is also considered a carcinogen by NIOSH, NTP and in Germany (category 2). Aziridine is carcinogenic to animals, however there are no data about carcinogenic effects to humans chronically exposed to it, and the relevance of animal data to humans is unknown. Aziridine is a highly reactive direct alkylating agent with strong mutagenic and genotoxic activity. In the European Union aziridine is classified as a substance which should be regarded as mutagenic to human (Muta. Cat. 2), the same classification is obligatory in Poland. On the basis of the irritating and systemic activity of aziridine, a maximum admissible concentration of 0.62 mg/m3 was proposed. Additional notations for aziridine is Carc. Cat. 2, a substance which should be regarded as carcinogenic to human; Muta. Cat. 2, a substance which should be regarded as mutagenic to human; Sk, a substance which can be absorbed through the skin; and C, a corrosive substance.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 4 (62); 5-25
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadtlenek wodoru
    Hydrogen peroxide
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137626.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    nadtlenek wodoru
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    hydrogen peroxide
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    Nadtlenek wodoru (H2O2) jest bezbarwną, klarowną cieczą o właściwościach wybuchowych i utleniających stosowaną jako: utleniacz paliw rakietowego, środek odkażający (w formie wody utlenionej) oraz silny utleniacz w wielu reakcjach chemicznych. Związek ten stanowi substrat w syntezie takich związków chemicznych, jak: nadboran sodu, nadwęglan sodu, hydrochinon, hydrazyna, organiczne nadtlenki i wiele innych. W Europie nadtlenek wodoru jest wykorzystywany szczególnie w celu bielenia masy papierowej (48%). Nadtlenek wodoru stosowany w medycynie i weterynarii występuje pod postacią wody utlenionej. Roztwory 3- ÷ 3,5-procentowe są stosowane do odkażania ran, natomiast roztwory 7- ÷ 15-procentowe są stosowane, jako tzw. „wybielacze na bazie aktywnego tlenu” w środkach chemii gospodarczej. Mniejsze ilości nadtlenku wodoru są wykorzystywane w produkcji takich kosmetyków, jak: pasty do zębów, dezodoranty i płyny do rozjaśniania włosów. Nadtlenek wodoru został zaklasyfikowany urzędowo jako substancja mogąca powodować pożar lub wybuch i silny utleniacz, a także jako substancja działająca szkodliwie w następstwie wdychania i po połknięciu oraz żrąca na skórę, powodująca poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu. Nadtlenek wodoru w warunkach narażenia zawodowego wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną i przez skórę. Populację osób narażonych na ten związek stanowią pracownicy zatrudnieni przy jego produkcji oraz konsumenci. Głównymi skutkami ostrego inhalacyjnego narażenia na mgły lub pary nadtlenku wodoru o dużych stężeniach u ludzi jest ostre działanie drażniące oraz stany zapalne nosa i gardła. U narażonych zawodowo obserwowano: odbarwienia włosów, krwawienia z nosa, drażniące działanie na oczy i błony śluzowe dróg oddechowych. U osób narażanych na związek o dużym stężeniu stwierdzano ponadto: bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, drgawki, niedowład, obrzęk płuc, utratę przytomności i wstrząs. Nawet krótkie okresy narażenia mogą powodować u ludzi poparzenie i łzawienie oczu. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zaliczyła nadtlenek wodoru do grupy 3., czyli do związków nieklasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi, uznając za niewystarczające dowody działania rakotwórczego tego związku na zwierzęta doświadczalne. Nadtlenek wodoru w warunkach in vitro wykazywał działanie genotoksyczne na komórkach ssaków (w tym ludzi), powodując: wzrost liczby aberracji chromosomowych, mutacji genowych oraz zmiany w strukturze chromosomów w teście wymiany chromatyd siostrzanych. Nadtlenek wodoru testowany w warunkach in vivo na erytrocytach polichromatycznych szpiku kostnego myszy nie powodował ani wzrostu częstości tworzenia mikrojąder, ani nieplanowej syntezy DNA w hepatocytach szczura. W badaniach doświadczalnych na zwierzętach nie stwierdzono istotnych zaburzeń funkcji rozrodczych w wyniku narażenia na nadtlenek wodoru. Za skutek krytyczny działania nadtlenku wodoru przyjęto jego miejscowe działanie drażniące na: skórę, drogi oddechowe i oczy. Związek nie wykazuje działania układowego, ponieważ ulega szybkiemu rozkładowi przez katalazę zawartą: we krwi, w błonach śluzowych i w większości tkanek. Na podstawie wyników badań pochodzących z narażenia zawodowego wartość NOAEL dla objawu zaburzenia czynności płuc mieści się w przedziale 0,1 ÷ 0,6 ppm. Skutki działania drażniącego u ludzi obserwowano już po narażeniu na związek o stężeniu 0,83 mg/m3 (0,6 ppm). Stężenie to przyjęto za wartość LOAEL i wyliczono z niej wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) nadtlenku wodoru wynoszącą 0,4 mg/m3. Zaproponowane wartości są mniejsze od dotychczas obowiązującej w Polsce wartości NDS związku, która wynosi 1,5 mg/m3, a także od wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) – 4 mg/m3. Proponuje się, ze względu na działanie drażniące nadtlenku wodoru, przyjęcie stężenia 0,8 mg/m3 za wartość NDSCh i oznakowanie związku literą „C” – żrąca. Nadtlenek wodoru o stężeniu 0,4 mg/m3 powinien zabezpieczyć pracowników przed szkodliwymi skutkami działania drażniącego na oczy, skórę i błonę śluzową dróg oddechowych.
    Hydrogen peroxide is a colourless liquid that is normally handled as an aqueous solution.Hydrogen peroxide is commonly used in industry for disinfecting, bleaching and as a general oxidizing agent. The main use (48%) of hydrogen peroxide in the EU is for bleaching pulp. Other uses include manufacturing chemicals and using it as an intermediate in the synthesis of chemicals such as sodium perborate, sodium percarbonate, hydroquinone, hydrazine, organic peroxides and many others. It is used in bleaching textiles and other products, wastewater and waste gas treatment, disinfection, beverage packing, surface treatment, etching and cleaning. Small quantities are used in consumer products such as cosmetics, toothpaste and deodorants. Hydrogen peroxide causes irritation of the respiratory tract and eyes. Inhalation of high concentrations of the vapour or mist of hydrogen peroxide may cause extreme irritation of the nose and throat. Even short periods of exposure may cause stinging and watering of the eye and exposure to 9.2 mg/m3 has been reported to cause lung irritation in humans. Higher levels of exposure may cause headache, dizziness, vomiting, diarrhoea, tremors, numbness, convulsions, pulmonary oedema, unconsciousness, and shock. Contact of hydrogen peroxide with the skin can cause severe skin damage. An irritant of the eyes, mucous membranes, lungs and skin is a critical effect of hydrogen peroxide. The MAC value for hydrogen peroxide was calculated lated on the basis of the LOAEL (0.83 mg/m3) value and uncertainty factor (Uf= 2). The MAC value of 0.4 mg/m3 is recommended and the value of STEL of 0.8 mg/m3. An additional notation of hydrogen peroxide is C – corrosive compounds.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 1 (75); 21-55
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obciążenia zawodowe strażaka-ratownika - ocena subiektywna
    Firefighter-rescuers occupational workload - subjective evaluation
    Autorzy:
    Wakuła, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/179401.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    stres
    stres zawodowy
    strażak
    środowisko pracy
    stress
    occupational stress
    firefighter
    work environment
    Opis:
    Problem stresu wśród strażaków-ratowników jest wciąż aktualny, a badania jego przyczyn oraz poszukiwanie sposobów jego ograniczania powinny być podejmowane wspólnie przez naukowców, organizatorów pracy, służbę bhp oraz samych strażaków-ratowników. Głębsze poznanie i rozumienie problemów tej grupy zawodowej pomoże w podejmowaniu właściwych działań profilaktycznych. W artykule przedstawiono wyniki ankiety przeprowadzonej w grupie aktywnych zawodowo strażaków-ratowników, dotyczącej subiektywnej oceny wybranych aspektów pracy w ich zawodzie.
    The problem of stress among firefighters-rescuers is still there. Therefore, scientists, employees, OSH services and firefighters-rescuers themselves should continue to study its causes and search for ways to reduce it. Deep insight and understanding of the problems of firefighter-rescuers will help develop proper preventive measures. The article presents results of a survey conducted among active firefighters-rescuers on a subjective evaluation of selected aspects of their work.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2009, 11; 16-18
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2-Metyloazirydyna
    2-Methylaziridine
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Knapek, R
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137861.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    metyloazirydyna
    propylenoimina
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    2-methylaziridine
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    2-Metyloazirydyna (MA) jest bezbarwną, oleistą, wysoce łatwopalną cieczą o „rybim” zapachu charakterystycznym dla amin alifatycznych. Jest stosowana jako półprodukt w syntezie organicznej, do produkcji tworzyw sztucznych, klejów i spoiw, pestycydów, farmaceutyków, do modyfikacji żywic lateksowych, barwników oraz innych tworzyw i włókien sztucznych. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie znaleziono informacji ani o ostrych zatruciach, ani o toksyczności i rakotwórczości 2-metyloazirydyny u ludzi narażonych na działanie tej substancji w miejscu pracy. Oceniono, na podstawie wyników badań na zwierzętach w warunkach narażenia ostrego, że 2- -metyloazirydyna działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu, a także działa drażniąco, powodując poważne uszkodzenia oczu. Ocenia się, że działanie drażniące 2-metyloazirydyny jest około 5 ÷ 8 razy słabsze niż azirydyny. Związek wykazuje silne działanie nefrotoksyczne – po jednorazowym podaniu dootrzewnowym indukował martwicę brodawek nerkowych u szczurów. Badania nad działaniem rakotwórczym 2-metyloazirydyny przeprowadzono tylko na jednym gatunku zwierząt. Substancja podawana dożołądkowo szczurom powodowała wzrost liczby przypadków nowotworów. U samic odnotowano statystycznie istotny wzrost liczby przypadków gruczolakoraków sutka, a u samców wzrost liczby przypadków białaczki szpikowej i niewielki wzrost liczby przypadków gruczolakoraka jelita cienkiego. Ponadto u zwierząt obu płci obserwowano wzrost liczby przypadków glejaka mózgu i raka płaskonabłonkowego kolczysto-komórkowego przewodu słuchowego zewnętrznego. Wyniki badania posłużyły do ilościowej oceny ryzyka choroby nowotworowej u ludzi narażonych na 2-metyloazirydynę. W Unii Europejskiej zaklasyfikowano 2-metyloazirydynę do substancji, które rozpatruje się jako rakotwórcze dla człowieka (Rakotw. kat. 2.) i taka sama klasyfikacja obowiązuje obecnie w Polsce. 2-Metyloazirydyna jest uznana za kancerogen także przez IARC (grupa 2B), ACGIH (grupa A3), NIOSH, NTP i w Niemczech (grupa 2.) – w większości uzasadnieniach podkreślone jest, że działanie rakotwórcze substancji obserwowano u zwierząt, natomiast nie ma badań epidemiologicznych i nie jest znane odniesienie wyników badań na zwierzętach do ludzi. 2-Metyloazirydyna nie jest zaklasyfikowana jako mutagen, ale w wielu badaniach uzyskano wyniki potwierdzające jej działanie mutagenne, np.: w testach na bakteriach, drożdżach i muszce owocowej, w badaniach transformacji nowotworowych na komórkach myszy i chomika oraz w teście nieplano-wej syntezy DNA na fibroblastach ludzkich w warunkach in vitro i w warunkach in vivo w teście mikrojądrowym na komórkach somatycznych szczura. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie ma informacji dotyczących wyników badań działania teratogennego lub wpływu na rozrodczość 2-metyloazirydyny. Brak jest również danych na temat toksykokinetyki i mechanizmu jej działania. Za efekt krytyczny 2-metyloazirydyny uznano jej działanie drażniące. Ponieważ w dostępnym piśmiennictwie nie ma danych liczbowych dotyczących działania drażniącego substancji, zaproponowano przyjęcie stężenia 4,7 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia 2-metylo-azirydyny, czyli na poziomie przyjętym także przez ACGIH do 2009 r. Stężenie 4,7 mg/m3 jest wartością spójną z zaproponowaną wartością NDS azirydyny, przy uwzględnieniu, że azirydyna działa 5 ÷ 8 razy silniej. Brak jest podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwi-lowego (NDSCh) i wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 2-metyloazirydyny. Zaproponowano takie dodatkowe oznakowanie substancji: Rakotw. Kat. 2. – substancja rozpatrywana jako rakotwórcza dla ludzi; Sk – substancja wchłania się przez skórę oraz I – substancja o działaniu drażniącym.
    2-Methylaziridine (MA) is a colorless, oily, highly flammable liquid with a fishy odour, characteristic for aliphatic amines. It is used as an intermediate in organic synthesis, in the production of plastics, adhesives, pesticides, pharmaceuticals, modified latex surface coating resins, dyes and other polymers. There is no information about acute poisonings and toxicity or carcinogenic activity of 2-methy-laziridine in humans occupationally exposed to this substance. On the basis of animals data from acute exposure experiments, 2-methylaziridine has been assessed as very toxic by inhalation, in contact with skin and if swallowed and it is also a severe eye irritant with risk of serious damage to eyes. The irritation activity of 2-methylaziridine is considered about 5 – 8 times lower than that of aziridine. This substance also showed a strong nephrotoxic activity after peritoneal administration to rats. Studies on carcinogenic activity of 2-methylaziridine was conducted only on rats. Oral administration caused an increased incidence of neoplasms: breast tumors (mainly adenocarcinomas) in females, leukemias and intestinal adenocarcinomas in males, gliomas and ear-duct squamous-cell carcinomas in animals of both sexes. Quantitative risk assessment of cancer was conducted on the basis of this experiment. In the European Union 2-methylaziridine is classified as a substance which should be regarded as carcinogenic to human (Carc. Cat. 2), the same classification is obligatory in Poland. 2-Methy-laziridine is considered as a carcinogen also by IARC (group 2B – possibly carcinogenic to humans), ACGIH (A3 - confirm animal carcinogen with unknown relevance to humans), NIOSH, NTP and in Germany (category 2). Carcinogenic activity of 2-methylaziridine was observed only in animals, there are no data about car-cinogenic effects in humans chronically exposed to it, and the relevance of animal data to humans is unknown. Irritation is the critical effect of 2-methyloaziridine. Due to lack of qualitative data concerning irritat-ing activity of this substance, the concentration of 4.7 mg/m3 was proposed as a maximum admissible concentration (MAC) of 2- metyloaziridine. It is the same level as that established by ACGIH before 2009. The proposed MAC value is consistent with the MAC value of aziridine, taking into account that the irritating activity of aziridine is 5 – 8 times greater. Additional notations for 2-methylaziridine are Carc. Cat. 2 - a substance which should be regarded as carcinogenic to human, Sk – a substance which can be absorbed through skin and I – an irritating substance.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 4 (62); 89-111
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Izocyjanian metylu
    Methyl isocyanate
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137257.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    izocyjanian metylu
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    methyl isocyanate
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    Izocyjanian metylu (MIC) jest lotną, bezbarwną cieczą o ostrym, nieprzyjemnym zapachu, którą stosuje się głównie do syntezy insektycydów i herbicydów z grupy metylokarbaminianów, pianek poliuretanowych oraz tworzyw sztucznych. Izocyjanian metylu ze względu na dużą reaktywność oraz lotność nie jest transportowany do innych zakładów, lecz jest wykorzystywany w miejscu jego produkcji. Izocyjanian metylu w warunkach przemysłowych wchłania się do organizmu przede wszystkim drogą inhalacyjną i przez skórę. Izocyjanian metylu zaklasyfikowano jako produkt: działający bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, działający toksycznie w kontakcie ze skórą i po połknięciu, działający drażniąco na drogi oddechowe i skórę, mogący powodować poważne uszkodzenia oczu oraz uczulenie w następstwie naraże-nia drogą oddechową i w kontakcie ze skórą, a także mogący szkodliwie działać na funkcje rozrodcze człowieka.
    Methyl isocyanate is a volatile, colorless liquid with a sharp, unpleasant odor. It has been used in industry primarily as a chemical intermediate in the production of a wide variety of insecticides and herbicides and, to a lesser extent, in the production of polyurethane foams and plastics. Methyl isocyanate has been assessed as very toxic by inhalation, in contact with skin and if swallowed and it is also a severe eye irritant with risk of serious damage to eyes. It is respiratory system and skin irritant too and it is sensitizer for skin and respiratory system. Reproductive toxicity was observed among women to methyl isocyanate. Humans exposed acutely by inhalation to methyl isocyanate may experience long-term (as well as immediate) damage to pulmonary and extrapulmonary systems. The lung is probably the critical target organ for long-term effects from acute exposure, although adverse effects on other organs (e.g., eye, reproductive, and gastrointestinal) also exist. The late responses to the acute exposure suggest an immunological component, which could involve several systems including lung, eye, liver, and kidney. In setting the MAC value of methyl isocyanate, the results of an acute irritation study (RD50 concentration which produces a 50% reduction in breath rate in mice exposed for 10 min. was 3,05 mg/m3) was considered. According to the above data, the MAC value for methyl isocyanate was established at 0,03 mg/m3 (0,01 RD50) and the value of STEL at 0,047 mg/m3. Additional notations methyl isocyanate are Sk – a substancje chich can be absorber through skin and I – an irritating substancje.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 2 (68); 93-116
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowisko pracy i role socjologów zakładowych oraz ich doświadczenia zawodowe
    Working environment and the roles of factory sociologists and their professional experiences
    Autorzy:
    Kolasińska, Elżbieta
    Polkowska, Dominika
    Wegenschimmel, Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413467.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    roles of factory sociologists, socialist workplace, working environment
    role socjologów zakładowych, socjalistyczny zakład pracy, środowisko pracy
    Opis:
    This article has a theoretical and practical nature and concerns the issue of work and the role of factory sociologists in socialist workplaces, as well as their involvement in the movement of company sociologists and competences in the future. The purpose of this article is to present the functions of a socialist workplace and the roles of company sociologists. The article presents the definition of a socialist workplace, the concept of a factory sociologist, his or her role in socialist enterprises, as well as the sociologist’s competences from the perspective of the profession for the future. This elaboration is the result of a nationwide project entitled: “Doyens of the Sociology of Work in Poland” as part of the Section of Sociology of Work of the Polish Sociological Association.
    Celem tekstu jest przedstawienie pracy i roli socjologów zakładowych w socjalistycznym przedsiębiorstwie na podstawie wywiadów narracyjnych (częściowo biograficznych) z osobami zatrudnionymi na takich stanowiskach w okresie PRL opracowanych z wykorzystaniem metodologii historii mówionej. W artykule przedstawiono definicję socjalistycznego zakładu pracy, pojęcie socjologa zakładowego, jego rolę w socjalistycznych zakładach pracy oraz wpływ tej pracy na dalszą karierę zawodową. Opracowanie jest efektem ogólnopolskiego projektu pt. „Nestorzy socjologii pracy w Polsce” zrealizowanego w ramach Sekcji Socjologii Pracy Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i stanowi wkład do historycznej analizy polskiej odmiany socjologii pracy.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2019, 68, 3; 43-69
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2-Cyjanoakrylan etylu
    Ethyl cyanoacrylate
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137318.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    2-cyjanoakrylan etylu
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    ethyl 2-cyanoacrylate
    occupational exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    2-Cyjanoakrylan etylu (ECA) jest bezbarwną cieczą o drażniącym, słodkim zapachu podobnym do eterów, którą stosuje się do produkcji klejów i polimerów. 2-Cyjanoakrylan etylu zaklasyfikowano jako produkt działający drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. W warunkach przemysłowych związek wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną. Głównymi skutkami ostrego inhalacyjnego narażenia na 2-cyjanoakrylan etylu na ludzi i zwierzęta jest jego działanie drażniące na oczy oraz błony śluzowe górnych i dolnych dróg oddechowych. Działanie drażniące 2-cyjanoakrylanu etylu na ludzi stwierdzano po narażeniu na związek o stężeniach 1,6 lub 4,6 mg/m3, natomiast narażenie na związek o stężeniu 0,2 mg/m3 nie powodowało u narażonych ujemnych skutków zdrowotnych. 2-Cyjanoakrylan etylu jest ponadto uważany za potencjalny alergen skóry, ponieważ u osób narażonych wywoływał kontaktowe alergiczne zapalenie skóry na dłoniach, ramionach i plecach.
    Ethyl cyanoacrylate is a clear, colorless liquid with an unpleasant, irritating, acrid odor. Ethyl cyanoacrylate is used as an adhesive to bond a variety of materials, e.g., glass, metal, plastic, rubber, and biological tissue. It has many industrial and domestic applications as polymerization takes place within seconds upon contact without requiring heat or a catalyst. Ethyl cyanoacrylate is a strong local irritant affecting the eyes and the mucous lining of the nose, throat, and upper respiratory tract. Skin contact can cause adhesions resulting in mechanical damage, inflammation, and necrosis to the tissues affected. Ethyl cyanoacrylate is not mutagenic with or without metabolic activation. Ethyl cyanoacrylate adhesives have produced allergic contact dermatitis and asthma in users. On the basis of the results obtained after occupational exposure of human to ethyl cyanoacrylate in concentration of 4.6 mg/m3 (LOAEL), which caused irritant effects, the MAC value for ethyl cyanoacrylate was established at 1.0 mg/m3 and the value of STEL at 2.0 mg/m3. ‘’I’’ – an irritating substance is an additional notation.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 3 (69); 31-45
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Technical aspects of the dentist’s work safety
    Autorzy:
    Markowska-Dyner, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/111718.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
    Tematy:
    dentist
    ergonomics
    occupational risk
    technical factors of the work
    environment
    work safety
    dentysta
    ergonomia
    ryzyko zawodowe
    środowisko
    bezpieczeństwo pracy
    Opis:
    In the work of a dentist there are many factors that affect the occupational risk. They cover the area of the human factor, work organization and technical area. The latter often determines the safety and ergonomics of the workplace. The purpose of this article is to identify occupational hazards in the work of a dentist, with particular emphasis on the technical area. The method used in the article is a survey supported by observation with elements of a direct interview. The research tool used in the article is a questionnaire in the form of a checklist.
    Źródło:
    Production Engineering Archives; 2018, 21; 40-43
    2353-5156
    2353-7779
    Pojawia się w:
    Production Engineering Archives
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Octan etylu. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Ethyl acetate. Documentation
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137884.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    octan etylu
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    środowisko pracy
    ethyl acetate
    occupational
    exposure
    maximum admissible concentration
    working environment
    Opis:
    Octan etylu (EA) jest przezroczystą, bezbarwną cieczą lotną stosowaną w przemyśle: kosmetycznym, organicznym i farmaceutycznym, a także w laboratoriach jako odczynnik. Stosuje się go także jako plastyfikator tworzyw sztucznych oraz rozpuszczalnik organiczny: farb, lakierów, emalii, żywic estrowych, olejów, tłuszczów, a także jako surowiec w wielu syntezach organicznych. Octan etylu dzięki swojemu specyficznemu zapachowi ma zastosowanie w przemyśle kosmetycznym oraz spożywczym do produkcji związków zapachowych i smakowych. Octan etylu został zaklasyfikowany urzędowo jako substancja drażniąca z przypisanym zwrotem zagrożenia: działa drażniąco na oczy. Powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry i zawroty głowy. Octan etylu w warunkach narażenia zawodowego wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną oraz przez skórę. Populację osób narażonych na octan etylu stanowią głównie pracownicy zatrudnieni przy jego produkcji. W 2007 r. liczba osób zawodowo narażonych na octan etylu powyżej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), czyli 200 mg/m3, wynosiła, według działów PKD, 46 osób, a w 2010 r. 45 osób. U ludzi głównymi skutkami narażenia ostrego inhalacyjnego na mgły lub pary octanu etylu o dużych stężeniach były stany zapalne nosa i gardła spowodowane działaniem drażniącym związku. U osób narażanych obserwowano ponadto: bóle głowy, nudności, osłabienie i dyskomfort związany z intensywnym zapachem związku. Podobne objawy, lecz mniej nasilone, występowały u ludzi narażonych zawodowo na działanie octanu etylu. Octan etylu nie jest klasyfikowany jako rakotwórczy dla ludzi. Na podstawie wyników badań doświadczalnych na zwierzętach nie stwierdzono wpływu octanu etylu na rozrodczość, nie wykazano jego działania teratogennego i embriotoksycznego. Wyniki badań działania mutagennego i genotoksycznego octanu etylu są w większości przypadków negatywne.U ludzi za skutek krytyczny działania octanu etylu drogą inhalacyjną przyjęto działanie związku drażniące na oczy i błony śluzowe dróg oddechowych. Wartość NDS octanu etylu wyliczono na podstawie wartości NOAEL uzyskanej z wyników badania przeprowadzonego na ochotnikach narażanych na octan etylu o stężeniu 1468 mg/m3 przez 4 h. Wyliczona wartość NDS octanu etylu wynosi 734 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące octanu etylu zaproponowano ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) równej 1468 mg/m3 i oznakowanie związku literą „I" oznaczającą substancję o działaniu drażniącym. Przyjęte wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym octanu etylu oraz przed jego potencjalnym działaniem na układ nerwowy. Nie ma w dostępnym piśmiennictwie danych ilościowych na temat wchłaniania octanu etylu przez skórę. Na podstawie wyników badań na królikach narażanych na octan etylu nie stwierdzono objawów ostrej toksyczności, dlatego nie ma podstaw do oznakowania związku literami „Sk" oznaczającymi substancję wchłaniającą się przez skórę.
    Ethyl acetate is colourless, transparent liquid with a fruity odour. It is one of the most widely used solvents and extractants in various industrial applications. Ethyl acetate is absorbed well by inhalation and rapidly hydrolyzed to ethanol and acetic acid, which are metabolized further. Its acute toxicity is very low. The critical effect in human is irritation of the upper respiratory tract and eyes after exposure to concentrations of over 1468 mg/m3. In high, almost lethal concentrations, ethyl acetate is narcotic and causes lung damage. Daily application of ethyl acetate led to defatting of the skin and damage to the stratum comeum of tested persons. Studies of volunteers exposed to ethyl acetate showed its irritating effect on the eyes and airways after exposure to a concentration of 1468 mg/m3 (LOAEL). Following the above data, the MAC value for ethyl acetate was established at 734 mg/m3 and the value of STEL at 1468 mg/m3. The proposed values of the hygienic standards should protect workers from harmful effects of ethyl acetate on their eyes, airways and nervous system. An additional notation for ethyl acetate: "I" - an irritant substance.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 2 (76); 73-94
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of technical safety of employees during the operation of the laser cutter
    Autorzy:
    Palega, Michal
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88601.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
    Tematy:
    technical safety
    safety of machinery and equipment use
    occupational hazards
    mechanical hazards
    laser cutter operator
    bezpieczeństwo techniczne
    ryzyko zawodowe
    zagrożenia mechaniczne
    środowisko pracy
    ocena ryzyka zawodowego
    bezpieczeństwo i higiena pracy
    BHP
    zagrożenia zawodowe
    Opis:
    The operation of various types of machinery and equipment constituting a material work environment exposes employees to many different hazards (especially mechanical hazards). According to the Polish law, the basic duty of both machine manufacturers and employers is to limit the level of these hazards and to provide employees with broadly understood safety. The article presents the basic issues related to the technical safety of laser cutter operators on the example of a selected industrial plant. Technical and organizational solutions used to reduce the level of risk associated with the use of the selected machine were assessed.
    Źródło:
    System Safety : Human - Technical Facility - Environment; 2020, 2, 1; 131-141
    2657-5450
    Pojawia się w:
    System Safety : Human - Technical Facility - Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kumen : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Cumene : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Jankowska, A.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138412.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    kumen
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    cumene
    occupational exposure
    OEL
    working environment
    Opis:
    Kumen jest lotną, bezbarwną cieczą o ostrym aromatycznym zapachu podobnym do zapachu benzyny. Jest stosowany w syntezie organicznej do produkcji fenolu i acetonu, jako rozpuszczalnik: farb, lakierów i żywic, a także dodatek do paliw lotniczych. Kumen stosuje się także w przemyśle drukarskim i gumowym. Według informacji udostępnionych przez Państwowy Inspektorat Sanitarny w Polsce nie odnotowano w 2010 r. przekroczeń obecnie obowiązującej wartości NDS kumenu, tj. 100 mg/m³, natomiast w 2014 r. 51 osób było narażonych na kumen o stężeniach wynoszących od 0,1 (tj. 10 mg/m³) do 0,5 obowiązującej wartości NDS (tj. 50 mg/m³). Pary kumenu wykazują działanie drażniące na drogi oddechowe. U ludzi duże stężenia kumenu w powietrzu spowodowały bolesne podrażnienie oczu i górnych dróg oddechowych. Kumen wykazuje niską toksyczność ostrą. U zwierząt doświadczalnych głównymi skutkami narażenia inhalacyjnego na kumen było upośledzenie funkcji ośrodkowego układu nerwowego. W narażeniu przewlekłym kumen wykazywał działanie hepatotoksyczne. W badaniach w warunkach in vitro kumen nie wykazywał działania genotoksycznego ani mutagennego. W badaniach in vivo test mikrojądrowy dał wynik dodatni jedynie wówczas, gdy kumen podano dootrzewowo szczurom. Natomiast test kometowy wskazywał na zależny od wielkości dawki kumenu wzrost uszkodzenia DNA tylko w hepatocytach u samców szczurów i komórkach płuc samic szczurów. Z kolei, metabolit kumenu – α-metylostyren nie wykazywał działania mutagennego w testach na bakteriach, natomiast powodował uszkodzenie chromosomów w kulturach komórkowych oraz komórkach gryzoni. Eksperci IARC zaliczyli kumen do grupy 2.B – czynników przypuszczalnie rakotwórczych dla ludzi na podstawie wystarczających dowodów działania rakotwórczego kumenu na zwierzęta. Inhalacyjne narażenie myszy prowadziło do wzrostu częstości występowania: gruczolaków i raków pęcherzykowych oskrzelikowych, naczyniakomięsaków krwionośnych w śledzionie samców myszy oraz gruczolaków i raków wątrobowokomórkowych u samic myszy. U szczurów narażanych inhalacyjnie na kumen stwierdzono wzrost występowania gruczolaków nabłonka oddechowego nosa u zwierząt obu płci. U samców szczurów obserwowano wzrost występowania gruczolaków i raków kanalików nerkowych. Kumen jest dobrze wchłaniany wszystkimi drogami narażenia. Jest substancją lipofilną, która jest dobrze rozmieszczana w organizmie. Metabolizm kumenu w organizmie przebiega z udziałem cytochromu P-450. Głównym metabolitem zidentyfikowanym w moczu był 2-fenylo-2-propanol, natomiast w wydychanym powietrzu wykryto kumen oraz α-metylostyren. W 2014 r. eksperci Scientific Committee for Occupational Exposure Limits to Chemical Agents (SCOEL) przygotowali zmianę wartości wskaźnikowej kumenu, tj. zmniejszenie stężenia 100 mg/m3 (dyrektywa 2000/39/WE) do 50 mg/m³, natomiast pozostawienie wartości STEL na tym samym poziomie, tj. 250 mg/m³. Związek zaliczono do grupy D związków rakotwórczych, czyli do związków, które nie działają genotoksycznie i nie oddziałują na DNA, dla których można ustalić wartość dopuszczalną na podstawie wartości NOAEL. Polska nie zgłosiła uwag do proponowanej przez SCOEL wartości OEL oraz STEL dla kumenu w trakcie konsultacji publicznych, które trwały do września 2014 r. Nowa wartość wskaźnikowa została ustalona na pod-stawie 3-miesięcznego badania National Toxicology Program (NTP) na szczurach i myszach oraz przyjętej wartości NOAEC na poziomie około 310 mg/m³ (62,5 ppm) dla działania hepatotoksycznego kumenu. Eksperci SCOEL ustalili wartość STEL kumenu na poziomie 250 mg/m³, ze względu na działanie drażniące par kumenu na drogi oddechowe oraz na ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto przyjęto notację „skin” dla kumenu, ze względu na możliwość wchłaniania się substancji przez skórę. Za dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym (DSB) eksperci SCOEL ustalili 7 mg 2-fenylo-2-propanolu/g kreatyniny (po hydrolizie moczu). Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) kumenu ustalono na podstawie działania hepatotoksycznego oraz nefrotoksycznego (zwiększenie masy wątroby i nerek). Za wartość NOAEC przyjęto stężenie kumenu równe 310 mg/m3 ustalone na podstawie wyników 3-miesięcznego badania NTP na szczurach. Zaproponowano zmniejszenie do 50 mg/m³ obowiązującej wartości NDS – 100 mg/m3. Z uwagi na działanie drażniące par kumenu na drogi oddechowe oraz na ośrodkowy układ nerwowy zaproponowano pozostawienie obowiązującej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 250 mg/m³, co odpowiada wartości STEL przyjętej w SCOEL. Zaproponowano także wartość dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) równą 7 mg 2-fenylo-2-propanolu/g kreatyniny w moczu (dla próbek poddanych hydrolizie i pobranych bezpośrednio po zakończeniu zmiany roboczej). Zalecono pozostawienie oznakowania związku literą „I” (substancja o działaniu drażniącym) oraz notą „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową).
    Cumene is a clear, colourless liquid with a strong aromatic gasoline-like odour. Cumene is used for the synthesis of phenol and acetone and as a solvent in paints, varnishes and resins. It is also used in the printing and rubber industries. According to data from Polish Chief Sanitary Inspectorate, in 2010, no workers were occupationally exposed to cumene in concentrations exceeding Polish OEL values (100 mg/m3 ). In 2014, 51 workers were exposed to cumene in concentrations from 0.1 to 0.5 MAC value (from 10 mg/m3 to 50 mg/m3 ). Cumene vapours are irritating to the respiratory tract. In humans, high concentrations of cumene cause painful irritation to the eyes and the respiratory tract. In animals, cumene causes mainly CNS depression. Chronic exposure to cumene can cause hepatotoxicity. In vitro tests indicated no mutagenic and no genotoxic potential of cumene. Intraperitoneal injection of cumene induced micronuclei in bone marrow of rats. Dose-related increases in DNA damage were observed in liver cells of male rat and lung cells of female mouse. A metabolite of cumene, α-methylstyrene, was not mutagenic in bacterial tests but induced chromosomal damage in cell cultures and rodent cells. IARC experts classified cumene in group 2.B – chemicals possibly carcinogenic to humans based on sufficient evidence in experimental animals for the carcinogenicity of cumene. Exposure of mice to cumene by inhalation increased the incidence of alveolar/bronchiolar adenoma and carcinoma in males and females mice, haemangiosarcoma of the spleen in male mice and hepatocellular adenoma in female mice. Exposure of rats to cumene by inhalation increased the incidence of nasal adenoma in males and females and renal tubule adenoma and carcinoma in male rats. Cumene is well absorbed. It is a lipophilic substance which is well distributed in the whole body. Cytochrome P-450 is involved in cumene metabolism. Main metabolite identified in urine was 2-phenyl-2-propanol and in exhaled air α-methylstyrene. In 2014, Scientific Committee for Occupational Exposure Limits to Chemical Agents (SCOEL) prepared change of indicative OEL for cumene – reduction of concentration from 100 mg/m3 (directive 2000/39/WE) to 50 mg/m³, STEL value 250 mg/m3 remain unchanged. The compound was included in SCOEL carcinogenicity group D (not genotoxic and not affecting DNA chemicals), for which a health-based OEL may be derived on the basis of NOAEL value. Poland did not submit any comments on SCOEL proposal during public consultations in 2014. A new indicative OEL was derived on the basis of 3-month NTP inhalation studies in rats and mice. SCOEL established 310 mg/m³ (62.5 ppm) level as a NOAEC for hepatotoxicity. A STEL of 250 mg/m3 (50 ppm) have been recommended to protect against respiratory tract irritation and behavioural effects. Moreover, a “skin notation” was recommended because of its probable skin penetration. BLV recommended by SCOEL is 7 mg 2-phenyl-2-propanol per gramme of creatinine in urine (after hydrolysis). To determine MAC value for cumene hepatotoxicity and nephrotoxicity were adopted as a critical effect. The Expert Group for Chemicals Agents established 310 mg/m³ as NOAEC based on 3-month NTP inhalation studies in rats and proposed reduction of the current MAC value from 100 to 50 mg/m3 . It was agreed that the previous STEL value of 250 mg/m3 should remain unchanged, which is also in accordance with the value recommended by SCOEL. Recommended BEI value is 7 mg 2-phenyl-2-propanol per gramme of creatinine in urine (after hydrolysis), sampled immediately after work shift. It was recommended to remain “I” (irritant) and “Sk” (substance can penetrate skin) labelling of cumene.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 1 (91); 63-95
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trimetyloamina : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Trimethylamine : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Jankowska, A.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137969.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    trimetyloamina
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    trimethylamine
    occupational exposure
    OEL
    working environment
    Opis:
    Trimetyloamina (TMA) w temperaturze pokojowej jest gazem palnym o bardzo nieprzyjemnym zapachu zepsutych ryb. Próg zapachowy trimetyloaminy znajduje się w przedziale 0,5 ÷ 1,9 μg/m3. Substancja ta bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Trimetyloamina jest dostępna jako: bezwodny sprężony gaz, 33-procentowy roztwór w etanolu lub 40-procentowy roztwór wodny. Substancja ta jest głównie stosowana w syntezie organicznej do produkcji soli choliny, a przede wszystkim chlorku choliny. Trimetyloamina jest również stosowana do produkcji: substancji słodzących, skrobi kationowej, środków wabiących owady, środków dezynfekujących, żywicy anionowo-wymiennej mocnej zasady, a także jako przyspieszacz w procesie wulkanizacji, przy produkcji tworzyw sztucznych oraz do produkcji czwartorzędowych związków amoniowych. Ponadto trimetyloaminę stosuje się jako czynnik ostrzegawczy do nawaniania gazu i czynnik flotacyjny. Substancja ta jest zamieszczona w projekcie dyrektywy ustalającej 5. wykaz wskaźnikowych wartości dopuszczalnych z wartością OEL – 4,9 mg/m3 oraz krótkoterminową STEL – 12,5 mg/m3. Głównym skutkiem ostrego i przewlekłego działania trimetyloaminy jest działanie drażniące. Trimetyloamina może być szkodliwa dla ludzi narażonych drogą inhalacyjną, pokarmową lub przez skórę. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na trimetyloaminę są: oczy, skóra oraz górne drogi oddechowe. Próg działania drażniącego trimetyloaminy u ludzi narażonych jednorazowo został ustalony na poziomie 1 481 mg/m3 (mediana). U pracowników narażonych zawodowo na związek o stężeniu 48,5 mg/m³ i większym obserwowano umiarkowane skutki działania drażniącego na: układ oddechowy, oczy oraz skórę. U ludzi zatrudnionych przy produkcji i konfekcjonowaniu trimetyloaminy, narażonych na związek o stężeniach 0,24 ÷ 19,5 mg/m³ (głównie poniżej 12,1 mg/m³), nie obserwowano żadnychskutków zdrowotnych narażenia. Nie ma wyników badań dotyczących działania uczulającego trimetyloaminy. Trimetyloamina nie wykazuje działania mutagennego ani genotoksycznego. W dostępnym piśmiennictwie i bazach danych nie znaleziono informacji odnośnie działania rakotwórczego trimetyloaminy. W badaniach na myszach stwierdzono działanie embriotoksyczne trimetyloaminy. Wartość NOAEL (największa dawka substancji, przy której nie występuje statystycznie lub biologicznie istotny wzrost częstości występowania szkodliwych skutków lub ich nasilenia w grupie narażanej w porównaniu z wynikami badań grupy kontrolnej) dla myszy ustalono na poziomie 150 mg/kg mc./dzień. W 2-tygodniowym badaniu na szczurach ustalono wartość LOAEC (najmniejsze stężenie, przy którym występuje statystycznie lub biologicznie istotny wzrost częstości występowania szkodliwych skutków lub ich nasilenia w grupie narażanej w porównaniu z wynikami badań grupy kontrolnej) wynoszącą 183,75 mg/m³. Skutkiem krytycznym było działanie drażniące trimetyloaminy. Stwierdzono, że działanie układowe wystąpiło przy większych stężeniach. Wartość LOAEC dla działania drażniącego związku na: oczy, nos i gardło u ludzi ustalono na poziomie 48 mg/m³. Nie obserwowano skutków działania toksycznego trimetyloaminy poniżej stężenia 12,1 mg/m³. W większości państw, podobnie jak do tej pory w Polsce, obowiązuje wartość dopuszczalna (NDS) trimetyloaminy wynosząca 12 mg/m³, natomiast dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) – 24 mg/m³. W 2017 r. eksperci Komitetu Naukowego ds. Dopuszczalnych Norm Zawodowego Narażenia na Oddziaływanie Czynników Chemicznych w Pracy (SCOEL) zaproponowali stężenie 4,9 mg/m³ jako wartość OEL dla trimetyloaminy w celu uniknięcia szkodliwych skutków działania substancji na drogi oddechowe oraz działania drażniącego sensorycznego. Stwierdzono, że stężenie to będzie zabezpieczało również przed działaniem układowym trimetyloaminy. W celu uniknięcia “uciążliwości zapachowej” i aby zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym trimetyloaminy w SCOEL zalecono wartość krótkoterminową STEL na poziomie 12,5 mg/m³. W badaniu na działanie drażniące sensoryczne (czuciowe) na samcach myszy Swiss OF1 wyznaczona wartość RD50 dla trimetyloaminy wynosiła 147,62 mg/m3. Na podstawie wartości RD50 (147,62 mg/m3), stosując współczynnik 0,03, zaproponowano wartość NDS trimetyloaminy na poziomie 4,9 mg/m³. Wartość ta powinna zapobiegać skutkom zdrowotnym narażenia zawodowego na trimetyloaminę zarówno miejscowym, jak i układowym. Z uwagi na działanie drażniące trimetyloaminy na drogi oddechowe zaproponowano zmniejszenie obecnie obowiązującej wartości NDSCh ze stężenia 24 mg/m3 na stężenie 12,5 mg/m3. Normatyw oznakowano literą „I” (substancja o działaniu drażniącym). Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB).
    Trimethylamine (TMA) is a gas at ambient temperature, which has a pungent, fishy odour. It is commercially available as a compressed gas, 40% aqueous solution or a 33% solution in ethanol. It is used in organic synthesis, especially of choline salts, as a warning agent for natural gas and flotation agents, in the production of cationic starches, quaternary ammonium compounds, intense sweeteners and strongly basic anion exchange resins. Moreover, it is used in the production of disinfectants and insect attractants. TMA is irritating to the human respiratory tract, skin and eyes. The threshold of irritation was reported to be 1481 mg/m3 (median) after a single dose. No effects were observed in workers exposed to 0.24-19.5 mg/m³, most measurements being below 12.1 mg/m3 . A LOAEC of 48 mg/m³ was established for human based on eyes, nose and throat irritation. Animal data with repeated inhalation exposure over 2 weeks revealed a LOAEC of 183.75 mg/m³ based on respiratory irritation in a rat study. Embryotoxic effects were observed in mice (NOAEL of 150 mg/kg bw/day). The Scientific Committee for Occupational Exposure Limits to Chemical Agents (SCOEL) has established OEL of 4.9 mg/m³ and STEL of 12.5 mg/m³. A MAC value has been derived using the RD50 value (147.62 mg/m3 for TMA) and multiplying it by a factor of 0.03. The Expert Group for Chemicals Agents has proposed to reduce the current MAC value from 12 mg/m³ to 4.9 mg/m³ and the current STEL value from 24 mg/m³ to 12.5 mg/m³, which is also in accordance with the values recommended by SCOEL. It has been proposed to remain the “I” (irritant) labelling of TMA. No bases for a BEI value have been found.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 4 (98); 147-165
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diizocyjanian heksano-1,6-diylu
    1,6-Hexamethylene diisocyanate (HDI)
    Autorzy:
    Sitarek, K
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138392.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    diizocyjanian heksano-1,6-diylu
    narażenie zawodowe
    środowisko pracy
    NDS
    NDSCh
    1,6-hexamethylene diisocyanate (HDI)
    occupational exposure
    working environmet
    maximum admissible concentration
    Opis:
    Diizocyjanian heksano-1,6-diylu (HDI) jest bezbarwną cieczą o ostrym zapachu mającą wszechstronne zastosowanie przemysłowe. Używa się jej do produkcji: poliuretanów, elastomerów, gumy syntetycznej, środków antykorozyjnych, farb i lakierów. Dane na temat toksyczności tej substancji są nieliczne. Z dostępnych informacji wynika, że jest to substancja, która dobrze wchłania się w drogach oddechowych i jest wydalana głównie z moczem. Wywiera działanie drażniące na górne drogi oddechowe i na oczy oraz powoduje nadreaktywność oskrzeli i uczulenia skóry. Diisocyjanian heksano-1,6-diylu nie indukuje mutacji w testowych szczepach Salmonella Typhimurium i nie powoduje wzrostu częstości mikrojąder w erytrocytach myszy. Diisocyjanian heksa-no-1,6-diylu nie zaburzał rozrodu i rozwoju potomstwa zwierząt, a także nie indukował nowo-tworów u szczurów w następstwie 2-letniego narażenia inhalacyjnego. Zespół Ekspertów proponuje przyjęcie następujących normatywów higienicznych diisocyjanianu heksano-1,6-diylu: najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) – 0,04 mg/m3 i najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) – 0,08 mg/m3 oraz oznakowanie substancji literami „I” – substancja o działaniu drażniącym oraz „A” – substancja o działaniu uczulającym. 1,6-Hexamethylene diisocyanate (HDI)
    1,6-Hexamethylene diisocyanate (HDI) is a colourless liquid with a sharp odour. It has universal industrial use; it is used to produce polyurethanes, elastomers, synthetic gum, anticorrosive preparations, paints and varnishes. There are few data on the toxicity of this substance. According to available information, it is absorbed in the respiratory tract and eliminated mainly in urine. HDI is irritating on the upper respiratory tract and on eyes; it also causes hypersensitivity of bronchi. HDI induces an allergic reaction of the skin. 1,6-Hexamethylene diisocyanate does not induce mutation in tests with Salmonella typhimurium and does not increase the frequency of micronuclei in erythrocytes of mice. HDI is not a reproductive and development toxin and is not a carcinogen for rats. The Expert Group for Chemical Agent suggests the following hygienic norms of 1,6- -hexamethylene diisocyanate : TLV – 0.04 mg/m3 and STEL – 0.08 mg/m3, “I”– an irritating sub-stance and "A” – a sensitizating substance.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2010, 2 (64); 31-45
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Substancje rakotwórcze w środowisku pracy w świetle ustawodawstwa polskiego i europejskiego
    Carcinogens in the workplace in the light of polish and European legislation
    Autorzy:
    Skowroń, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/400815.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    substancje rakotwórcze
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    carcinogens
    working environment
    occupational exposure
    Opis:
    Narażenie pracowników na substancje rakotwórcze w środowisku pracy to kluczowy problem bezpieczeństwa i higieny pracy. Dla substancji rakotwórczych nie można ustalić bezpiecznych poziomów narażenia, bo każdy kontakt z nimi stwarza zagrożenie dla zdrowia pracownika. Różnice w wartościach dopuszczalnych stężeń dla substancji rakotwórczych wynikają w dużej mierze z różnic w przyjętych w poszczególnych państwach UE poziomach ryzyka wystąpienia u pracowników choroby nowotworowej powodowanej przez określony poziom ekspozycji na substancje o działaniu rakotwórczym. Z tego względu konieczne jest dostarczenie pracodawcom przedsiębiorstw produkujących, stosujących lub przetwarzających substancje rakotwórcze prostych do zastosowania, ale dających wiarygodne wyniki, metod i narzędzi do szacunkowej, jakościowej oceny narażenia na te niebezpieczne czynniki. Przyspieszenie prac nad weryfikacją dyrektywy 2004/37/WE i poszerzenia wykazu substancji z wartościami wiążącymi do 2020 r. o 50 substancji chemicznych o działaniu rakotwórczym i/lub mutagennym, to priorytetowy kierunek działań UE w dziedzinie bhp.
    The exposure of workers to carcinogens in a workplace is a crucial issue of occupational health and safety. For carcinogens, it is not possible to determine safe levels of exposure, because any contact with them poses a risk to the health of the worker. The differences observed in occupational exposure limits for carcinogens are largely due to the differences in cancer risk levels used. Therefore, it is necessary to provide employers of companies producing, using or processing carcinogens with methods and tools for estimation and qualitative evaluation of exposure to these dangerous substances that are simple to use, but give reliable results. Accelerating work on the review of Directive 2004/37/EC and extending the list of substances with the binding values until 2020 with 50 carcinogenic and/or mutagenic substances, is a priority direction of EU actions in the field of occupational health and safety.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2016, 50; 71-81
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PROFIL STUDENTA – PRZYSZŁEGO NAUCZYCIELA JĘZYKA ANGIELSKIEGO NABYWAJĄCEGO PEŁNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE NA STUDIACH MAGISTERSKICH
    The profile of M.A. university students – future teachers of English in the process of obtaining full professional qualifications
    Autorzy:
    Michońska-Stadnik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036637.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    teacher identity
    M.A. student profile
    teacher training
    professional qualifications
    diversified educational background
    tożsamość nauczyciela
    profil studenta
    kształcenie nauczycieli
    kwalifikacje zawodowe
    różnorodne środowisko edukacyjne
    Opis:
    In professional research literature learner identity, motivation and autonomy are frequently the focus of attention. Identity is believed to be responsible for beliefs and opinions about the process of language attainment. Although much more has been written on learner identity, teacher identity is usually marginalized. The study summarized in this paper focuses on students – future teachers of English (N=32)- who attend M.A. EFL seminars to obtain full teaching qualifications. The students were asked to give answers to seven questionnaire statements referring to their present teaching careers and their former studies. It appeared that students coming from educational backgrounds other than university frequently show gaps in knowledge of second language acquisition theory and practice. What is more, as the ELT seminars cater mostly for students from institutions outside the university, considerable remedial work is needed in order to make it possible to prepare the students to write their M.A. theses independently.
    Źródło:
    Neofilolog; 2015, 44/2; 183-192
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemoc - nowy "czynnik ryzyka zawodowego" w środowisku pracy
    Violence — a new „occupational risk factor” in the environment
    Autorzy:
    Kędzia, B.B.
    Kowalewski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180124.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    środowisko pracy
    przemoc
    psychologia pracy
    ryzyko zawodowe
    work environment
    violence
    psychology of work
    occupational risk
    Opis:
    Narastające zjawisko ekstremalnych aktów przemocy, w krajowych środowiskach o wysokim poziomie ryzyka zawodowego, prowadzące do zabójstw i dużych strat materialnych, wskazuje na konieczność podjęcia zintegrowanych działań specjalistów i instytucji do tego powołanych. Z doświadczeń krajów Unii Europejskiej oraz USA wynika, iż przemoc w środowisku pracy powinna zostać uznana jako czynnik ryzyka zawodowego.
    The increasing phenomenon of extreme acts of violence In Polish environments characterized by a high level of occupational risk, which leads to homicides and great material losses, points to a need for specialists and appropriate institutions to take up integrated actions. The experience of EU countries and the USA indicates that violence in the workplace should be considered an occupational risk factor.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2002, 1; 6-10
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mocznik – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Urea – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Skowroń, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138337.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    fenoloftaleina
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    phenolphthalein
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    Opis:
    Mocznik jest niepalnym, bezbarwnym lub białym ciałem stałym o budowie krystalicznej. Ma słaby zapach amoniaku i orzeźwiający, słony smak. Mocznik jest higroskopijny i bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Przy długotrwałym przechowywaniu oraz w roztworach wodnych substancja rozkłada się częściowo z wydzieleniem amoniaku i ditlenku węgla. Mocznik jest stosowany jako: składnik nawozów i dodatek do pasz dla zwierząt; surowiec do produkcji tworzyw sztucznych, impregnatów ognioodpornych, klejów; reduktor w selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) stosowanej w celu zmniejszenia emisji tlenków azotu ze źródeł stacjonarnych i mobilnych; surowiec do produkcji leków, kosmetyków i produktów chemii gospodarczej; środek do usuwania oblodzenia z dróg, torów kolejowych i pasów startowych; wprzemyśle spożywczym jako dodatek do wyrobów piekarniczych, napojów alkoholowych i produktów na bazie żelatyny oraz jako odczynnik w laboratoriach. W 2012 r. światową produkcję mocznika oszacowano na około 184 mln ton i jest przewidywany jego dalszy wzrost. W Europejskiej Agencji Chemikaliów mocznik zarejestrowało pięć firm z Polski. Liczba osób narażonych na mocznik w dwóch, spośród tych zakładów, wynosi łącznie 201 osób. Mocznik jest produktem endogennym, powstaje w wątrobie w cyklu mocznikowym z amoniaku tworzącego się w wyniku katabolizmu aminokwasów i białek, jest następnie wydalany przez nerki. Dorosły człowiek wydala około 20 ÷ 35 g mocznika z moczem w ciągu dnia. Informacje dotyczące skutków mocznika u ludzi pochodzą z obserwacji pacjentów z niewydolnością nerek, u których występują zwiększone stężenia mocznika we krwi. Jako skutki szkodliwe działania mocznika opisywano: bóle głowy, nudności, wymioty, omdlenia, dezorientację, zaburzenia stężenia elektrolitów we krwi. Mocznik ma słabe działanie drażniące na oczy i nie działa drażniąco na skórę. Mocznik o stężeniach powyżej 10-procentowych ma działanie keratolityczne – ułatwia złuszczanie i zwiększa przepuszczalność warstwy rogowej przez co zwiększa aktywność terapeutyczną wielu leków miejscowych. W badaniach na zwierzętach mocznik wykazywał niewielką toksyczność ostrą i przewlekłą, nie wykazywał działania rakotwórczego ani szkodliwego na rozrodczość. W UE nie ma zharmonizowanej klasyfikacji mocznika. Mocznik ma bardzo małą prężność par i narażenie będzie miało miejsce wyłącznie na pyły mocznika. W celu zabezpieczenia pracowników przed uciążliwym działaniem cząstek stałych (pyłów) mocznika zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) na poziomie 10 mg/m3, podobnie jak dla innych pyłów niesklasyfikowanych ze względu na toksyczność, ale stwarzających zagrożenie ze względu na utrudnienie widoczności. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB).
    Urea is a non-flammable, colorless or white crystalline solid. It has a faint aroma of ammonia and a cooling, saline taste. It is hygroscopic and highly soluble in water. During long-term storage and in aqueous solutions urea partly decomposes with the release of ammonia and carbon dioxide. Urea is used as a component of fertilizer and animal feed; raw material for production of plastics, flame-proofing agents, adhesives, medicines, cosmetics and household products; reductant in selective catalytic reduction (SCR) systems used to reduce NOx emissions from stationary and mobile sources; deicing compound on roads, railroad tracks and airport runways; in the food industry as an additive in bakery products, alcoholic beverages and gelatine-based products and as a reagent in laboratories. In 2012, world production of urea was estimated to be around 184 million tonnes and is predicted to increase further. In the European Chemicals Agency, urea was registered by 5 companies from Poland. The number of workers exposed to urea in 2 of these plants is 201. Urea is an endogenous product, formed in a liver in the urea cycle from ammonia formed by the catabolism of amino acids and proteins, later is excreted by kidneys. An adult man excretes about 20 ÷ 35 g of urea in a urine during a day. Most of the information on the effects of urea in humans comes from patients with renal insufficiency who have elevated urea levels. Adverse effects of urea include headache, nausea, vomiting, syncope, confusion, electrolyte abnormalities in the blood. Urea has a slight irritating effect on the eyes and does not irritate skin. At concentrations above 10% urea has a keratolytic effect – it facilitates peeling and increases the permeability of the stratum corneum, thereby increasing the therapeutic activity of many topical medications. Based on animal studies urea has low acute and chronic toxicity and no carcinogenic or reproductive toxicity. Urea does not meet the classification criteria as a CLP hazardous substance. Due to very low vapor pressure, exposure is possible to urea dust only. Therefore, to protect workers from nuisance of particulate matter (dust) of urea, the MAC (TWA) value of 10 mg/m3 was recommended as for other dusts not classified for toxicity but posing a hazard for visibility reasons. There is no basis for determining the short-term exposure limit value (STEL) and the biological exposure index value (BEI).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 4 (94); 89-107
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenoloftaleina – frakcja wdychalna : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Phenolphthalein – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138530.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    fenoloftaleina
    toksyczność
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    phenolphthalein
    toxicity
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    Opis:
    Fenoloftaleina jest bezbarwnym i bezwonnym ciałem stałym o budowie krystalicznej. W formie sproszkowanej ma kolor biały lub bladożółty. Jest nielotna, praktycznie nierozpuszczalna w wodzie, natomiast dobrze rozpuszcza się w etanolu. Nie występuje jako produkt naturalny. Syntetyczna substancja jest stosowana jako wskaźnik pH w laboratoriach, podczas prac związanych z obróbką powierzchni metali w galwanizerniach i w lakierniach oraz do pomiaru nasycenia betonu ditlenkiem węgla. Do końca ubiegłego wieku była powszechnie stosowana jako składnik środków przeczyszczających dostępnych bez recepty – dopiero w 1999 r. w agencji Żywności i Leków w USA (FDA, ang. Food and Drug Administration) usunięto fenoloftaleinę z listy substancji uznanych za bezpieczne. W Polsce w 2016 r. prace z fenoloftaleiną zgłosiło 255 zakładów pracy, z czego większość stanowiły laboratoria, a liczba narażonych osób wynosiła 2,5 tysiąca. Fenoloftaleina stosowana w dawkach terapeutycznych była dobrze tolerowana, rzadko zgłaszanymi skutkami ubocznymi były: uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, zmniejszone ciśnienie tętnicze i osłabienie. Przewlekłe stosowanie fenoloftaleiny powodowało: rozszerzenie okrężnicy, zmniejszenie grubości wyścielającej jelito błony śluzowej, zaburzenia gastryczne, odwodnienie i zaburzenie równowagi elektrolitów. W badaniu 13-tygodniowym, w którym fenoloftaleinę podawano zwierzętom doświadczalnym z paszą, myszy były bardziej wrażliwym gatunkiem od szczurów. W przypadku samców obserwowano zmiany w jądrach i najądrzach, a u zwierząt obu płci hipoplazję i martwicę komórek szpiku kostnego. Na podstawie wyników badań genotoksyczności wykazano, że fenoloftaleina działa jako promutagen i wywiera efekt klastogenny po aktywacji metabolicznej. W badaniach działania fenoloftaleiny na rozrodczość zwierząt wykazano jej szkodliwy wpływ na funkcje rozrodcze samców. W Unii Europejskiej (UE) fenoloftaleina jest zaklasyfikowana jako substancja mutagenna kategorii 2 oraz działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii 2 (ze względu na wpływ na płodność). U osób stosujących leki przeczyszczające oparte na fenoloftaleinie w badaniach kliniczno-kontrolnych obserwowano niewielki wzrost ryzyka raka jelita grubego i raka jajnika, zwłaszcza przy intensywnym stosowaniu tych środków, ale zależność nie była istotna statystycznie. W 2-letnim badaniu rakotwórczości przeprowadzonym w ramach Narodowego Programu Toksykologicznego w USA (NTP, ang. National Toxicology Program) u samców szczurów zaobserwowano istotny wzrost liczby przypadków łagodnego guza chromochłonnego rdzenia nadnerczy oraz gruczolaka i raka z nabłonka kanalików nerkowych, a u myszy obu płci odnotowano istotny wzrost liczby przypadków mięsaka histiocytarnego. Ponadto u samic wykazano wzrost liczby przypadków złośliwego chłoniaka (wszystkich typów) oraz chłoniaka grasicy i łagodnych nowotworów jajnika, w związku z czym fenoloftaleina została uznana za substancję o przewidywanym działaniu rakotwórczym na ludzi (NTP R). W eksperymencie przeprowadzonym na heterozygotycznych myszach p53(+/-) obu płci potwierdzono wzrost liczby przypadków chłoniaka. Eksperci Unii Europejskiej zaklasyfikowali fenoloftaleinę do kategorii 1B substancji rakotwórczych, czyli do substancji co do których wiadomo lub istnieje domniemanie, że są rakotwórcze dla człowieka, przy czym klasyfikacja opiera się na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach. W Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA, ang. European Chemicals Agency) uznano fenoloftaleinę za substancję wzbudzającą szczególnie duże obawy (SVHC). Obliczone na podstawie wyników badań NTP dodatkowe ryzyko chłoniaka złośliwego przy narażeniu zawodowym na fenoloftaleinę o stężeniu 8,25 mg/m3 przez 40 lat wynosi 10-4. Zaproponowano przyjęcie jako wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) fenoloftaleiny stężenia 8 mg/m3. Ponieważ fenoloftaleina jest słabo rozpuszczalnym w wodzie ciałem stałym, w środowisku pracy będzie występować jedynie narażenie na pyły tej substancji, stąd zaproponowana wartość NDS powinna dotyczyć frakcji wdychalnej substancji. Proponuje się oznakowanie fenoloftaleiny jako „Carc. 1B” informujące, że jest to substancja rakotwórcza kategorii 1B oraz „Ft” informujące, że jest to substancja działająca szkodliwie na rozrodczość. Brak jest podstaw do ustalenia najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) fenoloftaleiny oraz wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB).
    Phenolphthalein is a colorless and odorless crystalline solid; in a powdered form white or pale yellow. It is nonvolatile, practically insoluble in water, but it dissolves in ethanol. Phenolphthalein is not known to occur as a natural product. The synthetic substance is used as a pH indicator in laboratories, during work on metal surfaces in galvanizing plants as well as for measuring the saturation of concrete with carbon dioxide. Until the end of the 20th century, it was widely used as a component of non-prescription laxatives – in 1999 FDA removed phenolphthalein from the list of substances considered safe. In 2016 in Poland 255 enterprises were reported to work with phenolphthalein (mainly laboratories) and there were 2500 occupationally exposed people. Phenolphthalein used in therapeutic doses was well tolerated. Only a few side effects were reported: abdominal discomfort, nausea, reduced blood pressure and weakness. Chronic use of phenolphthalein resulted in widening of the colon, reduced thickness of the lining of the mucosa, gastric disorders, dehydration and electrolyte imbalance. In a 13-week study in which phenolphthalein was administered to laboratory animals with diets, mice turned out to be a more sensitive species from rats. Changes in testes and epididymides were observed in males and hypoplasia and bone marrow necrosis in males and females. The results of genotoxicity studies indicated that phenolphthalein acts as a promutagen and exerts a clastogenic effect after metabolic activation. Studies on the effect of phenolphthalein on the reproduction of animals indicated its harmful effect on reproductive functions of males. In the EU, phenolphthalein is classified as a category-2 mutagen and category-2 reproductive toxicant (due to its effect on fertility). A small increase in the risk of colorectal cancer and ovarian cancer was observed in case-control studies in patients using phenolphthalein-based laxatives (especially with intensive use of these agents), but the relationship was not statistically significant. In a 2-year NTP carcinogenicity study a significant increase in the number of benign phaeochromocytomas and adenomas of renal tubular epithelium was observed in male rats. There was also a significant increase in histiocytic sarcomas in mice of both sexes and in malignant lymphomas (of all types) and thymic lymphomas and benign ovarian tumors in females. Based on these experiments phenolphthalein has been identified as a substance reasonably anticipated as human carcinogen (NTP R). The experiment on heterozygous p53 (+/-) mice of both sexes confirmed an increase in lymphoma cases. Phenolphthalein is classified by European Union experts as a category-1B of carcinogenic substances, i.e. known or presumed human carcinogens, however the classification is largely based on animal evidence. The European Chemicals Agency (ECHA) identified phenolphthalein as a substance of very high concern (SVHC). Based on the NTP test results, the additional risk of malignant lymphoma at 8.25 mg/m3 occupational exposure to phenolphthalein for 40 years is 10-4. A concentration of 8 mg/m3 was proposed as the MACTWA value for phenolphthalein. Since phenolphthalein is a poorly water-soluble solid, only dust exposure of the substance will occur in the work environment, hence the proposed MAC value should concern the inhalable fraction of the substance. It is proposed to label phenolphthalein as „Carc. 1B” indicating that phenolphthalein is a category-1B carcinogen and „Ft” due to reprotoxicity. There are no bases for establishing the short-term exposure limit value (STEL) and the limit value in biological material (BEI).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 4 (98); 87-109
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena ryzyka zawodowego w aspekcie stresu cieplnego w pomieszczeniach zamkniętych
    Risk assessment in terms of heat stress in enclosed spaces
    Autorzy:
    Bogdan, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/180936.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    ryzyko zawodowe
    dyskomfort cieplny
    norma
    obciążenie cieplne
    środowisko pracy
    professional risk
    thermal discomfort
    standarization
    thermal load
    working environment
    Opis:
    W artykule zaprezentowano metodę oceny ryzyka zawodowego w pomieszczeniach zamkniętych, która dotyczy zarówno możliwości wystąpienia obciążenia cieplnego w środowisku gorącym, jak i dyskomfortu termicznego w środowisku umiarkowanym, w rozumieniu PN-EN ISO 15265:2005. Norma ta może być stosowana w każdym środowisku pracy, w którym parametry powietrza, metabolizm pracowników lub izolacyjność cieplna ich odzieży mają stałe lub zmienne w czasie wartości.
    This paper presents a method of risk assessment in enclosed spaces; it applies both to potential heat stress in hot environments and to thermal discomfort in moderate environments, as defined in PN-EN ISO 15265:2005. This standard can be used in any work environment in which the parameters of the air, the workers' metabolic rate or the thermal insulation of their clothing have stable or time-varying values.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2011, 3; 7-10
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1,4-Dichlorobenzen : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    1,4-Dichlorobenzene : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138301.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    1,4-dichlorobenzen
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    1,4-dichlorobenzene
    occupational exposure
    OEL
    working environment
    Opis:
    1,4-Dichlorobenzen jest ciałem stałym o budowie krystalicznej, bezbarwnym lub białym, o zapachu kamfory, ulegającym sublimacji. Jest stosowany jako insektycyd (głównie w środkach przeciwmolowych), fumigant, a także jako składnik środków dezodoryzujących stosowanych do pomieszczeń oraz odświeżaczy stosowanych w kontenerach na śmieci. W syntezie chemicznej jest stosowany do produkcji siarczku polifenylenu, 1,2,4 trichlorobenzenu, 2,5-dichloroaniliny oraz wielu barwników. Ma również zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. W warunkach narażenia zawodowego 1,4-di-chlorobenzenwchłania się do organizmu głównie przez drogi oddechowe. Ma niewielką toksyczność ostrą. Skutki działania przewlekłego na ludzi obejmują: działanie drażniące na oczy i błony śluzowe górnych dróg oddechowych, pogorszenie parametrów funkcji płuc, zaburzenia funkcji nerek i wątroby. W badaniach na zwierzętach w warunkach narażenia przedłużonego i przewlekłego na 1,4-dichlorobenzen per os zmiany obserwowano głównie w wątrobie oraz u szczurów samców w nerkach. Skutkiem krytycznym przewlekłego narażenia na 1,4-dichlorobenzen drogą inhalacyjną było działanie drażniące objawiające się zmianami w nabłonku jamy nosowej. Nie wykazano istotnego potencjału genotoksycznego 1,4-dichlorobenzenu. W badaniach mutagenności zarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo, w większości eksperymentów uzyskano wyniki ujemne. Stwierdzono działanie rakotwórcze 1,4-di-chlorobenzenu na zwierzęta. Po podaniu dożołądkowym u myszy obu płci obserwowano głównie nowotwory wątroby, a u szczurów samców – gruczolakoraki kanalików nerkowych. Za powstawanie nowotworów nerek u szczurów samców narażonych na 1,4-dichlorobenzen jest odpowiedzialny specyficzny niegenotoksyczny mechanizm, nieistotny w przypadku ludzi. Najbardziej istotnymi zmianami nowotworowymi u myszy obu płci stwierdzonymi w wyniku eksperymentu inhalacyjnego były nowotwory wątroby (raki i gruczolaki wątrobowo komórkowe, mięsaki histiocytarne wątroby). Mechanizm powstawania u myszy nowotworów wątroby po podaniu 1,4 dichlorobenzenu drogą pokarmową lub inhalacyjną nie jest dokładnie wyjaśniony, ale na podstawie wyników badań wykazano progowy charakter tego skutku.W badaniach dwupokoleniowych na szczurach narażanych na 1,4-dichlorobenzen per os lub drogą inhalacyjną nie stwierdzono jego wpływu na funkcje rozrodcze zwierząt. 1,4-Dichlorobenzen nie działałem briotoksycznie, fetotoksycznie ani teratogennie. Dla 1,4-dichlorobenzenu zaproponowano wartość NDS wyprowadzoną z wartości NOAEL 10 mg/kg mc./dzień uzyskaną w badaniach na psach, którym związek podawano per os(w kapsułkach) przez 52 tygodnie. Skutkiem krytycznym było działanie hepatotoksyczne substancji. Po uwzględnieniu współczynników niepewności zaproponowano wartość NDS na poziomie 12 mg/m3. Z uwagi na występowanie stężeń pikowych 1,4-dichlorobenzenu w środowisku pracy oraz działanie drażniące zaproponowano ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 3 razy NDS, czyli 36 mg/m3 Brak jest ilościowych danych dotyczących wchłaniana 1,4-dichlorobenzenu przez skórę, ale na podstawie wyników modelowania oceniono, że wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową, dlatego zaproponowano notację„skóra”. Ze względu na działanie drażniące zaproponowano również notację„I”. Dostępne dane nie są wystarczające do ustalenia wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB).
    1,4-Dichlorobenzene is a solid crystalline substance, colorless or white, with camphor-like odour. It sublimes at room temperature. It is used as insecticide (mainly in the mothballs), as a fumigant and as a component of indoor deodorants and air-fresheners used in dumpsters. 1,4-Dichlorobenzene is used in the synthesis of polyphenylene sul fide,1,2,4trichlorobenzene, 2,5-dichloroaniline and dyes. It is also used in pharmaceutical industry.1,4-Dichlorobenzene is absorbed into the body mainly by inhalation. It has low acute toxicity. Chronic effects in humans include irritation to eyes and mucous membranes of the upper respiratory tract, impaired lung function parameters, impaired kidney and liver function.In prolonged and chronic animal studies changes were observed mainly in a liver. In male rats changes were also observed in kidneys. After chronic exposure to 1,4-dichlorobenzene, changes due to irritation were observed in epithelium of the nasal cavity.1,4-Dichlorobenzene has no significant genotoxic potential. Most in vitro and in vivo mutagenicity studies were negative.1,4-Dichlorobenzene was carcinogenic to animals. Liver tumors were observed in the male and female mice after oral administration of 1,4-dichlorobenzene and after inhalation. The mechanism of liver tumor in mice after administration of 1,4-dichlorobenzene by ingestion or inhalation is not exactly clear but studies indicate the threshold nature of this effect. Adenocarcinomas of the renal tubule were observed in male rats after oral administration of 1,4-dichlorobenzene. Specific genotoxic mechanism, irrelevant for humans, is responsible for kidney tumors in male rats exposed to 1,4-dichlorobenzene.1,4-Dichlorobenzene is not embryotoxic, teratogenic or fetotoxic. There was no impact on reproductive functions of animals in the two-generation study in rats exposed to 1,4-dichlorobenzene by ingestion or by inhalation.A critical effect for exposure to 1,4-dichlorobenzene is hepatotoxic activity. Oral administration of 1,4-dichlorobenzene (in capsules) in dogs for 52 weeks caused changes in liver and NOAEL value obtained from this study was 10 mg/kg/day. On the basis of this NOAEL value, after taking into account uncertainty factors, the MAC (TWA) value of 12 mg/m3and STEL of 36 mg/m3(3 times NDS) were recommended.There is no quantitative experimental data on skin absorption of 1,4-dichlorobenzene, but on the basis of modeling data the “Skin” notation was added because absorption of substances through the skin can be as important as inhalation. It is recommended to label the substance with symbol “I” (irritant).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2015, 4 (86); 13-60
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Age-Related Thermal Strain in Men While Wearing Radiation Protective Clothing During Short-Term Exercise in the Heat
    Autorzy:
    Marszałek, A.
    Smolander, J.
    Sołtyński, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/90166.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    age
    heat
    protective clothing
    środowisko cieplne
    ochrona przed ciepłem
    promieniowanie podczerwone
    zagrożenia zawodowe
    różnice związane z wiekiem
    Opis:
    The aim of the study was to compare heat strain among different age groups of men in protective clothing during short-term physical work. Eight young (20-29 years), 6 middle-aged (41-55 years), and 6 older (58-65 years) men exercised for 30 min on a cycle ergometer (40% VO2 max) in 2 hot environments with a similar WBGT (ca. 26 ºC): once with minimal clothing without infrared radiation (E1), and once with aluminized protective clothing under infrared radiation (E2). All subjects had sedentary jobs, but only the older subjects were physically active in their leisure-time. Body temperatures, heart rate, sweat rate, and subjective feelings were determined during the tests. Higher thermal strain was observed in E2 than in E1. No age-related differences in thermal strain were observed in either experiment indicating that active older men can tolerate short work periods with protective clothing in the heat as well as younger sedentary men.
    Źródło:
    International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2004, 10, 4; 361-367
    1080-3548
    Pojawia się w:
    International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akrylonitryl : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Acrylonitril : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1845085.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    akrylonitryl
    toksyczność
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    acrylonitrile
    toxicity
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    Akrylonitryl jest wysoce łatwopalną, lotną, bezbarwną lub bladożółtą, przezroczystą cieczą o nieprzyjemnym zapachu. Związek jest bardzo reaktywny chemicznie, niestabilizowany ulega spontanicznej polimeryzacji. Jest głównie stosowany jako surowiec do produkcji włókien i tworzyw sztucznych.Akrylonitryl działa toksycznie (w warunkach narażenia przewlekłego działa szkodliwie na układ nerwowy), drażniąco i uczulająco. Jest zaklasyfikowany do kategorii zagrożenia 1B czynników rakotwórczów (na podstawie wyników badań na zwierzętach; w dostępnym piśmiennictwie i bazach danych brak informacji na temat wyników badań epidemiologicznych). Propozycję wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) akrylonitrylu wyznaczono na ilościowym szacowaniu ryzyka nowotworów OUN u szczurów, narażanych inhalacyjnie. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS akrylonitrylu w powietrzu środowiska pracy na poziomie 1 mg/m³ , przy której dodatkowe ryzyko nowotworu OUN (przy założeniu 40-letniego okresu aktywności zawodowej) wynosi 2,2 10-4 ÷ 6,2 10-4. Aby ograniczyć możliwość wystąpienia stężeń pikowych zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) akrylonitrylu na poziomie 3 NDS, tj. 3 mg/m³ . Jako wartość DSB zaproponowano 60 μg/l (2-cyjanoetylo)- waliny (CEV) we krwi pobranej po 3 miesiącach narażenia. Ze względu na działanie rakotwórcze, drażniące, uczulające oraz wchłanianie akrylonitrylu przez skórę substancję oznakowano literami: „Carc. 1B” – substancja rakotwórcza kategorii zagriożenia 1B, „A” – substancja uczulająca, „I” – substancja drażniąca oraz „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    Acrylonitrile is a highly flammable, volatile, colorless or pale yellow transparent liquid with a pungent odor. It is chemically very reactive and undergoes spontaneous polymerization. It is mainly used in the production of artificial fibers and plastics. Acrylonitrile is toxic (harmful to nervous system during chronic exposure), irritating and sensitizing. It is classified as a carcinogen category 1B based on animal studies (no evidence from epidemiological studies). The proposed TLV value for acrylonitrile was based on a quantitative risk assessment of CNS tumors in rats exposed by inhalation. The MAC value of 1 mg/m³ has been proposed, at which the additional risk of CNS cancer, assuming a 40-year period of occupation, is 2.2 10-4 – 6.2 10-4. To prevent peak concentrations, the STEL value of 3 mg/m³ has been proposed. The BLV value was proposed at 60 µg/l (2-cyanoethyl)valine (CEV) in blood collected after 3 months of exposure. Due to its carcinogenic, irritating, sensitizing effects and absorption of acrylonitrile through the skin, it should be labeled: Carc. 1B (carcinogenicity category 1B); A (sensitizing substance); I (irritant) and „skin” (skin absorption may be just as important as inhalation). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 4 (106); 37-90
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narażenie zawodowe na poszczególne grupy czynników rakotwórczych lub mutagennych w Polsce w latach 2005-2007. Substancje i preparaty chemiczne (1)
    Occupational exposure to individual groups of carcinogens or mutagens in Poland in 2005 2007. Chemical substances and preparations (1)
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Pałaszewska-Tkacz, A.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/179405.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    czynniki rakotwórcze
    czynniki mutagenne
    substancje chemiczne
    narażenie zawodowe
    środowisko pracy
    cancirogenic pollutants
    mutagenic agents
    chemical substances
    occupational exposure
    work environment
    Opis:
    Instytut Medycyny Pracy w Łodzi od 1999 roku prowadzi centralny rejestr czynników rakotwórczych w środowisku pracy. W 2005 roku znacznej zmianie uległ obowiązujący prawnie wykaz czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, dlatego w opracowaniu przedstawiono i porównano dane za lata 2005-2007. Omawiając skalę występowania i narażenia zawodowego zastosowano podział czynników rakotwórczych i mutagennych na 4 grupy, analogiczny jak w obowiązującym wykazie. Ze względu na to, że czynniki chemiczne są największą i najbardziej różnorodną grupą kancerogenów zawodowych, w pierwszej części zostało omówione narażenie na substancje i preparaty chemiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Natomiast w drugiej części omówione zostaną czynniki fizyczne, biologiczne oraz procesy technologiczne.
    The central register of carcinogenic agents in working environment has been run in the Nofer Institute of Occupational Medicine (Łódź, Poland) since 1999. In 2005 the binding inventory of carcinogenic or mutagenic agents was substantially amended, which is why data for 2005-2007 is presented and compared in this paper. In the discussion of the occurrence and occupational exposure, the carcinogenic and mutagenic agents have been divided into 4 groups, like in the binding inventory. As chemical agents are the most numerous and diverse group of occupational carcinogens, part 1 of this paper discusses exposure to carcinogenic or mutagenic substances and preparations. Part 2 will discuss physical and biological agents, and technological processes.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2009, 11; 8-11
    0137-7043
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Furan : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Furan : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Skowroń, Jolanta
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1845086.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    furan
    toksyczność
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    toxicity
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    Furan jest stosowany w syntezie organicznej, przy produkcji lakierów, leków, stabilizatorów, zamienników detergentów, środków chemicznych stosowanych w rolnictwie, laminatów odpornych na temperaturę, jako rozpuszczalnik żywic i odczynnik w laboratoriach. Furan jest zaklasyfikowany do substancji rakotwórczych kategorii zagrożenia 1B. W latach 2005-2017 wzrastała liczba zakładów pracy zgłaszających furan do Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Czynniki i Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym w Środowisku Pracy. W 2017 r. 9 zakładów zgłosiło 183 narażonych pracowników. Dotychczas w Polsce nie ustalono wartości NDS dla furanu. W warunkach narażenia zawodowego furan wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną i dermalną. Jako skutek krytyczny narażenia na furan przyjęto działanie hepatotoksyczne. Wartość NDS na poziomie 0,05 mg/m³ powinna zabezpieczyć pracowników również przed działaniem rakotwórczym. Dodatkowe ryzyko białaczki u osób zatrudnionych przez 40 lat na furan o stężeniu 0,05 mg/m³ jest poniżej 10-3 i nie przekracza wartości ryzyka akceptowalnego w środowisku pracy. Ze względu na działanie drażniące furanu ustalono wartość chwilową NDSCh na poziomie 0,1 mg/m³ . Substancja powinna być oznakowana: „Carc. 1B” (substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1B), „I” (substancja o działaniu drażniącym) oraz „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową). Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    Furan is used in the organic synthesis, in the production of varnishes, drugs, stabilizers, detergent substitutes, chemicals used in agriculture, temperature-resistant laminates, as a solvent for resins and in laboratories. Furan is classified as a carcinogen category 1B. In 2005-2017, the number of enterprises reporting furan to the Central register of occupational carcinogens or mutagens increased. In 2017, 9 enterprises reported 183 exposed people. So far, the MAC value for furan has not been established in Poland. Under occupational exposure conditions, furan is absorbed into the body by inhalation and dermal route. The hepatotoxic effect was assumed as a critical effect of exposure to furan. The OEL value at the level of 0.05 mg/m³ should also protect employees against carcinogenic effects. The additional risk of leukaemia in people exposed to furan at a concentration of 0.05 mg/m³ for 40 years is less than 10-3 and does not exceed the acceptable risk value in the working environment. The STEL value was proposed at the level of 0.1 mg/m³ . The substance should be labeled: “Carc. 1B ”(carcinogenicity category 1B), “I” (irritant) and “Skin” (skin absorption can be as important as inhalation). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 4 (106); 107-141
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2-Etyloheksan-1-ol : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    2-Ethylhexan-1-ol : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, K.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138402.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    2-etyloheksan-1-ol
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    2-ethylhexan-1-ol
    occupational exposure
    OEL
    working environment
    Opis:
    2-Etyloheksan-1-ol jest bezbarwną cieczą o słodkim smaku i lekkim, kwiatowym zapachu, przypominającym zapach róży. Związek jest alkoholem alifatycznym, ważnym półproduktem do produkcji małolotnych estrów organicznych, np. ftalanu di(2-etyloheksylu), (DEHP), stosowanych jako plastyfikatory, głównie do zmiękczania PCW Jest także stosowany jako: rozcieńczalnik, dodatek do mieszanki paliwowej silników diesla oraz do olejów smarowych, w pralniach do czyszczenia „na sucho”, przy produkcji nitro-celulozy, papieru i gumy, w przemyśle tekstylnym i spożywczym. Do środowiska przedostaje się z tworzyw sztucznych, w których ftalan di(2-etyloheksylu) został zastosowany jako plastyfikator, w tym głównie z: materiałów budowlanych i wykładzin podłogowych, ale także z innego sprzętu, np. z obudowy komputerów. 2-Etyloheksan-1-ol jest uznawany za jeden z czynników przyczynowych tzw. zespołu chorego budynku (SBS,sick building syndrome). W warunkach narażenia zawodowego 2-etylo-heksan-1-ol wchłania siędo organizmu głównie przez drogi oddechowe. Na podstawie wyników badań na zwierzętach wykazano możliwość wchłaniania związku także przez skórę, choć w znacznie mniejszym stopniu. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie ma doniesień o ostrych zatruciach ludzi 2-etyloheksan-1-olem, co wynika z niewielkiej toksyczności ostrej tej substancji. Na podstawie wyników przeprowadzonych w ostatnim dziesięcioleciu badań na ochotnikach dotyczących skutków chemosensorycznych na-rażenia na 2-etyloheksan-1-ol w warunkach narażenia drogą oddechową wykazano, że działanie drażniące 2-etyloheksan-1-olu na ludzi występuje już przy znacznie mniejszych stężeniach niż wynikało to z wyników badań na zwierzętach. U ochotników w warunkach narażenia na 2-etyloheksan-1-ol o stałym stężeniu podczas 4 h, przy stężeniu wynoszącym57,6 mg/m3wskaźniki podrażnienia błon śluzowych jamy nosowej i oczu w skali LMS określono jako „umiarkowane”. Należy jednocześnie podkreślić, że w przypadku narażenia na substancję o sinusoidalnie zmiennym stężeniu (przy średnim stężeniu na tym samym poziomie) obserwowano dodatkowo wzrost stężenia substancji P– neuropeptydu, uznanego za wskaźnik zapalenia neurogennego spowodowanego podrażnieniem nerwu trójdzielnego w popłuczynach nosowych, a także zmniejszenie przepływu powietrza przez istotny wzrost częstości mrugania powiekami. Wszystkie te wymienione parametry wskazują na działanie drażniące badanej substancji. Objawy kliniczne ostrego narażenia zwierząt na 2-etyloheksan-1-ol obejmują: apatię, brak koordynacji ruchów, chwiejny chód, depresję ośrodkowego układu nerwowego i trudności z oddychaniem. Stężenie 2-etyloheksan-1-olu powodujące u myszy zmniejszenie częstości oddechów o 50% (RD50) wynosi 238 mg/m3. W warunkach narażenia przedłużonego i podprzewlekłego zwierząt na 2-etyloheksan-1-ol narządami krytycznymi były wątroba i nerki. 2-Etyloheksan-1-ol jest szybko wydalany z organizmu w postaci metabolitów przede wszystkim z moczem. 2-Etyloheksan-1-ol w badaniach na zwierzętach doświadczalnych nie wykazywał działania: mutagennego, rakotwórczego ani działania szkodliwego na rozrodczość. Na podstawie wyników badania na ochotnikach wykazano, że krytycznym skutkiem narażenia na 2-etyloheksan-1-ol jest działanie drażniące. Eksperci SCOEL zaproponowali wartość OEL dla 2-etyloheksan-1-olu znacznie mniejszą od wartości dopuszczalnych stężeń ustalonych w poszczególnych państwach. Podstawą były badania przeprowadzone na ochotnikach. W SCOEL stężenie 8,1 mg/m3(1,5 ppm) przyjęto za wartość NOAEL dla działania drażniącego 2-etyloheksan-1-olu, a wartość OEL ustalono na poziomie 5,42 mg/m3(1 ppm).Przyjęto stężenie 57,6 mg/m3za wartość LOAEC dla działania drażniącego związku, biorąc pod uwagę wyniki badań4-godzinnego narażenia inhalacyjnego ochotników na 2-etyloheksan-1-ol. Po uwzględnieniu współczynników niepewności uzyskano wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla 2-etyloheksan-1-olu wynoszą-cą4,8 mg/m3. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS 2-etyloheksan-1-olu na poziomie zapro-ponowanym w SCOEL w 2011 r., tj. 5,4 mg/m3. W celu zabezpieczenia pracowników przed narażeniem na pikowe stężenia 2-etyloheksan-1-olu, zaproponowano ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 2 razy wartość NDS, czyli 10,8 mg/m3. Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia dla 2-etyloheksan-1-olu dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Ze względu na działanie drażniące oznakowano substancję symbolem „I”.
    2-Ethylhexan-1-ol is a colorless liquid with sweet taste and light, floral, rose-like odour. This aliphatic alcohol is an important intermediate for synthesis of low-volatile esters, e.g., di(2-ethylhexyl) phthalate (DEHP), used as plasticizers mainly as PVC softeners. 2-Ethylhexan-1-ol is also used as a solvent, an additive to diesel fuels and lubricating oils, in laundries for dry cleaning, in the production of nitrocellulose, paper and rubber, in the textile and food industry. 2-Ethylhexan-1-ol is emitted to the environment from plastics, mainly from building materials and floor coverings, but also from other equipment, e.g., computer cases. This substance is considered as one of so-called sick building syndrome (SBS) causes.In the working environment, 2-ethylhexan-1-ol is absorbed into the body mainly by inhalation. Animal studies indicate also the possibility of dermal absorption but to a much less extent than by inhalation. There are no reports on acute human poisoning due to low acute toxicity of this substance. According to results of human acute studies on chemosensory effects after inhalation exposure, sensory irritation occurs at much lower concentrations than it was considered on the basis of animal studies. “Moderate” (LMS scale) irritation of eyes and nose was detected in human volunteers after 4-h inhalation of 2-ethylhexanol at the constant concentration of 57.6 mg/m3. Exposure to sinusoidally variable concentrations over 4 h (mean concentration was also 57.6 mg/m3)caused theincrease of concentration of the substance P, which is a neuropeptide indicating nasal chemosensory irritation, in nasal lavage, decrease of nasal flow and increase of eye blinks. All of the mentioned parameters indicate the irritation properties of 2-ethylhexan-1-ol.Clinical effects of acute exposure of animals are apathy, incoordination, ataxia, depression of central nervous system and breathing difficulties. In mice, decrease of respiratory rate of 50% was observed at concentration 238 mg/m3of 2-ethylhexanol(RD50). Critical organs in subacute or long-term exposure are liver and kidney. 2-Ethylhexan-1-ol is rapidly eliminated from the body as metabolites, mainly in the urine. There were no carcinogenicity, mutagenicity and reprotoxicity observed in animals.The result of inhalation experiment with human volunteers showed that the critical effect of 2ethylhexanol is irritation. The Scientific Committee on Occupational Exposure Limits (SCOEL) proposed much smaller occupational exposure limit (OEL) than occupational exposure limits in particular countries. SCOEL established concentration of 8.1 mg/m3(1.5ppm) for NOAEC and 5.42 mg/m3(1 ppm) for OEL.On the based of 4-h inhalation experiment on human volunteers the 2-ethylhexanol concentration of 57.6 mg/m3was established as LOAEC. On the basis of this LOAEC value, after taking into account uncertainty factors, the MAC (TWA) value of 4.8 mg/m3was established. The value of 5.4 mg/m3proposed by SCOEL was recommended as MAC (TWA). To protect workers from peak exposure to 2-ethylhexane-1-ol, STEL value of 10.8 mg/m3(2 x MAC) was recommended. Due to irritation properties of 2-ethyhexan-1-ol it was recommended to label the substance with symbol “I”.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2015, 4 (86); 61-88
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy autobusu
    The analysis of occupational risk on the bus driver post
    Autorzy:
    Woźny, A.
    Saja, P.
    Pacana, A.
    Dobosz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/312537.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
    Tematy:
    ryzyko zawodowe
    kierowca autobusu
    ocena ryzyka zawodowego
    środowisko pracy kierowcy
    occupational risk
    bus driver
    assessment of occupational risk
    driver's working environment
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie problematyki związanej z ogólnym podejściem do ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy. § 2 pkt. 7 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 (Dz. U. Z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 j.t. z późn. zm.) w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy definiuje ryzyko zawodowe. Jednakże to od pracodawcy zależy, w jaki sposób określi ryzyko dla stanowiska pracy. Artykuł zwraca uwagę na specyfikę pracy na stanowisku kierowcy autobusu. Środowisko pracy kierowcy autobusu może być bardzo zróżnicowane i zależne od obszaru wykonywania pracy: trasy miejskie i miejsko-wiejskie, trasy międzymiastowe, trasy międzynarodowe. Wyszczególnienie obszaru wykonywania pracy ma kluczowe znaczenie dla ryzyka zawodowego. Analiza jakościowa wybranych zagrożeń została przeprowadzona wg metody RISK SCORE. Artykuł zwraca uwagę na różnice w zagrożeniach, ekspozycji i skutkach, jakie występują w przypadku indywidualnego podejścia do ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy autobusu.
    The aim of this article is to present the issues related to the overall approach to occupational risk for a driver. § 2 point 7 of the Regulation of the Minister of Labor and Social Policy of 26 September 1997 (JOL 2003 No. 169, item 1650 later amended) on the general safety regulations defines an occupational hazard. However, it is the employer who decides how to determine the risk to jobs. The article pays attention to the specifics of the work as a bus driver. The bus driver's working environment can be very varied and depends on the area of work: urban and rural-urban routes, intercity routes, and international routes. Specification of the area of work is vital for professional risk. The qualitative analysis of occupational risk has been performed according to the RISK SCORE method. The article pays attention to the fundamental differences in the hazard, exposure and effects that occur in the case of an individual approach to occupational risk of the bus driver.
    Źródło:
    Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2016, 17, 6; 488-492
    1509-5878
    2450-7725
    Pojawia się w:
    Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyrektor publicznej placówki oświatowej: pedagog, menager czy zakładnik systemu?
    The Head of public educational institution: a teacher, a manager, or a hostage of the system?
    Autorzy:
    Gogacz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540712.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    educational environment
    pathological mechanisms
    professional competence
    personality traits
    legal conditions
    środowisko pedagogiczne
    mechanizmy patologiczne
    kompetencje zawodowe
    predyspozycje osobowościowe
    uwarunkowania prawne
    Opis:
    The Polish accession to the European Union forced the adaptation of a series of acts of public institutions to EU requirements, which also applies to regulations relating to the system of education. Life, however, shows that not in all cases were we able to make a timely change preventing corruption-related and pathological mechanisms. The internal criticism of the Polish education system does not affect graduates from secondary schools and universities who are doing very well in the European labor market, and are in many cases wanted as great professionals displacing the representatives of other nations. The changing reality enforces the European experimentation and the introduction of innovative solutions giving hope to improving the effectiveness of education of the younger generation. Sometimes, however, new developments are not tolerated by the aged, rigid, selfcentered teachers as well as the authorities managing educational institutions, for whom changes interfere with pathological systems characterizing the local authorities. Multifaceted challenges relate to the training of young people who find their ways in a complex social reality. Those are the challenges of contemporary pedeutology, educators and heads – managers of educational institutions. The future of the Polish education depends on teachers who are creative, talented, responsible, not afraid of challenges, selected to the profession on the basis of a fair competition procedure. That will be possible only when there is a public approval of the proposed legislative changes.
    Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wymusiło dostosowanie aktów prawnych szeregu instytucji publicznych do wymagań wspólnoty. Dotyczy to także regulacji prawnych związanych z systemem oświaty. Życie jednak pokazuje, że nie w każdym przypadku udało nam się dokonać na czas zmian, zapobiegając korupcjogennym i patologicznym mechanizmom społecznym. Wewnętrzna krytyka systemu edukacji nijak się ma do absolwentów polskich szkół średnich i uczelni wyższych, którzy doskonale radzą sobie na europejskim rynku pracy, a w wielu przypadkach są poszukiwani jako świetni fachowcy, wypierając przedstawicieli innych nacji. Zmieniająca się europejska rzeczywistość wymusza eksperymentowanie i wprowadzanie nowatorskich rozwiązań dających nadzieję na poprawę efektywności kształcenia młodego pokolenia. Bywa jednak i tak, że nowych rozwiązań nie toleruje środowisko nauczycieli nazbyt wiekowych, skostniałych, zadufanych w sobie oraz organy prowadzące placówki oświatowe, dla których zmiany zaburzają patologiczne układy charakteryzujące władze lokalne. Wieloaspektowe wyzwania dotyczą kształcenia młodych pokoleń ludzi odnajdujących się w bardzo skomplikowanej rzeczywistości społecznej. Są to wyzwania współczesnej pedeutologii oraz pedagogów i dyrektorów – menagerów placówek edukacyjnych. Przyszłość polskiej edukacji zależy od nauczycieli kreatywnych, zdolnych, odpowiedzialnych, nie bojących się wyzwań, wybieranych do zawodu na podstawie uczciwej procedury konkursowej. Jest to możliwe tylko wtedy, kiedy będzie społeczna aprobata proponowanych zmian ustawodawczych
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 4; 115 - 127
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Development of system of automated occupational health and safety management in enterprises
    Autorzy:
    Bochkovskyi, A. P.
    Sapozhnikova, N. Yu.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818779.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Komputerowej Nauki o Materiałach i Inżynierii Powierzchni w Gliwicach
    Tematy:
    safety and health management
    automated occupational health and safety management
    occupational risk
    human factor
    man-machine-environment
    zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
    ryzyko zawodowe
    czynnik ludzki
    człowiek-maszyna-środowisko
    Opis:
    Purpose: Develop a system of automated occupational health and safety management to improve the procedure for minimizing occupational risks and ensure comprehensive protection of employees from the impacts of negative factors of the systems "man - machine - environment". Design/methodology/approach: The following set of scientific methods was used in the study: analysis of normative-legal documents and scientific-technical literature in the field of building and functioning of occupational safety and health management systems, methods of system analysis, simulation methods, namely discrete-event simulation (DES) of random and dynamic processes, methods of decision theory and data mining. Findings: Based on the results of the research, a system of automated occupational health and safety management, which due to the connection the functionally independent elements (according to a certain scheme) allows to provide comprehensive protection of employees from the impacts of negative factors of the system "man - machine - environment" and reduce occupational injuries and diseases, was developed. This is done by constant monitoring and promt correcting of parameters of impact on the employee of the specified factors. The developed system was implemented in the occupational health and safety management system of the industrial enterprise "Stalkanat-Silur" (Odessa, Ukraine), resulting in reducing the number of accidents, in particular, in dangerous areas of production by 33.3%, increasing the economic efficiency of the enterprise through increasing the level of productivity by 5% and reducing in the number of social insurance payments by 11%. Research limitations/implications: The developed system can be implemented both within separate industrial premises and in the enterprise as a whole, but the number of its elements could be changed (increase / decrease) depending on the number of jobs and dangerous areas that need control. Practical implications: The implementation of the proposed system allows to increase the level of economic efficiency of the enterprise by increasing the level of labor productivity due to reducing the negative impact on the employee of harmful factors and compliance with rational mode of work and rest in each workplace, as well as by reducing the number of social insurance payments due to reducing the occupational injuries and diseases. Originality/value: For the first time the system of automated occupational health and safety, which, in contrast to existing automated occupational risk minimization systems and traditional occupational health and safety management systems, provides comprehensive protection of employees from the the impacts negative factors of the system "man - machine-environment", by constant monitoring the parameters of such impact and their prompt correction in case of deviation of the specified parameters from the set criteria, was developed and proposed for use at enterprises, institutions and organizations.
    Źródło:
    Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering; 2021, 107, 1; 28--41
    1734-8412
    Pojawia się w:
    Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Choroby nowotworowe pochodzenia zawodowego – epidemiologia i aspekty orzecznicze
    Occupational cancers – Epidemiology and certification
    Autorzy:
    Wiszniewska, Marta
    Lipińska-Ojrzanowska, Agnieszka
    Witkowska, Anna
    Tymoszuk, Diana
    Kleniewska, Aneta
    Kluszczyński, Dariusz
    Walusiak-Skorupa, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162584.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-05
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    nowotwory zawodowe
    epidemiologia
    orzecznictwo
    wytyczne
    czynniki rakotwórcze
    środowisko pracy
    occupational cancers
    epidemiology
    medical certification
    guidelines
    carcinogens
    workplace
    Opis:
    Etiologia chorób nowotworowych jest wieloczynnikowa. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze dla ludzi, mogą być rozpoznane jako choroba zawodowa. Analiza danych epidemiologicznych wskazuje na istotne niedoszacowanie nowotworów zawodowych, czego główną przyczyną jest długi okres latencji tych schorzeń. Publikacja zawiera wytyczne do orzekania o zawodowej etiologii nowotworów złośliwych przygotowane na podstawie obowiązujących aktów prawnych, publikacji medycznych i doświadczeń własnych autorów pracy. W publikacji przedstawiono epidemiologię chorób nowotworowych, w tym pochodzenia zawodowego, czynniki ryzyka chorób nowotworowych i czynniki rakotwórcze w miejscu pracy. Podano też zasady orzekania o nowotworach zawodowych. Med. Pr. 2018;69(1):93–108
    The etiology of cancer is multifactorial. Malignant tumors caused by factors occurring in the work environment, classified as carcinogenic in humans, can be recognized as an occupational disease. Analysis of epidemiological data indicates a significant underestimation of occupational cancer, mainly due to long latency period of these diseases. This publication provides guidance to certify occupational etiology of malignant tumors, based on the reviews of existing legislation and medical literature, as well as on the experience of their authors. The publication presents the epidemiology of cancers, including occupational cancers, risk factors, occupational carcinogens and presents the principles of occupational cancer certification. Med Pr 2018;69(1):93–108
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2018, 69, 1; 93-108
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy w Polsce w latach 2011–2012
    Carcinogenic and mutagenic agents in the workplace, Poland, 2011–2012
    Autorzy:
    Pałaszewska-Tkacz, Anna
    Czerczak, Sławomir
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2165415.pdf
    Data publikacji:
    2015-03-09
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    rejestr
    środowisko pracy
    czynniki rakotwórcze
    czynniki mutagenne
    narażenie zawodowe
    nowotwory
    register
    occupational environment
    carcinogens
    mutagens
    occupational exposure
    Neoplasm
    Opis:
    Wstęp: Przedmiotem badań była analiza struktury występowania czynników chemicznych i pyłowych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w zakładach pracy w Polsce w latach 2011–2012, w tym liczby osób zawodowo narażonych na te czynniki, na podstawie danych zgromadzonych w „Centralnym rejestrze danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonym przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Przedstawiono cele, zakres i metodykę prowadzenia rejestru. Materiał i metody: Dane dotyczące zawodowego narażenia na substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w latach 2011–2012 nadesłane przez pracodawców poddano jakościowej i ilościowej analizie. Wyniki: W latach 2011–2012 pracodawcy z ponad 2600 zakładów pracy zgłaszali rocznie informację o występowaniu ok. 300 różnych substancji rakotwórczych/ /mutagennych. Najbardziej rozpowszechnione były benzen, jedna z niespecyfikowanych benzyn, związki chromu(VI), azbest, tritlenek chromu, tlenek etylenu i benzo[a]piren. Najwięcej pracowników było narażonych na poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i benzen. Istotnym kancerogenem zawodowym, umieszczonym w wykazie procesów technologicznych zawartym w ww. rejestrze, były pyły drewna twardego, na które narażonych było ok. 11 tys. osób rocznie w ponad 650 zakładach pracy. Wnioski: Nowelizacja rozporządzenia dotyczącego narażenia zawodowego na czynniki rakotwórcze nie wpłynęła istotnie na strukturę narażenia w Polsce, ale umożliwiła określenie rzeczywistej liczby osób narażonych ogółem. Med. Pr. 2015;66(1):29–38
    Background: The objective of the study was the analysis of structure of carcinogenic or mutagenic chemical substances and dusts occurring in Polish enterprises, 2011–2012, including the number of exposed employees reported to the “Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, mixtures, agents or technological processes”, Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź. In the paper the aims, range and methodology of data collecting by the Central Register are presented. Material and Methods: Qualitative and quantitative analyses of the data on occupational exposure to carcinogenic substances and technological processes reported by employers were carried out. Results: In 2011–2012 approximately 2600 plants reported more than 300 carcinogenic or mutagenic chemical substances annually. The most common occupational chemical carcinogens/mutagens were: benzene, one of the unspecified gasoline, chromium(VI) compounds, asbestos, chromium(VI) trioxide, ethylene oxide and benzo[a]pyrene. The highest number of employees was exposed to particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Hardwood dust was the major occupational carcinogen listed in the technological processes inventory with approximately 11 000 employees exposed in about 650 enterprises annually. Conclusions: The amended legislation concerning occupational exposure to carcinogens has not significantly influenced the exposure structure in Poland. Nevertheless it permited to determine the actual total number of the occupationally exposed to carcinogens. Med Pr 2015;66(1):29–38
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2015, 66, 1; 29-38
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trichlorek fosforylu : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Phosphoryl trichloride : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, Katarzyna
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138284.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    trichlorek fosforylu
    toksyczność
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    phosphoryl trichloride
    toxicity
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    Trichlorek fosforylujest przezroczystą, bezbarwną lub żółtawą cieczą o nieprzyjemnym, ostrym zapachu. W kontakcie z wodą lub z parą wodną gwałtownie hydrolizuje, wydzielając chlorowodór i kwas fosforowy(V). Związek jest stosowany w przemyśle, przede wszystkim do produkcji alkilowych i arylowych triestrów kwasu fosforowego(V). Trichlorek fosforylu znalazł również zastosowanie w produkcji: plastyfikatorów, środków opóźniających palenie, cieczy hydraulicznych, insektycydów, farmaceutyków, dodatków do produktów naftowych oraz półproduktów do otrzymywania barwników. Jest stosowany także jako: czynnik chlorujący, regulator pH, katalizator, rozpuszczalnik w krioskopii, domieszka donorowa w półprzewodnikach krzemowych, a także jako odczynnik w laboratoriach. Trichlorek fosforylu jest zaklasyfikowany (ze względu na toksyczność ostrą) do kategorii zagrożenia 2. przy narażeniu drogą oddechową (wdychanie grozi śmiercią) oraz do kategorii zagrożenia 4. po połknięciu (działa szkodliwie po połknięciu). Ponadto związek jest sklasyfikowany do kategorii zagrożenia 1A jako substancja żrąca (powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu) oraz do kategorii zagrożenia 1. jako substancja działająca toksycznie na narządy docelowe w wyniku narażenia powtarzanego (powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie). Zarówno w przypadkach ostrych, jak i przewlekłych zatruć inhalacyjnych trichlorkiem fosforylu podstawowym skutkiem było działanie drażniące na drogi oddechowe i oczy: pieczenie oczu i gardła, uczucie duszności, łzawienie, kaszel, skurcz oskrzeli, ból za mostkiem, zapalenie opłucnej. U narażonych obserwowano pogorszenie parametrów spirometrycznych płuc, a późnymi skutkami narażenia były problemy astmatyczne i obturacyjna choroba układu oddechowego. Dostępne wyniki badań na zwierzętach są słabo udokumentowane. Trichlorek fosforylu nie wykazuje działania mutagennego. W piśmiennictwie nie znaleziono informacji ani o rakotwórczym działaniu tej substancji, ani o jej działaniu embriotoksycznym lub teratogennym. Skutkiem krytycznym działania związku jest silne działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Stężenie 0,48 mg/m3, stanowiące próg działania toksycznego trichlorku fosforylu w badaniach na szczurach i świnkach morskich, przyjęto jako wartość LOAEC. Po zastosowaniu współczynników niepewności obliczona na tej podstawie wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) trichlorku fosforylu wynosi 0,06 mg/m3. Proponuje się przyjęcie wartości NDS zgodnej z rekomendacją SCOEL i ACSH, tj. 0,064 mg/m3. Trichlorek fosforylu jest substancją działającą silnie drażniąco. W celu zapobiegania pikowym stężeniom substancji proponuje się ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 0,13 mg/m3 (2 razy wartość NDS). Nie ma merytorycznych podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) trichlorku fosforylu. Ze względu na działanie żrące trichlorku fosforylu proponuje się oznaczenie normatywu literą „C” – substancja żrąca. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    Phosphoryl trichloride is a clear, colorless or yellowish liquid with an unpleasant, pungent odor. In contact with water or steam, it rapidly hydrolyses by releasing hydrogen chloride and phosphoric(V) acid. Phosphoryl trichloride is used in industry primarily for the production of alkyl and aryl triesters of phosphoric(V) acid. It is also used in the production of plasticizers, flame retardants, hydraulic fluids, insecticides, pharmaceuticals, gasoline additives and dye intermediates. Phosphoryl trichloride is also used as chlorinating agent, pH regulator, catalyst, solvent in cryoscopy, dopant for semiconductor grade silicon, and as reagent in laboratories. Phosphoryl trichloride is classified for acute toxicity as category 2 with inhalation (inhalation may lead to death) and as category 4 if swallowed (harmful if swallowed). In addition, it is classified as corrosive category 1A (causes severe skin burns and eye damage) and toxic to target organs due to repeated exposure, category 1 (causes damage to organs through prolonged or repeated exposure). Both in acute and chronic cases of inhalation exposure, the primary effect was irritating to the respiratory tract and eyes (burning eyes and throat, feeling of breathlessness, tearing, coughing, bronchospasm, pain behind the sternum, pleurisy). In exposed workers, deterioration of pulmonary spirometric parameters was observed. The late effects of exposure were asthmatic problems and obstructive respiratory disease. Available animal studies are poorly documented. Phosphoryl trichloride did not show any mutagenic effects. There is no information on the carcinogenic, embryotoxic or teratogenic effects of this substance in the available literature. The critical effect of the action of phosphoryl trichloride is a strong irritation on the mucous membranes of the eyes and upper respiratory tract. A concentration of 0.48 mg/m³ constituting the threshold for toxic effects of phosphoryl trichloride in studies in rats and guinea pigs was taken as the LOAEC value. After applying the uncertainty coefficients, the MAC value of phosphoryl trichloride calculated on this basis is 0.06 mg/m³ . It is proposed to adopt the MAC value in accordance with the SCOEL and ACSH recommendation, i.e., 0.064 mg/m³ . Phosphoryl trichloride is a strongly irritating substance, in order to prevent peak concentrations of this substance it is proposed to set the maximum allowable short-term concentration (MAC-STEL) at level 2 x MAC value, i.e., 0.13 mg/m³ . There are no substantive foundations to determine the permissible biological exposure indices to phosphoryl trichloride (DSB). Due to the corrosive effect of phosphoryl chloride, it is proposed to label it with the letter “C” (a substance with a corrosive effect). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 3 (101); 121-137
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The occupational environment and its impact on occurrence of cancer cases among workers in nickel refinery
    Środowisko pracy i jego wpływ na występowanie przypadków raka wśród pracowników rafinerii niklu
    Autorzy:
    Gallová, E.
    Pekarčíková, J.
    Majdan, M.
    Kállayová, D.
    Rusnák, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/271604.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
    Tematy:
    nikiel
    narażenie zawodowe
    choroby nowotworowe
    nickel
    occupational exposure
    cancer
    Opis:
    Objective: To demonstrate an occupation exposure impact on incidence of cancer diseases among nickel smelter workers in Sereď, Slovakia. To analyze the occurrence of cancer diseases among smelter workers. To make a risk assessment and survival analyses in selected group of workers. Methods: Retrospective cohort study is based on data about outcomes of work-related exposures in the present and also on the date about known nickel exposure in the past among smelter workers. Observed historical cohort group were 4622 workers in the nickel smelter in Sereď (Galanta district) who were employed during the years 1963 - 1993. Odds ratio (OR), logistic regression and survival analyses were calculate. Results: There were 1348 non-exposed employees (29%) and 3274 exposed employees (71%). There were 4222 employees without recorded cancer (91%) and 400 employees had recorded cancer disease (9%). Among cancer cases we can assess that they mostly work on manufacture department (52% of cases). The most cases were employed in nickel smelter over the 20 years (42%). The 36% of cases were first time employed in nickel smelter at the age of 31 - 40 years old. With increasing age to start work is increasing chance to be sick (OR = 1,48, CI95% = 1,30 - 1,69, P<0,001). Furthermore, with increasing duration of employment is also higher chance to have cancer (OR = 2,23, CI95% = 2,05 - 2,41, P<0,001). Also the higher risk exposure has impact on higher chance to have cancer (OR = 1,46, CI95% = 1,22 - 1,75, P<0,001). Conclusions: Presented study was the first study, which discussed aspects of the possible occupational exposure in the nickel refinery in Sereď in the Slovak Republic.
    Cel: Zaprezentowanie wpływu narażenia zawodowego na występowanie chorób nowotworowych u pracowników huty niklu w Sereď, Słowacja. Analiza występowania przypadków zachorowań na raka wśród pracowników huty. Ocena ryzyka zawodowego i analiza przeżycia wybranej grupy pracowników. Metodyka: Retrospektywne badanie kohortowe w oparciu o dane na temat wyników narażeń związanych z obecnym wykonywaniem pracy zawodowej jak i na podstawie rozpoznanych przypadków narażenia zawodowego pracowników huty w przeszłości. Historyczne badania cohortowe obejmowały grupę 4622 pracowników huty niklu w Sereď (okręg Galanta), zatrudnionych w latach 1963 - 1993. Obliczono iloraz szans, regresję logistyczną oraz wykonano analizę przeżycia. Wyniki: Badana grupa obejmowała 1348 (29%) pracowników nie narażonych oraz 3274 narażonych (71%). U 4222 (91%) pracowników nie rozpoznano choroby nowotworowej, raka stwierdzono natomiast u 400 pracowników (9%). Pośród pracowników z wykrytą chorobą nowotworową większość (52% przypadków) była zatrudniona w dziale wytwórczym, przy czym 42% przypadków to osoby o stażu zatrudnienia w hucie niklu przekraczającym 20 lat. 36% zatrudnionych ze stwierdzoną chorobą nowotworową rozpoczęło pracę w hucie w wieku 31 - 40 lat. Wraz ze wzrastającym wiekiem zatrudnienia w hucie wzrasta ryzyko zachorowania na raka (OR = 1,48, CI95% = 1,30 - 1,69, P<0,001). Ponadto, im dłuższy staż pracy tym większe ryzyko raka (OR = 2,23, CI95% = 2,05 - 2,41, P<0,001). Ryzyko to wzrasta też wraz z wydłużeniem okresu narażenia (OR = 1,46, CI95% = 1,22 - 1,75, P ? 0,001). Wnioski: Zaprezentowane badania stanowią pierwszą próbę omówienia aspektów potencjalnego narażenia zawodowego występującego w hucie niklu w Sereď, Słowacja.
    Źródło:
    Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 3, 3; 150-154
    2082-2634
    Pojawia się w:
    Journal of Ecology and Health
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Milieu zawodowe - otoczenie przedsiębiorstwa, kontekst pedagogiczny i ekonomiczny
    The Professional Milieu - External Environment, its Educational and Economical Context
    Autorzy:
    Szmitka, Stanisław
    Jant, Justyna
    Iwanowicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567239.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Olsztyńska Szkoła Wyższa
    Tematy:
    Środowisko pracy
    Kultura pracy
    Humanizacja pracy
    Otoczenie przedsiębiorstwa
    Mikrootoczenie
    Makrootoczenie
    Ekonomiczne warunki działalności
    Labour environment
    Working culture
    Business environment
    Microenvironment
    Macroenvironment
    Economical prerequisites for business operations.
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę zbliżenia stanowisk dotyczących konceptualizacji pojęć: środowisko pracy a otoczenie przedsiębiorstwa. Próby tej podjęli się pedagog i ekonomista – reprezentanci dyscyplin naukowych pedagogika pracy i ekonomia. Modne dziś określenie „milieu zawodowe” zostanie skonfrontowane z otoczeniem konkurencyjnym i makrootoczeniem, otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym przedsiębiorstwa – organizacji.
    The article is an attempt to bring closer opinions on defining such concepts as work environment and company environment. The attempt was made by a pedagogue and an economist who represent such sciences as Job Pedagogy and Economy. The idea of ‘work milieu’, which is popular these days, is contrasted with competitive surrounding and macro environment, with inner and outer environment of a company or organization.
    Źródło:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 2; 83-94
    2084-1140
    Pojawia się w:
    Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawodowe kancerogeny i mutageny w Polsce – występowanie i narażenie pracowników w latach 2018–2021 na podstawie danych z Centralnego rejestru czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
    Occupational carcinogens and mutagens in Poland – occurrence and workers’ exposure in the years 2018–2021 based on the data from Central register of carcinogenic or mutagenic agents
    Autorzy:
    Klimecka, Agnieszka
    Konieczko, Katarzyna
    Szczęsna, Dorota
    Jurewicz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22646149.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-15
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    Polska
    narażenie zawodowe
    rejestr
    środowisko pracy
    czynniki rakotwórcze
    czynniki mutagenne
    Polska
    occupational exposure
    register
    work environment
    carcinogens
    mutagens
    Opis:
    Wstęp Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (CRCR) prowadzony przez Instytut Medycyny Pracy (IMP) w Łodzi umożliwia monitorowanie występowania tych czynników w środowisku pracy w Polsce. Instytut Medycyny Pracy prowadzi CRCR na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. W pracy podsumowano informacje zgłaszane do CRCR w latach 2018–2021. Materiał i metody Opracowane dane pochodzą z CRCR, do którego zostały przekazane przez pracodawców za pośrednictwem inspekcji sanitarnych. Opracowanie obejmuje liczby: zgłaszanych czynników (substancji i procesów technologicznych), zakładów pracy dokonujących zgłoszeń i osób narażonych na poszczególne grupy czynników (substancje chemiczne, procesy technologiczne, promieniowanie jonizujące). Wyniki Liczba substancji zgłaszanych do CRCR zwiększa się, w 2018 r. zgłoszono 382 substancje, a w 2021 r. – 444 substancje. Odnotowano znaczne zwiększenie liczby zakładów zgłaszających procesy technologiczne (z 981 w 2018 r. do 5422 w 2021 r.) i liczby osób na nie narażonych. Wynika to z nowelizacji prawa rozszerzającej wykaz procesów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Wnioski Rejestr CRCR jest wyjątkową w skali kraju bazą danych o występowaniu i narażeniu na zawodowe kancerogeny i mutageny, w której zgromadzono dane z ponad 20 lat. Na wzrost liczby zgłoszeń do rejestru w omawianych latach największy wpływ miały zmiany legislacyjne dotyczące czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Ze względu na ilość i kompleksowość danych zgromadzonych w rejestrze są one wykorzystywane do analiz w ramach projektów i programów mających na celu podnoszenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z narażenia na czynniki rakotwórcze w miejscu pracy oraz ograniczanie tych zagrożeń, a także podczas prac legislacyjnych w Polsce i UE.
    Background Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, their mixtures, agents or technological processes (CRCR) conducted by Nofer Institute of Occupational Medicine (NIOM) enables monitoring of such agents occurrence in working environment in Poland. The NIOM conducts CRCR based on the provisions of the Regulation of the Minister of Health of 24 July 2012 on chemical substances, their mixtures, agents or technological processes with carcinogenic or mutagenic effects in the work environment. The work summarizes the information reported to CRCR in 2018–2021. Material and Methods The data were extracted from CRCR, to which it was transferred by sanitary inspections. The data were extracted from CRCR. Data in this register is gathered based on employers’ notifications to sanitary inspection. The study includes the number of reported agents (chemical substances and technological processes), the number of enterprises and the number of persons exposed to particular groups of agents (chemical substances, technological processes, ionizing radiation). Results The number of substances notified to the CRCR increases, from 382 reported substances in 2018 to 444 in 2021. Significant increase in the number of enterprises reporting technological processes (from 981 in 2018 to 5422 in 2021) and the number of exposed persons results from the law amendments extending the list of carcinogenic or mutagenic processes. Conclusions The CRCR is a unique database on the occurrence and exposure to occupational carcinogens and mutagens, in which data from over 20 years has been collected. The increase in the number of reports to the register was mainly influenced by legislative changes regarding carcinogenic or mutagenic agents. Due to amount and complexity of data, they can be used for analysis in projects and programs aimed at raising awareness and reducing risk of occupational exposure to carcinogens and also during legislative works in Poland and in the EU.
    Źródło:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety; 2023, 74, 5; 399-407
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany w pracy produkcyjnej w perspektywie koncepcji „Przemysł 4.0”
    The impact of industry 4.0 on production work
    Autorzy:
    Bendkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/324819.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    Industrie 4.0
    interactive forms of work
    production work
    professional competence
    organization of work
    work environment
    Przemysł 4.0
    interaktywne formy organizacji pracy i produkcji
    praca produkcyjna
    kompetencje zawodowe
    organizacja pracy
    środowisko pracy
    Opis:
    Od czasu gdy rząd Republiki Federalnej Niemiec uznał koncepcję „Industrie 4.0” za kluczowy element strategii innowacyjnego rozwoju w 2011r., stała się ona jednym z najczęściej dyskutowanych tematów wśród niemieckich praktyków i badaczy. Oczekuje się, że skutkiem rewolucji przemysłowej 4.0 będzie skokowy wzrost efektywności przedsiębiorstw oraz powstanie nowych modeli biznesowych, usług i produktów, co zapewni Republice Federalnej światowe przywództwo w zakresie nowoczesnych technologii. Oprócz zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw przemysłowych powyższa koncepcja niesie ze sobą istotne zmiany w obszarze pracy. W artykule przedstawiono główne trendy zmian w pracy produkcyjnej wynikające z implementacji koncepcji w oparciu o niemieckojęzyczną literaturę z zakresu zarządzania.
    The Industrie 4.0 concept has become one of the most frequently discussed topics among practitioners and academics in Germany since the German federal government announced it as a key initiative of its high-tech strategy in 2011. It is due to the fact that Industrie 4.0 promises substantially increased operational effectiveness as well as the development of entirely new business models, services, and products which would secure German innovation leadership in the world. Apart from the changes in production plants the aforesaid idea brings significant changes in production work. The paper presents main trends in production work as a consequence of implementation of Industrie 4.0 idea based on German management literature.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2017, 112; 21-33
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawna ochrona zdrowia pracownika w środowisku pracy z nanocząstkami. Uwagi na temat zasadności wprowadzenia europejskich regulacji prawnych
    Legal protection of employee health when working with nanoparticles. Comments on the appropriateness of introducing European legal regulations
    Autorzy:
    Jarota, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162770.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-18
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    nanocząstki
    narażenie zawodowe
    nanotechnologia
    nanomateriały
    środowisko pracy
    zdrowie pracownika
    nanoparticles
    occupational exposure
    nanotechnology
    nanomaterials
    work environment
    employee health
    Opis:
    Celem publikacji jest analiza regulacji prawnych odnoszących się do bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście rozwoju technologii w zakresie nanomateriałów. Autor podejmuje refleksję na temat możliwości wprowadzenia na poziomie Unii Europejskiej konstrukcji prawnych umożliwiających zabezpieczenie zdrowia pracownika w środowisku pracy związanym z nanocząstkami. Pracodawca w zakresie swoich obowiązków powinien przedsięwziąć niezbędne środki do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włącznie z zapobieganiem zagrożeniom związanym z wykonywaniem czynności służbowych, informowaniem oraz szkoleniem, jak również zapewnieniem niezbędnych ram organizacyjnych i środków. Różne organizacje i instytuty badawcze zajmują się określeniem liczbowych limitów narażenia zawodowego na nanocząstki, jednak właściwy kierunek ochrony zdrowia pracowników przed ekspozycją na nie jest jeszcze na wczesnym etapie rozpoznania. Istotne wydaje się zbadanie, w jakim stopniu obecnie stosowane metody i narzędzia oceny ryzyka są aktualne, a w jakich obszarach należy je dostosować do charakterystycznych cech nanocząstek. W artykule próbowano odpowiedzieć na pytanie, czy obecna ochrona prawna pracownika w kontekście ryzyka i zagrożeń, jakie niesie ze sobą nanotechnologia, jest wystarczająca. Med. Pr. 2019;70(5):633–647
    The aim of this publication is to analyze legal regulations related to occupational health and safety in the context of the development of nanomaterials technology. The author reflects on the possibility of introducing legal structures at the European Union level to facilitate protecting employee health in the work environment related to nanoparticles. Employers, in the scope of their duties, should take the necessary measures to ensure the safety and health of employees, including the prevention of threats related to the performance of official duties, information and training, as well as providing the necessary organizational framework and resources. Different organizations or research institutes are working on researching the numerical occupational exposure limits for nanoparticles, but the right direction to protect workers’ health from exposure to nanoparticles is still at an early stage of diagnosis. It seems important to study the extent to which current methods and tools for risk assessment are up to date, and the elements that should be adapted to the characteristics of nanoparticles. The paper attempts to answer the question of whether the current legal protection of employees, in the context of risks and threats posed by nanotechnology, is sufficient. Med Pr. 2019;70(5):633–47
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2019, 70, 5; 633-647
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1-Etylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    1-Ethylpyrrolidin-2-one. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Klimecka, Agnieszka
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23352082.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    1-etylo-2-pirolidon
    NEP
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    toksyczność
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    1-ethylpyrrolidin-2-one
    occupational exposure
    MAC
    OEL
    working environment
    toxicity
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    1-Etylo-2-pirolidon (NEP) jest cieczą bezbarwną do lekko żółtawej o zapachu zbliżonym do amoniaku. Związek jest stosowany jako zamiennik 1-metylo-2-pirolidonu (NMP), głównie jako rozpuszczalnik przemysłowy. Dla 1-etylo-2-pirolidonu dotychczas nie opracowano w Polsce dokumentacji i nie ustalono wartości normatywnych w powietrzu środowiska pracy. Zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-etylo-2-pirolidonu na poziomie 30 mg/m³ . Za wartość NOAEC przyjęto stężenie 62,6 mg/m³ na podstawie wyników badań na szczurach, u których narażenie na związek nie spowodowało działania toksycznego na nabłonek węchowy. Ze względu na działanie drażniące związku zaproponowano przyjąć wartość chwilową na poziomie 60 mg/m³ . Obliczone na podstawie wartości NOAEL dla toksyczności prenatalnej u zwierząt równoważniki stężeń w powietrzu środowiska pracy wynoszą 87,5 i 175 mg/m³ , zatem zaproponowana wartość NDS na poziomie 30 mg/m³ powinna zabezpieczyć pracowników również przed szkodliwym działaniem na potomstwo. Biorąc pod uwagę działanie drażniące 1-etylo-2-pirolidonu, jego wchłanianie przez skórę oraz możliwe działanie toksyczne na płód, zaproponowano następujące oznakowanie związku: „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową, „Ft” – substancja o działaniu szkodliwym na płód oraz „I” – substancja o działaniu drażniącym. Zaproponowano ustalenie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) związku na poziomie 45 mg 2-hydroksy-N-etylosukcynoimidu (2-HESI)/g kreatyniny. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    1-Ethylpyrrolidin-2-one (NEP) is a colorless or yellowish liquid with ammonia-like odor. It is used as 1-methylpyrrolidin2-one (NMP) substitute, mostly as industrial solvent. So far, no normative values in the air of the working environment have been defined in Poland for 1-ethyl-2-pyrrolidone. The MAC value of 30 mg/m3 and STEL value of 60 mg/m³ have been proposed. The basis for calculating the MAC value was the NOAEC value of 62.6 mg/m³ for the olfactory epithelium degeneration in rats. The equivalent concentrations in the air of the working environment, calculated on the basis of the NOAEL value for prenatal toxicity in rats and rabbits, are 87.5 mg/m³ and 175 mg/m³ , respectively, therefore the MAC value of 30 mg/m³ should protect workers from harmful effects on the offspring. Taking into account the irritating effect of 1-ethyl-2-pyrrolidone, its absorption through the skin and possible toxic effects on the fetus, the following notations have been proposed: “skin” – skin absorption of the substance may be just as important as for inhalation exposure, “Ft” – substance toxic to the fetus and “I” – irritating substance. It is proposed to set Biological Exposure Index (BEI) value of 45 mg 2-hydroxy-N-ethylsuccinimide (2-HESI)/g creatinine. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2022, 3 (113); 119--151
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robotnicy i ludzie biznesu. Wzory karier zawodowych a zmiana społeczna w Polsce
    Workers and business people: Occupational career patterns and social change in Poland
    Autorzy:
    Domecka, Markieta
    Mrozowicki, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374003.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Kariery zawodowe
    biografie
    kapitały
    post-socjalizm
    zmiana społeczna
    metoda biograficzna
    teoria ugruntowana
    robotnicy
    środowisko biznesu
    Occupational careers
    capitals
    postsocialism
    social change
    biographical method
    grounded theory
    workers
    business milieu
    Opis:
    The paper presents the results of a research on the occupational careers followed by workers and business people in the period of deep social change in Poland after 1989. The concepts of career, resources, and biographical work enabled the investigation of interaction between ‘objective’ and ‘subjective’ aspects of occupational life. The application of grounded theory methodology for the analysis of over two hundred narrative interviews with contemporary Polish workers and business people enabled us to go beyond the analysis of individual cases and to reconstruct a typology of careers. The patterns of ‘anchor’, ‘patchwork’, and ‘construction’ go crosswise the divisions determined by the discourse of ‘winners’ and ‘losers’ of system transformation, the organizational hierarchy and stratification. The pattern of construction career, long-term planned and most rewarded in the new reality, turns out to be hardly accessible for most of workers, small entrepreneurs and low-level managers. In consequence, the objective inequalities on the level of possessed resources are translated into biographical processes leading to the ‘naturalisation’ of chaotic patchwork career and the ‘work on position’ within a career well anchored in one company.
    Artykuł prezentuje wyniki badań nad wzorami karier zawodowych podejmowanych przez robotników i ludzi biznesu w okresie głębokiej zmiany społecznej w Polsce po 1989 roku. Pojęcia kariery, zasobów i pracy biograficznej umożliwiły zbadanie interakcji "obiektywnych" i "subiektywnych" aspektów życia zawodowego. Zastosowanie metodologii teorii ugruntowanej do analizy ponad dwustu wywiadów narracyjnych ze współczesnymi polskimi robotnikami i ludźmi biznesu pozwoliło na wykroczenie poza analizę indywidualnych przypadków i rekonstrukcję typologii karier. Wyróżnione wzory "kotwicy", "patchworku" i "konstrukcji" idą w poprzek podziałów wyznaczonych przez dyskurs "wygranych" i "przegranych" transformacji, hierarchię organizacyjną oraz stratyfikację. Najbardziej nagradzany w nowej rzeczywistości wzór wielotorowej i długofalowo planowanej kariery-konstrukcji okazuje się jednak trudno dostępny dla większości robotników, drobnych przedsiębiorców i niższej kadry menedżerskiej. W efekcie, obiektywne nierówności na poziomie posiadanych zasobów przekładają się na procesy biograficzne prowadząc do "naturalizacji" chaotycznej kariery-patchwork oraz "pracy na pozycję" w obrębie kariery długofalowo zakotwiczonej w jednej firmie.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2008, 4, 1; 136-155
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2013–2017
    Carcinogenic or mutagenic chemical substances and technological processes in the workplace in Poland in 2013–2017
    Autorzy:
    Niepsuj, Agnieszka
    Czerczak, Sławomir
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085473.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-30
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    narażenie zawodowe
    rejestr
    środowisko pracy
    czynniki rakotwórcze
    czynniki mutagenne
    rozkład przestrzenny
    occupational exposure
    register
    work environment
    carcinogens
    mutagens
    spatial distribution
    Opis:
    WstępCelem pracy było przedstawienie danych o narażeniu zawodowym na czynniki rakotwórcze i mutagenne w Polsce w latach 2013–2017 na podstawie informacji nadesłanych do „Centralnego rejestru danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Omówiono także podstawy prawne i cel prowadzenia rejestru oraz zakres zbieranych danych.Materiał i metodyPrzeanalizowano dane dotyczące narażenia zawodowego na rakotwórcze i mutagenne substancje chemiczne oraz ich mieszaniny i procesy technologiczne, które polscy pracodawcy przesłali do centralnego rejestru w latach 2013–2017. Dane zestawiono w różnych konfiguracjach i przedstawiono w formie rozkładów przestrzennych narażenia oraz występowania wybranych kancerogenów i mutagenów zawodowych.WynikiOd 2013 r. liczba substancji chemicznych zgłaszanych do centralnego rejestru systematycznie rosła. W 2017 r. zgłoszono 368 substancji, co stanowi wzrost o 21,1% względem 2013 r. Zwiększyła się również (do ponad 4000 zakładów w 2017 r.) liczba zakładów dokonujących zgłoszeń. Najbardziej rozpowszechnionymi czynnikami chemicznymi w omawianych latach były formaldehyd, poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, benzen i związki chromu(VI). Spośród procesów technologicznych najwięcej zakładów zgłosiło prace w narażeniu na pył drewna twardego (corocznie ok. 800 zakładów i od ponad 10 tys. do prawie 15 tys. narażonych pracowników).WnioskiDo celów związanych z prowadzeniem rejestrów w zakładach pracy konieczne jest prawne zdefiniowanie pojęcia narażenia i jego ilościowe określenie, aby uniknąć wątpliwości pracodawców i służb nadzoru co do liczby osób narażonych w zakładzie pracy. Mapy rozkładu przestrzennego narażenia są przejrzystym i prostym w odbiorze sposobem przedstawienia danych o narażeniu na kancerogeny i mutageny zawodowe.
    BackgroundThe aim of this paper was to present data on occupational exposure to carcinogens and mutagens in Poland in 2013–2017, based on information sent to the “Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Chemical Substances, Mixtures, Agents or Technological Processes,” kept by the Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland. The legal bases, purpose and scope of data collection were also discussed.Material and MethodsData on occupational exposure to carcinogenic and mutagenic substances, mixtures and technological processes, submitted to the Central Register by Polish employers in 2013– 2017, were analyzed. The data were shown in various configurations and presented in the form of spatial distribution of the exposure to and occurrence of selected occupational carcinogens and mutagens.ResultsThe number of chemical substances reported to the Central Register in the reference period had increased gradually since 2013. In 2017, 368 substances were reported, i.e., an increase of 21.1% compared to 2013. Also, the number of reporting enterprises increased (to over 4000 enterprises in 2017). The most common chemical agents in the reference years were formaldehyde, particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), benzene and chromium( VI) compounds. Among the technological processes, most of the plants reported works in exposure to hardwood dust (about 800 plants and over 10 000 to almost 15 000 exposed workers).ConclusionsIt is necessary to legally define the term “exposure” and its quantification so that there would be no doubts for employers and supervision services about the number of people exposed in the workplace. Exposure spatial distribution maps are a transparent and easy-to-understand way of presenting data on exposure to occupational carcinogens and mutagens.
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2020, 71, 2; 187-203
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-51 z 51

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies