Wszystkie pola: : Second Polish Republic - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Architekt Maksymilian Goldberg (1895–1942)
The Architect Maksymilian Goldberg (1895–1942)
Autorzy:: Kiecko, Emilia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30145664.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Maksymilian Goldberg
Hipolit Rutkowski
Polish architecture
Modernist architecture
architecture of the Second Republic
architecture of Warsaw
Modernism
theory of architecture
history of architecture
architektura polska
architektura modernistyczna
architektura II Rzeczypospolitej
architektura Warszawy
modernizm
teoria architektury
historia architektury
Opis:: Maksymilian Goldberg był jednym z najważniejszych międzywojennych architektów warszawskich. Wraz z Hipolitem Rutkowskim brał udział w licznych konkursach architektonicznych i realizował głównie projekty budynków mieszkalnych oraz wnętrz. Angażował się w działalność organizacyjną i społeczną środowiska architektów jako współorganizator i aktywny członek SAP i SARP oraz założonej przez architektów związanych z miesięcznikiem „Dom – Osiedle – Mieszkanie” Poradni Budowlanej świadczącej usługi mniej zamożnym klientom. Był również teoretykiem architektury, którego w większości nieopublikowane koncepcje teoretyczne stanowiły inspirację dla idei zawartych w traktacie Bohdana Lacherta Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). Artykuł zarysowuje obraz bogatej twórczości, przede wszystkim projektowej, ale też teoretycznej Goldberga, która wciąż jeszcze czeka na monograficzne opracowanie i właściwą ocenę.
Maksymilian Goldberg was one of most important interwar architects active in Warsaw. Together with Hipolit Rutkowski, he successfully participated in several architectural competitions, mainly concerning designs for residential buildings and interiors. He was involved in organisational and social activities in the architectural milieu as a co-organiser and active member of the Association of Polish Architects (SAP) and Association of Architects of the Republic of Poland (SARP), as well as the Building Advisory Service, a body that provided services to less affluent clients, instituted by architects associated with the monthly magazine “Dom – Osiedle – Mieszkanie”. He was also a theoretician of architecture, whose mostly unpublished theoretical concepts inspired the ideas contained in Bohdan Lachert’s treatise Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). The article outlines Goldberg’s oeuvre, primarily in design but also in theoretical concepts, which despite its richness still awaits monographic study and proper evaluation.
Źródło:: Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 97-126
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Ksiądz Walerian Meysztowicz (1893–1982). Droga do objęcia katedry nadzwyczajnej prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Father Walerian Meysztowicz (1893–1982). The road to the Extraordinary Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University in Vilnius
Священник Валериан Мейштович (1893–1982). Путь к заведованию Чрезвычайной кафедрой канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория в Вильнюсе
Священик Валеріан Мейштович (1893–1982). Шлях до завідувача Надзвичайної кафедри канонічного права на Богословському факультеті Вільнюського університету імені Стефана Баторего
Autorzy:: Żukowski, Przemysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33526268.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Валерiaн Мейштович
Друга Річ Посполита
Віленський університет Стефана Баторего
канонічне право
історія науки
Валериан Мейштович
Вторая Речь Посполитая
Университет Стефана Батория в Вильнюсе
каноническое право
история науки
Walerian Meysztowicz
Second Polish Republic
Stephen Bathory University in Vilnius
canon law
history of science
II Rzeczpospolita
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
prawo kanoniczne
historia nauki
Opis:: Artykuł traktuje o pewnym okresie życia ks. Waleriana Meysztowicza (1893–1982) i jego związkach z Wilnem. Autor stara się przybliżyć okoliczności pobierania nauki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz w wileńskim Seminarium Duchownym. Następnie omawia sprawę nostryfikacji uzyskanego w Rzymie doktoratu świętej teologii, co umożliwiło W. Meysztowiczowi objęcie wykładów zleconych oraz otworzyło drogę kariery naukowej. Kolejnym etapem była habilitacja i uzyskanie docentury z zakresu prawa kanonicznego. Po przejściu na emeryturę ks. Bronisława Żongołłowicza to w W. Meysztowiczu widziano jego następcę w Katedrze Prawa Kanonicznego na Wydziale Teologicznym USB. Sam B. Żongołłowicz bardzo promował W. Meysztowicza. Na podstawie przewidzianej prawem procedury W. Meysztowicz otrzymał od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nominację profesorską w dniu 14 września 1937 r. Z uwagi na liczne obowiązki dyplomatyczne wynikające z posady w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, W. Meysztowicz nie mógł wykonywać swoich obowiązków wykładowcy akademickiego. Karierę naukową w Wilnie przerwał mu wybuch II wojny światowej.
Стаття присвячена певному періоду в житті Священикa Валеріана Мейштовича (1893–1982) тайого зв’язкам з Вільнюсом. Автор намагається описати обставини його навчання у Вільнюському університеті імені Стефана Баторего та у Вільнюській семінарії. Далі він розглядає питання нострифікації отриманого в Римі докторату священного богослов’я, що дозволило В. Мейштовичу займатись замовленими лекціями і відкрило шлях до академічної кар’єри. Потім була габілітація і ступінь доктора з канонічного права. Після виходу на пенсію Священикa Броніслава Жонґоловича, саме у В. Мейштовічеві вбачалийого наступника на кафедрі канонічного права на Богословському факультеті ВУСБ. Сам В. Жонґоллович всіляко сприяв просуванню В. Мейштовича. Згідно з юридично встановленою процедурою, 14 вересня 1937 р. В. Мейштович отримав номінацію на професорське звання від Президента Республіки Польща. Через численні дипломатичні зобов’язання, пов’язані з посадою в Посольстві Республіки Польща при Апостольський столиці, В. Мейштович не міг виконувати свої обов’язки академічного викладача. Його академічна кар’єра у Вільнюсі була перервана початком Другої світової війни.
В статье рассматривается определенный период жизни священника Валериана Мейштовича (1893–1982), а также его связи с Вильнюсом. Автор пытается описать обстоятельства его обучения в университете Стефана Батория в Вильнюсе и в Вильнюсской семинарии. Затем он обсуждает вопрос о нострификации полученной в Риме степени кандидата наук в области священного богословия, которая позволила В. Мейштовичу получить заказ на проведение лекций и открыла путь к академической карьере. Следующим этапом стало получение степени доктора и должности доцента в области канонического права. После ухода на пенсию священника Бронислава Жонголловича именно в В. Мейштовиче виделиего преемника на Кафедре канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория. Сам В. Жонголлович значительно продвигал В. Мейштовича. В соответствии с установленной законом процедурой В. Мейштович получил профессорское назначение от президента Республики Польша 14 сентября 1937 г. Из-за многочисленных дипломатических обязанностей, связанных с его должностью в Посольстве Республики Польша при Святом Престоле, В. Мейштович не мог выполнять свои обязанности в качестве академического преподавателя. Его научая карьера в Вильнюсе была прервана началом Второй мировой войны.
The article discusses a period in the life of Fr. Walerian Meysztowicz (1893–1982) and his connections with Vilnius. The author attempts to describe the circumstances of his education at the Stephen Bathory University in Vilnius and at the Vilnius Seminary. He then discusses the recognition of the doctorate of sacred theology obtained in Rome, which enabled W. Meysztowicz to take up commissioned lectureships and opened the way to an academic career. This was followed by habilitation and a docent title in canon law. After Fr. Bronisław Żongołłowicz’s retirement, it was W. Meysztowicz who was seen as his successor in the Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University. B. Żongołłowicz himself intensely promoted W. Meysztowicz. Based on the procedure envisaged by law, W. Meysztowicz received his professorial appointment from the President of the Republic of Poland on 14 September 1937. Due to his numerous diplomatic duties resulting from his post at the Embassy of the Republic of Poland to the Holy See, W. Meysztowicz was unable to fulfil his duties as an academic lecturer. His academic career in Vilnius was interrupted by the outbreak of the Second World War.
Źródło:: Studia Prawnicze KUL; 2024, 2; 181-214
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:: Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Lista polskich nauczycieli z ziem północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, ofiar represji niemieckich w latach 1941–1944 (cz. II B)
A list of Polish teachers from the Northeastern territories of the Second Republic of Poland, victims of German repressions in the years 1941–1944 (part II B)
Autorzy:: Grędzik, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38576872.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Związek Nauczycielstwa Polskiego
Tematy:: World War II
northeastern territories of the Second Polish Republic
teachers
genocide
repression
list of losses
biographies
Opis:: Aim: Presenting concise biographical information on Polish teachers from the northeastern territories of the Second Polish Republic who were victims of German repressions during the years 1941–1944 and filling gaps in this field of research. Methods: Research questionnaires, written reports and information, documents and photographs, databases on Polish human losses and victims of repression under German occupation between 1939–1945, printed sources, and online sources. Results: Commemoration of Polish teachers who were victims of German repression in the northeastern territories of the Second Polish Republic during the German occupation between 1941–1944; tribute paid to the victims, condemnation of totalitarian systems. Conclusions: It is a duty towards Polish society and a moral obligation of scientists to continue detailed research in order to compile an accurate statistical report on the Polish teachers and academic staff who were victims from the Eastern Territories of the Second Polish Republic during World War II.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2024, LXVII, 1-2; 104-134
0033-2178
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Oświatowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Na zieloną Ukrainę i do tych łąk zielonych... Kresy Wschodnie II RP jako przedmiot zainteresowania turystyczno-krajoznawczego Polaków – próba pewnego podsumowania
To green Ukraine and to those green meadows... The Eastern borderlands of the Second Polish Republic as an object of sightseeing interest for Poles – an attempt at a summary
Autorzy:: Dębicki, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52229626.pdf
Data publikacji:: 2024-06-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: dawne Kresy Wschodnie
Polska
Ukraina
Białoruś
Litwa
turystyka
former Polish Eastern borderlands (Kresy)
Polska
Ukraine
Belarus
Lithuania
tourism
Opis:: This article is an attempt to look at selected factors accounting for the popularity among Polish tourists a few years ago of the area known as the Eastern borderlands of the Second Polish Republic (Pol.: Kresy). Methodologically, the autoethnographic study involves an analysis of desk research (the 2019 CBOS survey and the observations made by other researchers). Starting from the CBOS quantitative data recording the scale of Poles’ trips in this direction, the author looks at selected qualitative circumstances which may, to some extent, be behind the preferences diagnosed in the survey, but also behind the broader interest in these sites. The considerations include the (geo)political reality, specific (Eastern borderland-like) experiences, Polish traces, literature, film and Galician and migration myths – assigned to three main thematic areas (Europeanization versus a good national self-sense, Polish traces, and literature, films and myths). Although the essence of the considerations seems to favour Ukraine, the “question of priority” was left – as it is the case in quantitative research – open, focusing on broadening the context of the whole issue.
W artykule autor podjął próbę przyjrzenia się wybranym czynnikom odpowiadającym za popularność, którą wśród polskich turystów cieszył się przed kilkoma laty obszar zwany Kresami Wschodnimi II Rzeczpospolitej. Metodologicznie rzecz ujmując, w badaniach o charakterze autoetnograficznym podjęto analizę danych zastanych (danych z sondażu CBOS-u z 2019 roku oraz obserwacje innych badaczy). Wychodząc od danych CBOS-u, rejestrujących skalę wyjazdów Polaków w tym kierunku w formule ilościowej, autor przygląda się wybranym okolicznościom jakościowym, które mogą, do pewnego stopnia, stać za zdiagnozowanymi w sondażu preferencjami, ale także za szerzej rozumianym zainteresowaniem tymi stronami. Rozważania obejmują rzeczywistość (geo)polityczną, specyficznie kresowe doznania, polskie ślady, literaturę, film oraz mit galicyjski i migracyjny – przyporządkowane do trzech zasadniczych wiązek tematycznych (europeizacja versus dobre narodowe samopoczucie, polskie ślady oraz literatura, filmy i mity). Chociaż istota rozważań wydaje się faworyzować Ukrainę, to jednak „kwestię pierwszeństwa” pozostawiono – jak to ma miejsce w badaniach jakościowych – otwartą, koncentrując się na poszerzeniu kontekstu całego zagadnienia.
Źródło:: Edukacja Międzykulturowa; 2024, 25, 2; 30-41
2299-4106
Pojawia się w:: Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Pożyczki wewnętrzne Polski po I wojnie światowej
Internal Loans of the Second Polish Republic
Autorzy:: Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52446694.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:: pożyczki wewnętrzne
skuteczność pożyczek
II RP
internal loans
effectiveness of loans
Second Polish Republic
Opis:: Cel: Celem artykułu jest krótka analiza pożyczek wewnętrznych, które zaciągało państwo polskie w pierwszych powojennych latach swojego istnienia. Starano się przedstawić charakter tych pożyczek oraz skuteczność ich ściągania. Metodyka: Wykorzystano metodę analizy źródeł, analizy porównawczej oraz metodę opisu. Opierając się na materiałach źródłowych, w tym drukach urzędowych, dokonano usystematyzowania zaciąganych pożyczek. Metoda analizy porównawczej pozwoliła na poszukanie podobieństw i różnic między nimi i w ich oddziaływaniu na gospodarkę. Prosta metoda opisu została zastosowana w celu przedstawienia ich wielkości i charakterystyki. Wyniki: Ocena znaczenia pożyczek wewnętrznych dla gospodarki do połowy lat 20. prowadzi do wniosku, że największy społeczny odzew miała pożyczka „Asygnaty”, jednak rezultat wszystkich wyraźnie osłabiała inflacja. Poza tym na początku społeczeństwo chętnie kupowało obligacje, chcąc wspomóc odbudowującą się gospodarkę. W następnych latach jego możliwości się wyczerpywały, inflacja rosła, a bogate sfery przemysłowe i ziemiańskie niezbyt chętnie kupowały obligacje, uważając, że i tak muszą uiszczać rosnące podatki. Implikacje i rekomendacje: Przy emitowaniu pożyczek rząd powinien brać pod uwagę stan materialny polskiego społeczeństwa, inflację oraz fakt, że najbogatsi, mimo głośnych deklaracji o patriotyzmie, nie byli chętni do nabywania obligacji. W większości więc pożyczki te drenowały kieszenie pozostałej części społeczeństwa. Mimo planowanej pożyczki przymusowej, nie zdecydowano się jednak na jej realizację, obawiając się reakcji. Temat pożyczek wewnętrznych oczekuje na dokładne opracowanie. Oryginalność/wartość: Istnieje niewiele prac, które fragmentarycznie opisują zaciąganie pożyczek wewnętrznych, przy okazji szerzej podjętych badań nad finansami II RP. Tekst ten przedstawia w ujęciu chronologicznym pożyczki, które państwo polskie zaciągało na rynku wewnętrznym od odzyskania niepodległości do połowy lat 20. XX wieku, porządkując informacje na ich temat w jednym artykule.
Aim: The aim of the article is a short analysis of the internal loans taken out by the Polish state in the first post-war years of its existence. Attempts were made to present the nature of those loans, the effectiveness of their collection and the effects on the economy. Methodology: The following methods were used: source analysis, comparative analysis and description. Based on source materials, including official forms, the loans taken were systematized. The comparative analysis method allowed us to look for similarities and differences between them and their impact on the economy. A simple method of description was used to present their size and effectiveness. Results: An assessment of the importance of internal loans for the economy until the mid-1920s leads to the conclusion that the “Asygnaty” loan had the greatest social response, but the results of all loans were clearly weakened by inflation. Moreover, at the beginning, the public eagerly bought bonds to support the rebuilding economy. In the following years, its possibilities were exhausted, inflation was rising, and the rich industrial and landed gentry were not eager to buy bonds, believing that they had to pay increasing taxes anyway. Implications and recommendations: When issuing loans, the government should have taken into account the financial condition of Polish society, inflation and the fact that the richest people, despite loud declarations of patriotism, were not willing to purchase bonds. For the most part, those loans drained the pockets of the rest of society. Despite the planned forced loan, it was not decided to implement it for fear of reaction. The topic of internal loans awaits detailed study. Originality/value: There are few works that only fragmentarily describe the taking out of internal loans in connection with broader research on the finances of the Second Polish Republic. This text presents in chronological terms the loans that the Polish state took out on the internal market from regaining independence until the mid-1920s, organizing information about them in one article.
Źródło:: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2024, 68, 3; 56-65
1899-3192
Pojawia się w:: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rozwój przemysłu w Polsce w latach trzydziestych XX wieku
Industrial Development in Poland in the 1930s
Autorzy:: Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28825331.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:: przemysł
lata trzydzieste XX w.
Druga Rzeczpospolita
industry
1930s
Second Polish Republic
Opis:: Sytuacja gospodarcza Polski w latach 30. XX w. charakteryzowała się dużymi skrajnościami: od wielkiego kryzysu gospodarczego do przyspieszonego rozwoju w drugiej połowie dekady. Celem artykułu jest prześledzenie rozwoju przemysłu w drugiej dekadzie odrodzonej Polski. W artykule wykorzystano dane statystyczne dotyczące omawianej problematyki oraz zastosowano metodę analizy źródłowej i metodę opisową. Oparto się zarówno na literaturze przedwojennej, jak i współczesnej. Zmiany koniunktury odzwierciedliły się w kondycji przemysłu, którego znaczenie rosło. Zamiarem rządu było przekształcenie kraju o przewadze rolnictwa w przemysłowo-rolniczy. Ambitne cele, jakie przyświecały polityce gospodarczej, nie zostały w pełni zrealizowane, ale starano się zapewnić rozwój kraju i mimo trudności gospodarczych i politycznych udało się to w dużej mierze osiągnąć. Na pierwszy plan wysuwa się największa inwestycja okresu międzywojennego: Centralny Okręg Przemysłowy. Kryzys zintensyfikował również proces kartelizacji przemysłu, czego konsekwencją były rozwarte „nożyce cen”. Szkodliwa działalność zagranicznych kapitałów skutkowała pod koniec lat 30. polonizacją największych koncernów.
The economic situation of Poland in the 1930s was characterized by big extremes: from the great economic crisis to accelerated development in the second half of the decade. The aim of the article is to trace the development of industry over second decade of reborn Poland. The article uses statistical data on the discussed issues and uses the source analysis method and description method. It was based on both pre-war and post-war literature. Changes in the economic situation were reflected in the condition of the industry, the importance of which was growing. The intention of the government was to transform the country from an agricultural-industrial one into an industrial-agricultural one. The ambitious goals that guided the economic policy were not fully achieved, but efforts were made to ensure the country’s development and, despite economic and political difficulties, they were largely achieved. The largest investment in the interwar period comes to the fore: the Central Industrial District. The crisis also intensified the process of cartelization of the industry, which resulted in an open “price scissors”. In the late 1930s, the harmful activity of capital resulted in the polonization of global corporations.
Źródło:: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2024, 68, 1; 151-160
1899-3192
Pojawia się w:: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: „Kontrrewolucjonista i sabotażysta”. Major dr Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar” – lekarz, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej w obozach sowieckich
„Counter-revolutionary and Saboteur”. A Biography of Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Doctor, Officer of the Polish Army and Home Army
„Konterrevolutionär und Saboteur”. Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Arzt, Offizier der polnischen Armee und der Heimatarmee in sowjetischen Lagern
Autorzy:: Rogut, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23203165.pdf
Data publikacji:: 2023-12-27
Wydawca:: Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:: GUPWI
Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar”
lekarz
oficer
Wojsko Polskie
Armia Krajowa
II Rzeczypospolita
represje komunistyczne
aparat bezpieczeństwa
NKWD
obozy sowieckie
represje sowieckie
obozy kontrolno-filtracyjne
Stalinogorsk
więzień polityczny
GUŁag
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar”
doctor
officer
Polish Army
Home Army
Second Polish Republic
communist repressions
security apparatus
NKVD
Soviet camps
Soviet repressions
control and filtration camps
political prisoner
GULAG
Arzt
Offizier
Polnische Armee
Heimatarmee
Zweite Polnische Republik
kommunistische Repressionen
Sicherheitsapparat
sowjetische Repressionen
Opis:: Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” urodził się 28 września 1903 r. we Lwowie. Jako 15-letni ochotnik walczył z Ukraińcami w 1918 r. w obronie swojego miasta, w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920, a następnie 1921 r. w III powstaniu śląskim. Ukończył studia medyczne w Wojskowej Szkole Sanitarnej, a także pracował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. Doktor wszechnauk medycznych, mjr WP w kampanii polskiej 1939 r., walczył z Niemcami w szeregach 55 Pułku Piechoty 14 Dywizji Piechoty Armii „Poznań”. W 1940 r. wstąpił w szeregi konspiracji Armii Krajowej (AK), a od listopada 1942 r. został dowódcą III Rejonu „Dęby” Obwodu „Obroża” (Rembertów) AK. 9 listopada 1944 r. jako ofiara sowieckich represji znalazł się w obozie specjalnym Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego w Skrobowie koło Lubartowa, następnie został wywieziony do obozu jenieckiego Народный комиссариат внутренних дел (NKWD) nr 388 w Stalinogorsku (obecnie Nowomoskowsk), a później do obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD nr 283 w Stalinogorsku. Skazany jako „szczególnie niebezpieczny przestępca” trafił jako więzień polityczny m.in. do Wiatskiego исправительно-трудовые лагеря (ITŁ), Obozu Specjalnego nr 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) w okolicach Inty, obozu Министерство внутренних дел (MWD) nr 476 w mieście Asbiest. Do Polski powrócił dopiero w 1954 r. Z początkiem 1970 r. mjr Amałowicz był rozpracowywany operacyjnie przez Służbę Bezpieczeństwa. Zmarł w Józefowie koło Warszawy 16 kwietnia 1975 r. w wieku 72 lat.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” was born on 28 September 1903, in Lviv. As a 15-year-old volunteer Amałowicz fought against the Ukrainians in 1918 in defence of his city, after which he participated in the Polish-Soviet War of 1919– 1920 and the Third Silesian Uprising in 1921. Amałowicz then studied medical science at the Sanitary Training Centre and the Central Institute of Physical Education, graduating in 1929. As a Doctor of Medical Science and a Major in the Polish Army he fought in the ranks of the 55th Infantry Regiment of the 14th Infantry Division of the „Poznań” Army during the Polish campaign of 1939 against the Germans. In 1940, he joined the Home Army (Armia Krajowa), and in November 1942, he became the commander of the 3rd region „Dęby” of the „Obroża” District (Rembertów). On 9 November 1944, as a victim of Soviet repression, he was sent to a special camp of the Main Directorate of Information of the Polish Army in Skrobowo near Lubartów, he was then deported to the Народный комиссариат внутренних дел (NKVD) POW camp No. 388 in Stalinogorsk (now Novomoskovsk), and later to the NKVD control and filtration camp No. 283 in Stalinogorsk. Convicted as a „particularly dangerous criminal”, he was sent to various camps as a political prisoner, including the correctional labour camp at Viatsky, Special Camp No. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) near Inta, and camp No. 476 of the USSR Ministry of Internal Affairs in the city of Asbiest. He was returned to Poland in 1954. At the beginning of 1970, Major Amałowicz was operationally investigated by the Security Service. He died in Józefów near Warsaw on 16 April 1975, at the age of 72.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” wurde am 28. September 1903 in Lemberg geboren. Als 15-jähriger Freiwilliger kämpfte er 1918 bei der Verteidigung seiner Stadt gegen die Ukrainer, im polnisch-bolschewistischen Krieg 1919–1920 und dann 1921 im Dritten Schlesischen Aufstand. Sein Medizinstudium absolvierte er am Sanitätsschulungszentrum und am Zentralinstitut für Leibeserziehung. Der promovierte Mediziner war Major der polnischen Armee im Polenfeldzug 1939 und kämpfte im 55. Infanterieregiment der 14. Infanteriedivision der Armee „Poznań” gegen die Deutschen. 1940 trat er in die Reihen der Heimatarmee (Armia Krajowa) ein und wurde ab November 1942 Kommandeur der 3. Distrikts „Dęby” des Bezirks „Obroża” (Rembertów). Am 9. November 1944 kam er als Opfer der sowjetischen Repressionen in das Speziallager der Hauptinformationsdirektion der polnischen Armee in Skrobów bei Lubartów und wurde dann in das Народный комиссариат внутренних дел (NKWD)-Kriegsgefangenenlager Nr. 388 in Stalinogorsk (heute Nowomoskowsk) und später in das NKWD-Kontroll- und Filtrationslager Nr. 283 in Stalinogorsk gebracht. Als „besonders gefährlicher Straftäter” verurteilt, wurde er als politischer Häftling u. a. in das Korrektionslager Wjatskij, des Speziallagers Nr. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) in der Nähe von Inta und das Lager Nr. 476 des Innenministeriums der UdSSR in der Stadt Asbiest geschickt. Erst 1954 kehrte er nach Polen zurück. Ab Anfang 1970 wurde Major Amalovich vom Sicherheitsdienst operativ unterwandert. Er starb am 16. April 1975 im Alter von 72 Jahren in Józefów bei Warschau.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 186-216
1640-6281
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: „Kupuj wyroby polskie”. Akcja popierania wytwórczości krajowej w 1928 r. w związku z 10. rocznicą odzyskania niepodległości
"Buy Polish products". Initiative to support domestic production in 1928 in connection with the 10th anniversary of regaining independence
Autorzy:: Majcher-Ociesa, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340846.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: 1928 rok
akcja popierania wytwórczości krajowej
ujemny bilans handlowy
II Rzeczpospolita
10. rocznica odzyskania niepodległości
1928
initiative to support domestic production
negative trade balance
Second Republic of Poland
10th anniversary of regaining independence
Opis:: Akcja popierania krajowej wytwórczości w 1928 r. była zaplanowana. Pomysł wyszedł ze sfer rządowych, realizację przekazano wojewodom i starostom, a uczestnictwo należało do społeczeństwa, w tym przedstawicieli organizacji o charakterze społecznym i gospodarczym. Wytyczne zostały przedstawione na zjeździe wojewodów 17 września 1928 r. w Warszawie. Wojewodowie wyznaczyli osoby odpowiedzialne za realizację, opracowano plan działania, spisano pomysły oraz dokonano wyboru organizacji i grup docelowych, które należało zaangażować. Następnie przystąpiono do działania. Artykuł składa się z pięciu części. W pierwszej przedstawiono założenia akcji promowania krajowych towarów i surowców oraz jej pierwszy etap informacyjny, następnie opisano realizację akcji w podziale na wykonawców i formy realizacji. Opis zamyka podsumowanie akcji i zakończenie. Celem artykułu jest przedstawienie akcji promowania krajowej wytwórczości jako zjawiska pozytywnego i jednoczącego społeczeństwo II Rzeczypospolitej w 1928 r., w ramach obchodów 10. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
The initiative of supporting domestic production in 1928 was preplanned. The idea came from government circles, while the implementation was handed over to voivodes and starostas, and the participation of society, including representatives of social and economic organizations. The guidelines were presented at the meeting of voivodes on September 17, 1928 in Warsaw. Voivodes appointed persons responsible for implementation, an action plan was developed, ideas were written down and organizations and target groups were selected to be involved in implementation. Then the initiative was launched. The article consists of five sections, the first of which presents the assumptions of the initiative to promote domestic goods and raw materials and its first informational stage, then describes the implementation of the initiative broken down by contractors and forms of implementation. After the presentation of the implementation, there is a summary of the events. The text ends with a conclusion. The aim of the article is to present the initiative of promoting domestic production as a positive phenomenon that unifies the society of the Second Polish Republic in 1928, as part of the celebration of the 10th anniversary of Poland regaining independence.
Źródło:: UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 27, 2; 93-121
2543-8379
Pojawia się w:: UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: „Pragnę służyć Polsce”. Publiczne i okazjonalne wystąpienia hadżego Seraji Chana Szapszała, hachana Karaimów II Rzeczypospolitej z lat 1928-1936. Edycja źródłowa.
"I want to serve Poland." Public and occasional speeches of Haji Seraya Chan Shapshal, Karaims Hakhan of the Second Polish Republic from 1928-1936. Source edition
Autorzy:: Gąsiorowski, Stefan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/40084949.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:: hachan
Seraja Szapszał
Międzywojnie
Karaimi
wystąpienia publiczne
hakhan
Seraya Shapshal
Interwar Period`
Karaims
public appearances
Opis:: Niniejszy tekst jest edycją źródłową sześciu wystąpień publicznych w języku polskim autorstwa hadżi Seraji Chana Szapszała, hachana Karaimów II Rzeczypospolitej, które pochodzą z lat 1928-1936, poprzedzonych wstępem. Trzy z nich są niedatowane i zostały napisane z okazji ingresu na stanowisko hachana, Święta 3 Maja i jubileuszu hazzana Szymona Firkowicza, a pochodzą z Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie. Natomiast trzy pozostałe: dwa listy pasterskie z powodu 10-lecia niepodległości Polski i śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego oraz przemówienie w związku z wydaniem Ustawy o stosunku państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej zostały zaczerpnięte z czasopisma „Myśl Karaimska”.
This text is a source edition of six public speeches in Polish by Haji Seraya Khan Shapshal, hakhan of the Karaites of the Second Polish Republic, which date from 1928-1936, preceded by an introduction. Three of them are undated and were written on the occasion of the ingress to the position of hahhan, May 3rd and the jubilee of hazzan Szymon Firkowicz, and come from the Library of the Lithuanian Academy of Sciences in Vilnius. The remaining three: two pastoral letters on the occasion of the 10th anniversary of Poland's independence and the death of Marshal Józef Piłsudski, and a speech in connection with the issuance of the Act on the relationship of the state to the Karaim Religious Association in the Republic of Poland, were taken from the magazine "Myśl Karaimska" [Karaite thought].
Źródło:: Almanach Karaimski; 2023, 12; 183-207
2300-8164
Pojawia się w:: Almanach Karaimski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: „Wyścig” po agenta. Kontakty służb specjalnych PRL w sprawie werbunku Zdzisława Rurarza (1953–1962)
The “race” for an agent. Contacts of the special services of the Polish People’s Republic in the case of the recruitment of Zdzisław Rurarz (1953–1962)
Autorzy:: Pleskot, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34111951.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: Zdzisław Rurarz
Ministry of the Interior
the Second Directorate of the General Staff of the Polish Army
military intelligence
civilian intelligence
recruitment
MSW
Zarząd II SG WP
wywiad wojskowy
wywiad cywilny
werbunek
Opis:: Zdzisław Rurarz przeszedł do historii przede wszystkim jako dyplomata, który 23 grudnia 1981 r., w reakcji na wprowadzenie stanu wojennego, poprosił Amerykanów o azyl polityczny. Stał wówczas na czele ambasady PRL w Tokio. Proponowana w artykule analiza skupia się na innym wątku – na pewnej rywalizacji służb specjalnych PRL o pozyskanie potencjalnie cennego agenta, za jakiego uznano Rurarza już na wczesnym etapie jego kariery handlowca i dyplomaty. Ów potencjał dostrzeżono jeszcze w MBP, a później w MSW, zarówno w wywiadzie, jak i kontrwywiadzie. Najwięcej determinacji wykazywał jednak Zarząd II Sztabu Generalnego (ludowego) Wojska Polskiego, a więc wywiad wojskowy. Oczywiście określenia „rywalizacja” czy tytułowy „wyścig” są pewnym uproszczeniem i świadomie przesadnym zabiegiem narracyjnym – chociaż bowiem Rurarz interesował różne służby, to ostatecznie potrafiły one porozumieć się w tej sprawie.
Zdzislaw Rurarz went down in history, first and foremost, as the diplomat who, on 23 December 1981, in response to the imposition of martial law, requested political asylum in the United States. At the time, he was head of the Polish People’s Republic’s embassy in Tokyo. The analysis proposed in this article focuses on a different thread – that of a certain competition between the secret services of the Polish People’s Republic to recruit Rurarz, considered a potentially valuable agent early in his career as a trader and diplomat. His potential was recognised by the Ministry of Public Security and later by the Ministry of the Interior, both in intelligence and counterintelligence. The most determined, however, was the Second Directorate of the General Staff of the (People’s) Polish Army, i.e. military intelligence. Of course, the terms “rivalry” or “race” are a certain simplification and deliberate exaggeration of the narrative – for although Rurarz was of interest to the various services, they were ultimately able to agree on the matter.
Źródło:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 587-606
1733-6996
Pojawia się w:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Aktualna sytuacja prawna staroobrzędowców w Polsce
The Current Legal Status of the Communities of Old Believers in Poland
Autorzy:: Hau, Maksymilian
Rybczyńska, Oliwia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2189154.pdf
Data publikacji:: 2023-02-28
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Second Polish Republic
freedom of religion or belief
Old Believers
Eastern Old Believers Church
Old Orthodox Church of Old Believers
Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928
Religious denominations
Law on religious denominations
II Rzeczpospolita
wolność sumienia i wyznania
Staroobrzędowcy
Wschodni Kościół Staroobrzędowy
Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowa
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego nie posiadającego hierarchji duchownej
Związki wyznaniowe
Prawo wyznaniowe
Opis:: The paper discusses the legal status of two communities of ‘old believers’ currently existing in Poland – Eastern Old Believers Church and Old Orthodox Church of Old Believers. The first part of the paper focuses on the controversy surrounding the Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928. The widespread opinion concerning the expiry of the norms of the said decree is being challenged in this part. The second part focuses on the characteristics of the Old Orthodox Church of Old Believers, including a discussion of the case underlying the separation of the Old Orthodox Church of Old Believers from the structures of the Eastern Old Believers Church. In the last part, the position taken by the state regarding the dispute between the two mentioned religious denominations will be assessed in the perspective of the case law of the European Court of Human Rights.
Tematem artykułu jest analiza sytuacji prawnej dwóch istniejących współcześnie w Polsce wspólnot staroobrzędowców – Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców. Pierwsza część artykułu skupia się na kontrowersjach związanych z Rozporządzeniem Prezydenta RP z 1928 r., regulującym funkcjonowanie Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. Podjęta zostanie krótka polemika z pojawiającymi się w doktrynie argumentami dotyczącymi wygaśnięcia norm wspomnianego rozporządzenia. W drugiej części zostanie przedstawiona charakterystyka Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców, w tym omówiona sprawa, w wyniku której Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowców wyodrębniła się ze struktur Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. W ostatniej części pozycja państwa zajęta względem sporu pomiędzy dwoma wymienionymi związkami wyznaniowymi zostanie oceniona w perspektywie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 39-50
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Budownictwo szkół powszechnych w województwie wileńskim w latach II RP. Wyniki wstępnych badań
Construction of public schools in the wileńskie voivodship in the Second Republic of Poland. Results of preliminary research
Autorzy:: Jurczyk-Romanowska, Ewa
Piwowarczyk, Mirosław
Walasek, Stefania
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29963036.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:: budownictwo szkolne
II RP
odbudowa państwa polskiego
kresy wschodnie
szkoły powszechne
finansowanie budowy szkół
school construction
Second Republic
reconstruction of the Polish state
eastern borderlands
public schools
school construction funding
Opis:: Wprowadzenie. W latach 1918–1939 zagadnienie budownictwa szkół, przede wszystkim powszechnych, stało się priorytetowym zadaniem dla państwa, samorządów i lokalnych społeczności. Wprowadzenie ustawowego obowiązku nauki skutkowało koniecznością budowy szkół w licznych miejscowościach. Wiązało się to z pokonywaniem szeregu problemów przede wszystkich o charakterze finansowym. Celem artykułu jest zaprezentowanie przebiegu procesu budowy szkół, ich wzrastającej liczebności oraz źródeł finansowania. Cel. W artykule nakreślono rozwój budownictwa szkół powszechnych na terenie województwa wileńskiego w latach II RP. Badania obejmowały analizę zróżnicowanych dokumentów w zakresie rozwiązań legislacyjnych na poziomie państwa, działalności lokalnej, a także wsparcia działań miejscowych przez organizacje i towarzystwa ogólnopolskie. Metoda. W prowadzonych badaniach wykorzystano metodę jakościowej analizy dokumentów. Zróżnicowany materiał źródłowy został zgromadzony zarówno podczas kwerendy archiwalnej w Wilnie, jak i kwerendy powszechnie obowiązujących aktów prawnych dokonanej za pośrednictwem Internetowego Systemu Aktów Prawnych. Wyniki. W artykule wskazano liczbę wybudowanych szkół w okręgu wileńskim w latach II RP oraz podjęto próbę zrekonstruowania ich finansowania. Wnioski. Efektem budowy (rozbudowy i remontów) szkół w II RP było: 1) rozwijanie sieci szkolnictwa zaniedbanego w czasach zaborów oraz zniszczonego w czasie działań prowadzonych podczas I wojny światowej i w latach 1918-1920; 2) tworzenie warunków dla coraz pełniejszej realizacji obowiązku szkolnego; 3) organizowanie centrum życia kulturalno-oświatowego lokalnej społeczności; 4) aktywizowanie i integrowanie mieszkańców danej miejscowości.
Introduction. Between 1918 and 1939, the issue of building schools, above all universal schools, became a priority task for the state, local authorities and local communities. The introduction of statutory compulsory education resulted in the need to build schools in numerous localities, overcoming a number of problems primarily of a financial nature. The aim of this article is to present the process of building schools, their increasing size and sources of funding. Aim. This article presents the development of the construction of public schools in the Wilno [Vilnius] province during the years of the Second Republic. The research included an analysis of various documents concerning legislative solutions at the state level, local activities, as well as support of local activities by national organisations and societies. Method. The research was conducted using the method of qualitative document analysis. The diverse source material was collected both during an archival search in Vilnius and a search of commonly applicable legal acts made through the Internet System of Legal Acts. Results. The article indicates the number of schools built in the Vilnius district during the years of the Second Republic and attempts to reconstruct their financing. Conclusion. The effect of the construction (expansion and renovation) of schools in the Second Republic was: 1) the development of the educational network neglected during the Partitions and destroyed during the actions of World War I and in the years 1918-1920; 2) to create conditions for the increasingly full implementation of compulsory schooling; 3) organising a centre for the cultural and educational life of the local community; 4) activating and integrating the inhabitants of the locality.
Źródło:: Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (2/2023); 25-40
2082-9019
Pojawia się w:: Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Charakterystyka działalności poselskiej Hermana Liebermana w latach 1922–1926 dotyczącej Najwyższego Trybunału Administracyjnego
Characteristics of Herman Lieberman’s Parliamentary Activity in 1922–1926, Concerning the Supreme Administrative Tribunal
Autorzy:: Ułanowicz, Mateusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27308724.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Herman Lieberman
Najwyższy Trybunał Administracyjny
II Rzeczpospolita
rządy prawa
administracja
the Supreme Administrative Tribunal
the Second Polish Republic
rule of law
administration
Opis:: Celem artykułu jest przedstawienie działalności poselskiej Hermana Liebermana w latach 1922–1926 dotyczącej uchwalenia oraz nowelizacji ustawy z 3 sierpnia 1922 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym. Najważniejszą przyczyną zbadania tego problemu jest fakt, iż aktywność parlamentarna Hermana Liebermana, skupiająca się na pierwszym polskim sądzie administracyjnym, została pominięta w jego wspomnieniach, jak również w oficjalnej biografii parlamentarzysty, napisanej przez Artura Leinwalda. Poza tym, temat tego artykułu wpisuje się w setną rocznicę powstania Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Publikacja ta pokazuje również, w jaki sposób Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oraz Najwyższy Trybunał Administracyjny funkcjonowały przed dokonaniem zamachu stanu w maju 1926 r. Po tym wydarzeniu nowa władza wykonawcza stopniowo zmuszała ten sąd do współpracy z rządem oraz do wspierania polityki państwa. Najwięcej źródeł, dotyczących działalności parlamentarnej Hermana Liebermana w dwudziestoleciu międzywojennym, znajduje się na stronie internetowej Biblioteki Sejmowej. Dlatego też metodologia napisania tego tekstu polegała na analizie projektów aktów prawnych oraz protokołów posiedzeń Sejmu, Komisji Konstytucyjnej oraz Komisji Prawniczej. Dokumenty te udowadniają, że Herman Lieberman był bardzo zaangażowany w prace legislacyjne, dotyczące Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Ich weryfikacja wiedzie do konkluzji, iż poseł był wielkim zwolennikiem rozpoczęcia funkcjonowania tego sądu w Polsce. Wynika z nich również, że Herman Lieberman widział w Najwyższym Trybunale Administracyjnym gwarancję ochrony podstawowych praw i wolności człowieka.
The article aims to present Herman Lieberman’s parliamentary activity in the years 1922–1926, concerning the enactment and amendment of the act on the Supreme Administrative Tribunal of 3 August 1922. The main reason for exploring this problem is the fact that his parliamentary activity, focusing on the first Polish administrative court, was omitted from his memoires and his official biography, written by Artur Leinwald. Apart from that, the topic of this article coincides with the centenary of the Supreme Administrative Tribunal. Furthermore, this publication shows how the Sejm and the Supreme Administrative Tribunal operated before the may coup of 1926, because afterwards the new executive was progressively forcing the Supreme Administrative Tribunal to cooperate with government and to support state policy. The greatest number of sources concerning Lieberman’s parliamentary activity in the interwar period can be found at the Sejm Library’s website. Therefore, the methodology for writing this article consisted in the analysis of the bills and protocols of the Sejm, the Constitutional Committee, and the Legal Committee. These sources show that Herman Lieberman was very involved in the legislative work concerning the Supreme Administrative Tribunal. Analysis of these documents makes it possible to conclude that the parliamentarian was a great supporter of setting up this court in Poland. Herman Lieberman was sure that the Supreme Administrative Tribunal would be the guarantor of the protection of individual rights and freedoms.
Źródło:: Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 149-170
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Dywizjony artylerii ciężkiej jako element wzmocnienia siły ogniowej polskiej dywizji piechoty w końcu lat trzydziestych XX wieku
Heavy Artillery Battalions as an Element of Strengthening the Firepower of the Polish Infantry Division at the End of the 1930s
Autorzy:: Jarno, Witold
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46190339.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: heavy artillery
Polish Army during the Second Polish Republic
organization of artillery
heavy artillery battalions
artyleria ciężka
armia polska w okresie II Rzeczypospolitej
organizacja artylerii
dywizjony artylerii ciężkiej
Opis:: Artykuł omawia proces rozbudowy artylerii ciężkiej w polskich dywizjach piechoty pod koniec lat trzydziestych XX w. Zmierzał on do wzmocnienia siły ogniowej związków taktycznych piechoty, których możliwości bojowe zaczęły zmniejszać się w porównaniu do podobnych dywizji w innych armiach europejskich. W ramach tego procesu zaczęto od 1937 r. formować dywizjony artylerii ciężkiej dla dywizji piechoty. Jednak, z uwagi na trudności finansowe i sprzętowe, do 1939 r. zdołano utworzyć takie dywizjony jedynie dla siedmiu spośród trzydziestu dywizji piechoty. Dodatkowo dywizjony te miały nie trzy, lecz dwie baterie mające po trzy działa. Tym samym, dywizjony artylerii ciężkiej posiadały łącznie jedynie po sześć dział, a nie dwanaście, jak etatowe dywizjony artylerii. W dywizjach piechoty, w których sformowano dywizjony artylerii ciężkiej, utworzono także stanowiska dowódców Artylerii Dywizyjnej, jako zalążki sztabów artylerii na szczeblu taktycznym. Jednak formowanie wspomnianych dywizjonów oparto na bazie istniejących pułków artylerii ciężkiej, co zmniejszało ich stany kadrowe oraz możliwości mobilizacyjne. Tym samym, utworzenie dywizjonów artylerii ciężkiej dla dywizji piechoty było niewątpliwie wzmocnieniem zdolności bojowych samych dywizji, lecz w skali całej artylerii nie skutkowało znaczącym wzmocnieniem polskiej armii.
The article discusses the process of developing heavy artillery in Polish infantry divisions at the end of the 1930s. At the time, the intention was to strengthen the firepower of infantry tactical units, whose combat capabilities began to decline compared to similar divisions in other European armies. As part of this process, the formation of heavy artillery battalions for infantry divisions began in 1937. However, due to financial and equipment difficulties, until 1939 such battalions were created for only seven out of thirty infantry divisions. In addition, these battalions had not three, but two batteries with three guns each. Thus, the heavy artillery battalion had only six guns in total, and not twelve, like the regular artillery battalions. In infantry divisions where heavy artillery divisions were formed, positions of Divisional Artillery Commanders were also created as the nucleus of artillery headquarters at the tactical level. However, the formation of the aforementioned squadrons was based on the existing heavy artillery regiments, which reduced their staffing status and mobilization possibilities. Thus, while the creation of heavy artillery battalions for infantry divisions did undoubtedly strengthen the combat capabilities of the divisions themselves, on the scale of the entire artillery it did not significantly strengthen the Polish army as a whole.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 169-185
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Free Cossacks and the Second Polish Republic
Wolne Kozactwo i II Rzeczpospolita
Autorzy:: Komar, Vołodymyr
Szymanowicz, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050694.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Poland 1918–1939
USSR
Cossacks
military intelligence (Poland)
Prometheism
Polska 1918–1939
ZSRR
Kozacy
wywiad wojskowy (Polska)
prometeizm
Opis:: Począwszy od XVI w. Kozacy byli jednym z narzędzi ekspansji Imperium Rosyjskiego. Służyli również do tłumienia antyrosyjskich i antycarskich powstań oraz buntów. Jeszcze w trakcie wojny domowej w Rosji Kozacy byli przez bolszewików poddawani represjom, a często i eksterminacji. Po zakończonej wojnie rozpoczął się proces rozkozaczania społeczności kozackiej i likwidacji jej odrębności. Nic zatem dziwnego, że Kozacy szukali sojuszników, w tym również w nowo odrodzonej Rzeczypospolitej. W latach 1919–1920 do Warszawy przyjeżdżali przedstawiciele wojsk kozackich w celu nawiązania współpracy wojskowej przeciwko Armii Czerwonej. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej u boku Wojska Polskiego walczyło około 6000–7000 Kozaków. Po zakończonej wojnie tysiące Kozaków pozostały na emigracji w Polsce. Inne większe ich skupiska znajdowały się we Francji, w Niemczech, Jugosławii, a także w Czechosłowacji. Jednym z najaktywniejszych działaczy kozackich był Ignat Biłyj. Dzięki jego zabiegom władze polskie udzieliły wsparcia ﬁnansowego kozackiej akcji niepodległościowej, która uzyskała większą przychylność po dojściu do władzy marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1927 r. w stolicy Czechosłowacji – Pradze powstał Komitet Wolnego Kozactwa złożony z Kozaków dońskich i kubańskich. Organizacja ta miała swym zasięgiem objąć możliwie najszerzej emigrację kozacką rozsianą w różnych państwach Europy, a nawet poza nią, w celu zjednoczenia jej do walki przeciwko Związkowi Sowieckiemu. Pomoc udzielana tej emigracji była jednym z elementów akcji prometejskiej zainicjowanej przez Józefa Piłsudskiego. Patronat nad akcją prometejską objął Oddział II Sztabu Generalnego / Głównego Wojska Polskiego (czyli organ wywiadu i kontrwywiadu wojskowego II Rzeczypospolitej), przy współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych i innymi instytucjami.
In the 19th and early 20th centuries, the Cossacks were used to suppress anti-Russian and anti-tsarist uprisings and revolts. However, during the Civil War in Russia, the Cossacks were subjected to repression and often extermination by the Bolsheviks. After the end of the war, the process of decossackization and elimination of the Cossack separateness began. It is therefore not surprising that the Cossacks sought allies, also in the newly reborn Republic of Poland. In the years 1919–1920, Cossack army representatives came to Warsaw in order to establish military cooperation against the Red Army. About 6–7 thousand Cossacks fought in the Polish-Soviet War. After the end of the war, thousands of Cossacks remained in exile in Poland. Other major clusters of Cossacks were found in France, Germany, Yugoslavia and Czechoslovakia. One of the most prominent Cossack activists was Ignat Bilyi. Thanks to his efforts, the Polish authorities gave ﬁnancial support to the Cossack independence campaign, which gained more favour after the coming to power of Marshal Józef Piłsudski. In 1927, in Prague, the capital of Czechoslovakia, the Free Cossacks Committee was established, consisting of Kuban and Don Cossacks. This organization was meant to cover as widely as possible the Cossack emigration scattered across Europe and even beyond, in order to unite it in the ﬁght against the Soviet Union. The help given to this emigration was one of the elements of the Promethean action initiated by Józef Piłsudski. The Promethean campaign was held under the patronage of the Second Department of Polish General Staff (i.e. the body of military intelligence and counterintelligence of the Second Polish Republic) in cooperation with the Ministry of Foreign Affairs and other institutions.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 1; 169-203
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę ": Second Polish Republic" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język