Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Socrealizm"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 60
Tytuł:
Pytania o socrealizm
Autorzy:
Beylin, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120026.pdf
Data publikacji:
1989
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1989, 36-37, 4; 97-100
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Awangarda i socrealizm. W 65 lat po powstaniu Teatru Nowego w Łodzi. Uwagi po wydarzeniu
The avant-garde and socialist realism. 65 years after the creation of the Nowy Theatre in Łódź. Reflectons after the anniversary event.
Autorzy:
Olkusz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424562.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:
Awangarda i socrealizm; Teatr Nowy w Łodzi
Opis:
In 1949 Kazimierz Dejmek became the director of the Nowy Theatre in Łódź – the first public stage in Poland inspired by the rules of socialist realism. A few months later, the Polish authorities decided to destroy the Noeoplastic room designed by Władysław Strzemiński – a very special place dedicated to the presentation of Polish avant-garde artists. Both events which occurred in the same city, turned out to be kind of turning points in Polish culture: this is why the relationship between these two artistic schools became the subject of a project prepared for the 65th birthday of the famous theatre stage: Avant-garde and socialist realism. 65 years after creation of the Nowy Theatre in Łódź. This article describes the assumptions and realizations of several art projects prepared by young Polish artists for this event. The majority of them decided to find a contemporary setting for this historical opposition (What does it mean now: the avant-garde v socially engaged art?), but very quickly they noticed that it is (and it was) impossible to talk about socialist realism and the avant-garde as two contrary formations.
Źródło:
Sztuka i Dokumentacja; 2016, 14; 151-156
2080-413X
Pojawia się w:
Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socrealizm jako anachronizm. Przypadek Hanny Mortkowicz-Olczakowej
Socialist realism as an anachronism. The case of Hanna Mortkowicz-Olczakowa
Autorzy:
Trzeciak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53729563.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
socrealizm
anachronizm
krajobraz
wyobraźnia przemysłowa
socialist realism
anachronism
landscape
industrial imagination
Opis:
Artykuł jest próbą spojrzenia na powojenną eseistykę Hanny Mortkowicz-Olczakowej w perspektywie socrealistycznej poetyki i jej indywidualnego negocjowania. Głównym przedmiotem analizy jest zbiór eseistycznych reportaży o Nowej Hucie, do których lektury przydatna jest wojenna biografia pisarki, zasymilowanej Żydówki inteligentki, stosującej do opisu socjalistycznej inwestycji anachroniczne literacko stylizacje.
The article is an attempt to look at the post-war essays of Hanna Mortkowicz-Olczakowa from the perspective of socialist realist poetics and its individual negotiation by the writer herself. The main subject of the analysis, a collection of essayistic reports about Nowa Huta, is interpreted in the article with references to the writer’s biography (of an assimilated Jewish woman of intelligentsia), and by close reading of her anachronistic literary stylizations that she employed to describe a new socialist landscape.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2022, 19, 2; 262-276
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa socjalistyczna rzeczywistość jako lekarstwo na wojenne wspomnienia. Socrealistyczne wiersze Wandy Karczewskiej
Autorzy:
Piekarska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/8789693.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
literaturoznawstwo
literatura polska
poezja
socrealizm
poezja socrealistyczna
Źródło:
Poetyki czasu, miejsca i pamięci; 341-365
9788395558122
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SOCREALIZM SKONSUMOWANY. WYKORZYSTANIE DYSKURSU SOCREALIZMU W POP-ARCIE I WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE POPULARNEJ*
SOCIAL REALISM CONSUMED. THE DISCOURSE OF SOCIAL REALSIM IN POP-ART AND MODERN POP CULTURE
Autorzy:
Kal, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566391.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
socrealizm
pop-art
kultura popularna
realizm kapitalistyczny
konsumpcja kulturowa
manipulacja znakami
reklama
social realism
pop-culture
capitalistic realism
cultural consumption
manipulation of signs
advertising
Opis:
The article is an attempt to analyse how the code of social realism was used in two areas not necessarily but rather intertwined: in the artistic area, in the iconography of pop-art in its strategy of transforming pop-culture and industrial signs as well as in the commercial area, in the advertisement, mass entertainment and activity of places uniting consumption with play. In her analysis the author reminds J. Baudrillard theory of cultural consumption “as a practise of manipulating signs” and Ch. Pierce “unlimited semiosis” and U. Eco as well as various different concepts of memory (including that of J. Baudrillard). The text ex-plains the essence and features of Social realism reigning in the arbitrary way in Poland in the period 1949-1955 often wrongly associated with the full period of Polish Peoples Republic existence (1949-1989). The use of social realistic elements in pop-culture can be seen as a final defeat of communist doctrine that included contempt for commercial-ism and banal entertainment identified as bourgeois Western culture features. The con-tradiction results from the idea that social realistic works were supposed to appeal to the masses yet should also have easily readable form and also very high artistic quality. In the text there are examples of social realistic slogans and motives from the paintings, sculptures and posters in the modern promotional campaigns of cosmetics, in computer games, in advertisement as well as in the gadgets, restaurants and entertainment venues etc. From the earlier artistic inspirations and transformations (consumptions) of social re-alism the text includes several examples of pop-art artists’ works: A. Warhol, T. Wessel-mann or R. Lichtenstein, and also examples of the works of the artist from the German movement called capitalistic realism like K. Lueg, G. Richter, S. Polke and others. Mod-ern popular culture and commercial mass entertainment exploit art on its own terms and both social realism and pop-art nurture popular and mass culture.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2016, 5; 209-240
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The avant-garde roots of Polish design in the Socialist Realism period. A case study
Autorzy:
Sumorok, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593778.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Socialist Realism
design
avant-garde
socrealizm
awangarda
Opis:
Due to the pragmatic orientation and continuation of modernist artistic solutions, it is difficult to find explicit Socialist Realist traits in the Polish design of that time, especially as the term “Socialist Realist design” remains undefined. Design that is neutral in form can be linked to the doctrine on the level of the socialist concept, aiming at consequent changes in the socialist forms of life. However, the idea of socially oriented design combined with modernization unquestionably had its roots in the broadly understood avant-garde movements. We should not treat this phenomenon as an ideological contradiction. In spite of their avant- -garde pre-war provenance, many ideas were (successfully) put into practice at that time as the design of life for a better tomorrow of the egalitarian (socialist) society.
Trudno w sztuce użytkowej i designie lat 1949-1956 doszukiwać się cech jawnie socrealistycznych. Zresztą trudno byłoby je też precyzyjnie zdefiniować. Socrealistyczność designu, formalnie neutralnego, tkwić mogła co najwyżej w sferze socjalistycznego kontekstu, wytworzenia w konsekwencji zmian ustrojowych socjalistycznej formy życia. Ale sama idea zorientowanego społecznie designu połączonego z kwestią modernizacyjną wywodziła się z szeroko pojętych ruchów awangardowych. Relacja polskiego designu z okresu realizmu socjalistycznego z modernizmem i awangardą wcale więc nie jest oczywista. W powszechnym dyskursie dominuje jednoznaczne przeciwstawienie modernizmu socrealizmowi zakorzenione w odwilżowym micie przełomu 1956 roku. Problem ten zaś wymaga większego niuansowania, zwłaszcza w odniesieniu do designu.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2017, 19; 307-324
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Surrealism, Socialist Realism, Dialogue?
Surrealizm, socrealizm, dialog?
Autorzy:
Kozłowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407557.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
socrealizm
awangarda
marksizm
sztuka współczesna
komunizm
emancypacja
Polska powojenna
Dorota Jarecka
Socialist Realism
avant-garde
Marxism
contemporary art
Communism
emancipation
post-war Poland
Opis:
The text offers a critical and comprehensive review of Dorota Jarecka’s book Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948 [Surrealism, Realism, Marxism: Art and the Communist Left in Poland between 1944 and 1948]. The reviewer appreciates the main methodological premise of the book, namely that the tensions and conflicts generated within the triangle “avant-garde – realism – emancipatory role of art” cannot be reduced to a binary opposition between totalitarian ideology and the legitimate art world. In fact, it reflects the contradictory dynamics of politically engaged art in general and thecontext of post-war Poland in particular. Despite the book’s formidable factual support, the result of extensive and comprehensive query, the reviewer still regrets that the author remains primarily an art historian rather than social historian of art. This note of regret however does not diminish this noble contribution to understanding the logics of Polish visual arts in the aftermath of World War II. This area is much less known generally than the literature of this very period.
Tekst stanowi krytyczną i wyczerpującą recenzję książki Doroty Jareckiej Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948. Recenzent docenia główne założenie metodologiczne pracy, a mianowicie to, że napięcia i konflikty powstałe w ramach triady „awangarda – realizm – emancypacyjna rola sztuki” nie mogą być sprowadzone do binarnej opozycji między ideologią totalitarną a prawomocnym światem sztuki. W rzeczywistości odzwierciedla ono sprzeczną dynamikę sztuki zaangażowanej politycznie, w szczególności w kontekście powojennej Polski. Pomimo imponującego zaplecza merytorycznego książki, będącego wynikiem obszernej i wyczerpującej kwerendy, recenzent żałuje, że autorka pozostała przede wszystkim historykiem sztuki, a nie stała się społecznym historykiem sztuki. Żal ten nie umniejsza jednak uznania dla jej cennego wkładu w zrozumienie logiki polskich sztuk wizualnych po drugiej wojnie światowej. Obszar ten jest ogólnie znacznie słabiej znany niż literatura z tego samego okresu.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-7 (eng); 1-7 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STANISŁAW LORENTZ. WSPOMNIENIE W 115 ROCZNICĘ URODZIN.
STANISŁAW LORENTZ. COMMEMORATION ON THE 115TH ANNIVERSARY OF BIRTH
Autorzy:
Piotr, Majewski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433564.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
niepodległość
odbudowa
rezydencja
socrealizm
proweniencja
Opis:
Stanisław Lorentz’s life represents an experience of the last century. He was given a chance of living through the first Polish independence, followed by the tragedy of losing it, then years under occupation, and years of hope for better post-war reality. When it eventually came, far from expectations, it brought about necessity to make difficult choices. Nowadays, the privilege of having been born at a later date allows for the formulation of frequently too simplified assessments of the times in question. Stanisław Lorentz, whose life experience waits to be recorded by a biographer, was blessed to witness the fulfilment of one of the objectives that he had been pursuing for half of his adult life, i.e. the reconstruction of the Royal Castle in Warsaw. For the man that reached maturity in the Second Republic of Poland, the symbolism of the Castle, a royal and presidential abode, was related with the independence of the state, and that is the reason why the reconstruction of the destroyed residence became so important for Lorentz. On 17 September 1939, he was among those rescuing historical movables from the Castle’s interiors. He was supported by employees of the National Museum in Warsaw which he had run as its director for many years. For Lorentz and for his generation, a response to challenges posed by post-war years involved maintaining the symbolic representation of a sovereign state, enchanted in the reconstructed matter. Lorentz’s efforts for the reconstruction of the Castle became even more justified when it turned out that it was the socialist realism that was the ‘new thing’. If I could venture to indicate Lorentz’s specific merit in the post-war history, I would however indicate the so-called little stabilisation decade under the rule of Gomułka, when the vacant space left by the Castle started to become an integral part of the landscape and when it was necessary to fight not even for the reconstruction itself, but for merely keeping alive the obligation to undertake the reconstruction. A decision to reconstruct the Castle was taken in January 1971, once sounds of shots fired at the Polish seaside had died away. Memories on the beginnings of the Castle’s reconstruction are memories about December 1970. In intentions of people like Stanisław Lorentz, thousands of those who for the subsequent decade supported the reconstruction with their financial aid and in-kind contributions, the reconstruction served as a statement that there existed values more permanent than changeable political regimes. Even perceiving the Polish culture of the post-war decades highly critically, it is impossible not to admit that it was the time of restoring symbolical objects, aimed at supporting the spiritual sovereignty of the Polish society. Without Lorentz and his generation, many places symbolic for the national memory would be missing, while a great deal of provenance disputes today calling for settlement would remain purely theoretical.
Doświadczenie życiowe Stanisława Lorentza to doświadczenie minionego stulecia. Dane mu było przeżywać pierwszą polską niepodległość, tragizm jej utraty, lata okupacji, lata nadziei na lepszą powojenną rzeczywistość. Kiedy już ona nadeszła, daleka od oczekiwań, przyniosła konieczność dokonywania trudnych wyborów. Dziś, przywilej późnego urodzenia pozwala na formułowanie często zbyt prostych ocen tych czasów. Stanisławowi Lorentzowi, którego życiowe doświadczenie czeka na pióro biografa, dane było doczekać spełnienia jednego z celów, który absorbował go przez połowę dorosłego życia – odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Dla człowieka osiągającego dojrzałość w Drugiej Rzeczypospolitej symbolika Zamku – królewskiej i prezydenckiej siedziby, wiązała się z niepodległością państwa i dlatego odbudowa zniszczonej rezydencji stała się dla Lorentza tak istotna. 17 września 1939 r. uczestniczył w akcji ratowania z wnętrz zamkowych zabytkowych mobiliów. Wspierali go pracownicy Muzeum Narodowego w Warszawie, którego był wieloletnim dyrektorem. Dla S. Lorentza i jego pokolenia odpowiedzią na wyzwania powojennych czasów było podtrzymanie symboliki suwerennego państwa, zaklętej w odbudowywanej materii. Zaangażowanie Lorentza na rzecz odbudowy Zamku tym bardziej znalazło uzasadnienie, gdy okazało się, iż „nowym” jest socrealizm. Jeśli miałbym pokusić się o wskazanie szczególnej zasługi Lorentza w powojennej historii, wskazałbym jednak na gomułkowską dekadę „małej stabilizacji”, kiedy puste miejsce po Zamku zaczęło wrastać w krajobraz, kiedy należało walczyć nie tyle o odbudowę, ile o zachowanie w pamięci obowiązku jej podjęcia. Decyzja o odbudowie Zamku zapadła w styczniu 1971 r., gdy ucichły strzały na Wybrzeżu. Pamięć o początkach odbudowy Zamku jest pamięcią o Grudniu roku 1970. W intencjach ludzi, takich jak Stanisław Lorentz, tysięcy, którzy przez kolejną dekadę wspierali odbudowę datkami finansowymi i darami rzeczowymi, odbudowa ta jawiła jako deklaracja, iż istnieją wartości trwalsze od zmiennych politycznych ustrojów. Patrząc nawet bardzo krytycznie na świat polskiej kultury powojennych dekad, nie sposób nie przyznać, iż był to czas przywracania symbolicznych obiektów, służących podtrzymaniu duchowej suwerenności polskiego społeczeństwa. Bez S. Lorentza i jego pokolenia nie byłoby wielu miejsc symbolicznych dla narodowej pamięci, zaś wiele wymagających dziś rozstrzygnięcia sporów proweniencyjnych, pozostałoby w sferze teorii.
Źródło:
Muzealnictwo; 2014, 55; 240-242
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oblicza kina gruzińskiego
Faces of Georgian Cinema
Autorzy:
Wieczorek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514349.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wydział Teologiczny
Tematy:
kino gruzińskie
historia kina
socrealizm
Tengiz Abuładze
georgian cinema
history of cinema
social realism
Tengiz Abuladze
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest prezentacja, na podstawie zagranicznej literatury przedmiotu, głównych postaci i najważniejszych linii rozwojowych w kinie gruzińskim od czasu jego powstania do czasów najnowszych. Jak dotąd w Polsce nie pojawiło się żadne całościowe opracowanie tego zagadnienia. Prezentowany artykuł skupia się głównie na historii kina gruzińskiego, pokazując jego specyfikę i wyjątkowość. Bliżej zaprezentowana zostanie sylwetka Tengiza Abuładzego, jednego z najwybitniejszych gruzińskich reżyserów. Niniejszy tekst nie pretenduje do całościowego zaprezentowania panoramy kina gruzińskiego, ale do nakreślenia najważniejszych jego elementów. Pełna prezentacja dorobku kina gruzińskiego wymaga jeszcze licznych studiów.
The purpose of this paper is to present, on the basis of foreign literature, the main characters and the main lines of development in the georgian cinema since its inception to the present time. So far, in Poland there are no comprehensive development of this issue. The presented text focuses mainly on the history of georgian cinema, showing the specificity and uniqueness. Closer to present is silhouette of Tengiz Abuladze, one of the greatest georgian directors. This text does not pretend to present a comprehensive panorama of the georgian cinema, but to outline the most important components. Full presentation of the georgian cinema still requires numerous studies.
Źródło:
Kultura – Media – Teologia; 2015, 22; 9-20
2081-8971
Pojawia się w:
Kultura – Media – Teologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między mężczyznami. Proza Wilhelma Macha – socrealizm psychoanalizą podszyty
Between Men Wilhelm Mach’s Prose: Social Realism Streaked with Psychoanalysis
Autorzy:
Śmieja, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534581.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Mach,
masculinity
psychoanalysis
socialist realism
homosexuality
queer
Opis:
The presentation of the work of the now forgotten writer concentrates on three key issues: Wilhelm Mach’s homosexual biography and the problems arising from it, ambiguity of the categories of masculinity, brotherhood and fatherhood, used by Mach, as well as “family anti-utopias,” whose portrayals can be found in Rdza [Rust] or Jaworowy dom [Sycamore House]. The author attempts to restore Mach’s name as an important figure in the history of the struggles of the Polish modernity with nonnormative sexuality; the writer’s political involvement is read as a consequence of the faith in the emancipatory power of the new order.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 7, 2; 77-98
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klub Sportowy Korona – wzorcowy projekt epoki socrealizmu
Korona Sports Club – a model project of Socialist Realism
Autorzy:
Wowczak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293557.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
socrealizm
funkcjonalizm
architektura sportowa
Krug Jan
piropiktura
Social Realism
functionalism
sports architecture
Opis:
Tematem artykułu jest dotychczas nieopisany bardziej szczegółowo w literaturze przedmiotu kompleks KS Korona w Krakowie. W pracy przedstawiono unikatową wartość i – na podstawie wnikliwej kwerendy źródłowej – historię powstania tego cennego przykładu architektury lat 50. w Polsce. Sporo miejsca poświęcono też historii przekształceń obiektu i jego obecnemu stanowi zachowania. Omawiany zespół obiektów sportowych zaprojektował Jan Krug w 1951 r., a w czasie uzgadniania projekt został uznany przez komisję Ministerstwa Sportu i Kultury Fizycznej za „wzorcowy kombinat sportowy”. W powstaniu KS Korona mieli także udział inni wybitni twórcy. Projekt wnętrz opracował Zbigniew Chudzikiewicz, a ceramiczne dekoracje ścienne w oryginalnej technologii piropiktury wykonali Helena i Roman Husarcy. Budynki sportowe przy ul. Kalwaryjskiej w Krakowie to dojrzały przykład funkcjonalizmu, o wyrazie architektonicznym oszczędnego modernistycznego klasycyzmu. Ich szlachetna forma wymyka się z doktrynalnego kanonu socrealistycznego obowiązującego w latach 50. w Polsce. Powinniśmy zadbać o zachowanie ich niezaprzeczalnych walorów wobec przyszłych, koniecznych prac modernizacyjnych.
The subject of this article is the complex of Korona Sports Club in Kraków which has not been described in detail before. This work depicts the unique value and, based on a thorough source query, the history of this precious example of architecture in the 1950s in Poland. A lot of space was also devoted to the history of the facility transformations and its present state of repair. The discussed sports facilities complex was designed by Jan Krug in 1951. When the design was approved, it was considered “model sports conglomerate” by the board of the Ministry of Sports and Physical Culture. Also other outstanding artists contributed to the creation of Korona Sports Club. The interior design was developed by Zbigniew Chudzikiewicz, and the ceramic wall decorations made using the proprietary “piropiktura” technology were made by Helena and Roman Husarscy. The sports buildings at Kalwaryjska Street in Kraków are a mature example of functionalism giving the message of sparing, Modernist Classicism. Their noble form eludes the doctrine Socialist Realist standards in force in the 1950s in Poland. We should strive to preserve their undoubted values during the necessary future modernisation works.
Źródło:
Architectus; 2020, 3 (63); 53-67
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość plakatowa Henryka Tomaszewskiego w latach 1949-1955
The Poster Art of Henryk Tomaszewski in the Years 1949-1955
Autorzy:
Niedojadło, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887738.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Tomaszewski
plakat
socrealizm
grafika
typografia
poster
Socrealism
graphic
typography
Opis:
Artykuł jest próbą podsumowania plakatowej twórczości Henryka Tomaszewskiego (19142005) w latach obowiązywania doktryny realizmu socjalistycznego. Twórca należy do grona przedstawicieli tzw. "polskiej szkoły plakatu", a w swoim dorobku artystycznym posiada niemalże 50 projektów plakatów przypadających na lata 1949-1955. Szczególną uwagę zwraca jego oryginalna metoda kształtowania powierzchni plakatu z wykorzystaniem warsztatu malarskiego oraz zainteresowanie typografią. Cechy te są charakterystyczne także dla jego plakatów politycznych z tego okresu, co wyróżnia go jako twórcę mającego dystans wobec zasad narzuconej doktryny realizmu socjalistycznego.
The article is an attempt to summarize the Henryk Tomaszewski’s (1914-2005) poster art in the period of the social-realism doctrine domination. The artist belongs to so called “Polish Poster School”; he created nearly 50 poster projects between 1949-1955. What draws attention is his unique method of shaping posters’ surface with the usage of painting techniques, and his interest in typography. Those features are also typical for his political posters from that period, which distinguish him among others as an artist with a distance to the social-realism doctrine.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 4; 131-146
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socrealizm od środka. Design, sztuka wnętrza i modernizacja
SOCIAL REALISM FROM THE INSIDE. DESIGN, THE ART OF THE INTERIOR AND MODERNIZATION
Autorzy:
Sumorok, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135554.pdf
Data publikacji:
2021-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Socialist Realism
interior architecture
design
modernization
modernity
Opis:
The article focuses on interior design from the first half of the 1950s. The interior spaces realized at that time in Poland elude unambiguous classifications, both in terms of formal and ideological aspects. I propose to look at the interiors from this time not in terms of style (difficult, complex, hybrid), but in a broader sense, as a political, socio-cultural phenomenon. The interiors were supposed to favor social modernization (assumed in the communist project), especially the idea of promotion and changing class habitus. They precisely modeled new forms of social life (cultural spaces), as well as family life, as they defined the way of eating, “being” (gastronomic interiors), spending free time and holidays. The leap into modernity was particularly noticeable in the architecture and interiors with which everyone interacted on a daily basis. Indicating the participation of interiors in the multifaceted modernization process can make us realize the complexity of the post-war reality, including the interior design from the first half of the 1950s, which was related to many spheres of social and cultural life.
Źródło:
Artium Quaestiones; 2021, 32; 187-227
0239-202X
Pojawia się w:
Artium Quaestiones
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność kulturalno-literacka Wandy Wasilewskiej w latach 1934–1945
Literature and Cultural Activity of Wanda Wasilewska in the Years 1934–1945
Autorzy:
Forma, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442682.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa we Włocławku
Tematy:
Wanda Wasilewska
literatura
wojna
socrealizm
literature
war
socialist realism
Opis:
Niniejszy tekst poświęcam osobie Wandy Wasilewskiej, postaci w ostatnim czasie, mocno kontrowersyjnej. Ocenianej głównie poprzez pryzmat działalności społeczno-politycznej w okresie wojennym, jak i twórczości literackiej utrzymanej w duchu realizmu socrealistycznego. Artykuł ten ma za zadanie przypomnieć i przybliżyć dorobek literacki Wandy Wasilewskiej oraz rzucić nowe światło na działalność kulturalno--literacką pisarki, która nie tylko piórem, ale i czynem walczyła o „wolną i demokratyczną” ojczyznę. Wanda Wasilewska pochodziła z lewicowego domu o niepodległościowych tradycjach. Atmosfera panująca w rodzinnym domu, niewątpliwie sprzyjała dojrzewaniu społecznej świadomości Wasilewskiej. W latach dwudziestych XX wieku studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wybuchu II wojny światowej udała się na wschód, gdzie m.in. została dyrektorem sowieckiego teatru we Lwowie, wstąpiła do Armii Czerwonej oraz była współzałożycielką Związku Patriotów Polskich i współuczestniczyła w powołaniu polskiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki oraz 1 Armii Polskiej w ZSRR. Jednocześnie pisała artykuły do gazet, redagowała pisma oraz publikowała powieści o tematyce rewolucyjno-wojennej (Ojczyzna, Oblicze dnia, Ziemia w jarzmie, Płomień na bagnach, Rzeki płoną).
The present analysis is dedicated to Wanda Wasilewska, who became very controversial figure recently. She is judged on her political and social activity during the war as well as on her literature output that represented socialist realism. The aim of the article is to depict and recount Wasilewska’s literary achievements and to show her social cultural and literary activities in a different new light. Wasilewska, as a writer, fought with her writing and also deeds for „free and democratic” homeland. She came from family of patriotic background with leftist convictions. The atmosphere of her family house influenced Wasilewska’s social consciousness. She studied in the 1920s Polish studies at the Jagiellonian University. After the outbreak of Second World War, she went to the east and became a director of Soviet theatre in Lviv, she even joined the Russian Army, contributed to the establishment of Union of Polish Patriots and also the Polish 1st Tadeusz Kościuszko Infantry Division, also First Polish Army in Soviet Union. At the same time, she wrote articles in newspapers, edited works and published war novels (Homeland, The nature of a day, The Earth in yoke, The flame on the bogs, Rivers are burning).
Źródło:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2014, 10; 165-189
1896-4087
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekada Zjazdu w Kamieniu Śląskim
Ten Years After the Conference in Kamień Śląski
Autorzy:
Pabiś-Orzeszyna, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24938097.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
industrializacja
socrealizm
kinofikacja
rozpowszechnianie filmów
industrialization
socialist realism
cinemas in Polish People’s Republic
film distribution
Opis:
W książce Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie (2022) Ewa Gębicka opisuje jeden z najbardziej niejednoznacznych okresów w historii środkowoeuropejskiego filmu – powojenne lata 1944-1955. Przekonuje, że przyjęty w filmoznawstwie podział na chaotyczne rządy twórców (1944-1947) i czas zintensyfikowanej ofensywy władzy politycznej (1948-1955) jest trafny, a całe dziesięciolecie ocenia krytycznie – jako ślepą uliczkę lekceważenia autonomii kultury artystycznej, potrzeb widowni oraz wolnorynkowej, jej zdaniem, istoty kinematografii. Jej wnioski są rezultatem wieloletnich kwerend w AAN oraz FINA. Autorka wykonała ogromną pracę naukową, istnieje więc pokusa, aby ją zreferować i zaakceptować jako daną. Jednak interpretacje Gębickiej zasługują na dialog, a historiograficzna poetyka, którą reprezentuje, powinna być rozumiana jako emblemat przemian stylów badania kina PRL, ze wszystkimi zaletami i ambiwalencjami.
In her book Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie [From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinema: The First Decade of Party-State Monopoly in Polish Cinema] (2022), Ewa Gębicka describes one of the most ambiguous periods in the history of Central European film: the years 1944-1955. She argues that the periodization accepted in film studies – the chaotic reign of filmmakers (1944-1947) followed by the offensive of political power (1948-1955) is accurate. Her assessment of the entire decade is critical: she pictures the postwar decade as a period of disregard for the autonomy of art, the needs of the audience, and the alleged free-market essence of cinema. Her conclusions are grounded in archival research. And since Gębicka has done massive work, there is a temptation to accept it as a given. However, her interpretations deserve a dialogue. The historiographical poetics she represents should be understood as emblematic of the changing ways of studying the cinema of the Polish People’s Republic, with all their advantages and ambivalences.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 231-239
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism
Sztuka dla mas czy pragnienie artystycznej wolności? Elementy folkloru w muzyce polskiego socrealizmu
Autorzy:
Krzymowska-Szacoń, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040362.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
folklor
muzyka ludowa
muzyka polska
polska muzyka współczesna
kompozytorzy polscy
socrealizm
socrealizm w muzyce
muzyka i polityka
folklore
folk music
Polish music
Polish contemporary music
Polish composers
socialist realism
socialist realism in music
music and politics
Opis:
Estetyka socrealizmu, narzucona polskim kompozytorom po konferencji w Łagowie Lubuskim (1949 r.), nigdy nie została precyzyjnie zdefiniowana. Jednym z promowanych elementów twórczości artystycznej, obok prostoty wypowiedzi, była inspiracja ludowa. Paradoksalnie, sposób ujęcia folkloru mógł oznaczać zarówno kompromis wobec presji ideologicznej, jak i potwierdzenie suwerenności artysty, który odwołując się do narodowej tradycji, twórczo ją kontynuował. Polscy kompozytorzy, wśród których przeważała postawa unikowa, chętnie z owego neutralnego źródła inspiracji korzystali, ze względów politycznych przełom lat 40. i 50. był więc w polskiej muzyce czasem licznych stylizacji folklorystycznych. W artykule podjęto próbę podsumowania stosunku wybranych kompozytorów do muzyki ludowej jako źródła inspiracji oraz do ogólnej sytuacji społeczno-politycznej czasów polskiego socrealizmu. Wyróżniono cztery podstawowe kategorie obecności nurtu folklorystycznego: jako etapu twórczości (u W. Lutosławskiego, A. Panufnika i G. Bacewicz), jako kontynuacji międzywojennej idei upowszechnienia muzyki narodowej (jak to miało miejsce w twórczości S. Wiechowicza czy B. Woytowicza), jako rodzaju kompromisu, czynnika odsuwającego groźbę oskarżenia o formalizm, jak w przypadku P. Perkowskiego, K. Serockiego i całej „Grupy 49” oraz – w najbardziej ogołoconej formie – jako narzędzia propagandy, szybko i chętnie zapomnianego wraz z nadejściem nowych prądów artystycznych.
The aesthetic of socialist realism, which was imposed on Polish composers after the conference in Łagów Lubuski (1949), has never been precisely defined. One of the recommended elements of creative activity—apart from intelligibility of musical language—was folk inspiration. Paradoxically, the way the folklore was seized could mean both the compromise with the ideological pressure and confirmation of the artist’s sovereignty (when the artist creatively continued national tradition). Polish composers chose this neutral source of inspiration willingly. Therefore, the turn of the 40s and 50s was the time of multitudinous folkloristic stylizations in Polish music. The purpose of this paper is to recapitulate the attitude of chosen Polish composers to folk music as the source of inspiration, as well as to a general socio-political situation during the Polish socialist realism. Resuming briefly the subject matter of folklore in the Polish socialist realism four categories might be distinguished: it could be a phase of evolution of musical language (in the works of W. Lutosławski, A. Panufnik and G. Bacewicz), a continuation of pre-war idea of popularization of national music (S. Wiechowicz or B. Woytowicz) or a sort of compromise and a factor which was able to withdraw the accusations of formalism, as in the case of Perkowski, Serocki and all the 49’Group. Finally, in its most barest form, folklore was just an instrument of propaganda, quickly and willingly forgotten after the arrival of new artistic trends in 1956.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 69-87
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Социалистический город Новая Хута в 1949–1956 гг.
Autorzy:
Огородников, Александр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083424.pdf
Data publikacji:
2022-01-07
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Nowa Huta
socialist realism
social and cultural development
architecture
urban planning
ideal socialist city
socrealizm
rozwój społeczno-kulturowy
architektura
urbanistyka
idealne miasto socjalistyczne
Opis:
Realizm socjalistyczny (podstawowa doktryna życia społeczno-kulturalnego Związku Radzieckiego w drugiej połowie lat 1930-h – połowie lat 1950-h) był jedynym możliwym kierunkiem rozwoju społeczno-kulturalnego narzuconym przez ZSRR krajom bloku wschodniego po Drugiej wojnie światowej. Determinacja rozwoju społeczno-kulturowego bezpośrednio wpłynęła na architekturę. Oznaczało to, że wypracowany w ZSRR w drugiej połowie lat 1930-h model urbanistyki i przekształceń struktury miast, mający na celu ukształtowanie «idealnego miasta socjalistycznego», został przeniesiony do krajów bloku wschodniego (oczywiście i do Polski) praktycznie bez zmian. Tezę tę potwierdza analiza procesu tworzenia «miasta socjalistycznego» w Nowej Hucie i Połocku w okresie powojennym. Oba miasta, zjednoczone jedną ideologią urbanistyczną, podążały wspólną ścieżką w procesie budowy «idealnego miasta socjalistycznego».
Socialist realism was the fundamental socio-cultural doctrine of life in the Soviet Union from the second half of the 1930s to the mid-1950s. It was also the only possible direction of socio-cultural development imposed by the USSR on the countries of the Eastern Bloc after World War II; this determination of sociocultural development directly aff ected architecture. Th e model of urban planning and transformation of the structure of cities – developed in the USSR in the second half of the 1930s and aimed at forming an “ideal socialist city,” – was therefore transferred to the countries of the Eastern Bloc, which included Poland, and remained practically unchanged. Th is thesis can be confi rmed by an analysis of the process of creating the “socialist cities” of Nowa Huta and Polotsk in the post-war period. Th e makers of both cities, united by a single urban planning ideology, moved along a common path of building an ideal socialist city.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 186-200
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleja Pochodów - reprezentacyjna arteria nowego, socrealistycznego miasta Białystok
Prade Avenue - A representative thoroughfare of a new socialist city of Bialystok
Autorzy:
Szmitkowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398407.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
aleja pochodów
architektura
socrealizm
ulica
parade avenue
socialist realism
street
architecture
Opis:
Odbudowa oraz tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego stały się dla powojennych władz okazją do wprowadzenia do krajobrazu przyszłych miast nowych elementów, służących oprawie ważnych partyjnych wydarzeń oraz podkreśleniu rangi niektórych gmachów. Wiele z tych elementów było inkorporowanych programowo i miało niejako status obowiązujący. Taki charakter miały między innymi tzw. aleje pochodów, stanowiące scenerie dla jednego z najważniejszych partyjnych rytuałów – pierwszomajowego marszu. Przebieg białostockiej „Alei Pochodów” został wyznaczony przez planistów pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a jej szczegółowy kształt określił w swoim projekcie Stanisław Bukowski w roku 1950. Wykształcenie „Alei Pochodów” rozszerzyło strefę centralną miasta z historycznego Rynku Kościuszki w kierunku południowym. Do końca lat pięćdziesiątych XX wieku wzniesiono wzdłuż Alei dużo ważnych w strukturze miasta budynków użyteczności publicznej, co świadczy o jej wyjątkowym centrotwórczym charakterze. Czasy socrealizmu reprezentują tu, oprócz „Domu Partii”, gmach Sądu Wojewódzkiego, „Dom Związkowca” oraz gmach Państwowego Szpitala Klinicznego – tzw. Gigantu. Jednak ostatecznie ani urbanistyczny kształt ulicy, ani jej zabudowa, jako oprawa dla obchodów Święta Pracy, nie uzyskały kształtu zamierzonego przez autorów koncepcji z lat pięćdziesiątych XX wieku. Jej architektura, stopniowo oswobadzana od wzajemnego związku z pełnioną przez nią aż do czasu przełomu ustrojowego funkcją, wraz z upływem lat traciła swój propagandowy pierwiastek i ewoluowała w kierunku modernizmu.
The process of reconstructing existing, wardamaged buildings and creating spatial development plans provided postwar authorities with an excellent opportunity to introduce to future city landscapes new elements which would enhance the governing party’s events and would emphasize the significance of some edifices. A great number of these elements were incorporated in accordance with the planning programme and were rather obligatory. The socalled parade avenues were a prime example of such a compulsory element. They provided a backdrop to one of the most significant party rituals- the May Day parade. The route of Bialystok “Parade Avenue” was set out by the planners at the end of the 1940s. Its detailed shape was defined by Stanislaw Bukowski in his project in 1950. The creation of “Parade Avenue” had the effect of extending a central zone of the city from the historical Kosciuszko Square to the South. By the late 1950s a great number of very important public utility buildings had been erected along the avenue, which proves its exceptional centre-creative character. Socialist realism is represented by the aforementioned “House of the Party” as well as the edifice of the Voivodship Court and “The House of Trade Unions”, and the edifice of the State Teaching Hospital (the so-alled “Giant”). However finally, neither the urban form of the street nor the buildings that front onto it, which were originally intended as the backdrop to the celebrations of the Workers’ Day, got the shape intended by the authors of the 1950s concept. The architecture of the buildings had gradually been freed from the connection with the function they served until the transition from socialism to democracy. With time the street lost its propagandist character and evolved in the direction of modernism.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2012, 4, 3; 36-49
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mane, Tekel, Fares. Zanik świętości i zanik Polskiego Państwa Podziemnego w wierszu Tadeusza Różewicza serce podchodzi do gardła
Autorzy:
Ruszar, Józef Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650375.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Polskie Państwo Podziemne, serce podchodzi do gardła, Tadeusz Różewicz, hańba domowa, stalinizm, socrealizm
Opis:
The text is an interpretation of the poem serce podchodzi do gardła [heart rises to throat] from the volume Wyjście [Exit], pointing out the elements of Różewicz’s self-lustration after 2004. Whereas the poet previously used to explain his involvement in communism with objective necessity (so-called building of poetry after Auschwitz), 15 years after Poland’s independence, Różewicz justifies his involvement through a manipulated post-war biography and a Biblical vision of a personal and national disaster. Regardless of the view of the legitimacy of such reasoning, the poem bears evidence to full understanding that the year of 1989 has changed the criteria for evaluation of attitudes, and these, in turn, shed a new light on the issue of the poet’s forced desertion from a Home Army unit in November 1944 and participation in the “civil disgrace”. The article also attempts to pay attention to the tragedy of that decision and its psychological, political and military conditioning. Indirectly, it also evidences the necessity to write a new history of the post-war literature from the perspective of the regained independence.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2015, 12, 2
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herbert, przymus pracy i wolny rynek Korespondencja rodzinna i inne źródła z epoki
Herbert, Unfree Labor and The Free Market. Family Correspondence and Other Sources
Autorzy:
Ruszar, Józef Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597115.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Zbigniew Herbert
socrealizm
ekonomia
socrealism
economy
Opis:
Niniejszy szkic, zatytułowany Herbert, przymus pracy i wolny rynek. Korespondencja rodzinna i inne źródła jest rozdziałem większej cało- ści (Strategie przetrwania pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy), po- święconej strategii finansowej poety, który uznał, że poważne zaję- cie się literaturą oznacza przejście na zawodowstwo czyli zdanie się na dochody z profesji. Utrzymanie się na powierzchni oznaczało jed- nak nieregularność dochodów i zależność od okoliczności ekonomicz- nych, w tym ustrojowych. Prezentowana część omawia okres od 1948 do 1957 roku czyli tzw. czasy stalinowskie.
This sketch, entitled Herbert, przymus pracy i wolny rynek. Korespond- encja rodzinna i inne źródła [Herbert, unfree labor and the free market. Family correspondence and other sources] is a chapter of a greater whole, Strategie przetrwania pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy [Strategies for writers’ survival in the times of the first Secretaries] dedicated to the financial strategy of the poet who found that serious involvement in literature means the transition to literary professionalism, i.e., earning an income from writing. Keeping his head above the surface, howev- er, implied consenting to an irregular income and relying on econom- ic circumstances, including political ones. The presented in part dis- cusses the period from 1948 to 1957, i.e., the so-called Stalinist times.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2017, 19, 4; 239-256
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja elitarnej zabudowy mieszkaniowej w Moskwie - od socrealizmu do kaprealizmu
Evolution of the high standard housing in Moscow, from socialist realism to capitalist realism
Autorzy:
Asanowicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398211.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
architektura mieszkaniowa
socrealizm
kaprealizm
housing
socialist realism
capitalist realism
Opis:
Artykuł poświęcony jest problemowi budownictwa mieszkaniowego o wysokim standardzie w Moskwie. Domy i zespoły mieszkaniowe tego typu nie są niczym nowym w architekturze światowej, jednak tylko w Rosji budownictwo to znalazło swój tak odrębny sposób wyrazu. Złożyło się na to wiele aspektów. Jako najważniejszy należy uznać aspekt ideologiczny, narzucony przez partię komunistyczną. Połączenie ideologii i architektury w latach 1917-1933 stworzyło konstruktywizm, a w latach 1933-1955 socrealizm. Kapitalistyczne przekształcenia w Rosji po roku 1990 również zaowocowały specyficzną architekturą – kaprealizmem. W artykule prezentowane są przykłady najbardziej znanych „elitarnych” obiektów mieszkaniowych w Moskwie.
In the paper the evolution of high standard housing for chosen social group (government functionaries and eminent scientists and artists) in Moscow are presented. The high standard houses were built in all countries but only in Russia they had a very untypical formal expression. The architectural form of these buildings was a result of many factors. The main one was the ideology imposed by the communist party. This movement was called „socialist realism”. Socialist realism became state policy in 1932 when Soviet leader Joseph Stalin promulgated the decree „On the Reconstruction of Literary and Art Organizations” and ended in 1955. After the political changes in 1990 we observed a return to old architectural forms. But now this movement is called - „caprealism” (capitalist realism). In the paper the best examples of this kind of buildings in Moscow are presented.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2009, 1, 2; 9-18
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MODIFICATION OF THE SOCIALIST REALISTIC CANON OF UKRAINIAN LITERATURE: PROBLEM OF DEMYTHOLOGIZATION
MODYFIKACJA SOCJALISTYCZNEGO KANONU REALISTYCZNEGO LITERATURY UKRAIŃSKIEJ: PROBLEM DEMITOLOGIZACJI
Autorzy:
Fedoriv, Ulyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911765.pdf
Data publikacji:
2019-04-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
demythologization
social realism
literary canon
modification
transformation
demitologizacja
socrealizm
kanon literacki
transformacja
modyfikacja
Opis:
The XXI century demands from the modern literary criticism a revision of many strata of the Ukrainian culture that have been ignored for years. For a long time, the problem of Socialist Realism has belonged to the category of forgotten. Modern landmarks have changed. This is evidenced by the publication of a number of literary, cultural, sociological, anthropological studies of the Soviet times. The need to re-read and re-think socialist realistic literature is one of the key tasks in the field of topical objects of the scientific study in modern literary criticism. However, actively exploring this topic, there are still many ambiguous moments, including the problem of modification of the socialist realistic canon and the peculiarities of the process of its demythologization.
XXI wiek wymaga od współczesnego literaturoznawstwa rewizji wielu warstw ignorowanej od lat kultury ukraińskiej. Do kategorii zapomnianych przez długi czas należał problem kanonu socrealizmu. Dzisiejsze punkty orientacyjne uległy zmianie. Świadczy o tym ukazanie się szeregu literaturoznawczych, kulturologicznych, socjologicznych, antropologicznych badań nad radzieckim. Potrzeba ponownego przeczytania i ponownego przemyślenia literatury socrealizmu jest jednym z kluczowych zadań w dziedzinie aktualnych przedmiotów badań naukowych we współczesnym literaturoznawstwie. Mimo aktywnych badań wymienionego tematu, wciąż pozostaje wiele nieomówionych momentów, w tym problem modyfikacji kanonu socjalizmu oraz osobliwości procesu jego demitologizacji.
Źródło:
Porównania; 2018, 23, 2; 173-186
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Emigration Biography of Stanislaw Lis-Kozlowski in Selected Texts by Rep resentatives of the Polish Community in Argentina
Autorzy:
Pielacińska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371338.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Bogdan Hamera
socrealizm
historia literatury
powieść produkcyjna
cenzura
socialist realism
history of literature
production novel
censorship
Opis:
The aim of this article is to present the life and achievements of Stanislaw Lis-Kozlowski in exile, with particular emphasis on his contribution to Polish culture. The analysis is based on source texts, Argentinean polonica, prose memoirs of emigrants in Argentina, Polish emigrant journals, as well as other publications related to the life and activity of Lis-Kozlowski. An important source of information for this biography was the Argentine collection of the Library of the Poznan Society of the Friends of Science (in Polish: PTPN), the archival collection held in the Ignacy Domeyko Polish Library in Buenos Aires (Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko) and the archives of the Franciscan Monastery in Martin Coronado in Argentina. The study required the use of appropriate research methods, such as biographical interpretive method and narrative analysis.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2020, 8; 125-156
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyczna kultura ludowa na Lubelszczyźnie w warunkach socrealizmu (1944-1956). Prolegomena
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029505.pdf
Data publikacji:
2021-05-07
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
cultural policy
socialist realism
Polish People's Republic
Lublin region
folklore
folk music
stylized folklore
polityka kulturalna
socrealizm
muzyka ludowa
Lubelszczyzna
folkloryzm
folklor muzyczny
PRL
Opis:
Artykuł poświęcony jest wybranym zagadnieniom życia społecznego i kulturalnego, które w okresie socrealizmu (1944-1956) wywarły znaczny wpływ na muzyczną kulturę ludową Lubelszczyzny. Na początku określono specyfikę polskiej polityki kulturalnej oraz przemiany, jakim podlegała w opisywanym czasie kultura społeczna na wsi. Następnie przedstawiono strukturę organizacyjną życia muzycznego w Lublinie i regionie, opisując w szczególności ruch amatorski, zawodowy oraz metody upowszechniania kultury wysokiej. W dalszej części podjęto próbę zdefiniowania postaw twórców ludowych wobec nowopowstałych wymogów życia społeczno-gospodarczego na lubelskiej prowincji. W tym kontekście ukazano specyfikę zespołów śpiewaczych, kulturotwórczą działalność kół gospodyń wiejskich, funkcjonowanie uniwersytetów ludowych i podejmowanie inicjatyw kulturalnych w ramach tworzonych stowarzyszeń, formułując zarazem wniosek, że trzon powyższych inicjatyw stanowiły indywidualne postaci śpiewaków i muzyków będących depozytariuszami przekazywanych od pokoleń tradycji.
The article is devoted to selected issues of social and cultural life that had a significant impact on the folk music culture of the Lublin region during the period of socialist realism (1944-1956). At the beginning of the text the specifics of Polish cultural policy are determined, as well as the changes touching upon social culture in the countryside in the described period. Then the organizational structure of musical life in Lublin and the region is presented, in particular describing the amateur and professional movement and methods of promoting high culture. The further part of the text constitutes an attempt to define the attitudes of folk creators of culture towards the newly created requirements of socio-economic life in the Lublin province. In this context, the specifics of singing groups are presented, as well as the culture-forming activity of the Rural Housewives' Clubs, the functioning of folk universities and the undertaking of cultural initiatives within the created organizations and associations. The conclusion discusses the role of the individual figures of singers and musicians as depositories of traditions carried over generations as the core of the above initiatives.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 1; 23-36
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MUZYKA LUDU : SOCREALIZM I SOCROMANTYZM VICTORA JARY
The Music of the People: Socialist Realism and Socialism Romanticism of Victor Jara
Autorzy:
Turowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555707.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Chile
marksizm
socjalizm
Nueva Canción
Unidad Popular
Marxism
Socialism
The New Chilean Song Movement
Popular Unity
Opis:
Interpretacja tekstów piosenek Victora Jary (1932- 1973), jednego z głównych twórców ruchu Nueva Canción Chilena jest zaproszeniem do refleksji nad szczególnym obliczem komunizmu latynoamerykańskiego: muzyką łączącą zaangażowanie polityczne z inspiracjami kulturą ludową. W utworach Victora Jary zaobserwować można szereg elementów doktryny marksistowskiej, jak również wpływy światopoglądu romantycznego. Specyfika doświadczenia latynoamerykańskiego wzbogaciła ponadto tę wizję o zakwestionowanie kulturowej hegemonii USA, której Jara przeciwstawiał kulturę lokalną. Znajomość dorobku Victora Jary pozwala lepiej zrozumieć nadzieje, jakie w Ameryce Łacińskiej wiązano z czerwonym sztandarem, dla wielu wciąż jeszcze symbolem walki o lepsze jutro.
The analysis of the lyrics by Víctor Jara (1932- 1973), one of the most important artists of the New Chilean Song Movement, is an invitation to reflection about the particular aspect of the Latin American communism: the music that combines political commitment with inspiration by folklore. In the songs of Víctor Jara appear numerous elements of the Marxist theory, as well as the influence of romanticism. The specific Latin American experience enriched these concepts with renunciation of cultural hegemony of the United States and with appreciation of local culture. The analysis of Víctor Jara’s heritage let us better understand the hopes that the peoples of Latin America placed in the red flag.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2015, 23, 2(88); 91-108
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parodie, pastisze i recykling w prozie Stanisława Lema
Parody, pastiche and recycling in Stanislaw Lem’s prose
Autorzy:
Gajewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579216.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Stanisław Lem
Sezam i inne opowiadania
proza produkcyjna
proza antyimperialistyczna
socrealizm
odwilż
parodia
production prose
antiimperialistic prose
socrealism
thaw
parody
Opis:
Artykuł dotyczy pierwszego opublikowanego zbioru opowiadań Stanisława Lema, zatytułowanego Sezam z 1954 roku. Szczegółowa interpretacja cyklu skupia się na przedstawieniu strategii pisarskich stosowanych przez Lema, które umożliwiły sparodiowanie prozy produkcyjnej i antyimperialistycznej jeszcze w czasach stalinowskich. Autorka artykułu wskazała przy tym na politycznie wywrotowe znaczenie Sezamu, umieszczając zbiór wśród utworów zapowiadających odwilż. Ponadto w interpretacji opisane zostały środki stylistyczne (m.in. hiperbola) umożliwiające podjęcie gry z cenzurą, która nie dostrzegła w tym pierwszym zbiorze opowiadań ironicznego dystansu. Artykuł dowodzi, że krytyka imperialnej polityki USA w krótkich opowiadaniach Lema stała się jednocześnie krytyką zimnowojennej polityki ZSRR.
The article analyzes ways in which Stanislaw Lem’s short stories collected in Sezam i inne opowiadania [Sesame and Other Stories] (first published in 1954) are a parody and satire on the imperialistic policies of both the USA and the Soviet Union. Parody and satire are discussed against a comparative background of specific examples of contemporary Polish and foreign literary works and with reference to the findings of Polish and international literary studies. As a result, the author postulates in the article that new politically subversive meanings of the stories unravel. Another issue considered in the analysis is Lem’s dexterous play with censorship by means of irony and parody (especially by hyperbolizing) thanks to which Polish censorship completely failed to decipher this double-dealing. The author comes to the conclusion that the criticism of imperial politics of the US in Lem’s short stories in question turns out to be a critique of the cold war politics of the Soviet Union as well.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 65-75
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determinants of the Location and Architecture of the Provincial Office in Kielce
Uwarunkowania lokalizacji i architektury Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach
Autorzy:
Piotrowicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055088.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:
architecture
urban planning
Socialist realism
Modernism
Provincial Office in Kielce
architektura
urbanistyka
socrealizm
modernizm
Urząd Wojewódzki w Kielcach
Opis:
The article presents a very modest state of research on the architecture of the then Presidium of the Provincial National Council in Kielce - currently the provincial and marshal's office. The research methodology was adopted to find new facts influencing the choice of place and the architectural form of the office. The study covered the period from the beginning of the 1950s to the end of the 1970s. An episode of socialist realism was shown, influencing its functionally and spatially planned location and the direction of modernism in architecture. Its similarity with the works of Le Corbusier was pointed out as a probable inspiration. As a result, a building was constructed that positively entered the postwar urban planning of the city. On the other hand, as an element of an unrealized modernist urban vision, it is a warning against the desire to irreversibly destroy the historic space of downtown Kielce.
W artykule przedstawiono bardzo skromny stan badań architektury ówczesnego budynku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach - obecnie Urzędu Wojewódzkiego i Marszałkowskiego. Przyjęto metodykę badań w celu poszukiwań nowych faktów, mających wpływ na wybór miejsca i formę architektoniczną budynku. Badaniem objęto okres od początku lat pięćdziesiątych do końca siedemdziesiątych XX wieku. Ukazano wpływ socrealizmu na jego zaplanowaną funkcjonalnie i przestrzennie lokalizację oraz kierunku modernizmu na architekturę. Wskazano na dzieła Le Corbusiera jako prawdopodobną inspirację. W ich efekcie zrealizowano budynek, który pozytywnie wpisał się na karty powojennej urbanistyki miasta. Z drugiej strony, jako element niezrealizowanej modernistycznej wizji urbanistycznej, jest przestrogą przed chęcią nieodwracalnego zniszczenia historycznej przestrzeni śródmieścia Kielc.
Źródło:
Structure and Environment; 2021, 13, 3; 71--82
2081-1500
Pojawia się w:
Structure and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The unaccomplished visions of Poniatowa towards its modern solutions
Niezrealizowane wizje Poniatowej według jej współczesnych rozwiązań
Autorzy:
Kot, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369183.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
modernism
Poniatowa
socialism
spatial planning
visions of industrial
cities in the XX century
modernizm
planowanie przestrzenne
socrealizm
wizje
miast przemysłowych XX w.
Opis:
The article is devoted to present the idea of "city-districts" in the interwar period, which was continued after the second world war, on the example of industrial center localized in the neighbourhood of Lublin i.e Poniatowa The comparative analysis of the vision before 1939 and after 1945 presents how the vision was planned and how the city's expanse was organised. The analyses, which were conducted, became the basis of discussion about new perspectives of spatial development in which the dominant role is intercepted by the natural factor.
Artykuł poświęcono prezentacji idei „miast-osiedla” w okresie międzywojennym i kontynuowanym po II wojnie światowej, na przykładzie ośrodka przemysłowego zlokalizowanego w okolicach Lublina tj. Poniatowej. Analiza porównawcza wizji z okresu przed 1939 r. i po 1945 r. przedstawia jak była planowana i a jak została zorganizowana przestrzeń miasta. Przeprowadzone analizy stają się również podstawą do dyskusji na temat nowych perspektyw rozwoju przestrzennego, w którym rolę dominującą przejmuje czynnik przyrodniczy.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2018, 35; 209-220
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socrealizm w Toruniu: architektura, plastyka, bohaterowie, redakcja naukowa Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Toruń 2021 (Zabytki toruńskie młodszego pokolenia), ss. 145
Socrealizm w Toruniu: architektura, plastyka, bohaterowie [Sozrealismus in Toruń: Architektur, Plastik, Hauptpersonen], Redaktion Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski, Verband der Kunsthistoriker, Toruń 2021, (Toruner Denkmäler der jüngeren Generatio
Socialist Realism in Toruń: Architecture, Visual Arts, Heroes, academic editors Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski, Association of Art Historians, Toruń 2021, (Younger Generation of Toruń Monuments), pp. 145.
Autorzy:
Domasłowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52492966.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Źródło:
Rocznik Toruński; 2022, 49; 251-256
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tym, jak Czesław Miłosz czytał „Poemat o mowie polskiej”
How Czesław Miłosz was reading „Poemat o mowie polskiej” [A poem on the Polish speech]
Autorzy:
Mielhorski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25125231.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Czesław Miłosz
Mieczysław Jastrun
socrealizm
paryska „Kultura”
Poemat o mowie polskiej
socialist realism
Parisian Kultura
Opis:
W artykule zaprezentowana została recepcja socrealistycznego tomu poezji Mieczysława Jastruna, zatytułowanego Poemat o mowie polskiej – z punktu widzenia przebywającego na emigracji Czesława Miłosza. Jego szkic recenzyjny stanowi nie tylko komentarz do tej właśnie książki, ale i na jej podstawie ukazuje zasadnicze cechy tworzonej w latach 1949–1953 liryki „pozytywnej”. Autor artykułu wskazuje na trzy zasady, które organizują wypowiedź Miłosza. Są to kolejno: zasada pozornej identyfikacji, zasada pożądanego obiektywizmu i zasada ambiwalencji ocen. Refleksja nad tekstem Miłosza dla porządku wykładu poprzedzona jest ogólną charakterystyką Poematu… oraz komentarzem do jej odbioru krytycznego w latach pięćdziesiątych XX wieku.
The article presents a reception of a social realist volume of Mieczysław Jastrun’s poetry, entitled Poemat o mowie polskiej [A poem on the Polish speech], from a point of view of Czesław Miłosz, who was a migrant at that time. His review study dated 1953 not only comments on this book but also uses it as a ground for presenting the fundamental features of “positive” lyric poetry created from 1949 to 1953. The author of the article points out three basic principles which organise the statement of Miłosz. These are: the principle of ostensible identification, the principle of desired objectivism and the principle of assessment ambivalence. The reflection on the text of Miłosz is, for the sake of the lecture order, preceded by an overall description of the Poemat… and by a comment to its critical reception in the 1950s.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2022, 10; 71-91
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona dziedzictwa urbanistyki i architektury Nowej Huty z lat 1949–1959
Heritage conservation for urban planning and architecture of Nowa Huta of the years 1949–1959
Autorzy:
Komorowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217865.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
dziedzictwo kulturowe
socrealizm
modernizm
urbanistyka
architektura
cultural heritage
socialist realism
modernism
urban planning
architecture
Opis:
Autor omawia problemy związane z ochroną dziedzictwa epoki socrealizmu i pierwszych etapów modernizmu w Nowej Hucie. Późniejsze zmiany miały charakter negatywny. Zacierały wartość dzieła, nie dodając walorów współbrzmiących harmonijnie z dziedzictwem. Wynikało to zarówno z ignorancji i braku wiedzy, jak i z działań podejmowanych dla „uwspółcześnienia” niechcianego spadku po negatywnie ocenianej epoce historycznej. W 2004 r. inwestycje powodujące dewastację pejzażu kulturowego zostały wstrzymane, nadal jednak trwa proces naturalnej destrukcji, także wskutek zaniedbań, jak w przypadku istotnego składnika przestrzeni miejskiej, jakim jest zieleń. Układ urbanistyczny Nowej Huty to dzieło zamknięte, choć nieskończone – kreacja, która nie powinna być dopełniana, gdyż w zachowanej postaci stanowi świadectwo minionej epoki, rządzącej się innymi niż dziś zasadami. Niezależnie od oceny estetycznej (niekiedy także etycznej) winna być szanowana jako wartość historyczna. To samo odnosi się do architektury.
The author discusses issues related to protection of the era of socialist realism and early stages of modernism in Nowa Huta. Subsequent changes thereof have had a negative character. They obliterated the value of the work, without adding qualities of consonant harmony with the heritage. This resulted both from ignorance and lack of knowledge, as well as actions taken to “modernize” unwanted legacy of the negatively evaluated historical period. In 2004 development projects causing devastation of the cultural landscape were suspended, but the process of natural destruction still persists, also due to negligence, as was the case of an essential component of the urban space, which is green areas. The urban layout of Nowa Huta is a complete work, though not finished – a creation, which should not be complemented since in its preserved form it bears testimony to a bygone era, ruled by principles different than today. Regardless of aesthetic evaluation (sometimes also the ethical one) what must be respected is historical value. The same applies to the architecture.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 153-162
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sowiecka Armenia wasilija grossmana — wokół geopoetyki socrealizmu
Soviet Armenia of vasily grossman — geopoetics of socrealism
Советская Aрмения василия гроссмана — вокруг геопоэтики соцреализма
Autorzy:
Gołąbek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920806.pdf
Data publikacji:
2018-12-12
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Армения
Василий Гроссман
геопоэтика
соцреализм
постколониализм
Armenia
Wasilij Grossman
geopoetyka
socrealizm
postkolonializm
Vasily Grossman
geopoetics
socrealism
postcolonialism
Opis:
Vasily Grossman is one of the most prominent and interesting writers of Soviet era. His journalist papers on II war period, and later on his major literary work, novel Life and Fate made his name famous among the best writers of Russian culture. When his famous Life and Fate novel was seized in 1960 by KGB (Grossman himself was never arrested by the Soviet authorities) his literary career broke for that moment. As a moral compensation Grossman got a special translation work in Armenia, which he managed to put into a special prose called An Armenian Sketchbook. Grossman writes up soviet Armenia with poetical instruments that we are able to analyze through geopoetics and socrealism. Some parts of Grossman’s Armenian Sketchbook, though, could also be understood by postcolonial interpretation.
Василий Семенович Гроссман является одним из интереснейших авторов советской литературы XX века. Настоящая статья посвящена «армянскому вопросу», особенно проявленному в одном из произведений автора Все течет под заглавием Добро Вам!. Гроссман прибыл в советскую Армению в 1961 году, сразу после ареста властями его великолепного романа Жизнь и судьба. Сам автор арестован не был, а в качестве своеобразного возмездия ему поручили переводческую работу в Ереване. Воспоминания и наблюдения Гроссмана об Армении, запечатленные в Добро Вам!, дают сегодня способность проанализировать их в ключе геопоэтического соцреализма, а порой также в рамках постколониальной теории.
Źródło:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2018, 28; 11-34
0208-5038
2353-9674
Pojawia się w:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzej polscy artyści w Chinach w latach 50. XX wieku
Three Polish artists in China in the 1950s
Autorzy:
Wasilewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197966.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sztuka polska
polscy artyści w Chinach
socrealizm
polska sztuka współczesna
Chiny
Polish Art
Polish Artists in China
social realism
Polish modern art
China
Opis:
W latach 50. XX wieku delegacje artystów polskich do Chin stanowiły ważny element międzynarodowej polityki kulturalnej nowo powstałego bloku wschodniego. W założeniu miały służyć ugruntowaniu ideologicznego podobieństwa sztuki w krajach socjalistycznych i wzmacnianiu więzi politycznych. W praktyce stanowiły często istotne przeżycie artystyczne i źródło ważnych inspiracji dla odbywających je twórców. Artykuł analizuje trzy przypadki artystów, których rysunki dokumentujące podobne podróże znajdują się obecnie w zbiorach Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie i w których twórczości doświadczenie to zaznaczyło się w różny sposób. Dla Tadeusza Kulisiewicza podróż chińska była ważnym epizodem, do którego wracał jeszcze po wielu latach. Aleksandra Kobzdeja zainspirowała do fundamentalnej zmiany w jego twórczości, rozpoczynając proces, który od socrealizmu miał go doprowadzić do abstrakcji. W przypadku Andrzeja Strumiłły stanowiła początek znakomitej artystycznej drogi, którą w dużej części wytyczyła fascynacja kulturami i sztuką krajów Azji.
In the 1950s, delegations of Polish artists to China were an important element of the newly formed Eastern Bloc’s cultural politics. In the assumption they were means of establishing ideological similarities of art in socialist countries and strengthening political bonds. In practice, it was often a significant artistic experience and a source of inspiration for its participants. The article analyzes three cases of artists whose drawings documenting similar journeys are currently in the collections of the Asia-Pacific Museum in Warsaw, and in whose work this experience was marked in different ways. For Tadeusz Kulisiewicz, the Chinese journey was an episode, which he returned to after many years. The experience inspired Aleksander Kobzdeja to make fundamental changes in his art, beginning a process that from socialist realism had lead him to abstraction. In the case of Andrzej Strumiłło, it was a start of an exquisite, artistic path, largely marked by the fascination with cultures and arts of Asian countries.  
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 139-152
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piosenka w polskim filmie socrealistyczym
Song in the Polish Film of the Socialist Era
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342080.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
PRL
socrealizm
kino polskie
Polish People's Republic
socialist realism
Polish cinema
Opis:
Śpiewający obywatel – pod warunkiem, że śpiewał na ekranie coś „słusznego” – cieszył się w kinie socrealistycznym niepisaną licentia vocalica, udzieloną na zasadzie bezumownej koncesji przez władzę. Myśl przewodnią tekstu Hendrykowskiego stanowi hipoteza dwoistości estetycznych źródeł piosenki w polskim filmie socrealistycznym. Z jednej strony źródłem tym jest wzorzec radzieckiej pieśni i piosenki, z drugiej – model rodzimy, oparty na tradycjach piosenki okresu międzywojennego. Pod względem ideologicznym (poetyka założona) oba modele stoją z sobą w sprzeczności. Pod względem estetycznym (poetyka zrealizowana) – poddane socrealistycznej obróbce, okazują się zbliżone. Melanż, do jakiego wówczas doszło, jest osobliwym paradoksem poetyki nie tylko piosenki filmowej, ale również pewnych aspektów poetyki kina socrealistycznego. Od czasów podszytej zachodnią kulturą popularną komedii Świat się śmieje istniało krytykowane przez ortodoksów politycznych przyzwolenie na formalne odstępstwo od sztywnych wymogów socrealistycznej sztampy. Liczyła się generalna zasada, a ta pozostawała niezmienna i prosta. O tym, czy dana piosenka znajdzie się „na wyposażeniu” bohaterów, decydowała nie jej melodia, lecz retoryka tekstu. Jego ideowej wymowy czynniki decyzyjne pilnowały z niestrudzoną czujnością. Wszystko inne mogło być w widowisku filmowym mniej lub bardziej dowolne i umowne.
A singing citizen – provided that he sang on screen something “right” – enjoyed the unwritten socialist-realist cinema licentia vocalica, granted on a non-contractual concession by the government. The central idea of Hendrykowski’s article is the hypothesis of duality of aesthetic sources of songs in Polish socialist realist films. On the one hand the songs are modelled on the Soviet style song, on the other hand they are made according to the local model, based on the songs of the interwar period. Ideologically (in terms of poetics assumed), the models contradict each other. In terms of the aesthetic (the poetics realised), subjected to socialist realist treatment they appear to be similar. The melange obtained is a paradox of poetics of film song and certain aspects of the poetics of socialist cinema. Since the days of the popular, Western influenced, comedy Moscow Laughs (1934), there existed a consent, criticised by the political orthodoxy, for not following the strict demands of the socialist realist ideology. What mattered was the general rule, and that remained simple and unchanged. The question of whether a song will be granted to a hero was decided not by its melody, but by the rhetoric of the lyrics. Its ideological dimension was guarded with tireless vigilance by the government. Everything else could be more or less arbitrary and conventional.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 93-104
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura i sztuka stosowana w przed- i powojennych projektach Władysława Sowickiego – ewolucja stylu
Architecture and functional art in Władysław Sowicki’s pre-war and post-war designs – evolution of style
Autorzy:
Wereszczyńska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461151.pdf
Data publikacji:
2017-03
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
architektura
sztuka
sztuka użytkowa
art déco
modernizm
socrealizm
architecture
art
functional art
modernism
socialist realism
Opis:
W artykule została przedstawiona wielopłaszczyznowa i interdyscyplinarna twórczość architekta i plastyka Władysława Sowickiego. Celem opracowania jest prezentacja działalności artystycznej Sowickiego w zakresie architektury i sztuki stosowanej, analiza rozwoju projektowej aktywności architekta na przestrzeni lat trzydziestych XX wieku oraz lat powojennych, do roku 1954, a także przybliżenie sylwetki projektanta. Pracę podzielono na wstęp, w którym została nakreślona sytuacja historyczna stanowiąca integralne tło dla rozwoju sztuk projektowych w Polsce, dwa rozdziały opisujące przed- i powojenną działalność architekta oraz na podsumowanie. Przyjętą metodę badawczą stanowiła analiza materiału, znajdującego się w archiwum rodzinnym, kwerenda archiwalna, kwerenda biblioteczna, przegląd literatury naukowej dotyczącej tematyki związanej z artykułem oraz analiza ewolucji stylów i tendencji z zakresu architektury i sztuki stosowanej w przedziale czasowym tożsamym z okresem działalności Sowickiego. Artykuł został napisany na podstawie rozprawy doktorskiej autorki [Wereszczyńska, 2015]. Twórczość Władysława Sowickiego obejmuje prace z zakresu architektury, przestrzennych znaków architektoniczno-plastycznych z elementami urbanistycznymi, architektury wnętrz, projektowania mebli, plakatu, biżuterii, ceramiki, zabawek. Analizując rozwój działalności architekta, można stwierdzić, że jest ona spójna z tendencjami i przemianami zachodzącymi w sztukach projektowych we wspomnianym wyżej przedziale czasowym. Zauważalna jest tu ewolucja myśli projektowej – od konceptów nawiązujących do charakterystycznego stylu polskiej sztuki stosowanej, tzw. polskiego art déco, przez stylistykę późno modernistyczną, po założenia w duchu zmodernizowanego klasycyzmu i historyzującego socrealizmu.
The article shows multidimensional and interdisciplinary activity of architect and fine artist Władysław Sowicki. The purpose of this work is to show Sowicki’s artistic creation in the range of architecture and functional art, analysis of the evolution of his designs within the period of the thirties of the interwar and post-war up to 1954 and the presentation of the designer. The article was divided into introduction, where the historical background for the development of polish design was discussed, two chapters describing pre-war and post-war activity of Sowicki and summary. The basis for the research was the analysis of the documents found in the private family archive, archive and library inquiry, the review of the literature of particular branch connected with the subject matter of the article, the analysis of the styles and trends in the range of architectural and artistic design in the same period of time as Sowicki’s work were done. The article was based on doctoral dissertation of the author [Wereszczyńska 2015]. The designing activity of Sowicki includes the work of architecture, spatial objects combining architecture, art and urban planning, interior architecture, furniture design, posters, jewellery, artistic ceramics and toys. Making the analysis of the progress of Sowicki’s creative work it is possible to state that this work is consistent with design trends and changes in various design fields that took place during same timescale as mentioned above. In Sowicki’s art we can also remark the evolution of the design thought – from the concepts referring to specific polish national art called polish art déco, through the late modernistic style, to the works along the line of modern classicism and historical socialist realism.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2017, 20; 67-86
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stalinowska wizja kultury: projekt i realizacja – mecenat w warunkach upolitycznienia
Stalin’s Vision of the Culture: Project and Realization. Patronage in the Circumstances ff Politicization
Autorzy:
Blecharczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807220.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura radziecka
marksizm
mecenat
realizm socjalistyczny
socjalizm
socrealizm
Stalin
Związek Radziecki
Marxism
patronage
socialist realism
socialism
Soviet culture
Soviet Union
Opis:
Mecenat Stalina nad radziecką literaturą i sztuką został w pełni sformalizowany na początku lat trzydziestych XX w. Polityczne podporządkowanie wszystkich dziedzin kultury oraz próba jej dostosowania do ściśle określonych ideologicznych i partyjnych norm znalazły odzwierciedlenie we wprowadzonej w 1934 r. doktrynie realizmu socjalistycznego. Celem kultury stalinowskiej była sakralizacja władzy oraz pełna unifikacja i podporządkowanie życia obywateli Związku Radzieckiego socjalistycznej wizji. Osoba wodza reprezentuje tu ideę państwa, przez co zyskuje szczególny, transcendentny wymiar, przekładający się także na relację z kulturą. Stalin będąc architektem najdoskonalszego, totalnego dzieła sztuki, jakim miał być socjalizm, zyskał status nie tylko opiekuna życia kulturalnego oraz mecenasa literatury i sztuki, ale najwybitniejszego, wszechmocnego stwórcy. Stalinowska rewolucja kulturalna miała na celu wypełnienie totalnego planu wodza, jakim było stworzenie radzieckiego człowieka i nowego świata.
Stalin’s patronage over soviet art and literature was completely formalized at the beginning of the 1930’s. Political subordination of all domains of culture and its ideological and party standardization were expressed by implementation of socialist realism doctrine in 1934. The very purposes of Stalinist culture were power sacralisation, fully unification and subjugation of the Soviet Union citizens life to the socialist vision. Figure of the leader represents the idea of state that yielded him as a new transcendent dimension. Stalin as an architect of excellent and total piece of art—the socialism, obtained a new special status—became not only a sponsor of entire cultural life, but also the notable, almighty creator. The main goal of Stalinist cultural revolution was to realize the total plan of its leader: creation of the Soviet Man and the new world.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2015, 6, 2; 93-109
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unwanted heritage and its cultural potential. Values of modernist architecture from the times of the Polish People’s Republic
Niechciane dziedzictwo i jego potencjał kulturowy. Wartości modernistycznej architektury z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Autorzy:
Błażej, Ciarkowski
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460994.pdf
Data publikacji:
2017-12
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
architecture
modernism
socialist modernism
socialist realism
unwanted heritage
architektura
modernizm
socmodernizm
socrealizm
niechciane dziedzictwo
Opis:
Celem niniejszych rozważań jest analiza treści zawartych w polskiej powojennej modernistycznej architekturze, ich znaczenie w momencie powstania, oraz sposób w jaki jest odbierana obecnie. Zmiany recepcji dziedzictwa nowoczesnego budownictwa wzniesionego w czasach PRL-u, zostały zestawione w teoriami wartościowania zabytków, a także teorią post-pamięci. Historia polskiej architektury powojennej oraz jej politycznych znaczeń jest zjawiskiem o złożonym charakterze. Architektura utrzymana w nurcie socjalistycznego realizmu zawierała system kodowania treści zgodny z radzieckimi dyrektywami. Odgórnie narzucony akademicki klasycyzm był obowiązującym punktem odniesienia, a jego monumentalny charakter miał być symbolem potęgi komunistycznego państwa. Po 1956 roku komunistyczne władze dostrzegały propagandowy potencjał prestiżowych modernistycznych realizacji oraz konfrontacji polskiej myśli projektowej z Zachodem- zwłaszcza jeśli rodzima myśl wychodziła z owych konfrontacji zwycięsko. Realizacje z lat 1945-1989 stanowią swoiste wyzwanie – zarówno dla badaczy, jak i architektów, konserwatorów czy administracji. Ich ocena i interpretacja często bywają niejednoznaczne, a odbiór społeczny, pomimo rosnąć w tej materii powszechnej świadomości, bardzo zróżnicowany. Tym ym przynależą do obszaru, który przez badaczy bywa określany mianem niechcianego (lub niekiedy- kłopotliwego) dziedzictwa . Generacja, która w dorosłe życie wkroczyła po roku 1989, często postrzega „źle urodzone” dziedzictwo Polski Ludowej jedynie przez pryzmat modernistycznej estetyki, która jednak oceniana jest przez nią diametralnie inaczej niż przez pokolenie ich rodziców. Dowodem rosnącego zainteresowania architektonicznym dorobkiem PRL-u jest nie tylko rosnąca ilość publikacji, ale także coraz bardziej powszechne przypadki wtórnego wykorzystania poszczególnych obiektów.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2017, 22; 71-83
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
РЕПРЕЗЕНТАЦІЯ ОБРАЗУ ГЕРОЯ-ВОЇНА В УКРАЇНСЬКІЙ СОЦРЕАЛІСТИЧНІЙ ЛІТЕРАТУРІ
REPRESENTATION OF THE HERO-WARRIORʼS IMAGE IN UKRAINIAN SOCIALIST REALISM LITERATURE
REPREZENTACJA OBRAZU BOHATERA WALKI W UKRAIŃSKIEJ LITERATURZE REALIZMU SOCJALISTYCZNEGO
Autorzy:
ФЕДОРІВ, УЛЯНА
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041098.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
“new manˮ
hero-warrior
socialist realism canon
socialist realism
ideology
„nowy człowiek”
bohater walki
ideologia
socrealizm
kanon socrealistyczny
Opis:
The article is devoted to the research of socialist realism canon in Ukrainian literature. This canon is considered an artificially modeled power project in the sphere of culture and literature which aimed at creating a monostylistic system with clearly defined rules and recommended schemes, especially including thought-out characters understandable for the mass Soviet reader in order to monopolize power at all levels and to establish a new Soviet identity (“homo sovieticusˮ). The socialist realism canon is a complex and heterogeneous phenomenon. It imposed patterns for analysing and reflecting on reality in art and culture. From the 1930s, any texts following the authorities’ regulations acquired a typical structure, predictable and recognizable features that turned literature into a mass-produced uniform “artistic” product. The task of such a governmental experiment was both to transform the world, and to change the way reality was perceived. The aesthetized falsification of existence, the clear domination of everything “ideological” and “totalitarian” in the field of culture, shaping the socialist realistic theory as a process of politicizing artistic consciousness - these are the blocks that determined the formation and functioning of the socialist realism canon of Ukrainian literature. The publication reflects a new vision of the problem of the literary representation of the Soviet Pantheon of Heroes in the socialist realism texts, in particular novels by Natan Rybak, Yurii Zbanatskyi, Oles Honchar, Andrii Malyshko, Natalia Zabila etc. Basically, the idea is that in order to build a bright future the Soviet system needed a new man, so all the forces were thrown into the “newanthropological typeˮ. The article deals with the modeling role of the hero-warrior in the socialist realism text. This image was established in the mass consciousness by means of propaganda and agitation.
Przedstawiony artykuł proponuje analizę kanonu socrealistycznego w ukraińskich tekstach literackich, należących do autorów okresu sowieckiego, takich jak Natan Rybak, Jurij Zbanacki, Ołeś Honczar, Andrij Małyszko, Natalia Zabiła itd. Według licznych badań ów kanon jest traktowany jako ideologiczny projekt w zakresie kultury oraz literatury, którego zadaniem było formowanie odrąbnej tożsamości (homo sovieticus) oraz absolutyzacja władzy sowieckiej na różnych poziomach życia, zarówno państwowego, jak i prywatnego. W tekstach kultury kanon socrealizmu był powołany do stworzenia monostylistycznego systemu ze ścisłymi regułami, rozpisanymi schematami, specjalnie przewidzianymi typami bohaterów. Socrealistyczny kanon narzucał kulturze i sztuce schematy analizy i odzwierciedlenia nie prawdziwej, lecz wyimaginowanej rzeczywistości. Już od lat 30. XX wieku literatura reprezentuje liczne teksty odpowiadające regułom stylu ideologicznego. Wówczas literatura zostaje przekształcona w produkt kultury masowej, mający typową strukturę przewidywalności i uznawalności. Celem takiego eksperymentu nad literaturą piękną było zarównoprzekształcenie kultur narodów podbitych przez ZSRR, jak i zmiana sposobu odbioru rzeczywistości. Estetyzacja i fałszowanie sowieckiego trybu życia, powszechna dominacja pierwiastków ideologicznegooraz totalitarnego w zakresie kultury, formowanie socrealistycznej teorii jako procesu polityzacji świadomości artystycznej — to czynniki decydujące o rozwoju i funkcjonowaniu kanonu literatury ukraińskiej okresu sowieckiego. Autorka artykułu proponuje nowe ujęcie literackiej reprezentacji sowieckiego panteonu bohaterów w tekstach socrealistycznych. System sowiecki, budując utopię o nastaniu „świetlanej przyszłości”, potrzebował „nowego człowieka”, na kształtowanie którego były skierowane wszelkie starania. A zatem główną uwagę w danym badaniu skupiono na roli obrazu bohatera walki w socrealistycznym tekście. Obraz ów na skutek propagandy i agitacji zapisał się na długi czas w świadomości zbiorowej.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 2; 107-117
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Burza nad Łanami”: „Jasne Łany” (1947) na łamach czasopisma „Film”
„A Storm over Fields”: Bright Fields (1947) in the light of „Film” magazine
Autorzy:
Urban, Gabriel Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886425.pdf
Data publikacji:
2019-10-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jasne Łany
Eugeniusz Cękalski
film
historia kina w PRL
socrealizm
Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski”
Bright Fields
movie
history of cinema in PRL
socialist realism
Opis:
Niniejszy artykuł przybliża, na charakterystycznym przykładzie Jasnych Łanów (1947) Eugeniusza Cękalskiego, proces budowy socjalistycznej kultury w „Nowej Polsce” po II wojnie światowej. Wyznawane przez przedwojennych lewicowych intelektualistów hasła „upowszechnienia kultury”, przybliżenia jej do „mas pracujących miast i wsi” uzyskały w pierwszych latach pełne poparcie władz komunistycznych. Obie te grupy podjęły wysiłek ustalenia zasad i form nowej kultury: książki, poezji i filmu, który został zakończony jej „zinstytucjonalizowaniem” podczas serii zjazdów środowisk artystycznych jako „realizm socjalistyczny”. Jasne Łany starały się urzeczywistnić tę naczelną zasadę jeszcze przed tymi zjazdami. Spełniając wytyczne konstrukcyjne, zostały one jednakże prawie bez wyjątku ostro skrytykowane jako dzieło prymitywne i przejaskrawione propagandowo. Film nie mógł brać skutecznego udziału w budowie wspomnianej nowej kultury „dla mas”. Oprócz kilku osób, wyłącznie czasopismo „Film” podjęło się obrony obrazu E. Cękalskiego. Jednakże pismo, będąc wydawane przez samego producenta Jasnych Łanów, stało na z góry przegranej pozycji i stopniowo ze swojego pierwotnego, pozytywnego werdyktu zrezygnowało.
This article approximates, on a characteristic example of  Eugeniusz Cękalski’s Bright Fields (1947), the process of elevating socialistic culture in „New Poland” that took place after the World War II. Slogans of „spreading the culture”, bringing it closer to „the working masses” professed by pre-war leftist intellectuals were fully supported by communist authorities during the first years after the war. Both of these groups took up an effort to estabilish principles and forms of the new culture: literature, poetry and film, which ended in their „institutionalization” as a „socialistic realism” during series of artists’ conventions. Bright Fields tried to fulfill this prime principle before said conventions. While fulfilling constructional instructions, they were however harshly criticised for being a primitive picture and exaggerated in propaganda. The movie couldn’t effectively take part in elevating the new culture „for masses”. Except for few individuals, only the „Film” magazine tried to defend the E. Cękalski’s picture. The magazine however, published by a producer of Bright Fields, was on a hiding to nothing and gradually resigned from its first, positive verdict.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 199-217
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyka Artura Malawskiego do krakowskiej inscenizacji „Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego (1957) na tle wydarzeń odwilży
Artur Malawski’s Music for the 1957 Kraków Production of Stanisław Wyspiański’s 'Wyzwolenie' (Liberation) in the Context of the Political Thaw
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328087.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Artur Malawski
Wyzwolenie
Stanisław Wyspiański
muzyka teatralna
socrealizm
Liberation
theatre music
socialist realism
Opis:
Lata socrealizmu krępowały swobodę twórczą przede wszystkim w dziedzinie teatru, gdzie operowanie słowem mówionym miało najsilniejszy potencjał oddziaływania na odbiorców. Centralizacja placówek, narzucanie określonej stylistyki, zakaz wystawiania dzieł narodowej klasyki, i wszechobecna cenzura, to tylko kilka z czynników, które utrudniały pracę teatrów. Odwilż, której początki upatruje się po śmierci Stalina, to kilkuletni proces wyswabadzania się spod jarzma cenzorskiego i programowego. Wśród dzieł symbolicznych, które po wielu latach nieobecności na polskiej scenie, doczekało się swej inscenizacji było Wyzwolenie Stanisława Wyspiańskiego. Premiera odbyła się 28 XI 1957 roku na scenie teatru im. J. Słowackiego w Krakowie w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego z muzyką Artura Malawskiego. Inscenizacja ta zyskała interesującą oprawę muzyczną, której funkcja, rozmiary oraz obsada symfoniczna wskazują na ważny element jej całości. Partytura liczy 25 odcinków muzycznych, z czego większość z nich (tzw. przez kompozytora motywy), przyporządkowana jest poszczególnym postaciom. Malawski za sugestią reżysera skomponował muzykę barwną, pełną sarkazmu i drwiny, która miała za zadanie podważać rangę wypowiadanych słów przez bohaterów, z drugiej strony wprowadzać nierzeczywisty i tajemniczy klimat w scenach z maskami. Kompozytor połączył tu elementy ludowe (idiomy rytmiczne, melodyczne, brzmieniowe), cytaty pieśni, nutę orientalizmu z „pikanterią” harmoniczno-rytmiczną w postaci mocno dysonujących brzmień i nagłych zmian metrycznych oraz rytmicznych. Skomponowana dla teatru muzyka korespondowała z dziełami, które tworzył w nurcie zasadniczym. Ciężka choroba nowotworowa, z jaką zmagał się już w trakcie pisania muzyki do Wyzwolenia ostatecznie spowodowała, że kompozytor zmarł w niecały miesiąc po premierze. Muzyka ta stała się tym samym ostatnim dziełem w jego dorobku twórczym.  Socrealizm w Polsce był szczególnie trudnym okresem dla funkcjonowania teatrów. Nadejście tzw. „odwilży” wprowadziło więcej swobody, dzięki czemu na scenach mogły pojawić się wcześniej zakazane sztuki Stanisława Wyspiańskiego. Premiera Wyzwolenia w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego miała miejsce w teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie 28 listopada 1957 roku. Barwną i obszerną warstwę muzyczną skomponował Artur Malawski. Muzyka pełniła tu znaczną rolę dramaturgiczną, towarzysząc poszczególnym postaciom (jako drwina) bądź współtworząc nierealną rzeczywistość.
In the period of socialist realism, creative freedom was particularly restricted in the field of theatre, where the use of the spoken word had the greatest potential impact on the audience. Theatre administration was centralised; a pre-defined style was imposed; staging the national classics was forbidden; censorship was omnipresent. These are just a few of the factors that hampered the functioning of theatres. The political thaw triggered by Stalin’s death, which lasted several years, saw the gradual shedding of the yoke of censorship and imposed programmes. One of the symbolic works to be staged after a lengthy absence from the Polish stage was Stanisław Wyspiański’s ‘Wyzwolenie’ (Liberation), premiered on 28 November 1957 at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Artur Malawski. The function, scope and symphonic forces of Malawski’s interesting musical setting indicate that it was an important element of the production. The score consists of 25 sections, most of which (referred to by the composer as ‘motifs’) are linked to individual characters in the drama. At the director’s suggestion, Malawski composed colourful music abounding in sarcastic and mocking elements, with a twofold aim: to undermine the status of the protagonists’ words and to introduce an unreal and mysterious atmosphere in the scenes with masks. The composer combined folk elements (rhythmic, melodic and sound idioms), song quotations, a hint of orientalism and harmonic-rhythmic ‘spice’ in the form of strongly dissonant sonorities and sudden changes of metre and rhythm. The music that Malawski composed for the theatre corresponded with the works from the main strand of his compositional work. While writing his incidental music to Liberation, the composer was battling cancer, which ultimately led to him dying less than a month after the premiere. This music was therefore his swan song.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 3; 41-68
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Why socialist realism? Space and propaganda – the birth of myth
Dlaczego socrealizm? Przestrzeń i propaganda – narodziny mitu
Autorzy:
Kwiatkowski, Jacek Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495737.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
socialist realism
October Revolution
Soviet Russia
USSR
Joseph Stalin
Lenin
World War II
socialist propaganda
constructivism
realizm socjalistyczny
rewolucja październikowa
Rosja Sowiecka
ZSRR
Józef Stalin
Włodzimierz Lenin
II wojna światowa
propaganda socjalistyczna konstruktywizm
Opis:
There is no single definition of social realism, nor is there a single name - either in Europe or in the world, for the entire propaganda and artistic movement. Technically speaking, the name of socialist realism is not widely used in Russia itself, but its role is difficult to overestimate in the birth of the new myth, a new transcultural code that grew nearly 10 years after the October Revolution as a result of the rejection of the constructivist conquest by the political establishment. The article goes back to the search not only of the definition but of the origin of socialist realism, setting out new paths of his cognition. The role of propaganda in the recent history of Russia, is generally underestimated.
Nie ma jednej definicji socrealizmu, nie ma również jednej nazwy – tak w Europie jak i na świecie, zarówno dla propagandy jak i całego ruchu propagandowo-artystycznego. Formalnie rzecz ujmując, nazwa socrealizm nie jest powszechnie używania również w samej Rosji, jednak jego rolę trudno przecenić w narodzinach nowego mitu, nowego kodu transkulturowego jaki wyrósł blisko 10 lat po rewolucji październikowej w wyniku odrzucenia przez polityczny establishment zdobyczy konstruktywizmu. Poniższy artykuł sięga do poszukiwań nie tylko definicji, ale i genezy socrealizmu, wytyczając nowe szlaki jego poznania. Powszechnie nie docenia się roli propagandy w najnowszej historii Rosji.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 4; 145-161
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń i architektura jako obraz doktryny politycznej. Przykład państw socjalistycznych
Space and architecture as an expression of political philosophy. The case of socialist countries
Autorzy:
Eckhardt, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621910.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
realny socjalizm, marksizm, socrealizm, socjalistyczne miasto idealne, architektura socjalistyczna, systematyzacja w Rumunii.
real socialism, Marxism, socialist realism, socialist architecture, socialist ide- al city, systematization in Romania.
Opis:
According to historical materialism, one of the foundations of Marxist philosophy is that the living conditions of society affect its ideological beliefs. Therefore, the governments of the socialist countries sought to build a new socialist society using architecture and urban planning as a medium. Symbols of the former regimes were demolished. New districts with working class housing and ideal cities embodying new socialist ideology were built. Many such investments were carried out in all countries behind the Iron Cur- tain, but the greatest example of the use of architecture in introducing socialist ideology is that of Nicolae Ceausescu’s Romania.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 11-20
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Рецепція Лесі Українки в українській критиці: контроверзи і перспективи
Interpretation of Lesya Ukrainka in Ukrainian Criticism: Controversies and Perspectives
Recepcja Łesi Ukrainki w krytyce ukraińskiej: Kontrowersje i perspektywy
Autorzy:
Skupeyko, Lukash
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929290.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
socrealizm
modernizm
neoromantyzm
ideał estetyczny
model interpretacji
kanon krytyczny
„osobowość suwerenna”
socialist realism
modernism
Neo-romanticism
aesthetic ideal
interpretative model
critical cannon
“sovereign personality”
Opis:
W artykule podjęto problem analizy twórczości Łesi Ukrainki w kluczu realistycznym i modernistycznym. Zwrócono uwagę na podobieństwa obu sposobów interpretacji; zauważono brak skrupulatnej analizy samych tekstów – utworów Łesi Ukrainki i uleganie narzucanym (z zewnątrz) teoriom. Największe perspektywy – zdaniem autora – stoją przed badaniami, w których nastąpi rezygnacja z tradycyjnych kanonów interpretacji twórczości Łesi Ukrainki z jednoczesnym dookreśleniem sensu neoromantycznego hasła „suwerenności” jako cechy charakterystycznej dla każdego człowieka.
This paper analyses how the work of Lesya Ukrainka is criticised within the realist and modernist paradigms. Similarities in both models of interpretation are highlighted; and the lack of in-depth analysis of Lesya Ukrainka’s texts per se is pointed out. Also, it is noted that the critics tend to be too submissive to literary theories that are imposed on them. The author claims that the most promising research is that which can abandon traditional canons of interpretation of Lesya Ukrainka’s work with simultaneous explication of the sense of the Neo-romantic idea of “sovereignty” as a feature typical of each human being.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 13-22
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludzie spotkani w Polsce. Nowela filmowa „Preparat 09” Tadeusza Konwickiego i Wiktora Woroszylskiego (1948)
People Met in Poland. A Film Novella „Preparation 09” (1948) by Tadeusz Konwicki and Wiktor Woroszylski
Autorzy:
Kaniecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340650.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Tadeusz Konwicki
Wiktor Woroszylski
socrealizm
socrealism
Opis:
Artykuł jest omówieniem nieznanego dotąd rękopisu noweli filmowej, która była pierwszą – znacznie różniącą się od kolejnych – wersją scenariusza do filmu zrealizowanego w 1955 r. jako Kariera. Rękopis, mimo że wyprzedza ramy chronologiczne realizmu socrealistycznego w Polsce (1949-1955), zawiera wiele elementów pozwalających uznać go za bardzo pokrewny utworom epoki. Za pomocą środków podobnych do tych z przyszłych tekstów socrealistycznych pokazuje zarówno pracowników Urzędu Bezpieczeństwa (bohaterów pozytywnych), jak i wrogów komunizmu, podobnie ujmuje temat pracy, jak również tworzy optymistyczną wizję Polski. Ma też podobne do tekstów socrealistycznych elementy kompozycyjne. Stanowi jeden z przykładów potwierdzających wskazania historyków kultury tego okresu, że symptomy zwrotu ku socrealizmowi widoczne są przed oficjalną, państwową inauguracją nurtu w Polsce. Omawiana nowela filmowa należy więc do grupy utworów, których istnienie kwestionuje wyobrażenie o socrealizmie jako nurcie wyłącznie narzuconym administracyjnie artystom.  
The article is a discussion of a hitherto unknown manuscript of a film novella, which was the first – significantly different from the next – version of the script for the film made in 1955 as Career. The manuscript, despite being ahead of the chronological framework of socialist realism in Poland (1949-1955), contains many elements that allow it to be considered very related to the works of the era. Using means similar to those of future socialist realist texts, it shows both employees of the Office of Security (positive heroes) and enemies of communism, similarly grasps the topic of work, as well as creates an optimistic vision of Poland. It also has composition elements similar to socialist realist texts. It is one of the examples confirming the indications of cultural historians of this period that the symptoms of a shift to socialist realism are visible before the official, state inauguration of the trend in Poland. The film novella in question therefore belongs to a group of works whose existence questions the idea of socialist realism as a trend exclusively imposed on artists administratively.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 215-232
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka dramatu socrealistycznego na przykładzie "Zwycięstwa" Janusza Warmińskiego, "Zwykłej sprawy" Adama Tarna i "Brygady szlifierza Karhana" Vaška Kani
The rhetoric of the socialistic drama on the example of Zwycięstwo by Janusz Warmiński, Zwykła sprawa by Adam Tarn and Brygada szlifierza Karhana by Vašek Kania
Autorzy:
Polkowska, Laura
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/954388.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
dramat
socrealizm
retoryka
perswazja
manipulacja
rytualizacja
drama
socialist realism
rhetoric
persuasion
manipulation
ritualization
Opis:
Tekst poświęcony został retoryce dramatu socrealistycznego. Analizę oparto na trzech przykładach: Zwycięstwie Janusza Warmińskiego, Zwykłej sprawie Adama Tarna oraz Brygadzie szlifi erza Karhana Vaška Kani. W dramatach z początku lat 50. stosowane są środki językowe charakterystyczne dla przemówień propagandowych. Funkcja estetyczna ograniczona jest do minimum i w pełni podporządkowana celowi perswazyjnemu. Ten z kolei osiągany jest za pomocą wyrazistego wartościowania. Większość zabiegów językowych ma charakter niejawny i manipulacyjny, jak choćby wykorzystywanie arbitralnie narzuconych znaczeń wyrazów. Język dramatów socrealistycznych cechuje niezwykle wysoki stopień rytualizacji. Takie składowe jak dwuwartościowość świata przedstawionego, elementy doktryny socjalistycznej wplecione w fabułę, obecność wroga klasowego, motyw spisku oraz walki, a także optymistyczne zakończenie stanowią składniki obowiązkowe i nienaruszalne. Większość z nich łączy dramat socrealistyczny z gatunkiem bajki, czego zwieńczeniem jest całkowity brak odniesień do rzeczywistości – funkcja przedstawieniowa zastąpiona jest magiczną.
This sketch is dedicated to analyzing the rhetoric of socrealistic drama on the example of Zwycięstwo by Janusz Warmiński, Zwykła sprawa by Adam Tarn and Brygada szlifierza Karhana by Vašek Kania. In those texts the linguistic means typical of propaganda are used. The aesthetic function is entirely subordinated to ideological considerations. The techniques of persuasion most often are hidden or indirect and include the tendency to impose arbitrary meanings on words. The language of socrealistic drama is highly ritual. Such devices as dichotomous division of the represented world, the elements of the socialist doctrine, class enemy and struggle, a motif of plot and the optimistic ending are its indispensable components. Most of them make the radically ideological drama similar to a fairy tale genre. Furthermore, the representational function is minimized, while the magical function dominates.
Źródło:
Res Rhetorica; 2016, 3, 3; 55-67
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Park Kulturowy Nowej Huty – nowa formuła ochrony urbanistyki i architektury 2. połowy XX wieku
Cultural Park Nowa Huta – a new formula for the protection of urban planning and architecture of the 2nd half of the 20th century
Autorzy:
Myczkowski, Z.
Siwek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217516.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Nowa Huta
miasto idealne
socrealizm
socmodernizm
ochrona konserwatorska
park kulturowy
ideal city
socialist realism
socialist modernism
conservation protection cultural park
Opis:
Nowa Huta to fenomen urbanistyczny i architektoniczny w granicach współczesnego Krakowa. Wyjątkową wartość kulturową współtworzą układ urbanistyczny miasta idealnego, unikalna „galeria” rozwiązań architektonicznych reprezentujących kolejne nurty stylowe z drugiej połowy XX w. oraz dziedzictwo niematerialne – historia i społeczność dzielnicy. Uchwała NR CIX/1642/14 Rady Miasta Krakowa z 11 czerwca 2014 r. otwarła drogę do utworzenia parku kulturowego. Sięgnięto po formę ochrony cennego krajobrazu historycznego wprowadzoną w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Plan ochrony parku kulturowego jest dokumentem, w którym zawiera się diagnoza wartości i zagrożeń oraz prognoza procesów ochrony. Plan ochrony parku kulturowego Nowa Huta to dokument wyznaczający nowe standardy ochrony dziedzictwa 2. połowy XX w. Jego analiza jest instruktywna dla dalszych działań tego typu w Polsce. Stanowi również próbę odpowiedzi na pytania o nową formułę ochrony dziedzictwa architektonicznego XX wieku.
Nowa Huta is a town-planning phenomenon within the borders of contemporary Cracow. Its outstanding cultural value has been co-created by the urban layout of an ideal town, a unique “gallery” of architectural phenomena representing subsequent stylistic trends of the second half of the 20th century, as well as the unattached heritage – the history and the community of the district. The recommendation no CIX/1642/14 from June 11, 2014, of the City Council opened the way to create a Cultural Park here. This is a formula for protecting valuable historic landscape, which was introduced by the Monument Protection Law in 2003. The plan for protection of the Cultural Park is a special document which includes the diagnosis of values and hazards, together with a prognosis of protection processes. The plan for protection of the Nowa Huta Cultural Park is a document which shows new standards of protecting the heritage of the second half of the 20th century. Its analysis is an instruction for further such activities in Poland. It is also an attempt to answer the question about a new formula for protecting the architectural heritage of the 20th century.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 113-124
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
AWANGARDA, TOTALITARYZM, GLOBALIZACJA: WSPÓLNE DOŚWIADCZENIE? WYBRANE ZAGADNIENIA SZTUKI XX WIEKU NA UKRAINIE I W POLSCE
AVANT GARDE, TOTALITARIANISM, GLOBALISATION: COMMON EXPERIENCE? SELECTED ISSUES OF XX CENTURY ART IN UKRAINE AND POLAND
Autorzy:
Kal, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566468.pdf
Data publikacji:
2019-01-23
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
sztuka Ukrainy
malarstwo XX wieku
awangarda
socrealizm
globalizacja
inspiracje artystyczne
ecykling kulturowy
Ukrainian art
painting of 20th century
avant garde
social realism
globalisation
artistic inspirations
cultural recycling
Opis:
The text constitutes a reference to the article on applying social realism discourse in pop-art and modern popular culture (“Ars inter Culturas” 5 (2016): 209-239) and an elaboration by means of including Ukrainian art. It reminds about Ukrainian artists’ contribution to the development of the avant garde of the first half of 20th century and social realism ideas of involvement, “growing of art into” life as well as its presence in various areas of social practice. It also recalls the mediatory role of Władysław Strzemiński between Russian and Polish avant garde. Furthermore, on the basis of examples the author analyses formal strategies adopted from avant garde by the output of social realism, points to iconographic patterns of Ukrainian works from which Polish artists got inspiration according to their programme and critics’ recommendations. Also, differences resulting from the relations between patternmutation are important, as well as the duration of the doctrine which was in force from the first half of the 30s to the end of the 80s of the 20th century in Russia while in Poland in the years of 1949/50-1954/55. In both countries, it had important but different consequences, which results in different attitudes to realism as a general artistic strategy. Contemporary communication and globalisation processes have led to standardisation of visual language also in post-soviet countries, and internet memes play a significant role in it. In the world of the Internet, the elements of social realism discourse become memes detached from old meanings, lose their historical and political sense, become an element of entertaining exoticism which enhances forgetting about an oppressive character of the doctrine which, especially in Ukraine, has led not only to the exclusion but also to the extermination of artists.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2018, 7; 145-188
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 60

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies