Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Industrializacja"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-58 z 58
    Tytuł:
    Nowa industrializacja województwa lubuskiego - czy nie przegapimy szansy?
    New industrialization of the lubuskie region - do not miss this chance?
    Autorzy:
    Greinert, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/372592.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    wydobycie węgla brunatnego
    region lubuski
    industrializacja
    przemiany gospodarcze
    coal mining
    Lubuski Region
    industralization
    economic changes
    Opis:
    Region lubuski nigdy nie odznaczał się wysokim poziomem industrializacji. Tym niemniej, w większości miast regionu istniały zakłady przemysłowe stanowiące podstawę bytu ich mieszkańców. Zakłady te jako rozproszone, z utrudnioną kooperacją oraz produkujące na małą skalę, nie wytrzymały presji ekonomiczno-gospodarczej początku transformacji ustrojowej. W sposób nagły pojawił się problem wysokiego bezrobocia. Po 20 latach od tego czasu nadal jest ono wyższe niż średnia krajowa - w październiku 2012 r. stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie lubuskim wyniosła 14,9% wobec 12,5% w kraju. Możliwość budowy "dużego przemysłu" w oparciu o znaczące zasoby węgla brunatnego, obecnego w gminach Gubin i Brody jest szansą na nową industrializację regionu. Ponieważ eksploatacja jest kalkulowana na minimum 50, a może nawet trwać ponad 100 lat, działanie to postawić może region w nowej sytuacji. Możliwy byłby znaczący przyrost PKB, który na dzisiaj kształtuje się w okolicach 2,3 PKB Polski (najniższy wynik w kraju) oraz rozwój demograficzny, społeczny, ekonomiczny i edukacyjny regionu.
    Lubuskie Region never possessed a high level of industrialization. However, in most cities in the region, there were factories that form the economic basis of their inhabitants. These establishments as scattered, with hindered cooperation and producing on a small scale, did not withstand the economic pressure of the transformation system. In a sudden there was a problem of high unemployment. After 20 years since then, it is still higher than the national average - in October 2012, the registered unemployment rate in Lubuskie was 14.9% compared to 12.5% in the country. The possibility of building the "big industry" based on significant coal resources in the locality of Gubin and Brody is an opportunity for the new industrialization of the region. Because the operation is calculated on a minimum of 50, and may even take more than 100 years, this action could put the region in a new situation. Possible would be a significant increase in GDP, which today is around 2.3 Polish GDP (the lowest score in the country) and the demographic, social, economic and educational development of the region.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2012, 147 (27); 95-105
    1895-7323
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowoczesność i utrata.
    Autorzy:
    Flatley, Johnatan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009902.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    modernity
    modernism
    loss
    industrialization
    modernization
    nowoczesność
    modernizm
    utrata
    industrializacja
    modernizacja
    Opis:
    Poniższy tekst jest tłumaczeniem fragmentu książki Jonathana Flatley’a Affective Mapping Melancholia and the Politics of Modernism. Zaskakujące twierdzenie, na którym autor opiera swój wywód, dotyczy melancholii i związanej z nią utraty. Okazuje się bowiem, iż nie wszystkie melancholie są przygnębiające. Obrazując szlaki modernizacji, Flatley wskazuje na rolę i znaczenie utraty, która nie tylko miała wpływ, ale często kreśliła twórczą mapę pisarzy oraz wyznaczała tor zachodzących zmian społeczno-kulturowych.
    The following text is a translation of fragment of Jonathan Flatley’s book Affective Mapping Melancholia and the Politics of Modernism. The suprising claim of Affective Mapping is that dwelling on loss and melancholia is not necessarily depressing. Flatley argues that melancholy can lead people and writers to productively re-map their relationship to the world. Modernism is an accurate portrait of these processes and related consequences.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 245-254
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modernizacja odgórna : koniec pewnej epoki?
    Autorzy:
    Kopczyński, Michał (1964- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 5, s. 73-76
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Banki
    Gospodarka
    Industrializacja
    Modernizacja
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Artykuł dotyczy historii modernizacji gospodarczej dokonywanej odgórnie przez władze państwa oraz reform bankowych. Jeszcze do lat 70. XX wieku dominowało przekonanie, że w krajach gospodarczo zacofanych modernizacje powinno przeprowadzać państwo. Autor wymienia udane przykłady tak przeprowadzonych modernizacji w XIX i XX wieku oraz liczniejsze przykłady reform nieudanych lub niedokończonych, także w Polsce. Wspomniano o jednym z najważniejszych tekstów z dziedziny historii gospodarczej autorstwa Alexandra Gerschenkrona „Zacofanie gospodarcze w perspektywie historycznej”, gdzie opisano angielską industrializację jako nietypowy przypadek. Omówiono rolę banków w rozmaitych przedsięwzięciach przemysłowych na przełomie XVIII i XIX wieku w Anglii, a także fale bankructw bankowych w latach 1790-1826, która wywołała reformy. Autor podsumowuje, że katalizatorem modernizacji bankowych bardzo często było wojsko. Industrializacja prowadzona przez państwo z pobudek militarnych skutkowała dominacją przemysłu ciężkiego.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkie rozwidlenie
    Autorzy:
    Kopczyński, Michał (1964- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 5, s. 77-80
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Dochód narodowy
    Gospodarka
    Industrializacja
    Modernizacja
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    W artykule przedstawiono zróżnicowanie rozwoju gospodarczego zachodniej Europy, krajów azjatyckich i bliskowschodnich, Stanów Zjednoczonych, Australii i Kanady, które w historiografii określa się terminem „Wielkie rozwidlenie”. Autor przytacza różne teorie badawcze dotyczące rozpoczęcia wielkiego rozwidlenia. Opisano przypadek Egiptu, gdzie wicekról Muhammad Ali podjął próbę modernizacji kraju, reform podatkowych i gospodarczych, celem zdobycia środków na utrzymanie wojska. W podsumowaniu stwierdzono, że pomimo rozległych reform Alego jego despotyczny sposób rządzenia spowodował liczne bunty i ostatecznie industrializacja Egiptu zakończyła się porażką.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Przymusowe wywłaszczenia w dobie budowy Nowej Huty
    Autorzy:
    Krzysztonek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420675.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    przymusowe wywłaszczenia
    Nowa Huta
    industrializacja
    plan 6-letni
    stalinizm
    PRL
    Opis:
    Artykuł dotyczy zasadniczo problematyki przymusowych wywłaszczeń, które dotknęły mieszkańców około 4 tysięcy podkrakowskich gospodarstw w rejonie Mogiły i Pleszowa w związku z pierwszym etapem budowy kombinatu przemysłowego i miasta Nowa Huta w latach 1949-1955. Najważniejsze tezy pojawiające się w artykule to między innymi teza o nieodpowiednim przygotowaniu legislacyjnym komunistycznych władz do przeprowadzenia masowych wywłaszczeń w dobie postępującej industrializacji, dalej teza o masowym wywłaszczeniu przez władzę ludową głównie gospodarstw małych i średnich, a nie – jak głosiła ówczesna propaganda – wielkich majątków bogatych obszarników. Ponadto pojawia się teza o braku należytego zadośćuczynienia materialnego ze strony państwa wobec właścicieli przymusowo wywłaszczonych gospodarstw w okresie PRL. W warstwie źródłowej artykuł oparty jest zasadniczo na opublikowanych wspomnieniach mieszkańców gospodarstw, które zostały przymusowo wywłaszczone w związku z budową Nowej Huty. Niezbędne przy pisaniu tego artykułu okazały się również pozycje kronikarskie dokumentujące miejsce i badany czasookres. Przy analizie materiałów nie mogło także zabraknąć ówczesnej literatury o wydźwięku propagandowym. Nie do przecenienia w tym temacie były również pozycje z zakresu socjologii społecznej. Zasadnicza konstrukcja pracy opiera się na metodologii chronologiczno-problematycznej. W kilkunastu akapitach części głównej tekstu ujęte zostały najważniejsze kwestie związane z badanym obszarem tematycznym. W podsumowaniu natomiast znalazły się wnioski, będące odpowiedziami na stawiane we wstępie pracy pytania i tezy badawcze.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2013, 4, 6; 141-151
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikty społeczne na tle kulturowym wywołane globalizacją
    Autorzy:
    Hołyst, Brunon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920525.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-15
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
    Tematy:
    światowe społeczeństwo
    industrializacja
    modernizacja
    kultura europejska
    zmiany społeczne
    technologia
    postmodernizm
    konwergencyjna perspektywa
    hybrydyzacja
    Opis:
    Globalizacja może stanowić podstawową kategorię socjologicznej analizy, główną ideę pozwalającą rozumieć wchodzenie społeczeństwa w nowe tysiąclecie jako proces społeczny, którego cechą jest osłabienie ograniczeń geografi cznych uprzednio determinujących formy organizacji społecznej i kulturowej oraz wzrost świadomości erozji tych ograniczeń. Aspekt społeczny globalizacji dotyczy globalności w sensie strukturalnym, czyli wyraża załamanie się sztywnych granic społeczeństw narodowych i erupcję wielości form organizacji społecznej zarówno na poziomie ponadnarodowym, jak i lokalnym czy regionalnym. Formy organizacyjne przenikają granice dotychczasowych podziałów politycznych czy administracyjnych. Według niektórych socjologów perspektywa globalizacji powoduje, że podstawowe dla socjologii przeciwstawienia odzwierciedlające kierunek przeobrażeń ludzkiego społeczeństwa w rodzaju dychotomii podlegają relatywizacji.
    Źródło:
    Przegląd Policyjny; 2016, 1(121); 5-27
    0867-5708
    Pojawia się w:
    Przegląd Policyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Górny Śląsk w okresie industrializacji
    Autorzy:
    Skrzypek, Miłosz.
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 9, s. 81-84
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Górnictwo
    Industrializacja
    Gospodarka
    Polityka gospodarcza
    Przemysł
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł problemowy
    Opis:
    Artykuł dotyczy rozkwitu gospodarczo-przemysłowego Górnego Śląska w XVIII i XIX wieku. Omówiono sytuację Górnego Śląska, który znalazł się pod władzą Prus w wyniku wojny siedmioletniej, intensywny rozwój jego przemysłu pod przewodnictwem władzy centralnej oraz reformy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena (1752-1815). Opisano pierwsze w Europie Środkowo-Wschodniej użycie maszyny parowej w kopalni, postępujący rozwój śląskiego zaplecza logistycznego i transportowego, dynamiczny rozwój hutnictwa cynku czy szczególny przypadek nadania praw miejskich Katowicom. Autor podsumowuje, iż dzięki tak intensywnemu rozwojowi Górny Śląsk stał się jednym z największych i najbardziej zaawansowanych przemysłowo regionów Europy na przełomie XVIII i XIX wieku.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Industrializacja, deindustrializacja i początek reindustrializacji Polski
    Industrialization, Deindustrialization and the Beginning of Re-industrialization in Poland
    Industrialisation, désindustrialisation et début de la réindustrialisassion de la Pologne
    Индустриализация, деиндустриализация и начало повторной индустриализации Польши
    Autorzy:
    Paradysz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/544046.pdf
    Data publikacji:
    2015-06
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    Industrializacja
    Przemysł
    Badania statystyczne
    uprzemysłowienie Polski
    transformacja przemysłowa
    zakłady przemysłowe
    Industrialization
    Industry
    Statistical surveys
    industrialization of Poland
    transformation industries
    industrial plants
    Opis:
    Целью статьи является представление информации по около 1634 промышленным предприятиям, в которых работает 100 и больше человек, построенных в Польше в 1949–1988 гг и по около 2276 предприятиям этой же величины, существующих до 1949 г., а также представление харак-теристики трансформации этих предприятий после 1989 г. Статья характеризует статистическое обследование промышленных предприятий, обсуждает индустриализацию страны, масштаб и причины ликвидации промышленных предприятий после 1989 г., а также ее основные причины. Кроме того была охарактеризована прмышленность в Польше после 25 лет трансформации, а также была представлена повторная индустриализация нашей страны. В статье учитываются результаты статистического обследования около 3910 промышленных предприятий в 1988—2014 гг. Были также использованы данные из Статистического ежегодника по промышлен-ности 1989, касающиеся производственной мощности в 1988 г. Производ-ственная мощность предприятий определялась величиной производ-ственных основных средств, реализованной продукцией и занятостью, на основе которых можно вычислить важные показатели фондоемкости продукции, технического оснащения труда и производительности труда. Ключевые слова: индустриализация Польши, промышленная трансфор-мация, промышленные предприятия
    Celem artykułu jest przedstawienie informacji o 1634 nowych zakładach przemysłowych zatrudniających 100 i więcej osób, zbudowanych w Polsce w latach 1949—1988 i o 2276 zakładach tej samej wielkości, istniejących przed 1949 r. oraz o transformacji tych przedsiębiorstw po 1989 r. W artykule opisano badanie statystyczne zakładów przemysłowych, omówiono uprzemysłowienie kraju, skalę i przyczyny likwidacji zakładów przemysłowych po 1989 r., jak również jej główne przyczyny. Ponadto omówiono stan przemysłu w Polsce po 25 latach transformacji oraz przybliżono początki reindustrializacji naszego kraju. Artykuł uwzględnia wyniki badania statystycznego 3910 zakładów przemysłowych w latach 1988—2014. Wykorzystano również dane z Rocznika Statystycznego Przemysłu 1989 dotyczące potencjału produkcyjnego przemysłu w 1988 r. Potencjał produkcyjny zakładów określono wartością środków trwałych produkcyjnych, produkcją sprzedaną i zatrudnieniem, co pozwala na obliczanie istotnych wskaźników majątkochłonności produkcji, technicznego uzbrojenia pracy oraz wydajności pracy.
    This article aims to provide information about 1634 new industrial workplaces employing 100 or more people, built in Poland in years 1949-1988 and 2276 plants of the same size, existing before 1949 as well as about the transformation of these companies after 1989. The article describes a statistical survey of industrial plants, discusses the industrialization of the country, the scale and causes of liquidation of the factories after 1989. In addition, the state of the industry in Poland after 25 years of transformation and brought closer to the origins of re-industrialization of our country are discussed. The article takes into account the survey results of 3910 industrial enterprises in the years 1988-2014. Also data on the production potential of industry in 1988 from the Statistical Yearbook of Industry in 1989 are used. Production potential of plants is specified by value of production assets, sold production and employment, which allows to calculate relevant indicators of production capital intensity, technical infrastructure and labor productivity. (original abstract)
    Źródło:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2015, 6; 54-65
    0043-518X
    Pojawia się w:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Bzik na punkcie mieszkania”, czyli mieszkanie i jego otoczenie w Prusach w latach 1871 – 1918
    Autorzy:
    Łukasiewicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591225.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Prussia
    housing sector
    industrialisation
    Prusy
    mieszkalnictwo
    industrializacja
    Opis:
    Własny dach nad głową w epoce industrializacji i urbanizacji w Prusach po 1871 roku był marzeniem dla wielu nieosiągalnym, szczególnie dla chłopów, robotników rolnych, dniówkowych, fabrycznych, rzemieślników, uboższych pracowników umysłowych i niższych urzędników. Na sposób zamieszkiwania wielki wpływ miało też rozszerzające się wraz z industrializacją i wielkim napływem ludności do miast zjawisko ubożenia niższych warstw miejskich, do którego, oprócz złych warunków mieszkaniowych, zaliczało się też nieodpowiednie wyżywienie i zaspokojenie innych potrzeb życiowych. XIX stulecie wytworzyło jednak mieszczańskie kulturowe wyobrażenie przyjaznego domu, będącego obszarem odpoczynku wobec zagrożeń świata, które stało się fundamentem dzisiejszych masowych wyobrażeń. Wówczas wszakże tylko niewielki odsetek owo przyjazne oparcie otrzymał, przytłaczająca większość dom traktowała jedynie jako sypialnię.
    To have a roof over one’s head was an unattainable dream for many people in Prussia after 1871 in the era of industrialisation and urbanisation. The groups for whom that problem was the most acute were: peasants, agricultural labourers, labourers paid per day, factory workers, craftsmen, poorer white collar workers and low-ranking officials. The dwelling forms were strongly influenced by a growing phenomenon of pauperisation of lower urban classes, industrialisation, an enormous inflow of people into towns, inappropriate nutrition and an inadequate satisfaction of other basic needs. Yet, it was in the 19th century when the bourgeois cultural image of a friendly home was constructed, which has become a space of rest against the threats of the outside world and a basis for the present-day mass concept. But, at that time only members a tiny part of the society managed to get this friendly retreat; for the overwhelming majority their homes were just sleeping places.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 4; 55-104
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Industrializacja i deindustrializacja gospodarki. Przyczynek do dyskusji nad reindustrializacją gospodarki Polski
    Industrialization and deindustrialization of an economy. Contribution to the discussion on the reindustrialization of the economy of Poland
    Индустриализация и деиндустриализация экономики. Вклад в дискуссию о реинду-стриализации экономики Польши
    Autorzy:
    Śliwa, Renata
    Waląg, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/547848.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    industrializacja
    deindustrializacja
    przedwczesna deindustrializacja
    dychotomia procesów deindustrializacyjnych
    industrialization
    deindustrialization
    premature deindustrialization
    dichotomy of deindustrialization processes
    Opis:
    Głównym celem opracowania jest ukazanie przebiegu procesów zmian strukturalnych w warunkach Polski jako gospodarki, która wchodząc w fazę deindustrializacji nie wyczerpała jeszcze w pełni potencjału, jaki kryje industrializacja, z wciąż nienasyconym popytem wewnętrznym na dobra przemysłowe i niewykorzystanymi możliwościami wypracowania silniejszych niż dotychczas przewag komparatywnych. Na bazie teoretycznej prezentacji problematyki industrializacji i deindustrializacji gospodarek przeprowadzona została analiza uwarunkowań gospodarki Polski. Posłużono się prostymi miarami takimi jak te z pierwszego prawa Kaldora, miary nasycenia popytu sektorowego, PKB na godzinę przepracowaną, PKB per capita. Uzyskane w trakcie analizy wnioski wskazują na industrializację jako ważne źródło wzrostu wydajności pracy i dochodu w Polsce i uzasadniają podejście do reindustrializacji jako elementu polityki gospodarczej w procesie rozwojowego nadganiania.
    The main objective of the paper is to outline the course of the process of structural change in the condition of the economy of Poland. Poland perceived as an example of an economy that enters the phase of deindustrialization without fully drained the potential of industrialization – demand for industrial goods not saturated and still existing possibilities to strengthen comparative advantages. The theoretical approach to industrialization and deindustrialization of an economy serves as a background to further investigation of the problems on the grounds of the economy of Poland. The analysis of the conditions of Polish economy is undertaken by the means of simple measures such as the first Kaldor law, the saturation of sectoral demand, GDP per hour worked, GDP per capita. Following the presented analysis, industrialization as an important source of productivity and income emerges as an indispensable element of economic policy of Poland on the way to catch up.
    Źródło:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2017, 52; 121-135
    1898-5084
    2658-0780
    Pojawia się w:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła separatyzmu w ukraińskim Donbasie
    The sources of separatism in Ukrainian Donbas
    Autorzy:
    Skalski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540206.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    tożsamość narodowa
    Donbas
    Ukraina
    odrębność
    industrializacja
    społeczeństwo
    national identity
    Ukraine
    distinctiveness
    industrialization
    society
    Opis:
    Artykuł omawia proces formowania się struktury społecznej Donbasu i kształtowania jego specyfiki na tle innych regionów, które wchodzą w skład państwa ukraińskiego. Uwzględniono szczególnie procesy industrializacji, powstania kultury górniczej, a także stosunku do języka i kultury rosyjskiej mieszkańców regionu, co w znacznej mierze zaważyło na odrębności Donbasu na tle innych części państwa. W momentach kryzysów politycznych odrębność ta ujawnia się w formie postulatów separatystycznych wobec Kijowa, będącego wyrazem autentycznej woli mieszkańców ukraińskiego Donbasu.
    The article concerns the process of raising the social structure in Donbas, creating its specificity against the background of the other parts of Ukrainian state. Processes of industrialization were especially mentioned, as well as the development of miners’ culture and the attitude to Russian language, which were the key factors influencing the distinctiveness of the region. In the moments of political crises this distinctiveness is expressed in the form of authentic separatist tendencies and demands of independence from the side of Ukrainian Donbas' inhabitants.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2017, 22; 128-139
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie przemysłu samochodowego Argentyny w dobie globalizacji
    The Development of the Argentine Automobile Industry in the Age of Globalization
    Autorzy:
    Wójtowicz, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438350.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Argentyna
    przemysł samochodowy
    Mercosur
    industrializacja poprzez substytucję importu
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie przemian potencjału produkcyjnego argentyńskiego przemysłusamochodowego w latach 1952–2011. Zbadano także ewolucję strategii produkcyjnych i inwestycyjnychmiędzynarodowych koncernów motoryzacyjnych obecnych w Argentynie, uwarunkowanązmianami koncepcji polityki gospodarczej, postępującą globalizacją produkcji oraz integracjąw obrębie Mercosur. Początki tego przemysłu w Argentynie wiążą się z przyspieszoną industrializacjąi modernizacją w okresie rządów Juana Perona. Rozwijany pod „osłoną” wysokich stawek celnychprzemysł samochodowy miał się przyczynić do unowocześnienia i przekształcenia struktury gospodarczejkraju. W badanym okresie wyróżniono trzy fazy jego rozwoju. Pierwsza z nich (1952–1975)wiąże się z wprowadzeniem przemysłu samochodowego do Argentyny, które początkowo dokonało sięprzy dużym zaangażowaniu kapitałowym państwa oraz prywatnych przedsiębiorców argentyńskich.W drugim etapie, charakteryzującym się konsolidacją działających w kraju zakładów, decydującą rolęodegrały koncerny międzynarodowe. Druga faza (1976–1990) charakteryzuje się głębokim kryzysemtego sektora, na który złożyła się niekorzystna sytuacja gospodarcza kraju oraz błędnie prowadzonapolityka przemysłowa, zbytnio liberalizująca import gotowych pojazdów. Doprowadziła ona nie tylkodo spadku ilości produkowanych pojazdów, ale także do opuszczenia kraju przez kilka koncernów międzynarodowych.Ostatnia faza (1991–2011) cechuje się ponownym dynamicznym wzrostem produkcji,która w 2011 r. osiągnęła największą w historii wielkość. Sukces ten wynikał głównie z umiejętnieprowadzonej polityki w tym sektorze, w której nacisk położono na rozwój eksportu, wykorzystując powiększenie się rynku o państwa Mercosur.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2013, 21; 268-293
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między młynarstwem a elektryfikacją. Społeczno-gospodarcze uwarunkowania wykorzystania potencjału energetycznego rzeki Bóbr od średniowiecza do 1945 roku
    Autorzy:
    Krajniak, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603030.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    rz. Bóbr
    elektrownie wodne
    elektryfikacja
    energetyka wodna
    industrializacja
    młyny wodne
    Opis:
    Artykuł przedstawia tradycje energetycznego wykorzystania rzeki Bóbr na przestrzeni XIII–XX w. Szczególną uwagę zwrócono na rolę młynów wodnych w procesie przemian cywilizacyjnych, poczynając od mechanizacji pracy w średniowiecznych warsztatach, przez rozwój przemysłu w okresie gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, kończąc na elektryfikacji przemysłu, rolnictwa i miast dzięki elektrowniom uruchamianym na bazie istniejących młynów wodnych. Do prześledzenia tej ewolucji posłużyły źródła archiwalne, lokalne kroniki i literatura przedmiotu. Dostarczyły one informacji dotyczących uwarunkowań społecznych i czynników gospodarczych, które warunkowały ewolucję poszczególnych młynów we współczesne elektrownie bobrzańskie.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 76
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Industrial object – analysis of problems during adaptation processes on examples of Warsaw Vodka Factory ‘Koneser’
    Autorzy:
    Gruszczyńska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/115851.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Fundacja na Rzecz Młodych Naukowców
    Tematy:
    designing processes
    design
    adaptation
    industrial
    architectural transformation
    proces projektowania
    projektowanie
    adaptacja
    industrializacja
    transformacja architektury
    Opis:
    The aim of this article is to analyzed views on design process from a perspective of historical objects adaptation to new functions. Based on the example review - the Warsaw Vodka Factory ‘Koneser’ – highlighted were the problems and impediments of designing in the historical fabric. The paper focuses on the following issues: adaptation of monument, facing the problems of designing process in historical buildings.
    Źródło:
    Challenges of Modern Technology; 2017, 8, 3; 23-30
    2082-2863
    2353-4419
    Pojawia się w:
    Challenges of Modern Technology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transfer modelów zarządzania przez zagranicznych przemysłowców na teren południa Rosji u schyłku XIX i na początku XX wieku
    Autorzy:
    Kulikov, Volodymyr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631691.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    industrialization
    managerial revolution
    scientific management
    Russian Empire
    industrializacja
    rewolucja zarządzania
    imperium rosyjskie
    Opis:
    The paper presents a research into processes of transfer of managerial models and practices by foreign industrialists to Russia during the period of pre-Soviet industrialization based on an analysis of industrial censuses and further official statistics, as well as unpublished sources housed in local Ukrainian archives.
    Niniejsza praca prezentuje badania nad procesem transferu na grunt rosyjski modelu zarządzania i praktyk stosowanych w przemyśle przez cudzoziemców w okresie przedsowieckim na podstawie rozwoju przemysłu, oficjalnych statystyk rządowych i niepublikowanych materiałów z lokalnych archiwów ukraińskich.
    Źródło:
    Res Historica; 2015, 39
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transfer modelów zarządzania przez zagranicznych przemysłowców na teren południa Rosji u schyłku XIX i na początku XX wieku
    Autorzy:
    Kulikov, Volodymyr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632047.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    industrialization
    managerial revolution
    scientific management
    Russian Empire
    industrializacja
    rewolucja zarządzania
    imperium rosyjskie
    Opis:
    Niniejsza praca prezentuje badania nad procesem transferu na grunt rosyjski modelu zarządzania i praktyk stosowanych w przemyśle przez cudzoziemców w okresie przedsowieckim na podstawie rozwoju przemysłu, oficjalnych statystyk rządowych i niepublikowanych materiałów z lokalnych archiwów ukraińskich.
    Źródło:
    Res Historica; 2015, 39
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekada Zjazdu w Kamieniu Śląskim
    Ten Years After the Conference in Kamień Śląski
    Autorzy:
    Pabiś-Orzeszyna, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24938097.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    industrializacja
    socrealizm
    kinofikacja
    rozpowszechnianie filmów
    industrialization
    socialist realism
    cinemas in Polish People’s Republic
    film distribution
    Opis:
    W książce Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie (2022) Ewa Gębicka opisuje jeden z najbardziej niejednoznacznych okresów w historii środkowoeuropejskiego filmu – powojenne lata 1944-1955. Przekonuje, że przyjęty w filmoznawstwie podział na chaotyczne rządy twórców (1944-1947) i czas zintensyfikowanej ofensywy władzy politycznej (1948-1955) jest trafny, a całe dziesięciolecie ocenia krytycznie – jako ślepą uliczkę lekceważenia autonomii kultury artystycznej, potrzeb widowni oraz wolnorynkowej, jej zdaniem, istoty kinematografii. Jej wnioski są rezultatem wieloletnich kwerend w AAN oraz FINA. Autorka wykonała ogromną pracę naukową, istnieje więc pokusa, aby ją zreferować i zaakceptować jako daną. Jednak interpretacje Gębickiej zasługują na dialog, a historiograficzna poetyka, którą reprezentuje, powinna być rozumiana jako emblemat przemian stylów badania kina PRL, ze wszystkimi zaletami i ambiwalencjami.
    In her book Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie [From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinema: The First Decade of Party-State Monopoly in Polish Cinema] (2022), Ewa Gębicka describes one of the most ambiguous periods in the history of Central European film: the years 1944-1955. She argues that the periodization accepted in film studies – the chaotic reign of filmmakers (1944-1947) followed by the offensive of political power (1948-1955) is accurate. Her assessment of the entire decade is critical: she pictures the postwar decade as a period of disregard for the autonomy of art, the needs of the audience, and the alleged free-market essence of cinema. Her conclusions are grounded in archival research. And since Gębicka has done massive work, there is a temptation to accept it as a given. However, her interpretations deserve a dialogue. The historiographical poetics she represents should be understood as emblematic of the changing ways of studying the cinema of the Polish People’s Republic, with all their advantages and ambivalences.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 231-239
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza współczesnego abortyzmu i jego przejawy
    The origins and symptoms of contemporary abortionism
    Autorzy:
    Królikowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553636.pdf
    Data publikacji:
    2017-07-25
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
    Tematy:
    abortyzm
    przerywanie ciąży
    materializm
    industrializacja
    sadyzm
    hedonizm
    rozpacz
    humanizm
    abortionism
    termination of pregnancy
    materialism
    sadism
    hedonism
    despair
    humanism
    Opis:
    Dyskusje nad wciąż aktualnym zagadnieniem przerywania ciąży koncentrują się obecnie na problemie jego godziwości, czyli na aspekcie moralnym, oraz dopuszczenia go przez prawo pozytywne, czyli na aspekcie legislacyjnym. Przeciwnicy przerywania ciąży odwołują się do argumentów, które – jak się wydaje – powinny spotkać się z powszechną aprobatą, a tym samym wpływać na dokonywane wybory i na ogólną mentalność. Jest jednak faktem niedomagającym się specjalnego dowodzenia, że te argumenty wciąż są mało znane albo są wprost odrzucane. Dla zrozumienia istniejącej, dość paradoksalnej, sytuacji jest konieczna analiza historyczno-kulturowa genezy abortyzmu, rozpowszechnionego w dzisiejszych wypowiedziach zwolenników przerywania ciąży, wpływającego jednak w dużym stopniu na traktowanie problemu w naszych czasach i na dokonywanie jego spłyconej oceny etycznej. Należy sądzić, że dopiero na gruncie pogłębionego rozumienia zachodzących zjawisk, a przede wszystkim ich przyczyn będzie można podjąć bardziej adekwatne środki służące obronie życia na jego początku, która jawi się jako fundamentalny wymóg obrony cywilizacji miłości wobec narzucającej się ostentacyjnie kultury śmierci.
    The debates concerning the problem of termination of pregnancy are currently concentrated upon the question of its decency, namely, on its ethical aspect and on the issue of the acceptance by positive law, that is on legislative aspect. The adversaries of termination of pregnancy refer to arguments which – as it seems – should meet with universal approval and by the same token should have influence on decisions and general morality. However, it appears to be quite self-evident that these arguments are still not known enough or they are simply rejected. For the understanding of this, rather paradoxical, situation it is necessary to analyse the historical and cultural origins of abortionism which affects considerably the point of view of the proponents of termination of pregnancy and which today has massive influence on the public perception of the problem and on its oversimplified ethical assessment. Therefore, only the profound understanding of the on-going events, all the more their reasons will make it possible to take more adequate steps towards the defence of life from its beginning, which manifests itself as the fundamental requirement of the defence of a civilisation of love as opposed to the obtrusive and ostentatious culture of death.
    Źródło:
    Sympozjum; 2017, 1(32); 87-104
    2543-5442
    Pojawia się w:
    Sympozjum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Usługi publiczne utraconą szansą renesansu sfery publicznej
    Public services as a lost opportunity for the renaissance of the public sphere
    Autorzy:
    Nowak, Paweł Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549217.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    usługa
    sfera publiczna
    relacja
    industrializacja
    service
    public sphere
    relation
    industrialization
    Opis:
    Celem opracowania jest przedstawienie związków, punktów styku między usługami publicznymi i sferą publiczną, jako obszarów kluczowych dla rozwoju społecznego. W nawiązaniu do tak postawionego celu sformułowano następujące pytanie badawcze: Co jest podstawowym łącznikiem między sferą a usługą publiczną? Weryfikacja przedstawionej hipotezy przeprowadzona została w oparciu o analizę literatury naukowej z dziedziny socjologii, filozofii i ekonomii. Przestrzeń publiczna traktowana jako nieożywiona część cywilizacyjnego krajobrazu jest miejscem, które może, a właściwie powinno stanowić scenę dla sfery publicznej, która w odróżnieniu od infrastruktury posiada już wymiar społeczny, niematerialny – duchowy. Odwołując się zarówno do filozofii J. Habermasa, H. Arendt czy Z. Baumana można wykazać, że sfera publiczna staje się agorą dopiero wówczas, gdy skupia się na wspólnocie, odtrącając wartości utylitarne. Owa wspólnotowość natomiast sprowadza się w zasadzie do pojęcia dobra. Tym samym dochodzimy do punktu styku sfery publicznej z sektorem usługowym. Świadczyć (usługę) w domyśle znaczy bowiem czynić dobro – co podkreśla K. Rogoziński. Zatem służenie, szczególnie w wersji publicznej miało olbrzymi potencjał uratować zanikającą sferę publiczną. Niestety, okazuje się, że obecna epoka, oficjalnie zwana postindustrialną jest w zasadzie re-industrializacją, a nawet hiper-industrializacją. Wzorce przemysłowe są masowo adaptowane na grunt usługowy. Postępująca transformacja cyfrowa sektora usług zabiera przestrzeń do spotkania i dialogu. Zatomizowane społeczeństwo egzystuje w wirtualnym świecie. Sfera publiczna umiera, zostaje tylko pusta przestrzeń.
    The aim of the study is to present relationships between public services and the public sphere as key areas for social development. The following research question is: what is the basic link between the public sphere and the public service? The critical literature review in the field of sociology, philosophy and economics was used as a basic research tool. The public space is considered to be an inanimate part of the civilized landscape which can, and should, serve as a kind of a scene for the public sphere which, in contrast to infrastructure, has a societal, non-tangible, and spiritual level to it. Basing on works of J. Habermas, H. Arendt, and Z. Bauman, one can indicate that the public sphere becomes an agora only when it is focused on a community while at the same time neglecting utilitarian factors. The community-oriented nature is, in turn, strictly connected with the very notion of goodness. At this point, the crossing point between the public sphere and the service-oriented sector of industry can be encountered. To provide (a service) means to perform a good deed, which is highlighted by K. Rogoziński. Therefore, servicing, especially in its public variation, had a great potential with regard to saving the quickly disappearing public sphere. Unfortunately, it turns out that the current age, which is officially referred to as a post-industrial one, can be perceived as an re-industrial or even hyper-industrial one. Industrial patterns are being transferred to the service provision-oriented sector on a massive scale. The progressing digital transformation of the service sector takes away the required space for meeting and dialogue. The atomized society exists in a virtual world. The public sphere dies out, leaving an empty space that has to be filled in.
    Źródło:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2019, 59; 201-211
    1898-5084
    2658-0780
    Pojawia się w:
    Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przewartościowania w polityce gospodarczej wobec deindustrializacji
    The new economics policy response to the de-industrialisation process
    Autorzy:
    Karpiński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1185141.pdf
    Data publikacji:
    2014-09-01
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    economic policy
    industrialisation
    de-industrialisation
    economic growth
    globalisation
    polityka gospodarcza
    industrializacja
    deindustrializacja
    rozwój gospodarczy
    globalizacja
    Opis:
    Autor analizuje proces przewartościowania, do jakiego doszło w ostatnich latach w polityce gospodarczej w krajach najwyżej rozwiniętych oraz w Polsce. Dotyczy on stosunku do znaczenia przemysłu. W okresie dominacji nurtu neoliberalnego w polityce gospodarczej przemysł uznawano za sektor schyłkowy. Jego przedstawiciele byli przekonani, że ustąpi miejsca sektorowi usług jako wiodącemu, który bardziej napędza wzrost gospodarczy, ale w ciągu ostatnich 15 lat wiara w znaczenie usług załamała się i to w sposób niespodziewany. Wpłynęły na to technologiczne przeobrażenia w przemyśle, a także wybuch kryzysu globalnego na świecie w roku 2008.Obecnie dyskurs w polityce ekonomicznej toczy się wokół zagadnienia potrzeby nowoczesnej reindustrializacji. Jest to również wyzwanie dla polskiej polityki gospodarczej. W Polsce doszło bowiem w ostatnich dwóch dekadach do nadmiernej deindustrializacji, co osłabiło szanse rozwojowe.
    The author describes the policy change which took place within last years in the economic policy in the most developed countries as well as in Poland. That relates to the relevance of industrial sector in the world economy. During the prevalence of the neoliberal way of thinking in the economic policy it has been regarded as the one in decline. Its neoliberal advocates were convinced that this sector is going to be replaced by the service sector as a growth engine in the world economy. But with 15 years, quit unexpectedly, a belief in the relevance of it collapsed. That resulted from the technological progress in the industrial sector as well as the global economic crises which began in 2008. At present, the economic discourse revolves around the necessity of the modern reindustrialization. This is a challenge for the Polish economic policy as well. In Poland we saw too much deindustrialization within last two decades, which weakened our prospects for development.
    Źródło:
    Studia z Polityki Publicznej; 2014, 1, 3(3); 71-82
    2391-6389
    2719-7131
    Pojawia się w:
    Studia z Polityki Publicznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Pyły, ludzie, przyroda”. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w województwie kieleckim w latach 1975–1989
    Autorzy:
    Dulewicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689870.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    air pollution
    cement dust
    forest degradation
    ecological threat
    industrialization
    environment
    zanieczyszczenie powietrza
    pyły cementowe
    degradacja lasów
    zagrożenie ekologiczne
    industrializacja
    środowisko
    Opis:
    The industrialization of the 1975–1989 period brought changes in spatial development and transformations in the human natural environment. New industrial investments required space for their implementation. As a result, the size of green areas near the cities gradually decreased. In addition, the activity of the “old” plants, as well as those under development, posed a serious threat to the environment. These problems were also evident in the province of Kielce. In the middle of the Gierek’s decade the region ranked fifth in the country in terms of the amount of pollution emitted into the atmosphere. In the area of “White Basin”, where many cement and lime factories were concentrated, dust fallout production standards were exceeded even several times. Results of the analyses on the problem of environmental threats may become an important part of the debate on socio-economic processes taking place in Poland during the postwar period. Hitherto studies of industrialization in the years 1944/1945–1989 focused mainly on its social consequences. However, they almost completely ignore the issue of degradation of the ecosystem, which is also closely associated with the industrialization pursued.
    W artykule przeanalizowano relacje zachodzące pomiędzy procesem industrializacji a stanem środowiska naturalnego w PRL w latach 1975–1989 na przykładzie województwa kieleckiego. Prowadzona w tym okresie rozbudowa przemysłu bez uwzględnienia potencjalnych zagrożeń ekologicznych spowodowała szybką degradację poszczególnych komponentów ekosystemu. Środowiskowy fragment historii społeczno-gospodarczej Polski w okresie powojennym jest szczególnie ciekawy i warty pogłębionych studiów, tym bardziej że dotychczas był to aspekt pomijany przez badaczy dziejów najnowszych.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Ciało» na wojnie. Wokół Soli ziemi Józefa Wittlina
    A body at war. On Józef Wittlin’s Sól ziemi
    Autorzy:
    Koper, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1108630.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    body
    cultural studies
    World War I
    medicine
    industrialization
    ciało
    badania kulturowe
    I wojna światowa
    medycyna
    industrializacja
    Opis:
    Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie analizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności.
    The article introduces methodology of cultural studies depicting the soldier’s body in Józef Wittlin’s novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2016, 3; 13-22
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola nowożytnych parafii w transformacji industrialnej górnośląskich miejscowości
    The role of modern parishes in the transformation of industrial Upper Silesian towns.
    Autorzy:
    Olszar, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595631.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Oberschlesien
    Kirche
    Industrialisierung
    Urbanisierung
    Górny Śląsk
    Kościół
    industrializacja
    urbanizacja
    Upper Silesia
    Church
    industrialization, urbanization
    Opis:
    The Catholic Church in Upper Silesia did not neglect its salvific role in the period of change to the social, economic and cultural life in the years of expansion and industrial concentration at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. Its representatives – clergy and laity – intensified religious life in parallel with the demographic and economic development of the Upper Silesian Industrial District, which was related to the construction of new places of worship and the creation of new parishes. The parish communities somehow stopped visitors and integrated them with the locals through a framework of devotions or the construction of temples
    Kościół na Górnym Śląsku nie zaniedbał swojej zbawczej roli w okresie przemian życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego w latach ekspansji i koncentracji przemysłowej na przełomie XIX i XX w. Jego przedstawiciele – duchowni i świeccy – intensyfikowali życie religijne równolegle z rozwojem demograficznym i gospodarczym Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, co było związane z budową nowych miejsc kultu i tworzeniem nowych parafii. Wspólnoty parafialne niejako zatrzymywały na miejscu przybyszów i integrowały ich z miejscowymi w ramach wspólnych nabożeństw czy wznoszenia świątyń.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 2; 193-216
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia strukturalne w procesie rozwoju gospodarczego: modyfikacje i rozszerzenia
    Structural transformations in economic development: interpretations and extensions
    Autorzy:
    Winiecki, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692930.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    economies
    structural changes
    industrialization
    human capital
    human capital-intensive services
    gospodarka
    zmiany strukturalne
    industrializacja
    kapitał ludzki
    sektor usług
    Opis:
    Economies not only grow, but also change their output structure in the process. Although structural changes take place throughout the whole process of economic development, the author identifies certain phases of that process, which in his opinion are of particular significance. They are: industrialisation (a shift in the development engine role from agriculture to industry) and an emerging engine role of human capital-intensive services (a shift of dominance from industry to services). The first of these phases has been intellectually much better researched than the second. There are numerous researches that prove general standardised patterns of structural transformation as well as differences between them. The author notes that the inflection point, when the share of the manufacturing sector reaches its maximum level (between 30% and 40% GDP), is probably somewhat overstated, given various distortions generated by activist developmental strategies. Also, he points out to the studies that place the beginning of intensive growth (growth on per capita basis) in poor countries at a much earlier date than it would arise from the established literature sources. The second phase is less well recognised both theoretically and empirically. There are no ‘fixed’ issues and the theoretical part, as well as the empirical, are at the very early stage of development. The only certain fact, or constant, is the positive correlation between the level of development (in terms of GNP p.c.) and the share of human capital-intensive services  calculated in different ways. The author’s contribution to the study of the second phase of transformations concerns the link between the level of GNP p.c. and the level of economic and civic freedoms. It is stressed that while in the industrialisation process the correlation between the two variables is weak, it is much stronger in the second major phase of emerging dominance of human capital-intensive services.  
    Gospodarki nie tylko rosną, ale zmieniają swoją strukturę w procesie wzrostu. Ponadto, chociaż zmiany strukturalne następują w całym procesie rozwoju gospodarczego, istnieją – zdaniem autora – dwie fazy procesu zmian strukturalnych, które z racji ich znaczenia zasługują na specjalną uwagę badaczy. Są to industrializacja (przesunięcie roli silnika wzrostu z sektora rolnictwa do sektora przemysłu) oraz współcześnie przesuwanie się tejże roli z przemysłu przetwórczego do usług o wysokim udziale kapitału ludzkiego. Pierwsza faza jest znacznie lepiej rozpoznana intelektualnie. Rozliczne  badania ukazują ogólne prawidłowości strukturalnych transformacji i ich zróżnicowanie. Autor wskazuje w swoich komentarzach jedynie na potrzeby pewnych, niewielkich korekt. Na przykład nieco niższego pułapu udziału przemysłu przetwórczego w PKB, po osiągnięciu którego następuje zmniejszanie się tego udziału, niż sugeruje to literatura przedmiotu. Zwraca on też uwagę, że nowsze badania wskazują na znacznie wcześniejszy moment rozpoczęcia intensywnego wzrostu gospodarczego i wzrostu udziału przemysłu przetwórczego, niż wynika to z uznanej za standard literatury przedmiotu. Druga faza transformacji strukturalnych znajduje się z punktu widzenia badawczego jeszcze w powijakach. Właściwie brak teoretycznych pewników, nie mówiąc już o solidnej bazie empirycznej. Jedyny pewnik to pozytywna korelacja udziału (różnie mierzonych) udziałów subsektora usług o wysokim nasyceniu kapitałem ludzkim z poziomem PKB per capita. Przedmiotem dyskusji jest nawet to, czy przesuwanie się produkcji i zatrudnienia do sektora usług jest szkodliwą deindustrializacją czy pozytywnym przesunięciem popytu i podaży w kierunku wykorzystującym wysoki poziom kwalifikacji mieszkańców bogatego Zachodu. Autor artykułu prezentuje swój wkład w debatę w kwestii determinant owych przesunięć roli silnika wzrostu. Zwraca on uwagę, w ślad za Fukuyamą, że w procesie industrializacji wolności ekonomiczne i obywatelskie odgrywają mniejszą rolę wzmacniającą ten proces. Wskazuje jednak, że ich siła oddziaływania rośnie wraz ze wzrostem PKB per capita i rosnącym udziałem usług o wysokim nasyceniu kapitałem ludzkim. Teza autora znajduje potwierdzenie empiryczne.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 271-292
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ręce pracujące” w dokumentacji fotograficznej Janiny Mierzeckiej i medycznej Henryka Mierzeckiego
    “Working hands” in photo documentation of Janina Mierzecka and medical records of Henryk Mierzecki
    Autorzy:
    Radkiewicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853414.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    fotografia
    medycyna
    modernizm
    praca
    industrializacja
    photography
    medicine
    modernism
    work
    industrializavion
    Opis:
    The text analyses the unique publication called A working hand (1939) by a Lvov-based dermatologist Henryk Mierzecki, which also includes his wife’s photos. The analysis of their collaborative medical-artistic project reveals how a developing occupational medicine tried to describe the relationship between the bodies of certain people and their everyday work or occupation. The research was based on diagnoses of health damage and different stages of disease caused by working environment, working tools and external factors. Mierzecki’s thoughts can be interpreted in the context of photographical and archiving research – as Allan Sekula did. Photography was an important part of the project for dr Mierzecki – he used it as an illustration, a catalogue tool and a user’s manual helping to identify certain cases. His wife’s photographs are regarded as an example of artistic expression used as means of scientific documentation, where an aesthetic aspect is as important as a cognitive one. The whole project is also categorised as representing working people. This representation, as well as its loss, has been analysed by Georges Didi-Huberman and regarded by him as possible to obtain by mechanical reproduction and the cinematic and photographic media.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 99, 1; 54-64
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe Miasto w Szadku w kartografii XIX-wiecznej – niezrealizowane obietnice nowej przestrzeni społecznej
    Nowe Miasto in Szadek in 19th century cartography – unrealized promise of a new social space
    Autorzy:
    Głąb, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028691.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kartografia
    industrializacja
    Nowe Miasto
    cartography
    industrialization
    Opis:
    Analiza XIX-wiecznych planów miejskich Szadku pokazuje koncepcję Nowego Miasta jako kolejnego etapu rozwoju ośrodka o tradycjach sukienniczych. Planowana przebudowa tej części miasta, jak również sprowadzenie nowych osadników, wpisywała się w ówczesną akcję industrializacyjną będąc jednocześnie pewnego rodzaju obietnicą lepszego życia. Obietnica ta jednak nie została spełniona, a działanie zamknęło się głównie w sferze „gabinetowej” kół rządowych i pracowniach kartografów. Niemniej jednak interesujące jest prześledzenie tego fragmentu historii będącego częścią większego planu industrializacji Królestwa Polskiego i wskazanie przyczyn niepowodzenia podjętych działań.
    Analysis of 19th century urban development plans for Szadek reveals a concept of Nowe Miasto as a successive stage in developing a centre with textile traditions. The planned rebuilding of this segment of the city was part of the industrialization action carried on at that time, being at the same time a promise of a better life. The promise, however, had not been fulfilled, as the project never went beyond government agendas and cartographic workshops. Nevertheless, it is interesting to look at this fragment of history being part of a larger plan of industrialization of the Kingdom of Poland, and to identify reasons for the failure of this project.
    Źródło:
    Biuletyn Szadkowski; 2020, 20; 9-19
    1643-0700
    Pojawia się w:
    Biuletyn Szadkowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wola między rewolucjami – przemysłową i 1905 r.
    Autorzy:
    Schiller, Konrad (1982- ).
    Powiązania:
    Kronika Warszawy 2022, nr 1/2, s. 29-50
    Data publikacji:
    2022
    Tematy:
    Industrializacja
    Rewolucja 1905 roku
    Rewolucja przemysłowa
    Robotnicy
    Ruchy społeczne
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Artykuł problemowy
    Opis:
    Artykuł dotyczy przemian i kształtowania się warszawskiej dzielnicy Woli w okresie rewolucji przemysłowej i po rewolucji ruchu robotniczego 1905 roku. Omówiono strukturę przemysłową dzielnicy oraz jej rozwój gospodarczy. W 1905 roku, po raz pierwszy w dziejach, przeciwko caratowi poszli nie inteligenci, ale przede wszystkim zorganizowane masy proletariatu, oraz częściowo masy niezorganizowanego chłopstwa. W Warszawie i na Woli, dzielnicy robotniczej, wojnę rosyjsko-japońską postrzegano jako szanse na wprowadzenie zmian politycznych w ramach zaboru rosyjskiego.
    Fotografie.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie przemysłu w gospodarce i polityce regionalnej Unii Europejskiej
    The importance of industry in the economy and the regional policy of the European Union
    Autorzy:
    Ulbrych, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438218.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    dysproporcje regionalne
    industrializacja
    polityka regionalna
    przemysł
    regional disparities
    industrialization
    industry
    regional policy
    Opis:
    Współczesna gospodarka globalna oraz towarzyszące jej niezwykle dynamiczne przyspieszenie rozwoju technologicznego wyrażają się między innymi w wypieraniu cywilizacji industrialnej na korzyść gospodarki opartej na wiedzy i informacji. Tendencje te mają swoje odzwierciedlenie w malejącej roli przemysłu zarówno w zatrudnieniu, jak i tworzeniu PKB w większości krajów europejskich. Ponadto Unia Europejska jest silnie zróżnicowana pod względem dotychczasowego uprzemysłowienia oraz warunków i perspektyw rozwoju przemysłu w przyszłości. Poprawa warunków ramowych dla przemysłu oraz wspieranie możliwości wzrostu produkcji i zatrudnienia w przemyśle stanowią poważne wyzwania w świetle dotychczasowej trajektorii rozwojowej. Równocześnie znaczenia nabierają działania podejmowane na poziomie regionalnym. Celem opracowania jest diagnoza stanu i procesów rozwoju przemysłu w gospodarce regionalnej Unii Europejskiej oraz warunkujących go czynników. Uwaga zostaje także zwrócona na rolę polityki regionalnej w promowaniu programów przekształceń i rozwoju przemysłu.
    The contemporary global economy and the accompanying extremely dynamic acceleration of technological development are expressed, among other things, in the displacement of the industrial civilization in favor of an economy based on knowledge and information. These trends are reflected in the decreasing role of industry in both employment and GDP in most European Union countries. Moreover, the EU is highly diverse in terms of current industrialisation and conditions and prospects for the development of industry in the future. Improving the framework conditions for industry and promoting opportunities for growth in production and employment in the industry are the major challenges in the light of the current developmental trajectory. At the same time the importance of the actions taken at the regional level increases. The aim of the study is to diagnose the condition and processes of industrial development in the regional economy of the EU and the factors determining it. Attention is also paid to the role of regional policy in promoting industry transformations and development programs.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2014, 26; 31-45
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fabryka tworzy miasto : wspólna historia zakładów zbrojeniowych i Skarżyska-Kamiennej
    Wspólna historia zakładów zbrojeniowych i Skarżyska-Kamiennej
    Autorzy:
    Kasprzyk-Dulewicz, Barbara (1987- ).
    Współwytwórcy:
    MESKO. Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Skarżysko-Kamienna : MESKO : [Barbara Kasprzyk-Dulewicz]
    Tematy:
    MESKO
    Industrializacja
    Miasta
    Przedsiębiorstwo produkcyjne
    Przemysł metalowy
    Przemysł zbrojeniowy
    Urbanizacja
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia, wykaz aktów prawnych na stronach 337-[362].
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    CREATION OF KIEV PLANT OF AUTOMATIC MACHINES IN 1933-1937
    STWORZENIE FABRYKI WARSZTATÓW-AUTOMATÓW W KIJOWIE W LATACH 1933–1937
    Autorzy:
    Annenkova, Nataliya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418780.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
    Tematy:
    industrialization
    machine building
    processing
    automatic machine
    plant
    production
    products
    industrializacja
    przemysł maszynowy
    obrabiarki
    warsztaty-automaty
    fabryka
    wyrób
    produkty
    Opis:
    In the years 1928-1932, the Ukrainian SSR became a region whose industry be-came a priority for industrialization in accordance with the relevant plans of the federal gov-ernment. However, the results of this process in Soviet Ukraine did not bring the expected results. Because of this factor, the role of Ukrainian industry in the union plan of industriali-zation has changed from avant-garde to ballast. One of the steps of the government of the USSR aimed at restoring the original idea was to creation of the plant automatic machines on the territory of the Ukrainian SSR. For the sake of his sake, he has done a great job in the saturation of the region and in the wilderness, and thus, the solution to part of the problem of the lack of manufacturing capacity of Ukrainian machinery manufacturing plants, which arose due to the failure to comply with the first five-year plan. Meanwhile, the further devel-opment of the industrialization of the USSR showed the need to organize the production of automatic machine tools in the entire Soviet country. As a result, the construction of a suita-ble plant in Kiev has been revised in the direction of enlargement. However, not only was the number of organizational mistakes made at the organization stage of the plant not elimi-nated, but new ones were made. As a result, the plant of automatic machine tools in Kiev was introduced into the planned production volume with almost three years delay. For this reason, before the beginning of World War II, the Soviet machine industry branch did not receive the required amount of appropriate equipment and remained dependent on this product range from the more industrialized countries in the world.
    W latach 1928-1932 Ukraińska SRR stała się regionem, którego przemysł zaznał priorytetową industrializację zgodnie z odpowiednimi planami rządu związkowego. Jednak wyniki tego procesu na Ukrainie Radzieckiej nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Przez ten czynnik rola ukraińskiego przemysłu w związkowym planie uprzemysłowienia zmieniła się od awangardy do balastu. Jednym z kroków rządu ZSRR mającego na celu przywróce-nie pierwotnej idei było stworzenie na terytorium Ukraińskiej SRR fabryki warsztatów-automatów. Przy pomocy tego wydarzenia oczekiwano nasycenia przemysłu regionalnego sprzętem o wysokiej wydajności, a tym samym rozwiązania części problemu braku zdolności wytwór-czych zakładów budowy maszyn ukraińskich, który powstał z powodu niespełnienia pierw-szego pięcioletniego planu. Tymczasem dalszy rozwój industrializacji ZSRR pokazał po-trzebę zorganizowania produkcji automatycznych obrabiarek w skali całego kraju radziec-kiego. W rezultacie rozpoczęta budowa odpowiedniej fabryki w Kijowie została zrewidowana w stronę powiększenia. Jednak przy tym nie tylko nie był zlikwidowany szereg omyłek organi-zacyjnych popełnionych na etapie organizacji zakładu, ale zostały dokonane nowe. W wy-niku tego fabryka obrabiarek automatycznych w Kijowie została wprowadzona do planowa-nej wielkości produkcji z niemal trzyletnim opóźnieniem. Z tego powodu, przed rozpoczę-ciem II wojny światowej radziecka gałąź przemysłu maszynowego nie otrzymała wymaganej ilości odpowiedniego sprzętu i pozostała zależna od tego asortymentu produktów od bar-dziej uprzemysłowionych krajów świata.
    Źródło:
    Colloquium; 2019, 11, 4; 129-144
    2081-3813
    2658-0365
    Pojawia się w:
    Colloquium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Role of the Automotive Industry in the Development of Industrialization and Motorization in Venezuela
    Rola przemysłu samochodowego w industrializacji i motoryzacji Wenezueli
    Autorzy:
    Wójtowicz, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439417.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    automotive industry
    industrialization
    motorization
    socio-economic development
    Venezuela
    industrializacja
    motoryzacja
    przemysł samochodowy
    rozwój społeczno-gospodarczy
    Wenezuela
    Opis:
    The aim of this article is to define the role of the automobile industry in the process of industrialization and motorization in Venezuela. This country entered the path of industrialization at the beginning of the 20th century reinvesting part of the funds obtained from oil export. The oil sector has gradually become the main source of income that could have been spent on the development of the country and other sectors of the economy. On the other hand, the excessive dominance proved to be detrimental to the development of other sectors, especially in the manufacturing industry. The automotive industry, which was initially successful and recorded rapid growth in production, in the long run turned out to be poorly embedded into the domestic economy and highly dependent on the imported parts. The small local market did not guarantee a relatively large group of companies that decided to invest in the production of cars, neither opportunities to achieve profitable scale of production, nor ability to compete in foreign markets. Consequently, the resulting automotive sector is relatively small, poorly integrated into local productive structures, heavily dependent on imported auto parts and components, and in the face of increasing trade liberalization its products are becoming less competitive in comparison to imported vehicles.
    Celem artykułu jest określenie roli przemysłu samochodowego w procesie industrializacji oraz rozwoju motoryzacji w Wenezueli. Kraj ten dopiero na początku XX wieku wkroczył na drogę uprzemysłowienia, reinwestując część środków uzyskanych z eksportu ropy naftowej. Sektor naftowy stopniowo stał się głównym źródłem dochodów, które można było przeznaczyć na rozwój kraju oraz innych niż naftowa dziedzin gospodarki. Z drugiej strony nadmierna dominacja sektora naftowego okazała się szkodliwa dla rozwoju innych sektorów, a szczególnie przemysłu przetwórczego. Przemysł samochodowy, odnoszący początkowo sukcesy i notujący szybki wzrost produkcji, okazał się jednak w dłuższej perspektywie słabo zakorzeniony w krajowej gospodarce i uzależniony od importu. Niewielki lokalny rynek nie gwarantował stosunkowo licznej grupie firm, które zdecydowały się zainwestować w produkcję samochodów, osiągnięcia opłacalnej skali produkcji ani konkurencji na rynkach zagranicznych. W konsekwencji sektor motoryzacyjny jest stosunkowo niewielki, słabo zintegrowany z lokalnymi poddostawcami, silnie uzależniony od importu części i podzespołów, a w obliczu postępującej liberalizacji wymiany handlowej jego produkty są coraz mniej konkurencyjne w stosunku do importowanych pojazdów.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2018, 32, 2; 83-104
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zależność między występowaniem rzęsistkowicy pochwowej a urbanizacją i industrializacją wsi
    Dependence between occurrence of vaginal trichomonadosis and urbanization and industrialization of the country
    Zavisimost mezhdu pojavleniem vlagalishhnogo trikhomonadoza i urbanizaciejj i industrializaciejj derevni
    Autorzy:
    Żółtowski, M.
    Pilawski, Z.
    Łazar, W.
    Kośmider, M.
    Uzar, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2161830.pdf
    Data publikacji:
    1977
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
    Źródło:
    Wiadomości Parazytologiczne; 1977, 23, 5; 565-568
    0043-5163
    Pojawia się w:
    Wiadomości Parazytologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budżet gmin Brody i Gubin na tle polskich gmin związanych z wydobyciem węgla brunatnego
    Brody and Gubin municipalities budget against polish municipalities connected with lignite mining
    Autorzy:
    Greinert, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/372590.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    budżet gminy
    wydobycie węgla brunatnego
    korzyści z industrializacji
    industrializacja
    municipal budget
    lignite mining
    benefits of industrialization
    Opis:
    Ustawa o samorządzie gminnym nakłada na szczebel lokalny szereg obowiązków, co wiąże się z koniecznością wydatkowania na te cele odpowiednich sum. Gminy pokrywają swoje wydatki z różnych źródeł, coraz częściej poszukując środków pozabudżetowych. Do tego celu wykorzystują m.in. znajdujący się we władaniu gminy majątek, zwłaszcza grunty. Wysokie wpływy do budżetu gminnego związane są z przemysłowym wykorzystaniem terenów. W artykule ukazano dane ekonomiczne gmin położonych w węglowych okręgach: konińskim, bełchatowskim, turowskim oraz przyszłościowego okręgu lubuskiego. Różnice w dochodach opisywanych gmin lubuskich w odniesieniu do tych związanych z wydobyciem węgla brunatnego wynoszą jak 1:10-20. Wiąże się to z dużymi pozycjami, jak odpisy z podatków, opłata eksploatacyjna, opłata za użytkowanie terenu, opłaty środowiskowe i szereg innych. Tym samym industrializacja, poza przychodem wynikającym z produkcji i miejscami pracy, daje także inne korzyści materialne.
    The Local Government Act requires the local level a number of obligations, which requires the expenditure for these purposes the relevant sum. Municipalities cover their expenses from various sources, increasingly looking for extra-budgetary funds. For this purpose, among others, located in the hands of the community estate, especially land. High municipal budget revenues are associated with industrial land use. The article shows economic data of municipalities located in the coal districts of Konin, Bełchatów, Turów and forward-looking Lubuski District. Differences in reported Gubin and Brody communities income for those associated with coal mining are as 1:10-20. This is due to large items, such as tax write-offs, operating fee, the fee for land use, environmental charges, and many others. Thus, industrialization, in addition to the revenue resulting from the production and jobs, also provides other material benefits.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2012, 148 (28); 5-14
    1895-7323
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompozycje urbanistyczne w krajobrazach miast Górnego Śląska - problemy i potencjał
    Urban planning compositions in the landscapes of cities of Upper Silesia - problems and potential
    Autorzy:
    Waryś, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104812.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    industrializacja
    dziedzictwo kulturowe
    urbanistyka
    tereny zieleni
    modernizm
    geniusloci
    industrialization
    cultural heritage
    urban planning
    green areas
    modernism
    genius loci
    Opis:
    W XIX wieku rozwój procesu industrializacji przyczynił się do trwałych i nieodwracalnych przemian w krajobrazach miast. Nowe kompozycje przestrzenne pojawiały się wraz z budową kolejnych fabryk i zakładów przemysłowych oraz zespołów zabudowy robotniczej. Do wielowątkowego rozwoju miast przyczyniła się także urbanistyka okresu modernizmu, w tym XX-wieczne plany regulacji. Integralnym elementem tych założeń były obiekty architektoniczne oraz parki i tereny zieleni komponowanej. Interesującym zagadnieniem były także wielkie koncepcje urbanistyczne (m. in. koncepcja trójmiasta Bytom-Zabrze-Gliwice), mające wpłynąć na poprawę funkcjonalności oraz wzrost wartości artystycznej obszaru. Celem rozważań jest analiza i charakterystyka typów kompozycji urbanistycznych, powstających w krajobrazach miast Górnego Śląska już od końca XVIII wieku. W zakres analiz włączono założenia o różnej skali i sposobie funkcjonowania, takie jak zespoły zabudowy przemysłowej, osiedla robotnicze oraz XX-wieczne kompozycje urbanistyczne, powstające na terenach śródmiejskich. Współcześnie obszary te, pomimo odmiennej funkcji, są ściśle ze sobą powiązane i wpływają na charakterystyczne poczucie tożsamości i ducha miejsca (geniusloci). W toku rozważań określono uwarunkowania powstania poszczególnych układów urbanistycznych oraz ich współczesny stan zachowania. Zwrócono uwagę na kontekst krajobrazowy tych obszarów, oraz pojawiające się problemy. Podkreślono także ich wartość artystyczną oraz potencjał i znaczenie dla współczesnego rozwoju miast.
    The development of the industrialization process contributed to permanent and irreversible transformations in urban landscapes, in the 19th century. New spatial compositions appeared with the construction of subsequent factories and industrial plants as well as buildings of workers' buildings. The urbanism of the modernist period, including the 20th century regulatory plans, also contributed to the multi-plural development of cities. An integral elementoftheseassumptionswerearchitecturalobjectsandparksandcompositionalgreeneryareas. The great urban conceptions (such as the Tri-City concept of Bytom-Zabrze-Gliwice) were also of great interest, aimingtoimprovethefunctionalityandincreasetheartisticvalueofthearea. The aim of the discussion is to analyze and characterize the types of urban compositions that have placed in the landscapes of Upper Silesian towns since the end of the 18th century. The scope of analyzes included assumptions of different scale and mode of operation, such as industrial development arrangement, workers' settlements and 20th century urban compositions, created in urban areas. Today, these areas, despite their different functions, are closely intertwined and affect the characteristic sense of identity and the spirit of the place (genius loci). In the course of deliberations the conditions of the emergence of particular urban systems and their contemporary state of behavior were determined. Attention have been paid to the landscape context of these areas, and the emerging problems. They also highlighted their artistic value and potential and importance for modern urban development.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 3/II; 383-396
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gliniane fortuny. Dziedzictwo przemysłu cegielnianego w Stołczynie (Szczecin)
    Clay fortunes. The legacy of the brickmaking industry in Stołczyn (Szczecin)
    Autorzy:
    Romanowicz, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348176.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    Stołczyn
    brickyards
    industrialisation
    cultural heritage
    cegielnie
    industrializacja
    dziedzictwo kulturowe
    Opis:
    Stołczyn is located in an area rich in clay deposits, which in the 19th and 20th centuries became the basis for the development of local brickyards related to the progress of industrialisation. In the second half of the 19th century, about a dozen brickyards have been functioning.
    Stołczyn leży na terenie bogatym w złoża gliny, które w XIX i XX wieku stały się podstawą rozwoju lokalnych cegielni, związanych z postępem industrializacji. W 2. połowie XIX wieku działało ich już kilkanaście.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 157-176
    0076-5236
    2956-9893
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    COP i miasto : nowoczesność i dziedzictwo : katalog wystawy
    Centralny Okręg Przemysłowy i miasto
    Współwytwórcy:
    Zarzycka, Katarzyna (historyk sztuki). Opracowanie
    Muzeum Regionalne w Stalowej Woli. Instytucja sprawcza Wydawca
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stalowa Wola : Muzeum Regionalne
    Tematy:
    Muzeum Regionalne (Stalowa Wola)
    Fotografia polska
    Industrializacja
    Przemysł
    Wystawy historyczne
    Katalog wystawy
    Opis:
    Wystawa: Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, 8 września - 31 października 2017.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Can Urban-rural Integration Decrease Energy Intensity? Empirical Study Based on China’s Inter-provincial Data
    Czy integracja obszarów miejsko-wiejskich prowadzi do ograniczenia energochłonności? Przykład Chin
    Autorzy:
    Chen, Shuxing
    Ding, Renzhong
    Li, Biao
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371003.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    urban-rural integration
    urbanization
    industrialization
    technology
    energy intensity
    integracja obszarów miejsko-wiejskich
    urbanizacja
    industrializacja
    technologia
    energochłonność
    Opis:
    The paper discusses the mathematical relationship of Urban-rural integration and energy intensity based on the production function including capital, labor and energy. Then, the empirical analysis on how it affect energy intensity, on the basis of the static and dynamic panel model with China’s 30 provincial economic data in 2005-2014 years, using four estimation methods – FE, IV-FE, IV-GMM and MG. As part of integration, urbanization, industrialization and technology are found from the empirical results. Firstly, urbanization can significantly reduce energy intensity in short run, while the effect is positive in long term, as China didn’t lastly use the role in saving energy on the process of urbanization. Secondly, industrialization can effectively cut down energy intensity. Thirdly, it is worthy to pay more attention to the ability to improve energy efficiency and lower energy intensity of technology in short and long run.
    W artykule przeanalizowano matematyczną zależność integracji obszarów miejsko-wiejskich i energochłonności opartej na funkcji produkcyjnej z uwzględnieniem kapitału, rynku pracy i energii. Jest to podstawą do analizy empirycznej odnoszącej się do tego, jak integracja wpływa na energochłonność, na bazie statycznych i dynamicznych paneli odnoszących się do 30 regionów w Chinach, uwzględniając dane z lat 2005-2014 i używając metod szacowania FE, IV-FE, IV-GMM i MG. Jako części procesu integracji, na podstawie danych empirycznych, wyróżniliśmy urbanizację, industrializację i stronę technologiczną. Okazało się, że po pierwsze urbanizacja może znacząco obniżyć energochłonność w krótkiej perspektywie czasowej, jednak korzyści pojawiają się po dłuższym czasie, ponieważ Chiny nie przywiązywały roli do oszczędzania energii w kontekście urbanizacji. Po drugie, industrializacja może efektywnie obniżyć energochłonność wykorzystywanych technologii i to zarówno w perspektywie krótko, jak i długoterminowej.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2018, 13, 1; 49-58
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Industrializacja ziem polskich w historiografii a problem udziału ziemiaństwa w tym procesie w XIX i na początku XX w.
    Industrialization of the Polish territories in historiography and the problem of participation of the landed gentry in this process in 19th and at the beginning of 20th century
    Autorzy:
    Puś, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19928050.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The researches on the history of industry in Poland last from the end of 19th century. The biggest number of publications appeared after the Second World War. The works from historical centres in Warsaw, Łódź, Poznań, Cracow, Wrocław and Katowice deserve special attention. Unfortunately the large achievement of Polish historians lack publications about participation of landed gentry in the industrialization of the Polish territories.
    Źródło:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2010, 07; 7-19
    2450-6796
    Pojawia się w:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie miasta historyczne wobec wyzwań okresu powojennego
    Polish Historical Cities in the Face of Challenges of the Post-war Period
    Autorzy:
    Matyja, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37516806.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    miasta historyczne
    urbanizacja
    industrializacja
    rewitalizacja
    PRL
    historic cities
    urbanization
    industrialization
    revitalization
    post-war Poland
    Opis:
    Tekst analizuje losy polskich miast historycznych w epoce powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem procesów odbudowy i współczesnej rewitalizacji miast. Badaniu poddano ośrodki wskazane w państwowym rejestrze zabytków jako objęte ochroną obszarów miejskich i przeanalizowano zmiany liczby ludności i statusu administracyjnego. Wyraźnie podkreślono też znaczenie procesów industrializacji, szczególnie dużych inwestycji przemysłowych i górniczych, dla wzrostu liczby mieszkańców oraz zmiany charakteru miasta historycznego. Przedstawiono też różne czynniki określające ideologiczny charakter odbudowy, a także znaczenie programów rewitalizacji dla przekształceń miejskich przestrzeni zabytkowych. Pokazano, iż każdy z omawianych procesów przekształca i reinterpretuje te obszary w duchu panujących systemów przekonań i nie daje się zredukować do jednego wymiaru ideologicznego (np. komunizmu). Istotnym elementem wpływającym na kształt przestrzeni zabytkowych jest też dostępność zasobów, ograniczająca znaczenie czynników ideologicznych lub wpływająca na charakter rewitalizacji i prowadząca do turystyfikacji lub gentryfikacji tych obszarów.
    The text analyses the fate of Poland’s historic cities in the post-war era, with a focus on the processes of reconstruction and contemporary urban revitalization. It examines the centres designated in the State Register of Historic Places as protected urban areas and analyses changes in population and administrative status. The importance of industrialization processes, especially large industrial and mining investments, for population growth and changes in the character of the historic city was also clearly highlighted. Various factors determining the ideological nature of reconstruction were also presented, as well as the importance of revitalization programs for the transformation of urban historic spaces. It is shown that each of the processes discussed transforms and reinterprets these areas in the spirit of prevailing belief systems and cannot be reduced to a single ideological dimension (e.g., communism). The availability of resources is also an important element affecting the shape of historic spaces, limiting the importance of ideological factors or influencing the nature of revitalization and leading to tourism or gentrification of these areas.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 229-250
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba oceny korzyści i barier związanych z implementacją wspólnotowego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS)
    Attempt to assess the advantages and barriers in the implementation of example of sustainable development in the Community Eco-Management and Audit Scheme (EMAS)
    Autorzy:
    Myszczyszyn, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/79228.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    industrializacja
    rozwoj zrownowazony
    ochrona srodowiska
    zarzadzanie
    systemy zarzadzania
    audyt
    system EMAS
    zarzadzanie srodowiskowe
    korzysci
    bariery
    Opis:
    The paper presents the idea of the Community Eco-Management and Audit Scheme (EMAS) and experiences of polish organizations in its implementation. The author shows how the benefits of the implementation of the EMAS, but also examines the barriers and difficulties in its start-up. In the EU and EEA (European Economic Area) register of EMAS (as of 31.03.2009) there were 4331 organizations and over 6896 objects. As shown by the results of studies conducted by the author, this system, despite of the obvious benefits to society in Poland is still unknown. As of 31.03.2009, in Poland a total of 17 organizations, compared to 1419 organizations in Germany or 1063 organizations in Spain, and 978 organizations in Italy, and even 36 organizations in the Czech Republic, is very few. Both the scientific community and public institutions should integrate into the wider sustainable development and promoting the benefits of the implementation of EMAS in the organization. Sustainable development is essential to the life of humans, living organisms are not exacerbated, and at the same time, the economy developed, the objectives can be achieved through the voluntary implementation of EMAS.
    Źródło:
    Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica; 2010, 58
    2081-0644
    Pojawia się w:
    Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Beginnings of the Working Class. The problem of the working hands in Polish industry in the epoch of Stanisław August (fragments)
    Początki klasy robotniczej. Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej (fragmenty)
    Autorzy:
    Assorodobraj, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009613.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    vagabonds
    working class
    industrialization
    history of eighteen-century Poland
    ludzie luźni
    klasa robotnicza
    industrializacja
    historia Polski osiemnastego wieku
    Opis:
    Fragments of the book Początki klasy robotniczej published in 1946 (on the base of author’s PhD thesis, Les débuts de la classe ouvrière published originally in 1936) give insight to history of Polish vagabonds in eighteen century. Text based on archival documents, ordinances and fragments from the press depicts the problem from multiple points of view, showing the complex history of this social group and how it was systematically delegalized and assimilated by consequent legal and administrative decisions. Motley population of vagabonds, entertaining miscellaneous ways of living and working was on one hand viewed as a bunch villains or idlers, but on the other constituted a reservoir of workforce, much in need for the nascent industry.
    Fragmenty książki Początki klasy robotniczej (na podstawie pracy doktorskiej Les débuts de la classe ouvrière z 1936 r.) opublikowanej po polsku w roku 1946 dają wgląd w historię „ludzi luźnych” w osiemnastowiecznej Polsce. Tekst pisany w oparciu o archiwalne dokumenty, zarządzenia i fragmenty z prasy ujmuje problem z wielu punktów widzenia, pokazując złożoną historię tej grupy społecznej i tego, jak za pomocą kolejnych decyzji prawnych i administracyjnych była ona systematycznie delegalizowana i asymilowana. Niejednorodna populacja ludzi luźnych, podejmujących się najróżniejszych zajęć i prac, z jednej strony widziana jest jako zbiorowisko przestępców i próżniaków, z drugiej strony stanowi zasób siły roboczej, którego rodzący się przemysł bardzo potrzebuje.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2020, 36, 2; 67-103
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dematerializacja produkcji i rola państwa w rozwoju współczesnego przemysłu
    Dematerialization of production and the role of governments in the development of contemporary industry
    Autorzy:
    Wierzbołowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/317586.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Instytut Łączności - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    społeczeństwo informacyjne
    gospodarka oparta na wiedzy
    dematerializacja produkcji
    industrializacja
    technologie informacyjne
    korzyści komparatywne
    interwencjonizm państwowy
    information society
    knowledge-based economy
    dematerialization of production
    industrialization
    information technologies
    comparative advantages
    state intervention
    Opis:
    Dematerializacja produkcji jest rozpatrywana w niniejszym artykule jako jeden z krytycznych aspektów nadchodzącej cywilizacji informacyjnej. Odpowiednio do tego, po ogólnej charakterystyce tej cywilizacji, omówiono cechy dematerializacji produkcji jako zjawiska społeczno-gospodarczego, wiążąc to zjawisko z procesem przechodzenia bogatej części świata (subsystemu dominacji światowej) do gospodarki opartej na wiedzy. Zwrócono przy tym uwagę, że gospodarka ta wiąże się z nową interpretacją pojęcia przemysłu oraz że stawia ona przed ludzkością wyraźne wyzwanie w postaci nowej industrializacji, uwzględniającej zasoby informacji i wiedzę jako czynniki produkcji, od których zależą korzyści komparatywne w pierwszych dekadach XXI wieku. Skala tego wyzwania pociąga konieczność odwołania się do państwa, jako aktywnego uczestnika życia społecznego i gospodarczego, wspierającego, przynajmniej w pierwszym okresie nowej industrializacji, działanie mechanizmów rynkowych.
    Dematerialization of production is considered as one of the critical aspects of coming information civilization. Accordingly, after general characteristic of this civilization, author presents the features of dematerialization of production as socio-economic phenomenon, connecting this phenomenon with the process of trespassing by the rich part of mankind to knowledge-based economy. It is connected with new meaning of industry and at the same time it creates clear challenge such as new industrialization (this industrialization should take into account the resources of information and knowledge in their role of the production and comparative adventages factors). The scale of this challenge is understressing the role of governments as active participant in social and economic life supporting market mechanism at least in the beginning of the new industrialization.
    Źródło:
    Telekomunikacja i Techniki Informacyjne; 2000, 1-2; 18-27
    1640-1549
    1899-8933
    Pojawia się w:
    Telekomunikacja i Techniki Informacyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemysł gazowniczy we Lwowie w latach 1856–1914: przyczynek do dziejów industrializacji miasta
    Autorzy:
    Dywan, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949993.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Lviv
    industrialisation
    gas system
    municipal industrial plants
    public lighting
    Adam Teodorowicz
    German Continental Gas Company of Dessau
    Municipal Gasworks in Lviv
    Lwów
    industrializacja
    gazownictwo
    miejskie zakłady przemysłowe
    oświetlenie publiczne
    Niemieckie Kontynentalne Towarzystwo Gazowe w Dessau
    Miejski Zakład Gazowy we Lwowie
    Opis:
    The text discusses the installation of gas lighting in the urban space of Lviv, together with the construction and later modernisations of the city’s gasworks. The history of gas industry in Lviv is characterised by social and economic phenomena similar to those of other Austro-Hungarian and German cities (conflicts between the investor, municipal government, and gas consumers, communalisation of the gasworks). What distinguishes the gas supply system of Lviv from those of other cities was the use of non-standard resources to gas production (wood, and then petroleum oils), and a relatively late rise in production (after 1898), resulting from the increased availability of gas to both the city, and private users.
    Tekst omawia proces instalowania w przestrzeni miejskiej Lwowa oświetlenia gazowego oraz budowę i późniejsze modernizacje gazowni. Historię przemysłu gazowniczego we Lwowie charakteryzują podobne zjawiska społeczne i gospodarcze jak w przypadku innych miast austro-węgierskich i niemieckich (konflikty inwestora z miejskim samorządem i odbiorcami gazu, komunalizacja gazowni). Lwowskie gazownictwo na tle innych miast wyróżnia użycie nietypowych surowców do produkcji gazu (drewna, a później olejów naftowych) oraz stosunkowo późno występujący wzrost produkcji (po 1898 r.), będący skutkiem większej dostępności gazu zarówno dla miasta, jak i prywatnych odbiorców. The text discusses the installation of gas lighting in the urban space of Lviv, together with the construction and later modernisations of the city’s gasworks. The history of gas industry in Lviv is characterised by social and economic phenomena similar to those of other Austro-Hungarian and German cities (conflicts between the investor, municipal government, and gas consumers, communalisation of the gasworks). What distinguishes the gas supply system of Lviv from those of other cities was the use of non-standard resources to gas production (wood, and then petroleum oils), and a relatively late rise in production (after 1898), resulting from the increased availability of gas to both the city, and private users.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2018, 79
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    COP w obiektywie przedwojennych reporterów = The COP through the lens of prewar photojournalists
    Centralny Okręg Przemysłowy w obiektywie przedwojennych reporterów
    COP through the lens of prewar photojournalists
    Współwytwórcy:
    Zarzycka, Katarzyna (historyk sztuki). Opracowanie
    Chudzik, Wojciech. Opracowanie
    Juruś, Jerzy. Tłumaczenie
    Muzeum Regionalne (Stalowa Wola). Wydawca
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stalowa Wola : Muzeum Regionalne
    Tematy:
    Industrializacja
    Fotografia polska
    Przemysł
    Publikacja bogato ilustrowana
    Opis:
    Wystawa plenerowa: Stalowa Wola, maj - grudzień 2017. Publikacja jubileuszowa z okazji 80-lecia powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego.
    Bibliografia, netografia na stronie [140].
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Praca w pamięci zbiorowej mieszkańców górnośląskiej wsi na tle procesów przemian obszarów wiejskich
    The Concept of Work in the Social Memory of the Inhabitants of an Upper Silesian Village in the Context of Transformation Processes in Rural Areas
    Autorzy:
    Nawrocki, Tomasz
    Bierwiaczonek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781734.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    collective memory
    work
    village
    Upper Silesia
    industrialization
    deagrarianization
    pamięć zbiorowa
    praca
    wieś
    Górny Śląsk
    industrializacja
    dezagraryzacja
    Opis:
    The subject of the article is collective memory of the concept of work among the inhabitants of the Upper Silesian village of Bojszowy. The author of the study employs the classic understanding of collective memory, while simultaneously pointing to the importance of the communication process and the diversity of information sources shaping it. Empirical data was collected during research conducted in 2018 using in-depth interview techniques. The research sample consisted of 30 rural residents. Analysis of the functioning of collective memory about work revealed the development processes – especially industrialization and deagrarianization – taking place in Bojszów. The analysis clearly shows the specificity of the Upper Silesian village, where these processes began relatively early, and work was associated not only with agriculture, but also with industry and trade.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2020, 64, 1; 197-221
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The American Lawn Revisited: Awareness Education and Culture as Public Policies Toward Sustainable Lawn
    Amerykańskie trawniki z bliska: świadomość, edukacja i kultura jako motywy polityki publicznej prowadzącej w kierunku zrównoważoności
    Autorzy:
    Zhang, Y.
    Zheng, B.
    Sun, G.
    Fan, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371741.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    grass
    American culture
    conspicuous consumption
    industrialization
    urbanization
    pollution
    aesthetics
    landscaping
    trawa
    amerykańska kultura
    demonstracyjna kultura
    industrializacja
    urbanizacja
    zanieczyszczenie
    estetyka
    krajobraz
    Opis:
    Lawn has been used for landscaping, gardening, and beautification of homes and cities for a long time. The evolution of the lawn reflects important cultural and biophysical interactions between humans and nature. The American lawn, which was from Europe and has been a part of the American dream for home ownership and culture, has become an area going against nature for its extensively using chemicals and generated pollutions. Tracing how the lawn is becoming an important part of culture, this article focuses on more recent pollution and other environmental problems resulted from the lawn culture. It is argued, that awareness, education and changing culture of taste and preference can serve additional measures together with law and technological advancement toward sustainable lawn in the United States and the world.
    Trawnik już o dawna był używany w kształtowaniu krajobrazu, ogrodnictwie i upiększaniu domów. Ewolucja trawników odzwierciedla istotne kulturowe i biofizyczne interakcje pomiędzy ludźmi i przyrodą. Trawnik trafił do Ameryki z Europy i stał się częścią amerykańskiego snu o własności i kulturze domu. Później stał się on jednak obszarem przeciwstawiającym się naturze z uwagi na intensywnie stosowanie substancji chemicznych i generowanie zanieczyszczeń. Wykazując, w jaki sposób trawnik staje się ważną częścią kultury, ten artykuł skupia się na bardziej aktualnych kwestiach zanieczyszczeń i innych problemów środowiskowych. Wykształcenie świadomości, zmieniającą się kultura smaku i preferencje, łącznie z prawem i technologią, mogą stanowić dodatkowe środki prowadzące w kierunku zrównoważonego kształtowania trawników w Stanach Zjednoczonych i na świecie.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2015, 10, 1; 107-115
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy industrializacja to wyłącznie męska sprawa? Ziemianki wobec uprzemysławiania majątków w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku
    Is the industrialization a concern of men only? Women of the landlord class at the industrialization in the Kingdom of Poland at the turn of the 19th and 20th centuries
    Autorzy:
    Kostrzewska, Ewelina M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19940126.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Women from landowning class of the Kingdom of Poland were women of so many characters that it had to affect both various areas of everyday lives and industrialization of the properties. Because of economic difficulties strictly connected to changes in the gentry which had place after 1864, some of the women from landed gentry tried tu support men who governed their farms on their own and turned them into profitable, complex enterprises. These country ladies were mainly concentrated on the organization and modernization of female branches of farms. They called it domestic or female industry, as they concentrated there not only on the production but also on the processing. However, these women did not actively participate in the typical male industries such as making of beer or distilling of alcohol. It is also worth mentioning, that although many women deeply interested in their husbands’ and sons’ economic activity, there were also many country ladies who neglected or even dislike this type of action.
    Źródło:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2010, 08; 247-259
    2450-6796
    Pojawia się w:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szadkowskie ogłoszenie reklamowe z 1837 roku – asumpt do kilku uwag na temat osadnictwa niemieckiego i rozwoju rzemiosła tekstylnego w Szadku na początku XIX w.
    Szadek authorities’ advertisement of 1837 – motive for some reflections on german settlementand development of textile manufacturingin Szadek in early 19th century
    Autorzy:
    Marszał, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1396806.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Szadek
    XIX w.
    osadnictwo niemieckie
    industrializacja
    włókiennictwo
    19th century
    German settlement
    Industrialization
    textile manufacturing
    Opis:
    W 1837 r. zostało opublikowane przez władze Szadku ogłoszenie w języku niemieckim reklamujące miasto jako miejsce dogodne dla osadnictwa przemysłowego. Treść ogłoszenia wpisuje się w zakrojone na szeroką skalę działania rządu Królestwa Polskiego na rzecz rozwoju produkcji tekstylnej w Królestwie Polskim. Podstawę tego rozwoju miała stanowić napływająca z zagranicy wykwalifikowana siła robocza. Proimigracyjna polityka rządu zaowocowała pojawieniem się na ziemiach polskich wielu nowych osad przemysłowych. Niestety Szadek, w XVI w. wiodący ośrodek produkcji tekstylnej, nie znalazł się wśród tych miast które wykorzystały dobrą koniunkturę i weszły na ścieżkę szybkiego rozwoju ekonomicznego i demograficznego. Ogłoszenie z 1837 r. daje opis ówczesnego Szadku. Jednak jego efekt był niewielki i to miasto o bogatych tradycjach znalazło się wśród tych jednostek osadniczych, które na długi czas pogrążyły się w stagnacji
    In 1837, the authorities of Szadek published an announcement in German, advertising the city as a place favourable to industrial settlement. This advertisement was part of a wideranging action of the government of the Kingdom of Poland aimed at development of textile manufacturing in the Kingdom. Immigration of qualified workforce was seen as an important element of the planned development of the textile industry. The pro-immigration policy of the government resulted in the appearance on Polish territories of many new industrial settlements. Regrettably, Szadek – in 16th century a leading centre of textile production – did not find itself among the towns which took advantage of the favourable situation entering the path of quick economic and demographic growth. The 1837 advertisement provides a description of Szadek at that time. But the result was disappointing and this town with impressive traditions became one of those settlements which experienced a long-lasting stagnation.
    Źródło:
    Biuletyn Szadkowski; 2019, 19; 51-75
    1643-0700
    Pojawia się w:
    Biuletyn Szadkowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Restrukturyzacja gospodarki brazylijskiej w latach 1950-2004
    Restructurisation of the Brazilian Economy 1950-2004
    Autorzy:
    Czarnacki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38890052.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Ameryka Południowa
    Brazylia
    restrukturyzacja
    industrializacja
    reforma
    kryzys zadłużeniowy
    kryzys walutowy
    Plan Real
    South America
    Brazil
    restructurization
    industrialization
    reform
    debt crisis
    currency crisis
    Opis:
    The article presents the process of restructurization of Brazilian economy in the second half of the 20th century. The Author presents major economic programs implemented by the Brazilian government since 1950's until 2004 and shows the main assumptions of implemented reforms and their effects in the economy. The Author proves that structural changes, which can be noticed in the Brazilian economy, are fundamental for further strengthening of Brazil’s position in both South America and global economy.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2006, 2, 2; 243-260
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od darmopyszek do chopionek, czyli o tożsamościowym znaczeniu odzieży na Górnym Śląsku w czasach uprzemysłowienia
    From Darmopyszka to Chopionka, or the Identity Significance of Clothing in Upper Silesia in the Era of Industrialization
    Autorzy:
    Kaczmarzyk, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37230135.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Górny Śląsk
    strój ludowy
    górnośląskie stroje regionalne
    industrializacja
    dziedzictwo kulturowe
    Upper Silesia
    folk costume
    Upper Silesian regional costumes
    industrialization
    cultural heritage
    Opis:
    Pod koniec XVIII wieku na Górnym Śląsku zaczął się proces dynamicznych zmian kulturowych związanych z rozwojem przemysłu. Charakterystyczną cechą kultury dnia codziennego, której elementem była również odzież zarówno codzienna, jak i świąteczna, stał się wówczas styk agrarności i industrialności. Znaczącą cezurą czasową w ewolucji form i funkcji ubrań noszonych w górnośląskich środowiskach wiejskich i robotniczych była II połowa XIX w., kiedy coraz bardziej ekspansywny stał się wpływ mody miejskiej (określanej też jako „pańska”). Wtedy też różne rodzaje odzienia, a zwłaszcza ludowe stroje paradne, przestały stanowić wyłącznie regionalny artefakt, różnicujący mieszkańców poszczególnych wspólnot lokalnych, ale stały się istotnym komunikatem tożsamościowym, wykorzystywanym jako ważki argument w dyskursie narodowościowym. Mimo działań mających na celu ochronę i utrwalenie tradycji noszenia strojów ludowych na przełomie XIX i XX w. rozpoczął się jednak proces ich wyraźnego marginalizowania oraz zmiany funkcji: z powszechnego ubioru paradnego w rodzaj kostiumu zakładanego wyłącznie w określonych okolicznościach, zwłaszcza obrzędowych. Poza reliktowymi środowiskami wiejskimi proces ten miał różną dynamikę w odniesieniu do strojów męskich, które zaniknęły szybciej, i kobiecych, które przetrwały dłużej. Najbardziej wyrazistym przykładem (żywotnym co najmniej do lat 70. XX w., a endemicznie nawet później), który nie miał nic wspólnego z zakładaniem ludowego kostiumu ani jakimikolwiek próbami rekonstrukcyjnymi, była odzież noszona na co dzień i od święta przez tzw. chopionki, czyli kobiety, które nigdy nie zakładały ubrań zgodnych z aktualną modą, ale nosiły różne odmiany (w zależności od okoliczności) kiecek, fortuchów, zopasek, chust i jakli. Chopionkom nie towarzyszyło poczucie modowego anachronizmu, wręcz przeciwnie ich strój był świadectwem przywiązania do swojskości i rodzimości. Współcześnie stroje ludowe (zróżnicowane w formie i proweniencji) w kulturowej rzeczywistości dawnego górnośląskiego okręgu przemysłowego są obecne w kilku wariantach, wśród których niejako na dwóch biegunach znajduje się używanie zachowanych, odziedziczonych po przodkach oryginalnych strojów ludowych lub ich wiernych replik, rekonstruowanych z ogromną pieczołowitością, oraz znacznie popularniejsze zakładanie okolicznościowych kostiumów ludowych inspirowanych zwłaszcza strojem rozbarskim. Nie stanowi to symbolu narodowościowych czy społecznych wyborów jak w czasach industrializacji, ale znak przywiązania do regionalnego dziedzictwa, a nawet rodzaj etnicznego markera wskazującego na żywotność lokalnych tradycji kulturowych i potrzebę kultywowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa Górnego Śląska.
    At the end of the 18th century, Upper Silesia began a process of dynamic cultural changes associated with the development of industry. Everyday culture, including every day and festive clothing, began to be impacted by the contact between agrarianism and industrialism. A significant time caesura in the evolution of the forms and functions of clothing worn in Upper Silesian rural and working-class communities was the second half of the 19th century, when the influence of urban fashion (also known as “lordly” fashion) became increasingly expansive. At that time, various types of clothing, especially festive folk costumes, ceased to be purely regional artifacts, differentiating the inhabitants of individual local communities, but became an important identity message, used as a weighty argument in the nationality discourse. However, despite efforts to preserve and perpetuate the tradition of wearing folk costumes at the turn of the 20th century, the process of their apparent marginalization and change of function began: from a common festive garment to a type of costume worn only in certain circumstances, especially ceremonial ones. Outside of relic rural communities, this process had different dynamics for male costumes, which disappeared faster, and female costumes, which survived longer. The most vivid example (vital at least until the 1970s, and endemically even later), which had nothing to do with the establishment of folk costume or any attempts at reconstruction, was the clothing worn on a daily basis and on holidays by the so-called chopionki, i.e. women who never donned clothes that conformed to current fashion, but wore different variations (depending on the circumstances) of skirts (kiecka), aprons (fortuch), apron skirts (zopaska), headscarves and jaklas (jackets). The chopionski did not have a sense of fashion anachronism; on the contrary, their attire was a testament to their attachment to what was familiar and indigenous. Nowadays, folk costumes (diverse in form and provenance) in the cultural reality of the former Upper Silesian industrial district are present in several variants, among which, as it were, at two poles is the use of surviving ancestral folk costumes or their faithful replicas, reconstructed with great care, and the much more popular donning of festive folk costumes inspired especially by the Rozbark costume. This is not a symbol of national or social choices as in the times of industrialization, but a sign of attachment to regional heritage, and even a kind of ethnic marker indicating the vitality of local cultural traditions and the need to cultivate the tangible and intangible heritage of Upper Silesia.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 217-248
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty stosunków kredytowych i handlowych Związku Radzieckiego z krajami kapitalistycznymi w latach 1918-1940
    Selected Aspects of Credit and Commercial Relations Between the Soviet Union and Capitalist Countries in the Years 1918-1940
    Autorzy:
    Klimiuk, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145618.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Związek Radziecki
    rząd radziecki
    NEP
    gospodarka planowa
    stosunki kredytowe i handlowe
    industrializacja
    pięciolatka
    monopol handlu zagranicznego
    bilans handlowy
    umowy handlowe
    kredyty handlowe
    koncesje
    USSR
    Soviet government
    National Economic Policy
    planned economy
    credit and economic relations
    industrialisation
    5-year plan
    foreign trade monopoly
    trading balance
    commercial agreements
    commercial loans
    concessions
    Opis:
    W 1923 r. Związek Radziecki zaczął otrzymywać kredyty od firm zagranicznych na okres od 3 do 6 miesięcy. Pomimo oficjalnej blokady kredytowej prywatni przedsiębiorcy byli zainteresowani w ekspansji eksportowej na jeszcze nie zdobyty rynek radziecki. Ekspansja ta musiała być poparta akcją kredytową. Blokada kredytowa wpłynęła jednak na wysokie koszty kredytów udzielonych w pierwszym okresie odbudowy przez firmy i banki zagraniczne. Były to w początkowej fazie krótkoterminowe kredyty handlowe, przeznaczone w większości na finansowanie radzieckiego importu wyrobów gotowych, gdyż przeważała w tym okresie polityka interwencji towarowej. W latach 1921-1925 głównymi rodzajami kredytów zagranicznych związanych z importem radzieckim były: a) kupieckie kredyty wekslowe, b) kredyty akceptacyjno-rembursowe banków zagranicznych. Począwszy od 1926 r. rządy krajów kapitalistycznych zaczęły udzielać wsparcia przedsiębiorstwom przemysłowym eksportującym towary do ZSRR na warunkach kredytów wekslowych. Za otrzymaną gwarancję ze strony państwa eksporterzy musieli płacić odpowiednim organom prowizję, którą z kolei wraz z odsetkami od kredytu zobowiązane były im zwrócić radzieckie organizacje importowe. Podstawową zasadą polityki handlowej Związku Radzieckiego w latach 1918-1940 było dostosowanie importu do określonych w planie potrzeb. Ogólny państwowy plan handlowy zawierał zestawienie przewidywanych ilości eksportu oraz dostosowany i zaprojektowany do tego import. Starano się w ten sposób uzyskać dodatni bilans handlowy. Na mocy zatwierdzonego planu Komisariat Handlu Zagranicznego, korzystając ze środków uzyskanych z eksportu, realizował plan importu, zakupując za granicą towary na możliwie dogodnych warunkach. W ciągu roku operacyjnego dokonywana była kontrola eksportu i w stosunku do jego postępów wydawano zezwolenia na przywóz do ZSRR (w formie licencji), które wymieniały kraj, rodzaj towaru oraz kwotę, na jaką należało zakupić dany towar.
    In 1923 the Soviet Union began to receive credits from foreign firms for periods of 3 to 6 months. Despite an official credit blockade private entrepreneurs were interested in expanding their businesses into the yet unexplored Soviet market. This expansion had to rely on lending activity. However, the blockade made foreign bank and company loans expensive in the first period of reconstruction. Initially, these were short-term commercial credits, mostly intended to finance the Soviet imports of finished products since the circulation of goods was mostly regulated by the State interventionist policy at that time. In the years 1921–1925, the major types of foreign credits associated with Soviet imports were: a) trade credits secured with bills of exchange, b) acceptance-reimbursement credits of foreign banks. Starting in 1926 the governments of capitalist countries began to support industrial companies exporting goods to the USSR on credits secured with bills of exchange. Exporters had to pay a commission to certain institutions for guarantees they were given by the State. The commission along with interest on the credits was reimbursable by the Soviet import organisations. The basic rule of the trading policy in the Soviet Union of 1918–1940 was to adjust imports to a particular demand specified in the plan. The general State trading plan established assumed volumes of export and relevant imports. In this way, a positive trade balance was attempted. Using the endorsed plan as the starting point and the resources coming from exports, the Commissariat of Foreign Trade executed the plan of imports buying goods abroad on convenient terms. During the fiscal year, exports were monitored and based on its volume permissions (licences) were issued to bring goods into USSR stating the country of origin, kind of goods and the price for which they were to be bought
    Źródło:
    Roczniki Ekonomii i Zarządzania; 2016, 8, 1; 59-100
    2081-1837
    2544-5197
    Pojawia się w:
    Roczniki Ekonomii i Zarządzania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie początki Wydziału Nauk Matematycznych i Przyrodniczych Uniwersytetu we Fryburgu i polski wkład we fryburską rewolucję przemysłową
    Polish origins of the Faculty of Mathematical and Natural Sciences of the University of Fribourg and the Polish contribution to the Fribourg industrial revolution
    Autorzy:
    KOCUREK, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/520485.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    Uniwersytet we Fryburgu
    Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych
    industrializacja
    nauki stosowane
    przemysł
    kwas azotowy
    kondensatory
    wyładowania elektryczne
    saletra
    synteza azotu z tlenem
    „republika chrześcijańska"
    katolicka nauka społeczna
    społka akcyjna
    fabryka, patenty
    Towarzystwo Kwasu Azotowego
    Szwajcarska Fabryka Kondensatorow
    Towarzystwo Generalne Kondensatorow Elektrycznych
    University of Fribourg
    Faculty of Mathematical and Natural Sciences
    industrialization
    applied science
    industry
    nitric acid
    capacitors
    electric discharge
    nitre
    synthesis of nitrogen and oxygen
    “Christian republic”
    Catholic social teaching
    joint stock company
    factory
    patents
    Society of Nitric Acid
    Swiss factory of capacitors
    General Society of Electric Capacitors
    Opis:
    Artykuł został poświęcony społkom wysokich technologii, założonym przez Polakow pod koniec XIX wieku w rolniczym kantonie Fryburg w Szwajcarii. W tekście wyróżnić można dwie części. W pierwszej autor stara się przedstawić rzeczywistość gospodarczą, społeczną i polityczną Fryburga w okresie intensywnej industrializacji na świecie i powstawania liberalnego systemu wolnego rynku. Nowe, katolicko-konserwatywne władze kantonu w tej szybko zmieniającej się rzeczywistości starały się doprowadzić do stworzenia całościowego, ale i odmiennego ustroju „republiki chrześcijańskiej”, którego celem miało być osiągnięcie sprawiedliwości społecznej, zgodnej ze wskazaniami Ewangelii. By projekt ten doprowadzić do końca, rząd kantonalny nie uchylał się przed wykorzystaniem rożnorodnych możliwości i środkow, ktore pomogłyby osiągnąć ten cel. Decydenci z Georges’em Pythonem na czele potrzebowali wsparcia ze strony społeczeństwa świadomego zachodzących przemian. W związku z tym, niezbędnym stało się powołanie uczelni wyższej, zdolnej do kształtowania nowych postaw i poglądów mieszkańcow regionu. Koszt jej powstania przekraczał jednakże wielokrotnie finansowe możliwości rolniczego i stosunkowo ubogiego kantonu fryburskiego. W tych mało sprzyjających okolicznościach sposobem na wyjście z impasu okazała się świadoma polityka industrializacji. Nowo tworzone instytucje przemysłowe miały przyczynić się do zwiększenia wpływów do kantonalnej kasy i poprzez to pozwolić na finansowanie uniwersytetu, ktory jednocześnie stawał się intelektualnym zapleczem dla formujących się instytucji przemysłowych. W tę filozofię znakomicie wpisała się działalność polskich naukowcow, ktora jest przedmiotem drugiej części artykułu. Polacy zaproszeni przez Pythona do współpracy: Józef Wierusz-Kowalski, Ignacy Mościcki i Jan Modzelewski – stworzyli podstawy Wydziału Nauk Matematycznych i Przyrodniczych Uniwersytetu we Fryburgu. Prowadzili w nim (oprócz działalności dydaktycznej) badania dotyczące między innymi syntezy kwasu azotowego i budowy kondensatorow elektrycznych. Przekonani o potrzebie wdrożenia do szerokiej produkcji stworzonych przez siebie innowacji, sfinansowali i zbudowali pierwsze fabryki doświadczalne, a z czasem doprowadzili do powstania przemysłowych fabryk kwasu azotowego oraz kondensatorow wysokiego napięcia. Choć po zakończeniu pierwszej wojny światowej to zaangażowanie Polakow ustało, okres 30 lat badań i doświadczeń akademickich jasno pokazuje, że świadome współdziałanie decydentow politycznych i wysoko kwalifikowanej kadry naukowej może przynieść zaskakujące i nieoczekiwane efekty.
    The article is dedicated to high-tech companies founded by Poles at the end of the 19th century in the rural canton of Fribourg in Switzerland. The text is divided into two parts. In the first part, the author attempts to present the economic, social and political reality of Fribourg in a period of intense industrialization in the world and the formation of the liberal free market system. In this rapidly changing reality, the new Catholic-conservative authorities of the canton tried to lead to establishing of a comprehensive, but also different system of a “Christian republic”, whose aim was to achieve social justice consistent with the teachings of the Gospel. In order to complete the project, the cantonal government did not shy away from using the possibilities and measures offered by the contemporary world. Decision-makers, led by Georges Python, needed support from the society, who was aware of the changes. Due to this fact, it became necessary to establish a university capable of shaping new attitudes and views. However, the costs significantly exceeded the financial capabilities of the agricultural and relatively poor canton of Fribourg. In these less favourable circumstances, a conscious policy of industrialization was the way out of the deadlock. Newly created industrial institutions were to contribute to an increase of cash inflows to the canton and thus allow for the financing of the university, which would also become an intellectual foundation for the emerging industry. The activity of Polish scientists, which is the subject of the second part of the article, matched this philosophy perfectly. The Poles invited to cooperate with Python, i.e. Jozef Wierusz-Kowalski, Ignacy Mościcki and Jan Modzelewski, created the foundations of the Faculty of Mathematical and Natural Sciences at the University of Fribourg. As members of the faculty, in addition to teaching, they conducted research into, among other things, nitric acid synthesis and construction of electrical capacitors. Convinced of the need to put their innovations into wide production, they financed and built the first experimental factories and, over time, led to the development of a nitric acid factory and a high-voltage capacitor factory on an industrial scale. Although after the First World War the commitment of the Poles stopped, the 30 years of academic research and experience clearly showed that a conscious cooperation of policy-makers and highly qualified scientific personnel can bring surprising and unexpected results.
    Źródło:
    Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 63-79
    1731-6715
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Historii Nauki PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-58 z 58

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies