Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Fantastyka"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 103
Tytuł:
Afropesymizm i afrofuturyzm – narracje spekulatywne w amerykańskich serialach fantastycznych
Afropessimism and Afrofuturism: Speculative Fiction in American Television Series
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38624208.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
fantastyka
podróże w czasie
fikcje spekulatywne
narracje niewolnicze
rasizm
fantastic
time travel
speculative fiction
slave narration
racism
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest założenie, że opowieści fantastyczne są narzędziami myślenia spekulatywnego i słu- żą refleksji nad przeszłością oraz przyszłością człowieka. Przedmiotem analizy są dwa seriale zaliczane do szeroko rozumianej fantastyki – Kraina Lovecrafta (Lovecraft Country, HBO, 2020) i Więzy (Kindred, FX on Hulu, 2022). Oba reprezentują ruch artystyczny określany mianem afrofuturyzmu, będący przykładem narracji spekulatywnej, mającej na celu reinterpretację historii, czyli przepracowanie traumatycznych doświadczeń związanych z niewolnictwem oraz zaprojektowanie alternatywnej wspólnoty dla czarnej mniejszości. W omawianych serialach afrofuturystycznym pomysłom towarzyszy narracja, którą można nazwać afropesymistyczną, ponieważ opowieść o emancypacji jest zderzona z diagnozą przeciwną, zgodnie z którą „bycie Czarnym” jest tożsame ze „śmiercią społeczną”.
The author begins with the assumption that fantastic stories are tools of speculative thinking and reflection on man’s past and future. The analysis concerns two television series classified as fantastic: Lovecraft Country (HBO, 2020) and Kindred (FX on Hulu, 2022). Both represent the artistic movement called Afrofuturism, which is an example of speculative narrative aimed at reinterpreting history, i.e., working through the traumatic experiences of slavery, and designing an alternative community for the black minority. In the above series, Afrofuturist ideas are accompanied by what can be called Afropessimism, because the story of emancipation is confronted with the opposite diagnosis, according to which being Black is synonymous with social death.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 146-164
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retelling słowiańskich mitów i polskich legend w twórczości Witolda Jabłońskiego
Retelling Slavic myths and Polish legends in the works of Witold Jabłoński
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51535408.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Slavic fantasy
Slavic native faith
Witold Jabłoński
fantasy
Perun
Veles
słowiańska fantastyka
rodzimowierstwo słowiańskie
Weles
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie sylwetki łódzkiego pisarza, Witolda Jabłońskiego, współczesnego prozaika i tłumacza, znanego zarówno miłośnikom fantastyki historycznej, jak i popularnego w ostatnich latach gatunku fantastyki słowiańskiej. Część interpretacyjną poprzedza biogram pisarza, przez całe życie związanego z Łodzią, mieszkającego tutaj i tworzącego. W drugiej części artykułu przyglądamy się pogańskim motywom w powieściach z cyklu Saga Słowiańska, tj. Dary Bogów, Popiel oraz Wanda, starając się prześledzić bogate tropy intertekstualne w retellingowych narracjach będących znakiem rozpoznawczym tego autora. Jabłoński wymieniany jest dzisiaj po Andrzeju Sapkowskim i Andrzeju Pilipiuku jako jeden z najpoczytniejszych autorów fantastyki. O jego popularności świadczyć może fakt, iż Dary Bogów przygotowano jako słuchowisko w serwisie Audioteka.pl, a bohaterom głosu użyczyli popularni aktorzy. Analiza ma na celu wskazanie, do jakich mitów słowiańskich i polskich legend państwowych sięga autor i za pomocą jakich narzędzi je przetwarza. Podczas interpretacji sięgamy do różnych metod pracy z tekstem: intertekstualnych, kulturoznawczych, ale odwołujemy się również do religioznawstwa, antropologii i komparatystyki religijnej.
The article provides an overview of the profile of Witold Jabłoński, a contemporary Polish writer and translator from Lodz, known to enthusiasts of both historical fantasy and the recently popular genre of Slavic fantasy. The interpretative section is preceded by the writer’s biography, showcasing his lifelong connection to Lodz, where he resides and creates. In the second part of the article, we delve into pagan motifs in the novels from the Slavic Saga series, namely Dary Bogów, Popiel and Wanda, attempting to trace rich intertextual tropes in the re-telling narratives that characterize this author. Jabłoński is mentioned today alongside Andrzej Sapkowski and Andrzej Pilipiuk as one of the most widely read fantasy authors. The fact that Dary Bogów has been adapted into an audiobook on Audioteka.pl, featuring popular actors lending their voices to the characters, is indicative of his popularity. The article analyzes Jabłoński’s novels primarily using intertextual and cultural studies tools, but also draws upon religious studies, anthropology, and comparative religious studies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2024, 68, 1; 207-223
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słowiański kryminał”? – na tropie nowego podgatunku slavic fantasy
“Slavic crime fiction”? – on the trail of a new sub-genre of Slavic fantasy
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231113.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
słowiańska fantastyka
retelling
słowiański kryminał
fantasy
mitologia słowiańska
Slavic fantasy
Slavic crime fiction
Slavic mythology
Opis:
W artykule przedstawiono wybrane teksty literackie wydane w ciągu ostatniego dziesięciolecia, starając się odpowiedzieć na pytanie o punkty styczne między fantastyką a kryminałem oraz o to, czy można już mówić o nowym podgatunku: „słowiańskim kryminale”. Punktem wyjścia w analizach i interpretacjach utworów było założenie, iż tendencja do eksperymentowania w literaturze przybrała na sile po 2000 roku w ramach postmodernistycznych gier i zabaw tekstem na osi autor – czytelnik. W wyniku kolejnych przekształceń dokonujących się w ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno fantastyka, jak i kryminał zmierzały coraz bardziej w stronę synkretyzmu gatunkowego, stosując wzajemne intertekstualne nawiązania, przenikania swoich motywów, tematów i wątków. W artykule posiłkowano się ustaleniami z zakresu komparatystyki i intertekstualności.
Contemporary authors have decided to combine the two most popular genres of the 20th and 21st centuries – crime fiction and fantasy – in one novel (or a novel series). The tendency for such experimentation became stronger after the year 2000 as part of postmodern games and having fun with texts as well as on the author-reader axis. As a result of following transformations taking place over the last decades, both fantasy and crime fiction have moved successfully closer towards genre syncretism, taking advantage of mutual intertextual references, permeating their motives, themes, and threads. In the article, we try to answer the question of what are the points of contact between these two seemingly distant literary genres. We analyze two works, assigned to a completely new sub-genre: Slavic crime fiction. What makes them "Slavic"? Why is this sub-genre becoming more and more popular?
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 383-401
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyber / techno / nauka. Narracje na temat stechnicyzowanej kultury w kontekście przedostatniej edycji festiwalu Permutacje
Cyber/ techno / science. Narratives about technicized culture in the context of the penultimate edition of Permutations Festival
Autorzy:
Bromboszcz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407236.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cyberculture
technoculture
STS
science fiction
“Permutations” Festival
cyberkultura
technokultura
fantastyka naukowa
festiwal
Permutacje
Opis:
Tekst kontekstualizuje realizacje artystyczne zaprezentowane w trakcie przedostatniej edycji Festiwalu Permutacje, który odbył się w Galerii CKiS “Wieża Ciśnień” w czerwcu 2021 w Polsce. Użytymi narzędziami w analizie są narracje naukowe takie, jak artykuły i monografie na temat cyberkultury, technokultury i STS’u. Artykuł stawia pytania o to, czy są one przydatne w interpretacji dzieł zebranych na wystawie, jakie miejsce pozostawiają dla fantastyki naukowej, co je różni, a w czym są wspólne w kontekście stechnicyzowanej kultury współczesnej.
This article contextualizes the works of art presented during the penultimate edition of Permutations Festival in CKiS “Wieża Ciśnień” Gallery in June 2021, Poland. The tools used in the analysis are scientific narratives such as monographs and articles about cyberculture, technoculture and STS. It poses questions about how they are helpful in the interpretation of the art gathered at the exhibition, what kind of place they give to science fiction, what differs between them and what is shared in the context of technicized contemporary culture.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2023, 5, 1; 35-46
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyczne i społeczno-kulturowe rany bohaterek współczesnej fantastyki młodzieżowej w świetle feminizmu korporalnego
Physical and Socio-cultural Wounds of the Heroines of Contemporary Young Adult Fantasy in the Light of Corporeal Feminism
Autorzy:
Kostecka, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26056491.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ciało
emancypacja
fantastyka młodzieżowa
kobieta
okalecznie
rana
body
emancipation
young adult fantasy
woman
mutilation
wound
Opis:
Przedmiotem artykułu jest zranione ciało bohaterek fantastyki młodzieżowej rozumiane jako konstrukt społeczno-kulturowy i element kobiecej tożsamości. Odnosząc się do kluczowych założeń feminizmu korporalnego (w ujęciu m.in. Elizabeth Grosz, Ewy Hyży i Moniki Świerkosz), autorka analizuje trzy cykle powieściowe: Lustrzannę Christelle Dabos, Cień i kość Leigh Bardugo oraz Klejnot Amy Ewing. Bada, w jakiej mierze ciało bohaterek determinuje ich miejsce w społecznej hierarchii, w jaki sposób doświadczają one świata poprzez ciało oraz czy posiadają swoje ciała w sensie kulturowym, społecznym i politycznym. Wskazuje na wagę męki ciał protagonistek jako obligatoryjnej drogi do kobiecej emancypacji.
The subject of the article is the wounded body of heroines of young adult fantasy, understood as a socio-cultural construction and an element of female identity. By referring to the key assumptions of corporeal feminism (represented, for example, by Elizabeth Grosz, Ewa Hyży, and Monika Świerkosz), I analyze three novel series: The Mirror Visitor by Christelle Dabos, Shadow and Bone by Leigh Bardugo, and The Jewel by Amy Ewing. I examine how the heroines’ bodies determine their place in the social hierarchy, how the heroines experience the world through their bodies, and whether they own their bodies in a cultural, social, and political sense. I point to the importance of tormenting the protagonists’ bodies as an obligatory way to female emancipation.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 46; 113-130
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Histeryczny realizm, fantastyka, postmodernizm: Niewyczerpany żart (Infinite Jest) Davida Fostera Wallace’a
Hysterical realism, the fantastic and postmodernism: David Foster Wallace’s Infinite Jest
Autorzy:
Stasiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20439599.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
realizm
fantastyka
postmodernizm
światotwórstwo
ironia
realism
the fantastic
postmodernism
worldbuilding
irony
Opis:
The paper is an analysis of some peculiar aspects of David Foster Wallace’s most famous novel, Infinite Jest, concerning particularly the novel’s approach towards traditional realistic and fantastic literary strategies and a general literary worldbuilding. One particularly emphasized aspect of Infinite Jest is its connection with postmodernism regarded as a strategy of subversion of reader’s habits created by 20th century realistic and fantastic literary conventions. The novel’s unclear and problematic worldbuilding is explained as Wallace’s inclination towards literary irony and also as a typical postmodern strategy of parodying “honorable” literary forms and a general disregard of literature of “themes” and “meaning” in favor of emphasizing of act of reading in itself.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 45-68
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak zachęcić studentów socjologii do antycypacji społecznej i prognostyki societas futura? Udział fantastyki socjologicznej w dydaktyce akademickiej
How to encourage sociology students to engage in social anticipation and societas futura forecasting? The role of social fiction in academic teaching
Autorzy:
Choczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28806578.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
social anticipation
academic teaching
social fiction
analysis of social structures and social changes
antycypacja społeczna
dydaktyka akademicka
fantastyka socjologiczna
analiza struktur i zmian społecznych
Opis:
Tematem artykułu jest antycypacja społeczna, zawarta w dwóch odmiennych perspektywach – naukowej (prognostyka socjologiczna) oraz literackiej (fantastyka naukowa ze szczególnym uwzględnieniem jej subgatunku, czyli fantastyki socjologicznej). Skrzyżowanie tych dwóch obszarów poznawczych pozwoliło na ukazanie wieloaspektowości zmian struktur społecznych oraz ich potencjalnego kierunku czy też charakteru. Celem rozważań stała się zatem próba odpowiedzi na pytanie o status fantastyki socjologicznej w kontekście współczesnej socjologii, a także o możliwość jej wykorzystania w dydaktyce akademickiej. Prezentacja wybranych form „cybernetycznego modelarstwa” literackich społeczeństw przyszłości umożliwiła porównanie tych konstruktów z ustaleniami w zakresie konwencjonalnych nauk społecznych, w tym przede wszystkim w odniesieniu do czynników stratyfikacyjnych, zagadnień nierówności społecznych, a także wzajemnych relacji między ludźmi i zbiorowościami. Zasadniczym wnioskiem z tak przeprowadzonych analiz było określenie stopnia nasycenia narracji dzieł literackich prezentowanego obszaru przez elementy stricte socjologiczne, również dokładność w ich przedstawianiu oraz logiczne następstwo rozwoju. Bogactwo literatury social fiction wynika z wielu źródeł: utopistyki (zagadnień antyutopii i dystopii), dzieł postapokaliptycznych, futurologii czy tzw. historii alternatywnych. Dokonano także znacznego poszerzenia wolumenu dzieł z zakresu fantastyki socjologicznej, wychodząc poza znane powszechnie pozycje Jewgienija Zamiatina, Aldousa Huxleya, George’a Orwella czy też Janusza A. Zajdla i rozciągając ją na ukazujące się współcześnie powieści i komiksy czy też ekranizacje, zarówno filmowe, jak i serialowe. Dzięki zawartym w niniejszym studium analizom socjologowie mogą zastanowić się nad wykorzystaniem literackich antycypacji społecznych w dydaktyce – jako materiału porównawczego, a także stymulującego samą prognostykę socjologiczną.
The subject of the article is social anticipation, contained in two different perspectives – scientific (sociological forecasting) and literary (science fiction with particular emphasis on its subgenre, i.e. sociological fiction). The intersection of these two cognitive areas made it possible to show the multifaceted nature of changes in social structures and their potential direction or character. Therefore, the considerations aimed to consider the status of social fiction in the context of contemporary sociology, as well as the possibility of its use in academic teaching. The presentation of selected forms of ‘cybernetic modelling’ of literary societies of the future made it possible to compare these constructs to the findings in the field of the conventional social sciences, including primarily in relation to stratification factors, issues of social inequality, but also mutual relations between people and communities. The main conclusion from the analyses carried out in this way was to determine the degree of saturation of the narrative of literary works from the presented area with strictly sociological elements, as well as the accuracy in their presentation and the logical sequence of development. It is worth adding here that the richness of social fiction literature results from many sources, including utopianism (issues of anti-utopias and dystopias), post-apocalyptic works, futurology and so-called alternative histories. The volume of works in the field of social fiction has also been significantly expanded – going beyond the commonly known works by Yevgeny Zamyatin, Aldous Huxley, George Orwell or Janusz A. Zajdel – and extended to contemporary novels and comic books or adaptations – both film, as well as serials. Thanks to the analyses contained in this study, sociologists can consider the use of literary social anticipations in their teaching – as a comparative material, but also as stimulating sociological forecasting itself.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 253-267
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magia, miłość, miasto. Prolegomena do źródeł popularności urban fantasy
Magic, Love and the City. Foreword to Sources of Urban Fantasy Popularity
Autorzy:
Szymczak-Maciejczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20440054.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fantastyka miejska
romans paranormalny
Ilona Andrews
miejskość
kryminał
urban fantasy
paranormal romance
urbanity
decetive story
Opis:
The urban fantasy genre is currently receiving increasing attention from audiences and researchers. One of the factors contributing to this is the growing reception of fantasy per se. This is also due to the recent phenomenon of paranormal romance, from which – to some extent – urban fantasy is growing and emulating. The combination of fantasy, detective and romance plots and the emphasis on urbanity allows the use of a variety of pop culture tropes and motifs. In this article, I point to these several reasons for the growing popularity of urban fantasy
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 87-102
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepokój o wartości we współczesnej antyutopii rosyjskiej
Concerns for Values in the Contemporary Russian Anti-utopia
Autorzy:
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52171334.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
antyutopia
wartości
współczesna literatura rosyjska
fantastyka
anti-utopia
values
contemporary Russian literature
fantasy
Opis:
Utopia jako gatunek literacki popularność zyskuje w momentach przechodnich, okresach przemian, najczęściej społecznych, gospodarczych, ale i mentalnych. Literackie wizje przyszłości można traktować jako prognozy rozwoju społeczeństw czy też projekcję marzeń o lepszym jutrze, jednak w przypadku antyutopii te przewidywania nie są optymistyczne i mają swe źródło we współczesnej autorowi rzeczywistości. Obfitość antyutopii na początku XXI wieku świadczy o obawach pisarzy o rozwój kraju i społeczeństwa. Głównym tematem najnowszych antyutopii jest niewątpliwie problem ograniczenia czy wręcz pozbawienia wolności jednostki. Szczególną troskę ujawniali pisarze także w stosunku do przyszłości Rosji jako państwa, jego terytorialnej integralności oraz kultury i oryginalnej duchowości. Zarówno przyszła autonomia kraju, jak i jego niepodzielność dość często podawane były w wątpliwość, a obawy, czy wręcz fobie, wiązano z wizją zagrożenia chińską kolonizacją.
Utopia as a literary genre gains popularity in transitory moments, periods of social, economic and mental transformations. Literary visions of the future can be treated as forecasts of the development of societies, or projections of dreams about a better tomorrow, but in the case of anti-utopias, these predictions are not optimistic and have their source in the reality contemporary to the author. The abundance of dystopias in the early 21st century testifies to writers’ concerns about the development of the country and society. The main theme of the latest anti-utopias is undoubtedly the problem of limiting or even depriving an individual of freedom, but the writers also showed particular concern for the future of Russia as a state, its territorial integrity, culture and special spirituality. Both the future autonomy of the country and its indivisibility were quite often questioned, and fears or even phobias were associated with the vision of the threat of Chinese colonisation.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2023, XIX; 55-68
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O roli czasopisma „Fantastyka” / „Nowa Fantastyka” w przyswajaniu pojęcia „fantasy” przez polską kulturę literacką
On the Role of the Magazine “Fantastyka” / “Nowa Fantastyka” in the Assimilation of the Concept of “fantasy” by Polish literary culture
Autorzy:
Pysz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520366.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
fantasy
kultura literacka
czasopisma literackie
literary culture
literary magazines
Opis:
The article is an attempt to reconstruct the influence of texts that appeared in the magazine “Fantastyka” (later “Nowa Fantastyka”) in the 1980s and 1990s on the introduction of the concept of “fantasy” to Polish literary culture. The analysis included not only theoretical and literary publications (sometimes translations from other languages), but also popular science and essay writings, editorials and readers’ letters. All of them seem to prove that the “birth” of “fantasy” in Poland was a spontaneous and multidimensional process—an example of authentic literary life, engaging not only critics and authors, but also the literary audience in the meta-literary discourse.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 433-448
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postfeminizm jako perspektywa rozważań nad kulturą popularną – propozycja metody badań literackiej fantastyki dla młodych dorosłych
Autorzy:
Kostecka, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16430962.pdf
Data publikacji:
2023-01-26
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
empowerment
young adult fantasy and science fiction
feminism
constructions of girlhood and womanhood
popular culture
young adults
postfeminism
fantastyka młodzieżowa
feminizm
konstrukty dziewczęcości i kobiecości
kultura popularna
młodzi dorośli
postfeminizm
Opis:
Artykuł stanowi próbę teoretycznego sproblematyzowania zjawiska postfeminizmu w tekstach kultury popularnej oraz zidentyfikowania w tym kontekście istotnych problemów badawczych w odniesieniu do powieściowej fantastyki dla młodych dorosłych. Ponieważ szeroko pojęta fantastyka jest bardzo częstym wyborem czytelniczym młodych Polaków i Polek, autorka zakłada, że to właśnie fantastyka odgrywa ważną rolę w transmisji wzorców kulturowych, w tym także genderowych; stąd wywodzi potrzebę badania fantastycznych konstruktów dziewcząt i kobiet oraz identyfikację feministycznych i postfeministycznych komponentów opowieści, w których konstrukty te występują. W pierwszej części rozróżnia feminizm trzeciej fali i postfeminizm oraz przytacza istotne diagnozy i wnioski wypracowane na gruncie badań nad postfeminizmem w ostatnich dwóch dekadach. W drugiej – przybliża obserwacje i koncepcje dotyczące postfeministycznego wymiaru popkultury oraz przedstawia propozycje wykorzystywania ich w badaniach nad literaturą fantastyczną dla młodych odbiorców, uwzględniając literaturę wydawaną w Polsce, a więc rodzimą i przekładową.
The article attempts to problematize the phenomenon of postfeminism in popular culture texts and identify significant research problems related to novels for young adults in this context. Since fantasy and science fiction are prevalent choices of young Poles, the author assumes that these genres play an important role in transmitting cultural patterns, including gender ones. Hence she derives the need to study the fantastic constructions of girls and women and identify the feminist and postfeminist components of the story in which these constructions occur. In the first part, she distinguishes between Third-Wave feminism and postfeminism. She cites important diagnoses and conclusions developed in research on postfeminism in the last two decades. In the second, she introduces the observations and concepts regarding the postfeminist dimension of popular culture and presents proposals for using them in research on fantastic literature for young audiences, considering native and translated literature published in Poland.
Źródło:
Filoteknos; 2022, 12; 217-243
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoneczna synergia słowa i działania. Ruch solarpunkowy w Polsce
Sunny Synergy of Words and Actions. The Solarpunk Movement in Poland
Autorzy:
Poniatyszyn, Kajetan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50101118.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
solarpunk
fantastyka naukowa
badania nad fandomem
aktywizm
fikcja klimatyczna
science fiction
fandom studies
activism
climate fiction
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie synergii słowa i działania w polskim ruchu solarpunkowym. W początkowej części autor omawia solarpunk jako podgatunek literatury science fiction o dużym potencjale futurologicznym, będący formą humanistyki zaangażowanej. Następnie skupia się na opisaniu ruchu solarpunkowego oraz analizuje go w ramach badań nad fandomem. W ostatniej części autor charakteryzuje trzy obszary działalności polskiego ruchu solarpunkowego – literacki, popularyzatorski oraz aktywistyczny.
The aim of this article is to study the synergy between words and actions in the Polish solarpunk movement. The initial part defines solarpunk as a subgenre of science fiction literature with great futuristic potential and also as a manifestation of humanity’s engagement. The main segment focuses on describing the solarpunk movement in an attempt to place it within the framework of fandom studies. The final section identifies and describes three types of activities within the Polish solarpunk movement: literary, popularizing, and activist.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2023, 15, 2; 79-92
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Како ја читам полската литература
How I Read Polish Literature
Jak czytam literaturę polską
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13143074.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura polska
fantastyka
romantyzm
współczesność
uniwersalizm
Polish liteature
fantastic fiction
Romantism
modernity
worldlyness
Opis:
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w totalitaryzmie, co można odnieść zarówno do polskiej rzeczywistości, jak i do sytuacji we współczesnym świecie, gdzie widoczne są te same mechanizmy, które Miłosz tak sprawnie opisał w tej książce. Analiza systemu w Zniewolonym umyśle jest ponadczasowa i pochłania każdego czytelnika, nawet dzisiaj. Imperium Kapuścińskiego jest przykładem reportażu literackiego, który można uznać za gatunek specyficznie polski, może najbardziej intrygujący, najciekawszy i najbardziej popularny. Sposób łączenia przez autora faktów w wyjątkowo osobistej, wrażliwej i poruszającej narracji jest majstersztykiem, a jego książka lekturą obowiązkową, pozwalającą zrozumieć współczesny świat z udziałem w nim Rosji. Na końcu już całkiem nowa proza Tokarczuk nawiązuje do wspominanej czułości wobec świata, i Kapuścińskiego, i Miłosza, i Schulza; wszystko w jej opowieści ma duszę, każdy przedmiot, wspomnienie, roślina, w końcu ciało. Sposób opowiadania Tokarczuk jest bardzo bliski każdemu czytelnikowi, dla którego przekraczanie granic staje się codziennością, i właśnie za to twórczyni dostała Nagrodę Nobla. W podsumowaniu autorka konkluduje, że literatura polska stanowi niewyczerpane źródło nowych form literackich i pod wieloma względami dorównuje literaturze światowej.
The article is conceived of as an outline of the most intriguing works of Polish literature, briefly described in order to entice Mecedonian readers to learn about Polish literary heritage. First, the author indicates to the merits of Polish literature; most of all by pointing to the number of the Nobel Prize in Literature recipients and to the fact that not solely works written both in Poland and in Polish may be classified as Polish literature, but also those created in Latin, French, and English, etc. She refers to the latter when substantiating the reasons for listing the legends contained in the Old-Polish chronicles, among others the one by Gallus Anonymus, as the ones to be read first; the very same reasoning justifies mentioning Jan Potocki’s Manuscrit trouvé à Saragosse. The author is of the opinion that acquainting oneself with the belles lettres resembles educating a child through literature: first, he or she reads fables, fairy tales, and illustrated books, then realist literature, to finally search for more demanding forms like absurdist, superrealist – briefly put: peculiar and separate. This way the author makes her selection of Polish literary works and establishes her article’s structure: from medieval literature to the contemporary prose by Olga Tokarczuk. According to the author’s outline, the greatest of Polish Romantic poets, Adam Mickiewicz, occupies prominent place in Polish literature; he is characterised as an author of fantastic stories born out of folklore, but also of the works which forged national identity and patriotism, the identity of the kind to suffer and die for. Next, what is presented in the article is a didactic experiment carried out at the “Blazhe Koneski” Faculty of Philology, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje. It aimed to acquaint stundents, in the space of one semester, with five texts representing the Polish literary canon, instead of analysing a particular literary epoch. The following works were chosen: Bez dogmatu [Without Dogma] by Henryk Sienkiewicz, Sklepy cynamonowe [The Cinnamon Shops] by Bruno Schulz, Zniewolony umysł [The Captive Mind] by Czesław Miłosz, Imperium by Ryszard Kapuściński, and Bieguni [Flights] by Olga Tokarczuk. Upon discussing the consecutive works, a clear rationale was arrived at and elucidated based on which the said books had been selected as those representing what is the best in Polish literature. In her summary, the author concludes that Polish literature constitutes an inexhaustible source of new literary forms and in many aspects it is on a par with world literature.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka naukowa jako bajka? Rozważania nad Bajkami robotów Stanisława Lema
Science Fiction as a Fairy Tale? Reflections on Stanisław Lem’s Fables for Robots
Autorzy:
Gall, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309727.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stanisław Lem
science fiction
fairy tale
technological civilisation
subjective reason
fantastyka naukowa
bajka
cywilizacja technologiczna
rozum subiektywny
Opis:
Artykuł traktuje o Bajkach robotów i rzuca światło na wzajemne oddziaływanie fantastyki naukowej i bajki, jednocześnie zamierza pokazać, do jakiego stopnia cecha tak charakterystyczna dla bajki jak magia została przerobiona w ramach fantastyki naukowej. Lem przedstawia osobliwości cywilizacji technologicznej (Gotthard Günther). Nawiązując to bajki Lem zwraca uwagę na nietechnologiczne tło tejże cywilizacji, a mianowicie pragnienia oraz intencje, które leżą u podstaw zarówno technologii jak i porządku społecznemu. W połączeniu pragnienia i technologii tkwi sęk w lemowskiej literackiej syntezy bajki z fantastyką naukową. Synteza ta jest skontekstualizowana na podstawie utworów teoretycznych Lema, związanych z nimi dyskusji dotyczących magii w technologii (Norbert Wiener, Arthur C. Clarke) oraz krytyki racjonalności nowoczesnej przez Maxa Horkheimera.
This paper deals with Lem’s Fables for Robots and sheds some light on the genological interplay between science fiction and fairy tale. Its aim is to show to what extent a key feature of fairy tales like magic is transformed within the framework of science fiction. Lem depicts peculiarities of technological civilisation (Gotthard Günther). By referring to the fairy tale Lem draws the attention to the non-technological background in this civilisation, namely the desires and aspirations on which technologies as well as social order are based on. In this interconnection of desire and technology lies the core of Lem’s literary synthesis of fairy tale and science fiction. This synthesis is contextualised on the basis of Lem’s own theoretical works, related discussions of magic in technology (Norbert Wiener, Arthur C. Clarke), and Max Horkheimer’s critical reassessment of modern rationality.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 146-159
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantasy w Polsce i problem wykluczenia
About exclusions around the fantasy genre in Poland
Autorzy:
Tauer, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10206914.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Dyskursu i Dialogu
Tematy:
fantasy
fantastyka
Jacek Komuda
fandom
wykluczanie
literatura
fantastique
exclusion
literature
Opis:
Fantasy jest obecnie jednym z najpopularniejszych gatunków literackich. W artykule przeanalizowano wykluczenia występujące wokół tego nurtu. Refleksja ta dotyczy płaszczyzny akademickiej (pomijanie fantasy w naukowym dyskursie), autorskiej (wykluczanie autorów przez fandom i członków fandomu przez autorów) oraz fandomowej (wzajemne wykluczanie członków fandomu). Wnioskiem płynącym z artykułu jest, że w wypadku nurtu fantasy nie można mówić o konkretnym wykluczeniu, ale o różnych jego rodzajach, zależnych od danej płaszczyzny.
Fantasy is one of the most popular literary genres today. The article analyzes the subject of exclusions that take place around this trend. This reflection concerns mainly the academic (omitting fantasy in the scientific discourse), authoring (excluding authors by the fandom and fandom members by authors) and fandom (mutual exclusion of fandom members) plane. The conclusion of the article is that in the case of the fantasy trend, you cannot talk about a specific exclusion, but about different types, depending on a given plane.
Źródło:
Dyskurs & Dialog; 2022, 9 (1); 65-81
2658-2368
2658-2406
Pojawia się w:
Dyskurs & Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 103

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies