Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Demonologia"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
De capite loquente – geneza legendy o mówiącej głowie papieża Sylwestra II
Autorzy:
Ewa, Balcerzyk,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897548.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
talking head
Sylvester II
necromancy
teraphim
automata
astrology
demonology
prophecy
mówiąca głowa
Sylwester II
nekromancja
automat
astrologia
demonologia
przepowiednia
Opis:
The article is an attempt to trace the origins of the medieval legend of Pope Sylvester II. The main focus of the paper is to reveal what ancient and medieval notions have influenced the part of the tale that deals with an oracular talking head supposedly created by the magical powers of the pope, as described in the 12th-century chronicle of William of Malmesbury. The article aims to show that the concept owes its origin to the ancient ideas about necromancy and the Jewish legends about the so-called teraphim. Another key factor that played a part in the development of the legend is the tradition of automata. Other aspects of the legend discussed in the article are its astrological and demonological elements, and the ambiguous form of the prophecy pronounced by the talking head.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(2 (453)); 121-135
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kto dziś wierzy w wodniki? Ekologiczne inspiracje w ponowoczesnej literaturze czeskiej (przypadek Miloša Urbana)
Who believes in vodyanoys today? Ecological inspiration in post-modern Czech literature (the case of Miloš Urban)
Autorzy:
Gawarecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954129.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
“green literature”
Slavonic demonology
ecological crisis
environmental ethics
postpastoral utopia
„zielona literatura”
słowiańska demonologia
kryzys ekologiczny
etyka środowiskowa
utopia postpastoralna
Opis:
Miloš Urban, czeski prozaik, kojarzony przede wszystkim z postmodernistycznymi grami z konwencjami thrillera metafizycznego, opublikował w 2001 r. nagrodzoną prestiżową nagrodą Magnesia Litera powieść Hastrman, włączając się tym samym w nurt tak zwanej literatury zielonej. Niepokój wywołany coraz bardziej nasilającą się degradacją środowiska naturalnego północnych Czech skierował uwagę pisarza w stronę wypracowania metody twórczej, zdolnej – bez zbyt jednoznacznego pouczania czytelnika – do wskazania zagrożeń związanych z kryzysem ekologicznym. Sięgając po wzorce genologiczne dziewiętnastowiecznej powieści etnograficznej, łącząc je z elementami horroru oraz współczesnej political fiction oraz – w największej mierze – umieszczając w centrum świata przedstawionego tekstu (w funkcji narratora i protagonisty) wodnika, a zatem figurę nie tylko głęboko zakorzenioną w czeskiej pamięci kulturowej, lecz także obdarzoną dualną zwierzęco- bądź demono-ludzką charakterystyką ontologiczną, Urban uzyskał efekt swoistej etycznej nierozstrzygalności poczynań bohatera. Tytułowy hastrman działa „w słusznej – ekologicznej – sprawie”, ale by zadanie swe zrealizować, korzysta ze zbrodniczych, stricte terrorystycznych, metod. Dzięki temu powieść, zamiast formułować stanowcze odpowiedzi, stawia raczej pytania, zmuszając odbiorcę do przemyślenia własnej postawy i do zaproponowania narzędzi ocalenia stopniowo, ale nieuchronnie zanikającego tradycyjnego porządku, bazującego na harmonijnej współpracy człowieka z otaczającą go przyrodą.
Miloš Urban, a Czech writer, is mostly associated with postmodernist playing with the convention of the metaphysical thriller. In 2001 he published Hastrman, a novel representing so-called green literature, for which he received the prestigious Magnesia Litera award. His concerns about progressive degradation of the natural environment of northern Czechia inspired him to develop a creative method which allows him to highlight threats related to the ecological crisis without excessively lecturing the reader. By reaching for genological models of the nineteenth-century ethnographic novel, combining them with elements of horror and contemporary political fiction and – first and foremost – adding the vodyanoy (i.e., a figure that is not only deeply rooted in Czech cultural memory, but also characterized by an animalistic-or demonic-human ontological duality), Urban achieved a particular ethical undecidability of the protagonist’s actions. The titular hastrman acts for “a good – ecological – cause”, but in order to fulfill his mission, he uses criminal, strictly terrorist methods. As a result, the novel asks questions instead of offering definitive answers, forcing the reader to rethink their own attitude and propose tools for salvation of the gradually, but inevitably disappearing traditional order based on the harmonious cooperation between man and surrounding nature.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 24; 140-161
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anielskie tropy w literackiej twórczości Gustawa Morcinka
Angelic tropes in the literary work of Gustaw Morcinek
Autorzy:
Goszyc-Góreczna, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216779.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
Tematy:
Anioł
anielski
Gustaw Morcinek
demonologia
literatura
Górny Śląsk
kultura ludowa
folklor
Angel
angelic
demonology
literature
Upper Silesia
folklore
folk culture
Opis:
Istoty anielskie, ze względu na przypisane im niezwykłe charyzmaty oraz ich przynależność do świata transcendencji, od zarania dziejów mieszczą się w centrum zainteresowań człowieka, co z kolei znajduje swoje odzwierciedlenie w literaturze, zwłaszcza w bajkach i baśniach, które gatunkowo są równie ezoteryczne jak postać samego anioła. Stworzenia te zwykle określane są jako byty niematerialne z atrybutami, takimi jak skrzydła i aureola. Gdy postaci te są upersonifikowane, reprezentują cechy typowo ludzkie: dobroć, opiekuńczość, życzliwość, współczucie, co sprawia, że anioły stają się jeszcze bliższe człowiekowi. Niniejszy artykuł to efekt przeprowadzonych interdyscyplinarnych badań obejmujących takie dyscypliny naukowe, jak: literaturoznawstwo, kulturoznawstwo oraz religioznawstwo. Poczynione studia dotyczą metodyki wprowadzania anielskich wątków do utworów literackich Gustawa Morcinka. Celem analizy było przedstawienie, w jaki sposób motyw anioła funkcjonuje w twórczości pisarza, jaka jest jego rola oraz to, jakim metamorfozom poddana została postać tego skrzydlatego niebiańskiego ducha w wybranych dziełach autora. W oparciu o wybraną literaturę podmiotu oraz na podstawie analizy naukowych dyskursów podejmujących kwestię anielskich istot wykazano, że kultura ludowa wytworzyła wiele innych niż biblijne funkcji skrzydlatych istot. Morcinkowe anioły określają dobro (ze względu na przypisane im pozytywne cechy charakteru oraz funkcje). Psocą, figlują, ale ich działanie przynosi pozytywne skutki, wspólnie z górnikami fedrują dla Jezuska, czasem ulegają uczłowieczeniu i przybierają postać kobiety lub też Skarbnika – Anioła Stróża górników. Stają się też ramieniem sprawiedliwości dla człowieka, któremu wymierzają karę za przewinienia, jakie popełnił przeciw Bogu. Współcześnie zainteresowanie istotą anioła jest pokłosiem bogatej wyobraźni ludowej a sama postać coraz częściej staje się popularnym tematem badań m.in. etnologów, folklorystów, a także literaturoznawców. Wcześniejsze, ludowe wyobrażenia o aniołach, były skonkretyzowane, przedstawiały anioły w sposób jednoznaczny, jako nieodłącznie powiązane z pojęciem folkloru. Z czasem jednak wizerunek ten zaczął się zmieniać. Aktualnie poddawany jest rozmaitym metamorfozom, czego dowodzą omówione w artykule teksty Gustawa Morcinka.
Angelic beings, due to the extraordinary charisms assigned to them and their belonging to the world of transcendence, have been the centre of human interest since the dawn of time, which in turn is reflected in literature, especially in fairy tales and fairy tales, which are as esoteric as the figure of the angel himself. These creatures are usually referred to as immaterial beings, whose attributes are wings and halo. When these figures are personified, they represent typically human qualities: kindness, caring, and compassion, which makes angels even closer to man. This article is the result of interdisciplinary research covering such scientific fields as literary, cultural, and religious studies. The studies concern the methodology of introducing angelic motifs into the literary works of Gustaw Morcinek. The analysis aimed to present how the motif of the angel functions in the writer’s work, what its role is and what metamorphoses the figure of this winged celestial spirit was subjected to in selected works of the author. Based on the selected literature on the subject and based on the analysis of scientific discourses dealing with the issue of angelic beings, it has been shown that folk culture has produced many functions other than the biblical functions of winged beings. Morcinek’s angels determine the good (due to their positive character traits and functions). They spoil, they prank, but their action brings positive results; they are mining for Jesus together with the miners, and sometimes they become humanized and take the form of a woman or the Treasurer – the Guardian Angel of miners. However, it happens that they become a system of justice for a man whom they punish for the offences he has committed against God. Nowadays, interest in the angel’s essence is the result of a rich folk imagination and is increasingly becoming a popular research topic, i.a.: ethnologists, folklorists, and literary scholars. Earlier, folk ideas about angels were concretized, unambiguously depicting angels as inherent in the concept of folklore. Over time, however, this image began to change. Currently, it is undergoing various metamorphoses, as evidenced by the texts of Gustaw Morcinek discussed in the article.
Źródło:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2021, 2(62); 65-85
2084-5464
Pojawia się w:
Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tutoriale antywampiryczne w serwisie YouTube. Między dyskursem eksperckim a cyberfolklorem
Autorzy:
Grochowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962176.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folklore, the Internet, tutorial, demons, vampire
folklor, internet, YouTube, tutorial, demonologia, wampir, wampiryzm energetyczny
Opis:
The article presents the results of the research on films about energy vampirism published on YouTube. The main objective of this research was to establish the status of knowledge generated and disseminated via anti-vampire tutorials. The analysis of the video clips, the specificity of the channels where they were published, and the viewers’ commentaries beneath them show that this knowledge of dual and paradoxical nature. On the one hand, it presented as expert and professional in that it is created by exceptional individuals on the basis of their own studies and experiences. On the other hand, it is also a form of folklore, which means that it involves the transmission of standardized views and ideas commonly shared within a given group of people. Hence it contributes to the integrity of this group and facilitates identification and identity-making processes. It also stimulates joint actions.
W niniejszym artykule przedstawiam wnioski z badań dotyczących publikowanych w serwisie YouTube filmów na temat wampiryzmu energetycznego. Głównym celem tych badań było ustalenie, jaki jest status wiedzy wytwarzanej i przekazywanej w ramach antywampirycznych tutoriali. Analiza materiałów wideo, specyfiki kanałów, na jakich zostały opublikowane, oraz komentarzy umieszczanych przez widzów pod filmami prowadzi do wniosku, że wiedza ta ma dwoistą i paradoksalną postać. Z jednej strony kreowana jest ona na wiedzę ekspercką i profesjonalną, wytwarzaną przez jednostki w procesie indywidualnych studiów i doświadczeń. Z drugiej strony jest ona jednak zarazem formą folkloru, czyli polega na przekazywaniu w zestandaryzowanej formie przekonań i wyobrażeń podzielanych powszechnie w obrębie określonej grupy ludzi, służąc zarazem konsolidacji tej grupy oraz wspomagając procesy identyfikacji z grupą i konstruowania grupowych tożsamości, a także stymulując podejmowanie wspólnych działań.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka i pochodzenie demonów rodzaju żeńskiego w Testamencie Salomona
Characterization and Provenance of the Female Demons in the Testament of Solomon
Autorzy:
Kardyś, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469688.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
demony
demony rodzaju żeńskiego
złe duchy
demonologia pozabiblijna
Testament Salomona
demons
female demons
evil spirits
extra-biblical demonology
the Testament of Solomon
Opis:
Apokryficzny Testament Salomona prezentuje mocno rozbudowaną demonologię. Pomiędzy złymi duchami, które przybywają przed oblicze króla Salomona, są również demony rodzaju żeńskiego: Onoskelis, Obizut i Enefigos. Osobną kategorię stanowi grupa siedmiu złych duchów, którym autor nadaje określenia rodzaju żeńskiego. Charakterystyka i pochodzenie demonów rodzaju żeńskiego, wzmiankowanych w apokryfie, stanowi przedmiot niniejszego artykułu.
The pseudoepigraphical Testament of Solomon presents highly developed demonology. Among the evil spirits, who arrive and appear in the presence of king Solomon, there are also the female demons: Onoskelis, Obyzouth and Enepsigos. The category by itself is the group of seven evil spirits who have feminine designations. The characterization and provenance of the female demons, mentioned in our pseudoepigraghic writing – this is a subject of the article.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2016, 23; 31-42
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzorcyzm w Apokryfie Księgi Rodzaju (1Q20ar) na tle demonologii Starego i Nowego Testamentu
Exorcism in the Genesis Apocryphon (1Q20ar) in the Light of Biblical Demonology
Autorzy:
Kardyś, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43473096.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
apokryfy
Qumran
zły duch
demon
demonologia
egzorcyzm
apocrypha
evil spirit
demonology
exorcism
Opis:
W Apokryfie Księgi Rodzaju (1Q20ar) pojawia się opowiadanie zawierające opis egzorcyzmu (kol. 20). Poproszono Abrahama, aby uwolnił faraona nękanego przez „ducha zarazy”. Tenże, stając się egzorcystą, sprawił, że demon został przegnany. Celem artykułu jest pokazanie tego opowiadania na tle biblijnych tekstów demonologicznych. Po ukazaniu postaci złego ducha i jego aktywności w 1Q20ar omówione zostało zagadnienie obecności demonów w Piśmie św. (zły duch szkodzący faraonowi najbardziej przypomina „ducha kłamstwa” z 1 Krl 22,19-22 oraz szatana Księgi Hioba). Opisany jest również przebieg egzorcyzmu w apokryfie i środki zastosowane przez Abrahama, a następnie przegląd egzorcyzmów w Starym i Nowym Testamencie. Okazuje się, że opowiadanie o wypędzeniu demona w 1Q20ar odbiega od tego, jaki znamy z Księgi Tobiasza, oraz od opisów obecnych w Ewangeliach. W podsumowaniu dochodzimy do przekonania, że mimo pewnych podobieństw w tym zakresie opowiadanie w 1Q20ar zachowuje swój oryginalny i nieporównywalny charakter. Być może stanowi swoisty pomost między „powściągliwą” demonologią Starego Testamentu a bardziej rozwiniętą nauką o złych duchach w Nowym Testamencie.
In the Genesis Apocryphon (1Q20ar), there is a story containing a description of an exorcism (col. 20). In that text, Abraham is asked to free Pharaoh who is plagued by a “spirit of pestilence”. By becoming an exorcist, the patriarch causes the demon to be banished. The aim of the article is to show this story against the background of biblical demonological texts. After presenting the figure of the evil spirit and its activity in 1Q20ar, the issue of the presence of demons in the Holy Scriptures is discussed (the evil spirit that harms Pharaoh most resembles the “lying spirit” from 1 Kings 22:19–22 and Satan from the Book of Job). The course of exorcism in the apocryphon and the means used by Abraham are also described, followed by a review of exorcisms in the Old and New Testaments. It turns out that the story about the expulsion of the demon in 1Q20ar differs from the one found in the Book of Tobit and in the descriptions present in the Gospels. In recapitulation, the conclusion is reached that despite some similarities in this field, the story in 1Q20ar retains its original and incomparable character. Perhaps it is a form of bridge between the “restrained” demonology of the Old Testament and the more developed doctrine of evil spirits in the New Testament.
Źródło:
The Biblical Annals; 2024, 14, 3; 441-460
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demonologia w Sermones św. Piotra Chryzologa
Demonology in the Sermons of St. Peter Chrysologus
Autorzy:
Kochaniewicz, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375628.pdf
Data publikacji:
2020-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
St. Peter Chrysologus
Sermons
demonology
angels
fall
temptation
św. Piotr Chryzolog
Kazania
demonologia
aniołowie
upadek
kuszenie
Opis:
The article presents the role of evil spirits in the history of salvation according to Saint Peter Chrysologus. This argument has not been examined so far though it is to be found in many homilies of the Bishop of Ravenna. His sermons explain the reason for the fall of the angels created by God as wonderful heavenly beings. They explain the devil’s role in temptation, indicating the cause of evil to the world. The preacher emphasizes the victory of Christ over Satan and points to him as a source of hope for Christians in their spiritual struggle, in which practice of prayer and fasting are helpful.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2019, 34; 131-147
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz obcego, innego i wroga w sztuce ludowej - analiza wybranych przykładów
The Image of the Different, the Other, and the Enemy in Folk Art. An Analysis of Selected Examples
Autorzy:
Kowalik, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231913.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Volkskunst
der Andere
der Fremde
Stereotyp
Dämonologie
folk art
different
stranger
stereotype
demonology
sztuka ludowa
inny
obcy
stereotyp
demonologia
Opis:
W społeczności dawnej wsi wiele rzeczy z otaczającego ją świata było wielką niewiadomą. Rodzące się ze strachu przed nieznanym lęki, przenoszono często na siły nadprzyrodzone, osoby o specyficznych cechach fizycznych lub chorobach, a także na przybyszów spoza danej społeczności. Istotną kwestią dla badacza jest odpowiedź na pytanie jak tego rodzaju koncepcje były ukazywane w sztuce ludowej, a także w jakich jej dziedzinach. Na podstawie badań literatury przedmiotu oraz wiedzy praktycznej jako twórcy ludowego przedstawiana jest analiza (wraz ze studium wybranych przykładów) kwestii szeroko ujętej inności w polskiej sztuce ludowej, zarówno w wąskim rozumieniu odnoszącym się do innych ludzi, jak w szerszym – do istot demonicznych uosabiających pewne cechy ludzkie, lub siły przyrody. Mimo że sztuka ludowa w dużej mierze skupia się na funkcji zdobniczej, obrzędowej i religijnej, to możemy odnaleźć w niej i przykłady przedstawień np. diabła, czarownicy czy żydowskich sąsiadów, czyli różnych kategorii inności. Wraz z rozwojem wiedzy, wizerunki bazujące w dużej mierze na stereotypach powoli zanikały, stając się co najwyżej częścią lokalnego folkloru, traktowane jako relikt dawnych czasów lub nieszkodliwa tradycja. Skupienie uwagi na kwestiach inności w sztuce ludowej pozwala na lepsze zrozumienie kultury ludowej, która w różnych formach trwa do dzisiaj, a także na pokazanie, jak pewne schematy myślowe i społeczne są adaptowane i przetwarzane przez twórców ludowych.
In der Dorfgemeinschaft der Vergangenheit waren viele Dinge in der umgebenden Welt eine große Unbekannte. Die aus der Furcht vor dem Unbekannten geborenen Ängste wurden oft auf übernatürliche Kräfte, Menschen mit bestimmten körperlichen Merkmalen oder Krankheiten und Fremde außerhalb der Gemeinschaft übertragen. Für den Forscher ist es wichtig, die Frage zu beantworten, wie und in welchen Bereichen der Volkskunst solche Konzepte dargestellt wurden. Auf der Grundlage eines Studiums der Literatur zum Thema und praktischer Kenntnisse als Volkskünstler wird eine Analyse (zusammen mit einer Untersuchung ausgewählter Beispiele) des Themas der weit gefassten Andersartigkeit in der polnischen Volkskunst erstellt, sowohl im engeren Sinne, der sich auf andere Menschen bezieht, als auch auf dämonische Wesen, die bestimmte menschliche Eigenschaften oder Naturkräfte verkörpern. Obwohl sich die Volkskunst weitgehend auf dekorative, rituelle und religiöse Funktionen konzentriert, finden wir auch Beispiele für Darstellungen von z. B. dem Teufel, einer Hexe oder jüdischen Nachbarn, d. h. verschiedenen Kategorien von Andersartigkeit. Mit der Entwicklung des Wissens verschwanden allmählich die größtenteils auf Stereotypen basierenden Darstellungen und wurden allenfalls Teil der lokalen Folklore, die als Relikt aus alten Zeiten oder als harmlose Tradition behandelt wurde. Die Beschäftigung mit Fragen des Andersseins in der Volkskunst ermöglicht ein besseres Verständnis der Volkskultur, die in verschiedenen Formen bis heute fortbesteht, und der Art und Weise, wie bestimmte Denk- und Gesellschaftsmuster von Volkskünstlern angepasst und verarbeitet werden. 
In the community of the former village, many things from the world around it were a great unknown. Fears born from the fear of the unknown were often transferred to supernatural forces, people with specific physical features or diseases, as well as to newcomers from outside a given community. An important issue for the researcher is how these types of concepts were presented in folk art, and in what areas. Based on the secondary literature and practical knowledge as a folk artist, an analysis (together with the study of selected examples) is offered of the issue of broadly understood otherness in Polish folk art, both in the narrow sense referring to other people and in the broad sense including demonic beings embodying certain human features or forces of nature. Although folk art largely focuses on decorative, ritual, and religious functions, we can also find representations of, for example, the devil, a witch, or Jewish neighbours, i.e. of various categories of otherness. With the development of knowledge, images based largely on stereotypes slowly disappeared, becoming at most a part of the local folklore, treated as a relic of old times or a harmless tradition. Focusing on the issues of otherness in folk art allows for a better understanding of folk culture, which in various forms persists to this day, as well as of how certain thought and social patterns are adapted and processed by folk artists.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2023, 36; 33-51
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii nazw demonów domowych rejestrowanych w dobie staro- i średniopolskiej
From the history of the names of the domestic demons registered in the Old- and Middle Polish periods
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591672.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
diachrony
semantics
demonology
diachronia
semantyka
demonologia
Opis:
W artykule analizie poddano dawne, XV-, XVI-, XVII- oraz XVIII-wieczne nazwy demonów domowych. Zebrany ze wszystkich dostępnych źródeł leksykograficznych materiał uzupełniony został o fragmenty dzieł literackich, w których pojawiły się nazwy tych demonów. Okazało się, że jednostki, które pod koniec doby średniopolskiej posiadały znaczenie ‘duchy-opiekunowie domu’, w XVI i XVII wieku charakteryzowały najczęściej ‘dżina’ lub ‘diabła’. Na charakter tych wierzeń ogromny wpływ wywarła literatura z czasów kontrreformacji. Doprowadziła ona do przemieszania wyobrażeń dawnych, mitycznych sprzymierzeńców ludzi z wyobrażeniami diabła i jego pomocników. Na początku doby nowopolskiej natomiast, pod wpływem kultury zachodniej, analizowane jednostki utraciły negatywne nacechowanie.
The article presents the names of the domestic demons registered in the 15th to 18th centuries. The material, collected from all the accessible lexicographical sources was supplemented with the fragments of the literary works in which the names of these demons occurred. It has turned out that the lexical units which in the late Middle Polish period had the meaning of a ‘protective household spirit’, in the 16th and 17th centuries characterized most frequently a ‘genie’ or a ‘devil’. These beliefs were immensely affected by the Counter Reformation literature. It caused the confusion of the notions of the ancient mythical human allies with the notions of the devil and his helpers. In the early New Polish period the analysed lexical units lost their negative markedness under the influence of the Western culture.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 175-187
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropomorficzna demonologia kontekstualna w niderlandzkim romansie rycerskim "Jonathas ende Rosafiere"
Anthropomorphic Contextual Demonology in the Chivalric Romance "Jonathas ende Rosafiere"
Autorzy:
Nadbrzeżny, Antoni
Dowlaszewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1601971.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
demonologia
diabeł
antropomorficzność
teologia literacka
locus theologicus
Jonathas ende Rosafiere
demonology
devil
anthropomorphism
literary theology
Opis:
Średniowieczne utwory niderlandzkie stanowią interesujący przedmiot badań interdyscyplinarnych. Ich wyraźnie moralizatorski charakter nie wyklucza istnienia głębszych wymiarów teologicznych, których odkrycie i twórcze zinterpretowanie może pobudzić współczesnego czytelnika do bardziej odważnego poszukiwania śladów Transcendencji w nierzadko tragicznym ludzkim losie.
This article outlines the literary and theological view on the demonology as presented in the medieval Dutch romance “Jonathas ende Rosafiere”. After the discovery made by Remco Sleiderink of unknown fragments from 14th century this text has received some new attention mainly regarding the content that has been rearranged. Among many questions that have to be answered was that of the devilish element. The text reaches its climax in a rape scene on one of the main characters Rosafiere by her own father, who sneaks into the convent, accompanied by and with the help of the devil, both in the form of a nun. In this article the motif of the anthropomorphic devil is presented from theological point of view as a locus theologicus and analysed and explained by means of literary theology. At the same time the article is challenging the contemporary research in the humanities and its link to the recent developments.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2017, 11, 2; 45-63
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza złych duchów nad człowiekiem według Jana Kasjana
The power of evil spirits over man according to John Cassian
Autorzy:
Nocoń, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613020.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
szatan
demonologia
złe duchy
władza złych duchów
walka z demonami
opętanie
wady główne i grzechy
Satan
demonology
evil spirits
power of evil spirits
struggle against demons
diabolic possession
capital sin and vices
Opis:
Much of the literary activity of John Cassian, that supreme master of the spiritual life, concentrates on the struggle with the devil, the discernment of his strategies, and the search for effective defense mechanisms against his attacks. The question of the power of evil spirits over man also arises. Generally, Cassian’s teaching on this subject of the power of spirits over man strikes a positive note: when faced with diabolic attacks and temptations, man enjoys not only the possibility of success but even the possibility of advantage: God Himself, the merciful judge (Collationes Patrum VII 20) watches over man’s struggles to overcome diabolic attacks and in that struggle He favours man. Obviously, since we are talking of a continuous struggle, evil spirits can attempt to, and sometimes even do demonize man – but not because of their desire so to do but because of God will (evil spirits may not do with man as they please but only what God permits them to do). The power of evil spirits over man is therefore limited: a) by the concession of God; and b) by man’s will which possesses „both the freedom of acquiescing to temptation and of repulsing it” (Collationes Patrum VII 8). The general tenor of Cassian’s teaching, therefore, is permeated by a positivism and is free of any form of fatalism or obsession on matters of demonology, while at the same time conscious of the evil that demonic spirits can exert on man’s body and spirit (soul). He continues to hold that spiritual evil, or vice, is something much more dangerous and to be avoided at all costs. Quoting St. Paul, Cassian assures us that definitive victory belongs to Christ and to his followers: when Christ „hands over the kingdom to God the Father after he has destroyed all dominion, authority and power” (1Cor 15, 24), at that moment, all those who have been held captive by these „dominions”, „authorities” and „powers” will be freed from all subjugation (Collationes Patrum VIII 14).
Źródło:
Vox Patrum; 2013, 59; 197-208
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczta demonów: Orygenesa Contra celsum VIII 30 i Porfiriusza De abstinentia II 42-43
Demons’ feast: Origen Contra celsum VIII 30 and Porphyry De abstinentia II 42-43
Autorzy:
Osek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612064.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Orygenes z Aleksandrii (185-255)
Przeciw Celsusowi (244- 249)
Porfiriusz z Tyru (233-305)
O wegetarianizmie (270)
Orygenes z Egiptu; O demonach (przed 253)
demonologia
wegetarianizm
Origen of Alexandria (A.D. 185-255)
Contra Celsum (A.D. 244- 249)
Porphyry of Tyre (A.D. 233-305)
De abstinentia (A.D. 270)
Origen the Egyptian
De daemonibus (before A.D. 253)
demonology
vegetarianism
Opis:
The paper is to compare two parallel passages: Origen Contra Celsum VIII 30 and Porphyry De abstinentia II 42-43, which both concern meat-eating demonized as “demons’ feast”, and to inquire into a cause of this parallelism. The cause was a closest personal relationship between Origen and Porphyry in the years A.D. 244-249, as well as their indebtedness in a common source, hypothetically, Origen the Egyptian who published his treatise De daemonibus before A.D. 253.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 547-560
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mapowanie motywów mitologicznych. Zmora jako istota szkodząca ludziom i zwierzętom gospodarskim
Autorzy:
Pieńczak, Agnieszka
Povetkina, Polina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016533.pdf
Data publikacji:
2021-11-07
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Polish Ethnographic Atlas
folk demonology
zmora
cultural and religious studies
Polski Atlas Etnograficzny
demonologia ludowa
nauki o kulturze i religii
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie zróżnicowania kulturowego sposobów szkodzenia ludziom i/lub zwierzętom przez istotę mitologiczną, zwaną w Polsce najczęściej zmorą czy morą, w możliwie szerokim aspekcie czasowym i przestrzennym. W tym celu przydatne stały się materiały ludoznawcze i etnograficzne pochodzące z XIX wieku (głównie drugiej połowy) oraz pierwszych trzech dekad XX stulecia. Analizę zawartości literatury ograniczono do podstawowych czaso- pism i prac zwartych, które zaprezentowano w formie obszernych aneksów i trzech map etnogeograficznych. Zestawiono je z niepublikowanymi wynikami badań Polskiego Atlasu Etnograficznego dotyczącymi demonologii ludowej, w tym omawianej postaci mitologicznej szkodzącej ludziom i/lub zwierzętom. Opracowanie na mapach dawniejszych materiałów ludoznawczych i etnograficznych wraz z późniejszymi danymi atlasowymi pozwoliło nie tylko na wytyczenie zasięgu występowania w Polsce przekonań o tym, że zmora najczęściej dręczy ludzi, rzadziej zwierzęta domowe, ale też ukazanie przemian ich granic w czasie i przestrzeni. Mapowanie pozwala również na porównanie obecnych i dawnych obszarów, na których stwierdzono obecność odrębnych motywów mitologicznych.
The article is aimed at showing, in the broadest possible temporal and spatial aspect, cultural diversification in the ways of harming people and/or animals by a mythological creature, which in Poland is most often called zmora. What will be useful for this purpose are ethnographic materials from the second half of the 19th and the first three decades of the 20th century (basic journals and books). For comparison, they will be juxtaposed with the unpublished results of the studies on folk demonology, including the discussed mythological creature which harms people and/or animals, conducted for the Polish Ethnographic Atlas (PEA). The demonological beliefs which are in our research focus and which are drawn from the vast material of the PEA will be presented in such a form for the first time. Mapping the old ethnographic materials along with the later atlas data makes it possible not only to indicate the range in which the belief that a zmora torments people rather than domestic animals occurred in Poland, but also to show the transformations of its borders in time and space. Mapping also makes it possible to compare modern and ancient areas of mythological motives.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2021, 60; 267-294
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan badań atlasowych w Polsce i Rosji nad demonologią ludową (przykład zmory i innych istot mitologicznych posiadających cechy z nią wspólne)
The State of Atlas Studies in Poland and Russia into Folk Demonology (On the Example of Zmora and Other Mythological Creatures with Features in Common)
Autorzy:
Pieńczak, Agnieszka
Миронова, Полина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031226.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Ethnographic Atlas
Ethnolinguistic Atlas of the Polesie Region
folk demonology
zmora
cultural and religions studies
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 493-514
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lęk przed dysharmonią w polskiej kulturze ludowej w XIX i na początku XX wieku na przykładzie wierzeń o podmienionych dzieciach
Autorzy:
Piotrowski, Robert Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694941.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
demonology, the nether world, disharmony, changelings, disability
demonologia, zaświaty, dysharmonia, podmienione dzieci, niepełnosprawność
Opis:
The article focuses on the category of disharmony defining the beliefs about the nether world which functioned in folk culture of the 19th century and the beginning of the 20th century. The notion of harmony used herein refers to deviations from the sanctioned norm concerning the body and psychosomatic expressions. The analysis will center on beliefs related to changelings. These beliefs in turn will serve as a basis for defining the fear of otherness perceived as expressions of non-reality/the nether world.
Artykuł dotyczy kategorii dysharmonii definiującej wyobrażenia na temat zaświatów, funkcjonujące w obrębie kultury ludowej w XIX i na początku XX wieku. Pojęcie dysharmonii w niniejszym artykule obejmować będzie odstępstwa od przyjętej i usankcjonowanej normy, w tym wypadku odnoszącej się do ciała i ekspresji psychosomatycznych. Punktem odniesienia do rozważań będą wierzenia dotyczące podmienionych dzieci, które posłużą do zdefiniowania lęku przed odmiennością postrzeganą jako ekspresje nie-rzeczywistości/zaświatów.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 1
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies