Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Bezkrólewie"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-36 z 36
    Tytuł:
    Aktywność polityczna szlachty podlaskiej podczas pierwszego bezkrólewia
    Autorzy:
    Kalinowski, Emil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602417.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Petty nobility
    Podlasie
    Interregnum
    Confederation
    Kaptur courts
    życie polityczne
    drobna szlachta
    bezkrólewie
    konfederacja
    sądy kapturowe
    Opis:
    At the time of the first interregnum (1572-1574) the nobility of the palatinate of Podlasie held a number of conventions, the most important being the palatinate sejmik (dietine) in Drohiczyn on 12 March 1573, which ended with the establishment of a confederation.Members of the nobility from Podlasie, headed by senators and officials had already met twice in 1572 – in September in Mielnik and in November, or possibly December, in Drohiczyn. The resolutions passed at the latter convention (12 March 1573) were modelled on the proclamation from Koło, but took into greater consideration local needs and introduced a number of other corrections. It was decided not only to arrive at the convention by resorting to a levée en masse but also to announce a conscription of those members of the nobility who stayed at home on the day the Sejm was inaugurated. This procedure was directed against the threat posed by the Lithuanians who called for a restoration of Podlasie to the Grand Duchy. At the Sejm session the nobility of Podlasie, together with their counterparts from Mazovia, played a certain role in the election of the French candidate to the throne. The determined stand of the nobility concerning the defence of the affiliation of Podlasie to the Crown determined the solution of the dispute. The 1573 confederation of the nobility from the palatinate of Podlasie, albeit very late in comparison with other parts of the state, remained an accomplishment to which subsequent references were readily made. It expressed strong pro-unification strivings, analogous to those voiced in Mazovia and opposing Prussian and Lithuanian separatism or the conflict between Little Poland and Greater Poland.
    Szlachta województwa podlaskiego w czasie pierwszego bezkrólewia (1572–1574) odbyła szereg zjazdów partykularnych. Najważniejszym z nich był zakończony zawiązaniem konfederacji sejmik wojewódzki w Drohiczynie z 12 marca 1573 r.Jeszcze w roku 1572 szlachcice podlascy na czele z senatorami i urzędnikami zebrali się dwukrotnie – we wrześniu w Mielniku i w listopadzie lub grudniu, być może w Drohiczynie. Uchwały ostatniego ze zjazdów, z 12 marca 1573 r., były wzorowane na uniwersale z Koła, jednak w większym stopniu uwzględniały lokalne potrzeby, wprowadzały też inne korekty. Postanowiono nie tylko jechać na elekcję pospolitym ruszeniem, opierając się na „zasadzie 10 włók”, ale zwołać też pod broń szlachtę pozostałą w domach na dzień rozpoczęcia sejmu. To posunięcie wymierzone było przeciwko zagrożeniu ze strony Litwinów, dopominających się powrotu Podlasia do Wielkiego Księstwa. Szlachta podlaska na sejmie wraz z Mazowszanami odegrała pewną rolę w wyborze francuskiego kandydata na tron. Jej determinacja w obronie przynależności koronnej Podlasia wpłynęła na rozstrzygnięcie tego sporu. Konfederacja szlachty województwa podlaskiego z 1573 r., choć w porównaniu z innymi częściami państwa zawarta bardzo późno, stanowiła osiągnięcie, do którego chętnie się potem odwoływano. Była wyrazem silnych dążeń unifikacyjnych, analogicznych do tych na Mazowszu, a przeciwstawnych do separatyzmów pruskiego i litewskiego czy konfliktu na linii Małopolska–Wielkopolska.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gra o tron : Elekcje w dawnej Polsce. Cz. 1, Od ucieczki do abdykacji
    Elekcje w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Kalinowski, Emil (1988- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2021, nr 3, s. 23-27
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Elekcja
    Bezkrólewie
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Artykuł przedstawia czasy elekcyjne w dawnej Polsce w której panowało bezkrólewie inaczej interregnum w Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Korespondencja Prymasa i Senatu z czerwca - listopada 1648 roku : Bezkrólewie. Chmielnicki. Elekcja
    Autorzy:
    Librowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043887.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    XVII wiek
    silva rerum
    prymas
    korespondencja
    rękopis
    17th century
    Primate
    correspondence
    manuscript
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1987, 55; 203-301
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najazd tatarski jako sugestia wyboru właściwego króla
    Autorzy:
    Beczek, Hubert.
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 2, s. 59-63
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Murad III (sułtan turecki ; 1546-1595)
    Bezkrólewie
    Pospolite ruszenie
    Szlachta
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Artykuł dotyczy sytuacji na ziemiach polskich w czasie bezkrólewia po abdykacji Henryka Walezego. Przedstawiono najazd wojsk tatarskich w 1575 roku.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Urząd marszałkowski koronny w bezkrólewiach XVII-XVIII wieku (1632-1736)
    Autorzy:
    Wiśniewski, Krzysztof (historyk).
    Współwytwórcy:
    Zamek Królewski (Warszawa). Ośrodek Wydawniczy Arx Regia. pbl
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Warszawa : Arx Regia - Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego
    Tematy:
    Elekcja
    Bezkrólewie
    Marszałek wielki koronny
    Parlament
    Źródła historyczne
    Opis:
    Bibliogr. s. [420]-437. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Relacje Francisa Sandersona i Roberta Yarda o bezkrólewiu w Rzeczypospolitej po abdykacji Jana Kazimierza Wazy.
    Autorzy:
    Ziober, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631486.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    diplomacy, election of Michał Korybut Wiśniowiecki, relations about Polish- Lithuanian Commonwealth in XVII century, interregnum
    dyplomacja, elekcja Michała Korybuta Wiśniowieckiego, relacje o XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, bezkrólewie
    Opis:
    The course and result of the election in 1669 still arouses interest among historians. Probably it should be associated with the choice of a rather unexpected candidate for the king – Michal Korybut Wisniowiecki. No doubt that no European state was passive towards to the events in the Polish-Lithuanian Commonwealth, where the deputies were sent with a task to report on events related to the interregnum. Similarly, in London its court obtained information on the Polish-Lithuanian Commonwealth after the abdication of Jan Kazimierz from Francis Sanderson, a resident in Gdansk, and Robert Yard, secretary of extraordinary Peter Wyche. The correspondence of Sanderson and Yard is an interesting source of information about the interregnum after the abdication of Jan Kazimierz. Both of them passed numerous, sometimes unprecedented news about the electoral struggle. In their correspondence, they devoted a lot of space to candidates for the throne as well as a description of the course of regional assemblies, and Sejms from the interregnum period, and the issue of equality of dissidents. Especially a lot of information in the diplomats' reports were concerned about the Lithuanian horseman Boguslaw Radziwill and his/the Genealogy book of his family. The Sanderson and Yard reports are another interesting addition to our knowledge of the interregnum in 1668-1669.
    Przebieg i wynik elekcji w 1669 r. do dziś wzbudza wśród historyków bardzo duże zainteresowanie, co zapewne należy wiązać z wyborem dość nieoczekiwanego kandydata na króla – Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Chyba żadne państwo europejskie nie pozostawało bierne wobec wydarzeń w państwie polsko-litewskim, do którego wysyłano swoich posłów, którzy mieli relacjonować wydarzenia z przebiegu interregnum. Podobnie uczynił dwór w Londynie, który uzyskiwał informacje na temat sytuacji państwa polskolitewskiego po abdykacji Jana Kazimierza od Francisa Sandersona, rezydenta w Gdańsku, oraz Roberta Yarda, sekretarza ekstraordynaryjnego posła Peter’a Wyche. Korespondencja Sandersona i Yarda stanowi interesujące źródło informacji na temat bezkrólewia po abdykacji Jana Kazimierza, a obaj przekazywali liczne, czasem niespotykane nigdzie indziej wiadomości dotyczące walki elekcyjnej. W swojej korespondencji wiele miejsca poświęcali oni kandydatom do tronu, opisowi przebiegu sejmików i sejmów okresu interregnum, a także sprawą równouprawnienia dysydentów. Szczególnie dużo informacji w raportach dyplomatów dotyczyło koniuszego litewskiego Bogusława Radziwiłła oraz księdze dotyczącej genealogii jego rodziny. Relacje Sandersona i Yarda stanowią kolejne interesujące uzupełnienie naszej wiedzy na temat bezkrólewia w latach 1668–1669.
    Źródło:
    Res Historica; 2019, 47
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pobyt Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach przed bitwą pod Byczyną (1587/1588)
    Maximilian Habsburg’s stay at the castle in Krzepice before the Battle of Byczyna (1587/1588)
    Autorzy:
    Kobus, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109043.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Maksymilian Habsburg
    Habsburgowie
    Mikołaj Wolski
    Krzepice
    zamek krzepicki
    bezkrólewie
    Maximilian Habsburg
    Habsburgs
    castle in Krzepice
    interregnum
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest pobytowi Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach na przełomie lat 1587/1588. Omawia liczebność sił, z którymi król elekt przybył do Krzepic, oraz warunki, jakie tutaj zastał. Ukazuje kontakty zagraniczne, nawiązywane z Krzepic przez Maksymiliana Habsburga. Opracowanie naświetla także zagadnienia związane z obecnością poselstw i gości, przybywających do króla elekta do Krzepic od grudnia 1587 do stycznia 1588 r. Zakończenie artykułu stanowi opis wymarszu Maksymiliana Habsburga z Krzepic do Wielunia w połowie stycznia 1588 r. Poza sprawami dyplomatycznymi i wojskowymi artykuł porusza też kwestię poparcia, jakim w Rzeczypospolitej cieszyła się kandydatura Maksymiliana Habsburga na tron polski w 1587 r. Zwraca uwagę na sympatię względem Habsburga na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego i w Wielkopolsce. Porusza też zagadnienie wsparcia, jakiego Maksymilian spodziewał się z pobliskiego Śląska, oraz kwestię, na ile jego oczekiwania zostały spełnione. Istotną rolę odgrywał tutaj Wrocław, najważniejsze spośród miast śląskich, z którego do Krzepic wiódł znany szlak handlowy, łączący to miasto z Krakowem jako stolicą Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
    This article is devoted to Maximilian Habsburg’s stay in Krzepice castle in 1587/1588. It discusses the number of forces with which the king-elect arrived in Krzepice and the conditions he found there. It shows foreign contacts which Maximilian Habsburg established from Krzepice. It also highlights the issue of the king-elect’s envoys and guests arriving in Krzepice from December 1587 to January 1588. The article ends with a description of Maximilian Habsburg’s march from Krzepice to Wieluń on January 1588. In addition to diplomatic and military matters, the article discusses the support in the Republic of Poland for Maximilian Habsburg’s candidacy for the Polish throne in 1587. It notes the sympathy towards the Habsburg in the Grand Duchy of Lithuania and in Greater Poland in the Crown. It also raises the issue of the support Maximilian expected from nearby Silesia, and to what extent his expectations were fulfilled. In particular, an important role was played by Wrocław, the most significant of the Silesian cities, from which an important trade route led to Krzepice, connecting that city with Kraków, the capital of the Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2021, 109; 51-71
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postulaty polityczne szlachty województwa mazowieckiego na sejmikach poselskich przed konwokacją 1733 roku
    Political postulates of the Mazovian Voivodeship noblemen during pre‑convocation dietines in the year 1733
    Autorzy:
    Lisek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/666234.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Stanisław Leszczyński
    Województwo Mazowieckie
    sejmiki przedkonwokacyjne
    bezkrólewie w 1733 roku
    Mazovian Voivodeship
    pre‑convocation dietines
    interregnum period
    Opis:
    As a result of Augustus II’s sudden death, the Polish‑Lithuanian Commonwealth went through the country’s penultimate interregnum period, which instigated the fight for the Polish throne. What served as this competition’s primary arena were the Mazovian pre‑convocation dietines in the year 1733. Animosity and competition occurred therein between the national camp supporting the candidacy of Stanisław Leszczyński and the backers of Saxon succession. During the said crisis prompted by the interregnum period, the demands of state reform also appeared in dietines, for instance, regarding the enlargement of armed forces. Eventually, 5 of the dietines supported Leszczyński (“the Piast”), 3 did not expressed their stance, and in case of 2 of them it is hard to estimate what was their decision regarding the exclusion of the foreigner. All in all, the nobility supported the andidacy of the Pole during the provincial dietine of Mazovia.
    Artykuł poświęcono sejmikom przedsejmowym w województwie mazowieckim w okresie przedostatniego bezkrólewia w Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę skupiono na przedstawieniu głównych postulatów i hasłeł zawartych w instrukcjach poselskich.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 143-161
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na pierwszym planie : możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego
    Możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego
    Autorzy:
    Wróbel, Dariusz.
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawca
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Andegawenowie (dynastia)
    Ludwik Węgierski (król Węgier i Polski ; 1326-1382)
    Arystokracja
    Bezkrólewie
    Elita społeczna
    Szlachta
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia na stronach 503-546. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Państwo bez głowy : bezkrólewia w dawnej Polsce. Cz. 1-2
    Bezkrólewia w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Kalinowski, Emil (1988- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2021, nr 1 ; 2021, nr 2
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Henryk Walezy (król Polski ; 1551-1589)
    Uchański, Jakub (1502-1581)
    Zygmunt II August (król Polski ; 1520-1572)
    Monarchia
    Bezkrólewie
    Elekcja
    Sukcesja tronu
    Władza państwowa
    Władcy
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
    Opis:
    Cz. 1, Między historią a legendą ; nr 1, s. 16-19.
    Cz. 2, Czas precedensów ; nr 2, s. 27-31.
    Tematem artykułu są okresy bezkrólewia w Polsce, elekcyjność w obrębie rodu Jagiellonów i wolna elekcja. W tekście wspomniano o dziełach Galla Anonima, który opisał wyniesienie na tron założyciela dynastii piastowskiej Ziemowita. W „Kronice” Wincentego Kadłubka o sprawowaniu władzy decydowały początkowo zasady senioratu, później widać rosnące wpływy możnych i rycerstwa. W XIII wieku pojawiła się w Europie koncepcja zjazdu elekcyjnego (np. Węgrzy i elekcja Wacława II). Opisano, w jakich okolicznościach na tronie polskim zasiadł Ludwik Węgierski, a po nim jego starsza córka Maria oraz Jadwiga. W 1384 roku uchwalono w Radomsku pierwszą w dziejach Polski konfederację na czas bezkrólewia. Kolejny okres bezkrólewia to lata 1444-1447, gdy władzę ostatecznie przejął Kazimierz Jagiellończyk. Po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta w 1572 roku bezkrólewie trwało do 11 maja 1573 roku. Wtedy w drodze pierwszej wolnej elekcji na króla Polski wybrano Henryka Walezego. Od tego momentu wolna elekcja stała się fundamentem ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    O bezkrólewiach w Polszcze i o wybieraniu królów począwszy od śmierci Zygmunta Augusta Jagiełły aż do naszych czasów
    O bezkrólewiach w Polsce i o wybieraniu królów począwszy od śmierci Zygmunta Augusta Jagiełły aż do naszych czasów
    Autorzy:
    Jezierski, Franciszek Salezy (1740-1791).
    Współwytwórcy:
    Kaczorowski, Włodzimierz (1945- ). Opracowanie
    Uniwersytet Opolski. Wydawnictwo. Wydawca
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego
    Tematy:
    Bezkrólewie
    Elekcja
    Edycja krytyczna
    Traktat
    Opis:
    Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Próba reformy sądownictwa powszechnego z czasów bezkrólewia po ucieczce króla Henryka Walezego (1574)
    The Attempt to Reform a Common Judiciary during the Second Interregnum Following the Departure of King Henry of Valois (1574)
    Autorzy:
    Makiłła, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621380.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    bezkrólewie 1574–1575, sądownictwo, konwokacja 1574, reforma są- downictwa
    Interregnum of 1574–1575, the judiciary, the convocation in 1574, reform of the judiciary
    Opis:
    The main purpose of the paper is to present the attempt to reform a common judiciaryduring the second interregnum following the departure from Poland of King Henryof Valois in 1574. The paper focuses on the problem of the current functioning of thejudiciary during the interregnum which brought with it different practical questions anda general idea of the Polish gentry to reconstruct the system of common judiciary in theCommonwealth. The essence of this idea was the exclusive taking over of the judiciaryby the gentry. It meant eliminating from the courts the local dignitaries comprising thecommon judiciary of the clergy and burghers. The program also provided to establish anappeal instance for all of the common courts. The project for the reform of the judiciarywas presented during the convocation in 1574 and sent for acceptance to the localassemblies. However, the assemblies didn’t agree with the idea to establish a commonappeal instance for the country but according to the constitutional law of the HenricianArticles (1573) and decision of the convocation made in the General Confederation Actthese decided to establish the appeal instances in every district. It moved a decision forestablishing the common appeal instance to the beginning of the reign of King StefanBatory (1578).
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 45-55
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mazowieckie sejmiki lipcowe w 1733 roku wobec kandydatury Piasta na tron polski
    The Masovian July dietines (sejmiks) of the year 1733 with regard to a Piast’s bid to reign Poland
    Autorzy:
    Lisek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058068.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-17
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    województwo mazowieckie
    bezkrólewie 1733 roku
    Stanisław Leszczyński
    sejmiki lipcowe
    popisy szlachty
    Masovian voivodeship
    the penultimate interregnum of the year 1733
    July dietines (sejmiks)
    noblemen’s popisy
    Opis:
    W artykule ukazano przebieg sejmików relacyjnych w województwie mazowieckim, które zostały zwołane po zakończonym sejmie konwokacyjnym 1733 roku. Przedstawiono również stosunek sejmikującej szlachty poszczególnych ziem do uchwalonego na tym sejmie aktu konfederacji generalnej wykluczającego cudzoziemca od tronu polskiego.
    Despite the efforts of Primate Teodor Andrzej Potocki, the July relational dietines in the period of the penultimate interregnum became the battleground of cutthroat rivalry between the parties and factions present, which made the divisions amongst the public opinion conspicuous. As much as a half of relational dietines (for the lands of Wyszogród, Zakroczym, Ciechanów, Łomża, and Nur) decided to postpone the vow-taking until the declaration of confederation was signed. What deserves to be underlined is the fact that upon two of the dietines, for the lands of Łomża and Zakroczym, the noblemen took vows despite their previous support for the Polish candidate during the Convocation Diet. Such a turn of events, though only temporarily, worked in favour of the Saxon camp, since it did not hurt the chances of a Saxon candidate ascending to the Polish throne. The endeavours in question were scuppered nonetheless, for after the popisy (a show of levies’ military force), the noblemen representatives for the lands of Ciechanów and Nur vowed on the declaration of confederation adopted during the Convocation Diet, according to which a foreigner was to be excluded as a potential King of Poland.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2020, 15, 20; 61-77
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przedstawiciele Kościoła w obliczu śmierci Jana III Sobieskiego
    Church Representatives in the Face of John III Sobieski’s Death
    Autorzy:
    Skrzypietz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46180518.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    biskup
    dwór
    król
    śmierć
    spór
    bezkrólewie
    bishop
    court
    king
    death
    dispute
    interregnum
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie duchownych, którzy obecni byli na dworze w ostatnich chwilach życia króla Jana III i tych, którzy przybyli do stolicy bezpośrednio po jego zgonie. Wydaje się, że mimo długiej choroby monarchy, jego śmierć nastąpiła nagle, ku zaskoczeniu osób zgromadzonych na dworze. Działania podejmowane przez duchownych w tych trudnych chwilach wiązały się nie tylko z pełnionymi przez nich funkcjami, ale także z nową sytuacją polityczną oraz z napięciem, jakie zapanowało w rodzinie królewskiej. Rolę wiodącą przejął – co oczywiste – prymas Michał Radziejowski, ale szybko okazało się, że przeszkadzał mu w jego działalności biskup kujawski Stanisław Dąmbski, który konsekwentnie przez całe bezkrólewie i w okresie elekcji będzie starał się odegrać znaczącą rolę polityczną. Kolejnym celem artykułu jest też ukazanie wysiłków duchowieństwa, wypełniającego obowiązki tradycyjnie im przypadające, ale również starającego się o rozszerzenie swoich wpływów i zdobycie silniejszej pozycji politycznej.
    The aim of the article is to study the clergy who were present at the court in the last moments of King John III’s life and those who came to the capital immediately after his death. It seems that despite the monarch’s long illness, his death occured suddenly, to the surprise of those gathered at the court. The actions taken by the clergy in these difficult times were related not only to their clerical functions, but also to the new political situation and the tension that prevailed within the royal family. Primate Michał Radziejowski took over the leading role, which was an obvious action, but it soon turned out that he was hindered in his activities by the Bishop of Kuyavia, Stanisław Dąmbski, who would consistently attempt to play a significant political role throughout the interregnum and during the election. Another aim of the article is to show the efforts of the clergy, fulfilling the duties traditionally assigned to them, but also trying to expand their influence and gain a stronger political position.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 135-151
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śmierć króla Augusta III Sasa i początek ostatniego bezkrólewia w Polsce w świetle doniesień „Gazety Leydejskiej” w 1763-1764 roku
    The Death of King Augustus III and the beginning of the last interregnum in Poland according to reports from the "Gazety Leydejskiej" in 1763-1764
    Autorzy:
    Kęder, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560638.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    Gazeta Leydeyska
    Historia Polski
    ostatnie bezkrólewie
    Stanisław August Poniatowski
    Polish history
    last interregnum
    Stanisław August Poniatowski.
    Opis:
    W okresie ostatniego bezkrólewia, od zgonu króla Augusta III Sasa do wysunięcia przez dwory rosyjski i pruski kandydatury Stanisława Poniatowskiego na króla, „Gazeta Leydeyska” bardzo obszernie przekazywała informacje o rozwoju sytuacji w Rzeczypospolitej. Były one wiarygodne, a redaktorzy gazety bezbłędnie rozłożyli akcenty, punktując kwestie najbardziej istotne. Niezwykle też umiejętnie wypunktowali, nie opatrując z oczywistych względów szerszym komentarzem, związki Stanisława Poniatowskiego i „Familii” Czartoryskich z Rosją i bezpośrednio z carycą Katarzyną II. Ukazali też rolę, jaką w okresie bezkrólewia w Rzeczypospolitej odegrała armia rosyjska. Redaktorom gazety, na pewno korzystającym z różnych źródeł informacji, udało się niezwykle sprawnie przesegregować napływające do nich informacje i uniknąć poważniejszych wpadek, jakie mogło spowodować zamieszczenie błędnych danych. Gazeta przeznaczona była dla wyrobionego intelektualnie czytelnika, który orientował się w informacjach z reguły unikających kontrowersyjnych komentarzy.
    During the last interregnum, from the death of King August III to the nomination of the Russian and Prussian candidate for king Stanisław Poniatowski, the "Gazeta Leydeyska" gave very extensive information about the development of the situation in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The reports were credible and the editors of the newspaper emphasized the most important issues. They also skillfully point out, without obviously providing a wider commentary, the relationships between Stanisław Poniatowski and the Czartoryski "Family" with Russia and directly with Tsarina Catherine II. They also showed the role of the Russian army in the Polish-Lithuanian Commonwealth during the interregnum. The editors of the newspaper, certainly benefiting from various sources of information, managed to efficiently sort out the incoming information to them and to avoid serious mishaps that could result in the inclusion of incorrect data. The newspaper was intended for an intellectually-minded reader who was aware of information but who usually avoided controversial commentary.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 5-15
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sejmiki zwoływane sposobem wojewódzkim jako szczególna forma samorządu stanowego w Wielkim Księstwie Litewskim
    Regional councils summoned within provinces as a special form of state self-government in the Grand Duchy of Lithuania
    Autorzy:
    Kanecki, Oskar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621867.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Wielkie Księstwo Litewskie, sejmiki szlacheckie, bezkrólewie, zgroma- dzenie szlacheckie, samorząd stanowy.
    Grand Duchy of Lithuania, regional councils of nobility, interregnum, gath- ering of nobility, state self-government.
    Opis:
    A particularly difficult time for the Grand Duchy of Lithuania was the period of interreg- num following the death of Zygmunt August. It led to the introduction of special forms of gatherings by the nobility. Summoning regional councils within provinces allowed for speeding up the decision-making process, which at the time was necessary. It was also a convenient way for the dominant elites of that period (the magnates) to control the nobil- ity. It was an original contribution of Lithuania to the form of the regional council of no- bility, which was adopted from the Kingdom of Poland. The Regional Council of Vilnius, held in the said form, was sometimes taking decisions applicable for the whole country.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 1; 85-94
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy szubienice. Paszkwile na biskupów: Stanisława Józefa Hozjusza, Jana Aleksandra Lipskiego oraz Krzysztofa Antoniego Szembeka z okresu przedostatniego bezkrólewia i walki o koronę polską (1733–1736)
    Autorzy:
    Trościński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690242.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    czasy saskie, bezkrólewie, okolicznościowa poezja polityczna, paszkwil, Stanisław Józef Hozjusz, Jan Aleksander Lipski, Krzysztof Antoni Szembek
    Saxon times, interregnum, occasional political poetry, lampoon, Stanisław Józef Hozjusz, Jan Aleksander Lipski, Krzysztof Antoni Szembek
    Opis:
    The article is an analysis of pasquils about Bishops Stanisław Józef Hozjusz, Jan Aleksander Lipski and Krzysztof Antoni Szembek. There are the pieces of occasionally political poetry from the period of the interregnum after the death of August II Sas and the fight for the crown by two rivals: his son’s August III and Stanisław Leszczyński (in the years 1733–1736). The Bishops, who come under attack, were adherents of Fryderyk August, but the occasional poetry was written by adherents of Leszczyński, August’s political antagonists. The article presents various political faults, symbols of betrayal, and heraldic conceits which were used to bring discredit on clergy. The author shows the adopted strategies which were used in the polemical poems.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2018, 73; 179-205
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szlachta województwa lubelskiego w schyłkowym okresie wojny o tron polski w latach 1735–1736
    Noblemen of the Lublin Voivodeship in the declining period of the war for the Polish throne in 1735—1736
    Autorzy:
    Lisek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25427121.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    bezkrólewie
    sejmik przedsejmowy z 1735 roku
    Stanisław Leszczyński
    sejm pacyfikacyjny 1735 roku
    król August III
    Jan Tarło
    Felicjan Eleuteryn Gałęzowski
    interregnum
    pre-detine 1735
    pacification sejm 1735
    king August III
    Opis:
    W wyniku niepowodzeń militarnych konfederatów dzikowskich i narastającego w roku 1735 kryzysu gospodarczego spowodowanego zniszczeniami i licznymi kontrybucjami wojennymi szlachta województwa lubelskiego, wspierająca dotąd Stanisława Leszczyńskiego, stopniowo zaczęła przechodzić do obozu saskiego. W styczniu 1735 roku część szlachty lubelskiej oficjalnie uznała Augusta III za króla. Mimo że odbyły się sejmiki przedsejmowe, w tym lubelski w 1735 roku, nie doszło do pojednania króla z opozycją. Sejm pacyfikacyjny w 1735 roku został zerwany. Do pełnej pacyfikacji kraju miało dojść dopiero w 1736 roku za sprawą drugiego sejmu pacyfikacyjnego. Zabrakło na nim jednak posłów z województwa lubelskiego, gdyż sejmik przedsejmowy lubelski został zerwany podczas wyboru marszałka.
    As a result of the military failures of Dzikowianie and the growing economic crisis of 1735 caused by the destruction and numerous war contributions, the nobility of the Lublin Voivodeship, who had so far supported Stanisław Leszczyński, gradually began to move to the Sas side. In January 1735, some of the nobility of Lublin officially recognized August III as their king. Despite the success of pre-parliamentary sejmiks, including the Lublin ones, in 1735, the king did not reconcile with the opposition. The pacification Sejm of 1735 was broken. In fact, the country was to be fully pacified only in 1736 due to the second pacification parliament. However, deputies from the lubelskie voivodeship were not present at this Sejm, as the pre-parliamentary sejmik of Lublin was broken during the election of the marshal.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-22
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Primate Jan Wężyk in the Role of Interrex and Senator of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Period of Interregnum Following the Death of Sigismund III Vasa in 1632
    Prymas Jan Wężyk w roli interreksa oraz senatora Rzeczypospolitej w okresie bezkrólewia po śmierci Zygmunta III Wazy w 1632 roku
    Autorzy:
    Kaczorowski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1797694.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    interregnum
    interrex
    convocation Seym
    election Seym
    royal election
    bezkrólewie
    interreks
    sejm konwokacyjny
    sejm elekcyjny
    elekcja
    Opis:
    W Rzeczypospolitej Obojga Narodów prymas, a zarazem arcybiskup gnieźnieński po śmierci monarchy przejmował obowiązki w zakresie reprezentowania państwa na zewnątrz, przygotowywał wybór nowego króla i w tym celu zwoływał sejmiki orz sejm konwokacyjny. Prymas wreszcie ogłaszał wybór elekta, czyli dokonywał nominacji. Po śmierci Zygmunta III Wazy w 1632 r. funkcję interreksa w okresie bezkrólewia pełnił prymas Jan Wężyk (1575-1638). Z funkcji tej wywiązał się znakomicie. Sprawowane prze niego urzędy postawiły go w rzędzie osób, które wpływały na kształt Rzeczypospolitej i Kościoła. Za prymasostwa Jana Wężyka częściowo rozwiązano sprawę compositio inter status, od kilkudziesięciu lat ciążącą na stosunkach szlachty z duchowieństwem. Prymas Jan Wężyk był również mecenasem kultury i sztuki.
    It was customary in the Polish-Lithuanian Commonwealth that the current Primate and – at the same time – Archbishop of Gniezno in one person – accepted the function of interrex after the death of the incumbent monarch and was responsible for taking over the duties of representing the state outside as well as preparing election of the new king. To make it happen he convened local assemblies and the so-called Convocation Seym. At last, it was also the interrex’s duty to finally announce the selection of the elect and duly execute the enthronement procedure. Following the death of King Sigismund III Vasa in 1632, the function of interrex during the interregnum fell to Primate Jan Wężyk (1575-1638). It must be stated that he was extremely successful at carrying out the duties, and the offices that he held won him a well-deserved place among the personages who influenced the shape of the Commonwealth and the Church in the history of Poland. Apart from that, during Jan Wężyk’s holding of the dignity of the Primate, the case of compositio inter status was partially solved. For several decades, the problem had been weighing heavily on the relations between the nobility and the clergy. Primate Jan Wężyk was also a patron of culture and art.
    Źródło:
    Kościół i Prawo; 2021, 10, 1; 175-193
    0208-7928
    2544-5804
    Pojawia się w:
    Kościół i Prawo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieło dziejopisarskie przedmiotem debaty sejmów w czasie trzeciego bezkrólewia
    The Polish Sejm Debating over a Work of History: The Case of ‘De bello Moschovitico’ by Reinhold Heidenstein, in 1587
    Autorzy:
    Dzięgielewski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472420.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    bezkrólewie z 1587 roku
    cenzura
    dziejopisarstwo
    Heidenstein Reinhold
    król Stefan Batory
    sejm konwokacyjny i elekcyjny
    Zamoyski Jan
    Zborowscy
    interregnum of 1587
    censorship
    historiography
    Heidenstein, Reinhold
    King Stephen Bathory of Poland
    Convocation and Election Sejm
    he Zborowski brothers
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest reakcji szlachty uczestniczącej w sejmach okresu bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego na druk poświęcony ówczesnym dziejom najnowszym: De bello Moschovitico commentariorum libri VI autorstwa Reinholda Heidensteina. Było to dzieło dziejopisarstwa oficjalnego przygotowane przy osobistym zaangażowaniu kanclerza koronnego, które po wprowadzeniu cenzury prewencyjnej miało, zdaniem opozycji, narzucać opinii publicznej wizję przeszłości korzystną dla rządzących, a więc stronniczą. To wyjątkowe w dziejach I RP wydarzenie jakkolwiek nie doprowadziło do konfiskaty książki, gdyż rzecznicy tego rozwiązania nie zdołali zapewnić tronu swemu kandydatowi ani też sprawić, że wprowadzenie cenzury na druki historyczne nie zostało uznane za bezprawne, doprowadziło jednak do zaniechania takich praktyk w czasach Zygmunta III. Prawdopodobnie dlatego, że kanclerz Jan Zamoyski, staropolski mistrz gry wizerunkowej, przechodząc do opozycji względem młodego Wazy, uznał, iż znacznie szybciej będzie można manipulować opinią publiczną przy użyciu anonimowych pism ulotnych.
    The article deals with the reaction of the Polish nobility, convened during the interregnum after the death of King Stephen Bathory to elect the new monarch, to the book De bello Moschovitico commentariorum libri VI by Reinhold Heidenstein, which treated on recent historical events. Heidensteins work conveyed the offi cial views of the ruling circles, and Chancellor Jan Zamoyski was personally engaged in its preparation. However, the opposition was of the opinion that in combination with preventive censorship the book was supposed to impose upon the public a vision of the past favourable to the governing elite, e.i. a biased one. This episode, exceptional in the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth, did not result in the confi scation of the book. The anti-Zamoyski faction failed both to bring about the election of their candidate to the Polish throne, and to persuade the Sejm to delegalize censoring historical works. Nevertheless, the affair resulted in refraining by the ruling circles from such actions during the reign of the next king, Sigismund III Vasa. Most probably, Jan Zamoyski, who soon after the election found himself in opposition to the throne, himself a master of political propaganda, decided that it would be much more effective to manipulate public opinion with anonymous effemeral prints.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 187-198
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie i kontrola wojska jako przedmiot gry politycznej i obrad sejmu konwokacyjnego w dobie bezkrólewia 1764 roku
    Exploitation of the state army and its control as the subject of politicians’ interest and the issue during the Seym of the Polish-Lithuanian Commonwealth of 1764
    Autorzy:
    Szymborski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687857.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wojna domowa
    bezkrólewie
    sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów
    wojsko państwowe
    milicja magnacka
    civil war
    interregnum
    the Seym of the Polish-Lithuanian Commonwealth
    state and private forces
    Opis:
    This article presents issues connected with military safety of the Polish-Lithuanian Commonwealth and condition of state army during interregnum of 1764 and its political consequences leading to short-lived civil war. Author tries to state most important aspects of use of State army and private militia against Russian soldiers. Moreover, author presents military issue from the parliamentarian point of view and includes legal arguments and discussion concerning activity of Grand Hetman of the Crown Jan Klemens Branicki.
    Artykuł ma na celu wskazanie zagadnień związanych z obronnością i stanem wojska w okresie bezkrólewia 1764 r. oraz jego politycznymi następstwami prowadzącymi do krótkotrwałej wojny domowej. Autor stara się przedstawić najważniejsze kwestie związane z wykorzystaniem wojska państwowego oraz milicji magnackich, które stoczyły walki z oddziałami rosyjskimi. Jednocześnie prezentuje sejmowy punkt widzenia sytuacji oraz omawia ówczesne wątpliwości prawne co do wykorzystania wojska przez hetmana wielkiego koronnego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2017, 98; 55-69
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przygotowanie Krakowa do obrony przed atakiem armii arcyksięcia Maksymiliana Habsburga w roku 1587
    Preparing Krakow for defense against the attack of the army of Archduke Maximilian III of Austria in 1587
    Autorzy:
    Zinkiewicz, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46177824.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    bezkrólewie
    Kraków
    historia nowożytna
    oblężenie
    rzemiosło obronne
    architektura obronna
    strategia
    interregnum
    Krakow
    early modern history
    siege
    defensive craftsmanship
    defensive architecture
    strategy
    Opis:
    Do najważniejszych momentów w dziejach Rzeczypospolitej Obojga Narodów należą wydarzenia z 1587 r. – czas bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego i wybór nowego władcy. Miały one fundamentalne znaczenie dla polskiej polityki wewnętrznej, a przede wszystkim międzynarodowej. Gdy zgromadzona w Warszawie szlachta w sierpniu 1587 r. dokonała podwójnej elekcji, rozpoczął się wyścig Zygmunta Wazy i Maksymiliana Habsburga o koronę królewską. Kraków jako stolica kraju odegrał w tych wydarzeniach kluczową rolę. Rachunki miejskie oraz liczne źródła, głównie narracyjne, ilustrują przebieg przygotowań Krakowa do obrony murów i odparcia austriackiego pretendenta do tronu. Rozproszone informacje wykazują pewną prawidłowość. Na przykład można zaobserwować wzmożoną aktywność, zwłaszcza wokół bram, które odgrywały kluczową rolę w systemie obronnym miasta. Niniejszy artykuł podejmuje próbę spojrzenia na problem złożonych i żmudnych przygotowań miasta do jego obrony. Dotychczasowa historiografia nie ukazywała omawianych wydarzeń z punktu widzenia zaplecza logistycznego i technicznego. Dzięki dostępnym źródłom, możemy poznać sposoby funkcjonowania rzemiosła obronnego, począwszy od stosowanych narzędzi pracy – przez architekturę obronną – aż po strategię.
    The most important moments in the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth include the events of 1587 – the time of the interregnum after the death of Stefan Batory and the election of the new ruler. These events were of fundamental importance for Poland’s domestic, and above all international, policy. When the nobility gathered in Warsaw in August 1587 made a double election, the race of Sigismund Vasa and Maximilian Habsburg for the royal crown began. Krakow, as the capital, played a key role in these events. City accounts and numerous sources, mainly narrative, illustrate the course of Krakow’s preparations to defend the walls and repel the Austrian pretender to the throne. The scattered information shows some regularity. For example, you can see increased activity, especially around the gates, which played a key role in the city’s defense system. This article is an attempt to look at the problem of the city’s complex and arduous preparations for its defense. The historiography so far did not show the discussed events from the point of view of the logistic and technical background. Thanks to the available sources, we can learn about the ways of functioning of the defense craft, ranging from the working tools used, through defensive architecture, to strategy.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 69-85
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gra o Tron : elekcje w dawnej Polsce. Cz. 2, Od „Piasta” do „Piasta”
    Elekcje w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Kalinowski, Emil (1988- ).
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2021, nr 4, s. 38-41
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    August II Mocny (król Polski ; 1670-1733)
    August III (król Polski ; 1696-1763)
    Jan III Sobieski (król Polski ; 1629-1696)
    Michał Korybut Wiśniowiecki (król Polski ; 1640-1673)
    Stanisław August Poniatowski (król Polski ; 1732-1798)
    Stanisław Leszczyński (król Polski ; 1677-1766)
    Elekcja
    Bezkrólewie
    Szlachta
    Władcy
    Wojna o sukcesję polską (1733-1735)
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
    Opis:
    Tematem artykułu jest system dynastyczny i elekcje władców w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rządy trzech kolejnych władców z rodu Wazów nie wzmocniły tendencji dynastycznych w szlacheckiej Rzeczypospolitej. Jednocześnie w trakcie panowania ostatniego z rodu Wazów, Jana II Kazimierza, przekonanie o potrzebie utrzymania elekcyjności tronu jako generalnej zasady ustrojowej wzrosło. Ta zasada przetrwała wśród polsko-litewskiej szlachty do końca Rzeczypospolitej Obojga Narodów, u schyłku państwa stając się jednym z narzędzi wykorzystanych przez wrogów. Omówiono okoliczności elekcji kolejnych władców, od 1669 roku, kiedy wybrano Michała Korybuta Wiśniowieckiego aż do ostatniej elekcji w dziejach wolnej Rzeczypospolitej, kiedy to w 1764 roku wybrano Stanisława Augusta Poniatowskiego.
    Fotografie.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Misja Sędziwoja z Szubina do Zadaru. Epizod z czasów bezkrólewia w Polsce 1382-1384
    The mission of Sędziwój of Szubin to Zadar. An episode from the Interregnum in Poland (1382-1384)
    Autorzy:
    Wróbel, Dariusz Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910233.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Interregnum 1382-1384
    Sędziwój of Szubin
    Elisabeth of Bosnia
    Hedwig of Anjou
    Jan of Tarnów (died 1409)
    Jan of Tarnów (died 1433)
    Chronicle of Jan of Czarnków
    Zadar
    Bezkrólewie 1382-1384
    Sędziwój z Szubina
    Elżbieta Bośniaczka
    Jadwiga Andegaweńska
    Jan z Tarnowa (zm. 1409)
    Jan z Tarnowa (zm. 1433)
    Kronika Jana z Czarnkowa
    Opis:
    Artykuł dotyczy jednego z najbardziej tajemniczych i sensacyjnych epizodów z czasu bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego. Wojewoda kaliski Sędziwój z Szubina pojechał na Węgry po królewnę Jadwigę przeznaczoną na tron polski, lecz nie zdołał zrealizować celu swojej misji. Został zatrzymany w Zadarze wraz ze swymi  towarzyszami, natomiast królowa Elżbieta Bośniaczka wysłała do Polski młodego Jana z Tarnowa, syna kasztelana sandomierskiego z zadaniem zajęcia zamku wawelskiego. Autor dowodzi, że wyjazd Sędziwoja z Krakowa, jego feralne spotkanie z królową Elżbietą w Zadarze i jego ucieczka do Polski miały miejsce w 1383 r. Ma to  zasadnicze wpływ na postrzeganie charakteru misji i jej znaczenia w kontekście relacji polsko-węgierskich w tym okresie.
    The article concerns one of the most mysterious and exciting episodes from the Interregnum after the death of Polish and Hungarian king Louis of Anjou in September 1382. The voivode of Kalisz Sędziwój of Szubin went to Hungary to bring to Poland the daughter of the deceased ruler – princess Hedwig, but he did not achieve his aim. He was arrested in Zadar (now in Croatia) together with his companions, while Hungarian queen Elisabeth of Bosnia sent to Poland a young Jan of Tarnów, son of the castellan of Sandomierz with the task of occupying the Wawel castle in Cracow. The author argues that Sędziwój's departure from Cracow, his unfavorable meeting with queen Elisabeth in Zadar and his escape to Poland after his internment happened in 1383. This has a fundamental impact on the perception of this political mission and its significance in the context of Polish-Hungarian relations during this period.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 69-88
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o postawie stronników Stanisława Leszczyńskiego w województwie lubelskim na sejmach i sejmikach okresu bezkrólewia i wojny o tron polski 1733—1734
    The Activity of Stanislaw Leszczyński’s Supporters in the Lublin Voivodeship in the Sejms and Sejmiks of the Periods of the Interregnum and the War for Polish the Succession in the Years 1733—1734
    Autorzy:
    Lisek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058108.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    bezkrólewie
    sejmiki
    Stanisław Leszczyński
    elekcja
    wojna o tron polski
    konfederacja
    Felicjan Eleuteryn Gałęzowski
    zjazd w Dzikowie
    interregnum
    election
    the War for the Polish Succession
    confederation
    the Dzikowski convention
    Opis:
    W artykule przedstawiono aktywność na sejmach i sejmikach szlachty województwa lubelskiego opowiadającej się po stronie Stanisława Leszczyńskiego. Badany okres obejmuje czas przedostatniego bezkrólewia oraz wojny o tron polski. Przeanalizowano proces zawiązania się w województwie lubelskim partykularnej konfederacji w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego w grudniu 1733 roku oraz udział przedstawicieli szlachty lubelskiej w zjeździe dzikowskim.
    During the interregnum period during the sessions of the Lublin Sejm, both the pre-convocation and relational ones, the Lublin nobility, including this voivodship’s officials, firmly supported the candidacy of Stanisław Leszczyński. This was also reflected in the election sejm, where a total of 395 deputies voted for him. After the entry of Russian and Saxony troops into the Republic, the Lublin nobility relatively quickly, because on December 18, 1733, established in his defense a “particular” confederation. Felicjan Gałęzowski, a Lublin sub-judge, was elected as its marshal. The Lublin nobility also took part in the general Dzikowska confederation, established on 5 November 1734, setting out a military unit of a total of 280 horses.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2021, 16, 21; 106-123
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów przedostatniego bezkrólewia. Sprawa aukcji wojska w koronnych instrukcjach sejmikowych przed Sejmem konwokacyjnym 1733 roku
    From the History of the Penultimate Interregnum. The Case of the Army Auction in the Crown Sejmik Instructions before the Convocation Sejm of 1733
    Aus der Geschichte des vorletzten Interregnums. Die Frage der Heeresversteigerungen in den Sejmik-Instruktionen vor dem Konvokationssejm von 1733
    Autorzy:
    Tomaszewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32677966.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-25
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    bezkrólewie
    August III
    Stanisław Leszczyński
    Sejm
    sejmiki
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    wojna o sukcesję polską
    aukcja wojska
    interregnum
    sejmiks
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    War of the Polish Succession
    military auction
    Interregnum
    August III.
    Stanislaus Leszczyński
    Sejmik
    Polnisch-Litauische Adelsrepublik
    Polnischer Erbfolgekrieg
    Heeresversteigerung
    Opis:
    Sprawa aukcji wojska w polskiej historiografii kojarzy się głównie z parlamentaryzmem polskich początków panowania Augusta III. Nie prowadzono jednakże jeszcze głębokich badań nad postawą szlachty koronnej dotyczącej tej kwestii przed rokiem 1733. Niniejszy artykuł dotyczy kwestii związanych z postawą szlachty koronnej podczas początków bezkrólewia 1733 r. wobec sytuacji zagrożenia państwa i faktu słabości militarnej Rzeczypospolitej. Na podstawie akt sejmikowych, a w tym przypadku instrukcji poselskich na sejm konwokacyjny, została podjęta próba rekonstrukcji poglądów szlachty koronnej na postulat aukcji wojska. Tekst został podzielony na dwie części. Pierwsza odnosi się do poglądów szlachty koronnej odnośnie do idei aukcji, a druga traktuje o kwestiach finansowych i projektach skarbowo-wojskowych przedstawionych w instrukcjach. Artykuł został opatrzony trzema wykresami oraz jedną tabelą, które pomogły w graficznym przedstawieniu wyników badań.
    The issue of the augmentation of the Crown army is mainly associated in Polish historiography with the parliamentarism of the Polish early reign of August III. However, no in-depth research has yet been conducted into the attitude of the Crown nobility to this issue before 1733. This article deals with issues related to the attitude of the Crown nobility during the early 1733 interregnum to the situation of a threat to the state and the fact of the Republic’s military weakness. On the basis of sejmiks records and, in this case, deputies’ instructions to the Convocation Sejm, an attempt has been made to reconstruct the views of the Crown nobility on the postulate to increase the size of the army. The text has been divided into two parts. The first refers to the views of the Crown nobility on the idea of an auction and the second deals with the financial issues and treasury and military projects presented in the instructions. The article is accompanied by two graphs and one table, which help to present the results of the research graphically
    Die Frage der Heeresversteigerungen wird in der polnischen Geschichtsschreibung vor allem mit dem Parlamentarismus der frühen polnischen Herrschaft Augusts III. in Verbindung gebracht. Die Haltung des Kronadels in dieser Frage vor 1733 ist jedoch noch nicht eingehend erforscht worden. Der vorliegende Beitrag befasst sich mit der Frage, wie der Kronadel zu Beginn des Interregnums von 1733 auf die Situation einer Bedrohung des Staates und die Tatsache der militärischen Schwäche der polnischen Adelsrepublik reagierte. Anhand der Sejmik-Akten und in diesem Fall der Instruktionen der Deputierten an den Konvokationssejm wurde versucht, die Haltung des Kronadels zur Forderung nach einer Heeresversteigerung zu rekonstruieren. Der Text ist in zwei Teile gegliedert. Der erste Teil bezieht sich auf die Ansichten des Kronadels über die Idee einer Versteigerung und der zweite Teil behandelt die finanziellen Fragen und die in den Instruktionen vorgestellten Finanz- und Militärprojekte. Der Aufsatz enthält zwei Schaubilder und eine Tabelle, die dazu beitragen, die Ergebnisse der Untersuchung grafisch darzustellen.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2024, XXV(LXXVI), 1(287); 12-49
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-36 z 36

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies