Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "panenteizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    "Świat to ciało Boga". Granice metafory z punktu widzenia doktryny katolickiej
    "World is Gods Body". Limits of the Metaphor From the Perspective of Catholic Doctrine
    Autorzy:
    Maliszewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601622.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    ciało Boga
    panenteizm
    teologia feministyczna
    God's body
    panentheism
    feminist theology
    Opis:
    „Świat to ciało Boga” jest metaforą rozwijaną na gruncie teologii feministycznej. Niniejszy tekst stara się zbadać tę metaforę przez pryzmat nauczania Kościoła katolickiego. W tym celu mierzy się z pytaniem o właściwe rozumienie relacji pomiędzy Bogiem a światem, rozumienie Wcielenia, natury człowieka. Artykuł próbuje również ukazać założenia, na jakich budowana jest metafora „świat to ciało Boga” oraz nazwać błędy, do jakich może prowadzić, nie zapominając przy tym o jej pozytywnych stronach.
    “World is God’s body” is a metaphor developed in feminist theology. This paper tries to examine this metaphor by the lens of catholic church teaching. For this purpose poses a question of proper relation between God and world, of incarnation and human nature. The article tries to show the assumptions on which the metaphor “world is God’s body” is built and to name errors which it can produce while not forgetting about its positive sites.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2016, 10, 1; 119-133
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania o apofatycznej kategorii „negacja negacji”
    Considerations on the Apophatic Category of “Negation of Negation”
    Autorzy:
    Brylla, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944040.pdf
    Data publikacji:
    2017-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    apofaza
    negacja
    mistyka
    teizm
    panenteizm
    apophasis
    negation
    mysticism
    theism
    panentheism
    Opis:
    Artykuł podejmuje problematykę podwójnej negacji, egzemplarycznej dla teologii apofatycznej. Rozpoczyna od kazusów Majmonidesa oraz Mistrza Eckharta, co stanowić będzie pretekst do rozważań, w których analizowana kategoria ukazana zostanie z nieco innego punktu widzenia: umieszczona zostanie w kontekście relacji ontologicznej tego, co skończone, i tego, co nieskończone, a dalej potraktowana zostanie od strony „pozytywnej”. Pomimo tego, że „negacja negacji”, jako element (negatywnej) mistycznej kontemplacji, pozostaje poza racjonalną interpretacją (jak całe doświadczenie mistyczne), kategoria ta możliwa jest do uchwycenia w swoistej metaanalizie, tj. jako kategoria filozoficzno-teologiczna.
    The article deals with the category of double negation, representative of the apophatic theology. It begins with mystical theologies of Maimonides and Meister Eckhart. Next, the article presents the category in question from quite a different perspective – it attempts to place it in the context of the ontological relationship between the finite and the infinite and look at it from a “positive” angle. Although, the “negation of negation” as the element of (negative) mystical contemplation remains beyond rational interpretation (as mystical experience in general), this category can, in fact, be “grasped” in type of metaanalysis, i.e. as a philosophical and theological category.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 1; 65-76
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pantheism
    Panteizm
    Autorzy:
    Forrest, Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488275.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Many Worlds
    Panentheism
    Pantheism
    substance
    worshipping
    wieloświat
    panenteizm
    panteizm
    substancja
    religijna cześć
    Opis:
    In this paper I have had two aims. One was to describe a number of pantheist or near pantheist religious attitudes, including the influence of many worlds theories. The other was to indicate some of the ways we might arrive at Pantheism. One final remark: when assessing religious positions the intellectual grounds for accepting or rejecting them should, I suggest, be whether they make sense of things, that is, enable us to understand. The ways to Pantheism, or to near Pantheism, should therefore be interpreted as part of a comparison between ways of understanding.
    Powyższy artykuł jest eksplikacją pojęcia panteizm, zawierając przy tym dwie osobliwości. Po pierwsze, zamiast ujmować panteizm jako tezę czysto metafizyczną, traktuję go jako teorię zarówno metafizyczną, jak i wartościującą, głoszącą, że Wszechświat godny jest religijnej czci. Takie określenie panteizmu ma swoje konsekwencje dla odróżnienia tej doktryny od zbliżonych stanowisk, jak na przykład panenteizm. Po drugie, w moim artykule rozważam, jakie znaczenie posiada popularna obecnie (i słusznie) Teoria Wielu Światów dla argumentacji na rzecz panteizmu. W wąskim lub ścisłym sensie panteizm jest tezą głoszącą, że wszechświat jest Bogiem, przy czym przez Boga, pisanego z dużej litery, rozumiem istotę w najwyższym stopniu godną religijnej czci. To odróżnia panteizm od panenteizmu, czyli tezy głoszącej, że wszechświat jest częścią Boga, a nie całym Bogiem. W szerszym sensie panteizm jest tezą głoszącą, że wszechświat jest godny religijnej czci, chociaż nie w najwyższym stopniu.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 67-91
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relative Monism: New approaches to a panentheistic understanding of the relation between God and creation
    Autorzy:
    Gamberini, Paolo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041860.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    teizm
    chrystologia
    panenteizm
    postteizm
    ontologia relacyjna
    Boże działanie
    monoizm relatywny
    Trójca
    głębokie wcielenie
    Chrystus kosmiczny
    Opis:
    Będąc w dialogu ze współczesnością, z nauką i z religijnym pluralizmem, chrześcijańska teologia pilnie potrzebuje krytycznej oceny tzw. trynitarnego paradygmatu. „Nowy” paradygmat definicje Boga głównie jako związanego ze stworzeniem i pozostawia na boku interwencjonistyczne i nadprzyrodzone modele boskiego działania. Model postteistyczny Boga pozwala na nowo odkryć wpływ neoplatoński na teologię średniowieczną, zwłaszcza w dziełach św. Tomasza z Akwinu, w mistyce Mistrza Eckharta oraz w myśli Mikołaja z Kuzu, aby uzasadnić panenteistyczne rozumienie relacji między Bogiem a stworzeniem. Jedność bytu Boga z bytem stworzenia, Bóg jako „non-aliud”, rozróżnienie między Bogiem a Bóstwem oraz tożsamość ducha Bożego z ludzką duszą stanowią główne tematy klasycznego teizmu, któremogą być przyjęte w ramach zmiany paradygmatu, jaki dokonał się we współczesnej chrystologii i teologii trynitarnej. Grundaxiom Rahnera znajdzie szczególne miejsce w tej refleksji, ponieważ jego idea dotycząca tożsamości Trójcy immanentnej i Trójcy ekonomicznej zmierza do ukazania doświadczalnego wymiaru trzyosobowego Boga, utrzymując jednocześnie prawdę o niemożności wyrażenia słowami boskości Boga. Postteistyczne spojrzenie na teologię chrześcijańską umożliwia to, co może być nazwane relatywnym monizmem.
    Christian theology urgently needs – in dialogue with modernity, science and religious pluralism – a critical assessment of the so-called theistic paradigm. Such a “new” paradigm defines God as essentially related to createdness and lays aside an interventionist and supernaturalistic model of divine agency. A post-theistic model of God may revisit the Neoplatonic influence in Medieval theology, especially in the works of Thomas Aquinas, in Eckhart’s mysticism, and Nicholas of Cusa’s thought, to support a panentheistic understanding of the relation between God and creation. The oneness of God’s being with created being, God as “non-aliud”, the distinction between God and Godhead, and the identity of God’s spirit with the human soul, are some of the major themes from Classical theism that can be assumed within the framework of the paradigm shift that has been occurring in Contemporary Christology and Trinitarian theology. Special attention will be dedicated to Rahner’s Grundaxiom because his idea of the identity of immanent and economic Trinity aims atunfolding the experiential dimension of the tripersonal God while maintaining theineffability of God’s divinity. A Post-theistic approach to Christian theology makespossible what may be called a theological Relative Monism
    Źródło:
    Studia Bobolanum; 2021, 32, 2; 45-70
    1642-5650
    2720-1686
    Pojawia się w:
    Studia Bobolanum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy procesy naturalne mogą realizować cele nadnaturalne?
    Can Natural Processes Realize Supernatural Goals?
    Autorzy:
    Bugajak, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791010.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    celowość
    działanie Boga w świecie
    cud
    domknięcie przyczynowe
    panenteizm
    teleology
    divine action
    miracle
    causal closure
    panentheism
    Opis:
    Celem artykułu jest poszukiwanie takiej interpretacji obecności i działania Boga w świecie, jaka pozwoliłaby zharmonizować istotne prawdy wiary z naukowym obrazem świata, którego ewolucja jest rządzona przypadkiem i pozbawiona kierunku. Poszukiwanie to jest realizowane w kilku krokach. Odwołując się do różnych koncepcji celowości wskazuje się najpierw, że jeśli można mówić o tym, że świat ma taką cechę, to nie w sensie zmierzania w określonym kierunku (nauki przyrodnicze takiego kierunku nie wykrywają, więc najrozsądniej jest przyjąć, że go nie ma), lecz w sensie celowości wewnętrznej: świat ze swej natury jest skierowany na Boga. Współcześnie o Bożej celowości w świecie mówi się często w kategoriach ogólnego lub szczególnego działania Boga (general lub special divine action). Artykuł, podejmując tę kwestię zmierza do wniosku, że odróżnienie aspektu naturalnego od nadnaturalnego w danym zdarzeniu jest przypuszczalnie niemożliwe. Na jeden z powodów tej niemożliwości wskazuje tzw. zasada domknięcia przyczynowego, dlatego jest ona analizowana w kolejnym punkcie artykułu. Wskazuje się tutaj między innymi na konieczność zrewidowania niektórych klasycznych koncepcji cudu. W odniesieniu zaś do takich przełomowych zdarzeń z dziejów świata, jak powstanie życia czy pojawienie się człowieka, proponuje się hipotezę niedookreśloności celu stworzenia: Bóg może realizować swoje cele w świecie rządzonym przez autentyczny przypadek, jeśli cele te są rozumiane odpowiednio subtelnie. Na przykład, jeśli celem Boga jest pojawienie się w świecie istoty zdolnej do nawiązania z nim świadomego kontaktu (zwanej w teologii Człowiekiem), to istota taka niekoniecznie musiała przyjąć postać przedstawiciela gatunku Homo sapiens. Na koniec wskazuje się na panenteizm jako na właściwą, prawdziwie chrześcijańską wizję świata, który jest „losem i przeznaczeniem” samego Boga (Karl Rahner). W tej perspektywie, detale ewolucyjnego rozwoju świata przestają być religijnie istotne, a sama religia uwalnia się ostatecznie—po części pod wpływem współczesnej nauki—„od błędu i przesądu” (Jan Paweł II).
    The aim of the paper is to seek such an interpretation of the presence and activity of God in nature that could harmonize important truths of faith with scientific understanding of the world, governed in its evolution by chance and devoid of any direction. The search is taken in a few steps. Firstly, classic accounts of teleology are indicated, with the conclusion that the only way of the understanding an idea that the world is purposeful is that in terms of inner teleology: the world is directed not so much by God but towards God. Contemporary discussions about the possibility of God’s aims being realized in nature often concentrate on the notion of general or special divine action. Drawing on some accounts of GDA and SDA the paper supports the view that strict delimitation of what is natural and what divine in a given case is probably impossible. One of the reasons of this impossibility is captured by the principle of the causal closure of the world. With relation to this principle, a need to revise some classic accounts of the miraculous is pointed to. Particularly, “the miracle of the human” does not need any special divine interventions, any special guidance of the evolutionary processes (which are, in any case, truly random), if one accepts a hypothesis of the underdetermination of the goal of creation: If God’s aim is that a special being emerges in nature, able to maintain a conscious relation with its Creator, then such a being (called Human in theology) does not need to be a representative of the species Homo sapiens. Finally, panentheism is pointed to as a truly Christian view of the world; the world which is “fate and destiny” of God himself (Karl Rahner). In such a perspective, the details of the evolutionary development of the world cease to be relevant for religion, and religion frees itself finally from “error and superstition” (John Paul II).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 89-109
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PANENTEIZM. W ZWIĄZKU Z POGLĄDAMI JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO, CHARLESA HARTSHORNE’A I INNYCH PRZEDSTAWICIELI „ZWROTU PANENTEISTYCZNEGO”
    PANENTHEISM. IN REFERENCE TO THE VIEWS OF JÓZEF ŻYCIŃSKI, CHARLES HARTSHORNE, AND OTHER REPRESENTATIVES OF “THE PANENTHEISTIC TURN”
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943428.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    panenteizm
    klasyczny teizm
    panteizm
    Hartshorne
    Życiński
    teologia naturalna (filozoficzna)
    panentheism
    classical theism
    pantheism
    natural (philosophical) theology
    Opis:
    In this paper I try to present some main origins, varieties, motives and ideas of the philosophical and theological movement called “the panentheistic turn”. Particular attention is paid to the Ch. Hartshorne’s combinatorial analyses (based on “the law of polarity”) and to the J. Życiński’s conception of “the field of rationality”. I distinguish five forms or domains of the contemporary panentheism. The first of them — the linguistic one — uses the preposition in or spatial metaphors to express the relation between God and the world. The second — the (inter)cultural panen- theism — is the result of searching for a common theology to many different religions. The third type — the Christian panentheism – interprets some main dogmas of Christian faith in the spirit of kenotic theology. At an end the ontological panentheism can be defined as the metaphysics (of God and world) emerged from the German idealism and the process philosophy. Its newest kind is the scientific panentheism based on the idea of emergence. After these distinctions I compare the ontological panentheism with the classical theism. In my opinion there are some irremovable differences between both options. I also defend the thesis that the main arguments given by the panentheists against the classical theism do not constitute the sufficient reasons to prefer their position.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 313-337
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panenteizm jako postmodernistyczne objawienie? Kilka uwag krytycznych na marginesie książki Davida Ray’a Griffina Panentheism and scientific naturalism
    Autorzy:
    Sokołowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041185.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    David Ray Griffin
    Offenbarung
    Panentheismus
    Postmodernismus
    Prozesstheologie
    revelation
    panetheism
    postmodernism
    process theology
    objawienie
    panenteizm
    postmodernizm
    teologia procesu
    Opis:
    W niniejszym artykule zaprezentowano kilka uwag krytycznych odnoszących się do rozumienie panenteizmu jako postmodernistycznego objawienia, zaproponowanego przez amerykańskiego przedstawiciela teologii procesu Davida Ray’a Griffina w książce Panentheism and Scientific Naturalism. Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion. Główne zastrzeżenie dotyczy tego, iż amerykański procesualista prezentuje koncepcję o charakterze filozoficznym, a nie teologicznym. Ponadto do skonstruowania tej koncepcji Griffin użył założeń przejętych z filozofii procesu A.N. Whiteheada, mającej w gruncie rzeczy charakter antysubstancjalistyczny. Rezultatem przyjętych założeń stało się nowe i oryginalne rozumienie postmodernizmu (do czego Griffin miał niewątpliwie prawo) oraz uznanie panenteizmu za koncepcję, która w najwłaściwszy sposób oddaje relację Bóg-świat, unikając błędów – zdaniem omawianego autora – klasycznego teizmu oraz skrajności wczesnej i późnej nowożytności. Warto podkreślić, iż zdaniem Griffina panenteizm ten stanowi integralną część naturalizmuppp, będącym jego własną i oryginalną koncepcją. Podkreślono, iż usiłowanie Griffina do zrównania panenteizmu z objawieniem bazuje na dostrzeżonym przez niego oddziaływaniu Boga na świat (według niego współoddziaływaniu), przejawiającym się m.in. w doświadczeniach o charakterze religijnym oraz w ludzkim dążeniu do odkrycia prawdy. Tego typu objawienie można by uzgodnić – jego zdaniem – z objawieniem pochodzącym z religii Abrahamicznych i innych religii. Problem jednak w tym, że trudno przyjąć, by objawienie pochodzące z tych religii, zwłaszcza objawienie zrealizowane w Jezusie Chrystusie, dawało podstawy do ujmowania relacji Bóg-świat w kategoriach panenteizmu zaproponowanego przez teologię procesu.
    This article presented some critical remarks relating to the understanding of the panentheism as a postmodern revelation, proposed by David Ray Griffin in his book Panentheism and Scientific Naturalism. Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion. The main objection relates to the question that the American philosopher and theologian presents the philosophical, not theological conception of revelation. In addition he used the assumptions taken from process philosophy of A.N. Whitehead to construct this conception. The result of these assumptions is a new and original understanding of postmodernism. According to these assumptions panentheism is a conception that reflects properly the God-world relationship. Moreover, panentheism, as Griffin said, avoids mistakes of classical theism and extremes of early and late modernity. This panentheism is an integral part of naturalismppp. Griffin’s attempt to equate panentheism and revelation is based on the interaction recognized by him between God and the world. It manifests in the religious experiences and in the human drive to discover truth, which is, as Griffin said, a divinely-instilled drive. Process panentheism is the attempt to reconcile this revelation with the revelation that comes to us through the Abrahamic and other theistic traditions. But it is difficult to accept that the revelation that comes to us from these religions, especially the revelation realized in Jesus Christ, gave rise to the recognition of the God-world relationship in terms of panentheism proposed by process theology.
    Im folgenden Artikel werden einige kritische Bemerkungen bezüglich des Verständnisses von Panentheismus als einer postmodernen Offenbarung, vorgeschlagen durch einen amerikanischen Vertreter der Prozesstheologie, David Ray Griffin in seinem Buch Panentheism and Scientific Naturalism. Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion, erhoben. Der wichtigste Vorbehalt bezieht sich darauf, dass der amerikanische Prozessualist ein philosophisches und kein theologisches Konzept vorlegt. Außerdem bedient er sich dabei der Voraussetzungen der Prozessphilosophie von A.N. Whitehead, welche im Grunde genommen einen antisubstantialistischen Charakter haben. Im Zuge eines solchen Vorverständnisses wurde ein neues und originelles Konzept des Postmodernismus (worauf Griffin zweifellos Recht hat) sowie die Annahme, der Panentheismus stelle das Konzept dar, in dem die Relation zwischen Gott und Welt in der bestgeeigneten Weise wiedergegeben werde. Griffin meint, dass dadurch Fehler des klassischen Theismus sowie die Einseitigkeiten der frühen und späteren Moderne vermieden werden. Es muss betont werden, dass gemäß Griffin ein solcher Panentheismus den integralen Teil des Naturalizmusppp ist, welcher sein originelles Konzept darstellt. Im Artikel wurde auch betont, dass die Bemühungen Griffins, den Penentheismus der Offenbarung gleichzustellen, in der von ihm supponierten Einwirkung Gottes in die Welt (er spricht von Mit-Einwirkung) gipfeln, die sich in religiösen Erfahrungen sowie im Streben des Menschen nach der Wahrheit äußern. Er ist der Meinung, dass sich eine so verstandene Offenbarung mit der aus den abrahamitischen Religionen, aber auch aus anderen Religionen stammenden Offenbarung vereinbaren lässt. Das Problem besteht jedoch in der beinahe unmöglichen Annahme, dass die aus den Religionen stammende Offenbarung, vor allem die Offenbarung in Jesus Christus, eine Grundlage bilden könnte, das Verhältnis von Gott und Welt in den Kategorien des von der Prozesstheologie vorgeschlagenen Panentheismus wiederzugeben.
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2015, 10; 221-242
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomáš Halík’s Concept of God as the Depth of Reality
    Autorzy:
    Jasiński, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28394747.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Bóg
    podstawa i głębia bytu
    panenteizm
    osoba
    rzeczywistość
    God
    foundation and depth of being
    panentheism
    person
    reality
    Opis:
    The purpose of this article, whose point of reference are selected works of the Czech philosopher and theologian Tomáš Halík, is to critically analyse his concept of God. He distances himself from the idea of the Absolute as a construct of human reason and turns to the concept of God as an ontic foundation of the world. He rejects the concept of the Absolute alienated and separated from the world and embraces the vision of God hidden in the depths of reality and allowing us to experience his proximity in various ways. In the first part of the article, the philosophers’ concept of God, identified with the First Mover of the world and the Supreme Being, is critiqued. In the second part, the vision of God as the foundation and depth of being and the related issues of pantheism, panentheism and the personality of God are outlined. In the third part, attention is given to the fundamental ways of experiencing His presence and proximity, which include the experience of nature and historical events, the experience of the human interior (“deeper self”) and the encounter with another person, especially a wounded and suffering one.
    Celem artykułu, którego punktem odniesienia są wybrane dzieła czeskiego filozofa i teologa Tomáša Halíka, jest krytyczna analiza jego koncepcji Boga. Dystansuje się on od idei Absolutu jako konstruktu rozumu ludzkiego, a zwraca się w kierunku pojęcia Boga jako bytowej podstawy świata. Odrzuca koncepcję Absolutu wyobcowanego i odseparowanego od świata, a przyjmuje wizję Boga ukrytego w głębi rzeczywistości i pozwalającego doświadczyć swej bliskości na różne sposoby. Artykuł składa się z trzech zasadniczych części. W pierwszej zostaje poddana krytyce koncepcja Boga filozofów, utożsamianego z Pierwszym Poruszycielem świata i Bytem Najwyższym. W drugiej zarysowano wizję Boga jako fundamentu i głębi bytu oraz związane z nią zagadnienia panteizmu, panenteizmu i osobowości Boga. W trzeciej natomiast zostaje zwrócona uwaga na zasadnicze sposoby przeżycia boskiej obecności i bliskości, do których należą doświadczenie przyrody i wydarzeń historycznych, przeżycie ludzkiego wnętrza („ja głębszego”) i spotkanie z drugim człowiekiem, zwłaszcza z osobą zranioną i cierpiącą.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2023, 93, 3; 89-118
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PASJA ŁĄCZENIA – KATOLICKA TEOLOGIA NATURALNA JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
    THE PASSION FOR UNIFYING: CATHOLIC NATURAL THEOLOGY OF JÓZEF ŻYCIŃSKI
    Autorzy:
    Hołda, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488391.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nowa teologia naturalna
    nauka
    filozofia nauki
    panenteizm
    naturalizm
    new natural theology
    science
    philosophy of science
    panenteism
    naturalism
    Opis:
    The passion for unifying is one of the most characteristic features of Józef Życinski’s thought. It is also noticeable in the area of natural theology which he proposes. This theology can be named ‘catholic’. Życiński takes care of compatibility of his results with the doctrine of The Catholic Church. He tries to unify different streams and points of view in one conception. He stands for methodological naturalism which is not inconsistent with looking for ultimate explanations of reality beyond science. Życiński accepts panentheism inspired by philosophy of Whitehead as the most plausible theory of correlation between God and the world. This paper shows the project of synthesis which can be found in books and articles by Życiński, points the elements which his natural theology is built of, and indicates the questions and problems connected with this theory. Finally, there is shown the importance of Życinski’s natural theology which ranks to “new natural theologies”.
    Pasja łączenia jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech myśli Józefa Życińskiego. Jest ona widoczna także w obszarze proponowanej przez niego teologii naturalnej. Teologię tę można określić jako ‘katolicka’. Życiński dba o to, by osiągane przezeń wyniki nie stały w sprzeczności z nauczaniem Kościoła Katolickiego. Stara się również łączyć w jednym stanowisku różnorodne nurty i punkty widzenia. Opowiada się za naturalizmem metodologicznym, który nie stoi w sprzeczności z poszukiwaniem ostatecznych wyjaśnień rzeczywistości poza nauką. Jako najbardziej zadowalającą koncepcję relacji Boga i świata przyjmuje, inspirowany filozofią Whiteheada, panenteizm. Artykuł ukazuje projekt syntezy, który wyłania się z książek i artykułów Życińskiego, wskazuje na elementy, z których zbudowana jest jego teologia naturalna i sygnalizuje pytania i trudności, które wiążą się z jego propozycją. Na koniec ukazana zostaje doniosłość teologii naturalnej Życińskiego, jako dającej się zaliczyć do „nowych teologii naturalnych”.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 195-217
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WHITEHEADOWSKIE INSPIRACJE FILOZOFII JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
    WHITEHEADIAN INSPIRATIONS OF THE JÓZEF ŻYCIŃSKI’S PHILOSOPHY
    Autorzy:
    Dziadkowiec, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488283.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    filozofia procesu
    filozofia przyrody
    panenteizm
    pole racjonalności
    Whitehead
    Życiński
    God
    panentheism
    philosophy of nature
    process philosophy
    rationality field
    Opis:
    Three issues of Życiński’s philosophy are inspired by the process philosophy of A.N. Whitehead’s and his followers: (i) a comprehension of event-dynamic structure of nature as a creative process towards novelty, (ii) a link between the rationality field hypothesis and Whitehead’s concepts of eternal objects and potentiality, (iii) a panentheistic idea of God that emerges from the theory of God’s two natures (aspects). Starting from an analysis of the ontic structure of nature and heading for a grasp of the world’s immanent aspect of God, Życiński follows the neoclassical path of natural theology that is close to processualism. A discovering of transcendent God, that reveals himself in natural processes as the rationality field, brings important consequences for an explanation of God’s attributes and His relation to relatively autonomous creatures. Multithreaded processual inspirations enable us to see those aspects of Życiński’s philosophy and theology in a broad metaphysical context.
    Trzy zagadnienia filozofii Życińskiego są inspirowane filozofią procesu A.N. Whiteheada i jego kontynuatorów: (i) rozumienie zdarzeniowo-dynamicznej struktury przyrody jako kreatywnego procesu w stronę nowości, (ii) powiązanie hipotezy pola racjonalności z Whiteheada koncepcją bytów wiecznych i pojęciem potencjalności, (iii) panenteistyczna koncepcja bytu Bożego wypływająca z teorii dwóch natur (aspektów) Boga. Wychodząc od analizy ontycznej struktury przyrody i zmierzając w stronę uchwycenia immanentnego światu aspektu Boga, podąża Życiński neoklasyczną drogą teologii naturalnej, która jest bliska procesualizmowi. Odkrywanie transcendentnego Boga, który przejawia się w procesach naturalnych jako pole racjonalności, niesie ważne konsekwencje dla wyjaśniania atrybutów bytu Bożego, jak i Jego relacji do względnie autonomicznego stworzenia. Wielowątkowe inspiracje procesualne pozwalają postrzegać te aspekty filozofii i teologii Życińskiego w szerokim kontekście metafizycznym.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 55-76
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józefa Życińskiego koncepcja relacji między religią a nauką
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705425.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    J. Życiński
    A.N. Whitehead
    metodologiczny naturalizm
    metafi- zyczny naturalizm
    panenteizm
    platonizm w filozofii matematyki
    filozofia procesu
    filozofia analityczna
    Opis:
    W artykule omówione zostały zasadnicze idee filozoficzne, jakie abp Józef Życiński (1948-2011) wykorzystywał do ukazania harmonii teizmu chrześcijańskiego i współczesnej nauki. Są to m.in.: naturalizm metodologiczny, panenteizm, platońska filozofia matematyki, antypozytywistyczna filozofia nauki, interpretacja ontologicznych implikacji teorii naukowych, która pozwala na teistyczne dopełnienie. Koncepcje te nie składają się na wykończony i detalicznie opracowany system, ale są świadectwem samodzielności, odwagi intelektualnej i pomysłowości Życińskiego w takim modyfikowaniu teizmu za pomocą „narzędzi” filozoficznych, które pozwoliłoby na pozostawanie w ramach ortodoksji chrześcijańskiej i umożliwiało akceptację naukowego obrazu świata. Apologetyczna motywacja, widoczna w pracach Życińskiego, w żadnym razie nie podważa ich filozoficznej wartości. Jako filozof inspirowany analitycznym sposobem myślenia, dbał on bowiem o jak najbardziej bezstronne uzasadnianie swoich przekonań.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 15-30
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panenteizm a teizm klasyczny. Uwagi na kanwie Jacka Wojtysiaka krytyki stanowiska Józefa Życińskiego
    Panentheism and classical theism. Comments on the basis of Jacek Wojtysiak's criticism of Józef Życiński's position
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074658.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Józef Życiński
    Jacek Wojtysiak
    thesim
    panentheism
    classical theism
    God’s impassibility
    omnipotence
    omniscience
    creatio ex nihil
    teizm
    panenteizm
    teizm klasyczny
    boska niecierpiętliwość
    wszechmoc
    wszechwiedza
    stworzenie świata ex nihilo
    Opis:
    The article was inspired by the tenth anniversary of the death of Archbishop Życiński and the article containing polemic with his panentheism published by Wojtysiak. Wojtysiak claims that the essence of theism is the thesis about the existential self sufficiency of God and the resulting asymmetry of his causal relationship with the world, which consists in the fact that God can exert causal influence on the world, but the world cannot influence God in this way. Since Życiński contradicts this thesis, according to Wojtysiak, his panentheism is not theism at all. I do not agree with this judgment, and what Wojtysiak calls ‘theism’ I call ‘classical theism’. Both panentheism and classical theism constitute legitimate versions of theism. Ishow that the classical theism in the version proposed by Wojtysiak is entangled in serious difficulties. One of them is that on cosmological level it harmonizes best with occasionalism, that is, with full theological determinism. Another one is connected with the thesis t that God is impassible, which deprives him of the possibility of ful filling these pro-religious functions, which are crucial for Christianity, such as God’s experiential involvement in the history of the world. I propose that the recogni tion of divine passibility be the minimum condition for any panentheism or position similar to it. Meeting this condition does not require the rejection of the thesis about the classically understood divine immutability, omnipotence or the creation of the world ex nihilo, but it is conducive to the revision of these notions. I point out that revisions proposed by Życiński in his version of panentheism were incomparably smaller than those proposed by Whitehead or especially Hartshorne, but still they cannot be treated as a minor supplement to classical theism. They constitute ver sion of panentheism or neoclassical theism, which is a much better philosophical basis for Christianity.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2022, 57; 49-69
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trójjedyny Bóg jako Stwórca świata
    The Truine God as Creator of the World
    Autorzy:
    Jagodziński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601464.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Stworzyciel
    stworzenie
    Trójjedyny Bóg
    chrześcijański panenteizm
    trynitarno-komunijna przestrzeń stworzenia
    stworzenie wobec Boga - w Synu
    stworzenie w Bogu - w Duchu Świętym
    Creator
    creation
    the Triune God
    Christian panentheism
    Communional-Trinitarian “space” of creation
    creation in front of God – in the Son
    creation in God – in the Holy Spirit
    Opis:
    Trójjedyny Bóg jest Stwórcą całej rzeczywistości. On stworzył świat z miłości i do miłości, jest komunijno-trynitarną „przestrzenią” stworzenia, które istnieje naprzeciw Boga – w Synu i w Bogu – w Duchu Świętym.
    The Triune God is the Creator of all reality. God is transcendent and immanent to the world in the sense of the Christian panentheism. As the Communion of love of the Father, the Son and the Holy Spirit, God may, without limit yourself, give existence to the world. He created the world out of love and for love, He is Communional-Trinitarian “space” of creation that exists in front of God – in the Son and in God – in the Holy Spirit.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2015, 9, 1; 57-69
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies