Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "łacina" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Leksykograficzne świadectwo wpływu europejskich języków i kultury na Indian Nahua: Szymon Gruda, Language and Culture Contact Phenomena in the Sixteenth-Century Vocabulario trilingüe in Spanish, Latin and Nahuatl, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, 218 s.
Autorzy:
Koczarski, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081396.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
nahuatl
aztecki
hiszpański
łacina
Nahua
Aztekowie
leksykografia
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 247-251
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Latin as the Language of Social Communication of the Polish Nobility (Based on the Latin Heraldic Work by Szymon Okolski)
Łacina jako język komunikacji społecznej polskiej szlachty (na podstawie łacińskiego dzieła heraldycznego Szymona Okolskiego)
Autorzy:
Milewska-Waźbińska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892257.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
łacina
herbarz
szlachta
Latin
roll of arms
nobility
Opis:
W artykule podkreśla się rolę języka łacińskiego jako języka komunikacji społecznej szlachty zamieszkującej Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Na początku omawia się pojęcie latinitas, które oznaczało nie tylko poprawną łacinę, lecz także wskazywało na treści ideowe antyku przekazywane za pomocą języka starożytnych Rzymian. W artykule prześledzono proces wykorzystania łaciny jako narzędzia pozwalającego na utrzymanie więzi społecznej. Badaniu poddano łaciński herbarz Orbis Polonus Szymona Okolskiego (Kraków 1641-1645). Okazało się, że język tego dzieła pełnił nie tylko funkcję informacyjną, lecz także perswazyjną, propagandową i emotywną. W konkluzji stwierdza się, że Okolski świadomie napisał swe dzieło w języku starożytnych Rzymian.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 55-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Latin and Greek in Contemporary Names of Human Medicines on the Polish Market
Autorzy:
Grzelak-Krzymianowska, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791389.pdf
Data publikacji:
2020-02-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
leki
nazewnictwo
farmacja
łacina
greka
medicines
names
pharmacy
Latin
Greek
Opis:
Łacina i greka w świecie współczesnego nazewnictwa farmaceutycznego w Polsce Celem artykułu jest ukazanie, że słowa pochodzące z łaciny i greki są nadal efektywnie wykorzystywane w polskiej terminologii farmaceutycznej na przykładzie nazw handlowych leków oraz form, w jakich owe terminy pojawiają się w interesującym autora nazewnictwie. Autor pracy definiuje pewne zauważalne i charakterystyczne paradygmaty pojawiania się form łacińskich i greckich, które występują w konkretnych wyodrębnionych w artykule grupach leków, wskazuje na pewne widoczne tendencje w zastosowaniu języków innych niż klasyczne oraz podkreśla, jak ogromne znaczenie ma łacina i greka w ciągle rozwijającym się polskim przemyśle farmaceutycznym.
The aim of the article is to show that Latin and Greek derived words are still effectively used in Polish pharmaceutical terminology. The study focuses on the trade names of medicinal products and the forms in which these terms appear in the above mentioned nomenclature. The author defines some noticeable and characteristic paradigms of the presence of Latin and Greek forms that occur in specific groups of medicines identified in the article, points to some visible trends in the use of non-classical languages and emphasizes the importance of Latin and Greek in the ever-growing Polish pharmaceutical market.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 3; 23-36
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od kontemplacji do twardych wymagań
Autorzy:
Sczaniecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047824.pdf
Data publikacji:
1972
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
łacina
pismo łacińskie
historia
paleografia
Latin
latin script
history
paleography
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 25; 244-250
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anathema in lateinischen Inschriften
Anathema in Latin Inscriptions
Autorzy:
Ehmig, Ulrike
Zawadzki, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947479.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
anatema
klątwa
inskrypcja
łacina
język łaciński
epitafium
anathema
curse
inscription
Latin
epitaphy
Opis:
A recently finished study of early Christian epitaphs that contain the term adiuro or coniuro to protect the tombs shows that ignoring these instructions would be penalized with a series of draconian punishments. Relevant curses and punitive formulas were borrowed from the Old and New Testaments. Inter alia the culprit should be punished by means of anathema, the eternal damnation. In recent years Konrad F. Zawadzki has intensively dealt with anathema in the literary sources of the early church and pointed out that the punishment was used in doctrinaire disputes against heretics. The use of the term in Latin inscriptions, which has not been studied so far, is the focus of this study. The eleven relevant inscriptions dating from the 6th to the 8th century are analyzed epigraphically and theologically. They are directed against moral offenses and point to a later expansion and popularization of the meaning of anathema.
Ukończone niedawno badania nad chrześcijańskimi epitafiami zawierającymi terminy adiuro lub coniuro zwracają uwagę na to, że owe epitafia – mające na celu chronić groby przed profanacją – grożą klątwą każdemu, kto ośmieliłby się naruszyć miejsce pochówku zmarłych. Używane w tym kontekście groźby i sankcje karne niejednokrotnie zapożyczano ze Starego lub Nowego Testamentu. Profanacje grobów podlegały między innymi anatemie, skazującej profanatorów na karę wiecznego potępienia. Konrad F. Zawadzki, który w ostatnich latach intensywnie zajmował się użyciem terminu „anatema” w źródłach literackich, zwrócił uwagę na to, że sankcja anatemy we wczesnej literaturze chrześcijańskiej stosowana była przede wszystkim w kontekście sporów dogmatycznych z heretykami. Użycie terminu „anatema” w łacińskich inskrypcjach, które do tej pory nie było jeszcze nigdy przedmiotem badań naukowych, a które w niniejszym przedłożeniu poddane jest szczegółowej analizie, ukazuje, że kara anatemy – skierowana przeciwko profanatorom grobów – dotyczyć mogła w pierwszej linii nie odstępstw dogmatycznych, ale przewinień moralnych. Prezentowane i omawiane w artykule jedenaście inskrypcji łacińskich zawierających termin „anatema” i datowanych na czas między VI a VIII wiekiem jest wymownym dowodem na to, że sankcja anatemy – początkowo stosowana jedynie w kontekście dogmatycznym – z biegiem lat zaczęła obejmować nowe „przeklęte” obszary.
Źródło:
Vox Patrum; 2019, 71; 185-208
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingua vulgaris. Między językiem łacińskim a językiem francuskim. Pozycja przydawki przymiotnej liczebnikowej
Lingua vulgaris. Between Latin and French. The Distribution of Numerals in the Function of Attributives
Autorzy:
Duliński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892215.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
łacina ludowa
ewolucja szyku
syntagma nominalna
ewolucja języka łacińskiego
późna łacina
Vulgar Latin
the evolution of the pattern
the nominal syntagma
evolution of the Latin language
Late Latin
Opis:
This article aims at the reconstruction of the evolution of the distribution of numerals in the function of attributive premodifiers within the noun phrase throughout the period of Late Latin. The analysis employs three source texts: Classical Latin (as a point of reference), Late Latin and Old French, respectively. The research results are presented in the form of charts.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 101-116
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The sixth renaissance and liturgical Latin in the 21st century
Szósty renesans a łacina liturgiczna w XXI wieku
Autorzy:
Pskit, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11855246.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
sixth renaissance
liturgical Latin
revival
digital revolution
szósty renesans
łacina liturgiczna
odrodzenie
rewolucja cyfrowa
Opis:
The paper is concerned with the notion of the sixth renaissance in relation to the status of Latin in the current linguistic landscape of the Roman Catholic Church. It argues that what amounts to be a revival of interest in Latin, especially as a liturgical language, though a marginal but at the same time dynamic phenomenon, may be regarded as an ecclesial analogue of the broader sixth renaissance. The factors that facilitate both revivals are presented, in particular the influence of the digital revolution. The discussion points to the symptoms of the renewed interest both in the Classical culture and languages and in liturgical Latin.
Artykuł omawia pojęcie szóstego renesansu rozumianego jako wzrost zainteresowania kulturą antyczną, a w szczególności antyczną greką i łaciną jako językami używanymi w mowie, oraz paralelnego względem niego odrodzenia łaciny liturgicznej w obrzędach rzymskokatolickich. Zwracamy uwagę na czynniki warunkujące oba zjawiska, w szczególności na pozytywny wpływ rewolucji cyfrowej jako narzędzia umożliwiającego potencjalny szósty renesans greki i łaciny oraz powrót do łaciny jako języka obrzędów w rycie rzymskim. Omawiamy też przejawy obu „renesansów”, wskazując między innymi na wpływ zainteresowania łaciną liturgiczną, zwłaszcza wśród młodszego pokolenia katolików, na współczesną angielszczyznę i polszczyznę.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2022, 2 B (26); 7-21
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Partykuły epistemiczne w Rocznikach Jana Długosza
Epistemic Particles in the Annals of Jan Długosz
Autorzy:
Koczarski, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036312.pdf
Data publikacji:
2021-04-16
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
particles
epistemic modality
Medieval Latin
Jan Długosz
Annals
partykuły
modalność epistemiczna
łacina średniowieczna
Roczniki
Opis:
Autor artykułu omawia użycie partykuł epistemicznych w Rocznikach Jana Długosza. Analizie zostały poddane zagadnienia ich dystrybucji w kronice oraz wzorców w obrębie literatury łacińskiej, z których Długosz mógł korzystać, wprowadzając partykuły do narracji. Uwagę poświęcono również zasięgowi oddziaływania partykuł epistemicznych w funkcji operatora modalnego oraz kwestii położenia tych leksemów w linearnym szyku zdania. Przeprowadzone analizy pokazują, że sposób użycia partykuł przez Długosza nie odbiega znacząco od normy językowej utrwalonej w łacinie klasycznej. Zasadniczy wywód został poprzedzony wstępem teoretycznym na temat badań nad partykułami w języku łacińskim i – ze względów metodologicznych i porównawczych – w języku polskim. W artykule wykorzystywane są bowiem propozycje terminologiczne i interpretacyjne wypracowane dla współczesnej polszczyzny przez Macieja Grochowskiego.
This article discusses the use of epistemic particles in Jan Długosz’s Annals, a work considered the greatest achievement of Polish medieval historiography written in Latin. The analysis focuses on particles in the quantitative and distributional aspects. The semantics of these particles, their role in the narrative of the Annals, their syntax (in particular their relationship with hosting utterances), as well as their position in the linear order of the sentence are discussed in detail. This study has shown that Długosz’s use of these particles does not differ greatly from the norms of classical Latin. In the introductory section of the article, the author presents research on Latin and Polish particles, using the latter in an examination of Latin examples. The author’s treatment of this subject is indebted to the terminological and methodological strategies developed by Maciej Grochowski, which are given here extensive application.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2021, 8; 1-16
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język sakralny wobec polskiego języka narodowego. Łacina
Latin as a sacral language in its relation to the Polish national language
Autorzy:
Sobczykowa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26440724.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Latin
sacred language
religious language
history
culture
łacina
język sakralny
język religijny
historia
kultura
Opis:
Artykuł dotyczy łaciny jako języka sakralnego w polskim obszarze kulturowym w historii i współcześnie. Szkicowo potraktowano w nim sytuację w innych obszarach kultury, takich jak semicki czy słowiański. Analizie zostały poddane status i funkcje łacińskiego języka liturgicznego w ujęciu historycznym i współcześnie – w odczuciu mówiących, teologów, językoznawców, filozofów religii. W tekście przedstawiono udokumentowanie łacińskiej twórczości średniowiecznych polskich kaznodziejów i troskę o rozumienie liturgii łacińskiej przez lud. Pokazano również rozpiętość między tendencjami do sakralizacji i desakralizacji, różnicę między rozumieniem werbalnym a duchowym, danym w rozmyślaniu.
Joanna Sobczykowa’s article deals with Latin as a sacred language in the Polish cultural area in history and today. Sobczykowa outlines the situation in other areas of culture, Semitic or Slavic. She examines the status and functions of liturgical Latin in history and today, by looking at opinions of speakers, theologians, linguists, and philosophers of religion. She also looks at documents in the form of Latin works by medieval Polish preachers and their concern for the understanding of the Latin liturgy by the people. Finally, she shows and stresses the difference between verbal and spiritual understanding present in meditation and that between the tendencies towards sacralization and desacralization.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-12
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Subjunctive—Indicative Opposition in Latin: A Contrastive Feature Hierarchy Approach
Opozycja trybu przypuszczającego i trybu oznajmującego w łacinie: teoria hierarchicznego uporządkowania cech dystynktywnych
Autorzy:
Jakielaszek, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050004.pdf
Data publikacji:
2021-03-29
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Latin verbal mood
morphosemantics
feature decomposition
feature hierarchy
łacina – tryb czasownika
morfosemantyka
analiza składnikowa
hierarchia cech
Opis:
The indicative—subjunctive distinction of the Latin verbal mood system
 has been subject to various analyses. The paper presents an approach relying on the concept of contrastive feature hierarchy, developing the idea
 of a featural decomposition of Latin verbal moods. A threefold distinction 
in terms of features [±realis], [±oblique] and [±irrealis] is proposed, with 
an elucidation of morphological and semantic counterparts of such features 
and combinations thereof, utilizing basic tools of the possible worlds framework. Consequences of the proposed approach for an analysis of synchronic and diachronic variation in the Latin verbal mood system are also briefly discussed.
Opozycja trybu oznajmującego i trybu przypuszczającego w łacińskim systemie czasownikowym jest przedmiotem wielu odmiennych analiz. Artykuł przedstawia podejście oparte na koncepcji hierarchii cech dystynktywnych i analizie składnikowej cech trybu czasownika w systemie łacińskim. Proponowana jest analiza na cechy [±realis], [±oblique] oraz [±irrealis], wraz z opisem wykładników morfologicznych tych cech i ich dopuszczalnych kombinacji oraz ze wstępną analizą ich semantycznych korelatów z wykorzystaniem podstawowych pojęć semantyki światów możliwych. Zwięźle dyskutowane są także konsekwencje proponowanego podejścia dla analizy synchronicznego i diachronicznego zróżnicowania w łacińskim systemie czasownikowym.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2021, 17; 63-79
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki łacińskiego tekstu Pisma świętego
The origins of the Latin text of Holy Scripture
Autorzy:
Królikowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363443.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Pismo Święte
łacina
greka
kultura starożytna
literatura łacińska
Holy Scripture
Latin
Greek
ancient culture
Latin literature
Opis:
Dzieje tekstu biblijnego stanowią jeden z ważnych wątków w dziejach kultury ludzkiej, a zwłaszcza kultury zachodniej. W szczególny sposób w te dzieje wpisała się wersja łacińska tekstu biblijnego, który, wychodząc od skromnych początków, stał się kluczowym elementem życia Kościoła i jego wielorakiego oddziaływania. Rekonstrukcja tych początków do czasów św. Hieronima, którego postać i dzieło na trwałe wpisały się w dzieje łacińskiego tekstu Biblii, stanowi przedmiot niniejszego opracowania. W szczególny sposób staramy się uchwycić, jakimi kryteriami literackimi i teologicznymi kierowano się przy opracowywaniu tekstu biblijnego w wersji łacińskiej i jakie było ich znaczenie. Zostaje podkreślony zwłaszcza wkład niektórych teoretyków, którzy w tym procesie teologicznym i kulturowym aktywnie uczestniczyli.
The history of the biblical text constitutes one of the significant threads in the history of humanity and especially in the history of the West. The Latin version of the biblical text has been particularly inscribed in history. This version, inconspicuous at the beginning, became the paramount element of the Church life and its diverse influence. The subject of this study is the reconstruction of those origins up to the times of St. Jerome, whose life and contribution were permanently inscribed in the history of the Latin text of the Bible. In particular, we endeavour to display what literary and theological criteria were applied while creating Bible’s text in Latin and what their meaning was. Concurrently, we try to emphasise the contribution of certain theorists who actively participated in this theological and cultural process.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2020, 6; 17-38
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce łaciny w liturgii Kościoła po Soborze Watykańskim II – analiza problemu i próba syntezy
Place of Latin in the Liturgy of the Church after the Second Vatican Council – Analysis of the Problem and Synthesis Attempt
Autorzy:
Szebla, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040495.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
łacina
Sobór Watykański II
Joseph Ratzinger
reforma liturgii
Latin language
Second Vatican Council
reform of liturgy
Opis:
Artykuł podejmuje problem obecności łaciny w liturgii Kościoła po Soborze Watykańskim II. Pomimo zaleceń zawartych w Konstytucji o liturgii łacina została wyłączona z życia Kościoła. Liczne świadectwa starożytnych autorów wyrażają przekonanie o wielkiej mocy i praktyczności łaciny w kulcie Bożym i wzajemnej komunikacji. Wypowiedzi papieży XX wieku zawierają pochwały tego starożytnego języka i zalecenie utrzymania go w obrzędach i edukacji (zwłaszcza w studium teologii). Po Soborze Watykańskim II doszło do „ofiarowania” (eliminacji) tego unitatis vinculum na rzecz specyficznie pojmowanej dostępność i zrozumiałości obrzędów. Niektórzy świeccy i duchowi pisarzy tamtych czasów nie pogodzili się z taką sytuacją. Szczególne miejsce zajmują tu wyjaśnienia J. Ratzingera, który miejscu łaciny w liturgii Kościoła poświęcił wiele uwagi w swoich licznych publikacjach.
The article takes up the problem of the presence of Latin in the liturgy of the Church after the Second Vatican Council. Despite the recommendations contained in the Constitution on the Liturgy, Latin was excluded from the life of the Church. The numerous testimonies of ancient authors convince about the great virtue and practicality of Latin in the worship of God and in the mutual communication. The statements of the Popes of the twentieth century include praise this ancient language and recommendation to keep it in the rites and education (especially in the study of theology). After the Second Vatican Council, there was the “sacrifice” (elimination) of that unitatis vinculum in favor of specifically conceived accessibility and comprehensibility of rites. Some lay and spiritual writers of those times do not agree with this situation. A special place have here explanations of J. Ratzinger, who in his numerous publications devoted much attention to the place of Latin in the liturgy of the Church.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 8; 159-171
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Latinitas curialis na przykładzie Epistulae gratulatoriae Benedykta XVI. Przybliżenia leksykalne i stylistyczne
Autorzy:
Gacia, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158114.pdf
Data publikacji:
2022-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
łacina kurialna
listy gratulacyjne Benedykta XVI
leksyka
cursus
curial Latin
congratulatory letters of Benedict XVI
vocabulary
Opis:
W opracowaniu omawia się wybrane aspekty współczesnej Latinitas ecclesiastica, szczególnie jej odmiany zwanej Latinitas curialis, w dziewięciu listach gratulacyjnych papieża Benedykta XVI. Autor analizuje słownictwo dotyczące głównego tematu listów – święceń kapłańskich i biskupich oraz ich jubileuszów, a także występowanie cursus, czyli systemu kadencji rytmicznych polegających na odpowiednim następowaniu sylab akcentowanych  i nieakcentowanych. Określenia święceń oraz ich rocznic pochodzą z dawnych tekstów źródłowych, tylko w mniejszym stopniu jest to słownictwo nowe; formuły błogosławieństw papieskich zamykających listy zachowują niezmienny kształt literacki, tradycyjne słownictwo i takąż stylistykę. Cursus obecny w łacinie kurii papieskiej, z niewielkimi przerwami, od końca antyku, w analizowanych listach występuje w swych czterech odmianach: cursus planus, velox, tardus i trispondaicus.
The study discusses selected aspects of the contemporary Latinitas ecclesiastica, especially its variation called Latinitas curialis, in nine congratulatory letters of Pope Benedict XVI. The author of the article analyzes the vocabulary related to the main topic of the letters - priestly and bishop ordination and their jubilees, as well as the occurrence of cursus, i.e. a system of rhythmic cadences consisting in the appropriate sequence of stressed and unstressed syllables. The terms for ordinations and their anniversaries come from very old source texts, only to a lesser extent this vocabulary is new; the formulas of papal blessings at the end of the letters retain the unchanged literary shape, traditional vocabulary and the same style. Cursus, present in the Latin papal curia, with slight breaks from the end of antiquity, appears in the analyzed letters in its four varieties: cursus planus, velox, tardus and trispondaicus. 
Źródło:
Vox Patrum; 2022, 83; 439-456
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy z perspektywy łacińsko-polskiego słownictwa prawniczego
Autorzy:
Trawińska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38630650.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bartholomeus de Bydgostia
sixteenth-century dictionary
Latin
legal vocabulary
Bartłomiej z Bydgoszczy
XVI-wieczny słownik
łacina
słownictwo prawnicze
Opis:
The aim of this article is to discuss relations between Latin and Polish at the lexical level. I present some difficulties in determining the meaning of words as exemplified by the legal vocabulary concerning the ius civile. The difficulties in question stem from the way Latin words are defined and from the nature of their Polish explications: the author of the dictionary specified Latin terms by means of synonymous Latin and Polish expressions. As a result, he produced sets of terms which refer to particular legal actions that are not further specified in the dictionary. Due to this use of loose Latin and Polish phrases and single words the meaning of some words cannot be precisely determined today.
Celem artykułu jest omówienie łacińsko-polskich relacji na płaszczyźnie leksykalnej. Na przykładzie słownictwa prawniczego z zakresu ius civile ukazano trudności związane z ustaleniem znaczenia wyrazów. Wynikają one ze sposobu definiowania łacińskich haseł i charakteru polskich objaśnień. Polega to na określaniu łacińskich terminów za pomocą innych, bliskoznacznych wyrażeń – zarówno łacińskich, jak i polskich. W ten sposób powstały zbiory określeń, dla których wspólną cechą jest to, że odnoszą się do czynności prawnej bliżej niedookreślonej na kartach słownika. Obecność łaciny i polskiego w postaci luźnych wyrażeń i pojedynczych słów wskazuje, że języki te w omawianym zakresie nie tworzą spójnej całości. Z tego powodu nie można dziś precyzyjnie ustalić znaczenia wszystkich wyrazów.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łacina po polsku, czyli glosa o niefortunnej hybrydzie "warunek sine qua non"
Latin in Polish or interlinear gloss on the unfortunate “warunek sine qua non” hybrid
Autorzy:
Gorzkowski, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174095.pdf
Data publikacji:
2022-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
warunek sine qua non
frazeologia
poprawność językowa
łacina w kulturze polskiej
phrasal idioms
linguistic correctness
Latin in Polish culture
Opis:
This draft is dedicated to the warunek sine qua non expression, which is pervasive in modern Polish language (both in scientific and sensu largo journalistic sources). The draft’s author explains in detail the mechanism of error of this popular lingual hybrid and reflects on the causes for the several decade-long popularity of this structure, notabene sanctionaed in normative linguistic compendiums, as well as numerous lexicons and dictionaries. The issue of this unfortunate error in this case has been silhouetted against the issue of awareness on proper and subtle use of Latin expressions, phrases, and idioms in scientific dissertations and media publications. This issue is extremely important in modern culture and fades in a terrifyingly fast manner.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 64-70
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies