Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "word order" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Szyk wyrażeń jako cecha dystynktywna w polu komentarzy metatekstowych: [Adv] mówiąc, _ vs Mówiąc [Adv], _
    Autorzy:
    Żabowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1633463.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    adverb
    quasi-participles
    metatextual commentaries
    word order
    Opis:
    The aim of this paper is to point to word order as a property differentiating linguistic entities in the class of metacommentaries. This property was not recognised in earlier analyses of quasi-participial structures with adverbs. As a result of the analyses, two arrangements have been distinguished, i.e. [Adv] mówiąc ([Adv] speaking) and mówiąc [Adv] (speaking [Adv]), which – along with linear and prosodic features – differ in terms of the following properties: a) syntactic and semantic, i.e. the set and form of adverbs, acceptable adverbial transformations, coexistence with negation; b) functional, i.e. the resultant of a quasi-participial operation vs. metatextual unit of the system, possibility to elide an adverb.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 778, 9; 21-37
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WPŁYW JĘZYKA ANGIELSKIEGO JAKO PIERWSZEGO JĘZYKA OBCEGO NA SZYK WYRAZÓW W ZDANIACH W JĘZYKU NIEMIECKIM JAKO DRUGIM JĘZYKU OBCYM U POLSKICH UCZNIÓW Z PODSTAWOWĄ ZNAJOMOŚCIĄ JĘZYKA NIEMIECKIEGO. ANALIZA BŁĘDÓW
    The Influence of English as the First Foreign Language on the Word Order of German as the Second Foreign Language in the Group of Polish Students with the Basic Knowledge of German Language. Error Analysis
    Autorzy:
    Hinc, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445036.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    interference,
    word order of German language, error analysis
    Opis:
    Presented paper is a report of a finished research that deals with the problem of interference in the multilingual acquisition of grammatical competence. The aim of the quantitative study was to investigate the influence of English as the first foreign language on the word order of German as a second foreign language in the group of Polish secondary school students with basic knowledge of German language.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2011, XIII; 49-57
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja "w czasie rzeczywistym": struktura tematyczno-rematyczna a teoria relewancji
    The Thematic-Rhematic Structure of Polish utterances from the perspective of "online" interpretation and Relevance Theory
    Autorzy:
    Sax, Daniel J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568128.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Thematic-Rhematic Structure
    Relevance Theory
    language processing
    sentence stress
    word order
    Opis:
    The paper examines the relationship between the abstractly understood Thematic-Rhematic Structure (TRS) of utterances, a theoretical approach initiated by Bogusławski (1977), and the "online" processing and interpretation of utterances in real time by the hearer. Focusin on three Polish examples, we propose a more dynamic approach to TRS based on ideas from Relevance Theory (Sperber and Wilson 1995), and redefine the notions "theme" and "rheme" in dynamic terms, from hearer's perspective. We present a formalis for modeling how the multi-level nature of TRS emerges out of real-time processing mechanisms: different theme-rheme divisions may arise at different (earlier or later) stages of processing. A main claim is that presuppositional and stylistic effects related to the flexibility of sentence stress position and word order in Polish can be explained well in such a dynamic model. On the sub-utterance level, both stress position and word order ("exponents" of TSR) serve to guide the hearer's investment of effort into positing and verifying hypotheses about the explicit and implicit content of the utterance as a whole, while processing by the hearer is still underway.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 2(8); 173-203
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przygotowanie materiałów do nauczania szyku w dydaktyce języka polskiego jako obcego: o problemach metodologicznych i praktycznych raz jeszcze
    Materials for teaching Polish word order to foreigners: methodological and practical problems revisited
    Autorzy:
    Gębka-Wolak, Małgorzata
    Walkiewicz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680348.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    język polski jako obcy
    szyk wyrazów
    nauczanie szyku w języku polskim
    materiały dydaktyczne
    Polish as a Foreign Language
    word order
    teaching Polish word order
    teaching materials
    Opis:
    The analysis presented in this paper is part of the on-going discussion concerning the role and forms of teaching Polish word order to foreigners. Our remarks stem from the problems and difficulties we encountered while preparing a textbook designed for teaching word order during PFL lessons. The first part of the article concerns selected methodological and practical issues, such as the relationship between written/spoken language and the linear order of utterances, the meta-language used for describing word order rules, as well as the difficulties connected with interpreting a given linear order as (un)acceptable, neuter or stylistically marked. We have also stressed the impact of linguistic interference on creating certain word order patterns. The second part of the paper provides practical teaching solutions, referring to each of the problems presented above.
    Artykuł stanowi głos w dyskusji nad rolą i kształtem procesu nauczania szyku w glottodydaktyce polonistycznej. Zawarte w nim uwagi inspirowane są pracą nad przygotowywanym podręcznikiem do nauczania szyku polszczyzny skierowanym do obcokrajowców. Część pierwsza przedstawia wybrane problemy metodologiczne i praktyczne dotyczące m.in. powiązania porządku linearnego z mówioną i pisaną odmianą języka, metajęzyka używanego w nauczaniu szyku, a także trudności z interpretowaniem poszczególnych układów linearnych jako poprawnych lub nieakceptowalnych, neutralnych lub stylistycznie nacechowanych. Podkreślono też rolę interferencji w procesie powstawania i interpretacji błędów szyku popełnianych przez obcokrajowców. Część druga odnosi się w sposób systematyczny do kwestii wymienionych wcześniej i przedstawia proponowane przez nas praktyczne rozwiązania poszczególnych problemów, możliwe do zastosowania w procesie dydaktycznym.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2019, 26; 373-386
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładniki struktury tematyczno-rematycznej w języku łacińskim
    Marks of the Thematic-Rhematic Structure in Latin
    Autorzy:
    Górska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567928.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    thematic-rhematic structure
    Latin
    word order in Latin
    emphatic theme
    emphatic rheme
    Opis:
    The aim of the article is to survey the markers of the thematic-rhematic structure in Latin. Since Latin is an inflected language with so called 'free' (or rather 'flexible') word order, the word order itself is the main marker of the thematic-rhematic structure. Besides word order, there are also other means serving as markers of theme or rheme in Latin. Rheme can be indicated by the cleft construction, well known in many languages. More varied markers serve to express the theme constituent. Among them there are the so-called correlative constructions qui/quod... is/id, syntactically independent propositional phrases de + ablativus, the so-called nominativus pendens, and the expression quod pertinent ad... However, the means mentioned above seem to be the emphatic markers of the thematic-rhematic structure.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 153-170
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenia przyimkowe z rzeczownikami 'miara', 'sposób', 'stopień', 'sens' na drodze do leksykalizacji
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049957.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-25
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    prepositional phrase
    instrumental
    word order
    lexicalization
    wyrażenie przyimkowe
    fraza narzędnikowa
    szyk
    leksykalizacja
    Opis:
    Autorka analizuje stopień leksykalizacji wyrażeń o postaci frazy przyimkowej w _ mierze, do _ stopnia, w _ stopniu, w _ sposób, na _ sposób, na _ sposoby, w _ sensie na podstawie ograniczeń nałożonych na element określający i jego położenia wobec elementów o postaci przyimka i rzeczownika. Wyrażenia te są zestawione z uznawanymi w leksykografii za synonimiczne frazami narzędnikowymi _INSTR miarą i _INSTR sposobem, _INSTR sposobami. Z punktu widzenia przyjętych kryteriów można uznać jedynie nieliczne z badanych wyrażeń za zleksykalizowane (mimo że większość z nich wykazuje preferencje względem wyrażenia określającego). Są to przede wszystkim wyrażenia o postaci frazy przyimkowej z zaimkowym elementem określającym.
    The author analyzes the level of lexicalization of the expressions that take the form of a prepositional phrase such as w _ mierze, do _ stopnia, w _ stopniu, w _ sposób, na _ sposób, na _ sposoby, w _ sensie. These expressions are compared with instrumental phrases _INSTR miarą and _INSTR sposobem, _INSTR sposobami that are regarded in lexicography as synonymous with the former. The analysis is based on tracing the restrictions imposed on a descriptive element and its position in the phrase. Even though most of the analysed expressions show preferences for a certain kind of a descriptive element, only few of them can be recognized as lexicalized. Those are mainly the ones taking the form of a prepositional phrase and including a pronominal descriptive element.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2022, 18; 225-246
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych
    Conjuncting particles as a subclass of metatextual units
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431721.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    partykuła
    partykuła spajająca
    spójnik
    szyk
    metatekst
    particle
    conjuncting particle
    conjunction
    word order
    metatext
    Opis:
    Autorka komentuje istniejące w polskim językoznawstwie opisy klasy partykuł spajających. Za podstawowe trzy kryteria wyróżniania tej klasy uznaje ich dozdaniowość, zależność od przedtekstu oraz zmienność pozycyjną. Zauważa, że partykuły spajające preferują pozycję w pobliżu (przed, po, a nawet wewnątrz) części tematycznej i często towarzyszy im silny przycisk prozodyczny na wyrażeniu tematycznym. Preferują one również dłuższe, zdaniowe konteksty. Zaproponowana w tym tekście interpretacja partykuł spajających sprowadza się do uznania ich za komentarze dotematyczne, wiążące to, co jest mówione o nowym obiekcie z tym, co zostało wcześniej powiedziane o czymś innym. Ponieważ tego typu wiązanie tematyczne jest interpretacyjnie bardziej wymagające niż wiązanie rematyczne (odbywające się wszak w ramach jednego nadrzędnego tematu), partykuły spajające wymagają, aby odpowiedni przedtekst był bezpośrednio przylegający do struktury T-R, którą one komentują.
    In this paper, the author tries to collect and comment on the statements that have been made in Polish linguistics on conjuncting particles. Among three main features of conjuncting particles that are discussed are: their adsentential nature, contextual dependency,and positional mobility. Conjuncting particles prefer placement near (before, after, and even within) a thematic part, are often accompanied by prosodic stress on a thematic expression, and prefer longer, sentential contexts. This paper proposes their interpretation as adthematic operators that link what is being said about a new topic to what has been said before on another topic. Because topic linking is more challenging for a conversational partner than conjucting rhemes (where a supreme theme ensures a bond between them), conjuncting particles require the relevant preceding context to be adjacent to the theme-rheme structure introduced by them.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 19; 169-183
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zdejmij okulary różowe!” – błędy w szyku zdania w polszczyźnie studentów ukraińskojęzycznych
    “Take off your glasses rose-coloured!” – on word order errors made by Ukrainian-speaking students in Polish
    Autorzy:
    Izdebska-Długosz, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170107.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    word order
    linguistic errors
    Ukrainians
    Polish as a Foreign Language
    szyk zdaniowy
    błędy językowe
    Ukraińcy
    język polski jako obcy
    Opis:
    W artykule przedstawia się jeden z typów błędów składniowych popełnianych w języku polskim przez studentów ukraińskojęzycznych. Są to błędy szyku wyrazów w zdaniu, w podziale na kilka mniejszych kategorii. Błędy szyku z czysto komunikacyjnego punktu widzenia nie zagrażają wzajemnemu porozumieniu się rozmówców, dlatego zagadnienia szyku w polszczyźnie są marginalizowane w podręcznikach i innych materiałach nauczania języka polskiego jako obcego. Tymczasem błędy te są wybitnie interferencyjne, stanowią typ kalek składniowych i jako takie mogą łatwo ulegać fosylizacji. Ponadto przynoszą one niezamierzony przez nadawcę efekt stylizacyjny, komiczność czy też wrażenie dziwności, nienaturalności. Wydaje się zatem celowe włączenie ćwiczeń doskonalących umiejętność stosowania właściwego szyku wyrazów w zdaniu do stałego zestawu zadań gramatycznych. W artykule zaprezentowano kilka ćwiczeń tego typu z najnowszej autorskiej publikacji dla Słowian wschodnich.
    The article presents a syntax error made by Ukrainian-speaking learners of Polish. Word order errors have been divided into a few smaller categories. From the perspective of effective communication, word order errors do not hinder the mutual understanding of the interlocutors. Therefore, course books and other Polish as a Foreign Language teaching aids marginalise the question of word order in Polish. However, those errors are deeply rooted in language interference, as they are a type of syntactic calques and are prone to become fossilised. Furthermore, they coincide with an unintended stylisation effect, drollery, oddity or abnormality. Thus, including word order exercises in a standard set of grammar exercises seems to be necessary. The article presents a couple of exercises of such type deriving from the author’s latest publication for East Slavs.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2022, 8; 37-48
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonalna interpretacja tekstów historycznych. Dwa typy tekstów prolepsy w języku greckim na przykładzie Medei Eurypidesa (248-249) i Ewangelii wg św. Jana (12, 12-13)
    Functional Interpretation of Ancient Texts. Two Types of Greek Prolepsis in Medea by Eurypides (248-249) and in the Gospel of St. John (12, 12-13)
    Autorzy:
    Sobotka, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567884.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    functional analysis
    theme
    rheme
    word order
    Greek
    Latin
    particle
    conjunction
    gár
    dé
    prolepsis
    Medea
    the Gospel of St. John
    báion ‘palm branch’
    foĩniks I ‘palm tree, palm branch’
    foĩniks II ‘phoenix’
    Opis:
    The two parts of the article analyse the possibilities of a functional interpretation, in terms of the theme-rheme devision, of ancient texts. The author discusses examples from Classical Greek and Latin as well as New Testament Greek, especially their word order, grammatical and lexical features. On this basis he proposes an analytical approach to the description of the linguistic values connected on some degree with the communicative structure of these examples. The contextual procedures of indicating markers of thematic or rhematic elements of the sentences in question should be compared with conclusions drawing on the grammatical and semantic observations on the sentence constituents. The determination of theme and rheme exponents must be made - depending on the language - by verifying the means of coding information structure, relevant to the given language, text type, and time of its composition. A complete description of these means should be proceeded by detailed investigation of, for example, in the case of Ancient Greek: standard and contrastive word order, initial positions of utterances (including semantic descriptions of items involved in these positions), functions of the particles, conjunctions, articles, adverbs, personal pronouns, anaphors et al., syntactic and semantic roles of the constituents, etc. The second part of this article considers information status and value of Greek prolepsis. The author distinguishes morphological, syntactic and lexical prolepsis. The las two types are discussed using examples from Medea by Eurypides and the Gospel of St. John. The first example represents syntactic prolepsis, the second one - lexical. Neither the pronoun ἡμᾶς 'we' from Medea, nor the noun φοινίκων 'palm branches' from St. John's Gospel are thematic as claimed by some researches. Both syntactic and lexical prolepsis are components of a different level of utterances than the material one. The author postulates to consider them as rhematic rather than thematic. Prolepsis functions like quotation which comments on the whole utterance.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 53-85
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O warsztacie tłumacza sandomierskiego przekładu Pensées B. Pascala
    On the Workshop of the Sandomierz Translation of Blaise Pascal’s Pensées
    Autorzy:
    Hałoń-Gnutek, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945398.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    figury retoryczne
    model zdania
    moralistyka
    obraz poetycki
    przekład
    retoryka
    składnia
    styl periodyczny
    szyk wyrazów
    warsztat
    wyobraźnia
    rhetorical figures
    sentence model
    moralisation
    poetic image
    translation
    rhetoric
    syntax
    periodic style
    word order
    workshop
    imagination
    Opis:
    The translation of Blaise Pascal’s „Pensées”, especially confrontation with this work on the stylistic and rhetorical level, is a challenge that calls for talent and workshop skills. Among the European translators of the work, we find an unknown author who had translated “Pensées” into Polish. The translation was found in the collections of the Library of the Theological Seminary in Sandomierz. The manuscript is likely to have been written among the Radom piarists in the second half of the eighteenth century. It was based on the Paris edition of “Pensées” in the so-called Port-Royal composition in its version after 1678 and before 1761. The style of the anonymous translator is not absolutely pure. On the one hand he writes briefly and with reticence, avoiding exaggerated ornaments. He clearly sought to render the style and model of Pascal’s sentence in his translation (his syntax and word order). It happens, however, that he gives in to moralistic persuasion and in some more difficult places he aspires to clarify the intentions of the French author, which leads to redundant repetitions. The poetic images preserved in the translation are not so plastic and suggestive as in the original. It seems that the translator fails to perceive in it some values that enrich the discourse and therefore he weakens their expression. In many places he depreciates also rhetorical ornamentation and withdraws the baroque style. His strategy of translation is therefore in the line of strictly eighteenth-century stylistic and rhetorical tendencies by which to shape expressions.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 181-205
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompozycja wypowiedzi w ujęciu greckiej szkoły retorycznej
    Komposition der Rede in Anlehnung an die Griechische Schule der Rhetorik
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127739.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    grecka szkoła retoryczna
    budowa wypowiedzi
    kompozycja mowy
    Koraks i Tejzjasz
    Retoryka Arystotelesa
    części mowy
    argumentacja retoryczna
    schemat wypowiedzi
    naturalny porządek wypowiedzi
    artystyczny porządek wypowiedzi
    Greek rhetorical school
    construction of speech
    speech composition
    Corax and Teisias
    Aristotle’s Rhetoric
    parts of speech
    rhetorical argumentation
    rhetorical speech model
    ordo naturalis – natural order of things
    ordo artificialis – artificial word-order
    Opis:
    Die Frage nach, was sich in einer Rede befinden soll und wie die einzelnen Teile des Inhalts geordnet werden müssen, war präsent schon in der frühen Rhetorik und galt immer als der Interessengegenstand in diesem Bereich des Wissens. Seit den legendären Korax und Teisias, über die Lehren der ersten Sophisten, Isokrates und Platon, Vertreter der zweiten Sophistik, Aristoteles, bis zu Hermagoras und Hermogenes, war die Redestruktur der Gegenstand von rhetorischen Untersuchungen und Besprechungen. Zuerst bediente man sich der sogenannten „natürlichen Ordnung der Dinge“ (ordo naturalis), also der angeborenen und oft unaufgeklärten Art und Weise von Schilderung eines Sachverhalts. Später teilte man die Rede in einzelne Teile, unter denen als fundamental Darlegung des Sachverhalts und Beweisführung gelten, was bei Aristoteles πρόϑεσις und πίστις genannt wird. Diesen zwei Grundelementen wurden noch andere zugegeben und das waren die Einleitung (προ- οίμιον), Erzählung (διήγησις), Vorwürfe (διαβολῆ), Das Entkräften von Argumenten des Gegners (λύσις), die Fragenstellung (ἐρώτησις) und der Redeschluss (ἐπίλογος). Die Zahl dieser Elemente ist jedoch bei verschiedenen Autoren unterschiedlich. Was noch betont werden soll, ist, dass die Redestrukturen nicht im Widerspruch zueinander stehen. Sie entwickeln die von den Vorgängern ausgearbeiteten Konzepte.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 241-262
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbiory misyjno-etnograficzne Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego
    Autorzy:
    Śliwka, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044739.pdf
    Data publikacji:
    1977
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    werbiści
    zgromadzenie
    zbiory
    muzeum
    okres międzywojenny
    etnografia
    misje
    Society of the Divine Word
    order
    repertory
    museum
    inter-war period
    etnography
    mission
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 34; 181-190
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Argumenty w debacie o słowie na M. jako przejaw ideologii językowych
    Arguments in the Debate over the M-word (Murzyn) as Manifestation of Language Ideologies
    Autorzy:
    Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
    Michalak, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167067.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    M-word
    lingustic ideology
    social order in language
    linguistic correctness
    słowo na M.
    ideologia językowa
    społeczny ład języka
    kryteria poprawności językowej
    Opis:
    W artykule analizujemy dyskusję na temat słowa na M. (Murzyn) toczącą się w portalu Facebook latem 2020 roku. Badamy uzasadnienia stanowisk pojawiających się w tej debacie, przy czym uzasadnienia w naszym ujęciu to wszelkie sformułowania wyrażające roszczenie do ważności wypowiedzi. Wypowiedzi opisujemy z perspektyw socjologicznej i lingwistycznej, staramy się przy tym zrekonstruować wpisane w nie koncepcje społecznego ładu języka oraz ideologie językowe. Za Jürgenem Habermasem wykorzystujemy w analizie socjologicznej Weberowskie koncepcje działania społecznego i typologię legitymizacji władzy. W analizie lingwistycznej sięgamy po pojęcie ideologii językowej w rozumieniu Michaela Silversteina. Omawiamy sześć typów uzasadnień, różniących się przede wszystkim wyobrażeniami na temat społecznego ładu języka. Jeden typ zakłada, że ten ład jest legitymizowany charyzmatycznie, przy czym jest to charyzma pierwszych osób: mówiącego („ja”) lub grupy, z którą mówiący się identyfikuje i w imieniu której się wypowiada („my”). Trzy typy odpowiadają modelowi legitymizacji tradycyjnej: odwołanie do społecznie uznanego autorytetu człowieka lub dzieła, uznanie dotychczasowego uzusu za naturalny i – z natury – za lepszy niż zmiana językowa oraz odwołanie do dobrych osobistych wspomnień jako do argumentu za dotychczasowym uzusem. Wyróżniamy dwa typy uzasadnień dające się sklasyfikować jako legalistyczne lub racjonalne: odwołanie do autorytetu instytucji oraz intelektualne poszukiwanie reguły językowej przesądzającej o dopuszczalności lub niedopuszczalności słowa na M. Ideologie językowe leżące u źródeł poszczególnych wypowiedzi odtworzyłyśmy na podstawie eksplikatur i mocnych implikatur (w teoriorelewancyjnym rozumieniu tego terminu). Większość z nich okazała się zbliżona do tradycyjnych kryteriów poprawności językowej. Natomiast sami specjaliści w zakresie kultury języka nie są postrzegani ani jako charyzmatyczni przywódcy, ani nawet jako autorytety, a ich opinie bywają kwestionowane. Analiza wykazała, że nie da się odtworzyć z wypowiedzi dyskutantów powszechnie uznawanego społecznego ładu języka. Przeciwnie – jawią się oni jako zwolennicy różnych, często wykluczających się ideologii językowych.
    In this article, we analyze a Facebook debate over the M-word (Murzyn), which traditionally has denoted a Black person in Polish, but nowadays tends to be considered offensive, at least by a number of Polish speakers. The debate took place in the summer of 2020. We focus on how people who participate in the debate justify their positions. We understand justification as a claim to legitimacy contained in an utterance. We analyze the utterances from a sociological and linguistic perspective, aiming at a reconstruction of the ideas of social order and language ideologies they express. Following Jürgen Habermas, we employ a Weberian concept of social action and the typology of legitimate rule in our sociological analysis. In our linguistic analysis, we rely on the concept of language ideology of Michael Silverstein. We have identified six types of justifications that differ in terms of the social order of language they propose. One of the types assumes that the order arises from charismatic legitimization, and more specifically, on the charisma of first persons: the ‘I’ of the speaker or the ‘we’ of a group which the speaker identifies with. Three types correspond to traditional legitimization: reliance on the socially recognized authority of a person or work; claims that the way the word has been used is natural and therefore superior to any innovation; and reliance on (good) personal memories as justification for on-going use of the M-word. We have further identified two types of justification which can be classified as legal-rational: an appeal to institutional authority, or an intellectual quest for a language rule that would determine appropriateness of the M-word. We have reconstructed linguistic ideologies underlying each utterance based on explicatures and strong implicatures in the Relevance-Theory sense of the terms. Many of these ideologies show a remarkable similarity to traditional criteria of linguistic correctness used in judgements on grammar and style. However, the linguists who specialize in prescriptive grammar are considered neither charismatic leaders nor socially recognized experts. The analysis has shown that no generally accepted social order of language could be reconstructed. Quite to the contrary, the people who participated in the discussion are proponents and advocates of divergent, often mutually exclusive, linguistic ideologies.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2022, 36, 1; 29-44
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies