Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sarmatyzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Sarmatyzm i Prusy w XVIII i początku XIX wieku
Autorzy:
Łukasiewicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603023.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Sarmatyzm
absolutyzm oświecony
klientela
poddaństwo
Opis:
Historia polsko-pruska oceniana była dotąd z perspektywy obronnej, wyniesionej z czasów rozbiorów. Prowadziło to do typowej we wrogich relacjach przesadnej diabolizacji przeciwnika. Diabolizacja umiarkowana była już bardziej uzasadniona. Pruskie działania modernizacyjne były lekceważone albo przemilczane. W końcu jednak pojawiła się historiografia modernizacyjna, do której należała nawet konserwatywna szkoła krakowska, ale i endeckie, a wiec modernizacyjne pisarstwo historyczne Władysława Konopczyńskiego i Adama Skałkowskiego, ukazujące Sarmatyzm jako feudalny anachronizm i modernizację absolutystyczną, a więc odgórną w Prusach (von oben). Ten nurt utrzymuje się w historiografii do dzisiaj, jednak funkcjonuje też częsta multikulturowa perspektywa odrębności, inności, a nie niższości Sarmatyzmu.Autor uważa za konieczne weryfikację tego stanu rzeczy i charakterystykę działań reformatorskich, dzięki którym w 1918 r. dystans między poziomem rozwoju cywilizacyjnego ziem zaboru pruskiego i rosyjskiego od 1793 r. bardzo wzrósł. Następnie wskazuje na kilka elementów takiej analizy.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 76
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sarmacja i sarmatyzm w kulturze polskiej XVII stulecia w świetle opinii badaczy
Sarmatia and Sarmatism in the Polish Culture of the 17th Century in the Light of the Researchers Opinions
Autorzy:
Żukowska, Ewa Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953894.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sarmatyzm
sarmacja
kultura sarmacka
Sarmatism
Sarmatia
Sarmatian culture
Opis:
The present work devoted to Sarmatia and Sarmatism in the 17th century Polish culture aims at showing the facts about what Sarmatia was in the historical sense, what its real geographical situation was, in what way the Sarmatian myth originated and what the noblemen's ideology of Sarmatism consisted in. It also presents historians' opinions of Sarmatism as a noblemen's cultural current. The 17th century Sarmatism grew from the noblemen's need to prove their `splendor'; it also served protecting its privileges. It swerved from the historical facts, but owing to those longings it worked out its own, special culture, which impressed a clear mark on the national culture. Sarmatism derived inspiration from two separate cultures of the East and the West; it also reached for Polish national folklore, in this way blurring the borderlines of the particular social states, which it – on the other hand – watched so jealously. It borrowed elements of fashion, clothes, the army and ornaments from the Turkish Orient; the Church art eagerly took motifs from the rich Orthodox Church as far as rites and ornaments are concerned; and in art and architecture influences can be seen of the Italian mannerism. In literature the noblemen's Sarmatism created new literary genres: narrative, grotesque and ones connected with memoirs. On the other hand, Polish Christmas carols are derived from folk culture. Sarmatism is also a certain lifestyle and a style of manners of the 17th noblemen, that is often called Old-Polish culture.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 2; 71-79
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kręgu historiografii czasów saskich
In the Circle of Historiography at the Saxon Times
Autorzy:
Prabucki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309966.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Sarmatism
Szymon Majchrowicz
Jesuits
historiosophy
sarmatyzm
jezuici
historiozofia
Opis:
W niniejszej recenzji została omówiona książka Piotra Sebastiana Ślusarczyka pt. Horyzonty erudycji. Studium o „Trwałości szczęśliwej królestw” Szymona Majchrowicza. Wartość poznawcza tej publikacji jawi się w jej nieprzeciętnym podejściu do materii historiograficznej, niezwykle często marginalizowanej przez badaczy zajmujących się późnobarokowym dziedzictwem literackim. Recenzja koncentruje się na ukazaniu erudycyjnego charakteru monografii Ślusarczyka, przede wszystkim badaniu antecedencji idei eksplikowanych w dziele jezuity, a także podejmuje polemikę z autorem w kwestii „sarmackości” traktatu Szymona Majchrowicza.
The review describes Piotr Sebastian Ślusarczyk’s book entitled Horizons of erudition. A study on Szymon Majchrowicz’s Trwałość szczęśliwa królestw. The cognitive value of this publication is manifested in its extraordinary approach to historiographic matter which is extremely often marginalized by researchers studying the late Baroque literary heritage. The review focuses on showing the erudite nature of Ślusarczyk’s monograph first of all examining the antecedents of the ideas explicated in the Jesuit’s work and also polemics with the author about the „Sarmatian nature” of Szymon Majchrowicz’s treatise.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 410-416
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie tylko ksiądz Marek – kapłani w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego
Not only Father Marek—Priests in Soplica’s Souvenirs by Henryk’s Rzewuski
Autorzy:
Bojko, Pelagia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038290.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
romantyzm
sarmatyzm
gawęda
kapłan
romanticism
Sarmatism
storytelling
priest
Opis:
Romantyczna gawęda szlachecka jest szczególnym gatunkiem literackim, odsłaniającym specyfikę polskiej kultury sarmackiej, w której religijność i poczucie wspólnoty budzą kontrowersje. Kapłaństwo jako czynnik integrujący społeczność sarmacką i kapłan jako postać należąca do tej społeczności, a zarazem pełniąca w niej funkcje mentora i przewodnika, to temat omawiany w artykule. Kwestia postrzegania kapłana i jego roli w środowisku okazuje się skomplikowana, jej omówienie uzupełnia obraz sarmackiej szlachty i jej kultury.
The romantic noble tale is a specific literary genre, revealing the specifics of Polish Sarmatian culture, in which religiosity and a sense of community are controversial. Priesthood as a factor integrating the Sarmatian community and the priest as a figure belonging to it, and also acting as a mentor and guide is the topic discussed in this research paper. The perception of the priest and his role in the community turns out to be complicated. Its discussion completes the picture of the Sarmatian nobility and its culture. 
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 13-24
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barokowe (i nie tylko) czasy Harasymowicza
(Not only) Baroque Times of Harasymowicz
Autorzy:
Siewierski, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597056.pdf
Data publikacji:
2017-09-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Harasymowicz
barok
tradycja
poezja narodowa
sarmatyzm
baroque
tradition
national poetry
sarmatism
Opis:
Artykuł analizuje świadomą barokowość poezji Jerzego Harasymowi- cza. Początkowe oczarowanie twórcy tą epoką szybko przerodziło się w autentyczną fascynację znajdującą swój wyraz zarówno w podej- mowanej tematyce, jak i stosowanych środkach artystycznego wyrazu. Bogactwo i soczystość słownictwa, a także monumentalność przedsta- wianych obrazów idą w parze z celnością dowcipu i grą z konwencją. Barokowość poezji Harasymowicza to jednak coś więcej niż sama wir- tuozeria opisu i metafor. Jest to forma sprzeciwu wobec programowej uniformizacji i standaryzacji socrealizmu. Odwołanie do „poezji na- rodowej” będącej według poety w ogromnej mierze kontynuacją tra- dycji baroku jest także próbą rozliczenia się z dziedzictwem wieków, podjęciem tematu narodowego rachunku sumienia.
The article focuses on the analyse of the intentional baroque style of Jerzy Harasymowicz’s poetry. The artist’s initial disappointment with the period turned into an actual fascination, which could be seen through the topics of his poems as well as the literary devices. The richness of the used vocabulary and the monumental images come together with his accurate humor and tampering with conventional rules. The baroqueness of the Harasymowicz’s poetry is somewhat more than just a mastery of descriptions and metaphors. It is a form of defiance against uniformization and standarization as the results of implementation of socrealism. The reference to the „national poetry”, which according to the poet was a continuation of the baroque tradi- tion, is also an attempt to undertake the act of national examination of conscience.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2017, 18, 3; 117-126
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejawy sarmackiej religijności w relacjach cudzoziemców odwiedzających Rzeczpospolitą w XVIII wieku
Autorzy:
Piotrowiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030350.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
sarmatism
religiousness
Enlightenment
travel journals
stereotype
sarmatyzm
religijność
oświecenie
dziennik podróży
stereotyp
Opis:
The main purpouse of this article is to elaborate how the foreigners who visited Poland during the 18th century described the religious life of the Polish nobility. The author analyses travel journals written by Johann Joseph Kausch, Johann Erich Biester, Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre, William Coxe, Nathaniel William Wraxall, Joseph Marshall and James Harris. It is shown that the foreigners accused Polish nobles of bigotry and superficial religiousness. Moreover, they criticised the theatralisation of the Christian liturgy in Poland, although after the Council of Trident it was a common phenomenon in Europe. It is also proven that the foreigners demonstrated their indifferent attitude towards the idea of Poland as "antemurale christianitatis" and blamed the members of the Bar Confederation for cruelty and religious fanaticism. In conclusion, it is said that the foreigners created a false, simplified description of Sarmatian religiousness. The main reason of that was their general lack of understanding of Polish culture and mentality.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 401-412
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SARMATYZM – PROJEKT NIEDOKOŃCZONY?
SARMATISM – AN UNFINISHED PROJECT?
Autorzy:
Nakoneczny, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911627.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sarmatism
postcolonial studies
Polish identity
Ewa Thompson
Jan Sowa
sarmatyzm
badania postkolonialne
polska tożsamość
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienie aplikowalności sarmatyzmu, jego ideologii, wrażliwości i obyczajowości etc., do współczesnego polskiego dyskursu tożsamościowego. Odniesieniem dla podjętych rozważań są głównie prace Ewy Thompson i Jana Sowy. Naczelna idea artykułu wyraża się w przekonaniu, że traktowanie sarmatyzmu jako projektu autonomicznego (Thompson) bądź jako formy tożsamości, którą da się zrestytuować (neosarmatyzm), jawi się jako bezcelowe. Każda (re)interpretacja sarmatyzmu powinna być obliczona na realizację w ramach określonej celowości (kultura artystyczna, dyskurs akademicki etc.).
The article addresses the problem of the applicability of sarmatism, its ideology, sensitivity, lifestyle, etc., to the contemporary Polish identity discourse. The reference for the considerations is mainly the works of Jan Sowa and Ewa Thompson. The main idea of the article is that the treatment of sarmatism either as an autonomous project (Thompson) or as a recoverable identity (neosarmatism) is impossible and pointless. Any (re)interpretation of sarmatism should take into account the specific purposefulness that can be realized in a specific field (artistic culture, academic discourse, etc.).
Źródło:
Porównania; 2017, 21, 2
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozorna unia… Rzeczpospolita, Polacy i rodzina narodów słowiańskich w Wywodzie Dembołęckiego (geneza – znaczenie – predestynacja)
Autorzy:
Sztyber, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031016.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
national megalomania
Wojciech Dembołęcki
Sarmaticism
Polish philosophy of history
megalomania narodowa
sarmatyzm
polska historiozofia
Opis:
The sketch is an attempt at presenting Wojciech Dembołęcki’s views (contained in Wywód jedynowłasnego państwa świata [Treatise on the only True Country of the World]) on some issues, especially political issues, concerning the authority of Poles and its origin. The book published in 1633 (Warsaw) seems to be very controversial for its reader may find a lot of megalomaniac concepts often based on presumptions, historical usurpations, re-interpretations or simply naive etymology. The mentioned manipulations in the sphere of philosophy of history allowed the author to come to incredible conclusions. The fundamental one is connected with the first ever language that was spoken in paradise. The Franciscan writer convinced it was the Slavic tongue (“słowiański” from the Polish “słowo” – “word”), in effect Slavs must have been the oldest people of the world. There are numerous consequences of such an assumption, nevertheless the Poles were particularly privileged – as noble descendants of Adam and Eve – and only they participated in the mankind development process, they were responsible for civilization achievements, founded first ever cities, established the state system (and even regalia), defeated various military powers in the past, etc. Therefore, they allegedly had an exclusive right to rule countries and nations of the whole globe. This is the most important message of the book in question, although the author himself probably did not believe in his own imaginary theory fabricated just for show and because of overly ambitious Polish noblemen’s needs.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 220-234
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria edukacji Floriana Bochwica. Szkic z zakresu historii kultury
Florian Bochwics Theory of Education from the Perspective of History of Culture
Autorzy:
Puchta, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459661.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Florian Bochwic
Bronisław Trentowski
Sarmatyzm
konserwatyzm
tradycjonalizm
inteligencja
prowincjonalna
Sarmatism
conservatism
traditionalism
provincial intelligentsia
Opis:
W artykule referuję poglądy na edukację Floriana Bochwica, mało znanego polskiego filozofa żyjącego w XIX w.. Właściwa edukacja opierać się miała według niego nie tylko na zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ale przede wszystkim na moralnym doskonaleniu jednostki, której celem jest bycie pożyteczną dla społeczeństwa oraz życie podług wartości religijnych. Kulturową tożsamość F. Bochwica wyznaczała jego pozycja społeczna – z jednej strony był on kontynuatorem tradycji sarmackiej, z drugiej – przedstawicielem polskiej inteligencji prowincjonalnej.
Paper concentrates on reconstruction of pedagogical views of Florian Bochwic, a li le-known Polish philosopher of the 19th century. Proper education, according to him, should consist not only in obtaining knowledge and practical skills, but above all in moral education of a person. The aim of an individual is to be useful to the society, as well as to conduct his or her life according to religious values. Cultural identity of F. Bochwic is characterized by his social status. On one hand he was a continuator of Sarmatism, on the other he was a representant of Polish provincial intelligentsia.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 23-28
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sarmatyzm i biedermeier. Granice, cezury, przepływy. W kręgu galicyjskich spadkobierców Soplicy
Sarmatism and Biedermeier. Borders, Time Frames, Shifts and Changes. Within the Circle of Soplica’s Galician Heirs
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194048.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
romantyczny sarmatyzm
biedermeier
kultura polska XIX wieku
Romantic Sarmatism
Biedermeier
19th-century Polish culture
Opis:
Prezentowany tekst jest propozycją interpretacji dostrzeżonej interferencji dwóch nurtów dziewiętnastowiecznej kultury polskiej: romantycznego sarmatyzmu i biedermeieru jako przykładu dyfuzji kulturowej, której efektem staje się zredefiniowana kulturowa tożsamość polskiego ziemiaństwa drugiej połowy XIX w. Na przykładach dzieł literackich, określonych jako krąg spadkobierców Pamiątek Soplicy Henryka Rzewuskiego, pokazuję nie tylko ewolucję dawnej tradycji szlacheckiej w kontekście zmian społecznych i kulturowych, jakie przynosi XIX w., ale przede wszystkim wydobywam znaczenie biedermeieru jako ważnego impulsu kulturowego, który modernizował tradycję szlachecką i otwierał ją na kulturowe procesy zachodzące w dziewiętnastowiecznej Europie. Kulturowa dyfuzja zachodząca między romantycznym sarmatyzmem a biedermeierem pozwala mi wskazać niezbyt wyraźnie dostrzegane z perspektywy typowych ujęć historii kultury polskiej XIX w. geograficzne granice występowania zjawisk kulturowych oraz czasowe cezury ich trwania, zwracam też uwagę na wydarzenia społeczne, które inicjowały kulturowe przepływy w obrębie kultury polskiej XIX w.
The article is a suggestion for a possible interpretation of an identified interference of two currents − Romantic Sarmatism and Biedermeier which marked their presence in the 19th-century Polish culture. The currents provide an example of cultural diffusion which results in redefinition of the cultural identity of Polish gentry of the second half of the 19th century. Based on literary works defined as the circle of heirs of Pamiątki Soplicy [Soplica’s Memoirs] by Henryk Rzewuski, the article portrays not only the evolution of the old-time szlachta (Polish gentry) tradition in the context of ongoing social and cultural changes brought by the 19th century but most of all it extracts the essence and meaning of Biedermeier as a crucial cultural impulse which modernised the tradition of szlachta (Polish gentry) and ushered it into the cultural processes taking place in the 19th-century Europe. This cultural diffusion which is apparent in the relationship between Romantic Sarmatism and Biedermeier makes it possible to outline the geographical borders of cultural phenomena as well as their time frames which are indistinct when looked into only from the perspective of commonly accepted mainstream history of the 19th-century Polish culture. Also, the article pays attention to the social changes which initiated shifts and movements within the Polish culture of the 19th century.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 161-182
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neosarmatyzm I nowoczesność – próba doprecyzowania zagadnienia
Neosarmatism and modernity. An attempt to clarify the link
Autorzy:
Bohuszewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048357.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Sarmatism
Neosarmatism
modernity
anarchism
postcolonialism
heritage studies
sarmatyzm
neosarmatyzm
nowoczesność
anarchizm
postkolonializm
studia nad dziedzictwem
Opis:
The article is a response to the fragments of Adam Kubiak’s book Rzeczy mniejsze. Dysformia i fiasko: semi-peryferyjne formy kultury (Small Things. Dysformia and Fiasco: Semi Peripheral Forms of Culture) in which the author critically refers to the idea of Neosarmatism. It thus aims to explain the logic behind the concept as well as clarify the relationship between Neosarmatism (as well as Sarmatism) and modernity.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 75-93
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies