Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "oral tradition" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Filozof czyta teksty kultury, albo dlaczego zapominamy o Kołakowskim
    Philosopher Reads Culture Textes or Why We Forget about Kołakowski
    Autorzy:
    Czyżak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578995.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    European identity
    oral tradition
    dialogu
    Opis:
    The main goal of the article is approaching the peculiar character of Leszek Kołakowski’s textual activities. Polish philosopher used the most important textes of European culture (especially the Bible) to create his own works — renarration of myth was a vehicle to understanding contemporary problems. His compositions were also connected with oral tradition and philosophy of dialogue. Those choices had also genological effects — in Kołakowski’s litterary and popularizing output prevailed lectures, tales, sermons, parables and allegories.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2016, 59/120 z. 4; 63-71
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KOBZIARZE-BANDURZYŚCI W KULTURZE I HISTORII NARODU UKRAIŃSKIEGO
    A Role of Bandurists in the History and Culture of Ukrainian Nation
    Autorzy:
    Kościółek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445092.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    bandurists,
    oral tradition,
    Ukraine,
    Romantic
    Opis:
    The article presents the importance of vagrant singers (bandurists) who are using bagpipes or bandura string instrument in history and culture of the Ukrainian people. I have been focusing not only on the development of the instruments used by singers itself, but also on the oral tradition that is carried out in their performances. Emphasis has been placed on showing their art during the Cossacks historical era as beyond doubt in this period it developed in Ukraine the most. This was primarily caused by the emerge of the guilds gathering singers. The special attention was given also to the Romantic period in which pipe playing has been vastly landmark in works of the most important Ukrainian writers and painters. I discussed also a period of persecution and manslaughter over this particular group of artists during the Soviet times, which greatly hampered the further development and heritage of pipe playing. Hopefully it gets slowly reborn in the independent Ukraine.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 203-209
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja dwóch książek o powstaniu państwa Zulusów i innych państw w Afryce Południowo-Wschodniej. Elisabeth A. Eldredge, The Creation of the Zulu Kingdom, 1815-1828, Cambridge 2014, ss. 419; idem, Kingdoms and Chiefdoms of Southeastern Africa. Oral Traditions and History, 1400-1830, Rochester, NY 2015, ss. 450.
    Review of two Books About the Rise of the Zulu and Other States in South-East Africa. Elisabeth A. Eldredge, The Creation of the Zulu Kingdom, 1815-1828, Cambridge 2014, ss. 419; idem, Kingdoms and Chiefdoms of Southeastern Africa. Oral Traditions and History, 1400-1830, Rochester, NY 2015, ss. 450.
    Autorzy:
    Leśniewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/522736.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Języków i Kultur Afryki. Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
    Tematy:
    Zulu state
    South-East Africa
    kingdoms
    chieftainship
    oral tradition
    history
    Opis:
    In the space of just a few months, two books by Elisabeth A. Eldredge, a renowned specialist in pre-colonial and early colonial history of southern Africa, were published. Both books, although separate, were evidently written concurrently or in a very short span of time. Their subjects are similar enough do one review of both of them. They deal with very similar topics, although approached from two different angles. Both finally are examples of the changes which took place in last thirty years in South African historiography, especially in relation to the history of the Zulu, South-Eastern Africa and state traditions among South African indigenous populations.
    Źródło:
    Afryka; 2017, 45; 144-152
    1234-0278
    Pojawia się w:
    Afryka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kełle, święte hymny Jezydów
    Qewls, the Sacred Hymns of the Yezidis
    Autorzy:
    Rodziewicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578059.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-20
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
    Tematy:
    The Yezidis
    Qewls
    Religious Hymns
    Illiteracy
    Oral tradition
    Cosmogony
    Theology
    Sufism
    Angels
    Kurmanji
    Opis:
    The paper characterizes the oral tradition of the Yezidis with particular emphasis on their sacred hymns (Qewls). In the Yezidi religion, Qewls play a role similar to that of the holy books known in Judaism, Christianity and Islam. Because of the strict taboo on literacy, which was in force for centuries, the Yezidi hymns occupy a central place in the transmission of religious lore, they are also the oldest artefacts of the Yezidi poetic, metaphysical, theological and ethical tradition. The article is based on the author’s field research and interviews with the Yezidi experts in religious poetry in Iraq, Turkey and the South Caucasus. The paper is also an introduction to the first Polish edition, translation and commentary of two Yezidi hymns—Qewlê Zebûnî Meksûr and Qewlê Bê û Elîf—which belong to the group of the highly-respected Yezidi sacred hymns.
    Źródło:
    Przegląd Orientalistyczny; 2018, 1-2 (265-266); 73-90
    0033-2283
    Pojawia się w:
    Przegląd Orientalistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idee i wzorce muzyczne luteranizmu w zderzeniu z kulturą ludową
    Musical Ideas and Models of Lutheranism in Collision with Folk Culture
    Autorzy:
    Nawrocka-Wysocka, Arleta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521904.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
    Tematy:
    Lutheranism
    chorale
    old way singing
    congregational singing
    oral tradition
    acculturation
    ethnohymnology
    Scandinavia
    Masuria
    Opis:
    The clash of Lutheranism with traditional culture is the subject of research by contemporary Scandinavian hymnologists, who propose a creation of a separate research discipline: ethnohymnology. The use of traditional historical methods and those borrowed from anthropology and ethnomusicology allows for observation of normative and unchanging ideas (i.e. contained within sources of ideas and patterns) on one hand, and dynamic elements transmitted by oral tradition on the other. According to Martin Luther’s presumptions, an excellent and widespread model of music should be a monophonic religious hymn inspired by Gregorian chant, pre-Reformation church hymns, and German folk songs. A huge role in the dissemination of such a repertoire among the common people was played by songbooks used during individual and family prayers. For local communities, they were almost relics that were not parted with both in everyday life and during holidays. Most often, the songbooks contained no musical notation, so people were learning the melodies of the songs by ear during church services, or at home from their parents and grandparents. In 19th-century sources, the predominant level in the liturgy of the Lutheran rural churches was evaluated as appalling, and congregation singing was described as chaotic and devoid of any artistic rules. According to contemporary scholars, calls to unify and improve the artistic merit appeared in Scandinavian churches with the wave of a widespread movement of renewal, which emerged in the German Lutheran Church in the early 19th century. These relations also confi rm the presence of a characteristic style of Lutheran singing called “the old way of singing” in Scandinavia and the Baltic countries. Originally, the term used to describe a singing style that existed during several centuries in the parish churches of England (from the 15th to the 18th century), and it was later adopted, by analogy, from English musicology. As the main determinants of the old practice, the following factors are mentioned: isolated communities, diffi cult access to churches, replacing church services with family prayer, lack of organs in churches, and lack of codifi ed collections of hymn tunes. Characteristic features of the style are: slow tempo, very loud singing, a melismatic richness and heterophony resulting from superimposing variants of the melodies. After the reform, this style was eliminated from the liturgy and survived only fragmentarily within situations outside the church (during individual prayer, work, folk customs), or was cultivated by pietistic religious communities. This is confi rmed by fi eld recordings conducted in the 20th century in the Scandinavian countries, the Baltic countries, as well as Masuria.
    Źródło:
    Aspekty Muzyki; 2011, 1; 141-155
    2082-6044
    Pojawia się w:
    Aspekty Muzyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POTWÓR JAKO ZWIERCIADŁO HEROSA EPICKIEGO
    MONSTER AS THE MIRROR OF THE EPIC HERO
    Autorzy:
    Zieliński, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423487.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    epic
    oral tradition
    hero
    Achilles
    Hector
    Memnon
    magical artifacts
    epika
    tradycja oralna
    heros
    Hektor
    artefakty magiczne
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest kwestia wizerunku bohatera i jego adwersarza w epice oralnej. Przedstawiony został model ewolucyjnego przekształcania się wizerunku potwora w zgodzie ze zmianami funkcji i opisu herosa. Zmiany te odpowiadają wymogom struktury narracji oralnej w specyficzny sposób budującej napięcie. Przejście od eposu baśniowego do historycznego znamionuje wyrównanie sił obu walczących stron, w którym adwersarz, tracący rysy potworne, przejmuje poszczególne elementy charakterystyki herosa (począwszy od magicznych artefaktów mających wcześniej wyrównać szanse herosa w walce ze "smokiem" a na szlachetności natury skończywszy) stając się jego zwierciadlanym odbiciem.
    In oral epic an image of the hero and his adversary is correlated. In the article there has been presented a model of the evolutionary transformation of the image of a monster in line with changes in the function and description of the hero. These changes correspond to the requirements of oral narrative structure, which is dynamic because singer’s main task is to build tension during performance of songs. The transition from the fairytale to historical epic marks the alignment of forces of the two warring parties, in which the adversary, losing monstrous scratches, takes over the individual elements of the hero (beginning from magical artifacts, which previously were to equal opportunities of the hero in the fight against the "dragon", and on the generosity of nature ending) becoming its mirror image.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2; 167-188
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regionalne i ponadregionalne cechy podhalańskich pieśni zbójnickich
    Regional and general features of outlaw songs from Podhale region
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594094.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    folklor
    oralność,
    ludowy styl artystyczny
    Podhale
    pieśni zbójnickie
    folklore
    oral tradition
    artistic folk style
    outlaw songs
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest ukazanie wymiaru regionalnego i ponadregionalnego tekstów folkloru poetyckiego. Podstawą rozważań są pieśni zbójnickie z Podhala, zapisane w kilku zbiorach etnograficznych, przede wszystkim w Dziełach wszystkich Oskara Kolberga. Do znamion regionalnych (podhalańskich) omawianych pieśni należą: tematyka zbójnicka, cechy fonetyczno-gramatyczne i leksykalne gwary podhalańskiej, a także użyte w funkcji poetyckiej zapożyczenia słowackie. Wymiar ponadregionalny nadaje zaś owym pieśniom operowanie typowymi środkami poezji ludowej, takimi jak zdrobnienia, archaizmy leksykalne i gramatyczne, transakcentacje, asemantyczne słownictwo meliczne, zgodność granic wersów z granicami zdań i grup składniowych, system sylabiczny, rymy żeńskie, dublety morfologiczne, powtórzenia. W tekstach pieśni zbójnickich ujawnia się też typowa dla folkloru różnych regionów wariantywność tekstów.
    The aim of the article is to present the regional and general dimension of poetic folklore texts. The analysis is based on outlaw songs of Podhale recorded in several ethnographic compilations, above all in Oskar Kolberg’s Dzieła wszystkie. The regional hallmarks of Podhale include outlaw themes, phonetic, grammatical and lexical features of the local dialect of the Podhale region and Slovak borrowings used as poetic devices. The universal dimension of these songs is seen in the use of typical devices of folk poetry such as diminutives, lexical and grammatical archaisms, displaced accent, non-lexical vocables, end-stopping, feminine rhymes, morphological doublets and repetitions. The great variation of texts of each song is also universally typical for folklore.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 155-180
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza biblijnych odniesień w genezie ludu Ewe na podstawie przekazów ustnych o królu Agokoli
    The Analysis of Biblical References in the Genesis of Ewe People Based on Oral History about the King Agokoli
    Autorzy:
    Sito, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480198.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    Czarna Afryka
    mitologia afrykańska
    tradycja ustna
    lud Ewe
    król Agokoli
    Black Africa
    African mythology
    oral tradition
    the Ewe people
    King Agokoli
    Opis:
    Zamiarem autora jest analiza biblijnych odniesień w genezie ludu Ewe na podstawie przekazów ustnych o królu Agokoli. W latach 60. XX wieku, kiedy kraje Afryki Zachodniej uzyskiwały niepodległość, w Togo uaktywnił się ruch mono-etniczny pan-ewe, który wyznaczył sobie za cel zjednoczenie ludu Ewe i stworzenie jednolitego państwa, niezależnie od istniejącej granicy politycznej pomiędzy Ghaną i Togo. Na uzasadnienie swych roszczeń liderzy pan-ewe powoływali się na historyczność króla Agokoli – praojca ludu Ewe. W zależności od metod interpretowania źródeł historycznych i tradycji ustnej, naukowcy przedstawiają kilka hipotez genezy ludu Ewe. R. Pazzi, wskazując na podobieństwa terminologii w językach egipskim i ewe twierdzi, iż lud Adja-Ewe pochodzi z Etiopii. R. Cornevin, bazując się na badaniach archeologicznych sytuuje początek ludu Ewe w Nigerii wśród ludu Yoruba. J. Spieth i C. Reindorf, na podstawie analogii przesłania Dekalogu oraz tradycji ludów Nyiko-Ewe, wskazują na biblijne pochodzenie ludu Ewe (Izrael w niewoli egipskiej). Również A. Kobla Dotse twierdzi, że zwyczaje i obrzędowość Ewe pochodzą od Egipcjan i Hebrajczyków. H. Kwakume, analizując przekazy tradycji ustnej, sytuuje początki ludu Ewe w Nigerii (Ketu). Badacz wykazuje też, że lud ten nie gloryfikował króla Agokoli ze względu na jego tyranię. Dopiero ideologiczna reinterpretacja historii króla Agokoli w latach 60. XX wieku – w kontekście roszczeń niepodległościowych – wyniosła tę postać w poczet wielkich, mitycznych szefów Czarnej Afryki.
    The author’s intent is to analyse the Biblical references in the genesis of the Ewe people on the basis of oral traditions about the King Agokoli. In 1960s, when Western African countries gained independence, in Togo a pan-Ewe mono-ethnic movement became active that aimed at the uniting of the Ewe people and the creation of a single state, regardless of the existing political border between Ghana and Togo. In support of its claims, the leaders of the movement referred to the historicity of King Agokoli – the father of the Ewe people. Depending on the methods of interpreting the historical sources and oral tradition, the researchers set out several hypotheses concerning to Genesis of the Ewe people. R. Pazzi, pointing to the similarity of terminology in Egyptian and Ewe languages, claims that the Adja-Ewe people comes from Ethiopia. R. Cornevin, basing on archaeological research, situates the beginning of the Ewe people in Nigeria, among the Yoruba people. J. Spieth and C. Reindorf, basing on the analogy to message of the Decalogue and traditions of the Nyiko-Ewe peoples, indicate the Biblical origin of the Ewe people (Israel in Egyptian slavery). A. Kobla Dotse also argues that the Ewe’s customs and rituals come from the Egyptians and the Hebrews. H. Kwakume, analysing the remittances of the oral tradition, situates the origins of the Ewe people in Nigeria (Ketu). The researcher also shows that the people did not glorify King Agokoli due to his tyranny. Only the ideological reinterpretation of the history of King Agokoli in the 1960s – in the context of the claims for independence – exalted him to the galaxy of the great, mythical Black African chefs.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2014, 2; 46-63
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczna egzegeza karaimska na przykładzie wybranych zagadnień z komentarza Jefeta ben Eliego do Księgi Ozeasza
    Middle Age Karaite Exegesis as Evidenced in Selected Examples from Yefet ben Eli’s Commentary to the Book of Hosea
    Autorzy:
    Stefański, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035976.pdf
    Data publikacji:
    2017-07-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Karaizm
    Karaimi
    tekst masorecki
    język hebrajski
    apologetyka
    interpretacja literalna
    tradycja ustna
    egzegeza rabiniczna
    Karaism
    Karaite Judaism
    Masoretic Text
    Hebrew
    apologetics
    literal interpretation
    oral tradition
    rabbinic exegesis
    Opis:
    For many years, Karaite exegesis had been relatively unknown to numerousBiblical scholars. This situation has been changing with an increasingaccess to source materials. As a result, more and more Karaite exegeticaltreasures representing the trends of Karaite Judaism have come to the fore.One of them is the Commentary to the Book of Hosea by Yefet ben Eli, oneof Karaism’s tenth century most significant representatives. Yefet ben Eliexhibits a remarkable knowledge of Hebrew etymology which enables himto provide unique answers to interpretative problems in the Masoretic Text.His apologetic concern for prospective Muslim readers of his commentary is also noteworthy. Although, in general, Karaism sought to concentrate onthe literal sense of Scripture, Yefet ben Eli does not shy away from recourseto rabbinic oral tradition. Still, his exegetical contribution remains unique,as selected examples from his Commentary clearly show.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2016, 86, 4; 205-222
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retoryka i socjo-retoryka w lekturze tekstów Nowego Testamentu Cz. 1: Retoryka i nowe podejście do tradycji ustnej
    Rhetorical and Socio-Rhetorical Reading of New Testament Texts. Part I: Rhetoric and the New Approach to Oral Tradition
    Autorzy:
    Kowalski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1053444.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    retoryka grecko-rzymska
    Nowa Retoryka
    retoryka semicka
    oralność
    tradycja ustna
    tekstualność
    krytyka retoryczna
    dispositio
    sytuacja retoryczna
    Greco-Roman rhetoric
    New Rhetoric
    Semitic rhetoric
    orality
    oral tradition
    textuality
    rhetorical criticism
    rhetorical situation
    Opis:
    In the present article the author argues for the usefulness and importance of rhetoric and socio-rhetoric in reading the New testament texts. Part I is dedicated to the rhetorical approach. The point of departure are the remarks of Pontifical Biblical Commission on the questionable rhetorical education of biblical authors, on may kinds of rhetoric, and on the limited applicability of rhetoric to the analysis of biblical text. The author answers the objections raised against the rhetorical method and argues for the use of Greco-Roman rhetoric as the compositional instrument closest to the cultural milieu of the New Testament authors. The Greco-Roman rhetoric presents itself as the best tool to explore the texture of biblical writings characterized by high residual orality. To substantiate it, the author shows the recent change of paradigm in the approach to the oral tradition and textuality in the Bible. Part I of the article finishes with the elaboration and exposition of the basic steps of rhetorical analysis proposed by George A. Kennedy.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2016, 6, 4; 611-654
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia powstania tekstu/ów Biblii hebrajskiej - szkic
    History of Hebrew Bible Text(s) – an overview
    История создания текста/ов еврейской Библии – очерк
    Die Entstehungsgeschichte von Texten der Hebräischen Bibel – eine Skizze
    Autorzy:
    Slawik, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494462.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    oral tradition
    writing down
    collecting
    editing
    coping
    canonizing
    uniforming of the consonantal texts
    standardizing
    textual criticism
    literal criticism
    przekazy ustne
    spisanie przekazów
    redagowanie tekstów
    kopiowanie
    kanonizacja
    ujednolicanie tradycji tekstowych
    standaryzacja
    krytyka tekstu
    krytyka literacka
    Opis:
    The paper offers an overview of the history of Hebrew text(s) of the Old Testament from oral beginnings to medieval manuscripts (so called Masoretic Text). Following stages are listed: oral tradition – (first) writing down – collecting, supplementing and editing – coping – canonizing – uniforming of the consonantal texts – standardizing (vocalization etc.). All the stages were long processes, partly running simultaneously and non-linearly. The paper calls for a necessity of text criticism and literary criticism in exegetical work of theologians and historians.
    Historia sporu Abrahama z Bogiem o Sodomę i Gomorę (Rdz 18,16-33) traktowana jest nierzadko jako przykład skuteczności modlitwy wstawienniczej. Artykuł pokazuje, że opowiadanie o zniszczeniu Sodomy i Gomory należy rozumieć jako pochwałę Bożej sprawiedliwości. Boże działanie determinowane jest przez jego miłosierdzie, a karanie wynika z troski o pokrzywdzonych i z pragnienia położenia kresu popełnianej niesprawiedliwości. Artykuł omawia także historię redakcji perykopy oraz przedstawia jej podstawowe żydowskie i chrześcijańskie interpretacje.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2013, 55, 1-2; 5-16
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związki tradycyjnej muzyki wokalnej Wołochów między Karpatami a Bałkanami w kontekście historycznych migracji wołoskich
    The Links between traditional Valachian vocal music from the Carpathians and the Balkans in the context of historical Valachian migrations
    Autorzy:
    Cząstka-Kłapyta, Justyna Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1490636.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    ethnomusicology
    polifony of dron
    heterophony
    Wallachian instruments
    Hutsulschyna
    Vlachs
    oral musical tradition
    Aromanian, acculturation
    melismatic style
    tetrachord
    Wallachian scale
    Aromanian
    acculturation
    etnomuzykologia
    polifonia dronu
    heterofonia
    instrumenty wołoskie
    Huculszczyzna
    oralna tradycja muzyczna
    arumuński
    akulturacja
    styl melizmatyczny
    skala wołoska
    Opis:
    Kultura muzyczna Aromanów, potem zrutenizowanych i w końcu spolonizowanych grup wołoskich ulegała procesom akulturacji, adaptacji i przetwarzania. Prawdopodobnie w świadomości grupowej tego etnosu przetrwały pewne ponadczasowe, obiegowe konstrukty muzyczne, które wpływały na melodykę pieśniową, stylistykę wykonawczą i wzory muzykowania. Można je uznać za wspólny idiom dla zróżnicowanej wołoskiej tradycji wokalnej. Za wspólne cechy bałkańskiego (aromańskiego) i karpackiego (wołoskiego) dziedzictwa wokalnego uznaje się: przyrodzony słuch harmoniczny, wyrażany w skłonności do śpiewania na głosy bez towarzyszenia instrumentalnego, bądź z jego udziałem w formie heterofonicznej. Wielogłosowe formy śpiewu cechuje hierarchizm głosowy połączony z wrażliwością na akustykę brzmienia, która przejawia się w specyficznych manierach wykonawczych (wolne tempo, swoboda wykonawcza, długie frazy oddechowe, glissandowanie i inne). Wołoski idiom współbrzmień międzygłosowych określają interwały kwarty, kwinty, oktawy i dysonanse – zwłaszcza sekundy. Największe podobieństwa zaznaczają się zwłaszcza pomiędzy repertuarem wokalnym karpackich Rusinów i Aromanów także w odniesieniu do podłoża skalowego, morfologii melodyki pieśniowej (np. tetrachordalna i pentachordalna budowa fraz, prymarne znaczenie kwarty, skłonność do descendentalnych fraz) oraz do descendentalnej rytmiki punktowanej i odwrotnie punktowanej. Do wspólnego wołoskiego dziedzictwa muzycznego zaliczają się także instrumenty muzyczne jak: fujara, duda/gajda, trembita, dwojnica, których podłoże skalowe i melodyka przyczyniały się do ujednolicania zróżnicowanych i odległych geograficznie wokalnych dialektów wołoskich wraz z całym rytualno-magicznym podłożem jeszcze do niedawna zrośniętym z pasterskim trybem życia. Także we wszystkich współczesnych etnosach wołoskich, jak i w tych, które uważają się za spadkobierców tej tradycji, śpiew na głosy jest traktowany jako wyróżnik tożsamości etnicznej, podstawowe narzędzie komunikacji i integracji społecznej. Przetrwanie tej unikalnej na skalę zarówno Karpat jak i Bałkanów wielogłosowej praktyki śpiewu może być odpowiedzią na poczucie wyizolowania i migracyjnego charakteru życia Wołochów. Innymi przyczynami mogą być stosunkowy izolacjonizm kulturowy i geograficzny obszarów górskich, a także rozproszony i górski charakter wołoskiego osadnictwa. Na odczuwaną audytywnie odrębność wielogłosu karpackiego od bałkańskiego mogły mieć wpływ zarówno procesy kruszenia archaicznych form wielogłosu (dron), przetrwałych bardziej na gruncie instrumentalnym, także manier wykonawczych i związanego z nimi archaicznego repertuaru, jak i późniejsze nawarstwienia związane z wpływami wschodniosłowiańskiej heterofonii wariacyjnej, a następnie średniowiecznej techniki wielogłosowej (discantus) rozpowszechnianej w świątyniach katolickich i prawosławnych w okresie migracji wołoskich i w ostateczności wpływów harmoniki dur-moll, która przyczyniła się do zaniku polifonicznych struktur myślenia i spłaszczenia wołoskiej idiomatyki wokalnej.
    The musical culture of the Aromanians, and other Valachian-origin groups, was constantly subjected to acculturation and dynamic adaptation. These groups have preserved certain timeless, circulating musical constructs most likely influencing the architecture of the song melody, performance style and music-making patterns, which can be considered as a common idiom of the Walachian vocal tradition. The common features of the Balkan (Aromanian) and Carpathian (Valachian) vocal heritage are: natural harmonic hearing expressed in the tendency to sing without instrumental accompaniment, or with its participation in a heterophonic form. Polyphonic singing forms are characterized by a vocal hierarchy combined with a sensitivity to the acoustics of sound, which manifests itself in specific performance manners (slow pace, performance freedom, long breathing phrases, glissanding, etc.). The Valachian idiom of inter-voice chords is defined by the intervals of fourths, fifths, octaves and dissonances - especially seconds. The greatest similarities are especially visible between the vocal repertoire of Carpathian Ruthenians and Aromanians, also in relation to the scale, the morphology of the song melody (e.g. tetrachordal and pentachordal structure of phrases, the primary meaning of the fourth, the tendency to descendental phrases) and to descendental rhythmic punctuated and inversely scored. The common Valachian musical heritage also includes musical instruments such as: fujara, duda / gajda, trembita, dwojnica, which music scale and melody contributed to the unification of diverse and geographically distant vocal dialects along with their ritual-magic background related with pastoral lifestyle.Singing for voices is considered as a basic feature of ethnic identity, and as a tool of communication and social integration within the present-day Valachian ethnoses. The survival of the unique polyphonic singing practice may be related to migratory nature of Valachian lifestyle as well as relative cultural and geographical isolationism of mountain areas together with the scattered nature of the Valachian settlement. Differences between the Carpathian and Balkan polyphony may have been related to the crushing of archaic polyphonic forms (drones), which in Carpathians have survived mainly on the instrumental grounds.  The performance manners and the archaic repertoire associated with drones were influenced by East Slavic variation heterophony, and then medieval polyphonic technique (discantus) disseminated in Catholic and Orthodox churches during the Valachian migration period. Finally, the major-minor harmonics, contributed to the disappearance of polyphonic structures and the flattening of Valachian vocal idioms.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 321-362
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wątki baśniowe w „słowiańskim uniwersum” Marty Krajewskiej
    Fairy Tale Motifs in the Slavic Universe of Marta Krajewska
    Autorzy:
    Ługowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343982.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    generic syncretism
    fairy tale
    Slavic universe
    folk tradition
    oral transmission
    synkretyzm gatunkowy
    baśń
    uniwersum słowiańskie
    tradycja ludowa
    przekaz ustny
    Opis:
    Marta Krajewska’s series of novels forming the so-called Slavic universe (Idź i czekaj mrozów, 2016, Zaszyj oczy wilkom, 2017 Wezwijcie moje dzieci, 2021) is characterized by noticeable generic syncretism, with fairy tales playing an important role in the construction of the presented world. In her trilogy, the author draws on the most popular, universal fairy tale motifs recorded in international catalogues as well as in Polska bajka ludowa w układzie systematycznym (The Systematic Catalogue of the Polish Folk Tale) by Julian Krzyżanowski, using as the basis of her own story. Krajewska applies the plot patterns of these fairy tales (T. 400A “Urvasi”, T. 333 “Little Red Riding Hood”, T. 425 “The Quest for a Lost Husband”) in the construction of the fates of her protagonists; they also appear by way of folkloric quotes, present, for example, in dialogue replies of the characters. In the narratives of the novels, the writer also devotes a lot of space to the phenomenon of oral transmission of fairy tales, characteristic of folk tradition, and the function of this phenomenon in the life of the local community. However, the numerous references to folk tradition do not mean that Krajewska recreates the logic of selected motifs established in the folk tradition, with their characteristic intentionality and moral messages. The main novelty of the literary approach to traditional tales (especially the story of Little Red Riding Hood) lies in the author’s departure from the fairy tale’s warning role and in her focus on the ambivalence of fascination and horror evoked in the heroine by the figure of the wolf, which in the narrative structure initiates a complex love story with dramatic complications and frequent plot twists, leading, however, towards a happy ending.
    Cykl powieściowy Marty Krajewskiej tworzący tzw. uniwersum słowiańskie (Idź i czekaj mrozów, 2016; Zaszyj oczy wilkom, 2017; Wezwijcie moje dzieci, 2021) charakteryzuje się zauważalnym synkretyzmem gatunkowym, z baśnią odgrywającą ważną rolę w konstruowaniu przedstawionego świata. Autorka w swojej trylogii czerpie z najpopularniejszych, uniwersalnych motywów baśniowych zapisanych w międzynarodowych katalogach oraz w Polskiej bajce ludowej w układzie systematycznym Juliana Krzyżanowskiego, opierając się na nich własną historię. Krajewska wykorzystuje schematy fabularne tych baśni (T 400A „Urvasi”, T 333 „Czerwony Kapturek”, T 425 „Poszukiwanie zaginionego męża”) w konstruowaniu losów swoich bohaterów; pojawiają się one także w formie cytatów folklorystycznych, obecnych np. w dialogowych replikach postaci. W powieściowej narracji pisarka poświęca również wiele miejsca charakterystycznemu dla tradycji ludowej zjawisku ustnego przekazywania baśni oraz funkcji tego zjawiska w życiu lokalnej społeczności. Liczne nawiązania do tradycji ludowej nie oznaczają jednak, że Krajewska odtwarza logikę motywów zaczerpniętych z tradycji folkloru, z charakterystyczną dla nich intencjonalnością i morałem. Główna nowość literackiego podejścia do baśni tradycyjnych (zwłaszcza opowieści o Czerwonym Kapturku) polega na odejściu autorki od ostrzegawczej roli baśni i skupieniu się na ambiwalencji fascynacji oraz grozy, jaką budzi w bohaterce postać wilka, który w strukturze narracji inicjuje złożoną historię miłosną z dramatycznymi komplikacjami i częstymi zwrotami akcji, prowadzącą jednak do szczęśliwego zakończenia
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 65-76
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć o epidemii cholery z 1893 roku we wsi Bagnówka pod Białymstokiem
    Memories of the 1893 Cholera Epidemic in Bagnówka Village near Bialystok
    Память о әпидемии холеры в 1893 году в деревне Багнувка около Белостока
    Autorzy:
    Ostaszewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953253.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    XIX век
    Багнувка
    Белосток
    холера
    әпидемия
    захоронение
    живая история
    место памяти
    память
    традиция
    памятники
    xix w.
    bagnówka
    białystok
    cholera
    epidemia
    grób
    historia mówiona
    miejsce pamięci
    pamięć
    tradycja
    19th century
    bialystok
    epidemic
    grave
    oral history
    memorials
    memory
    tradition
    historical sites
    Opis:
    The text describes the results of the research on local memories connected with 1893 cholera epidemic in Bagnówka village near Bialystok. Due to insufficient amount of preserved written sources, data from questionnaires and interviews with the oldest inhabitants were very important. The collected information allowed to reconstruct the outbreak of the epidemic. The memories of residents’ generations preserved a description of the time of illness, its course and end. We know about local methods of treatment, death rate and types of funerals and burial places. There was also some information about the reasons for the illness’s appearance and signals about the existence of local taboo connected with the plaque. Remembering places important for the local community who is not always aware of them is very important. The areas with the graves of people who died of cholera epidemic in the 19th century are irretrievably destroyed by new investments and extending residential zones. Discovering history of such places is an attempt at protecting them against destruction.
    Текст представляет результаты исследований локальной памяти, касающейся әпидемии холеры в 1893 г. и мест, связанных с ней, в деревне Багнувка около Белостока. Поскольку сохранилось малое количество письменных источников, крайне важной была информация из анкет и интервью, которые проводились с самыми пожилыми жителями деревни. Собранные данные позволили открыть ход развития әпидемии. В памяти поколений сохранилось описание времени холеры, ее течение и конец. Мы знаем о локальных методах лечения болезни, смертности жителей и способах похорон, а также местах захоронения. Появились сведения о причине возникновения болезни и сигналы о существовании местного табу, связанного с инфекцией. Существенной является память о местах важных для местного общества, которое не всегда знает о том, чем они являются. Местность, на которой находятся захоронения лиц, умерших во время әпидемии холеры в XIX в., безвозвратно уничтожается новыми инвестициями и увеличением жилых территорий. Открытие истории әтих околиц является пробой сохранить их от уничтожения.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2015, 23
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies