Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "demographic transition" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Ryzyko sekularnej stagnacji w krajach Unii Europejskiej
    Risk of secular stagnation in the EU
    Autorzy:
    Sordyl, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/582831.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    sekularna stagnacja
    zmiany demograficzne
    polityka ekonomiczna
    secular stagnation
    demographic transition
    economic policy
    Opis:
    Przedłużająca się recesja po globalnym kryzysie finansowym spowodowała odnowienie zainteresowania hipotezą sekularnej („wieczystej”) stagnacji, zaproponowaną przez Hansena [1939] jako wyjaśnienie trudnej sytuacji gospodarki Stanów Zjednoczonych w latach 30. XX wieku. Doświadczenia krajów rozwiniętych w ciągu ostatnich dziesięciu lat sugerują możliwość istnienia strukturalnych zagrożeń dla trwałego wzrostu. Celem niniejszego opracowania jest identyfikacja czynników, które mogą osłabiać wzrost w krajach UE, a także wskazanie narzędzi zapobiegających stagnacji. W części pierwszej omówiono główne źródła spowolnienia wzrostu (najważniejsze z nich to niski przyrost naturalny, spadek inwestycji, niepewność w gospodarce światowej, rosnące nierówności dochodu, ograniczenia skuteczności tradycyjnej polityki popytowej). W części drugiej przedstawione zostały propozycje reform wspierających stabilny wzrost gospodarczy w krajach UE.
    Long-lasting recession after the global financial crisis led to renewed interest in the secular stagnation hypothesis, proposed by Hansen [1939] to explain economic difficulties of the US economy in the 1930s. Recent experiences of developed countries suggest the possibility of some structural problems that might undermine stable growth. The purpose of the article is to indentify factors negatively affecting growth in EU countries and point out some counter-measures. The first part presents the main causes of lower growth (the main being low population growth, lower investment, uncertainty in the global economy, rising income inequalities, limited effectiveness of traditional demand policies). The second part describes some reform proposals for stable long-term growth.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 529; 319-331
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ zmian demograficznych na regionalne rynki pracy w Polsce
    The influence of demographic changes on regional labour markets in Poland
    Autorzy:
    Guzikowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/589639.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    ALMP
    Bezrobocie długookresowe
    Konwergencja
    Starzenie demograficzne
    Convergence
    Demographic transition
    Long-term unemployment
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zmian demograficznych, jakie zaszły w polskich województwach w latach 1995-2014, oraz ich wpływu na regionalne rynki pracy. Heterogeniczność polskich województw zidentyfikowana została na podstawie odmiennej dynamiki zmian oczekiwanej długości trwania życia w momencie urodzin, odmiennych wzorców kształtowania się współczynników obciążenia demograficznego i odmiennej struktury populacji. Rzutują one na regionalne zróżnicowanie rynków pracy, które przyjmuje wielowymiarowy charakter (stopy zatrudnienia i aktywności zawodowej, odsetka długotrwale bezrobotnych). W artykule sformułowano tezę, zgodnie z którą heterogeniczność województw pod względem charakterystyk demograficznych ściśle determinuje strukturę i dynamikę zmian obserwowanych na regionalnym rynku pracy, skutkując zróżnicowaniem poziomów i dynamiki PKB per capita i obserwowaną dywergencją rozwoju województw.
    The aim of the article is to present the demographic changes that appeared in Poland in 1995-2014 and the influence they have on regional labour markets. The heterogeneity of the Polish regions relates to the differentiated dynamics of the life expectancy at birth, old age dependency ratio and population structure. All these demographic measures influence remarkably the situation observed on regional labour markets when it comes to the employment and labour force participation rates and the fraction of long-term unemployed. The thesis of the article can be summarised as follows: the heterogeneity of demographic changes determines strictly both the structure and dynamics of changes observed on regional labour markets. It affects differentiated levels and growth rates of GDP per capita and results in the divergence in development of Polish voivodeships.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2016, 276; 121-136
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyzwania demograficzne Europy i Polski
    Demographic Challenges of Europe and Poland
    Autorzy:
    Okólski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135393.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    reprodukcja ludności
    starzenie się populacji
    zróżnicowanie demograficzne
    specyfika demograficzna
    przejście demograficzne
    obciążenie ludźmi starymi
    population reproduction
    population ageing
    demographic transition
    second demographic transition
    demographic distinctness of Europe
    regional
    differences in European population
    Opis:
    Europa od kilkudziesięciu lat ulega demograficznemu starzeniu. W perspektywie ten proces nasili się, co doprowadzi do zasadniczej zmiany proporcji między ludźmi młodymi i starymi. Liczba młodych, mających zastąpić osoby w wieku reprodukcyjnym (i zdolności do pracy) będzie maleć, natomiast liczba starych, wymagających wsparcia i opieki będzie rosnąć. Wzrastającym ze względu na wpływ czynnika demograficznego potrzebom w tej mierze będą towarzyszyć zmniejszające się zasoby demograficzne służące – w świetle obecnych standardów – do ich zaspokajania. Polska należy do krajów, w których ta zmiana będzie szczególnie drastyczna. Z jednego z najmłodszych obecnie wśród krajów Unii Europejskiej w 2060 roku stanie się najstarszym. Dowodzę, że ten proces – nazwany głównym wyzwaniem demograficznym Europy – jest nieuchronny i w najbliższych kilkudziesięciu latach nieodwracalny. Wbrew żywionym iluzjom, odpowiedzią na płynące z niego wyzwania społeczne i ekonomiczne nie są zmiany w sferze demograficznej, zwłaszcza wywoływane za pomocą polityk ludnościowych (w tym migracyjnej). Efektywnych rozwiązań trzeba oszukiwać w innych sferach.
    For several decades now Europe has undergone population ageing. Within the coming half a century or so that process will be intensifi ed, which will result in a fundamental shift in the relationship between the youth and the elderly. Numbers of young people which are supposed to replace persons in reproductive (and working) age will be declining whereas numbers of old people, those who require support and care will be growing. In other words, an increasing demand related to those needs that will result from the ageing of population will be met by decreasing demographic resources, which – by present standards – serve the satisfaction of such demand. Poland belongs to countries where that change will be particularly drastic. By the year 2060 from one of the youngest populations in the European Union it will become the oldest one. I argue that this process – which I consider the principal demographic challenge Europe is facing – is unavoidable, and it will become irreversible within several decades. Despite illusions, a response to ensuing social and economic challenges cannot be found in the demographic change itself, especially the one to be accomplished by means of population policies (including migration policy). The effective solutions are to be sought in other spheres than the demographic one.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2010, 4(199); 37-78
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potrzeby mieszkaniowe współczesnych społeczeństw
    Housing needs of the contemporary societies
    Autorzy:
    Białko, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370206.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architektura mieszkaniowa
    demografia
    potrzeby mieszkaniowe
    przejście demograficzne
    residential architecture
    demographics
    housing needs
    demographic transition
    Opis:
    Świat ulega nieustannym przemianom. Od czasu Rewolucji Przemysłowej społeczeństwo przeszło wiele transformacji natury ekonomicznej, kulturowej, czy demograficznej. Architektura mieszkaniowa, aby wypełniać służebną rolę wobec społeczności, musi uświadomić sobie głębokość tych przemian i ich przemożny wpływ na potrzeby i oczekiwania użytkowników wobec mieszkań czy domów.
    The world is changing constantly. Since the time of the Industrial Revolution society has undergone many transformations of an economic, cultural and demographical nature. Residential architecture, to fulfill its role as a servant to the society, has to realize the depth of these changes and their overwhelming influence on the needs and expectations of the dwellings' users.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2013, 19; 65-80
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyzwania społeczeństwa podeszłego wieku – lekcja z antypodów
    Autorzy:
    Pakulski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/473449.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    społeczeństwo podeszłego wieku
    starzenie się ludności
    australijska polityka społeczna
    przesunięcie demograficzne
    ageing society
    population ageing
    Australian social policy
    demographic transition
    Opis:
    "Społeczeństwo podeszłego wieku (ageing society) można traktować jako specyfi czny typ społeczeństwa, który wyłania się w wyniku zmian demografi czno-społecznych, szczególnie spadku urodzeń i rosnącej długowieczności, następujących w większości społeczeństw rozwiniętych. Charakteryzuje je nie tylko malejący przyrost naturalny, wzrastająca długość życia oraz rosnąca proporcja ludzi w wieku emerytalnym (65+) i podeszłym (80+), ale przede wszystkie związane ze starzeniem procesy społeczne, takie jak malejąca dynamika społeczna i gospodarcza (spowolniony wzrost gospodarczy), kurczący się rynek pracy, rosnący współczynnik zależności i związane z tym obciążenia budżetowe, rosnące koszty opieki społecznej i medycznej, a także konserwatywne tendencje w kulturze i polityce. Australia jest dobrym przykładem społeczeństwa, które skutecznie stawia czoła wyzwaniom społeczeństwa podeszłego wieku. Prezentowany artykuł ma charakter opisowo-rekomendacyjny. Warto bowiem przyjrzeć się głównym elementom strategii australijskiej („cztery P”), gdyż dałoby się je transplantować (z właściwym dostosowaniem do rodzimych warunków) na polski grunt."
    Ageing society can be treated as a specific type of society that emerges as a result of social-demographic changes, especially declining birth rates and extending life span, in all advanced societies. It is characterised not only by declining population growth, extending longevity, and a rapidly growing proportions of old (65+) and very old (80+) people, but also – and primarily – by social changes that accompany ageing, such as the declining social and economic dynamism (slow economic growth), shrinking labour market, increasing dependency rates and the accompanied budgetary burdens, escalating costs of social and medical care, as well as intensifying conservative tendencies in culture and politics. Australia is a good example of society that successfully faces the challenges of ageing society. This article combines descriptions and recommendations. It is worth looking at the key elements of the Australian strategy („four Ps”) because they are transplantable (with necessary adjustments) to the Polish grounds.
    Źródło:
    Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2014, 27(4)/2014; 75-89
    1640-1808
    Pojawia się w:
    Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemiany rodzin i gospodarstw domowych w Polsce w świetle danych ze spisów powszechnych
    Family and household changes in Poland according to national censuses data
    Autorzy:
    Krywult-Albańska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51532038.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
    Tematy:
    demografia społeczna
    rodziny
    gospodarstwa domowe
    drugie przejście demograficzne
    starzenie się ludności
    population studies
    families
    households
    second demographic transition
    population aging
    Opis:
    Cel. W artykule przedstawiono wyniki analizy danych polskich spisów powszechnych, dotyczących rodzin i gospodarstw domowych. Celem jest w szczególności odpowiedź na pytanie o to, czy zmiany, jakim podlegały gospodarstwa domowe i rodziny w trakcie ostatnich kilkudziesięciu lat, były zgodne z twierdzeniami sformułowanymi na gruncie teorii drugiego przejścia demograficznego. Metody i materiały. Artykuł opiera się na analizie danych zastanych. W analizie wykorzystano dodatkowo dane ze sprawozdawczości bieżącej Głównego Urzędu Statystycznego (na temat małżeństw, rozwodów, urodzeń i zgonów), ponieważ procesy zawierania i rozpadu małżeństw, dzietności kobiet itp. trendy demograficzne wpływają bezpośrednio na omawiane zjawiska. Nacisk położony został na dekadę, która upłynęła między dwoma spisami powszechnymi z lat 2011 i 2021. Analizę uzupełniono o wnioski z innych badań prowadzonych na ten temat w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Wyniki i wnioski. Zmiany, jakim podlegają rodziny i gospodarstwa domowe w Polsce, wynikają w pierwszej kolejności ze starzenia się populacji kraju. Na skutek tego procesu następuje systematyczny spadek liczby zarówno gospodarstw domowych, jak i rodzin. W ich strukturze widoczne są także symptomy zmian, o których mówi teoria drugiego przejścia demograficznego, takie jak zmniejszanie się przeciętnej liczby osób w gospodarstwach domowych, zmniejszanie się liczby dzieci w rodzinach oraz dynamiczny wzrost udziału związków nieformalnych. Zjawiska te dotyczą w szczególności ludności zamieszkującej miasta.
    Aim. The article provides an analysis of Polish national censuses data in order to track changes that families and households in Poland have undergone over the past few decades and in order to answer the question whether these changes are in compliance with the assertions of the second demographic transition theory. Methods and materials. Moreover, the article uses data of the National Statistical Office on marriages, divorces, births and deaths, since the processes of marital formation and dissolution, as well as fertility and other demographic trends, impact directly on the number and structure of families and households. Emphasis is on the decade between the last two censuses of 2011 and 2021. Analysis is supplemented by conclusions from relevant research on the same topic. Results and conclusion. In the first place, changes affecting families and households in Poland are strongly influenced by the aging of the country’s population. As a result, the number of both households and families is declining. Also, some of the tenets of the second demographic transition theory are evidenced in the changes of the structure thereof: reduced average number of household members, reduced number of children in families and dynamic increase in the number of informal unions. These phenomena refer in particular to the inhabitants of urban areas.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2024, 31, (1/2024); 107-131
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyznaczenie początkowej liczebności „ludzkości współczesnej” i modelowanie dynamiki jej przejścia demograficznego
    Determination of initial size of “modern humanity” and modeling of dynamics of its demographic transition
    Autorzy:
    Jabłecki, R.
    Zinkovskyy, V. G.
    Zhuk, O. V.
    Zhuk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127414.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    dynamika liczebności ludzkiej
    portret fazowy
    liczebność początkowa ludzkości
    przejście demograficzne
    dynamics of human population
    phase portrait
    initial size of humanity
    demographic transition
    Opis:
    Przedstawiono analizę szeregu wcześniej stosowanych modeli logistycznych, potęgowych itd., opisujących dynamikę liczebności populacji ludzkiej. Zaproponowane w pracy metody analizy matematycznej pozwoliły na modelowanie dynamiki przejścia demograficznego populacji ludzkiej w zakresie liczebności od 0,3 do 7 mld i określenie początkowej liczebności ludzkości oraz portretu fazowego procesu.
    A number of previously used logistic, n-power and other models describing the dynamics of the human population were analyzed. The proposed methods of mathematical modeling allowed to describe demographic transition dynamics of the human population in terms of its size from 0.3 to 7 billion, and determine the initial numbers of humanity and the phase portrait of that process.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2014, 8, 2; 519-527
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdzie te dzieci? O pronatalistycznej (nie)efektywności programu „Rodzina 500 plus”
    Where are the children? On the pronatalistic (non)effectiveness of the “Family 500 plus” programme
    Autorzy:
    Kaźmierczak-Kałużna, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082340.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    fertility
    fertility rate
    “Family 500+” programme
    pro-family policy
    second demographic transition
    dzietność
    wskaźnik dzietności
    Program “Rodzina 500+”
    polityka prorodzinna
    drugie przejście demograficzne
    Opis:
    Od trzech dekad wskaźnik dzietności w Polsce utrzymuje się poniżej poziomu prostej zastępowalności pokoleń, a długoterminowe prognozy demograficzne nie zapowiadają rychłej poprawy w tym obszarze. Podejmowane w ostatnich latach w ramach polityki prorodzinnej działania okazały się mało efektywne. Dotyczy to również wprowadzonego w 2016 roku programu „Rodzina 500+”. Po początkowym wzroście wskaźnika dzietności w latach 2016-2017, ponownie nastąpił jego spadek. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego program, definiowany jako pronatalistyczny, mimo zapowiedzi jego twórców, nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Analizując przyczyny tego zjawiska, uwzględniono zarówno uwarunkowania demograficzne, wynikające m.in. z malejącej liczebności kobiet w wieku rozrodczym, jak również czynniki społeczno-kulturowe, w tym będące efektem drugiego przejścia demograficznego, zmiany w realizowanych modelach rodziny i dzietności, które znajdują odzwierciedlenie w preferencjach i postawach wobec prokreacji.
    For three decades, the fertility rate in Poland has been below the level of simple replacement of generations, and long-term demographic forecasts do not indicate any immediate improvement in this respect. The measures taken in recent years as part of a pro-family policy have proved to be ineffective. This also applies to the “Family 500+” programme introduced in 2016. After an initial increase noted between 2016 and 2017, the fertility rate dropped again. The article attempts to answer the question as to why the programme, defined as a pronatalistic one, does not yield the expected results despite the announcements of its creators. The analysis of the causes of this phenomenon takes into account both demographic conditions, resulting from the decreasing number of women of reproductive age, and socio-cultural factors, including those resulting from the second demographic transition, changes in family and fertility models, which are reflected in preferences and attitudes towards procreation.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2020, 46, 2; 131-144
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zgony i ich uwarunkowania w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 w kontekście pierwszego przejścia demograficznego
    Deaths and their Considerations in the Rzeszów Parish between the Years 1876–1913 in the Context of the First Demographic Transition
    Autorzy:
    Rejman, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367937.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    deaths
    parish registers
    the first demographic transition
    Galicja
    Rzeszów
    the turn of 20th century
    zgony
    księgi metrykalne
    pierwsze przejście demograficzne
    przełom XIX i XX w.
    Opis:
    W artykule scharakteryzowano zgony w rzeszowskiej parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 na podstawie ksiąg metrykalnych. Zwrócono uwagę na te aspekty, które mogły potwierdzić (lub nie) zjawisko pierwszego przejścia demograficznego, które dokonywało się w Galicji na przełomie XIX i XX wieku i polegało na spadku natężenia najpierw zgonów, później urodzeń, czasowym wysokim przyroście naturalnym i w końcowej fazie na ukształtowaniu się jego wartości na niewysokim, stabilnym poziomie. Analizie poddano następujące zagadnienia: liczbę ludności w parafii, liczbę zgonów, współczynnik zgonów, urodzenia martwe; strukturę zgonów według płci, wieku i przyczyn zgonów; średnią wieku zmarłych. Posłużono się metodami statystycznymi.
    The article presents deaths in the Rzeszów parish between the years 1876–1913, based on the parish register. Attention was paid to facts, which could confirm (or deny) the process of the first demographic transition. This took place in Galicja at the turn of the 20th century and was marked by a decrease in death intensity, a subsequent increase in birth rate followed by temporary high population growth, only to establish a low, stable level in the final phase. The analysis takes into account the population of the parish, the number of deaths, death rate, stillbirths, structure of deaths according to sex, age and causes of death, along with the average age of the deceased. Statistical methods were used.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 245-272
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drugie przejście demograficzne w dużych miastach w Polsce i jego implikacje
    The Second Demographic Transition in Large Cities in Poland and Its Implications
    Autorzy:
    Janiszewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109553.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-10
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    drugie przejście demograficzne
    formy życia małżeńsko-rodzinnego
    zjawiska matrymonialne
    zjawiska prokreacyjne
    duże miasta
    the second demographic transition
    forms of marital and family life
    matrimonial phenomena
    reproductive phenomena
    big cities
    Opis:
    Przeobrażenia współczesnych społeczeństw, w tym szeroko rozumiana modernizacja, wywierają wpływ na socjologiczno-psychologiczny i demograficzny obraz rodziny. W koncepcjach wyjaśniających przemiany zjawisk matrymonialnych i prokreacyjnych akcentuje się indywidualność osób, ich emocje, uczucia, specyficzne potrzeby, a nie tylko pojmowanie rodzin w kategoriach instytucji i interesu. Teorią opisującą współczesne przemiany w obszarach małżeńskości i rozrodczości jest koncepcja drugiego przejścia demograficznego, sformułowana przez Dirka van de Kaa i Rona Lesthaeghe na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku. W wyjaśnianiu znaczenia czynników sprzyjających odraczaniu małżeńskości i rozrodczości odniesiono się także do ekonomicznych i socjologicznych koncepcji związku partnerskiego i małżeńskiego oraz wzrostu preferencji do ograniczania liczby potomstwa. W artykule zaprezentowano przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w miastach przy wykorzystaniu dostępnych danych statystycznych z lat 1990–2019. Celem opracowania była identyfikacja i ocena zmian w obszarze zachowań matrymonialnych i prokreacyjnych w miastach w Polsce, w tym szczególnie w dużych ośrodkach miejskich. Z przeprowadzonej analizy danych statystycznych wynika, że przemiany zjawisk matrymonialno-prokreacyjnych są zróżnicowane w czasie i przestrzeni. Otrzymane wyniki analizy zjawisk matrymonialnych i prokreacyjnych w dużych miastach potwierdziły wnioski z innych badań, ale też dostarczyły nowych spostrzeżeń w zakresie zmian w zachowaniach demograficznych. Występujące na początku okresu transformacji wyraźne dysproporcje w dynamice przemian demograficznych w miastach różnej wielkości ulegają osłabieniu. W wielu obszarach zmian matrymonialno-prokreacyjnych tempo przeobrażeń jest obecnie większe w miastach średniej wielkości. Potwierdzono również utrwalony od lat podział kraju na wschód, południowy wschód oraz zachód i północ, które są odmienne pod względem zachowań demograficznych. Niemniej jednak to mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich najszybciej przyswajają nowe wzorce zachowań, stąd zróżnicowanie przestrzenne form życia małżeńsko-rodzinnego nie w pełni pokrywa się z ww. układem przestrzennym. Bezpośrednią implikacją współczesnych przemian ludnościowych związanych z drugim przejściem demograficznym są procesy depopulacyjne i przeobrażenia struktury demograficznej, szczególnie w zakresie niekorzystnych trendów starzenia się społeczeństwa oraz niskiego wskaźnika urodzeń. Pogłębianie się ubytku demograficznego w większości ośrodków miejskich oraz starzenie się społeczeństwa wymusza prowadzenie polityki miejskiej zorientowanej na trudności związane z tą sytuacją. Wyzwania demograficzne mają wymiar strukturalny i ogólnokrajowy, stąd przede wszystkim winny być przedmiotem zainteresowania polityki demograficznej i społecznej państwa. Nie oznacza to jednak, że nie powinny być one również brane pod uwagę w przypadku polityki miejskiej – rozumianej jako terytorialny wymiar zarówno polityk państwa wobec zagadnienia rozwoju miast, jak i polityk rozwojowych prowadzonych przez poszczególne miasta.
    The transformations of contemporary societies, including the broadly understood modernisation, have an impact on the sociological, psychological, and demographic image of the family. The concepts explaining the transformations of matrimonial and procreation phenomena emphasise the individuality of people, their emotions, feelings, specific needs, as well as the understanding of families in terms of institutions and interests. The theory explaining contemporary changes in the areas of marriage and reproduction is the concept of the second demographic transition, formulated by Dirk van de Kaa and Ron Lesthaeghe at the turn of the 1970s and 1980s. In explaining the importance of factors favouring the postponement of marriage and reproduction, reference was also made to the economic and sociological concepts of civil partnership and marriage, and the increase in preferences to limit the number of children. The article presents the changes in the forms of marriage and family life in cities, using the available statistical data in the period of 1990–2019. The aim of the study was to identify and assess changes in the area of the matrimonial and reproductive behaviour in cities in Poland, especially in large urban centres. The analysis of statistical data shows that the transformations of matrimonial and procreation phenomena vary in time and space. The results obtained from the analysis of matrimonial and reproductive phenomena in large cities confirmed the conclusions of other studies, but also provided new insights into changes in demographic behaviour. The clear disproportions in the dynamics of demographic changes in cities of various sizes, occurring at the beginning of the transformation period, are weakening. In many areas of matrimonial and reproductive changes, the pace of change is currently higher in medium-sized cities. The division of the country into the east, the south-east, the west, the and north which have been different in terms of demographic behaviour – has been confirmed for years. Nevertheless, it is the inhabitants of large urban agglomerations that assimilate new patterns of behaviour the fastest, which is why the spatial differentiation of the forms of marital and family life does not fully correspond to the above-mentioned spatial arrangement. Depopulation processes and the transformations of the demographic structure are a direct implication of contemporary population transformations related to the second demographic transition, especially in terms of unfavourable trends in the ageing of the society and low birth rate. The deepening demographic decline in most urban centres and the ageing of the society forces us to pursue an urban policy which would be focused on the challenges related to this situation. Demographic challenges are of a structural and countrywide dimension, hence they should primarily be of interest to the demographic and social policy of the state. This does not mean, however, that they cannot also be taken into account in the case of urban policy – understood as the territorial dimension of both state policies regarding urban development and development policies conducted by individual cities.
    Źródło:
    Space – Society – Economy; 2022, 33; 7-40
    1733-3180
    2451-3547
    Pojawia się w:
    Space – Society – Economy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój demograficzny wsi: trendy i perspektywy (1950–2030)
    Development of rural population: trends and perspectives (1950-2030)
    Autorzy:
    Paradysz, Jan
    Paradysz, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452879.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Katedra Ekonometrii i Statystyki
    Tematy:
    ludność wiejska
    migracje miasto-wieś
    współczynniki dzietności teoretycznej
    oczekiwane trwanie życia noworodka
    teorie przejścia demograficznego
    rural population
    rural-urban migration
    total fertility rates
    life expectation at birth
    first and second demographic transition theories
    Opis:
    W artykule omawiamy rozwój ludności wiejskiej w Polsce w ciągu ostatnich 60 lat i najnowsze prognozy demograficzne Głównego Urzędu Statystycznego. Przedmiotem naszej uwagi są także procesy demograficzne w przekroju miasto-wieś. Polska należy do mniej zurbanizowanych krajów europejskich. Z krajów sąsiadujących z Polską, niższy odsetek ludności miejskiej występuje tylko na Słowacji. Jednakże w przeszłości różnice w poziomie urbanizacji Polski i innych krajów europejskich były dużo większe. W latach 1950-1990 odsetek ludności miejskiej w Polsce wzrósł z 35 do 62%. Natomiast od 1990r. odsetek ludności wiejskiej przestał opadać a w ostatnich kilku latach widoczny jest nawet spadek urbanizacji naszego kraju. Główną przyczyną zmiany jest systematyczna zmiana kierunków migracji. Coraz więcej ludności miejskiej przesiedla się na wieś. Dość zastanawiające, że proces ten zaczął się znacznie wcześniej, niż zmienił się system polityczny w Polsce. Od 1975r. zmniejsza się systematycznie ujemne saldo migracji wieś -miasto a od 2000r. coraz więcej ludności wędruje na wieś niż niej wychodzi. Zwracamy też uwagę, że podobne zjawiska wzrostu znaczenia zaludnienia obszarów wiejskich występują także w innych krajach. Jednakże, chociaż Polska podąża za krajami europejskimi także w sferze przemian obyczajowych, to wieś wydaje się ostoją tradycyjnych wartości rodzinnych.
    In this paper we discuss the development of the rural population in Poland over the past 60 years and the latest demographic projections of Central Statistical Office. The main objects of our attention are the demographic processes in rural-urban cross-section. Poland belongs to the less urbanized countries in Europe. Among Polish neighbors, a lower proportion of urban population is only in Slovakia. However, in the past, differences in the level of urbanization between Poland and other European countries were much higher. In the years 1950-1990 the percentage of urban population in Poland increased from 35 to 62%. However, since 1990. share of rural population has ceased to fall and in the last few years have seen a decline in urbanization even in our country. The main reason for the change is a systematic change in the directions of rural-urban migration. More and more urban population moves to the village. Quite interestingly, this process began much earlier than the changed political system in Poland. Since 1975. decreases systematically negative balance of net rural-urban migration. Since 2000. more and more of the population migrates to the country than comes out. We also pay attention that a similar phenomenon of the growing importance of the share of rural population also occurs in other countries. However, while Poland is following the European countries also in the sphere of customary transformation, the village population seems to be the mainstay of traditional family values.
    Źródło:
    Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych; 2012, 13, 1; 167-183
    2082-792X
    Pojawia się w:
    Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przejście z edukacji na zagraniczny rynek pracy młodych Polaków
    Transition from education to foreign labour market of Polish youngsters
    Autorzy:
    Grabowska-Lusińska, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423854.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    pierwsza praca zagranicą
    przejście z edukacji na rynek pracy
    migracje
    profil społeczno-demograficzny młodych migrantów
    biografie zawodowe
    first job abroad
    transition from eduaction to labour market
    migration
    socio-demographic profile of young migrants
    occupational biographies
    Opis:
    The paper deals with the problems associated with entering into the labour market by graduates of various kinds of schools. However, it applies to a specific group of young Poles – migrants, who experienced professional initiation on foreign labour market. The article refers to the process of transition from education to foreign labour market, which is not related to a single act of undertaking work abroad, but to the period of entering into the foreign labour market, to the transition from one state on the labour market to another. The author used diverse data: the data from public statistics BAEL and data obtained from other sources – ethno-survey data, qualitative structured interviews and professional biographies. In the analysis, three categories of young Poles entering into the foreign labour market were identified: graduates of British universities, graduates of Polish universities and graduates of secondary and vocational schools from small towns and villages. Subsequently, these groups were portrayed using quantitative and qualitative data. As an example, the author showed the representations of professional biographies of the young in all discussed categories and referred them to the models of transition from education to domestic labour markets by the young.
    Artykuł mieści się w problematyce powiązanej z wchodzeniem na rynek pracy absolwentów różnego rodzaju szkół. Dotyczy jednak specyficznej grupy młodych Polaków- migrantów, którzy doświadczyli inicjacji zawodowej na zagranicznym rynku pracy. Artykuł odnosi się do procesu przejścia z edukacji na zagraniczny rynek pracy, który łączy się nie z jednorazowym aktem powiązanym z podjęciem zatrudnienia zagranicą, ale z okresem wchodzenia w zagraniczny rynek pracy, przechodzenia z jednego stanu na rynku pracy do drugiego. W artykule zostały wykorzystane zróżnicowane dane: dane pochodzące ze statystyki publicznej- BAEL oraz dane wytworzone poza statystyką publiczną- dane etnosondażowe, jakościowe wywiady ustrukturyzowane i biografie zawodowe. W analizie wyróżniono trzy kategorie młodych Polaków wchodzących na zagraniczny rynek pracy: absolwentów brytyjskich uczelni, absolwentów polskich uczelni oraz absolwentów szkół średnich i zawodowych pochodzących z małych miast i wsi. Następnie grupy te sportretowano przy użyciu danych ilościowych i jakościowych. Jako egzemplifikacje pokazano reprezentacje biografii zawodowych młodych we wszystkich omówionych kategoriach i odniesiono je do modeli przechodzenia z edukacji na rodzime rynki pracy przez młodych.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2014, 40, 2a; 173-190
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies