Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szczecin Pomerania" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Dwa czy trzy? W kwestii liczby wydań wielkiej mapy Pomorza Eilharda Lubinusa
Two or Three? With Regard to the Number of Editions of the Great Map of Pomerania by Eilhard Lubinus
Autorzy:
Skrycki, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059129.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
eilhard lubinus
map of pomerania
cartography
seventeenth century
duchy of pomerania
duke philip ii of szczecin
Opis:
According to the scholarly literature on the cartography of the former Duchy of Pomerania, the map of this region prepared by Eilhard Lubinus, a scholar from the University of Rostock, had two editions: the first from 1618 and the second from 1758. This article presents a more detailed analysis of the preserved documents relevant for this topic: the correspondence of the author of the map and his patron, the Duke of Pomerania Philip II, as well as subsequent letters concerning the inheritance after Lubinus’s death. This investigation allowed to put forward a hypothesis that there were actually three editions. Apart from the two editions mentioned above, one more from the turn of 1620, financed by Lubinus himself, should be added. This conclusion is enhanced by the results of research carried out during conservation works on a copy of the map currently stored in the Main Library of the University of Szczecin. The research revealed that the paper used to print the map came neither from the paper mill of Pomeranian dukes, as in the 1618 edition, nor from the paper mill of Joseph Anton Unold of Wolfegg, as in the 1758 edition.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 129-139
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrowie w Szczecinie w latach 1945-1946
Autorzy:
Kryśkiewicz, Hadrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591124.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
health care
post-war Szczecin
war damage in Pomerania
ochrona zdrowia
powojenny Szczecin
zniszczenia wojenne na Pomorzu
Opis:
Sytuacja zdrowotna, charakteryzująca w latach 1945–1946 Szczecin, tj. aglomerację wówczas w kulminacyjny niejako sposób odzwierciedlającą swym zrujnowanym krajobrazem ogólne bolączki sanitarne Okręgu Pomorze Zachodnie, uchodzić może za bez mała tragiczną wypadkową powojennej, pomorskiej rzeczywistości. Zarówno właściwy okres ostatniego znanego ludzkości konfliktu światowego, jak i jego szeroko pojęte reperkusje, zadecydować miały o gruntownych przewartościowaniach wielu sfer życia ówczesnych szczecinian oraz ogółem niemieckich mieszkańców Pomorza, ostatecznie doprowadzając do utracenia przezeń – zdałoby się jakże spokojnej i niezagrożonej atakiem obcych wojsk – małej ojczyzny, owego „kraju tylnego” (Hinterland). Towarzysząca temu śmierć setek tysięcy istnień, jak również niemal całkowite spustoszenie panoramy przemysłowej, gospodarczej oraz kulturalnej regionu i jego stolicy, zdadzą się jeno przykrym akompaniamentem dla zdrowotności na Pomorzu tamtych czasów.
Health care in Szczecin in the years 1945–1946 in a culminating way illustrating with its ruined landscape sanitary problems of West Pomerania can be taken for a epitome of the post-war overall Pomeranian situation. Both the length of the World War Two and its repercussions were to thoroughly revise many spheres in the life of the inhabitants of Szczecin and Pomerania, including the German population, and finally they brought about a loss of the illusion of living in a little homeland, a ‘back country’ (German: Hinterland), which seemed not to be threatened with an attack of foreign troops. Death of hundreds of thousands of people and the annihilation in the industry, economy and culture of the region and its capital were just a sort of sad accompaniment for the general health of the society in Pomerania of the time.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 1; 35-78
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książę pomorski Bogusław X. Turcy i sława (dawniej i dziś)
Bogislaw X of Pomerania. Turks and glory (then and now)
Autorzy:
Poggendorf, Gabriele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343194.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Bogusław X
Pomorze
Szczecin
Imperium Osmańskie
pielgrzymka
Bogislaw X
Pomerania
Ottoman Empire
pilgrimage
Opis:
Polityka księcia pomorskiego Bogusława X oraz jego reformy w administracji, finansach i sądownictwie podczas jego długiego panowania cieszyły się dużym zainteresowaniem badaczy. Niezwykłym wydarzeniem była jego pielgrzymka do Ziemi Świętej w 1497 roku, zwłaszcza podróż morska, podczas której załoga statku pielgrzymiego wdała się w zaciętą bitwę z eskadrą turecką. Wydarzenie to już w czasach Bogusława zwróciło uwagę kronikarzy, zwłaszcza pomorskich, którzy wychwalali bohaterską walkę księcia z Turkami i uratowanie statku z wielkiego niebezpieczeństwa. Zwycięstwo Bogusława, który zgodnie z przekazami został przyjęty triumfalnie w Wenecji, a także na rodzimym Pomorzu, zostało uznane za jedno z ważniejszych osiągnięć księcia i rozsławione w wierszach, malarstwie i grafice. Niniejszy artykuł poświęcony jest pytaniu, czy i w jaki sposób sam Bogusław i jemu współcześni czy też późniejsze przekazy wpłynęły na taką wersję wydarzeń. Omówiony zostanie włoski raport, prawdopodobnie powstały w Wenecji w 1497 roku, który podkreśla zasługi weneckiego kapitana statku i jego odważne zachowanie w potyczce z Turkami.
The policies of Duke Bogislaw X of Pomerania and his reforms in administration, finance and jurisprudence during his long reign have received great attention in research. A more interesting material, however, was his pilgrimage to the Holy Land in 1497. Especially the outward journey on the sea, on which the pilgrim ship got into a fierce battle with a Turkish squadron. This event at that time attracted the attention of local and foreign chroniclers, of whom mainly the Pomeranian ones praised Bogislaw’s heroic fight against the Turks and the resulting rescue of the galley from the greatest danger. This highly acclaimed struggle of Bogislaw, which according to those reports gave him a triumphant reception on his return to Venice, was later considered in Pomerania and today again in Poland as one of the most important achievements and, glorified in poems, paintings and prints. The question of whether and how Bogislaw himself, his contemporaries or subsequent reports influenced the way in which the events were presented will be explored in the article. There is also an Italian report, probably printed in Venice in 1497, which praises the Venetian captain in his courageous behavior against the Turks.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 79-121
0076-5236
2956-9893
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje podróżnicze z końca XVI i XVII wieku jako pierwsze opisy architektury i sztuki Szczecina
Travel reports from late 16th century and 17th century as first descriptions of architecture and art of Szczecin
Autorzy:
Ochendowska-Grzelak, Barbara Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034588.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Relacje podróżnicze
Szczecin
Księstwo Pomorskie
architektura i sztuka Szczecina
travel reports
Duchy of Pomerania
architecture and art of Szczecin
Opis:
Celem artykułu jest analiza relacji podróżników przejeżdżających przez Szczecin w okresie od końca XVI do końca XVII wieku, pod kątem zawartych w nich opisów obiektów architektury i sztuki. Omówione zostały fragmenty dwunastu diariuszy podróżników pochodzących z Niemiec, Polski, Włoch i Anglii. Relacje te są różnorodne, ale mają też elementy wspólne. Większość peregrynatów przedstawiła Szczecin jako bogate i malowniczo położone, portowe miasto. Większość opisała dominantę w zabudowie miasta, którą stanowił renesansowy zamek książęcy. Jego opisy pochodzą z czasów, kiedy był on rezydencją dynastii Gryfitów, oraz z tych kiedy dynastia wygasła i miasto znajdowało się kolejno w rękach Szwedów i Brandenburczyków. Z siedmiu gotyckich, szczecińskich kościołów najczęściej odwiedzano dwa najważniejsze, centralnie położone: św. Jakuba i mariacki. Podobały się one i często podkreślano wyróżniającą je wielkość. Mimo, że nie było w mieście, może poza kamienicami mieszczańskimi, przykładów „współczesnej” XVII wiecznej architektury barokowej, postrzegano Szczecin jako „pięknie pobudowany”. Po wzniesieniu w początkach XVII wieku przez Szwedów nowych umocnień obronnych, podróżnicy określali stolicę Pomorza jako „dobrze chronioną”. Podróżnicy mniej uwagi poświęcali ruchomym dziełom sztuki. Wśród omówionych relacji wyróżniającą się jest relacja Filipa Hainhofera, który był gościem księcia Filipa II i stąd przebywał w mieście najdłużej. Jako marszand książęcy, wykazywał wrażliwość na piękno przedmiotu co można wytłumaczyć jego profesją, ale też indywidualna wrażliwośćią. Jednak większość peregrynatów prezentowała w przypadku dzieł sztuki „kulturę ciekawości”. Artefakty postrzegano jako osobliwości i ciekawostki, nie formułowano zbyt często sądów estetycznych. Przykładem tego może być „popularność” epitafium małżonków Eckstedt ze szczecińskiego kościoła św. Jakuba, najczęściej wymienianego w dziennikach, nie ze względu na kunszt wykonania, ale ze względu na anegdotę z nim związaną.
The purpose of the article is to analyse the reports of the travellers passing by Szczecin in the period from late 16th century and 17th century with regard to the contained descriptions of the objects of architecture and art. Discussed were passages from twelve diaries of travellers from Germany, Poland, Italy, and England. These accounts vary, but also have some elements in common. The majority of peregrinators depicted Szczecin as arich port town with picturesque location. Most of them described the Renaissance ducal castle as a dominant element among the town buildings. Its descriptions date back to times when it was a residence of the Griffin dynasty, and subsequently, after the dynasty became extinct, when the town was ruled by the Swedes and the rulers of Brandenburg. From among seven Gothic churches in Szczecin most frequently visited were two most prominent and with central location: St. Jacob’s Church and Marian Church. They were appreciated, particularly emphasized was their size as their distinguishing feature. Although there weren’t in the town instances of “contemporary” 17th-century Baroque architecture – perhaps apart from the bourgeois houses – Szczecin was perceived as “beautifully built”. After the Swedes constructed in early 17th century new defensive fortifications, the travelers described the capital of Pomerania as “well protected”. The visitors paid less attention to the mobile objects of art. The most distinguishing of the discussed reports is that of Filip Hainhofer who was a guest of Duke Filip II and hence stayed in the town for the longest time. As the Duke’s art dealer, he was sensitive to the beauty of objects, which can be explained by his profession but also by his personal sensitivity. However, most of the peregrinators displayed “culture of curiosity” with regard to the objects of ar t. Artifacts were perceived as peculiarities and curious details, aesthetic judgments weren’t too often formulated. An example of this can be the popularity of the epitaph of the Eckstedt spouses in St. Jacob’s Church, most frequently mentioned in the diaries not because of its craftsmanship but for the anecdote connected to it.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 95-130
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zasobie zaginionego historycznego archiwum miasta Szczecina
On the resources of the lost historical archive of the city of Szczecin
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147041.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Pomerania
Szczecin
Szczecin city archive
archival records
city records
State Archive in Szczecin
Pomorze
archiwum miejskie Szczecina
archiwalia
akta miejskie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
Opis:
The article deals with the historical archival records for the city of Szczecin, which were lost in 1945. The author outlines the process of compiling the Szczecin municipal archive, transferring its contents to the State Archive and then forming an archival collection from it. This section of the narrative is conducted against the backdrop of the development of Prussian municipal and state archives, as well as discussions on the recognition of municipal records as a valuable historical source. Then the author discusses the internal structure of the collection and describes the contents of the consecutive subject groups in the historical archive of the Pomeranian capital.
Artykuł dotyczy zaginionych w 1945 roku historycznych archiwaliów miasta Szczecina. Autor przedstawia proces narastania archiwum miejskiego Szczecina, przekazania jego zasobu do depozytu archiwum państwowego, następnie uformowania z niego zespołu archiwalnego. Ta część narracji prowadzona jest na tle rozwoju pruskich archiwów miejskich i państwowych, a także dyskusji o uznaniu akt miejskich za wartościowe źródło historyczne. Następnie w autor omawia strukturę wewnętrzną zespołu oraz charaktery- zuje zawartość kolejnych grup rzeczowych historycznego archiwum stolicy Pomorza.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 65-99
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygotowania niemieckie w celu obrony miasta oraz działania bojowe 1 i 2 Frontu Białoruskiego przed „bitwą o Szczecin” (marzec–kwiecień 1945 roku)
The German preparations towards defending city and fighting of the 1st and 2nd Belarussian Front before the “Battle of Szczecin” (March–April 1945)
Autorzy:
Wybranowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46179950.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Szczecin 1945
II wojna światowa na Pomorzu
sowiecka operacja „Odra” 1945
cudzoziemskie formacje SS na Pomorzu
„bitwa o Szczecin” 1945
upadek Szczecina 1945
WW II in Pomerania
Soviet military operation “Odra” 1945
SS foreign units in Pomerania 1945
“Battle of Szczecin” 1945
Fall of Szczecin 1945
Opis:
W niniejszym studium autor dokonał analizy przygotowań dowództwa niemieckiego do obrony tzw. Przyczółka Szczecińskiego (Brückenkopf Stettin) i „Festung Stettin” (Twierdzy Szczecin). Kolejna badana przez niego kwestia to plany i przebieg wielkiej sowieckiej ofensywy z udziałem 1 i 2 Frontu Białoruskiego oraz walk stoczonych w okresie marzec– kwiecień 1945 r. pomiędzy Gryfinem, wzdłuż biegu Dolnej Odry i na terenie szczecińskiego Prawobrzeża. Opanowanie tego terenu dawało Armii Czerwonej dogodne pozycje do przyszłego natarcia w kierunku lewobrzeżnej części Szczecina, stanowiącej historyczne centrum miasta. Sam zaś Szczecin był głównym ośrodkiem administracyjnym Provinz Pommern i początkowo kluczowym etapem ofensywy na Berlin. Jednym z istotnych elementów jest ukazanie walk Armii Czerwonej o Altdamm (obecnie Szczecin-Dąbie) i walki o zdobycie przepraw na linii Odry Wschodniej i Zachodniej. Istotnym zwrotem akcji stała się decyzja o skierowaniu sił 1 Frontu Białoruskiego marszałka Georgija Żukowa do zasadniczego uderzenia na Berlin i przejęciu głównego ciężaru walk przez 2 Front Białoruski marszałka Konstantego Rokossowskiego. To właśnie ten związek operacyjny spod Gdańska i Gdyni miał odegrać istotną rolę w spodziewanej „bitwie o Szczecin”. Od drugiej połowy kwietnia rozpoczęła się operacja mająca na celu sforsowanie Odry Zachodniej i zniszczenie niemieckich pozycji obronnych na jej linii. W ciągu kilku dni (20–25 kwietnia) siłom 2 Frontu Białoruskiego, a zwłaszcza 65 Armii gen. Pawła Batowa, udało się rozbić siły niemieckie i przejść na drugi brzeg Odry Zachodniej, co stwarzało perspektywę całkowitego okrążenia Szczecina. Na terenie południowych i południowo-zachodnich obrzeży Szczecina doszło do kilkudniowych walk (21–23/24 kwietnia) o miejscowości położone na zachodnim brzegu Odry Zachodniej (m.in. Curow/Kurów, Neu Rossow/Rosówek, Schillersdorf/ Moczyły) z siłami cudzoziemskich pozostałości dywizji ochotniczych Waffen-SS. Z czasem do walki włączyły się także siły 2 Armii Uderzeniowej gen. Fiedunińskiego. Dla dalszego rozwoju wydarzeń decydujące okazały się dni 25–26 kwietnia. Dla Rokossowskiego, wobec nowych planów ofensywy w kierunku Rostocku i wybrzeża Bałtyku, lewobrzeżny Szczecin przestał być strategicznym priorytetem. Natomiast dla dowództwa niemieckiego i partyjnego aparatu NSDAP bardzo realna perspektywa okrążenia i zniszczenia sił garnizonu „Festung Stettin” stała się podstawą do decyzji o opuszczenia miasta i jego ewakuacji bez walki. Stąd też 26 kwietnia lewobrzeżna część miasta została zajęta bez walki przez siły sowieckie ze składu 65 Armii i 2 Armii Uderzeniowej. Los tego miasta rozstrzygnął się pod względem militarnym nie w ciężkich walkach ulicznych o całość lewobrzeżnego Szczecina, lecz na jego Prawobrzeżu oraz południowym i południowo-zachodnim skraju Lewobrzeża. A zatem, de facto, nie doszło do spodziewanej, nowej, decydującej fazy „bitwy o Szczecin”, a samo to sformułowanie stanowi jedynie efektowny skrót myślowy.
In presenting article, an author has been made an analysis of the German’s command preparations to plans of defence of sc. “Stettin’s Bridgehead” and the “Festung Stettin” and preparations to fighting against the great Soviet offensive 1st (and as a perspective) 2nd Belarussian Fronts and the local battles between March–April 1945, between town Gryfino (germ. Greifenhagen), along the Upper Odra River and next Szczecin’s Right part. Capturing of this area by the Soviet troops had been given them a good positions to great attack in a near future in the Left part of Szczecin (as it’s main, historical and administrative part of this city). One of the important elements of the text is showing the fighting of Altdamm (act. Szczecin-Dąbie) and fighting to the Eastern Odra’s crossing points. About 20 April, Marshall Georgi Zhukov’s ordered most important strategic decision – great offensive towards Berlin as a general aim and a strategic point to defeating the Third Reich. The main burden of fighting for Szczecin next was a 2nd Belarussian Front commanded by Marshall Konstanty Rokossowski, changing Zhukov’s troops near Szczecin. Especially, this giant Soviet operations group, which had been come from Gdańsk and Gdynia in a long way marching, will play a most decisive role in a perspective of “Battle of Szczecin”. Since the second half of April, a great Soviet offensive towards crossing the Western Odra River has been started, and next to plans to destroy the German positions along this river. In a few days (the 20–25th of April), the forces of 2nd Belarussian’s Front, especially 65. Army commanded by gen. Pavel Batov, crashed during hard local battles the German’s troops on the line of Western Odra River, crossed on the second’s river shore, and finally made the real perspective of total strategic city encirclement. On the area of southern and western-southern outskirts of the Szczecin – villages Kurów (germ. Curow), Rosówek (germ. Neu Rossow), Moczyły (germ. Schillersdorf ) and the others, during a few days (the 20–23/24th of April) were a places of hard local battles of some troops of 2nd Front with the rests forces of a Waffen-SS foreign volunteers divisions. The 25–26th of April, were the most decisive moment of sc. “The battle of Szczecin”. Marshall Rokossowski had a new order and plan of an offensive towards Rostock and the keeping of Baltic shore. In that moment, Szczecin as a strategic point of offensive were finished and will be a not important strategic point, as earlier. For the German command of the city, and the main leadership and commanders of Pomeranian’s NSDAP party, the Marshall Rokossovski’s Front made a real perspective to closing and next completely destroying of Germans troops in “Festung Stettin”. It was a main reason to a great evacuation of detachment and many civil refugees without fighting from the city. The 26th April, the left side part of Szczecin (the main) was captured by the troops of the 65 Army and 2nd Strike Army. Military history of Szczecin was ended in that moment not as a result of a hard street fighting on the Left, main part of the city, but on it’s Right side (especially the great battle of Altdamm/Szczecin-Dąbie) and on the southern and western-southern outskirts. Finally, there were no hard battles and a new, decisive phase street fighting “Battle of Szczecin” on the Left shore of Odra River. This formula knowing as a “Battle of Szczecin” is really only a good – looking sentence, not a historical reality and true.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 337-376
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji
Modernist architecture in Szczecin in the 1960’s and 70’s in the concept and execution
Autorzy:
Bal, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218620.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
modernizm szczeciński
powojenna architektura na Pomorzu Zachodnim
Szczecin modernism,
postwar architecture in Western Pomerania
Opis:
Początki powojennej architektury modernistycznej Pomorza Zachodniego sięgają realizacji projektowych pierwszych absolwentów Wydziału Architektury Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie, którzy szybko rozpoczęli kształtowanie zastanej przestrzeni wielu miast ówczesnego województwa szczecińskiego, traktując ją jako poligon doświadczalny dla realizacji nowych idei architektury nowoczesnej. Wykształcone i uformowane w tym okresie młode kadry stały się niewątpliwie motorem przemian kulturowych i cywilizacyjnych, a ich umiejętności i poglądy estetyczne zostawiły trwałe piętno na współczesnym wizerunku Pomorza. Dziś, przedstawiając ówczesne dokonania realizacyjne, przywołujemy szkice naszych starszych kolegów jako niebagatelny dorobek ich twórczości i charakterystyczny znak minionej epoki: kunsztu zamykania twórczych idei w kilku, czasem magicznych kreskach.
The origins of post-war modernist architecture of Western Pomerania go back to execution of designs of the first graduates of the Faculty of Architecture of the Higher School of Engineering in Szczecin, who quite soon began to influence the development of existing space of many towns and cities of Western Pomeranian voivodeship, treating it as a testing ground for the implementation of new ideas of modern architecture. Educated and formed in this period, the young staff become undoubtedly the driving force of cultural and civilizational transformation. Their skills and aesthetic views left a lasting mark on the contemporary image of Pomerania. Nowadays, presenting the then made execution achievements, we refer sketches and drafts of our senior colleagues, as the considerable achievements of their creative work and at the same time a very distinctive sign of a bygone era: art and craft enclosing creative ideas in sometimes a few magical lines.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 142-152
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawieranie małżeństw na przedmieściach Szczecina w świetle akt stanu cywilnego z obwodu USC Gumieńce w latach 1875–1906 Część II. Wiek nupturientów
Contracting Marriages in the Suburbs of Stettin (Szczecin) in the Light of Documents form the Register Office of Scheune in 1875–1906. Part 2. The Age of Bridegrooms and Brides
Autorzy:
Kozłowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367655.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
marriages
register Office documents
newlyweds
age
Western Pomerania
Szczecin (German: Stettin)
Gumieńce (German: Scheune)
Opis:
The years 1875–1906 saw an intensive development of the urban complex of Szczecin; the industrial, housing and social infrastructure was rapidly growing, and there was an inflow of rural population from outside the county of Randow. The socio-economic development in the outskirts of Szczecin was accompanied by significant demographic changes. The article presents the effects of the accelerated urbanisation and industrialisation of Pomorzany (German: Pommerensdorf) – a suburban district of Szczecin – in comparison to neighbouring towns and villages, where such changes were much less rapid or did not occur at all. That is why on the basis of the documents from the Register Office a list was made; it is a list of 1,357 marriages contracted in the years 1875–1906 in the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce (Standesamtbezirk Scheune). Thanks to the aggregative method it was possible to measure annual numbers of marriages, seasonality of marriages and an average age of newlyweds. Within the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce, Pomorzany was the district where the growth was the fastest: in the period in question its population quadrupled and the number of dwelling houses increased twofold. An analysis of the marriages contracted in Gumieńce revealed that the inhabitants of that district were the youngest newlyweds in the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce and the difference of age between bride and groom was the smallest (2.2 years). The inhabitants of Gumieńce, Mierzyn (Möhringen) and Stobno (Stöven) contracted marriages when they were much older, and the difference of age between bride and groom was bigger (2.8–3.8 years). Also the preferences of the newlyweds depended on their social and professional position. Craftsmen, labourers and their daughters contracted marriages at the youngest age, owners of farms and farmers’ daughters – at the oldest age.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 4; 105-124
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawieranie małżeństw na przedmieściach Szczecina w świetle akt stanu cywilnego z obwodu USC Gumieńce w latach 1875–1906. Część I. Roczne liczby małżeństw i sezonowość małżeństw
Entering into Matrimony in the Suburbs of Szczecin in the Light of Marriage Records of the Gumieńce (German: Scheune) Register Office in the Years 1875–1906. Part 1: Annual Numbers of Marriages and the Seasonality of Matrimonies
Autorzy:
Kozłowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
marriages
Register Office’s certificates
newly-weds
prospective spouses
seasonality
Western Pomerania
Szczecin
Gumieńce
Opis:
In the last quarter of the 19th century in Western Pomerania some demographic and socio-economic processes took place at the same time: stabilisation of death rate and a decrease in reproduction, an agricultural crisis and a migration fever. After pulling down the city walls Szczecin (German: Stettin) started spreading in all directions. The main objective of the research has been to grasp the process of demographic changes, which were parallel to the socio-economic development of the Szczecin suburbs, as well as to present the effects of the accelerated urbanisation and industrialisation of Pomorzany (German: Pommerens-dorf), one of the Szczecin suburbs, in comparison to neighbouring settlements, where such changes occurred not so fast or even did not happen at all. For that reason on the basis of the Register Office’s certificates a list was made, which included 1357 matrimonies contracted in the years 1875–1906 within the jurisdiction of the Gumieńce Register Office (German: Standesamtbezirk Scheune). The aggregate method has been used to determine the annual numbers of matrimonies, seasonality of matrimonies and an average age of newly-weds. The research indicates that in the years 1875–1906, parallel to an increase of the inhabitants, in Pomorzany the number of contracted matrimonies and the matrimonial rate were increasing regularly, whereas the annual seasonality rate was decreasing. In more remote settlements, in Gumieńce, Mierzyn (Möhringen) and Stobno (Stöven) agriculture was dominant, the number of matrimonies did not change significantly, and the annual seasonality rate had big fluctuations from month to month.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 3; 119-146
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskupi i krzyże. Tak zwany epizod szczeciński krucjaty połabskiej (1147) w relacji Wincentego z Pragi
Bishops and Crosses: the So-Called Szczecin Episode of the Polabian Crusade (1147) in the Account by Vincent of Prague
Autorzy:
Górski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1055025.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Middle Ages
crusaders
Polabian Slavs
Szczecin
Duke of Pomerania Ratibor
Saint Otto of Bamberg
Bishop of Pomerania Adalbert/Wojciech
Bishop Anselm of Havelberg
Bishop Henryk Zdík
Opis:
Half a century after the first crusade, the fall of the County of Edessa (1144) became an impulse for the second crusade. During the announcement of the crusade in the German territories, an alternative project of an expedition against pagan Polabian Slavs was created. It had a much more limited range and it was carried out in the summer of 1147. The Saxon troops took part in it, under the commandment of the Saxon duke Henry the Lion, the Margrave of the Northern March Albert the Bear, Archbishop Frederick of Magdeburg and Bishop Anselm of Havelberg. Danish, Burgundian, Moravian and Polish military units cooperated with them. One of the crusade armies, fighting with the Lutici, came to Szczecin. The army withdrew from there after the arrangement with the Pomeranian bishop Adalbert (=Wojciech?) and the Duke of Pomerania Ratibor. The only source discussing this episode is the account of the Bohemian chronicler Vincent of Prague, for whom the Bishop of Moravia Henryk Zdík, one of the leaders of the crusade, was probably the source of information. The aim of the article is to analyse this account – first of all, to show the role played by the figures of the Saxon bishops and the Pomeranian bishop in Vincent’s narrative. The article draws attention to the supposed reasons for their being displayed at the expense of the wealthy laity: it is the social identity of the chronicler, but above all the image of the confrontation of bishops as a clash of different approaches to Christianity existing in the Church. In comparison with the curt account of Annales Magdeburgenses about Ratibor’s commitment to support Christianity (1148), the significance of the figure of Saint Otto of Bamberg as a pioneer of the Christianization of Pomerania is underlined. Next, some of Vincent’s statements are exposed in the context of criticizing the unsuccessful Levant crusade in order to capture narrative patterns. Another motif is the exhibition of crosses as a manifestation of the Christian faith. The exposal of the symbol of the cross by the inhabitants of Szczecin, bearing the marks of a war trick – the crusaders themselves used this sign – is also juxtaposed with the display of the banner of Svetovit in Arkona besieged by the Danes (1168). It could also be used to get Christians’ God to restore peace. The second sign of the Christian character of the place is the very presence of the clergy in the person of Bishop Adalbert.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 3; 7-32
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Lesiński – archiwista, dyrektor Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
Henryk Lesiński – an archivist, a director of the Provincial State Archive in Szczecin
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146217.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Western Pomerania
Provincial State Archive in Szczecin
Henryk Lesiński
archival science
Pomorze Zachodnie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
archiwistyka
Opis:
Artykuł dotyczy działalności archiwalnej Henryka Lesińskiego, dyrektora Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, a następnie rektora i profesora. H. Lesiński pracował przez 17 lat jako archiwista, w tym przez 14 lat pełnił funkcję dyrektora archiwum w Szczecinie (1956–1969). W tym okresie szczecińskie archiwum stało się wiodącą placówką w zakresie archiwistyki (przewodnik po zasobie), ale również centrum życia humanistycznego i naukowego w Szczecinie, co było zasługą pracy archiwalnej i organizacyjnej Henryka Lesińskiego oraz zespołu jego współpracowników.
This article discusses the archival activities of Henryk Lesiński, who served as the director of the Provincial State Archive in Szczecin, as well as a rector and professor. He worked as an archivist for 17 years, including 14 years as the director of the Szczecin archive (1956–1969). During his tenure, the Szczecin archive became a leading institution in the field of archival science (with a guide to its resources). It also became a center of academic and intellectual life in Szczecin. This position was a result of Henryk Lesiński’s archival and organizational work, as well as the efforts of his team of collaborators.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 13-33
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Janina Parafiniuk-Soińska (1922–2012): szczecińska pedagog i uczona
Janina Parafiniuk-Soińska (1922–2012), Educator and Academic from Szczecin
Autorzy:
Król, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168233.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
szczecińska pedagogika
oświata w Szczecinie
nauczyciel
humanistyka na Pomorzu Zachodnim
education in Szczecin
teacher
humanities in Western Pomerania
Opis:
The article presents professional and scientific acitivity of professor Janina Parafiniuk-Soiński. The scientist was connected with Szczecin (family and professionally) already since 1949. She actively participated in the construction of the Szczecin academic education because worked at Wyższa Szkoła Nauczycielska and Wyższa Szkoła Pedagogiczna. These institutions, as we rememeber, can be considered as a praforma of University of Szczecin, including Instytut Pedagogiki. The professor also served as a director of the latter institutions in the most difficult period of its operation, which certainly required from the considerable amount of work and effort. The paper also presents the directions of scientific work – research focusing on two fundamental: learning process in teaching and initial preparation of teachers at university level. Also invoked the image of Janina Parafiniuk-Soińska in the memories of her colleagues and students at the same time pointing out its most important qualities as a man and scientist.
Przedmiotem artykułu jest działalność zawodowa i naukowo-badawcza profesor Janiny Parafiniuk-Soińskiej. Uczona ta związana była ze Szczecinem rodzinnie i zawodowo już od 1949 r. Czynnie uczestniczyła również w budowaniu szczecińskiej pedagogiki akademickiej, gdyż pracowała zarówno w Wyższej Szkole Nauczycielskiej, jak i Wyższej Szkole Pedagogicznej, a instytucje te traktować można jako praformę Uniwersytetu Szczecińskiego, w tym i Instytutu Pedagogiki. Profesor pełniła też funkcję dyrektora w ostatniej z wymienionych placówek w najtrudniejszym okresie jej funkcjonowania, co na pewno wymagało od niej znacznego nakładu pracy i wysiłku. W artykule przedstawiono również kierunki pracy naukowo-badawczej koncentrując się na dwóch podstawowych: procesowi kształcenia w nauczaniu początkowym i przygotowaniu nauczycieli na szczeblu akademickim. Przywołano też obraz Janiny Parafiniuk-Soińskiej we wspomnieniach jej współpracowników i uczniów wskazując jednocześnie na jej najważniejsze przymioty jako człowieka i naukowca.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2015, 3; 143-158
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorobek naukowy Henryka Lesińskiego na tle polskiej historiografii Pomorza Zachodniego
Henryk Lesiński’s scholarly achievements in the context of Polish historiography of Western Pomerania
Autorzy:
Ślepowroński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146442.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Historiography of Western Pomerania
Western Pomerania after 1945
history of science
Szczecin historical community
Historiografia Pomorza Zachodniego
Pomorze Zachodnie po 1945 r.
historia nauki
szczecińskie środowisko historyczne
Opis:
Henryk Lesiński należy do najwybitniejszych polskich pomorzoznawców, jest także jednym z Ojców-Założycieli środowiska historycznego w Szczecinie. Jak większość historyków pierwszego pokolenia badaczy, przybył w latach 50. XX wieku do Szczecina, po ukończeniu Uniwersytetu w Poznaniu i tutaj rozwijał swoją karierę naukową. Stał na czele wielu instytucji nauki zachodniopomorskiej: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, szczecińskiej Pracowni Zakłada Historii Pomorza IH PAN, szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, Wyższej Szkoły Pedagogicznej, będąc do swoje śmierci autentycznym i powszechnie szanowanym liderem środowiska. Odcisnął wyraźne piętno na polskiej historiografii Pomorza Zachodniego, stając się niekwestionowanym specjalistą dziejów miast, żeglugi i handlu morskiego w średniowieczu i epoce nowożytnej.
Henryk Lesiński is one of the most prominent Polish scholars of Western Pomerania and one of the founding fathers of the historical community in Szczecin. Like most historians of the first generation of researchers, he arrived in Szczecin in the 1950s after graduating from the University of Poznań, and he developed his academic career there. He held leading positions in many scientific institutions in Western Pomerania, including the Provincial State Archive in Szczecin, the Szczecin Branch of the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, the Szczecin Branch of the Polish Historical Society, and the Higher Pedagogical School. Until his death, he was an authentic and widely respected leader in the community. He made a significant impact on Polish historiography of Western Pomerania and became an unquestioned specialist in the history of cities, maritime navigation, and maritime trade in the medieval and modern eras.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 45-74
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fragmenty rękopisów średniowiecznych – stan badań i perspektywy badawcze. Średniowieczne fragmenty zachowane w Archiwum Państwowym w Szczecinie
Autorzy:
Figaszewska, Karolina Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603529.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
fragmentologia
Archiwum Państwowe w Szczecinie
oprawy
rękopisy
Pomorze Zachodnie
fragmentology
State Archives in Szczecin
bindings
manuscripts
Western Pomerania
Opis:
W ostatnich latach średniowieczna makulatura rękopiśmienna stała się obiektem intensywnych badań w różnych ośrodkach naukowych na całym świecie. Mimo ogromu włożonej pracy wciąż w wielu miejscach pozostaje jednak materiałem nieprzebadanym. W artykule zaprezentowano inicjatywy podejmowane w celu opracowania i zdigitalizowania rękopiśmiennej makulatury średniowiecznej. Tekst zawiera również wstępne ustalenia z kwerend przeprowadzonych w Archiwum Państwowym w Szczecinie, Bibliotece Narodowej oraz Archiwum PAN w Warszawie, w trakcie których udało się odkryć ponad tysiąc średniowiecznych fragmentów rękopiśmiennych wykorzystanych wtórnie jako oprawy jednostek archiwalnych. Zachowane fragmenty umożliwiają częściowe zrekonstruowanie całych kodeksów oraz rzucają nowe światło na niemal całkowicie nieznane średniowieczne księgozbiory instytucjonalne na Pomorzu Zachodnim.
In recent years, medieval “wastepaper baskets” of manuscripts have become the subject of intense research in various scientific centres around the world. Despite the enormous work done by researchers, it still remains unexplored in many places. The article presents initiatives taken to work out and digitize medieval manuscript fragments. The text also contains preliminary establishments from queries carried out in the State Archives in Szczecin, the National Library and the Archives of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, during which more than a thousand medieval manuscript fragments were found being reused as bindings of archival units. The preserved fragments make it possible to partially reconstruct entire codices and shed new light on the almost completely unknown medieval official book collections in Western Pomerania.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oprawa literacka jubileuszu stulecia reformacji w księstwie szczecińskim
Literary Setting of the 100th Anniversary of the Reformation in the Stettin/Szczecin Duchy
Autorzy:
Borysowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591042.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
anniversary of the Reformation
occasional artistic output
Latin-German poetry
Philip (Philipp) II
Duchy of Pomerania-Stettin/Szczecin (German: das Herzogtum Pommern-Stettin)
jubileusz reformacji; twórczość okolicznościowa; poezja niemiecko- -łacińska; Filip II; księstwo szczecińskie
Opis:
W artykule omówiono przebieg uroczystych obchodów setnej rocznicy wystąpienia Marcina Lutra w księstwie szczecińskim, które zostały przygotowane w związku z ogłoszonym przez księcia Filipa II zarządzeniem w tej sprawie z 22 września 1617 roku. Jubileusz był obchodzony przez kilka dni jako święto religijne (30.10.–2.11.), a także w formie spotkań i odczytów literackich (3–5.11.). Autorami okolicznościowych utworów przygotowanych na obchody była kadra Pedagogium Książęcego (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) oraz inni nauczyciele działający w księstwie (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), a także inne osoby, które na tyle sprawnie władały piórem, że mogły odpowiedzieć na wezwanie księcia (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). Artykuł omawia zachowane publikacje jubileuszowe i wskazuje na rolę księcia Filipa II jako animatora życia literackiego w księstwie szczecińskim.
The article presents the commemoration of the 100th anniversary of the speech of Martin Luther in the Duchy of Stettin; the event was organised by virtue of the edict signed on September 22nd, 1617 by Duke Philip II. The jubilee was celebrated for several days, first as religious holidays (October 30th – November 2nd) and later in the form of literary meetings and lectures (November 3–5). The authors of the texts were members of the Ducal Paedagogium Stettin (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) and other teachers who worked in the Duchy (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), as well as other people who were skillful enough to write something in response to the Duke’s appeal (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). The article presents the survived jubilee publications and emphasises the role of Duke Philip II as an animateur of literary life in the Stettin/Szczecin Duchy
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 285-298
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies