Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavic dialects" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Władysław Kuraszkiewicz – uczony i nauczyciel
    Władysław Kuraszkiewicz – a scientist and teacher
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035321.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the history of linguistics
    Slavic studies
    east Slavic languages and dialects
    history of Polish language
    Opis:
    The author presents the life and work of professor Władysław Kuraszkiewicz, especially pointing to his works concerning east Slavic languages and dialects, with a particular emphasis in Ukrainian. He also highlights studies of the history of Polish literary language, didactic and pedagogic presentation of professor Kuraszkiewicz as a creator of the Poznań school of historical linguistics.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 281-288
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Afrykatyzacja palatalnego *r w nazwach miejscowych i terenowych Pomorza Zachodniego
    Affricatization of the palatal *r in toponymy of West Pomerania
    Autorzy:
    Duma, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992282.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-28
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    afrykatyzacja *r′
    silna wymowa sonantów
    wymowa nieakomodująca
    toponimy
    zachodnie i wschodnie dialekty lechickie
    typologia dialektów słowiańskich
    affricatization of *r′
    strong pronunciation of sonants
    non-accomodating pronunciation
    toponymy
    Western and Eastern Lechitic dialects
    typology of Slavic dialects
    Opis:
    W zapisach dawnych słowiańskich nazw miejscowych i terenowych Pomorza Zachodniego afrykatyzację *r' > ř, rz itp. obserwujemy na terenach sąsiadujących z gwarami kaszubsko-słowińskimi na wschód od rzeki Słupia oraz, rzadko, wzdłuż południowo-wschodniej granicy Pomorza. Na terenie niemieckiego Pomorza Przedniego, Meklemburgii i w dawnych słowiańskich gwarach Połabia afrykatyzacja *r' nie nastąpiła. Świadczy to o dawnym zróżnicowaniu dialektów lechickich na zachodnie, bez akomodacji *r' (a także częściowo bez zmian *t', *d'  przed samogłoskami rzędu przedniego) oraz wschodnie, które cechowała afrykatyzacja *r' > ř, rz, š/ž (oraz *t' > ć, *d' > ȝ́ ). Brak akomodacji spowodowany był tendencją do utrzymania silniejszej wymowy sonantów. Rezultatem było częściowe stwardnienie systemu konsonantycznego, ograniczenie przegłosu pralechickiego, zachowanie bez metatezy grupy *tărt (typ karva 'krowa'), zlanie kontynuantów *l̥' i *l̥ > oł (typ vołk 'wilk'), zachowanie/zwokalizowanie w zanikłym dialekcie połabskim dawnych jerów słabych (typ blåxă 'pchła'). Stwierdzono liczne analogie do współczesnych gwar bułgarskich i macedońskich.
    In the records of the old Slavic place and field names of West Pomerania, we can observe the affri- catization *r′ > ř, rz etc. in the areas adjacent to the Kashubian-Slavic dialects east of the Słupia River and, rarely, along the south-eastern border of Pomerania. Affricatization of *r′ did not take place in the territory of German Vorpommern, Mecklenburg or in the old Slavic dialects of Polabia. This proves the former differentiation of the Lechitic dialects into Western ones, without the accom- modation *r′ (and also partially without changes *t′, *d′ before the vowels of the front order) and the Eastern ones, characterized by affricatization *r′ > ř, rz, š/ž (and *t′ > ć, *d′ > ȝ́). The lack of accommodation was caused by the tendency to maintain a stronger pronunciation of sonorants. The result was a partial hardening of the consonant system, limitation of the pre-Lechic mutation (proto- Lechitic metaphony), the preservation without metathesis of the group *tărt (karva ‛cow’ type), the merging of continuants *l̥’ and *l̥ > oł (vołk ‛wolf’ type), the vocalization of old weak yers (in ini- tial syllables) in the Polabian dialect (blåxă ‛flea’ type). Numerous parallels with modern Bulgarian and Macedonian dialects have been found.
    Źródło:
    Onomastica; 2021, 65, 1; 123-135
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag leksykograficznych (na marginesie Słownika gwar zachodniopoleskich Hryhorija Arkuszyna)
    Some lexicographic remarks (apropos Słownik gwar zachodniopoleskich [Dictionary of West Polesian dialects] by Григорій Аркушин/ Hryhory Arkushyn)
    Autorzy:
    Czyżewski, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044712.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Slavic dialectology
    dialect dictionaries
    dialects of the Polish-East Slavic borderland
    lexicographic description
    Opis:
    The goal of the article is to seek to answer the question how to describe folk lexis on the Slavic borderlands. On the basis of the analysis of different types of Polish, Ukrainian and Belarusian dictionaries, the author draws a conclusion that differential dictionaries that contain lexis from dialect areas of different dialectal classification do not show objective linguistic reality. He suggests that the description of lexis made according to the criterion of the opposition between dialect and literary language should be replaced by the opposition between a dialect and other dialects within one national language.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 33-44
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyraz pluszczyć ‘zamykać, mrużyć oczy’ w języku polskim, ukraińskim i białoruskim
    A lexical unit pluszczyć ‘to blink, to squint one’s eyes’ in Polish, Ukrainian and Belarusian
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109383.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article aims to determine the status and origin of the verb pluszczyć in three Slavic languages. The analysis of linguistic data has shown that, in terms of diachronic perspective, the unit under scrutiny is a semantic innovation that is common to Belarusian, Ukrainian and Polish (the Mazovian dialect), but has a slightly different character in each of these languages. While in Belarusian pluszczyć belongs to the lexical inventory of literary language, in Ukrainian it appears rather occassionally, but in Polish it is a regionalism (Podlasie) that can be synchronically considered as a loanword adopted from Belarusian.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 169-172
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nu… pr˙ivet peredavajta, co tu tak˙e Mazur˙i, Polak’i luterany su… Jeszcze raz o „polszczyźnie okolic Krasnojarska” na tle innych przesiedleńczych gwar słowiańskich w Rosji
    Well... greet everybody and tell that such Masures, Polish Lutherans live here... Once again about “Polish language in the area of Krasnoyarsk” against the background of other Slavic immigrant dialects in Russia
    Autorzy:
    Skorwid, Sergiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594328.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Slavic immigrant dialects in Russia
    Northern Caucasus
    Western and Eastern Siberia
    dialectal systems
    language contact
    linguistic typology
    słowiańskie gwary przesiedleńcze w Rosji
    Wschodnia i Zachodnia Syberia
    Kaukaz Północny
    systemy dialektalne
    kontakty międzyjęzykowe
    typologia lingwistyczna
    Opis:
    The aim of this article is to introduce a typology of Slavic immigrant dialects spoken in the Russian Federation. The paper deals with two Polish and three Czech varieties located in Siberia, in the case of the Czech ones also at the Black Sea coast of the Northern Caucasus and, partly, with West Ukrainian patois of Siberian Hollanders. The author outlines the current state of their research and analyzes the most eloquent examples of the phonological and grammatical resemblances between them which appeared mainly due to the fact that their original dialectal systems have been similarly influenced by their language surroundings, first of all by Russian. In particular attention is drawn to the problem of penetration of Russian palatalized consonants to phonetic or even phonological systems of those dialects. In morphology, it is shown that the functional sphere of some grammatical categories and forms has changed in the examined dialects not only under influence from Russian, but sometimes also as a result of their independent development in an insular situation.
    Celem artykułu jest przedstawienie typologii „innosłowiańskich” gwar przesiedleńczych w Rosji. Przedmiotem analizy są dwie polskie i trzy czeskie gwary występujące na Syberii oraz, w przypadku odmian czeskich, na czarnomorskim wybrzeżu Kaukazu Północnego, częściowo też zachodnioukraińska gwara Holendrów (Olędrów) syberyjskich. Autor charakteryzuje aktualny stan badań i przytacza najwyrazistsze przykłady podobieństw między nimi, które powstały przede wszystkim w wyniku analogicznego oddziaływania na pierwotne systemy tych gwar ich wschodniosłowiańskiego otoczenia językowego, zwłaszcza języka rosyjskiego. W obrębie fonetyki/fonologii zwraca się szczególną uwagę na problem przenikania rosyjskich spółgłosek spalatalizowanych do systemu omawianych gwar. W morfologii na kilku przykładach pokazano, że zakres funkcjonowania niektórych kategorii i form gramatycznych zmieniał się w badanych gwarach nie tylko pod wpływem języka rosyjskiego, ale czasem też w wyniku niezależnego rozwoju ich systemów w sytuacji wyspowej.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 289-302
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pożyczka wschodniosłowiańska czy regionalizm północnopolski? O czasowniku szczupać ‘dotykać, macać’
    East-Slavic borrowing or a regionalism typical of Northern Poland? On the verb szczupać ‘to touch, to feel’
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117215.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article attempts to determine how to classify the verb szczupać ‘to touch, to feel’ that is present in Russian, Ukrainian and Belarusian languages and also in the Polish-East Slavic borderland region. As has been revealed by the analysis of documents, linguistic data gathered from historical dictionaries and dictionaries of dialects along with literary sources, the verb in question is an East Slavic borrowing that has been adopted locally in a major part of Poland’s eastern borderland and reinforced by the existence of derivatives.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 163-167
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakie jest pochodzenie wyrazów kozytać ‘łaskotać, łechtać’, kozytki ‘łaskotki’?
    On the origins of the words kozytać ‘to tickle’, kozytki ‘tickle, tickling’
    Autorzy:
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117218.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article discusses characteristic features of the words kozytać ‘to tickle’, and kozytki ‘tickling’, that have a limited, regional distribution in Slavic languages and are present in Belarusian, Russian and Polish. A thorough analysis of dialectal data was conducted in an attempt to identify the origin and geographical markedness of these items. It has been revealed that *kozitati was most frequently used in North Belarus and was most probably a historic Belarusian-Polish innovation.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 173-178
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasięgi leksykalne zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich
    Geographical scope of East-Slavic Lexical Borrowings in Polish local dialects
    Autorzy:
    Kostecka-Sadowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498349.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    gwary polskie
    zapożyczenia wschodniosłowiańskie zasięgi leksykalne
    polish dialects
    East-Slavic borrowings
    geographical scope
    Opis:
    The objective of this paper is to present the analysis of the material included in the Dictionary of Polish Local Dialects (DPLD). The main purpose is to present their geographical scope in Polish local dialects; to show the degree to which they have been adopted by local dialects – both from the formal and the semantic point of view; to show the way they function in the local dialects. The research, which focused on word geography, made it possible to determine where and to which borders of the country the borrowings reached. An analysis of the geography of numerous DPLD source materials made it possible to determine the geography of the lexemes, or to define it more precisely. On the basis of the geographical data included in the characteristics of the words it has been determined that, from the territorial point of view, a lot of words are related only to the historical Lithuania or Ukraine. Within the group of East Slavic borrowings, the origin of which is foreign, one may distinguish oriental words coming from such languages as Turkish, Tatar, Persian, Mongolian and Arabic.
    Celem artykułu jest przedstawienie zapożyczeń wschodniosłowiańskich oraz pokazanie najdalszych ich zasięgów w gwarach polskich. Materiał do niniejszego artykułu pozyskałam ze Słownika gwar polskich (dalej SGP) oraz jego kartoteki znajdującej się w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, gromadzącej jednostki leksykalne ze wszystkich regionów kraju. Dociekania w zakresie geografii wyrazów pozwoliły ustalić, gdzie i jak bardzo w głąb polskiego obszaru językowego docierały wyrazy zapożyczone. To również umożliwiło określenie bądź uściślenie lokalizacji poszczególnych leksemów. Wśród wschodnioslawizmów leksykalnych można wyróżnić dwie zasadnicze grupy słów ze względu na ich pierwotne pochodzenie: wyrazy rdzennie ruskie oraz jednostki będące już na gruncie wschodniosłowiańskim pochodzenia obcego. W grupie zapożyczeń wschodniosłowiańskich będących już na gruncie ruskim pochodzenia obcego wyodrębniają się orientalizmy, wśród których znajdują się wyrazy pochodzenia tureckiego, tatarskiego, perskiego, mongolskiego, arabskiego.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2016, 8; 35-56
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturemy gwarowe, polskie i słowiańskie – zarys problematyki
    Autorzy:
    Rak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34615015.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    culturemes
    ethnolinguistics
    Polish dialects
    Polish language
    Slavic
    kulturem
    etnolingwistyka
    gwary polskie
    język polski
    Słowiańszczyzna
    Opis:
    We wstępnej części artykułu przybliżono polskie prace dotyczące kulturemów i wskazano procedurę badawczą umożliwiającą typowanie tych jednostek etnolingwistycznych. W pierwszej części jako kulturemy gwarowe wskazano: robotę, ziymię, biydę, głód, ślebodę, honór, krzyz, Pana Boga, Pana Jezusa, Matkę Boską, ksiyndza, pana, gorzáłkę i chlyb. Do kulturemów ogólnopolskich zaliczono: Pana Boga, Pana Jezusa, Matkę Boską, krzyż, pracę, honor, bohaterstwo, odwagę, prawość, wolność, Polskę, Wisłę, Częstochowę, Kraków, Warszawę, biedę, chleb i wódkę. Jeśli idzie o kulturemy słowiańskie, to jest to zasób najuboższy: Pan Bóg, Pan Jezus, Matka Boska, krzyż, praca, wolność, honor, chleb, Słowianin i wódka.
    This article surveys Polish publications on culturemes and discusses the research procedure for identifying them. The following units have been recognized as dialectal culturemes: robota ‘work’, ziymia ‘earth’, biyda ‘poverty’, głód ‘hunger’, śleboda ‘freedom’, honór ‘honour’, krzyz ‘cross’, Pán Bóg ‘God’, Pán Jezus ‘Lord Jesus’, Matka Boská ‘Mother of God’, ksiondz ‘priest; father’, pán ‘lord, master’, gorzáłka ‘vodka’, and chlyb ‘bread’. Polish culturemes include: Pan Bóg ‘God’, Pan Jezus ‘Lord Jesus’, Matka Boska ‘Mother of God’, krzyż ‘cross’, praca ‘work’, honor ‘honour’, bohaterstwo ‘heroism’, odwaga ‘courage’, prawość ‘righteousness’, wolność 'freedom', Polska ‘Poland’, Wisła ‘the Vistula river’, Częstochowa ‘the city of Częstochowa’, Kraków ‘the city of Cracow’, Warszawa ‘the city of Warsaw’, bieda ‘poverty’, chleb ‘bread’, and wódka ‘vodka’. Slavic culturemes are the least numerous: Pan Bóg, Pan Jezus, Matka Boska, krzyż, praca, wolność, honor, chleb, Słowianin ‘Slav’ and wódka.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 25-37
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencje językowe na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim a interpretacja materiału gwarowego (na przykładzie wsi Choroszczynka)1
    Linguistic interference at the Polish-East Slavic linguistic borderland vs. The interpretation of dialectal data (at the example of Choroszczynka village)
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375729.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish-East Slavic language contact
    linguistic borderland
    Polish dialects
    dialects of Ukrainian outside Ukraine
    kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańskie
    pogranicze językowe
    gwary polskie
    gwary ukraińskie poza Ukrainą
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię interferencji w obrębie języków słowiańskich na przykładzie dwujęzycznej wsi Choroszczynka w powiecie bialskim, woj. lubelskie. Przedstawienie całości materiału z dwóch kwestionariuszy do Ogólnosłowiańskiego atlasu językowego – polskiego i ukraińskiego daje możliwość nie tylko uchwycenia osobliwości gramatycznych i leksykalnych obu zestawień przypisanych do poszczególnych gwar, ale także pokazuje nierzetelność eksploratorek prowadzących badania terenowe. W konsekwencji wpłynęło to na niezgodną z rzeczywistością interpretację faktów gwarowych zobrazowanych na mapach OLA.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 55-102
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja tworzenia Atlasu gwar białoruskich na Łotwie
    A concept of creating The Atlas of Belarusian dialects in Latvia
    Autorzy:
    Jankowiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850446.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Belarusian sub-dialects
    Latvia
    dialectological atlases
    Baltic-Slavic borderland
    gwary białoruskie
    Łotwa
    atlasy dialektologiczne
    pogranicze słowiańsko-bałtyckie
    Opis:
    W artykule zaprezentowano koncepcję tworzenia Atlasu gwar białoruskich na Łotwie. Podstawę materiałową stanowią badania własne autora, zebrane w trakcie ekspedycji dialektologicznych w latach 2004–2009/2022, łącznie ok. 230 godz. wywiadów. Publikacja będzie się składała z map prezentujących różne cechy fonetyczno-gramatyczne i leksykę oraz mapy poglądowe (klasyfikacja gwar, dystrybucja w różnych okresach historycznych etc.). W atlasie zostaną przedstawione nie tylko cechy uwzględnione w Dialektologicznym atlasie języka białoruskiego, ale również ukazujące związki z językami (i ich dialektami) – polskim, rosyjskim i bałtyckimi.
    The article presents the concept of creating the Atlas of Belarusian dialects in Latvia The research material was collected by the author during his dialectological expeditions in 2004–2009/2022, in total about 230 h. of interviews. The publication will consist of maps presenting different phonetic and grammatical features and vocabulary, as well as overview maps (classification of sub-dialects, distribution in different historical periods, etc.). The atlas will present not only the features included in the Dialectological Atlas of the Belarusian language; it also shows its relations with other languages (and their sub-dialects) – Polish, Russian and the Baltic languages.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2022, 15; 39-45
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żywotność zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich z okolic Lubaczowa (na podstawie pola tematycznego CZŁOWIEK)
    The Vitality of East Slavic Borrowings in the Dialect of Lubaczów (on the Basis of the Thematic Field MAN)
    Autorzy:
    Kostecka-Sadowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831383.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zapożyczenia wschodniosłowiańskie
    świadomość językowa
    przekrój pokoleniowy
    gwary południowo-wschodnie
    East Slavic borrowings
    linguistic consciousness
    generational cross-section
    south‑eastern dialects
    Opis:
    Celem artykułu jest zweryfikowanie stopnia żywotności wyrazów wschodniosłowiańskich w gwarach polskich z okolic Lubaczowa. Bazując na własnych badaniach terenowych, skonfrontowałam materiał pozyskany z kartoteki SGP z nowszymi badaniami, uwzględniając zróżnicowanie pokoleniowe respondentów. Pozyskany materiał został zweryfikowany przez badanych z trzech grup pokoleniowych, co dało mi podstawę do wiarygodnego prześledzenia zmian. Omówienie dotyczy pola tematycznego CZŁOWIEK, nazw stopni pokrewieństwa, nazw zawodów i nazw części ciała. Utrzymujące się w gwarach polskich z okolic Lubaczowa elementy wschodniosłowiańskie ulegają różnym zmianom językowym, które prowadzą do modyfikacji znaczeń leksemów i przesunięć w ich strefie pragmatycznej. Na żywotność wschodnioslawizmów w gwarach polskich ma wpływ brak ich odpowiedników w języku polskim czy obecność form pokrewnych słowotwórczo. Przeobrażenia cywilizacyjno-kulturowe oddziałują na język mieszkańców wsi oraz powodują stopniowe zanikanie gwar.
    In the article the author presents verification the degree of vitality of East Slavonic borrowings in the dialects of south-eastern Małopolska. Based on own field research, confronted the material obtained from the SGP file with the current state of the research, taking into account the generational diversity of the respondents. The collection of material among the younger generation gave the basis for a reliable tracking of changes. This discussions concerns the thematic filed related to man, degrees of affinity, names of body parts. The remaining East Slavic elements are subject to various linguistic changes, which lead to the modification of the meanings of lexemes and shifts in their pragmatic zone. The vitality of East Slavicism in Polish dialects is influenced by the lack of their equivalents in Polish or the presence of word-forming related forms. Civilisational and cultural transformations affect the language of the rural population and the gradual disappearance of the bustle.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 89-105
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady biblijne na słowiańskie mikrojęzyki literackie
    Translations of the Bible into Slavic literary microlanguages
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496953.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    słowiańskie mikrojęzyki literackie
    przekłady Biblii
    prestiż językowy
    intelektualizacja dialektów ludowych
    Slavic literary microlanguages
    Bible translations
    language prestige
    intellectualization of folk dialects
    Opis:
    So far, more than 20 Slavic literary microlanguages have been identified, differing by the level of linguistic polyvalence they have achieved. The sources from which microlanguages derive their language efficiency are usually (at least for a certain time) the respective Slavic macrolanguages (such as Polish, Czech or Slovenian) characterized a longstanding literary tradition and use by distinguished representatives of the nation. Codificators of Slavic microlanguages attempt to increase their prestige in various ways. One of the methods of proving that a nascent literary language is functionally efficient and worthy of international recognition is the translation of world literature classics, including the whole or parts of the Bible. Translators of the Bible are, in a certain sense, following in the footsteps of their predecessors who intellectualized folk dialects or not yet fully effective written languages, transforming them into literary languages. As far as Slavic microlanguages are concerned, the richest collection of biblical writings can be found among the Lusatians, with the entire Protestant version of the Bible having been translated into Lower Sorbian and the entire Protestant and Catholic versions into Upper Serbian. The entire New Testament or the four Gospels have been translated into the following Slavic microlanguages: Cashubian, Prekmurje Slovene, Ruthenian, Banat Bulgarian and West Polesian. In case of the Silesian, Podhale, Carpatho-Rusyn (Lemko) and Eastern Slovakian microlanguages, only portions of the NT are available.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 145-162
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies