Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Goethe" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Goethe a Lem
Autorzy:
Gomułka, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2151241.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Faust
Goethe
Lem
literature
philosophy
Opis:
In this article ‘Lem and Goethe’, the author compares the figure of Stanislaw Lem to J.W. Goethe, whereas Lem’s oeuvre to ‘Faust’. There are two reasons for such a comparison. First, the scope of subjects raised by the Polish writer is perhaps even wider than the German one’s. The second thing is their great insight into these subjects. When Lem and Goethe are compared, it should be noticed that both their personalities (certain openness to the world and environment, participation in discussions, vast correspondence) and artistic and scientific interests (distinct exceeding limits by both of them) are similar. The author of the article takes notice of the fact that there is a tremendous difference between Lem’s works and ‘Faust’, because Lem’s are structurally and formally scattered. While there is no doubt that ‘Lem is also a philosopher writing great novels, not a novelist that possesses his own philosophy, like many others’ and that such output is ‘cognitively homogenous’, such state of affairs significantly hinders reception and interpretation of his oeuvre. The author of the text observes that by contrast with ‘Faust’, the character of Lem’s works is scattered not only in terms of content but also formally. That is because the author of ‘Summa Technologiae’ continually adopted new means of expression for his thoughts.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2017, 4(21); 40-49
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diabeł w operze. „Pajac” Tomasza Manna w kontekście „Fausta” Johanna Wolfganga Goethego
The devil in the opera: “The clown” by Thomas Mann in the context of “Faust” by Johann Wolfgang Goethe
Autorzy:
Pilipowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967400.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
German Literature
French Opera
Mann
Goethe
Gounod
Opis:
The protagonist of Thomas Mann’s short story "The Clown" ("Der Bajazzo") cannot became an artist because he hasn’t got enough talent. He is also unable to live among people as an ordinary citizen because his social competencies haven’t been completely developed. That is why he can be regarded as a literary figure who tries to leave the real world and to penetrate the literary world. The devil who appears in Charles Gounod’s opera "Faust" based on Johann Wolfgang Goethe’s drama "Faust" and who is watching the protagonist from the stage during the opera performance seems to be the only person who can help him to find his existential space.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2015, 11; 193-211
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sielanka – dualizm – katastrofa. O związku tytułowego bohatera Cierpień młodego Wertera J. W. Goethego z naturą
Idyll – dualism – catastrophe. On the relationship between the protagonist of J. W. Goethe’s The Sufferings of Young Werther and nature
Autorzy:
Kornatowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408236.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
J. W. Goethe
Werther
nature
ecology
Werter
natura
ekologia
Opis:
Artykuł poświęcony jest lekturze powieści J. W. Goethego Cierpienia młodego Wertera pod kątem relacji tytułowego bohatera z naturą. W chronologicznej analizie nature writing Wertera w listach do Wilhelma uwzględnione zostały jego przeżycia, postawy, uczucia i reakcje związane ze światem natury, ich wpływ na jego poglądy, a także związki między indywidualizmem i pozycją społeczną Wertera a jego ekologiczną świadomością. Werter postrzega naturę albo jako obiekt estetyczny i źródło autentyczności oraz wolności, albo jako niszczycielską siłę zagrażającą człowiekowi. Z tej perspektywy okazuje się, że źródłem problemów i tragicznego końca bohatera jest jego nieumiejętność objęcia świadomością pełni natury, przemożny wpływ dualistycznego poglądu, który każe mu odbierać naturę jako radykalnie korzystną i dobroczynną lub pochłaniającą, poddającą wszystko rozkładowi.
This article explores a reading of J. W. Goethe’s novel The Sufferings of Young Werther in terms of the protagonist’s relationship with nature. The chronological analysis of Werther’s nature writings incorporated in his letters to Wilhelm addresses his experiences, attitudes, feelings and reactions in relation to the natural world, their influence on his views, as well as the relationship between Werther’s individualism and social position and his ecological awareness. Werther sees nature either as an aesthetic object and a source of authenticity and freedom, or as a destructive force that threatens man. From this perspective, it appears that the source of the protagonist’s predicament and tragic end is his inability to apprehend the full scope of nature, the overwhelming effect of a dualistic view that makes him perceive nature as either unilaterally benevolent and auspicious or, radically destructive and causing decay.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 187-200
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wędrówka Fausta
Faust’s Wanderings
Autorzy:
Jackiewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231847.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Faust
Johann Wolfgang Goethe
René Clair
szatan
archetyp
satan
archetype
Opis:
Postać Fausta, wraz z motywem pragnienia wiedzy, samowiedzy i wiecznej młodości, wreszcie konfrontacji ze złem uosabianym przez szatana, należy do archetypów kultury europejskiej. Autor śledzi wędrówkę Fausta począwszy od przełomu XV i XVI w., kiedy to zaistniał jako postać historyczna i stał się bohaterem ludowej legendy, po współczesność. W końcu XVI w. frankfurcki drukarz Johann Spiess poświęcił mu książkę, która zyskała ogromną popularność. Potem pisali o nim Christopher Marlowe i Johann Wolfgang Goethe, wreszcie Tomasz Mann. Jackiewicz opisuje przeobrażenia tej postaci w kontekście warunków historycznych i kulturowych. Interesuje go też, jak Fausta przyswoiła sztuka filmowa, najpierw w epoce niemej (u Louisa Lumiére’a, Georges’a Mélièsa i Friedricha Wilhelma Murnaua), po czasy współczesne. Sporo miejsca poświęca analizie filmu René Claira Urok szatana (La beauté du diable, 1950). Porównuje wizję Claira z pierwowzorami literackimi, ale przede wszystkim sytuuje ją w polu francuskiej tradycji humanistycznej, a także wobec noweli Jeana Marcenaka. (Materiał nierecenzowany; pierwodruk: „Kwartalnik Filmowy” 1953, nr 10, s. 40-65).
The figure of Faust, along with the motif of the desire for knowledge, self-knowledge and eternal youth, and finally confrontation with evil personified by Satan, belongs to the archetypes of European culture. The author traces Faust’s journey from the turn of the 15th and 16th centuries, when he emerged as a historical figure and became the hero of folk legend, to the present day. At the end of the 16th century, the Frankfurt printer Johann Spiess dedicated a book to him, which became extremely popular. Then Christopher Marlowe and Johann Wolfgang Goethe wrote about him, and finally Thomas Mann. Jackiewicz describes the transformations of this figure in the context of historical and cultural conditions. He is also interested in how Faust was adapted in film art, first in the silent era (by Louis Lumiére, Georges Méliès and Friedrich Wilhelm Murnau), and to the researcher’s contemporary times. He devotes a lot of space to the analysis of René Clair’s film Beauty and the Devil (La beauté du diable, 1950). He compares Clair’s vision with literary prototypes, but above all, he places him in the field of the French humanistic tradition, as well as in relation to Jean Marcenac’s novella. (Non-reviewed material; originally published in Kwartalnik Filmowy 1953, no. 10, pp. 40-65).
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 180-205 (pol), 206-231 (eng)
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ta „poważna drobnostka”. Nowe wydanie Baśni Johanna Wolfganga Goethego
“Blessed are those who write fairy tales”. The new edition of The Green Snake and the Beautiful Lily of Johann Wolfgang Goethe
Autorzy:
Ćwiklak, Kornelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041230.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Johann Wolfgang Goethe
German romantic fairy tales
scientific interpretations
reception
Opis:
In this article, the author discusses and reviews the first Polish critical edition of Johann Wolfgang Goethe’s The Green Snake and the Beautiful Lily (2015). The literary text was preceded by two elaborate scientific descriptions which the author of this article refers to. The primary focus is on the extensive German tradition of interpreting The Green Snake and the Beautiful Lily (Das Märchen, 1795), because the main spur of its development is the difficulty or inability to obtain its unambiguous interpretation due to the high degree of symbolism and the esotericism of this literary work. Both critical texts feature the following interpretation grounds: historic-literary – emphasizing the role of the literary circle of the Weimar Goethe and Schiller; historical – stressing the importance of the events associated with the French Revolution and its impact on the situation in Germany; philosophical – represented by Rudolf Steiner and his anthroposophic reading of this work; and poetological – focusing on the properties and functions of its poetics. Among the existing explication there is a lack of genology of the fairy tales and a lack of the placing the work in a broader context of ideas and works of Goethe, which, if taken into account could help to clarify its meanings.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 34; 309-324
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monodramat jako metadramat: Rozmowa w domu państwa Stein o nieobecnym panu von Goethe Petera Hacksa
Monodrama as metadrama: Charlotte by Peter Hacks
Autorzy:
Šemberová, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1986601.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
Peter Hacks
J.W. Goethe
Charlotte
von Stein
monodrama
metadrama
Opis:
The monodrama Ein Gespräch im Hause Stein über den abwesenden Herrn von Goethe is a multidimensional literary experiment in the post-war German playwriting history. Written in 1974, the play was first published by the East German publishing house Aufbau (1976), and to this day, it remains the most recognizable literary work of Peter Hacks, who was born in Breslau (1928-2003). The drama belongs to the middle phase of the work of an author, who, along with Heiner Müller, is considered one of GDR’s greatest playwright. Hacks confronted the figure and work of Goethe many times in both his literary texts and essays on the poetics of drama. Ein Gespräch in Hause Stein… had its theater premiere in 1976 in Staatsschauspiel Dresden and since then has been played on over 200 stages of the German-speaking region and in more than twenty other countries. The Polish premiere of the play, translated by Zbigniew Krawczykowski, took place in 1978 at the Ateneum Theater in Warsaw, where it was directed by Aleksandra Śląska. A year later, the Czechoslovak premiere took place on the Prague stage Divadlo on Vinohradech with Iva Janžurova starring as Charlotte. The play’s plot takes place in October 1786 at the home of Charlotte von Stein and her husband, Josias. Divided into five acts, the drama maintains the Aristotelian principle of three unities. Alongside these classical tragedy similarities. Hacks uses Brecht's technique of distancing (V-Effekt), which modifies the theatre's basic aesthetic assumptions. The paper aims to analyze the modifications in the structure of Hacks’s dramatic text, taking into account the postulate of socialist classics and the literary typology of metadrama (Vieweg-Marks 1989). The analysis is intended to answer the question suggested in the title: namely, how Peter Hacks’s play presents and dramatizes the love of Charlotte von Stein and Johann Wolfgang von Goethe almost 200 years later. As such, this paper is a continuation of the latest research on Ein Gespräch im Hause Stein... conducted in the tradition of German and Czech German Studies.
Źródło:
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media; 2020, 6, 2; 119-130
2719-8278
Pojawia się w:
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kategorii созерцания w "Niepojętym" Siemiona Franka i jej niektórych filozoficznych korzeniach
On the category of созерцание in "The Unknowable" by Semyon Frank and some of its philosophical roots
Autorzy:
Woźniak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18656790.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Siemion Frank
ogląd
idealizm niemiecki
Goethe
созерцание
Anschauung
Semyon Frank
German idealism
Opis:
One of the most puzzling categories in The Unknowable by Semyon Frank is созерцание - a word close to German Anschauung and sometimes used as its translation. The aim of this article is to analyze the meaning of the category of созерцание in Frank’s book and to indicate some of its philosophical sources. First, I discuss the role the term Anschauung plays in the works of Kant and Goethe. The selection of these two authors allows, in my opinion, to describe both Frank's rooting in classical philosophy and the distinction of his approach. One can distinguish two different cognitive acts which are denoted by the word созерцание in Frank’s work: an immediate, non-discursive and synthetic cognition of objective being as well as the cognition of the unconditional being through experience that overcomes the subject- object relation. I argue that the importance of the synthetic and non-discursive intuitive cognition can be interpreted as Goethe's legacy in The Unknowable. Although Frank's usage of the term созерцание is rather far from Kant’s (which is evident in his neglect of the distinction receptive/spontaneous, fundamental in The Critique of Pure Reason), the problem Frank attempts to deal with, i. e. the possibility of the unconditioned cognition of being was important for the post-Kantian philosophers (Fichte among others) which makes Kant and the German Idealism a crucial context to understand it.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 41, 2; 43-60
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motywy faustyczne w twórczości Czesława Miłosza
Faustian Motifs in the Works of Czesław Miłosz
Autorzy:
Ćwiklak, Kornelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432363.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Miłosz
Goethe
Faust
Faust warszawski
Warsaw Faust
Faustian motifs
Polish post-WWII literature
Opis:
The article discusses the references to Faust by Johann Wolfgang Goethe present in the works of Czesław Miłosz. They appear in his poems, as well as in essays and non-literary texts, e.g. interviews. The references to Goethe in Miłosz’s work are also of interest, especially included in autobiographical statements. The article attempts to indicate certain regularities concerning the occurrence of intertextual references to Goethe’s tragedy, related to the poet’s worldview, his aesthetic choices and biographical context. The considerations included in the article lead to the conclusion that the hero of the tragedy symbolises the content which, after World War II, made it possible to name and understand the processes that led to the catastrophe of war and the rejection of humanity. Faust can be a tool for self-characterisation or an accusation against German culture and the cult of science and progress, leading to the alienation of the individual.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2023, 44; 227-250
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Valerie do Fausta i Wolnego strzelca: kilka uwag o intertekstualnej strategii I części Dziadów
From Valerie to Faust and The Marksman: several remarks on intertextual strategy in the first part of Forefathers’ Eve (Dziady)
Autorzy:
Fiećko, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039662.pdf
Data publikacji:
2019-04-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Romanticism
intertextuality
Mickiewicz’s “Forefather’s Eve”
Baroness de Krüdener
Goethe
Klingemann
Opis:
The author analyses intertextual relations in the first and final section of part of “Forefathers’ Eve” (Dziady), and treats them as an element of Mickiewicz’s strategy of anchoring his own work in the system of dialogue with renowned Western cultural works of the time. This dialogue takes the form of a polemic against the sentimental French models akin to de Krüdener’s “Valerie” and the Sturm und Drang movement, which was open to issues of characterisation and early German romanticism. In the first part of the book, which focuses on an analysis of the Maiden’s monologue, the author discerns a mechanism of references to Barbara Julianna de Krüdener’s novel “Valerie” and “The Sorrows of Young Werther”, with which the baroness engaged in an open dispute. The second part focuses on the character of Gustaw and his conversation with the Black Hunter, with an analysis of likely connections with the Weber/Kind’s opera “The Marksman” and the plays of Goethe and Klingemann with the same main title “Faust”.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2018, 30; 17-48
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nie)obecność Boga osobowego w niemieckiej literaturze drugiej połowy osiemnastego wieku
On the (Un-)Presence of a Personal God in the German Literature of the Late 18th Century
Autorzy:
HAAS, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047102.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gottfried W. Leibniz, Alexander Pope, Christoph M. Wieland, Johann W. von Goethe, Friedrich Schiller, Friedrich Hölderlin
Opis:
Trzęsienie ziemi w Lizbonie w roku 1755 uchodzi za wydarzenie, które zmieniło losy świata. Zmieniło także utrwaloną na chrześcijańskim Zachodzie wiarę w Bożą opatrzność i przekonanie o prawdziwości religijnej wizji świata. Niektórych filozofów utwierdziło ono w sceptycyzmie wobec tak zwanego optymizmu Leibniza. Od połowy osiemnastego wieku zmienia się w literaturze niemieckiej sposób mówienia o Bogu i boskości, także w kontekście „kryzysu optymizmu”, który miał wówczas nastąpić.
The 1755 Lisbon earthquake is considered an event that changed the course of world history. It also changed the belief in the Divine Providence popular in the Christian West and confirmed some philosophers in their skeptical opinion on the so-called Leibnizian optimism. In mid-18th century German writers changed their way of speaking about God and Divinity, which was in part conditioned by the ‘optimism crisis’ characteristic of the period in question. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 175-198
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd Johanna Wolfganga Goethego i antropozofia Rudolfa Steinera
Worldview Johann Wolfgang Goethe and Anthroposophy of Rudolf Steiner
Autorzy:
SAŁDAN, Switłana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454100.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
antropozofia
muzyka
estetyka muzyczna
Johann Wolfgang Goethe
Rudolf Steiner.
anthroposophy
music
musical aesthetic
Rudolf Steiner
Opis:
The communicate presents the worldview on the art, including the music of the famous German poet and philosopher of the turn of 18th/19th century, Johannes Wolfgang Goethe and the aesthetic views of Rudolf Steiner (1861–1925).
W artykule przedstawiony został światopogląd na sztukę, w tym na muzykę, słynnego niemiec- kiego poety i filozofa przełomu XVIII/XIX wieku Johannesa Wolfganga Goethego oraz poglądy estetyczne Rudolfa Steinera (1861–1925).
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 149-158
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spojrzeć w twarz Meduzie: Jerzy Grotowski wobec romantyzmu i mitu Fausta cz. 1. „Farsa-misterium”: Faust według J.W. Goethego, Teatr Polski, Poznań, 1960
Autorzy:
Kallaus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029797.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Jerzy Grotowski
Faust
Romanticism
farce-mystery
J.W. Goethe
myth
archetype
romantyzm
farsa-misterium
mit
archetyp
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pierwsza z dwóch reinterpretacji mitu Fausta przez Jerzego Grotowskiego – inscenizacja Fausta według tekstu J.W. Goethego w Teatrze Polskim w Poznaniu w 1960, będąca próbą dialektycznej polemiki z romantyczną i metafizyczną wizją Goethego. Spektakl ukazuje wczesną estetykę reżysera, opisaną jako „farsa-misterium”, w której dominuje fascynacja rytuałem jako laicką formą doświadczenia religijnego. Mit Fausta jest w nim próbą konfrontacji reżysera z archetypem, którego celem jest uwolnienie energii duchowej widzów poza mitem i religią i odnowienie świadomości wspólnoty przez wzbudzenie grozy. Celem rozważań jest wykazanie, że historia Fausta ma dla Grotowskiego istotne znaczenie jako wcielenie mitu, poprzez które realizują się dążenia Grotowskiego do przełamania traumy śmierci i przekroczenia ograniczeń kondycji ludzkiej, typowe dla wrażliwości romantycznej.
The subject of this paper is the first of the two re-interpretations of the myth of Faust by Jerzy Grotowski –  the performance of Faust by J.W. Goethe in the Polish Theatre in Poznań (1960), in which Grotowski enters into polemics with Goethe’s romantic and metaphysical vision. The spectacle shows Grotowski’s early aesthetics called as “farce-mystery”, displaying his fascination with ritual as a performative secular alternative to religious experience. The myth of Faust shows his creative confrontation with the archetype, which aims to liberate the spiritual energy beyond religion and myth to renew the community’s sense of the sacred. The author sets out to prove that the story of Faust is of crucial significance to Grotowski as an incarnation of myth that helps him to cope with the trauma of death and go beyond the limits of human condition, which reveals his romantic sensibility.  
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 609-630
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milcząca mowa ciała. O prozie niemieckiego romantyzmu
The Silent Body Language: On the Prose of German Romanticism
Autorzy:
HAAS, Agnieszka K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047477.pdf
Data publikacji:
2020-01-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
mowa ciała, romantyzm, antropologia, Johann Wolfgang Goethe, Johann Gotfried Herder, Wilhelm W. Wackenroder, Ludwig A. von Arnim, Clemens Brentano, Ernst T.A. Hoffmann
body language, Romanticism, anthropology, Johann Wolfgang Goethe, Johann Gottfried Herder, Wilhelm W. Wackenroder, Ludwig A. von Arnim, Clemens Brentano, Ernst T.A. Hoffmann
Opis:
Żyjemy w czasach wzmożonej fascynacji ciałem jako takim, czemu wyraz dają liczne przekazy kultury. Niemniej poszukiwanie przyczyn tego stanu rzeczy w dewaluacji wyższych wartości byłoby uproszczeniem. Zainteresowanie ciałem wynika raczej z potrzeby zdefiniowania tożsamości. Własności percepcyjne, estetyczne i komunikacyjne ludzkiego ciała jako pierwotnego medium odpowiedzialnego za odczuwanie podstawowych bodźców i gromadzenie doświadczenia w odniesieniu do świata zewnętrznego były i nadal pozostają obiektem zainteresowania twórców, a coraz częściej także badaczy literatury. Odbiór i ocena bodźców sensorycznych, a także wyrażanie siebie w sposób postrzegalny dla innych są możliwe dzięki ciału istniejącemu w czasie i przestrzeni. Jako wyznacznik tożsamości jest ono także elementem świata tekstowego, który rządząc się swoimi prawami, pozwala na przekraczanie barier świata realnego. Dlatego niewerbalny sposób komunikacji społecznej ukazywany w tekście literackim ma co najmniej dwojakie znaczenie – staje się dopowiedzeniem przekazu werbalnego, ale bywa i czymś innym, nierzeczywistym – symbolem, metaforą ludzkiego bytu i projekcją pragnienia, by przekraczać granice świata empirycznego. Dlatego mowa ciała postaci literackich nie zawsze daje się zrozumieć przy użyciu kategorii psychologicznych. Omówione tu przykłady zaczerpnięto z literatury niemieckiej przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku.
Today, we live in an age of increased fascination with the body, which is vividly manifested in various areas of culture. However, seeking the reasons for such a situation in the transvaluation of higher values would amount to simplification. Rather, the interest in the body reveals the need to define human identity. The body as a primordial medium enabling the reception of various stimuli through its special qualities that pertain to perception, aesthetic evaluation and communication, and thus accumulating experience in the human being’s relation to the external world, has always provided an area of interest for artists, and, increasingly, for literary scholars. Reception and evaluation of sensory stimuli, as well as intersubjective expression, are feasible owing to the body which exists in time and space. Being a major identity determinant, the body has become an inherent element of the textual world, which—while governed by its own rules—enables transgression of barriers in the real world. Therefore non-verbal social communication as shown in literary texts has at least a double meaning: it can not only complement the verbal message, but also assume nonfactual qualities, for instance when it becomes a symbol, or a metaphor of the human condition, or the projection of a desire to transgress the borders of the empirical word. Therefore categories taken from psychology are not always sufficient to explain the meaning of the body language of literary characters. Instances of the above tendencies are discussed in the present article, based on German literature of the turn of the 19th century.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 1 (113); 104-123
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W laboratorium Fausta
In Faust’s Laboratory
Autorzy:
Wiśniewska, Marzenna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36144415.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jan Dorman
Johann Wolfgang Goethe
Faust
Teatr Animacji w Jeleniej Górze
autobiografia
The Animation Theatre in Jelenia Góra
autobiography
Opis:
Dostęp do obszernego Archiwum Jana Dormana pozwolił zobaczyć wieloletnią obecność faustowskiego tematu w poszukiwaniach teatralnych tego artysty i podjąć analizę jego ostatniej, nieopisanej dotychczas premiery: Nocy Walpurgi według Fausta Johanna Wolfganga Goethego (Teatr Animacji w Jeleniej Górze, 1986). Artykuł jest próbą rekonstrukcji tego spektaklu na podstawie rękopisów i maszynopisów zebranych w sklejki przez reżysera w jego archiwum oraz świadectw pamięci ludzi teatru. Zbiory archiwalne tworzą intrygujący powidok Nocy Walprugi jako spektaklu o autobiograficznym wymiarze, naznaczonego legendą Dormana i fascynacją jego metodami pracy, aurą mistyczności oraz nagłą śmiercią reżysera niespełna miesiąc po premierze. Wydobycie Nocy Walpurgi Dormana z archiwalnego magazynu pozwala dopisać kolejną kartę do dziejów recepcji Fausta w polskim teatrze drugiej połowy XX wieku.
Access to the extensive archives of Jan Dorman has allowed us to see the long-term presence of the Faust theme in Dorman’s theatrical explorations and to study and describe his last production: Walpurgis Night based on Goethe’s Faust (The Animation Theater in Jelenia Góra, 1986), for the first time. The paper is an attempt to reconstruct this production on the basis of manuscripts and typescripts collected by the director in his archive and the reminiscences of people working in the theatre. The archives create an intriguing afterimage of Walprugis Night as a production with an autobiographical dimension, marked by Dorman’s legend and fascination with his methods of work, an aura of mysticism surrounding the production and the director’s sudden death, less than a month after the premiere. Having extracted Dorman’s Walpurgis Night from the archive warehouse we can add another leaf to the history of the reception of Faust in Polish theatre of the second half of the 20th century.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 234-258
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciemności pełne światła. Niemiecka literatura i malarstwo przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku wobec problemu (samo)poznania
A Darkness Full of Light: German Literature and Painting of the Turn of the 19th Century Facing the Problem of Cognition and Introspection
Autorzy:
HAAS, Agnieszka K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046878.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Platon, Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Hölderlin, Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg (Novalis), Philipp Oto Runge, Caspar David Friedrich, Friedrich Schiller
Plato, Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Hölderlin, Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg (Novalis), Philipp Oto Runge, Caspar David Friedrich, Friedrich Schiller
Opis:
Artykuł omawia sposoby ukazywania światła i ciemności w wybranych utworach niemieckich poetów przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku: Friedricha Hölderlina i Georga Ph.F. Freiherra von Hardenberga (pseud. Novalis). Wychodząc od sposobu rozumienia światła u Platona i ukazując inne źródła poetyckiej inspiracji romantyków (neoplatonizm, alchemię, nauki empiryczne, teozofię Jakoba Böhmego czy idealizm subiektywny Johanna G. Fichtego), uwzględniając przy tym realizację koncepcji światła w malarstwie Philippa O. Rungego i Caspara D. Friedricha, autorka analizuje związki poszczególnych utworów literackich z Faustem Goethego. Przeprowadzone analizy ukazują, że ciemność traktowana jest przez Novalisa i Hölderlina jako okoliczność towarzysząca spotkaniu z transcendentną rzeczywistością oraz przeciwstawiana charyzmatycznemu oślepieniu i poetyckiej inspiracji. Zainteresowanie Hölderlina i Novalisa filozofią Fichtego oraz przeniesienie – w ich poetyckim przekazie – wszystkich doświadczeń do świadomości owocuje zniwelowaniem opozycji między światem idei a codziennością, a także między światłem a ciemnością.
The present article discusses the issues of darkness and light in selected works by Friedrich Hölderlin and Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg (Novalis), notable German poets of the turn of the 19th century. The author considers Plato’s concept of light and other sources of Romantic inspiration in poetry, such as Neoplatonism, alchemy, empirical sciences, Jakob Böhme’s theosophy, and Johann G. Fichte’s subjective idealism, as well as the ways light is portrayed in paintings by Philipp O. Runge and Caspar D. Friedrich. Against this background, the author analyzes the motifs of light and darkness appearing in selected poems by Hölderlin and Novalis in order to refer them to Johann W. von Goethe’s Faust. The author observes that, according to Novalis and Hölderlin, darkness necessarily accompanies the encounter of a human being with the transcendent reality. Both poets also draw a contrast between metaphysical darkness and the charismatic blindness caused by poetic inspiration. Hölderlin’s and Novalis’s interest in Fichte’s philosophy, as well as their tendency to transfer – in the poetic message – all the experiences to the consciousness, reconciles the world of ideas with that of everyday life, as well as light with darkness. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 3 (119); 188-212
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies