Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Dziady"" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Bezdomni zmarli: rzecz o Szekspirowskich widmach
The homeless dead: the case of Shakespeare’s spectres
Autorzy:
Grzegorzewska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012206.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
cmentarz
Szekspir
Hamlet
Makbet
widma
obrzęd
Dziady
graveyard
Shakespeare
Macbeth
spectres
the custom of dziady
Opis:
The paper begins with an anecdote concerning one of most intriguing works of Frédéric Chopin, Nocturne in G-minor, Op. 15, nr 3. A story goes that Chopin composed this nocturn inspired by a performance of Hamlet and intended to name it: In the Graveyard. Regardless of whether this story is true or false, the implied plot-line of Chopin’s nocturn, developing from a wistful and then dramatic opening passage to the harmonious, hymn-like second part well fi ts the atmosphere of Shakespeare’s drama which does not preclude the possibility of consolation and the faith in transcendence, despite its prevalent preoccupation with ubiquitous iniquity, death and decay. In contrast with the rest of the play, however, act 1 scene 5, set in the graveyard, is marked by an entirely materialistic tendency, in the vein of the late medieval dance macabre. Still more unsettling is the vision of tenantless graves and the dead returning from the liminal space of the cemetery to the polis reserved for the living. The ghosts of the people who have died violent death are not harmless apparitions, fi gments of imagination, but as Quentin Meillassoux argues, they destroy the very boundary between life and death which safeguards our existence. The ghost of Banquo in Macbeth is a “living” example of such a radical subversion of the established dichotomies, which Shakespeare examines most carefully in his great tragedies. In the theatre of the 20th century, Shakespeare’s refl ection on the elusive boundary between the world of the living and the uncanny realm of the dead gained a great momentus in the perplexing stage production of Macbeth directed by a Lithuanian, Eimuntas Necrošius. The power of his vision stems from the connection of Shakespearean tragedy with the folk tradition of “Dziady”, an ancient Balto-Slavic custom commemorating the dead.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2012, 2(5); 257-270
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słyszę ich głosy”. Hymnus trium puerorum Jarosława Iwaszkiewicza wobec Dziadów wileńsko-kowieńskich Adama Mickiewicza
„I hear their voices”. Hymnus trium puerorum by Jarosław Iwaszkiewicz in comparison with Dziady by Adam Mickiewicz
Autorzy:
Spólna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445477.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
hymn
tradition
romanticism
classicism
Jarosław Iwaszkiewicz
Adam Mickiewicz
Dziady
Opis:
The article compares the poem by Jarosław Iwaszkiewicz Hymnus trium puerorum with Dziady by Adam Mickiewicz to show how processed and personalized heritage of romanticism becomes a part of the modern classical attitude and the language of existential experience for a contemporary poet.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2013, 1; 76-88
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nie ma terminu, który by nie nadszedł, ani długu, którego nie trzeba by spłacić”. Jeszcze o Don Juanie w Dziadach
“There Is No Time Limit That Does Not Arrive nor Any Debt That Is Not Paid”. More on Don Juan in the Forefathers’ Eve
Autorzy:
Narolska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400623.pdf
Data publikacji:
2016-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Don Juan
drama
Dresden Forefathers’ Eve
dramat
Dziady drezdeńskie
Opis:
Celem pracy jest interpretacja sceny VIII Dziadów drezdeńskich Mickiewicza w kontekście dwóch dramatów o Don Juanie: Zwodziciela z Sewilli i Kamiennego Gościa Tirsa de Moliny oraz Don Juana, czyli Kamiennego Gościa Moliera. Opera Mozarta Don Giovanni albo Rozpustnik ukarany, będąca syntezą wcześniejszych wersji historii o Don Juanie, jest tu traktowana jako warstwa powierzchniowa, pod którą zachodzi wiele relacji pomiędzy dziełem Mickiewicza a utworami wykorzystującymi hiszpańską legendę. Kompozycja sceny VIII, konstrukcja bohatera (Senatora) oraz komizm to elementy łączące tekst Mickiewicza z dramatem Moliera. Z religijnym dramatem hiszpańskim natomiast łączy Dziady ich moralitetowy charakter oraz przesłanie mówiące o potępieniu za niewiarę w istnienie Boskiej rzeczywistości i sprawiedliwości. Scena Balu u Senatora dowodzi zatem nie tylko związku dramatu Mickiewicza z tradycją Molierowską, ale może także wskazywać na niebezpośredni związek z dramatem hiszpańskim Złotego Wieku.
The aim of the study is an interpretation of Scene VIII of Mickiewicz’s Dresden Forefathers’ Eve (Part Three) [Dziady] in the context of two Don Juan dramas: Tirso de Molina’s The Trickster of Seville and the Stone Guest [Zwodziciel z Sewilli i Kamienny Gość] and Molière’s Don Juan, or the Stone Guest [Don Juan, czyli Kamienny Gość]. Mozart’s opera Don Giovanni, or the Rake Punished [Don Giovanni albo Rozpustnik ukarany], being a synthesis of earlier versions of the Don Juan story, is treated here as the surface layer under which there are a number of relationships between Mickiewicz’s text and works drawing on the Spanish legend. The composition of Scene VIII, the construction of the character (Senator), and humour are the elements that link Mickiewicz’s text with Molière’s drama. What link Forefathers’ Eve with Spanish drama are its moralityplay nature and the message about damnation for unbelief in the existence of Divine reality and justice. Therefore, the scene of the Ball at the Senator’s not only attests to a link between Mickiewicz’s drama and the Molièrean tradition but may also point to an indirect link with Golden Age Spanish drama.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 125-141
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosyjskie tłumaczenia fragmentów Ustępu III cz. Dziadów Adama Mickiewicza z lat 1917–1955
Autorzy:
Skalińska, Ewangelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030721.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Adam Mickiewicz
translation studies
Forefathers’ Eve
Ustęp
studia translatorskie
Dziady cz. III
Opis:
Artykuł dotyczy trzech przekładów fragmentów Ustępu z Dziadów Adama Mickiewicza, najważniejszych z punktu widzenia  kultury rosyjskiej. Analiza tłumaczeniowa tych fragmentów ujawniła różne modyfikacje wprowadzone do oryginału tekstu Mickiewicza, a nawet próby bezpośredniej manipulacji rosyjskimi czytelnikami. Przedstawiona w artykule hipoteza wyjaśniająca taką sytuację opiera się na założeniu, że manipulacje, które tłumacze zastosowali do tekstu poetyckiego Mickiewicza, nie były wyłącznie wynikiem świadomych prób przeniesienia akcentów tekstowych oryginału, ale specyficznego kulturowo-historycznego uwarunkowania tych tłumaczy, które uniemożliwiły im dostrzeżenie istotnych aspektów wiersza Mickiewicza, które były i są kluczowe dla polskich czytelników.
The article discusses three translations of the excerpts of Ustęp from Adam Mickiewicz’s Forefathers’ Eve – a part of the play which was the most crucial from the perspective of its Russian audience. The comparative analysis of these translations reveals a variety of modifications introduced in the text, including also a set of changes obviously aimed at manipulating the Russian readers. The article provides a hypothesis to explain this issue, based on the assumption that the translational shifts result not only from deliberate attempts to alter the original meanings, but also from the translators’ failure to identify and understand the cultural and historical background of Mickiewicz’s work that was so significant for Polish readers of the original.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 52-62
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poszukiwaniach ponowoczesnego sposobu wyrażania tradycji romantycznej
On searching for a postmodern way to express the Romantic tradition
Autorzy:
Kurska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942812.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
tradycja romantyczna
popkultura
Radosław Rychcik
„Dziady”
tradition
romantic
pop culture
“forefathers’ eve”
Opis:
Zajmują mnie powiązania kultury ponowoczesnej z tradycją romantyczną: twórcze sposoby jej wyrażania oraz takie, które wiążą się z procesem petryfikacji romantyzmu. Proponuję syntetyczne ujęcie, które pozwala pokazać charakter na-wiązań obecnych w ponowoczesnej sztuce: od pastiszy i intertekstualnych gier z romantycznymi tekstami po sprzeciw wobec romantycznych mitów kształtują-cych wyobrażenia o wspólnocie narodowej. Nadto przywołuję romantyczne tropy w geopoetyce tworzonej przez Kennetha White, propagującego powrót do natury i odwołującego się do twórczości Friedricha Hölderlina, Nowalisa, Walta Whitmana. Wskazuję na związki z romantyzmem w eseistyczno-historycznej literaturze podejmującej reinterpretację dziewiętnastowiecznej historii. Przede wszystkim jednak interesują mnie więzi romantyzmu z popkulturą, zwłaszcza dotyczące odnawiania języka narracji o historycznym doświadczeniu Polaków. Panoramę powiązań kultury współczesnej z tradycją romantyczną w ujęciu syn-tetycznym dopełniam interpretacją, pozwalającą wnikliwiej odsłonić wielopla-nowość odniesień do romantyzmu w ponowoczesnej sztuce. Pokazuję, w jaki sposób Radosław Rychcik przełożył „Dziady” Mickiewicza na język popkultury oraz jakie problemy wiążą się z tego typu interpretacją tekstu dawnego. Przed-stawiona sieć powiązań, przekonuje o potrzebie wypracowania otwartej i dynamicznej postawy wobec dzieł, w których odnaleźć można asocjacje między tradycją romantyczną a popkulturą.
In my research I concentrate on postmodern culture and its ties with the Romantic tradition: creative ways of expressing it, as well as those that are associated with the process of petrification of Romanticism (hip-hop projects referring to the patriotic and national Romanticism). I proposea synthetic approach, which enables us to demonstrate the character of references present in postmodern art, from pastiche and intertextual games with Romantic lyrics in opposition to the romantic myths that shape the image of the national community (Dorota Masłowska “Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”; Sylwia Chutnik “Kieszonkowy atlas kobiet”, Ignacy Karpowicz, “Ości”). Moreover, I discuss Romantic themes in the geopoetics of Kenneth White, who promotes a return to nature and refers to the works of Friedrich Hölderlin, Novalis, and Walt Whitman. I point out associations with Romanticism in essays and historical literature reinterpreting the nineteenth-century history (György Spiró, “Messiahs”; Paweł Goźliński, “Jul”; Jacek Dehnel, “Matka Makryna”). Above all, I am interested in Romantic ties with pop culture, especially concerning the renewal of the language of the narrative of the historical experience of Poles (“Powstanie warszawskie” by Lao Che, “Noc żywych Żydów” by Igor Ostachowicz, “Miasto 44” by Jan Komasa). The synthetic overview of the links between contemporary culture and the Romantic tradition is accompanied with an interpretation that reveals the multifaceted references to Romanticism in postmodern art. I demonstrate how Radosław Rychcik translated Mickiewicz’s “Forefathers’ Eve” into the language of pop culture, and what problems are associated with this type of interpretation of an old text. The network of connections indicates the need to develop an open and dynamic attitude towards works in which one can find associations between the Romantic tradition and pop culture.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Gamebook” wzbogacony literacką przeszłością – analiza gry paragrafowej „Dziady część V. Dziady, które nie spieprzają” autorstwa Mikołaja Kołyszki
A gamebook enriched with the literary past – an analysis of the paragraph game “Dziady Część V. Dziady, które nie spieprzają” by Mikołaj Kołyszko
Autorzy:
Sowa, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26072530.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gamebooks
'Dziady'
pastiche
parody
Adam Mickiewicz
immersion
gra paragrafowa
pastisz
parodia
immersja
Opis:
Artykuł porusza zagadnienia ukazujące powiązania postmodernistycznych kategorii pastiszu i parodii w odniesieniu do gier paragrafowych. Pierwsza część tekstu stanowi przekrój najważniejszych kwestii teoretycznych dla późniejszej analizy paragrafówki, zaczynając od przedstawienia jej definicji, najpopularniejszych gatunków, a także podstawowego podziału gier. W związku z problematyką gamebooków zwracam również uwagę na zwiększającą się intermedialność współczesnych utworów, a także znaczenie drugoosobowej narracji. Wspominam również o gatunku gier artystycznych (art games) oraz krótko przytaczam twórczość jednej z ich przedstawicielek – Anny Anthropy. Następnie omawiam postmodernistyczne kategorie pastiszu i parodii wraz z ich znaczeniem w zestawieniu z relacją przeszłość-teraźniejszość. W kontekście parodii wspominam również o podziale Gérarda Genette’a na transtekstualne odniesienia między utworami. Wszystkie wymienione zagadnienia znajdą odniesienie podczas analizy gry paragrafowej stanowiącej „półoficjalną” kontynuację Mickiewiczowskich Dziadów łączących parodystycznie ujętą kulturę ludową ze współczesnymi elementami nowych mediów.
This article addresses issues showing the interconnectedness of the postmodern categories of pastiche and parody in relation to gamebooks. The first part of the text is a cross-section of the most important theoretical issues for the subsequent analysis of the gamebooks, starting with the presentation of their definitions, the most popular genres, and the basic division of such games. In relation to the issue of gamebooks, I also draw attention to the increasing intermediality of the contemporary works, as well as the importance of second-person narration. I also mention the genre of art games and briefly cite the work of one of their representatives, Anna Anthropy. I then discuss the postmodern categories of pastiche and parody and what they mean in relation to the past-present relationship. In the context of parody, I also mention Gérard Genette’s division of transtextual references between works. All the above-mentioned issues will be referred to when analysing the gamebook, which is a ‘semi-official’ continuation of Mickiewicz’s Dziady, combining a parodic take on folk culture with contemporary new media elements.
Źródło:
Replay. The Polish Journal of Game Studies; 2022, 9, 1; 43-57
2391-8551
2449-8394
Pojawia się w:
Replay. The Polish Journal of Game Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Krakowska prowokacja”? O "Dziadach" Adama Mickiewicza w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego
‘Krakow provocation?’ On Adam Mickiewicz’s 'Forefathers’ Eve' directed by Bohdan Korzeniewski
Autorzy:
Makaruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938283.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Bohdan Korzeniewski
'Dziady'
kurhan
Powstanie Warszawskie
stalinizm
'Forefathers' Eve'
kurgan
Warsaw Uprising
Stalinism
Opis:
This essay is an analysis and interpretation of Bohdan Korzeniewski’s June 1963 staging of Forefathers’ Eve in the Juliusz Słowacki Theatre in Krakow. Korzeniewski’s spectacle, named by Maria Czanerle ‘the most shocking thing ever done to Forefathers’ Eve’, with awe- -inspiring stage design by Tadeusz Brzozowski and Krzysztof Penderecki’s avant-garde music, did not earn a lasting place in the history of theatre. It received rather lukewarm reviews and did not gain the favour of actors, either. Despite being received enthusiastically by such distinguished critics as Marta Fik and Stanisław Marczak-Oborski, Korzeniewski’s Forefathers’ Eve has largely been forgotten. This essay is an attempt at reconstructing the performance based on the remaining theatrical copies, reviews and memories of those who collaborated on the production. The essay’s author poses the question about what part of Korzeniowski’s failure was due to the historical context and the impossibility to realize this concept in another reality an on another stage. As, indeed, Korzeniewski created his interpretation in 1953 and it was part of a secret ministry competition for the first postwar staging of Forefathers’ Eve. Analyzing the implicit signs present in the director’s concept, which refer to the reality of the war, occupation and Stalinist period, the author also asks how Polish romantic drama staging history would have unfolded if it was Korzeniewski and not Aleksander Bardini who staged Forefathers’ Eve in 1955 in the Polish Theatre in Warsaw.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2019, 19; 224-242
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa książka o Pigoniu. Słowo autora
A New Book on Stanisław Pigoń. A Word from the Author
Autorzy:
Kłak, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451075.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stanisław Pigoń
Ignacy Chrzanowski
Maria Danilewiczowa
Roman Pollak
Julian Krzyżanowski
Tadeusz Mikulski
Czesław Zgorzelski
Ignacy Świrski
biography
legend
Polish studies
correspondence
Dziady Part II
biografia
legenda
polonistyka
korespondencja
Dziady cz. II
Opis:
In his book on Stanisław Pigoń, the author outlines the legend of an eminent humanist, literary historian, memoirist, editor, teacher and tutor of many generations of scholars of Polish literature. The narrative is based on his own recollections (as his student) and on extensive correspondence between the professor and Ignacy Chrzanowski, Roman Pollak, Julian Krzyżanowski, Tadeusz Mikulski, Czesław Zgorzelski, Maria Danilewiczowa, and Bishop Ignacy Świrski. This correspondence allows us to take a closer look at the complex problems that the emerging academic milieu of scholars of Polish studies was facing in the difficult postwar times. The volume concludes with a recently uncovered source material – letters of Professor Pigoń to Bishop Świrski – which reveals the secrets of his technique as a literary analyst of Part II of Dziady [Forefathers’ Eve] by Adam Mickiewicz.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 453-464
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapach upiora – Ale z naszymi umarłymi Jacka Dehnela
The smell of the revenant - Jacek Dehnel’s But Together With Our Dead
Autorzy:
Romaniszyn-Ziomek, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828429.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
romantyzm
zombi
umarli
dziady
relikwia
pamiątka
Romanticism
zombie
the dead
forefathers’ eve
relics
souvenir
Opis:
The article attempts to interpret Jacek Dehnel’s book But Together With Our Dead, which invokes the spiritual ideas of the Polish Romanticism. It is based on the figure of the zombie – the living dead, the revenant who is the carrier of various references and contexts. The figure also allows us to read Dehnel’s novel not only in the context of a grotesque aimed at Romanticism, but also in the context of the current socio-political situation, immutably founded on the spirit of national megalomania, rising from crypts and burial mounds.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 127-135
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GODNIE ŚWIĘTA W REGIONIE ŻYWIECKIM
HOLIDAYS WITH PRIDE IN THE ŻYWIEC REGION
Autorzy:
Rosiek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535135.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
etnografia
Godnie Święta
region żywiecki
Żywiecczyzna
zwyczaje bożonarodzeniowe
wigilia
kolędowanie
szopka kukiełkowa
Dziady Noworoczne
Jukace
Opis:
Żywiec is one of the ethnographic areas in Poland where many elements of old folk culture have survived to the present day. It is known for its interesting folklore, folk art and rituals. It is a conservative region, but at the same time a creative one, which develops its culture on the basis of tradition. This phenomenon is wonderfully illustrated by the traditions that appear here during the Christmas and New Year season. Some of them have been preserved in a nearly unchanged form, such as in exchanging Christmas wishes, a green tree, and the scheme of Christmas Eve supper, traditional Christmas eve foods, and visiting others during the Christmas season. Some died out, not having any application anymore to real contemporary life in the village of Żywiec, like rituals associated with agriculture or animal husbandry which were meant to ensure harvest, bounty and fertility. Others survive in the form of entertainment or games, like some of the caroling traditions, where a feeling of unity and meeting with groups of friends and loved ones is more important than the traditional overtones of caroling as a magical charm for success. An example of these types of customs are New Year’s Paupers or Nobles, those which are typical of Żywiec and which distinguish them from others while also allowing one to identify with local society. Residents of the Żywiec area, while cultivating tradition, are also open to “the new”. That is why the local folk culture hasn’t stayed in an old or reconstructed form. It is dynamic and developing.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2005, 2; 41-50
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na drodze do marca – szczecińskie Dziady 1966
On the way to March: the Szczecin Forefathers’ Eve AD 1966
Autorzy:
Makaruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062703.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Dziady
Adam Mickiewicz
teatr polski
teatr i polityka
Szczecin
Jan Maciejowski
Polish theatre
theatre and politics
Opis:
Szkic dotyczy inscenizacji Dziadów, przygotowanej przez Jana Maciejowskiego w 1966 roku w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Dziady Maciejowskiego – wbrew tradycji filologicznej i scenicznej – były pomyślane w porządku odsyłającym do numeracji Mickiewiczowskiej, a nacisk w interpretacji dramatu reżyser położył na finałową część IV, w której Gustaw-Konrad dokonywał rozliczenia z dawnym nauczycielem, Księdzem. Szczecińskie Dziady miały charakter generacyjny – Maciejowski stawiał w nich pytania fundamentalne dla pokolenia, którego doświadczeniami formacyjnymi były zarówno powstanie warszawskie, jak i przełom październikowy. Scenografia Stanisława Bąkowskiego nie pozostawiała wątpliwości: Dziady były rozegrane w scenografii powstańczych kanałów. Metafora kanału, wyzyskana przed niespełna dekadą w filmie Andrzeja Wajdy, nabierała w spektaklu Maciejowskiego nowych sensów. Kanał był w intencji reżysera figurą sytuacji bez wyjścia, która znów dotkliwie aktualizowała się w nowych realiach historycznych. Spektakl, choć doceniony przez krytykę i publiczność, został zlekceważony i zmarginalizowany w oficjalnym obiegu kultury PRL-u, nie ma jednak wątpliwości, że za wyreżyserowanie Dziadów i późniejszego o dwa lata Wyzwolenia Maciejowski zapłacił utratą dyrekcji teatrów szczecińskich. Autorka szkicu rekonstruuje układ przedstawienia, patrząc na obecne w nim tematy i sensy w kontekście zbliżających się wydarzeń marcowych.
The paper concerns the production of the Forefathers’ Eve, directed by Jan Maciejowski at the Współczesny Theatre in Szczecin in 1966. Maciejowski's Forefathers’ Eve – contrary to the philological and stage tradition – was arranged in order according to Mickiewicz's numbering of its parts, and the interpretational emphasis of the drama was put on the final Fourth Part, in which Gustaw-Konrad settled a score with the Priest, his former teacher. The Szczecin Forefathers’ Eve was a generational experience: Maciejowski’s work posed the questions that were fundamental for the generation whose formative experiences were both the Warsaw Uprising of 1944 and the Polish October of 1956. Stanisław Bąkowski's stage design left no room for doubt: Forefathers’ Eve was set in the underground sewers of the Uprising. The metaphor of the sewer, used in the film by Andrzej Wajda less than a decade before, took on new meanings in Maciejowski's production. Wajda intended the sewage canal to be a figure of a dead end, which was becoming painfully relevant in the political realities of the time. The production, though appreciated by the critics and the audience, was neglected and marginalised in the official circulation of the PRL culture. Maciejowski, who directed both Forefathers’ Eve and – two years later – Stanisław Wyspiański’s Liberation, paid the price for his work when he lost his position of the Head of the Szczecin theatres. The paper includes a reconstruction of the course of the production, while analyzing its themes and meanings in the context of the upcoming political crisis of 1968.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 38-54
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies