Rosyjskie tłumaczenia fragmentów Ustępu III cz. Dziadów Adama Mickiewicza z lat 1917–1955

Artykuł dotyczy trzech przekładów fragmentów Ustępu z Dziadów Adama Mickiewicza, najważniejszych z punktu widzenia  kultury rosyjskiej. Analiza tłumaczeniowa tych fragmentów ujawniła różne modyfikacje wprowadzone do oryginału tekstu Mickiewicza, a nawet próby bezpośredniej manipulacji rosyjskimi czytelnikami. Przedstawiona w artykule hipoteza wyjaśniająca taką sytuację opiera się na założeniu, że manipulacje, które tłumacze zastosowali do tekstu poetyckiego Mickiewicza, nie były wyłącznie wynikiem świadomych prób przeniesienia akcentów tekstowych oryginału, ale specyficznego kulturowo-historycznego uwarunkowania tych tłumaczy, które uniemożliwiły im dostrzeżenie istotnych aspektów wiersza Mickiewicza, które były i są kluczowe dla polskich czytelników.

The article discusses three translations of the excerpts of Ustęp from Adam Mickiewicz’s Forefathers’ Eve – a part of the play which was the most crucial from the perspective of its Russian audience. The comparative analysis of these translations reveals a variety of modifications introduced in the text, including also a set of changes obviously aimed at manipulating the Russian readers. The article provides a hypothesis to explain this issue, based on the assumption that the translational shifts result not only from deliberate attempts to alter the original meanings, but also from the translators’ failure to identify and understand the cultural and historical background of Mickiewicz’s work that was so significant for Polish readers of the original.