Autor: Urban, Mariusz - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Muzyka jako element spektaklu. Aspekt wizualny recepcji wrocławskich koncertów publicznych końca XVIII i początku XIX wieku w świetle rękopisu Richarda Konrada Kießlinga Nachrichten über Concerte in Breslau 1722–1836
Autorzy:: Urban, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2144026.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:: Richard Conrad Kießling
Wrocław
koncert publiczny
aspekt wizualny
Schlesische Zeitung
Opis:: Niepublikowany rękopis Richarda Conrada Kießlinga Nachrichten über Concerte in Breslau 1722–1836 z lat 80. XIX stulecia stanowi cenne źródło wiedzy o początkach i rozwoju ruchu koncertowego we Wrocławiu na przełomie XVIII i XIX wieku. Opracowane na podstawie materiałów prasowych i druków ulotnych notatki Kießlinga pozwalają na odtworzenie przemian dokonujących się w estetycznej i kulturalnej percepcji koncertu publicznego jako formy popularyzowania muzyki szerszemu gronu słuchaczy. Na przełomie wieków zmianie ulegały formy i częstotliwość organizowanych inicjatyw, ich profil artystyczny oraz repertuar. Ważnym elementem reklamy koncertów w prasie lokalnej było podkreślanie aspektu ich wizualnej atrakcyjności. Obiektem uwagi mogło być nietypowe oświetlenie przestrzeni koncertowej, oryginalny wygląd bądź zdolności wykonawców albo też interesujący przedmiot artystycznej prezentacji. Nieustannym powodzeniem cieszyły się zwłaszcza pokazy nowych albo zgoła unikatowych instrumentów muzycznych. Uwagę odbiorcy przyciągały także różnego rodzaju dodatkowe atrakcje wizualne, takie jak zabawy z balonami, pokazy sztucznych ogni czy też konkursy o proweniencji ludowej. Intensywny rozwój różnorodnych instytucji i towarzystw koncertowych we Wrocławiu po roku 1800 przyczynił się do podniesienia poziomu wykonawczego zespołów oraz stopniowego wprowadzania ambitniejszego repertuaru. Zaowocowało to zwiększeniem wrażliwości estetycznej i poziomu wykształcenia kulturalnego ówczesnego odbiorcy. Efekty tych przemian widoczne są także w końcowych partiach dokumentu Kießlinga, w których miejsce atrakcyjnych zaproszeń zajmują coraz częściej obszerne recenzje z odbytych wykonań muzycznych.
Źródło:: Aspekty Muzyki; 2020, 10; 69-87
2082-6044
Pojawia się w:: Aspekty Muzyki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Krytyka katolickiej muzyki liturgicznej w polemikach i sprawozdaniach z II połowy XVIII wieku
Criticism of the Catholic Liturgical Music in polemics and reports from the second half of the 18th century
Autorzy:: Urban, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1550539.pdf
Data publikacji:: 2021-07-09
Wydawca:: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:: muzyka Kościoła katolickiego
muzyka liturgiczna
zeświecczenie
wiek XVIII
józefinizm
Catholic Church Music
Liturgical Music
Secularisation
18th century
Josephinism
Opis:: Proces zeświecczenia muzyki pisanej na potrzeby Kościoła katolickiego nasilał się przez cały wiek XVIII, osiągając swą kulminację pod koniec stulecia. Szczególnie podatny na wpływy muzyki świeckiej był nurt concertato, w ramach którego kompozytorzy nader często eksponowali elementy stylu neapolitańskiego i weneckiego. Przejmowanie wzorców obcych przestrzeni sacrum doprowadziło w konsekwencji do rozluźnienia związków między muzyką a wymową i przebiegiem czasowym akcji liturgicznej. Nasilający się kryzys muzyki katolickiej wywołał reakcję zarówno ze strony Magisterium Kościoła jak i kierujących się ideami oświeceniowymi władców świeckich. Zarządzane reformy nie przyczyniły się jednak do poprawy sytuacji, o czym świadczą liczne wypowiedzi osób postronnych: publicystów, redaktorów prasowych, teoretyków muzyki oraz kompozytorów. Swoje obserwacje wyrażali oni w różnego rodzaju dokumentach: publikacjach polemicznych, satyrach, sprawozdaniach i dziennikach z podróży po krajach ówczesnej Europy. Lektura tych źródeł dostarcza cennych informacji na temat rzeczywistego stanu, w jakim pod koniec XVIII stulecia znajdowała się katolicka muzyka liturgiczna.
The process of secularization of music written for the needs of the Catholic Church intensified throughout the eighteenth century, reaching its culmination at the end of it. Particularly susceptible to the influence of secular music was the concertato trend, in which composers very often emphasized elements of the Neapolitan and Venetian styles. Adopting the patterns, which were unfamiliar for sacred spaces, led in consequence to the loosening of the relationship between music and both the significance and the time course of the liturgical action. The escalating crisis of Catholic music provoked a reaction from both the Magisterium of the Church and the secular rulers who were guided by Enlightenment ideas. However, the managed reforms did not contribute to the improvement of the situation; numerous statements by outsiders: publicists, press editors, music theorists and composers are proof of it. They expressed their observations in various types of documents: polemical publications, satires, reports and journals from travels around the countries of Europe at that time. Reading these sources provides valuable information on the real state of Catholic liturgical music at the end of the eighteenth century.
Źródło:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2021, 57, 1; 195-216
1234-4214
Pojawia się w:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) i jego twórczość religijna w kontekście najnowszych badań
Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) and His Sacred Music in the Context of Latest Research
Autorzy:: Urban, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/25806085.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Joseph Ignatz Schnabel
muzyka liturgiczna
Kirchenmusik
Wrocław
Breslau
XIX wiek
liturgical music
nineteenth century
Opis:: Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wyników najnowszych badań poświęconych twórczości niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga, Josepha Ignatza Schnabla (1767–1831), kapelmistrza katedry św. Jana we Wrocławiu. Bogata i dobrze zachowana twórczość artysty obejmuje ponad 250 utworów, w tym opracowania niemal wszystkich gatunków katolickiej muzyki liturgicznej (m. in. cykle mszalne, requia, części proprium, cykle nieszporne, hymny, antyfony, responsoria, pieśni). Pod względem stylistycznym repertuar ten reprezentuje cechy muzyki dojrzałego klasycyzmu, nie brak w nim jednak także rozwiązań indywidualnych, wypracowanych przez kompozytora. Służące ubogaceniu liturgii utwory Schnabla charakteryzują się uproszczoną i zwięzłą konstrukcją formalną, przejrzystą fakturą oraz interesującą instrumentacją. Do ważniejszych postulatów realizowanych przez Schnabla należy prymat czytelności tekstu słownego. Zasada ta bez wątpienia pełni kluczową rolę w sposobie kształtowania partii chóralnych, utrzymanych w fakturze homofonicznej, okazjonalnie urozmaicanej imitacjami. Artysta zdecydowanie odrzuca w swych dziełach wszelkie formy popisowości, wirtuozerii oraz nadmiernej ekspresji. Ich miejsce zajmuje wyszukana narracja harmoniczna, która wraz z dynamiką oraz odpowiednią instrumentacją służy eksponowaniu właściwego dla muzyki religijnej wyrazu muzycznego. Utwory wrocławskiego kapelmistrza stanowią bez wątpienia udaną próbę powrotu do ideałów właściwie pojmowanego stylu kościelnego (Kirchenstil), którego zasady zostały sformułowane jeszcze w poprzednich wiekach. Pod tym względem kompozycje Schnabla stanowią novum – przynajmniej na obszarze Śląska – wobec intensywnie eksploatowanego na przełomie XVIII i XIX wieku stylu koncertującego. Mało znana twórczość muzyczna kompozytora może stać się przedmiotem wartościowej interpretacji artystycznej, nawet w wykonaniu niewielkich zespołów. Nie jest bowiem pozbawiona interesujących walorów artystycznych, a przy tym nie ewokuje wygórowanych trudności wykonawczych.
The aim of this article is to present selected results of the most recent research into the musical output of the German composer, conductor and teacher Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831), Kapellmeister at the Breslauer Dom (now St John the Baptist’s Cathedral in Wrocław). His extensive and well-preserved oeuvre comprises more than 250 works, including settings of nearly all genres of Catholic liturgical music (such as Mass and Vespers cycles, Requiems, parts of the Proper, hymns, antiphons, responsories and songs). Stylistically this repertoire represents high classicism, but it also displays individual solutions elaborated by the composer himself. Schnabel’s music, conceived to embellish the liturgy, is characterised by concise and simplified formal design, lucid textures and interesting orchestration. One of the key principles he implemented was to prioritise the clarity of the verbal text. This undoubtedly played a crucial role in the way he shaped his choral parts, which are homophonic with occasional imitations adding variety to the texture. Schnabel resolutely avoids any spectacular displays of skill, virtuosity and excessive expression. Instead, he employs sophisticated harmonic narration, which, along with the use of dynamics and appropriate instrumentation, serves the aim of adequately emphasising the type of expression proper to sacred music. Te music of the Breslau Kapellmeister represents an undoubtedly successful return to the ideals of an appropriate treatment of the church style (Kirchenstil), the principles of which had been formulated over the preceding centuries. Schnabel’s compositions are a novelty in this respect, at least in Silesia, where the concertato style was heavily exploited in the late eighteenth and early nineteenth century. Te composer’s little-known oeuvre may be performed in an artistically rewarding manner even by small ensembles. Its artistic qualities make it attractive, while it does not present excessive difficulties in performance.
Źródło:: Muzyka; 2022, 67, 1; 39-64
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki