Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Dziedzic, J." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Metodyka oceny uszkodzenia elementów konstrukcyjnych na przykładzie belki izotropowej jednostronnie utwierdzonej
Methodology of structures damage estimation in case of cantilever isotropic beam
Autorzy:
Samborski, S.
Wieczorkiewicz, J.
Rusinek, R.
Dziedzic, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101810.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polskie Towarzystwo Promocji Wiedzy
Tematy:
detekcja uszkodzeń
belka wspornikowa
płaszczyzna fazowa
damage detection
cantilever beam
phase space diagram
Opis:
W pracy zbudowano model numeryczny belki wspornikowej z uszkodzeniem i bez uszkodzenia oraz wyznaczono ichczęstości własne dla zadanych charakterystyk mate-riałowych. Następnie przeprowadzono badania na fizycznym obiekcie przy użyciu wibrometru laserowego PSV-500 firmy Polytec. Otrzymane rezultaty doświadczalne porównano z wynikami obliczeń nume-rycznych stosując metody analizy sygnału oparte na wykresach płaszczyzny fazowej.
This paper focuses on analysis of damage detection cantilever beam. Finite Element Method was used to simulate vibrations of the intact and the damaged beams. Analysis of natural frequencies of both the intact and the damaged beams was performed in order to observe the effect of damage on the beams dynamics. Next, the phase diagrams technique was applied andfinally, experimental verification was performed to check the numerical results.
Źródło:
Journal of Technology and Exploitation in Mechanical Engineering; 2015, 1, 1-2; 5-16
2451-148X
Pojawia się w:
Journal of Technology and Exploitation in Mechanical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany prędkości podłużnej fali ultradźwiękowej podczas ściskania osiowego w warunkach wysokich ciśnień i temperatur w wybranych rodzajach skał
Changes of longitudinal ultrasonic wave velocity during axial compression under conditions of high pressures and temperatures in the selected types of rocks
Autorzy:
Dziedzic, A.
Pinińska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063136.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
geofizyka
trójosiowe ściskanie
odkształcalność skał
wave velocity
ultrasound
geophysics
triaxial compressive strength
deformability of rocks
prędkość fali
ultradźwięki
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań zmian prędkości podłużnej fali ultradźwiękowej w zmiennych warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury podczas wykonywania testów trójosiowego ściskania w komorze termociśnieniowej. Badania przeprowadzono na 6 rodzajach skał o różnej genezie, symulując w laboratorium 8 poziomów głębokościowych, od warunków powierzchniowych do głębokości ok. 3,5 km. Wyniki badań wskazują, że wraz z modelowanymi warunkami głębokościowymi zmieniała się prędkość propagacji ultradźwiękowej fali podłużnej, mierzonej w kierunku zgodnym z naprężeniem głównym. W zależności od litologii zmiany te są zróżnicowane: od kilku procent w bazaltach sudeckich do ponad 200% we fliszowych, słabo zdiagenezowanych piaskowcach ciężkowickich. Zbliżone prędkości fali rejestrowane w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury w znacząco odmiennych litologicznie skałach mogą utrudniać tym samym jednoznaczne ustalanie granic geologicznych na podstawie badań geofizycznych, w których fale sprężyste stanowią narzędzie analizy budowy wgłębnej litosfery. Z badań wynika również, że większy przyrost prędkości propagacji fali zachodzi w trakcie wzrostu ciśnienia okólnego w komorze (etap I) niż w trakcie osiowego ściskania w ustabilizowanych warunkach ciśnienia i temperatury (etap II). Prowadzona równolegle analiza deformacji przedkrytycznej wykazała też, że maksymalna prędkość fali nie zawsze występuje na tym samym poziomie naprężenia, co ustalony w jej wyniku próg makrodylatancji. Obserwacja ta dowodzi, że prędkość fali sprężystej nie zależy wyłącznie od stanu kompakcji ośrodka skalnego, ale również od jego stopnia spękania i fazy deformacji, w jakiej się on znajduje.
The article presents the research results on changes in longitudinal ultrasonic wave velocity under variable conditions of high pressure and temperature during triaxial compression conditions in thermo-pressurized chamber. The study was conducted on 6 varieties of rocks of different lithological origin in a laboratory simulated 8 levels of depth, from the surface to approximately 3.5 km depth. The results have shown that, with the modeled depth longitudinal wave propagation, the velocity changes depend on the lithology of the rock. The changes are varied: from a few percents in basalts from the Sudetes to over 200% in the flysch Ciężkowice sandstones, but the changes according the depth are irregular. It has observed that under high pressure and temperature, the similar wave velocity can be recorded in significantly different rocks. Therefore the setting of clear boundaries based on geological and geophysical surveys, in which elastic waves are a tool to analyze geological structure of the lithosphere will have to be interpreted very carefully. The research also has shown that the dominant growth rate of the wave velocity occurs during the compaction under unstable loading and temperature conditions (stage I) rather than during axial compression in the stable conditions (stage II). Conducted parallel analysis of deformation paths and the longitudinal waves changes under the loading, also have shown that the maximum speed of the wave does not always occur at the same stress level as determined on the deformation curve at the threshold of macrodilatancy. This observation proves that the elastic wave velocity depends not only on the compaction of the rock, but also on very complex rock structure reconstruction under deformation process. Under high load and temperature in each rock body different, heterogenous distribution of a stress-field within the polymineral rocks and in a single mineral is created. The degree of cracking at the deformation phases is also different.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 446 (1); 129--134
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie trójwymiarowej animacji na kierunku ETI
Teaching 3D animation within the ETI field of study
Autorzy:
Montusiewicz, J.
Dziedzic, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395699.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
animacja 3D
Blender
edukacja
3D animations
education
Opis:
W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące nauczania animacji trójwymiarowej w programie Blender na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna. Opisano różnice występujące pomiędzy procesem animacji a symulacji, a następnie zaprezentowano klasyfikację technik animacyjnych dostępnych we współczesnych programach komputerowych do trójwymiarowego modelowania i wprawiania obiektów w ruch. W końcowej części pracy zamieszczono przykłady animacji obiektów: deformacja kształtu obiektu poprzez zastosowanie krzywych IPO oraz wprawianie w ruch obiektu z wykorzystaniem szkieletu.
The study shows issues concerning the teaching of 3D animation using the Blender program to students of the education in technology and informatics. Differences between theprocesses of animation and simulation are described, followed by a classification of animation techniques available in contemporary computer programs for 3D modelling andanimating objects. The final part of the study gives examples of animation: deformation ofthe shape of an object with IPO curves and animating an object by using riggings.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2011, 11; 148-155
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyfrowa renowacja i retusz archiwalnych fotografii
Digital restoration and retouching of archive photographs
Autorzy:
Montusiewicz, J.
Lis, R.
Dziedzic, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395146.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
renowacja starych fotografii
retusz cyfrowy fotografii
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące cyfrowego retuszu i renowacji archiwalnych fotografii przy użyciu programu GIMP. Dokonano klasyfikacji usterek występujących na archiwalnych zdjęciach. Ponadto opisano opracowane procedury i zastosowane narzędzia przy retuszu zdjęcia z rodzinnego albumu.
The article presents the issues of retouching and restoration of archival photographs using GIMP. A classification of faults occurring or archival photographs is compiled. Furthermore, a description is given of the prepared procedures and the applied tools for retouching photos from the family album.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2010, 4; 43-53
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oczekiwania studentów wobec przedmiotu techniki multimedialne
Students expectations of the class multimedia techniques
Autorzy:
Montusiewicz, J.
Dziedzic, K.
Lis, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395290.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
techniki multimedialne
oczekiwania studentów
Opis:
W pracy przedstawiono różne uwarunkowania występujące przy tworzeniu programu do przedmiotu techniki multimedialne. Zaprezentowano przyjęte cele i założenia przy opracowaniu programu oraz treści programowe wykładu i tematykę ćwiczeń laboratoryjnych już realizowanych. Przedstawiono również zakres badań dotyczących oczekiwań studentów wobec treści przedmiotu techniki multimedialne oraz ich wyniki.
This work introduces different conditionings occurring during the creation of a program for the Multimedia Techniques class. A presentation is given of the adopted aims and assumptions made during the preparation of the program, as well as the syllabus content of the lecture and laboratory classes already realized. The scope and results are also presented students' expectations of the content of the class Multimedia Techniques.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2007, 1; 81-91
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grafika bitmapowa w nauczaniu przedmiotu techniki multimedialne
Bitmap graphics in teaching multimedia techniques
Autorzy:
Dziedzic, K.
Lis, R.
Montusiewicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395386.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
grafika bitmapowa
przedmiot techniki multimedialne
Opis:
W pracy opisano podstawowe właściwości grafiki bitmapowej oraz różnorodne jej zastosowania we współczesnej grafice komputerowej. Przedstawiono również opracowany sposób nauczania grafiki bitmapowej na zajęciach z technik multimedialnych. Opisano podstawowe zagadnienia dotyczące edycji obrazów bitmapowych przy pomocy bezpłatnego programu GIMP. Całość rozważań została wzbogacona poprzez prezentację opracowanych przykładów ćwiczeń oraz sprawdzianu umiejętności dotyczących przetwarzania grafiki bitmapowej.
The article presents the basic types of bitmap graphics and its diverse applications in modern computer graphics. A prepared method of teaching bitmap graphics during classes in multimedia techniques is also presented. Basic issues in editing bitmap images by means of the free GIMP program are described. The whole discussion is expanded by a presentation of prepared examples of exercises and a test of skills concerning the processing of bitmap graphics.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2008, 2; 140-152
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości wykorzystania polianiliny w mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej (SPME) do oznaczania trójfenyloarsyny w osadach dennych Morza Bałtyckiego
Development of spme method for determination of triphenylarsine in bottom sediments from the Baltic Sea
Autorzy:
Dziedzic, D.
Nawała, J.
Popiel, S.
Choma, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237335.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
solid phase microextraction polyaniline
fiber
electropolymerization
triphenylarsine
extraction
desorption
bottom sediments
mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej polianilina
włókno
elektropolimeryzacja
trifenyloarsyna
ekstrakcja
desorpcja
osady denne
Opis:
Synthesis of a new stationary phase for SPME based on polyaniline has been developed and optimized. The obtained stationary phase is designed for analysis of triphenylarsine (TPA) which is a marker of chemical warfare agents dumped in the Baltic Sea. The best TPA sorption properties were observed for fiber obtained during the electropolymerization of aniline from 0.1 M solution in 1.25 M H2SO4. Three cycles of scanning were performed in the range from –0.2 to 1.1 V, followed by 14 cycles in the range from 0.4 to 1.1 V, at a scanning speed of 20 mV/s. These conditions guarantee accurate, leveled and repeatable coating of the fiber with the polymer stationary phase. The maximum working temperature of the resulting SPME fiber was 220°C. It exhibited approximately 40% higher TPA extraction efficiency than the best available commercial fiber: DVB/CAR/PDMS. The highest TPA extraction efficiency was obtained at 60°C and after 90 min sorption. The limits of detection and quantification for the developed TPA analysis method were respectively 0.1 and 0.5 ppb. The precision of the method for five consecutive measurements was 4.7% for the same fiber and 7.2% for the five commercial fibers. Compared to standard liquid-solid extraction, the HS-SPME technique developed based on polyaniline-coated fiber remains competitive as simple, quick and low-cost.
W pracy zaprojektowano i zoptymalizowano warunki syntezy nowej fazy stacjonarnej do SPME na bazie polianiliny, przeznaczonej do analizy trójfenyloarsyny (TPA), która jest markerem broni chemicznej zatopionej w Bałtyku. Najlepsze właściwości adsorpcyjne względem TPA uzyskano z użyciem włókna otrzymanego podczas elektropolimeryzacji aniliny (PANI) z jej 0,1M roztworu w 1,25M H2SO4. Skanowanie prowadzono w przedziale od –0,2 V do 1,1 V przez trzy cykle, a następnie w zakresie od 0,4 V do 1,1 V przez 14 cykli, z prędkością skanowania 20 mV/s. Warunki te zapewniły uzyskanie dokładnego, równomiernego i powtarzalnego pokrycia nośnika warstwą polimerową fazy stacjonarnej. Maksymalna temperatura pracy tak uzyskanego włókna wynosiła 220°C. Stwierdzono, że otrzymane w ten sposób włókno do SPME miało około 40% większą sprawność ekstrakcji TPA w porównaniu do najlepszego dostępnego włókna handlowego DVB/CAR/PDMS. Największą wydajność ekstrakcji TPA uzyskano w temperaturze 60°C i czasie 90 min. Granice oznaczalności i wykrywalności opracowanej metody analizy TPA z wykorzystaniem włókna PANI wynosiły odpowiednio 0,1 ppb i 0,5 ppb, a precyzja metody w przypadku pięciu kolejnych pomiarów wynosiła 4,7% dla tego samego włókna i 7,2% dla pięciu włókien komercyjnych. W porównaniu do tradycyjnej ekstrakcji typu ciało stałe-ciecz, opracowana technika HS-SPME z wykorzystaniem włókna pokrytego polianiliną zyskuje przewagę dzięki swojej prostocie, szybkości oraz niskim kosztom.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 4; 9-17
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ odmiany oraz ściółkowania gleby na zawartość wybranych pierwiastków w owocach pomidora (Lycopersicon esculentum Mill.)
Effects of cultivar and mulching on the content of selected nutrients in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) fruit
Autorzy:
Majkowska-Gadomska, J.
Dziedzic, A.
Dobrowolski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/35298.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Opis:
Badania dotyczące oceny składu mineralnego owoców pomidora z uprawy roślin w polu przeprowadzono w latach 2009-2010 w Ogrodzie Zakładu Dydaktyczno-Doświadczalnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Pomidor (Lycopersicon esculentum Mill.) jest rozpowszechniony w uprawie i konsumpcji w wielu krajach świata. Jego wzrastające znaczenie gospodarcze jest wynikiem zarówno dużej wartości biologicznej owoców, walorów smakowych, jak i szerokiej ich przydatności spożywczej. Ściółkowanie gleby należy do zabiegów pielęgnacyjnych stosowanych na dużą skalę w uprawie ciepłolubnych roślin warzywnych. Szczególnie jest polecane w uprawie warzyw, w rejonach o mniej korzystnych warunkach klimatycznych. Za-bieg ten zapewnia utrzymanie dobrej struktury gleby oraz lepsze wykorzystanie składników pokarmowych przez rośliny. Celem badań było określenie wpływu wybranej odmiany pomidora i ściółkowania gleby w uprawie roślin na zawartość wybranych składników mineralnych w owocach pomidora. Materiał do badań stanowiły rośliny trzech odmian pomidora: ‘Ikarus’, ‘Rumba’ oraz ‘Złoty Ożarowski’, które uprawiano w gruncie bez okrywy oraz na glebie ściółkowanej czarną włókniną PP 50. Rozsadę pomidora przygotowano w szklarni według ogólnie przyjętych zasad dla tego gatunku. W materiale roślinnym oznaczono zawartość następujących makro- i mikroelementów – azotu (ogółem), fosforu, potasu, magnezu, wapnia oraz miedzi i żelaza. Spośród badanych odmian owoce odmiany ‘Rumba’ charakteryzowały się istotnie największą zasobnością w N-ogółem oraz Fe. Ściółkowanie gleby w uprawie roślin nie różnicowało istotnie zawartości składników mineralnych w owocach pomidora. Owoce ocenianych odmian pomidora uzyskane z uprawy roślin bezpośrednio w polu i z zastosowaniem ściółkowania gleby charakteryzowały się prawidłowym stosunkiem Ca do Mg oraz korzystną proporcją Ca do P.
A study investigating the mineral content of field-grown tomatoes was conducted in 2009-2010 in the Garden of the Agricultural Research and Experiment Station of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Tomatoes (Lycopersicon esculentum Mill.) are grown and con-sumed throughout the world. The increasing economic significance of tomato fruits is a conse-quence of their high biological value, specific taste and flavour as well as a wide range of uses and applications. Plastic mulch is used in the large-scale production of thermophilous vegetable crops. The benefits of mulching include an improvement in soil structure and plant nutrient utilisation. The experimental materials comprised three tomato cultivars, ‘Ikarus’, ‘Rumba’ and ‘Złoty Ożarowski’. Tomato plants were grown in bare soil and in soil mulched with black non-woven PP 50 fabric. Seed-lings were grown in a greenhouse, in line with the generally observed standards for tomato cultivation. Analyses were performed to determine the effect of cultivar and mulching on the concentrations of selected minerals in tomato fruit. Among the studied tomato cultivars, the fruit of cv. ‘Rumba’ contained the largest amounts of total N and Fe. Mulching had no significant effect on the mineral content of to-mato fruit. The fruit harvested from tomato plants grown in bare soil without mulch and in mulched plots were characterised by a normal Ca : Mg ratio and a desirable Ca : P ratio.
Źródło:
Acta Agrophysica; 2014, 21, 3
1234-4125
Pojawia się w:
Acta Agrophysica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potrzeba integracji właściwości wytrzymałościowych skał - baza danych geomechanicznych
A need to integrate geomechanical properties of rocks - a geomechanical database
Autorzy:
Pinińska, J.
Łukaszewski, P.
Dziedzic, A.
Domonik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063243.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
surowce skalne
baza danych
geomechanika
geomatyka
GIS
rock resources
database
geomechanics
geomatics
Opis:
W artykule przedstawiono koncepcję usystematyzowanego i ujednoliconego systemu gromadzenia i przetwarzania danych geomechanicznych, opartego na obiektowo-relacyjnej bazie danych. Istniejąca w Polsce bogata dokumentacja właściwości geomechanicznych ośrodków skalnych nie jest dotychczas zintegrowana i zunifikowana, co uniemożliwia ich identyfikację i kategoryzację. Baza ma służyć do inwentaryzacji właściwości skał i masywów skalnych w ujęciu litologicznym i regionalnym oraz będzie współpracować z zewnętrznym serwerem geoinformacyjnym. W proponowanym systemie założono, że do obiektów geoprzestrzennych, takich jak odsłonięcia, otwory wiertnicze, wyrobiska górnicze czy też zabytkowe konstrukcje kamienne, można w prosty sposób przypisać określone współrzędne geograficzne, zgodnie z założeniami systemu G1S. W ten sposób stwarza się możliwość integracji przestrzennej z mapami geologicznymi, gospodarczymi czy też z planami zagospodarowania przestrzennego. Zastosowany pojęciowy model obiektu, opracowany zgodnie z normami dotyczącymi geoinformacji, definiuje elementy i atrybuty danych występujących w systemie oraz wzajemne ich relacje, a do jego budowy wykorzystano metodykę języka UML. Model dotyczy danych laboratoryjnych i terenowych uzyskanych w nawiązaniu do normy PN-EN ISO 14689-1, z zadaniem stosowania jej wymogów odnośnie geologicznych podstaw systemowych.
This paper describes the concept of systematized and unified data acquisition and processing based on Object-Relative database. In Poland, the existing rich documentation of geomechanical properties of rocks has not been integrated and unified, making categorization and identification impossible. The database should be useful for inventory of properties of rocks and rock massifs in lithological and regional meaning, and should be able to cooperate with external geoinformation server. The presented system is based on the statement that geospatial objects, e.g. exposures, boreholes, excavations or historic stone monuments, have simple attributes like geographic coordinates according to GIS assumptions. In this way the possibility of integration with geological and economic maps or land development plans is obtainable. The implemented conceptual model of object, developed in accordance with geoinformation standards, defines elements and attributes of information contained in the database and their interrelation. The UML language is used to define the model. The model concerns laboratory and field data obtained according to the PN-EN ISO 14689-1 standard designed for creation of geological system foundations.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 139-144
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw stopnia rozdrobnienia mikronizowanych preparatow wysokoblonnikowych na ich wybrane wlasciwosci funkcjonalne
Impact of particle size reduction degree of micronizated high-fibre preparations on their selected functional properties
Autorzy:
Gorecka, D
Aniola, J
Dziedzic, K
Lawniczak, P
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827846.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
preparaty wysokoblonnikowe
stopien rozdrobnienia
wodochlonnosc
wlasciwosci funkcjonalne
wiazanie wody
wymiana kationow
Opis:
Celem pracy było określenie wpływu stopnia rozdrobnienia preparatów wysokobłonnikowych na ich właściwości funkcjonalne, tj. zdolność wiązania wody i zdolność do wymiany kationów. Materiał badawczy stanowiły preparaty z otrąb pszennych (PS), łuski kakaowej (KA), wysłodków z buraka cukrowego (BC), wytłoków jabłkowych (JA), wytłoków aroniowych (AR), wytłoków z czarnej porzeczki (CP) oraz rdzeni kolb kukurydzianych (KU), o stopniu rozdrobnienia 50 μm oraz 10-20 μm. Badane preparaty charakteryzowały się zróżnicowaną zdolnością wiązania wody. Największą wodochłonnością cechował się preparat BC o stopniu rozdrobnienia 50 μm (9,17 g H₂O/g błonnika), najmniejszą zaś preparat AR i KU, o stopniu rozdrobnienia 10-20 μm, odpowiednio 2,90 g H₂O/g błonnika i 3,18 g H₂O/g błonnika. Im wyższy był stopień rozdrobnienia preparatów, tym mniejsza była ich zdolność wiązania wody. Stopień rozdrobnienia w zróżnicowany sposób wpłynął na zdolność do wymiany kationów. Największą zdolnością wymiany kationów odznaczał się preparat KA o stopniu rozdrobnienia 10 - 20 μm (0,272 mEq/g błonnika), najmniejszą natomiast preparat PS grubo rozdrobniony (50 μm) - 0.004 mEq/g błonnika.
The objective of the study was to investigate the impact of particle size reduction degree of high-fibre preparations on their functional properties e.g. water binding capacity and cation exchange capacity. Wheat bran (PS), cocoa husks (KA), sugar beet pulp (BC), apple pomace (JA), black chokeberry pomace (AR), black currant pomace (CP), and corncobs (KU) with a particle size of 50 μm and 10-20 μm constituted the material for investigations. The preparations investigated were characterized by varying water binding capacity. The BC preparation with a particle size of 50 μm showed the highest water binding capacity (9.17 g H₂O/1 g dietary fibre), and the AR and KU preparations with a particle size of 10 - 20 μm – the lowest, i.e. 2.90 g H₂O/g dietary fibre and 3.18 g H₂O/g dietary fibre, respectively. The higher degree of particle size reduction the lower was their water binding capacity. The degree of particle size reduction influenced the cation exchange capacity in a diversified way. The KA preparation with a particle size of 10 - 20 μm (0.272 mEq/g dietary fibre) showed the highest cation exchange capacity, and the PS preparation with a small reduction size (50 μm) – the lowest, i.e. 0.004 mEq/g dietary fibre.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2008, 15, 3; 89-95
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości przeciwutleniające ekstraktów z ziarniaków gryki i produktów otrzymanych w procesie ich przerobu
Antioxidant properties of buckwheat grain extracts and of products produced during their processing
Autorzy:
Hes, M.
Gorecka, D.
Dziedzic, K.
Kobus-Cisowska, J.
Korczak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827230.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Gryka zawiera białka o wysokiej wartości biologicznej, lipidy zasobne w nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy B₁, B₂ i B₆ oraz polifenole o wysokiej aktywności przeciwutleniającej i dzięki tym składnikom jest wartościowym surowcem żywnościowym o właściwościach prozdrowotnych. Celem badań było określenie zawartości polifenoli i aktywności przeciwutleniającej ekstraktów z ziarniaków polskich odmian gryki oraz produktów ubocznych powstałych podczas przerobu ziarniaków na kasze. W celach porównawczych wykorzystano syntetyczny przeciwutleniacz BHT. Badaniom poddano dwie polskie odmiany gryki: ‘Kora’ i ‘Panda’ (Fagopyrum esculentum Moench L.). Ekstrakcję prowadzono przy użyciu acetonu, metanolu oraz wody w temp. 20 ± 2 ºC przez 24 h. Poziom związków fenolowych oznaczono spektrofotometrycznie z odczynnikiem Folina-Ciocalteu’a, stosując jako wzorzec kwas galusowy. Aktywność przeciwutleniającą ekstraktów badano wobec kwasu linolowego, prowadząc inkubację przez 19 h, metodą neutralizowania trwałych rodników DPPH (2,2-difenylo-1-pikrylohydrazyl) oraz w warunkach testu Oxidograph. Największą zawartością polifenoli charakteryzowały się ekstrakty metanolowe (ok. 63 - 68 mg GAE/g s.m.), następnie acetonowe (ok. 44 - 48 mg GAE/g s.m.) i wodne (ok. 25 - 30 mg GAE/g s.m.). Ziarniaki gryki odmiany ‘Kora’ cechowały się nieznacznie większą zawartością polifenoli i zbliżoną aktywnością przeciwutleniającą w porównaniu z odmianą ‘Panda’. Najwięcej polifenoli stwierdzono w metanolowych ekstraktach z łuski gryki odmiany ‘Kora’ – 140,4 mg/g s.m. Ekstrakty te charakteryzowały się jednocześnie największą aktywnością przeciwrodnikową (98,8 %). W układzie emulsyjnym, obok ekstraktów metanolowych, wysoką aktywnością odznaczały się również ekstrakty wodne. Otrzymane ekstrakty wykazywały słaby efekt stabilizujący w stosunku do oleju rzepakowego w warunkach testu Oxidograph.
Buckwheat contains high biological value proteins, unsaturated fatty acids-rich lipids, vitamins B₁, B₂ and B₆, and polyphenols showing a high antioxidative activity; owing to those components, it is a valuable raw material for foods with health benefits. The objective of the study was to determine the content of polyphenols in and the antioxidative activity of extracts made from buckwheat grains of the Polish varieties and from by-products produced while processing buckwheat into groats. A synthetic antioxidant BHT was used for comparative purposes. Two Polish buckwheat varieties were studied: ‘Kora’ and ‘Panda’ (Fagopyrum esculentum Moench L.). The extraction was performed using acetone, methanol, and water, at a temperature of 20 ± 2 ºC, during 24 hours. The level of total phenolic compounds was determined spectrophotometrically using a Folin-Ciocalteu reagent and a gallic acid as a standard. Antioxidative activity of extracts was analyzed in the presence of linoleic acid with the incubation period of 19 hours and using a DPPH stable radical scavenging method (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl), under the Oxidograph assay conditions. Methanol extracts were characterized by the highest content of phenolic compounds (ca. 63 - 68 mg GAE/g d.m.), the next highest contents thereof were reported in the acetone (ca. 44 - 48 mg GAE/g d.m.) and water extracts (ca. 25 - 30 mg GAE/g d.m.). The buckwheat grains of ‘Kora’ variety were characterized by a slightly higher content of polyphenols and a similar antioxidative activity compared to the ‘Panda’ variety. The highest content of total phenols was found in the methanol extracts of buckwheat hulls of ‘Kora’ variety: 140.4 mg/g d.m. Also, those extracts were characterized by the highest antioxidative activity (98.8 %). In the emulsion system, the water extracts were characterized by a high antioxidative activity as were the methanol extracts. The extracts produced showed a weak stabilizing effect on rapeseed oil in the Oxidograph test.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 1
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ terminu siewu na plonowanie i wartość odżywczą ziela bazylii pospolitej (Ocimum basilicum L.)
The effect of sowing time on the yield and nutritional value of basil (Ocimum basilicum L.) herbage
Autorzy:
Majkowska-Gadomska, J.
Dziedzic, A.
Dobrowolski, A.
Mikulewicz, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/35990.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Opis:
Bazylia pospolita (Ocimum basilicum L.) jest rośliną jednoroczną, z rodziny ja-snotowatych (Lamiaceae), której świeże i suszone ziele stosowane jest w przemyśle kosmetycznym, farmakologicznym, perfumeryjnym oraz w gastronomii. Jako gatunek pochodzący z klimatu ciepłego ma wysokie wymagania termiczne. Zapobiegając działaniu niskiej temperatury, szczególnie w okresie wiosennych przymrozków, bazylię pospolitą uprawia się z rozsady, jednak należy ustalić optymalny termin wysiewu nasion, dla uzyskania odpowiedniej jakości i wielkości plonu surowca przyprawowego. W tym celu w latach 2010-2012 przeprowadzono doświadczenie polowe w układzie losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. W szklarni wysiano nasiona czterech ekotypów bazylii pospolitej (zielonolistnej, czerwonolistnej, cynamonowej oraz cytrynowej) w dwóch terminach (30 marca i 14 kwietnia). Badaniu poddano plon świeżego i suchego ziela bazylii pospolitej, a następnie przeprowadzono ocenę składu chemicznego świeżego surowca przyprawowego, określając w nim zawartość: suchej masy, kwasu L-askorbinowego, cukrów ogółem i redukujących. Analizując wyniki badań wykazano, że uprawiane eko-typy Ocimum basilicum L. istotnie różnicowały wielkość plonu oraz skład ziela. Największym średnim plonem w toku trzyletnich badań charakteryzowała się bazylia cynamonowa, zaś najmniejszy średni plon ziela pozyskano z bazylii czerwonolistnej, której surowiec przyprawowy zawierał najmniej suchej masy, kwasu L-askorbinowego oraz cukrów ogółem. Najwięcej suchej masy oraz kwasu L-askorbino-wego zawierała bazylia zielonolistna, zaś największą zawartością cukrów ogółem charakteryzował się surowiec przyprawowy bazylii cynamonowej. Największą zawartością cukrów redukujących odznaczała się bazylia pospolita cytrynowa, a najmniejszą – bazylia zielonolistna. Analiza terminu siewu nasion w drugim oraz trzecim roku badań wykazała, iż wcześniejszy termin siewu istotnie zwiększał wielkość plonu oraz zawartość cukrów ogółem.
Basil is an annual plant of the family Lamiaceae, whose fresh and dried leaves are used in culinary applications as well as in cosmetics and perfumes. Basil is a warm-weather plant that requires high temperatures for growth and development. To prevent the adverse effects of low temperature, particularly during spring frosts, basil is grown from seedlings. However, the optimal time for planting should be determined to maximise the yield and quality of basil herbage. To achieve this objective, a field experiment was conducted in a randomised block design with three replications in 2010-2012 in the Experimental Garden of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Seeds of four basil ecotypes (sweet, purple, cinnamon and lemon) were sown in a green-house on 30 March and 14 April. Fresh and dry basil herbage was analysed. The chemical composi-tion of fresh basil leaves was determined, including the content of dry matter, L-ascorbic acid, total sugars and reducing sugars. The analysed basil ecotypes differed significantly with regard to herb-age yield and composition. During the three-year experiment, cinnamon basil was characterised by the highest average yield. Purple (purpurascens) basil produced the lowest average yield and its herbage contained the lowest concentrations of dry matter, L-ascorbic acid and total sugars. Green leaf basil had the highest content of dry matter and L-ascorbic acid, whereas cinnamon basil had the highest concentrations of total sugars. Lemon basil had the highest content of reducing sugars, and sweet basil – the lowest. In the second and third year of the study, the first seeding date contributed to a significant increase in basil yield and total sugar content.
Źródło:
Acta Agrophysica; 2015, 22, 2
1234-4125
Pojawia się w:
Acta Agrophysica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ promieniowania UV na stan mikrobiologiczny skorupy oraz jakość treści jaj
Effect of UV radiation on microbiological condition of eggshell and on quality of egg content
Autorzy:
Szablewski, T.
Kijowski, J.
Cegielska-Radziejewska, R.
Dziedzic, A.
Kaminska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826490.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
analiza mikrobiologiczna
higienizacja
jaja kurze
jaja spozywcze
jakosc
powierzchnia skorupy jaj
promieniowanie ultrafioletowe
skorupy jaj
stan mikrobiologiczny
tresc jaj
Opis:
Celem pracy była ocena stanu mikrobiologicznego powierzchni skorup jaj konsumpcyjnych higienizowanych przy użyciu promieniowania UV-C 254 nm oraz określenie wpływu tego procesu na wybrane wyróżniki jakościowe treści jaj. Jaja poddano działaniu promieniowania UV-C 254 nm w naświetlaczu do jaj typu UV 254 (CompArt). Analiza mikrobiologiczna obejmowała oznaczenie na powierzchni skorup ogólnej liczby drobnoustrojów i bakterii z grupy coli oraz obecność pałeczek z rodzaju Salmonella. Oznaczenia wykonano bezpośrednio po naświetlaniu powierzchni skorup jaj oraz po 2 i 4 tygodniach przechowywania – wobec prób kontrolnych (nienaświetlanych). Stosowano różne dawki promieniowania wyrażone czasem naświetlania: 30, 60 i 90 s. Jaja użyte w eksperymencie miały różne stopnie zabrudzenia skorupy: brudne, wizualnie czyste i myte. Następnie oceniono indeksy białka i żółtka, wyznaczono jednostki Haugha, określono pienistość, trwałość piany oraz zmierzono pH. Stwierdzono, że naświetlanie jaj kurzych promieniowaniem UV-C 254 nm przez 30, 60 i 90 s nie spowodowało statystycznie istotnej redukcji ogólnej liczby drobnoustrojów na powierzchni skorupy jaj konsumpcyjnych. W przypadku naświetlania jaj przez 30 i 90 s zaobserwowano jednak tendencję zmniejszania się ogólnej liczby drobnoustrojów. Wykazano, że proces mycia jaj brudnych w połączeniu z zastosowaniem naświetlania promieniowaniem UV-C 254 nm może skutecznie redukować liczbę bakterii z grupy coli na powierzchni skorupy jaj konsumpcyjnych. Statystyczna analiza danych eksperymentalnych za pomocą testu Tukey`a nie wykazała istotnego wpływu promieniowania UV-C 254 nm na którykolwiek z badanych wyróżników jakości treści jaj. Obserwowane zmiany badanych cech związane były jedynie z naturalnie postępującym w czasie przechowywania procesem starzenia się jaj. Uzyskane wyniki dowodzą, że promieniowanie UV-C 254 nm może być bezpiecznym sposobem higienizacji skorupy jaj konsumpcyjnych. Przedstawiony eksperyment skłania do dalszych badań nad skutecznością promieniowania UV-C 254 nm.
The objective of the study was to assess the microbiological condition of eggshell surface of eggs suitable for eating, which were treated (for the purpose of their hygienization) using an UV-C 254 nm ultraviolet radiation, as well as to determine the effect of this process on some selected quality factors of the egg content. The eggs were exposed to the UV-C 254 nm ultraviolet radiation in an egg radiator type UV 254 (CompArt). A microbiological analysis of the quality of eggshell surface included the determination of the following: - total number of micro-organisms on the eggshell surface; - the count of bacteria belonging to the coli group; - the occurrence of Salmonella enteritidis. The determination procedure was performed directly after the eggshell irradiation and after 2 and 4 weeks storage thereof, and compared with the control sample of eggs (which were not irradiated). Various radiation doses were applied; those doses were expressed using a radiation time duration of 30, 60, and 90 sec. In the experiment, there were used eggs showing different dirt on their eggshells, i.e.: dirty, visually clean, and washed eggshells. Next, the following was determined: white and yolk indices, Haugh units, foaming, foam stability; also, the pH was measured. It was found that the exposure of eggs to the UV-C 254 nm radiation for a period of 30, 60, and 90 sec caused no statistically significant reduction in the count of microbes on the eggshell surface of eggs suitable for eating. However, it was found that when the eggs were treated with this radiation during 30 and 90 sec, the total count of microbes tended to fall. Furthermore, it was proved that it was possible to effectively reduce the count of E. coli, when the eggs were, at the same time, washed and irradiated using the UV-C 254 nm radiation. The statistical analysis of the experimental data using a Tukey’s test did not show any significant impact of the UV-C 254 nm radiation on any of the quality factors of the egg content. The changes that were stated in the egg features studied were correlated exclusively with the aging process of eggs progressing during their storage. The results obtained prove that the UV-C 254 nm radiation can be a safe eggshell higienization method of the eggs suitable for eating. The experiment presented in this paper encourages further studies on the efficacy of the UV-C 254 nm.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2009, 16, 2
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zintegrowany system gromadzenia, przetwarzania i wizualizacji danych geomechanicznych - Baza Danych Geomechanicznych
Integrated system of acquisition, processing and visualization of geomechanical data - Geomechanical Database
Autorzy:
Domonik, A.
Dziedzic, A.
Jarząbkiewicz, A.
Łukasiak, D.
Łukaszewski, P.
Pinińska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350380.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
bazy danych
geomechanika
surowce skalne
GIS
databases
geomechanics
rock resources
Opis:
W artykule przedstawiono podstawowe informacje o zrealizowanej w Zakładzie Geomechaniki Uniwersytetu Warszawskiego ogólnodostępnej Geomechanicznej Bazie Danych. Zgromadzono w niej jak dotychczas blisko 200 000 parametrycznych danych oraz szereg informacji opisowych i graficznych o skałach z różnych regionów Polski, uzyskanych na drodze badań własnych w przeciągu ostatnich kilkunastu lat. Celem zaprojektowanej i wykonanej bazy danych jest uporządkowanie, usystematyzowanie oraz zintegrowanie informacji o właściwościach geomechanicznych skał, tak aby możliwe było szybkie ich wyszukiwanie w dużych, wielotematycznych zbiorach. Przy projektowaniu założeń strukturalnych bazy przyjęto jako podstawowy jej element, identyfikowalny geoprzestrzennie za pomocą współrzędnych geograficznych "obiekt skalny", będący źródłem materiału badawczego. W ten sposób wszelkie dane zgromadzone w bazie mają swoje odniesienie geograficzne, dzięki czemu możliwa jest ich integracja z systemami GIS, co z kolei pozwala tworzyć wielowarstwowe zestawy informacyjne. Zastosowany w bazie system wyszukiwania pozwala uzyskiwać wyniki zapytań w postaci tabel i diagramów, umożliwiających prezentację danych na tle zestawień klasyfikacyjnych. Opisywana baza danych ma charakter otwarty, a jej zawartość dostępna jest poprzez stronę internetową www.geomechanika.pl, na której zamieszczono moduł wyszukiwania z sześcioma kryteriami zapytań, których wyniki prezentowane są w 4 raportach.
This paper describes basic informations about The Geomechanical Database created and implemented at Department of Geomechanics, University of Warsaw. Database includes almost 200000 parametric records and a lot of descriptive and graphic information of rocks from different regions of Poland. The data were obtained from our own investigations during the last number of years. The main purpose of this project was to order, systematize and integrate information about geomechanical properties of rocks in order to enable fast access to data. At the database design stage, explicitly placed in geospace the "rock object" is treated as rock resource and it is the fundamental element of database. In result of this the data have their own geographic coordinates according to GIS assumptions, which enable to create multilayer data sets. Searching engine applied in database allows to obtain the results of queries as diagrams, tables which can be presented in comparison with various rock classifications. The Geomechanical Database has an open access and it can be reached at www.geomechanika.pl. This site contains searching engine with six query criterions and the results are presented in 4 reports.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2009, 33, 1; 113-123
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złożona wada układu moczowego u chłopca z agenezją nerki
Complex abnormalities of urinary tract in boy with renal agenesis
Autorzy:
Krzemień, Grażyna J.
Szmigielska, Agnieszka
Dziedzic-Jankowska, Katarzyna
Warchoł, Stanisław
Dudek-Warchoł, Teresa
Jakimów-Kostrzewa, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036014.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
przewlekła choroba nerek
agenezja nerki
wodonercze
ektopia nerki
moczowód olbrzymi
chronic kidney disease
hydronephrosis
renal agenesis
renal ectopia
megaureter
Opis:
WSTĘP: Jednostronna agenezja nerki może występować jako wada izolowana lub współistnieć z innymi anomaliami rozwojowymi układu moczowego. Najczęściej rozpoznawany jest odpływ pęcherzowo-moczowodowy i wodonercze, rzadziej moczowód olbrzymi, zdwojenie moczowodu, ureterocele, ektopia nerki i spodziectwo. OPIS PRZYPADKU: W pracy opisano przypadek chłopca, u którego w wieku 2,5 roku rozpoznano złożoną wadę układu moczowego – agenezję nerki lewej i ektopię nerki prawej z wodonerczem i moczowodem olbrzymim. Badanie USG wykonano z powodu bólów brzucha. Wcześniej chłopiec nie demonstrował żadnych objawów klinicznych, które mogłyby wskazywać na istnienie wady układu moczowego. Na podstawie badania izotopowego, urografii i cystouretrografii mikcyjnej rozpoznano zwężenie przypęcherzowe moczowodu. W wieku 3 lat wykonano operację przeszczepienia moczowodu metodą Cohena. Pomimo usunięcia przeszkody w odpływie moczu, utrzymywało się znacznego stopnia wodonercze ze zwężeniem warstwy miąższowej nerki. W wieku 11,5 roku u chłopca rozpoznano nadciśnienie tętnicze, w wieku 14,5 roku stwierdzono niewielki wzrost stężenia kreatyniny w surowicy i izostenurię. W ciągu 12 lat obserwacji badania ogólne i posiewy moczu były prawidłowe. WNIOSKI: Dziecko z jednostronną agenezją nerki i uropatią zaporową w drugiej nerce wymaga regularnej kontroli w poradni nefrologicznej, monitorowania ciśnienia tętniczego krwi i czynności nerki. Obecność anomalii rozwojowej w jedynej nerce może prowadzić do rozwoju przewlekłej choroby nerek i schyłkowej niewydolności nerek.
INTRODUCTION: Unilateral renal agenesis can occur as an isolated abnormality or can coexist with other anomalies of the urinary tract. Vesicoureteral reflux and hydronephrosis are the most common pathologies of the urinary tract. The less common pathologies are: megaureter, double kidney, ureterocele, ectopic kidney and hypospadiasis. CASE REPORT: We report a boy with a complex abnormality of the urinary tract: left renal agenesis and right ectopic kidney with megaureter and hydronephrosis, diagnosed at the age of 2.5 years. A routine ultrasonography of the abdomen was done because of the abdominal pain. There were no clinical symptoms associated with the urinary tract before this diagnosis. Based on dynamic scyntigraphy, urography and voiding cystourethrography a ureterovesical junction obstruction was found. At the age of 3 years, the transplantation of the ureter modo Cohen was performed. Despite the operation, hydronephrosis still persisted and the cortex of kidney was continuously getting narrower. At the age of 11.5 years arterial hypertension was diagnosed. At the age of 14.5 years, slightly elevated creatinine and isosthenuria were observed. During those twelve years of follow-up, urinalysis and culture of urine were normal. CONCLUSIONS: A child with unilateral renal agenesis and obstructive uropathy in the second kidney requires regular follow up with control visits and appropriate tests in outpatient nephrology clinic. Blood pressure monitoring and assesment of kidney function should be monitored. Urinary tract abnormalities in solitary kidney can progress to chronic renal disease and end-stage renal disease.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 134-138
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies