- Tytuł:
-
Choroba wibroakustyczna – przegląd piśmiennictwa
Vibroacoustic disease – a review of the literature - Autorzy:
- Pawlaczyk-Łuszczyńska, M.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/138244.pdf
- Data publikacji:
- 2009
- Wydawca:
- Centralny Instytut Ochrony Pracy
- Tematy:
-
infradźwięki
hałas niskoczęstotliwościowy
ekspozycja zawodowa
skutki zdrowotne
choroba wibroakustyczna
infrasound
low frequency noise
occupational exposure
health effects
vibroacoustic disease - Opis:
-
W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego nowej jednostki chorobowej – choroby wibroakustycznej. Choroba wibroakustyczna to ogólnoustrojowa choroba wywołana nadmierną ekspozycją na infradźwięki i hałas niskoczęstotliwościowy (0 ÷ 500 Hz). Wiąże się ona z nieprawidłowym rozrostem substancji międzykomórkowej (kolagenu i elastyny) przy nieobecności stanów za-palnych. Zgrubienia osierdzia przy nieobecności procesów zapalnych i braku zaburzeń diastolicznych to specyficzne oznaki tej choroby. U pacjentów z rozpoznaną chorobą wibroakustyczną standardowe testy diagnostyczne (ekg., eeg. i testy biochemiczne krwi) dają poprawne wyniki. Diagnostyka choroby wibroakustycznej wymaga stosowania metod umożliwiających identyfikację takich zmian strukturalnych, jak: echokardiografia, rezonans magnetyczny mózgu i badania histologiczne. Choroba wibroakustyczna była rozpoznawana głównie wśród osób eksponowanych na hałas niskoczęstoliwościowy: pracowników technicznych lotnictwa, pilotów i pozostałych członków załóg samolotów, obsługi statków, pracowników restauracji i dyskdżokejów. Przypadki tej choroby stwierdzano również wśród osób eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy w miejscu zamieszkania. Nie określono jednak zależności dawka-skutek i nie przeprowadzono na dużą skalę badań epidemiologicznych. Choroba wibroakustyczna (vibroacoustic disease, VAD) jest nową jednostką chorobową wiązaną z nadmierną ekspozycją na infradźwięki (0 ÷ 20 Hz) i hałas niskoczęstotliwościowy (20 ÷ 500 Hz*). Pojęcie to wprowadzili w 1999 r. naukowcy portugalscy. Badania dotyczące skutków działania infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego są prowadzone od wielu lat w Portugalii przez zespół badaczy pod kierunkiem Nuno A. A. Castelo Branco i Mariany Alves-Pereira. Badania te rozpoczęto na początku lat 80. ubiegłego stulecia, kiedy to zauważono wśród personelu technicznego lotniczych zakła-dów produkcyjno-naprawczych Portugalskich Sił Powietrznych (Oficias Gerais de Ma-terial Aeronautico, OGMA) znacznie częstsze w stosunku do (portugalskiej) populacji generalnej występowanie padaczki (10% kontra 0,2%). Spostrzeżenie to zainicjowało badania neurofizjologiczne wśród pracowników eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy (Alves-Pereira, Castelo Branco 2007). W 1983 r. zmarł pierwszy pacjent z badanej grupy pracowniczej, ale niemożliwe było wówczas przeprowadzenie sekcji zwłok. Sposobność taka pojawiła się cztery lata później, gdy inny poważnie chory pracownik OGMA wyraził życzenie przeprowadzania po jego śmierci autopsji. U 58-letniego mężczyzny, zmarłego z powodu tamponady serca wywołanej za-wałem mięśnia sercowego, z rozpoznaną wcześniej padaczką, stwierdzono zgrubienia w obrębie struktur serca (naczyń krwionośnych i osierdzia), zmiany nowotworowe mózgu i nerek oraz zwłóknienia w płucach (Castelo Branco, Alves-Pereira 2004a). Późniejsze wyniki badań mikroskopowych wykazały, że zgrubienia w obrębie struktur serca były spowodowane nienormalnym rozrostem włókien kolagenowych. Wyniki wspomnianej autopsji zainicjowały wykonywanie rutynowo badań echokardiograficznych wśród personelu technicznego OGMA. Rozpoczęto również badania histopatologiczne próbek osierdzia pobieranych przy okazji operacji chirurgicznych. Próbki takie pobrano m.in. od trzech pracowników technicznych, czterech pilotów samolotów, czterech pilotów helikopterów i jednego kierowcy ciężarówki (Leigthon 2007). Na podstawie wyników badań echokardiograficznych wykazano u wszystkich badanych techników lotniczych pogrubienie osierdzia, a u części – również zgrubienia zastawek serca (Marciniak i in. 1999). Wyniki te potwierdziły późniejsze badania z za-stosowaniem mikroskopu optycznego i elektronowego (Castelo Branco i in. 1999a; 2001; 2003a; b). Zgrubienia w obrębie struktur serca obserwowano także u zwierząt doświadczalnych (szczurów) eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy (Castelo Branco i in. 2003c). Doświadczenia z udziałem zwierząt rozpoczęto w 1992 r., a jednym z powodów podjęcia tych badań był fakt, iż u wielu pacjentów stwierdzono występowanie wysięku opłucnowego o atypowej etiologii (Alves-Pereira, Castelo Branco 2007). Zgrubienia osierdzia przy braku procesów zapalnych i zaburzeń diastolicznych u osób eksponowanych na hałas niskoczęstotliwościowy są uznawane za specyficzne oznaki choroby wibroakustycznej (Holt 2000).
A review of literature data concerning the vibroacoustic disease (VAD) is presented. VAD is a whole-body pathology that develops in individuals excessively exposed to infrasound and low-frequency noise (0 500 Hz). It is associated with an abnormal growth of extra-cellular ma-tricses (collagen and elastin), in the absence of an inflamantory process. Pericardial thickening with no diastolic dysfunction, and in the absence of an inflamantory process is a specific sign of this disease. Common medical diagnostic tests (ECG, EEG, blood chemistry analyses) in VAD patients present normal values. VAD diagnosis requires methods giving the possibility of identifying structural changes, such as echocardiography, brain MRI or histological tests. VAD has been mainly diagnosed in professionals exposed to low-frequency noise, such as air-craft technicians, commercial and military pilots and cabin crew, ship machinists, restaurant workers and DJs. It has also been observed in people exposed to low-frequency noise in the living environment. However, a valid dose-response has not been yet established and there are still no large-scale epidemiological studies. - Źródło:
-
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 2 (60); 17-26
1231-868X - Pojawia się w:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł