Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "graduał" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Repertuar liturgiczno-muzyczny w rękopiśmiennym graduale karmelitańskim (b.s.) z Obór
Liturgical-musical Repertoire in the Manuscript of the Carmelite Gradual from Obory
Autorzy:
Wiśniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037957.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
graduał karmelitański
graduał rzymski
liturgia mszalna
repertuar liturgiczno-muzyczny
Carmelite gradual
Roman gradual
mass liturgy
liturgical-musical repertoire
Opis:
Artykuł przedstawia zawartość rękopiśmiennego graduału karmelitańskiego z Obór. W wyniku analizy porównawczej repertuaru księgi karmelitańskiej z graduałem rzymskim stwierdzono, że karmelitańska liturgia mszalna wykazuje pewne odrębności w doborze poszczególnych kompozycji w stosunku do wzorca rzymskiego. Szczególną uwagę zwraca zróżnicowana kompletność śpiewów poszczególnych formularzy. Tylko 8 spośród wszystkich formularzy proprium de tempore zawiera pełny lub prawie pełny zestaw śpiewów. Pozostałe potraktowane zostały wybiórczo. Nie ulega wątpliwości, że tak wyraźna selekcyjność śpiewów poszczególnych formularzy dni liturgicznych świadczy przede wszystkim o stricte użytkowym przeznaczeniu kodeksu dla konkretnego wykonawcy. Na podstawie zawartości nietrudno wywnioskować, że graduał ten jest tylko wyciągiem pewnych śpiewów dla kantora z innego (pełnego) kodeksu. W świetle analizy porównawczej repertuaru księgi karmelitańskiej z graduałem rzymskim stwierdzono, że na 278 wszystkich śpiewów w kodeksie oborskim (łącznie z psalmami i wersetami) 235 jest wspólnych z graduałem rzymskim. Zauważono, że jedne układy śpiewów są wierne tradycji, inne nie lub wierne tylko w części. Wydaje się, że tego rodzaju labilność traktowania repertuaru liturgicznego w stosunku do tradycji rzymskiej skłania do przyjęcia hipotezy o sporządzeniu księgi na potrzeby lokalnego konwentu.
The article presents the content of the Carmelite gradual from Obory. Having compared the repertoire of the Carmelite book with the Roman gradual, it can be stated that the Carmelite mass liturgy comprises a bit different compositions. Only eight of the formularies proprium de tempore contain complete or almost complete sets of songs. Undoubtedly, choosing songs for the formularies of the liturgical days in such a selective way indicates that the codex served mainly a particular performer and that this gradual contains only some songs chosen from a different (complete) codex for a cantor. Out of 278 songs in the codex of Obory (including psalms and verses) 235 are the same as in the Roman gradual. Some of the song sets follow the tradition, while other sets do not. This kind of lability in dealing with the liturgical repertoire in relation to the Roman tradition implies that the book was created exclusively for the local monastery.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 13; 221-240
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał Jana Łaskiego na tle jego fundacji ksiąg liturgicznych
The Gradual as an Example of Liturgical Books Funded by Jan Łaski
Autorzy:
Grajewski, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944211.pdf
Data publikacji:
2015-05-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Jan Łaski
Łask
graduał
Opis:
This article is a general introduction of liturgical books, with a special focus on the Gradual, which were funded by primate Jan Łaski ca. 1520 for the church in Łask. An exact number of the books is unknown, presumably there were nine of them. Seven books have been preserved until nowadays: two volumes of the Gradual, two volumes of the Antiphonary, two Psalters and one Cantatorium. Actually, the Graduals and one of the Psalters remain in the State Archive in Łódź.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 2; 187-196
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał Cystersów z Jemielnicy PL-WRu I F 418. Nowe ustalenia i hipotezy
The Jemielnica Cistercians’ Gradual PL-WRu I F 418. New Findings and Hypotheses
Autorzy:
Chachulska, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24261875.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
graduał jemielnicki
Cystersi
notacja cysterska
Jemielnica
Lubiąż
Henryków
the Jemielnica Gradual
Cistercians
Cistercians’ notation
Himmelwitz
Leubus
Heinrichau
Opis:
Przechowywany w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego kodeks PL-WrU I F 418, znany w literaturze przedmiotu jako graduał jemielnicki, nie doczekał się do tej pory dokładnej analizy paleograficznej, co poskutkowało błędnymi stwierdzeniami dotyczącymi czasu i miejsca jego pochodzenia. Jemielnickie lub rudzkie (Rudy Wielkie – opactwo macierzyste klasztoru jemielnickiego) pochodzenie, powszechnie przypisywane kodeksowi przez dotychczasowych badaczy, zostało odrzucone w wyniku dokładnej analizy paleograficznej, która wyraźnie wskazała na Lubiąż jako miejsce sporządzenia kodeksu. Najważniejszym dowodem za lubiąskim pochodzeniem rękopisu jest identyfikacja ręki kopisty w jednym z najstarszych antyfonarzy lubiąskich pochodzącym z około 1225 r. (PL-WrU I F 403), jak też stwierdzenie ręki lubiąskiego skryby (wykonawcy PL-WrU I F 411, druga połowa XIII w.) w dopiskach późniejszych. Jemielnickie są więc jedynie pochodzące z XVII w. karty papierowe zawierające uzupełniające formularze, których zabrakło wskutek silnego zniszczenia rękopisu. Na podstawie zapisu muzycznego rozstrzygnięto również dotychczasowe sprzeczności w kwestii datowania kodeksu – cechy kaligraficzne oraz identyfikacja rąk w źródłach lubiąskich wyraźnie wskazują na pierwszą tercję XIII w. jako czas spisania rękopisu. Z kolei badania zawartości liturgicznej księgi pozwoliły na sprecyzowanie datacji na około 1225 r. (oryginalny zapis o czczeniu św. Idziego wyznacza termin post quem na ok. 1221 r.) Istnieją także przesłanki ku temu, aby podejrzewać, iż obie księgi – graduał PL-WrU I F 418 wraz z antyfonarzem PL-WrU I F 403 – powstawały jako część pierwotnego wyposażenia najstarszej filii lubiąskiej w Henrykowie. Niewyjaśniona pozostaje natomiast kwestia, kiedy i w jaki sposób graduał PL-WrU I F 418 trafił do cystersów jemielnickich.
Kept at Wrocław University Library, the manuscript PL-WrU I F 418, referred to in the literature as the Jemielnica Gradual, has not previously been subjected to detailed palaeographic analysis. This omission has led to erroneous claims concerning its provenance and dating. The hitherto universally accepted claim that the codex originated in the Jemielnica (Ger. Himmelwitz) monastery or in its parent abbey of Rudy Wielkie (Ger. Groß Rauden) has been rejected as a result of detailed palaeographic analysis, which clearly points to Lubiąż (Ger. Leubus) as the place of the manuscript’s compilation. The main evidence to that effect is twofold: a) the identification of the scribe’s hand as that which also copied one of Lubiąż’s oldest antiphonaries (PL-WrU I F 403, from c.1225) and b) the presence of the handwriting of another Lubiąż-based scribe (the copyist of PL-WrU I F 411, from the second half of the thirteenth century) in later additions to the gradual. The only parts of the codex that originated in Jemielnica prove to be the leaves added in the seventeenth century containing formularies that had been lost as a result of substantial damage to the manuscript. The previously inconsistent dating has been revised on the basis of the musical notation: calligraphic features and the identification of handwriting in sources from Lubiąż clearly point to the first third of the thirteenth century as the time of the manuscript’s compilation. Study of the book’s liturgical content, meanwhile, has made it possible to establish this dating more precisely as c.1225 (the original entry on the cult of St Giles points to c.1221 as the terminus post quem). There are also reasons to suspect that both the gradual PL-WrU I F 418 and the antiphonary PL-WrU I F 403 were created for use at Lubiąż Abbey’s oldest subsidiary in Henryków (Ger. Heinrichau), as part of the latter monastery’s original endowments. It remains to be explained when and how the gradual PL-WrU I F 418 found its way to the Cistercian monastery in Jemielnica.  
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 1; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gradualny sposób badania mowy pacjentów dorosłych z afazją
Gradual Speech Testing of Adult Patients with Aphasia
Autorzy:
Siudak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135463.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
aphasia
diagnosis
gradual speech testing
Opis:
This article is a voice in a streamlined discussion on methods for diagnosing adult patients with aphasia. The variety of aphasic symptoms and the complexity of the clinical picture of patients after neurological incidents often make it impossible to conduct an examination with standardised, well-known methods [see Siudak 2017]. The signals of reluctance towards the methods of examination sent by patients are uttered expressis verbis by people who have overcome aphasia: we need a conversation, not an examination. How then, do we turn diagnosis into a meeting? How can we determine the level of linguistic functioning without having to make the patient aware of what they can no longer do? The Gradual Test Method developed by the author is a research proposal, in which the determination of a patient’s level of language difficulty is based on a gradual transition from easier to more complex structures, without repeating the same procedures many times.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2022, 29, 1; 211-220
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał Jana Olbrachta z Archiwum Katedry Wawelskiej. Opis zewnętrzy
Jan Olbracht Gradual from the Archives of the Wawel Cathedral. Physical description
Autorzy:
POPOWSKA, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454123.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
średniowieczna muzyka polska,
muzyka liturgiczna,
liturgia w katedrze wawelskiej,
średniowieczne manuskrypty,
Graduał Jana Olbrachta,
Archiwum Kapitulne na Wawelu.
medieval Polish music,
liturgical music,
liturgy in the Wawel Cathedral,
medieval manuscripts,
Jan Olbracht Gradual,
the Wawel Chapter Archive.
Opis:
Badania chorału gregoriańskiego w Polsce są potrzebne dla ustalenia genezy, specyfiki i odrębności polskiej kultury muzycznej, która wyrosła na fundamencie twórczości europejskiej. Śledzenie rozwoju chorału w Polsce jest również interesujące ze względu na jego wpływ na inne formy muzyki religijnej, które rozwijają się u nas już od XIV wieku. Poza tym badania te mają jeszcze inny ważny aspekt, mianowicie chodzi o uzupełnienie ogólnego piśmiennictwa muzykologicznego informacjami zawartymi w polskich źródłach średniowiecznych. Zachodnioeuropejskie publikacje przedstawiają bowiem naszą kulturę mediewistyczną czasem jednostronnie, nie uwzględniając rezultatów dociekań polskich muzykologów w tym zakresie. Analizy źródłoznawcze polskich śre- dniowiecznych rękopisów liturgicznych szczególne znaczenie posiadają dziś, ponieważ zachował się w Polsce jedynie mały procent dawnego ich zasobu. Świadczą o tym niezaprzeczalnie informacje zawarte w dawnych inwentarzach bibliotecznych i aktach wizytacji biskupich. Przedmiotem niniejszego artykułu jest opis zewnętrzny trzytomowego Graduału Jana Olbrachta. W rozwiązaniu niniejszej problematyki wykorzystałam heurystykę, typową metodę stosowaną w pierwszym etapie badań źródłoznawczych. W artykule obejmuje ona najpierw omówienie literatury przedmiotu. Dalej przedstawiam opis zewnętrzy kodeksu, na który składają się okoliczności i czas powstania graduału, format biblioteczny, opis opraw wszystkich trzech tomów, materiał pisarski, struktura we- wnętrzna bloków poszczególnych ksiąg oraz ich ubytki, foliacja, dopisy i palimpsest, a także stan zachowania. Ostatnią część artykułu stanowi analiza paleograficzna, w której poruszam następujące kwestie: obraz graficzny karty, pismo literackie i muzyczne oraz zdobnictwo.
Research on Gregorian chant in Poland is necessary to establish the origin, specifity and the uniqueness of the Polish musical culture which grew on the foundation of the European artistic creation. Tracing the development of the Gregorian chant in Poland is also of great interest on account of its impact on other forms of sacred music which develop in our country already since the 14th century. Furthermore, this research has another significance as well, namely complementing the general musicological literature with information contained in Polish medieval sources. The reason for this is that Western European publications sometimes present our medievalistic culture in an one-sided manner without taking into account the results of research of Polish musicologists in this field. Source analyses of Polish medieval liturgical manuscripts are of a particular importance these days as only a tiny percentage of their former corpus has survived in Poland. That is undeniably evidenced by the information provided in early library inventories and the records from bishops’ visitsations. The subject matter of this paper is focused on the collation of the three-volume Jan Olbracht Gradual. In dealing with this issue, I used heuristcs, the method commonly used in the irst stage of source analyses. The paper begins with presenting the subject literature. Afterward, it contains the physical decsription of the codex, comprising the circumstances and the time of production of the gradual, book format, bindings’ description of all three vulumes, writing material, internal structure of the books’ blocks and their losses, foliation, additions and palimpset, and also the state of preservation. The last section of the paper is dedicated to the paleographic analysis focused on the issues such as: the visual aspect of the leave, textual and musical script, and decoration.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2018, 13; 157-181
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Olbracht Gradual from the Archives of the Wawel Cathedral. Physical description
Graduał Jana Olbrachta z Archiwum Katedry Wawelskiej. Opis zewnętrzy
Autorzy:
POPOWSKA, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454034.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
medieval Polish music,
liturgical music,
liturgy in the Wawel Cathedral,
medieval manuscripts,
Jan Olbracht Gradual,
the Wawel Chapter Archive
średniowieczna muzyka polska,
muzyka liturgiczna,
liturgia w katedrze wawelskiej,
średniowieczne manuskrypty,
Graduał Jana Olbrachta,
Archiwum Kapitulne na Wawelu.
Opis:
Badania chorału gregoriańskiego w Polsce są potrzebne dla ustalenia genezy, specyfiki i odrębności polskiej kultury muzycznej, która wyrosła na fundamencie twórczości europejskiej. Śledzenie rozwoju chorału w Polsce jest również interesujące ze względu na jego wpływ na inne formy muzyki religijnej, które rozwijają się u nas już od XIV wieku. Poza tym badania te mają jeszcze inny ważny aspekt, mianowicie chodzi o uzupełnienie ogólnego piśmiennictwa muzykologicznego informacjami zawartymi w polskich źródłach średniowiecznych. Zachodnioeuropejskie publikacje przedstawiają bowiem naszą kulturę mediewistyczną czasem jednostronnie, nie uwzględniając rezultatów dociekań polskich muzykologów w tym zakresie. Analizy źródłoznawcze polskich średniowiecznych rękopisów liturgicznych szczególne znaczenie posiadają dziś, ponieważ zachował się w Polsce jedynie mały procent dawnego ich zasobu, o czym świadczą niezaprzeczalnie informacje zawarte w dawnych inwentarzach bibliotecznych i aktach wizytacji biskupich. Przedmiotem niniejszego artykułu jest opis zewnętrzny trzytomowego Graduału Jana Olbrachta. W rozwiązaniu niniejszej problematyki wykorzystałam heurystykę, typową metodę stosowaną w pierwszym etapie badań źródłoznawczych. W artykule obejmuje ona najpierw omówienie literatury przedmiotu. Dalej przedstawiam opis zewnętrzy kodeksu, na który składają się okoliczności i czas powstania graduału, format biblioteczny, opis opraw wszystkich trzech tomów, materiał pisarski, struktura we- wnętrzna bloków poszczególnych ksiąg oraz ich ubytki, foliacja, dopisy i palimpsest, a także stan zachowania. Ostatnią część artykułu stanowi analiza paleograficzna, w której poruszam następujące kwestie: obraz graficzny karty, pismo literackie i muzyczne oraz zdobnictwo.
Research on Gregorian chant in Poland is necessary to establish the origin, specificity and the uniqueness of the Polish musical culture which grew on the foundation of the European artistic creation. Tracing the development of the Gregorian chant in Poland is also of great interest on account of its impact on other forms of sacred music which develop in our country already since the 14th century. Furthermore, this research has another significance as well, namely complement- ing the general musicological literature with information contained in Polish medieval sources. The reason for this is that Western European publications sometimes present our medievalistic culture in a one-sided manner without taking into account the results of research of Polish musicologists in this field. Source analyses of Polish medieval liturgical manuscripts are of a particular importance these days as only a tiny percentage of their former corpus has survived in Poland. That is undeniably evidenced by the information provided in early library inventories and records from bishops’ visitations. The subject matter of this paper is focused on the physical description of the three- volume Jan Olbracht Gradual. In dealing with this issue, I used heuristcs, the method commonly used in the first stage of source analyses. The paper begins with presenting the subject literature. Afterward, it contains the physical description of the codex, comprising the circumstances and the date of production of the gradual, book format, bindings’ description of all three volumes, writing material, internal structure of the books’ blocks and their losses, foliation, additions and palimpsest, and also the state of preservation. The last section of the paper is dedicated to the paleographic analysis focused on the issues such as: the visual aspect of the leaf, textual and musical script, and decoration.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2018, 13; 183-207
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekształcenia melodyczne… w notacji rękopisu nr 44 Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na przykładzie introitu Introduxit vos
Autorzy:
Głuchowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668839.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
introit
Introduxit vos
melodic transformations
gradual
Olbracht
analysis
Introduxit vos: przekształcenia melodyczne
graduał
analiza
Opis:
The article discusses the melodic transformations of the introit of Introduxit vos originatingfrom the Krakow gradual of Jan Olbracht (1499–1506). For this purpose, a comparisonwas made between the work recorded in the line notation and the records ofadiastematic notations (Sanktgallen and Metzene) and diastematic notation (Aquitainenotation). When analyzing the Krakow version of the introit, were also taken into accountthe historical-liturgical background, the text context with its literary structure, themelodic-rhythmic and melodic-verbal layers. The melodic identity of the introit and itsmodifications have been described in both cases.The article uses source materials (4) and other bibliographic items.
W artykule omówiono przekształcenia melodyczne introitu Introduxit vos pochodzącegoz krakowskiego graduału Jana Olbrachta (1499–1506). W tym celu dokonanoporównania utworu zapisanego w notacji liniowej z zapisami notacji adiastematycznych(sanktgalleńskiej i metzeńskiej) oraz diastematycznej (notacja akwitańska). Analizująckrakowską wersję introitu, uwzględniono również tło historyczno-liturgiczne, konteksttekstowy wraz z jego konstrukcją literacką, warstwę melodyczno-rytmiczną i melodyczno-słowną. W obu przypadkach opisane zostały zarówno tożsamość melodyczna introitu,jak i jej modyfikacje.W artykule wykorzystano materiały źródłowe (cztery) i inne pozycje bibliograficzne.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2019, 17
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nierozpoznany graduał z kościoła świętojańskiego w Toruniu – przyczynek do badań nad księgami muzycznymi diecezji chełmińskiej w średniowieczu
An unresearched Gradual from St Johns’ Church in Toruń – A contribution to the study of music sources in Chełmno Diocese in the Middle Ages
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Raczkowski, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28017469.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
państwo zakonu krzyżackiego w Prusach
liturgiczne księgi muzyczne
graduał
kodeksy iluminowane
diecezja chełmińska
the state of the Teutonic Order in Prussia
liturgical music books
gradual
illuminated manuscripts
diocese of Kulm
Opis:
Artykuł referuje wstępne wyniki badań kodykologicznych, zabytkoznawczych i technologicznych przeprowadzonych przy średniowiecznej księdze muzycznej ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Toruniu (nr inw. MDT-K-003) w ramach grantu 0122/NPRH6/H11/85/2018, Inwentarz Sztuki Torunia, cz. 1, Dziedzictwo sakralne, zespół staromiejski. W skąpej literaturze przedmiotu kodeks rozpoznany został jako antyfonarz, wykonany dla kościoła parafialnego pw. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu, (do którego zasobów archiwalnych do niedawna należał), datowano go na przełom XV i XVI wieku.  W prezentowanym artykule księga została rozpoznana jako Graduale de tempore o uzusie krzyżackim: autorzy analizują zawartość kodeksu, omawiają zagadnienia kodykologiczne, związane z jego strukturą materialną i użytkowaniem, prezentują studium zdobień i nowe wnioski proweniencyjne. Księga wykazuje bardzo bliskie analogie – zarówno pod względem oryginalnej struktury, jak i charakteru dopisów – wobec niekompletnego woluminu Graduale de sanctis ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Pelplinie (sygn. L2). Oba woluminy pochodzą prawdopodobnie z kręgu kapituły chełmińskiej (co potwierdza także analiza porównawcza zdobień w pelplińskim antyfonarzu L5–L6 wykonanym na zlecenie dziekana kapituły w Chełmży, Iohannes Copetz w 1419 r.) i powstały najpewniej w 2. ćwierci XV wieku. Dokonana tu identyfikacja ważnego, ale mało znanego dzieła rękopiśmiennego, przechowywanego w zbiorach toruńskich, ma duży potencjał i w ujęciu porównawczym może prowadzić do wyłonienia konkretnego skryptorium, czynnego w I poł. XV w. przy katedrze w Chełmży.
This article presents preliminary results of codicological, historical and technological research into a medieval liturgical manuscript from the collection of the Diocesan Museum in Toruń (inv. no. MDT-K-003), carried out thanks to grant no. 0122/NPRH6/H11/85/2018, ‘An Inventory of Toruń’s Art’, part 1, ‘Sacred Art Heritage, Old Town Complex’. In the scant subject literature, this codex is identified as an antiphonary compiled for the parish church of SS John the Baptist and John the Evangelist in Toruń (in the archive of which it remained until recently) and dated to the turn of the sixteenth century. In the present article, this book is identified as a Graduale de tempore used by the Teutonic Knights. The authors analyse the contents of the codex, discuss codicological issues related to its material structure and use, present a study of its decoration and draw new conclusions concerning its provenance. The book demonstrates very close analogies, with respect to both its original structure and the character of the later entries, to an incomplete Graduale de sanctis held in the Diocesan Museum in Pelplin (shelf mark L2). Both these manuscripts probably originated in the environment of Chełmża (Kulmsee) Cathedral Chapter (as is confirmed by comparative analysis with the decoration in the Pelplin Antiphonary L5–L6, compiled in 1419 at the request of Iohannes Copetz, dean of the chapter, in Chełmża (Kulmsee)). The two volumes can probably be dated to the second quarter of the fifteenth century. Our reinterpretation of an important but little-known handwritten source from the Toruń collection shows considerable potential. Comparative studies may lead to the identification of a scriptorium operating in the first half of the fifteenth century at Chełmża (Kulmsee) Cathedral.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 1; 95-111
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tropowane ordinarium missae w rękopiśmiennym graduale paulińskim ms. R659/III-913
Troped ordinarium missae in the Pauline Manuscript Gradual ms. R659/III-913
Autorzy:
Wiśniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036996.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
chorał gregoriański
śpiewy postgregoriańskie
tropy
graduał
ordinarium missae
Gregorian chant
postgregorian chant
tropes
Opis:
Ukształtowany w VIII wieku chorał gregoriański szybko stał się niewystarczający do potrzeb ówczesnej liturgii. Z chwilą wprowadzenia go na teren państwa Franków okazał się on dla tamtejszych duchownych, przyzwyczajonych do rozbudowanych śpiewów, mało przydatny. W wyniku podjętych decyzji administracyjnych nie można było jednak odstąpić od rytuału rzymskiego. Zbytnia ogólnikowość śpiewów rzymskich wywołała ich zdecydowaną niechęć do adaptacji nowych obrzędów. Zaczęli oni w związku z tym, jako pierwsi, uzupełniać przejęte śpiewy retorycznymi ozdobnikami, tzw. tropami. Cieszyły się one od samego początku bardzo dużą popularnością. Funkcjonowały w liturgii aż do Soboru Trydenckiego, który nakazał ich całkowite usunięcie z liturgii. Wiele ksiąg zachowało część tych dodatków, m.in. graduał pauliński z końca XVI w. Celem artykułu jest wydobycie tych tropów, omówienie ich warstwy tekstowej i melodycznej oraz wskazanie na ewentualne wzorce. Dowiedziono, iż pochodzą one albo z rozłożenia gregoriańskich melizmatów (Kyrie), albo z kopiowania (Gloria) lub parafrazowania melodii tekstu głównego (Sanctus). Nie wprowadzają elementów muzycznie nowych, nie odbiegają też od stylu melodii gregoriańskich i są dostosowane do kontekstu, w którym występują. Zostały one zaimportowane z innych wcześniejszych kodeksów liturgiczno-muzycznych.
Gregorian chant, formed in the 8th century, soon became inadequate for the needs of the liturgy of that time. When Gregorian chant was introduced into the Kingdom of the Franks, the local clergymen, accustomed to more sophisticated chants, considered it little useful. However, due to the administrative decisions which had been taken, the Roman ritual could not be abandoned. Roman chants, being too general, made the churchmen unwilling to adapt the new rites. Therefore, they were the first to add to the adopted chants the embellishments called tropes. They were very popular from the very beginning. They were used in the liturgy until the Council of Trent which ordered to remove them completely from the liturgy. Some of these additions were preserved in numerous manuscripts, for example, in the Pauline gradual from the end of the 16th century. The aim of this article is to extract these tropes, analyse their text and music and indicate their possible origins. It has been proved that they derive from the distribution of Gregorian melismas (Kyrie), from copying (Gloria) or from paraphrasing the melody of the main text (Sanctus). They neither introduce new musical elements nor depart from the style of Gregorian chants. They are adjusted to the context in which they appear. They were adopted from other earlier liturgical music codexes.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 13; 137-148
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał rkp 7021 Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jako przykład recepcji potrydenckiej reformy chorału gregoriańskiego w polskim obrządku liturgicznym.
Gradual, MS 7021, from the Medieval and Renaissance Manuscripts Section of Poznań University Library, as an example of post-Trent reception and implementation of Georgian plainchant in Polish liturgical celebration
Autorzy:
Sobczak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912013.pdf
Data publikacji:
2015-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Piotrkowczyk
Benedictine nuns of the Chełmno congregation
manuscript
the seventeenth century.
gradual
Trent reform
the Council of Trent
Georgian chant
Catholic Church
liturgy of the Catholic Church
rites
antiphonary
missal
breviary
graduał
reforma trydencka
sobór trydencki
chorał gregoriański
Kościół katolicki
liturgia Kościoła katolickiego
ryt
antyfonarz
mszał
brewiarz
benedyktynki kongregacji chełmińskiej
rękopis
XVII wiek.
Opis:
Graduał rkp 7021 Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jest jednym z wczesnych przykładów recepcji potrydenckiej reformy chorału gregoriańskiego na terenie XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. Księga pochodzi z toruńskiego skryptorium benedyktynek kongregacji chełmińskiej. Celem artykułu jest ukazanie przemian liturgicznych, jakie zaszły w Rzeczypospolitej na początku XVII wieku, na przykładzie analizy zawartości rękopisu benedyktynek i innych dostępnych źródeł, a także nakreślenie problemu reformy repertuaru gregoriańskiego wprowadzonego przez Stolicę Apostolską i jego polskiej recepcji. Dla liturgii Kościoła zachodniego najważniejszym osiągnięciem reformy potrydenckiej było ujednolicenie ksiąg liturgicznych, co prowadziło do unifikacji liturgicznej całego Kościoła. W Rzeczypospolitej przyjęto brewiarz i mszał rzymski oraz mające z nimi ścisły związek – antyfonarz i graduał. W księgach tych starano się jednak zachowywać tradycje lokalne, co nie pozwoliło na całkowite przyjęcie rytu rzymskiego. Graduał rkp 7021 BUAM pochodzący z toruńskiego skryptorium zakonu benedyktynek kongregacji chełmińskiej i będący przykładem wprowadzania przez zakonnice reformy trydenckiej na terenie XVII-wiecznej Rzeczypospolitej nie ma powiązania z tradycją lokalną czy zakonną. W historii recepcji reformy trydenckiej na terenie Rzeczypospolitej benedyktynki kongregacji chełmińskiej mają niewątpliwie wiele zasług. Odcinając się od reguły benedyktynów tynieckich i tworząc własną, opartą na postanowieniach soboru trydenckiego, okazały się zakonem nowatorskim i atrakcyjnym. Nie bez znaczenia jest tu ich współpraca z zakonem jezuickim, który był również propagatorem reformy liturgicznej. Artykuł ukazuje, jak ważne są badania polskich źródeł muzyczno-liturgicznych okresu potrydenckiego. Stanowi też ważny wkład w rozpoznanie i opisanie źródła, które do tej pory nie było powszechnie znane.
The gradual MS 7021 (kept at Poznań University Library) is one of the earliest examples of the reception of post-Trent reform of Gregorian plainchant in the seventeenth century Poland. The volume comes from the scriptorium of Benedictine convent in the Chełmno congregation. The article’s aim is to present the liturgical alterations and changes that occurred in the Polish Republic in the early seventeenth century with the example provided by an analysis of the content of the Benedictine manuscript as well as other available sources. Additionally, the article examines the problem of the reform of the Georgian repertoire introduced by the Apostolic See and the its subsequent reception in Poland. In the liturgy of the Western World, the most significant outcome of the post- Trent reform was the introduction of standarised principal liturgical books, which in consequence led to a unification of liturgy in the whole of the Church’s life. The Polish–Lithuanian Commonwealth adopted the breviary and the Roman Missal, the liturgical book that contains the texts and rubrics for the celebration of the Mass in the Roman Rite of the Catholic Church, as well as the antiphonary and gradual. Local traditions, however, were attempted to be retained in these liturgical books, so that the proper Roman rite could not have been implemented to the full. However, the gradual, MS 7021 BU UAM, from the Toruń scriptorium of the Benedictine convent, is an example of the implementation the Trent reform in the seventeenth century Polish-Lithuanian Commonwealth that has no connections with any local or locallybased monastic tradition. The Benedictine nuns from the Chełmno congregation were undoubtedly prominent in the history of the Trent reform in the Republic of Both Nations. By dissenting from the spirit of St. Benedict’s rule professed by the Tyniec Benedictines, and by creating their own rule based on the resolutions of the Council of Trent, the convent adopted an innovative and attractive stance. The cooperation of the nuns with the Jesuits from the Society of Jesus, who were also promoters of the liturgical reform, was also instrumental. The article shows how important it is to carry on with research studies on Polish music and liturgical sources from the post-Trent period. The article is also an important contribution to the investigation and description of a source that, as yet, has not been satisfactorily addressed.
Źródło:
Biblioteka; 2015, 19(28); 7-30
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibility of gradual rips of the Universe structures
Autorzy:
Jacyna-Onyszkiewicz, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703390.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Universe
dark energy
quintessence
phantom dark energy
big rip
Opis:
According to a recently published data obtained by the space probe WMAP, as much as 72% of the Universe energy density is the dark energy of the state equation parameter w from – 1.29 to – 0.75. The dark energy of w < – 1 has been named the phantom dark energy as this value w implies the breaking of the Universe structures in a finite time tR. The phantom dark energy rips apart the Milky Way, the solar system, the Earth and ultimately the molecules and atoms of which we are composed, before the time tR.
Źródło:
Nauka; 2009, 2
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzaltacja, czyli o uchylaniu granic
Exultation, that is about gradual opening of the borders
Autorzy:
Burta, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961467.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
romantyzm
egzaltacja
estetyka romantyczna
Opis:
The article brings about an attempt to define exultation in the context of literary criticism from the period of the ‘aesthetic split’ (between late enlightenment and early romanticism currents) and pre-November heat of the 1830. It calls to attention the discussions in which Kazimierz Brodziński, the author of O egzaltacji i entuzjazmie [On Exultation and Enthusiasm], and his adversaries Maurycy Mochancki and Józefat Bolesław Ostrowski played crucial roles.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2014, 17, 2; 7-32
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka refleksji o miejscu wykonywania śpiewu po czytaniu, wymienności tekstów i o formach
Some reflections on a place of performing a singing after a reading, interchangeability of texts and on forms
Autorzy:
Białkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1201964.pdf
Data publikacji:
2021-06-24
Wydawca:
Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
Tematy:
psalm responsoryjny
psalm allelujatyczny
graduał
ambona
melodie jednowersowe
responsorial psalm
alleluiatic psalm
gradual
pulpit
single-line melodies
Opis:
Przepisy liturgiczne dotyczące wykonawstwa śpiewu po czytaniu wskazują jednoznacznie na ambonę, dopuszczając jednak inne miejsce, które w przypadku braku ambony powinno być zawsze w prezbiterium. Sugerowana przez Lekcjonarz mszalny wymienność tekstu po czytaniu w celu ułatwienia śpiewu nie dotyczy obszaru polskiego ‒ z racji ustandaryzowanego tekstu refrenu. W przypadku melodii jednowersowych refren psalmu responsoryjnego można powtarzać co wers.
Liturgical rules concerning the performance of singing after a reading clearly indicate a pulpit, however they allow for a different place which should always be in the presbyterium in case there is no pulpit. The interchangeability of a text after a reading suggested by the Lectionary in order to facilitate singing, however, it does not apply to the Polish area, due to the standardized text of a refrain. In the case of single-line melodies, a refrain of a responsorial psalm can be repeated every verse.
Źródło:
Musica Ecclesiastica; 2021, 16; 61-66
2353-6985
Pojawia się w:
Musica Ecclesiastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Loading of the insensitive high explosives by gradual screwing
Autorzy:
Očko, Peter.
Zaleta, Ratislav.
Powiązania:
Problemy Techniki Uzbrojenia i Radiolokacji 2000, nr 73, s. 19-25
Data publikacji:
2000
Tematy:
Pociski artyleryjskie modernizacja Czechosłowacja 1952-1956 r. materiały konferencyjne
Opis:
Rozwój i modernizacja pocisków artyleryjskich w Czechosławacji w latach 1952-1956.
Rys., tab.; Bibliogr.; Abstr.; Materiały IX Konferencji Naukowo-Technicznej "Problemy rozwoju, produkcji i eksploatacji techniki uzbrojenia.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
O trzech zabytkach muzyczno-liturgicznych z kolekcji Baworowskich przechowywanych w Bibliotece Narodowej
On Three Musical-Liturgical Sources from the Baworowski Collection, Held in the National Library of Poland
Autorzy:
Chachulska, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850444.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Cystersi
graduał
notacja cysterska
liturgia
skryptorium lubiąskie
cysterki trzebnickie
O felix Hedwigis
Consurge iubilans
kolekcja Baworowskich
Cistercians
gradual
Cistercian notation
liturgy
Lubiąż scriptorium
Cistercian nuns in Trzebnica
Baworowscy collection
Opis:
Badania nad trzema muzyczno-liturgicznymi źródłami pochodzącymi z kolekcji Baworowskich, a przechowywanymi obecnie w Bibliotece Narodowej – graduałem PL-Wn 12496 IV oraz fragmentami PL-Wn 12497 IV i PL-Wn 12498 IV – zarówno weryfikują dotychczasowy stan wiedzy na ich temat jak też rozjaśniają wątpliwości i sprzeczności wynikające z najstarszych opisów rękopisów. Trzy różnorodne pod względem paleograficznym źródła, których zapisy pochodzą z odległych od siebie czasów, okazały się tworzyć niegdyś jedną księgę. Oba fragmenty w całości stanowią późniejsze dodatki do graduału, które odłączono od zasadniczej części najprawdopodobniej w I poł. XIX wieku. Graduał – a właściwie jego zasadnicza, oryginalna część – powstał w skryptorium lubiąskim ok. 1250 r. dla sióstr cysterek w Trzebnicy, bardzo możliwe iż był darem dla córki św. Jadwigi – Gertrudy. Wskutek sekularyzacji klasztorów na Śląsku (1810 r.) rękopis najprawdopodobniej został wywieziony z Trzebnicy do Wrocławia, jednak ostatecznie nie zasilił zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej, tak jak zasadnicza część biblioteki klasztornej, lecz znalazł się w prywatnym posiadaniu wrocławskiego muzyka J.Th. Mosewiusza. Po jego śmierci rękopis, już z odseparowanymi fragmentami, wzbogacił kolekcję Wiktora Baworowskiego we Lwowie, gdzie trzy części księgi otrzymały odrębne sygnatury. Po wojnie (1945 r.), już jako trzy nie związane ze sobą źródła – poza ich lwowską proweniencją – graduał z fragmentami trafił do zbiorów Biblioteki Narodowej. W świetle przeprowadzonych badań rękopis, choć powstały w skryptorium lubiąskim, wolno nazwać „Graduałem Trzebnickim”. Księga należy do grupy najdawniejszych zabytków muzyczno-liturgicznych przechowywanych w Polsce i dokumentuje najstarszy zachowany przekaz wersetu allelujatycznego O felix Hedwigis (PL-Wn 12496, f. 1r) jak też jeden z najstarszych zapisów sekwencji o św. Jadwidze Consurge jubilans (PL-Wn 12498).
My research into three musical-liturgical manuscripts from the Baworowski collection, now kept in the National Library (the gradual PL-Wn 12496 IV and the fragments PL-Wn 12497 IV and PL-Wn 12498 IV) revises our knowledge about them and sheds light on doubts and contradictions resulting from the oldest descriptions of these sources. These three palaeographically different sources from periods very distant from one another turn out to have once formed a single volume. The two fragments as a whole represent a later addition to the gradual, one that was separated from the main section probably during the first half of the nineteenth century. The gradual itself, or rather its main, original part, was compiled around 1250 at the Lubiąż scriptorium for the Cistercian nuns of Trzebnica, possibly as a gift for St Hedwig of Silesia’s daughter Gertrude. Owing to the secularisation of the Silesian monasteries (in 1810), the manuscript was most likely taken from Trzebnica to Wrocław, but it did not end up in the University Library. Instead, like the bulk of the monastic collection, it became the private property of Wrocław-based musician J.T. Mosewius. After his death, with the fragments already separated from the body of the gradual, it joined Wiktor Baworowski’s collection in Lviv, where the three parts of the volume received separate shelf marks. Following the Second World War (in 1945), the gradual and the two fragments arrived at the National Library, already as three separate sources unrelated in any way except for their Lviv provenance. In the light of research, the manuscript, although prepared at the Lubiąż scriptorium, may be called the ‘Trzebnica Gradual’. It belongs to the oldest musical-liturgical sources preserved in Poland and contains the oldest surviving source of the Alleluia verse O felix Hedwigis (PL-Wn 12496, fol. 1r), as well as one of the oldest sources of the sequence to St Hedwig Consurge jubilans (PL-Wn 12498).
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 1; 49-80
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies