Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Red Army" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 57
Tytuł:
Stalingrad : triumf Armii Czerwonej
Stalingrad : how the Red Army triumphed
Autorzy:
Jones, Michael K.
Niedzielski, Lech (tłumacz).
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Warszawa : Bellona
Tematy:
Bitwy
II wojna światowa (1939-1945)
Bitwa stalingradzka (1942-1943)
Opis:
Na okł. podtyt.: jedna z najkrwawszych kampanii II wojny światowej : nowe spojrzenie na przebieg bitwy i uczestników zmagań.
Bibliogr. s. 307-308.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Czerwony niszczyciel czołgów
Panzer destroyer : memoirs of a Red Army tank commander
Autorzy:
Krysov, Vasilij Semenovič (1922- ).
Współwytwórcy:
Kędzierski, Sławomir. Tłumaczenie
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Warszawa : Bellona
Tematy:
Krysov, Vasilij Semenovič (1922- )
II wojna światowa (1939-1945)
Wojska pancerne
Pamiętniki radzieckie 1939-1945 r.
Opis:
Na okł. podtyt.: wspomnienia frontowe od Łuku Kurskiego do Prus Wschodnich.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Czerwony czołgista : wojna w T-34 na froncie wschodnim
Bronebojnym, ogon!
Red Army tank commander
Autorzy:
Brûhov, Vasilij Pavlovič (1924-2015).
Współwytwórcy:
Matela, Natalia. Tłumaczenie
Anisimov, Sergej Vladimirovič (1973- ). Opracowanie
Wydawnictwo Vesper Włodzimierz Wieczorek. pbl
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Czerwonak : Vesper
Tematy:
II wojna światowa (1939-1945)
Wojska pancerne
Pamiętniki radzieckie 1939-1945 r.
Opis:
Tyt. oryg. wg RNB online.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
STYCZEŃ 1945 – RADOŚĆ I TRAGEDIA NA TERENIE GMINY SZADEK
JANUARY 1945 – JOY AND TRAGEDY IN SZADEK COMMUNE
Autorzy:
Stulczewski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510550.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
World War II
Red Army
Rossoszyca
Szadek
Opis:
Szadek was liberated from German occupation on 20 January 1945 by the soldiers of 33 Army of the Belorussian Front and 9 Armoured Guard Corps. However, the advent of Red Army soldiers in Szadek commune had tragic consequences for some of the inhabitants. In the village of Kotlinki, 5 km west of Szadek, they killed seven people. After the end of the war, in the socialist period, according to the official propaganda it was the retreating Wermacht troops that were guilty of this tragedy. All the killed persons, except S. Kaczmarek and one of the Soviet soldiers, were buried in a collective grave at St Lawrence cemetery in Szadek.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2015, 15; 189-203
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekwizycja czy rabunek? Studium przypadku przywłaszczenia mienia przez Armię Czerwoną na przykładzie powiatu wrzesińskiego w 1945 r.
Requisition or robbery? A case study of usurpation of property by the Red Army – resorting to the example of Września county in 1945
Autorzy:
Kościuszko, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164834.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historia
Polska
Armia Czerwona
history
Polska
Red Army
Opis:
The text revolves around the Red Army’s activity in Greater Poland since the liberation to the dismantling of the Soviet administration in Poznan province. This text deals with requisitions and robberies committed by the Red Army around Września. This article is dedicated to the phenomena of requisitions and robberies committed by the soldiers of the Red Army in Września county (Poznań province) in 1945–1946. It is a case study which refers to a broader issue of Soviet troops stationing in the province. Their im¬pact on the economic conditions and the financial situation of the civilians was significant. While in the definition context, the difference between requisition and robbery in unambig¬uous, it was in fact blurred in the reality of 1945–1946. Cooperation between the military administration of the Red Army with the war commandants representing it and the Polish administration was in fact very difficult. Frequently, the “right of power” was the determina¬tive factor in the relations between civilians and the Red Army soldiers.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2018, 1 (16); 72-88
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Armia Czerwona 1918-1941 : powstanie narzędzia agresji
Red Army 1918-1941 : from Vanguard of World Revolution to Americas Ally
Autorzy:
Ziemke, Earl Frederick (1922-2007).
Współwytwórcy:
Mróz-Mazur, Katarzyna. Tłumaczenie
Firma Handlowo Usługowa NAPOLEON V, Dariusz Marszałek. pbl
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Oświęcim : Wydawnictwo Napoleon V
Tematy:
Wojsko
Opis:
Tyt. oryg.: The Red Army 1918-1941.
Bibliogr. s. [505]-515. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Armia Czerwona w powiecie świeckim (w województwie pomorskim) w 1945 roku: przestępcza działalność wojska i stosunek mieszkańców do czerwonoarmistów
The Red Army in Świecie County (Pomorskie Voivodeship) in 1945: Criminal Activities of the Troops and the Local Attitude towards the Red Army
Autorzy:
Ławniczak, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520866.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
województwo pomorskie
1945
komunizm
Armia Czerwona
nastroje społeczne
przestępstwa
Pomeranian Voivodeship
communism
Red Army
mood of local community
crime
Opis:
Artykuł opisuje działalność Armii Czerwonej w powiecie świeckim (województwo pomorskie) w 1945 r. Przedstawiono rolę, jaką odgrywało wojsko sowieckie w życiu społeczno-polityczno-gospodarczym regionu. Podano przykłady i omówiono charakter przestępstw popełnionych przez czerwonoarmistów oraz ich wpływ na życie społeczności lokalnej. Podsumowując tę działalność, zaprezentowano stosunek mieszkańców powiatu świeckiego do Sowietów oraz emocje, jakie wywoływali.
The article demonstrates the activities of the Red Army in the poviat (county) of Świecie (Pomorskie Voivodeship) in 1945, shedding light on the effects the Soviet army had on the socio-political and economic life of the region. The selected examples are given to present the nature of crimes committed by the Red Army and their impact on the life of the local community. To summarise this activity, the attitude of the inhabitants of the Świecie poviat towards the Soviets and the emotions they evoked are presented.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 129-153
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkice do biografii prawników wojskowych Wojska Polskiego, byłych radzieckich wojenjuristów 1. rangi
Sketches for the Biography of Military Lawyers of the Polish Army, Former Top Ranking Soviet War Lawyers
Autorzy:
Wojtkowiak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477913.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Red Army
NKVD
People’s Polish Army
judiciary
political repressions
Opis:
A rtykuł przedstawia losy sześciu prawników wojskowych, Polaków, którzy w latach trzydziestych XX w. służyli w Armii Czerwonej lub wojskach NKWD, w 1936 r. nadano im stopień wojenjurista 1. rangi (odpowiadający wówczas randze pułkownika), a następ- nie wstąpili do Wojska Polskiego. Na podstawie źródeł, pochodzących głównie z archi- wów rosyjskich, zrekonstruowano kariery tych oficerów w okresie ich służby w siłach zbrojnych ZSRR. Pozwoliło to na nakreślenie ich portretu zbiorowego. Wszyscy legi- tymowali się wątpliwym wykształceniem zawodowym, przez wiele lat służyli w orga- nach związanych z systemem represyjnym państwa radzieckiego oraz byli dyspozycyjni wobec organów NKWD w czasie wielkiej czystki (1937–1938). Mimo poddania więk- szości z nich w 1938 r. różnego rodzaju represjom otrzymali rękojmię realizacji w Polsce polityki zgodnej z interesem ZSRR.
T he article presents the life history of six Polish military lawyers who served in the Red Army or in the NKVD forces in the 1930s, were promoted to top ranking war lawyers in 1936 (the equivalent to the former rank of colonel), and afterwards enlisted into the Polish Army. Based on evidence mainly from Russian archives, it was possible to reconstruct the careers of these officers while on service in the armed forces of the USRR. A collective picture was established thereon. There were doubts as to their pro - fessional education since they completed many years of service in bodies related to the repression system of the Soviet state and served the NKVD authorities during the great purge (1937–1938). Although they were subject to various forms of repressions in 1938, they received a guarantee for pursuing a policy in the interest of the USSR in Poland.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 356-369
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dębica i powiat dębicki pod władzą Armii Czerwonej w latach 1944–1945 w aspektach społeczno-politycznym i ekonomicznym
Autorzy:
Baziur, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608719.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Red Army
Dębica
Dębica district
communists
Armia Czerwona
powiat dębicki
komuniści
Opis:
The article deals with the effects of the stay of Red Army troops in the District of Dębica in 1944–1945. It discusses the impact of the Soviet troops and the Soviet security services staying in the district on the socio-political situation as well as on the security of the population and socio-economic life, in the aspect of predatory economy, especially in the sector of agriculture.
Artykuł poświęcony jest skutkom pobytu oddziałów Armii Czerwonej w powiecie dębickim w latach 1944–1945. Omówiono wpływ wojsk sowieckich i organów bezpieczeństwa ZSRR, przebywających na terenie tego powiatu, na sytuację społeczno-polityczną, a także na bezpieczeństwo ludności oraz życie społeczno-gospodarcze, w aspekcie rabunkowej gospodarki, zwłaszcza w sektorze rolniczym.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 3
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czystka Stalina w Armii Czerwonej : początki wielkiego terroru
Red Army and the Great Terror : Stalins purge of the Soviet military, 2015
Autorzy:
Whitewood, Peter.
Współwytwórcy:
Lipa, Michał. Tłumaczenie
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Gliwice : Helion
Tematy:
Stalin, Józef (1878-1953)
Armia Czerwona
Wielka czystka (1934-1939)
Wojsko
Opracowanie
Opis:
Tytuł oryginału: The Red Army and the Great Terror : Stalin's purge of the Soviet military.
Bibliografia na stronach 335-351.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Pisarz na wojnie : na szlaku bojowym Armii Czerwonej 1941-1945
Writer at war : Vasily Grossman with the Red Army 1941-1945
Autorzy:
Grossman, Vasilij Semenovič (1905-1964).
Współwytwórcy:
Beevor, Antony (1946- ). Opracowanie
Vinogradova, Lûba (1973- ). Opracowanie
Antosiewicz, Maciej. Tłumaczenie
Wydawnictwo Magnum. Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Warszawa : Wydawnictwo Magnum
Tematy:
Grossman, Vasilij Semënovič (1905-1964)
II wojna światowa (1939-1945)
Korespondenci wojenni
Pisarze rosyjscy
Rosjanie
Wojsko
Pamiętniki i wspomnienia
Wydawnictwo źródłowe
Opis:
Tytuł oryginału: A writer at war : Vasily Grossman with the Red Army 1941-1945.
Bibliografia na stronach [375]-376. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Armia Czerwona w powiecie szubińskim (w województwie pomorskim) w 1945 roku
The Red Army in the Szubin District (in the Pomeranian Voivodeship) in 1945
Autorzy:
Ławniczak, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202896.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Red Army
1945
crime
public sentiment
Pomeranian Voivodeship
Armia Czerwona
1945 rok
przestępstwa
nastroje społeczne
województwo pomorskie
Opis:
Artykuł opisuje działalność wojsk sowieckich w powiecie szubińskim w województwie pomorskim w 1945 r. oraz nastroje społeczne i stosunek mieszkańców do czerwonoarmistów. Wejście Armii Czerwonej na teren powiatu w styczniu 1945 r. oznaczało zakończenie okrutnej niemieckiej okupacji, zostało więc przyjęte przez miejscową ludność z radością. Od pierwszych chwil wojsko sowieckie było dominującą siłą w życiu polityczno-społeczno-gospodarczym regionu. Uczestniczyło w powoływaniu lokalnych władz, utrudniało prace nad odbudową, rozpoczęło systemową grabież majątku prywatnego i państwowego oraz deportacje do obozów pracy w ZSRS. Czerwonoarmiści dopuszczali się masowych przestępstw – od kradzieży i dewastacji, przez gwałty i pobicia, aż po zabójstwa. Ich działalność spowodowała ogólną niechęć i strach społeczeństwa przed sowieckim wojskiem. Powszechnie uważano, że Armia Czerwona okupuje Polskę, i oczekiwano opuszczenia przez nią naszego kraju.
The article describes the activity of the Red Army in the district of Szubin (Pomeranian Voivodeship) in 1945, and social moods and attitudes of its inhabitants towards Soviet soldiers. The entry of the Red Army into the district in January 1945 marked the end of the cruel German occupation, so it was welcomed by the local population. From the very beginning, the Soviet Army was the dominant force in the political, social and economic life of the region. It took part in the appointment of local authorities, obstructed reconstruction work, started systematic looting of private and state property and deportations to labour camps in the USSR. Red Army soldiers committed mass crimes, from theft and devastation, through rape and beatings, to murder. Their activities caused the general public dislike and fear of the Soviet Army, the Red Army was believed to have occupied Poland and was expected to leave the country.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 552-579
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia narodowości żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych na trenie województwa podlaskiego
Вопрос о национальности красноармейцев похороненных в подляском воеводстве
Подляск әкімшілік бірлігінде жерленген Қызыл Әскер жауынгерлерінің ұлты жөніндегі мәселе
Autorzy:
Nikołajuk, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192751.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
Tematy:
Armia Czerwona
województwo białostockie
ekshumacje
identyfikacja
cmentarze
Red Army
Białystok Voivodeship
exhumations
identification
cemeteries
Opis:
Na wschodnich ziemiach II RP żołnierze Armii Czerwonej znaleźli się najpierw w wyniku agresji sowieckiej we wrześniu 1939 r., a następnie w czasie operacji militarnych prowadzonych przez Sowietów w latach 1944–1945. Tuż po wojnie pojawił się problem ekshumacji i identyfikacji poległych na tych obszarach żołnierzy Armii Czerwonej. Także na terenie obecnego województwa podlaskiego w pierwszych latach powojennych została przeprowadzona wówczas pierwsza akcja ekshumacyjna (potem były kolejne, ostatnia w 2018 r.). Po jej zakończeniu większość szczątków żołnierzy złożono na utworzonych w tym celu cmentarzach żołnierzy Armii Czerwonej lub na cmentarzach wojennych i komunalnych wspólnych z żołnierzami Wojska Polskiego lub ludnością cywilną. Ponadto w wielu miejscowościach znajdują się mogiły zbiorowe i indywidualne, w których spoczywają np. jeńcy zmarli w obozach. Na cmentarzach w województwie podlaskim spoczywa łącznie 137 450 żołnierzy sowieckich. Znane są nazwiska zaledwie 2,2% ogółu pochowanych.
Red Army soldiers found themselves in the eastern territories of the Second Polish Republic first as a result of Soviet aggression in September 1939, and then during military operations conducted by the Soviets in 1944–1945. Immediately after the war, the problem of exhumation and identification of the Red Army soldiers who died in these areas arose. Also in the area of the present Podlaskie Voivodeship, in the first post-war years, the first exhumation action was carried out (then there were more, the last one in 2018). After its completion, most of the soldiers' remains were buried in cemeteries of Red Army soldiers created for this purpose or in war and municipal cemeteries shared with soldiers of the Polish Army or civilians. In addition, in many places there are collective and individual graves, in which, for example, prisoners of war who died in camps rest. A total of 137,450 Soviet soldiers are buried in cemeteries in the Podlaskie Voivodship. The names of only 2.2% of all those buried are known.
Źródło:
Biuletyn Historii Pogranicza; 2023, 23; 62-78
1641-0033
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zniszczenia i straty wojenne poniesione przez rolnictwo województwa krakowskiego w wyniku II wojny światowej
Agricultural destruction and losses of the Krakow Province as a result of World War II
Autorzy:
Janicka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340501.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
war damage
economy
German occupation
Red Army
szkody wojenne
gospodarka
okupacja niemiecka
Armia Czerwona
Opis:
W okresie II wojny światowej cały obszar Polski dwukrotnie stał się terenem działań wojennych, które odcisnęły swoje negatywne piętno na życiu ludności. Równie duże, a nawet większe straty spowodowała wroga okupacja. Wskaźnik zniszczeń na 1 mieszkańca był w Polsce najwyższy na świecie. Polityka rabunkowa przyczyniła się do nadmiernej eksploatacji krajowych zasobów, dochodu społecznego i majątku narodowego. Sytuacja rolnictwa na terenie województwa krakowskiego po II wojnie światowej była bardzo trudna, zwłaszcza w obszarze pasa przyfrontowego. Szkody wyrządzone przez okupanta niemieckiego miały wielostronny charakter. Ucierpiała produkcja roślinna, zwierzęca, gospodarstwa rolne. Poprzez budowę schronów, poligonów, okopów i bunkrów zniszczono duże powierzchnie ziemi ornej i zasiewów. Pola były zaminowane, zachwaszczone, wyjałowione. Ziemia leżała odłogiem. Brakowało zwierząt pociągowych i rzeźnych. Wywieziono zwierzęta zarodowe. Niszczono domy, budynki gospodarcze, maszyny i narzędzia rolnicze. Poważnym problemem była dewastacja drzewostanu w lasach. Rozmiary szkód i zniszczeń powiększyły oddziały Armii Czerwonej, niszcząc, grabiąc, plądrując i rekwirując różne przedmioty. Przegon zdobycznego bydła oraz wypas stada zbożem chlebowym doprowadził do ograniczenia zapasów paszy i żywności dla miejscowej ludności. Za pomocą granatów zdewastowano stan zarybienia w rzekach i stawach. Wszystko to wpłynęło na katastrofalne położenie materialne ludności wiejskiej oraz na drastyczny spadek produkcji rolniczej. Przed województwem krakowskim stanęło trudne zadanie odbudowy rolnictwa ze zniszczeń wojennych.
During World War II, the entire Polish territory twice became a war zone, bearing heavy consequences. Equal or even greater losses were caused by the hostile occupation. When calculating on a per-capita basis, the destruction rate in Poland was the highest in the world. The politics of plunder contributed to the excessive exploitation of domestic resources, social income and national heritage. The situation of agriculture in the Krakow Province after World War II was very difficult, especially in the front-line areas. The damage caused by the German occupier was of a wide-ranging nature. Plant and animal production, farms suffered. By building pillboxes, training grounds, trenches and bunkers, large areas of arable land and sown crops were destroyed. The fields were mined, weed strewn, and impoverished. The soil lay fallow. There were neither draft or slaughter animals. Breeding animals were transported away. Houses, outbuildings, agricultural machinery and tools were destroyed . Devastation of the forest stands was a serious problem. Most damage and destruction was caused by Soviet troops destroying, looting, plundering and requisitioning various items. Captured cattle driven off and herd grazing with bread grain led to a reduction in the supply of feedstuff and food for the local population. With the help of grenades, the state of stock in rivers and standing water was devastated. All these affected the disastrous material situation of the rural population and caused a drastic decline in agricultural production. The Krakow Province faced a difficult task of reconstruction of agriculture from war damage.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 55-76
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kto spalił Słupsk w marcu 1945 roku? Przypadek pomorskiego miasta zajmowanego przez Armię Czerwoną
Who burnt Słupsk in March 1945? A case of a Pomeranian town captured by Red Army
Autorzy:
Skóra, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034558.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
The Soviets
Red Army
Pomerania
town fires
Słupsk
landsmannschaft
Sowieci
Armia Czerwona
Pomorze
pożary miast
ziomkostwo
Opis:
Niebroniony przez Niemców Słupsk poniósł podczas wojny bardzo poważne straty. Zmieniły one na zawsze zabudowę miasta. Mieszkańcy – dawni i nowi, Niemcy i Polacy – od kilkudziesięciu lat zadają pytanie: kto zawinił, skoro walk nie było? W historii Słupska pod redakcją Stanisława Gierszewskiego – do dzisiaj podstawowej syntezie dziejów miasta – napisano, że Słupsk został zniszczony w marcu 1945 r. w około 25-30% w wyniku walk czerwonoarmistów z Niemcami; boje te opisano. W okresie PRL w tle tych nieprawdziwych stwierdzeń istniała „historia szeptana”, przekazywana z ust do ust. W jej wykładni to Sowieci podpalili niebroniony Słupsk kilkanaście godzin po zajęciu miasta. Wniosek ten wyprowadzano ze wspomnień Niemców, polskich pionierów Słupska oraz historiografii zachodnioniemieckiej. Od upadku komunizmu wersja „szeptana”, coraz dokładniej opisana i uzasadniona, została powszechnie przyjęta. Przyjmowano ją z goryczą, bo Słupsk, uchodzący za jedno z ładniejszych miast pomorskich, „mógł ocaleć”, jego zniszczeń nie uzasadniały działania wojenne. Kładziono to na karb „zdziczenia Sowietów”. Do zmiany tego przekonania skłaniają wspomnienia Niemców publikowane w latach 50. XX wieku w czasopiśmie „wypędzonych” słupszczan, „Stolper Heimatblatt”. W numerze 6 ukazał się tam list Margarety Dähling. Widziała opisywane wydarzenia, była w centrum Słupska, gdy zaczęło płonąć. I opisała rzeczy zaskakujące, stojące w sprzeczności z powszechnie przyjętymi wyobrażeniami. Wydarzenia w Słupsku, tuż po wkroczeniu Sowietów mogły mieć bardziej złożony przebieg, a sprawcy – inne od zakładanych motywacje. Hipoteza postawiona w tym artykule, po uwzględnieniu wspomnianej relacji niemieckiej, jest następująca: Słupsk zaczął płonąć nocą 7/8 marca w wyniku niemieckiego wysadzenia mostów, jeszcze przed wkroczeniem Sowietów. Niemcy zastawili w Słupsku pułapkę na czerwonoarmistów, w kamienicach Starego Rynku (Markt Platz). Wieczorem 8 marca, gdy Sowieci byli w mieście już kilkanaście godzin, nastąpił wybuch niemieckich materiałów wojskowych na Starym Rynku. Nie wiadomo z jakiej przyczyny, ale prawdopodobna jest detonacja dokonana przez Niemców. W wyniku wybuchu nastąpiły dalsze pożary, a następnie Sowieci przystąpili do systematycznych podpaleń, z zemsty lub aby detonować kolejne możliwe pułapki i zdusić możliwy opór. Metodyczność podpaleń i zaangażowanie całych pododdziałów wskazuje jednak na drugi motyw. Zniszczeń dopełniły przemarsze przez miasto 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej Armii Czerwonej, idącej z Koszalina do Gdańska. Jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, za spalenie centrum miasta odpowiadaliby i Niemcy, i Sowieci, w trudnej do ustalenia proporcji. Destrukcję miasta rozpoczęli jednak Niemcy.
Undefended by the Germans, Słupsk suffered heavy losses during the World War II, which changed forever the town’s buildings. The inhabitants, both the former and the present, the Germans and the Poles, have for decades asked who is to blame as there was no fighting? According to the history of Słupsk edited by Stanisław Gierszewski – until this day the basic synthesis of the town’s history – 25–30 per cent of Słupsk was destroyed in March 1945 as a result of Red Army fights with the Germans. These fights were described. During the Polish People’s Republic period a whispered word of mouth history existed in the background of these false statements. According to this construction, it were the Red Army soldiers who set the undefended Słupsk on fire several hours after capturing the town. Such conclusion was drawn from the memories of the Germans, the Polish pioneer settlers in Słupsk, and from the West German historiography. After the collapse of communism, the word of mouth version, more and more precisely described and justified, was commonly accepted. It was accepted with bitterness, as Słupsk, regarded one of more beautiful Pomeranian towns, “could survive”, because its devastation was not a consequence of military action. It was ascribed to the „barbarism” of the Soviets. This belief can be revised under the influence of the memories of the Germans, published in the 1950s in a journal of the “expellees” from Słupsk, „Stolper Heimatblatt”. Issue 6 contains a letter from Margaret Dähling who eye-witnessed the described events. She was in the city centre when it went up in flames. Her report is surprising, it contradicts the commonly accepted beliefs. The course of events immediately after entrance of the Soviet troops could have been more complex, and the perpetrators could have different motivation than it is assumed. The hypothesis put forward in this article, after taking into account the aforementioned German report, is as follows: Słupsk went up in flames on the night from 7 to 8 March as a result of blowing up the bridges by the German forces, still before the Soviets entered the town. The Germans set a trap for the Red Army soldiers in the Old Market (Markt Platz) houses. On 8 March in the evening, when the Soviet troops had already been there for several hours, the German military materials exploded in the Old Market. The reason is unknown, but the detonation caused by the Germans is likely. As a result of the explosion, further fires ensued. Then the Soviets started systematic fire-raising, for revenge or to blow up further possible traps and to quell possible resistance. The methodicalness of fire-raising and the action of the whole squads point rather to the latter motive. Devastation was completed by the 1st Guards Tank Army of the Red Army marching through the city from Koszalin to Gdańsk. If this hypothesis is true, both the Germans and the Soviets should be responsible for burning the city centre in proportions difficult to estimate. However, the destruction of the town was commenced by the Germans.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 151-191
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 57

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies