Szkice do biografii prawników wojskowych Wojska Polskiego, byłych radzieckich wojenjuristów 1. rangi

A rtykuł przedstawia losy sześciu prawników wojskowych, Polaków, którzy w latach trzydziestych XX w. służyli w Armii Czerwonej lub wojskach NKWD, w 1936 r. nadano im stopień wojenjurista 1. rangi (odpowiadający wówczas randze pułkownika), a następ- nie wstąpili do Wojska Polskiego. Na podstawie źródeł, pochodzących głównie z archi- wów rosyjskich, zrekonstruowano kariery tych oficerów w okresie ich służby w siłach zbrojnych ZSRR. Pozwoliło to na nakreślenie ich portretu zbiorowego. Wszyscy legi- tymowali się wątpliwym wykształceniem zawodowym, przez wiele lat służyli w orga- nach związanych z systemem represyjnym państwa radzieckiego oraz byli dyspozycyjni wobec organów NKWD w czasie wielkiej czystki (1937–1938). Mimo poddania więk- szości z nich w 1938 r. różnego rodzaju represjom otrzymali rękojmię realizacji w Polsce polityki zgodnej z interesem ZSRR.

T he article presents the life history of six Polish military lawyers who served in the Red Army or in the NKVD forces in the 1930s, were promoted to top ranking war lawyers in 1936 (the equivalent to the former rank of colonel), and afterwards enlisted into the Polish Army. Based on evidence mainly from Russian archives, it was possible to reconstruct the careers of these officers while on service in the armed forces of the USRR. A collective picture was established thereon. There were doubts as to their pro - fessional education since they completed many years of service in bodies related to the repression system of the Soviet state and served the NKVD authorities during the great purge (1937–1938). Although they were subject to various forms of repressions in 1938, they received a guarantee for pursuing a policy in the interest of the USSR in Poland.