Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Scholastyka"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Św. Albert Wielki jako wzór nauczyciela filozofii
Autorzy:
Wojcieszek, Krzysztof A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15049289.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
dydaktyka filozofii
nauczyciel
scholastyka
tomizm
albertyzm
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 45-56
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antoni Andrzejowy – pierwszy szkotysta
Antonius Andreae – the First Scotist
Autorzy:
Gensler, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013137.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
szkotyzm
filozofia XIV wieku
scholastyka
Scotism
14th century philosophy
Scholasticism
Opis:
Antonius Andreae (ca 1280 – ca 1333) is an important figure in the early development of Scotist school but also an obscure one, known mostly for his professed fidelity to the doctrine of his Parisian teacher, John Duns Scotus. The analysis of his surviving texts reveals (scant) information that allows for establishing a chronology of his most important works: De tribus principiis naturae, the commentary on the Metaphysics, the commentary on the Ars Vetus, and the Abbreviatio operis oxoniensis Scoti, as well as a (partial) reconstruction of his academic life after the return to his native Aragon from Paris. It also shows Antonius as a fierce opponent of Peter Auriol, whose views he finds to be especially repugnant to the teaching of Scotus.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 59-69
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Francisca de Vitorii uzasadnienie kolonizacji Ameryki z perspektywy rozwoju idei praw naturalnych
Autorzy:
Merkwa, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609136.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
natural rights
Spanish Scholasticism
Francisco de Vitoria
uprawnienia naturalne
scholastyka hiszpańska
Opis:
The article presents the way in which Francisco de Vitoria justified the colonization of America. The considerations are based on the assumption that according to Vitoria, the relationship between the Spaniards and the inhabitants of the New World was based on the doctrine of natural powers. For this reason, the concept of the Spanish thinker should be taken considered. Its originality is based primarily on the fact that it used the idea of natural powers to solve current problems, and also let the concept known widely, but treated as an impractical legacy of the Middle Ages, became the basis for law and policy considerations. In this way he paved the way for modern ways of recognizing natural rights and, finally, human rights.
W artykule przedstawiono sposób, w jaki Francisco de Vitoria uzasadniał kolonizację Ameryki. Rozważania podjęte w pracy opierają się na założeniu, że określenie relacji, w jakie mieli wchodzić Hiszpanie i mieszkańcy Nowego Świata, było według Vitorii oparte na doktrynie uprawnień naturalnych. Z tego względu należy się uwaga koncepcji hiszpańskiego myśliciela. Jej oryginalność zasadza się przede wszystkim na tym, iż wykorzystał on ideę uprawnień naturalnych do rozwiązania bieżących problemów, a także pozwolił, by koncepcja powszechnie znana, lecz traktowana jako niepraktyczna spuścizna średniowiecza, stała się podstawą rozważań w zakresie prawa i polityki. Utorował w ten sposób drogę nowożytnym sposobom ujmowania uprawnień naturalnych i w końcu praw człowieka.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 2
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ne ite ad Thomam, sed ad von Hildebrand
Autorzy:
Pichola, Ewa Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075917.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Tomasz z Akwinu
D. von Hildebrand
scholastyka
integryzm
twierdza tomizmu
Aquinas
scholastic
integrism
fortress of Thomism
Opis:
In this paper we posit the question which seems to be the natural implication of von Hildebrand's adherence to Catholicism. Especially, when philosophy is concerned one cannot escape the issue. Hence, we gather materials which help to answer the question what was D. von Hildebrand's stance on metaphysics of St. Thomas. We attempt to show to what extend von Hildebrand was acquianted with philosophy of Aquinas, further, what was his opinion on philosophers who represented the school of Aquinas, and how did he perceive his phenomenology in confrontation with metaphysics. We also present the context of employed by von Hildebrand phrases as „fortress of Thomism” and „narrowness” of integrists. They contribute much to the overall picture. We notice that von Hildebrand kept on loving truth, the Catholic Church and especially the Latin Mass out of the attachment to the philosophical.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 271-286
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem subsystencji w "Logice" Marcina Śmigleckiego
The problem of Subsistence in "The Logic" of Marcin Śmiglecki
Autorzy:
Pawlikowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452510.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Marcin Śmiglecki
the second scholasticism
subsistence
substance
being
druga scholastyka
subsystencja
substancja
byt
Opis:
Marcin Śmiglecki (1564-1618) was one of the most famous Polish representatives of the second scholastics. His work Logica, originally published in Ingolstadt (1618), was followed by three times published at Oxford (1634, 1638 and 1658).This work includes a series of logical and metaphysical problems, issue of subsistence among them the. This issue belongs to the metaphysical problematics of the substance and is associated with the concept of being. An outline of the issues of subsistence, which we find in The Logic (1618), is very important, because in the earlier lectures in Vilnius (1586/1587), our thinker barely mentioned it. The problem was discussed in the Christian tradition. On the manner its consideration influenced mainly views of Boethius (c. 480-525), who understood the subsistence as a substance take on the aspect of independent existence. This idea developed St. Thomas Aquinas (1225- 1275) in accordance with its metaphysics of existence. The concept of subsistence meant for him independence in existence understood as the act of being. Generally, the second scholasticism, which was founded on the tradition of “pure” Aristotelianism, marginalized this question. We find this expressed in the views of Francisco Suárez (1548-1617), who claimed that “to subsist” means only one of many properties of the substance and that does not matter for the theory of being. However, for Śmiglecki, the concept of subsistence was essentially important. In the field of contingent beings it enabled him to positive statement the substance as being able to exist by itself. It was a generally valid definition of subsistence, especially referring to substances created. In this meaning “the subsistence” marked the independent existence, not inherent in the substrate. In the second and the crucial meaning, the subsistence is characterized by independence from any cause. This is the case of God’s Substance, Existence itself by itself. It seems that the great advantage of the concept of subsistence in Śmiglecki’s theory was that it allowed to accurately distinguish between substance created and the uncreated. The solution of this difficult problem was made possible by drawing attention to the existential aspect of being. Aquinas’ theory of being suggested this solution, but in the period of second scholasticism Aristotelian metaphysics was favorited. Thomistic accents were probable the cause that Śmiglecki’s Logic was initially negatively censured in Roma (1615). This is the fact, in his fundamental work our author walked away from some interpretations introduced by F. Suárez and masters of Jesuits school, but finally that gave great effects.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 305-328
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Św. Tomasz w myśli Jakuba Arminiusza
Saint Thomas in the Thought of Jacob Arminius
Autorzy:
Dorocki, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040522.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arminiusz
Tomasz z Akwinu
Bóg
stworzenie
Opatrzność
teologia reformowana
scholastyka
Arminius
Thomas Aquinas
God
creation
providence
Reformed Theology
scholasticism
Opis:
Celem artykułu jest wyeksponowanie elementów teologii Jakuba Arminiusza, mających swe źródło w myśli św. Tomasza. Arminiusz wyróżniał się bowiem wśród reformowanych teologów okresu poreformacyjnego ze względu na swoje zamiłowanie do Akwinaty. Tomistyczny charakter jego doktryny Boga, stworzenia i Opatrzności Bożej odgradzał go częściowo od nurtu kalwińskiej tradycji teologicznej, w której został wychowany. Holenderski reformator na początku swego dyskursu o Bogu, na wzór Doktora Anielskiego, mówił o analogicznym poznaniu Stwórcy. Bazując na tym założeniu oraz na metafizyce Tomasza, lejdejski profesor przyjmował tradycyjne, scholastyczne rozumienie Boga jako bytu niezłożonego, którego istota jest tożsama z istnieniem. Arminiusz był również intelektualistą podporządkowując wolę Absolutu Jego rozumowi. Natura Dei z konieczności jest dobra i sprawiedliwa, dlatego też akt stwórczy jest udzieleniem dobroci. Opatrzność Boża, która podtrzymuje wszystko w istnieniu, nie może działać przeciwko celom zawartym w powołaniu świata do bytu. Ona musi być zawsze zorientowana na to, co zgodne ze scientia et sapientia Dei. Lejdejczyk, tak jak Akwinata, nie był okazjonalistą, pozostawiając należne miejsce przyczynom wtórnym (causae secundae). Niniejsza prezentacja poglądów Arminiusza na tle Tomasza prowadzi do wniosku, że był on zależny od wielkiego mistrza scholastyki w kluczowych kwestiach swojej teologii.
The aim of this article is to expose the elements of the theology of Jacob Arminius, which has their foundation in the thought of saint Thomas. Arminius due to his fondness to the Aquinas, was distinguished among the reformed theologians of post-reformation era. The Thomistic character of his doctrines of God, creation and God’s providence partly separated him from the stream of Calvinist theological tradition, in which he was educated. The Dutch reformer starts his discourse about God, in the pattern of the Angelic Doctor, from the analogical cognition of Creator. Based on this presupposition and metaphysics of Thomas, the leiden’s professor accepted the traditional, scholastic understanding of God as a simple entity, who’s essence and existing are identical. Arminius was also intellectualist by subordinating the will of God to his reason. Natura Dei is perforce good and just, therefore the act of creation is the granting of kindness. God’s providence, that sustains everything in existence, cannot operate against the purposes contained in the bringing of the world to entity. It must be always oriented on what is consistent with the scientia et sapientia Dei. The Dutch reformer just like the Aquinas was not a occasionalist. He was leaving the rightful space for the second causes (causae secundae). The presentation of views of Arminius, on the background of Thomas, leads to a conclusion that he depended on the great master of scholasticism in the main points of his theology.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 7; 89-103
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomizm czeski w latach 1879-1948
Czech Thomism in the Years 1879-1948
Autorzy:
Taboł, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452479.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
filozofia czeska
neotomizm
scholastyka
św. Tomasz z Akwinu
tomizm
Czech philosophy
Neo-Thomism
scholastic
St. Thomas Aquinas Thomism
Opis:
The article begins from the state of research on the history of Thomistic philosophy to the Czech Republic. It discusse the most important figures of the Czech Thomism in 1897-1948 taking them in two generations of scholars. The particular attention is devoted to the Thomist environment Dominican Order from Olomouc who were publishing quarterly Filosofická revue in 1929-1948. As an example of the work of Czech Thomists author discusses an issue connected with the philosophical and theological aspects of upbringing the man. The achievements of Czech Thomists compared with whole Czech philosophy in author’s opinion is considerable: they organized International Conference of Thomistic Philosophy, they founded a magazine which was up to the global mark and published in it among others Maritain, Husserl, Patočka, they discussed about the latest philosophical currents and they reviewed philosophical dissertations from whole world. Czech Thomists’ writer activity also is very important: they published a lot of textbooks, monographs, dissertations and articles. Not all aims of Czech philosophers realized but they ordered relationships between faith and science. It was the reason treating Thomism in Republic Czech as a methodological thoroughness paragon.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2015, 4; 239-248
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstanty Michalski CM – historyk filozofii wieków średnich
Autorzy:
Piech, Stanisław Ludwich
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669295.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Michalski Konstanty
history of philosophy
scholastics
medieval Polish philosophy
Corpus Philosophorum Medii Aevi
Dante Alighieri
Jagiellonian University
historia filozofii
scholastyka
średniowieczna filozofia polska
Uniwersytet Jagielloński
Opis:
Rev. Konstanty Michalski, CM, (1879–1947), a philosopher, historian of philosophy, professor and rector of the Jagiellonian University as well as an active member of the Historical-Philosophical Department of the Polish Academy of Learning; he was chairman of the Commission of the History of Philosophy in Poland and Vice-Director of the Department. He experienced the horrors of the concentration camp in Sachsenhausen near Berlin. Michalski’s academic achievements in the field of the history of medieval thought include three thematic groups: Polish philosophy, Western philosophy and philosophical-theological thought of Dante Alighieri.While investigating the 14th century philosophical trends and problems of Scholasticism, Michalski concluded that the dynamics of mediaeval thought was strictly related to the reception of Aristotle’s works and their Arabic and Greek commentators. Together with Aleksander Birkenmajer he put forward a project of a critical edition of the Latin translations of Aristotle’s works, Latin translations of the Arabic and Jewish thinkers as well as the best medieval commentaries on the works of the Stagirite and independent philosophical treatises. On behalf of the Polish Academy of Learning Michalski presented a project of the editorial series Corpus Philosophorum Medii Aevii to the Union Académique Internationale (International Union of Academies) in Brussels in 1928. The Union accepted the proposal of the two medievalists from Kraków in 1930. Michalski gave great impetus to Aristotelian studies, which made medievalists continue their work until today. Corpus Philosophorum Medii Aevii is the most significant and greatest contribution to research on mediaeval thought, continued by scientific centres in Poland and abroad. Michalski reached the conclusion that only getting familiar with the main Western trends would allow him to fathom the doctrinal currents of Polish medieval philosophy. From 1920, he stopped investigating Polish Scholasticism and began seeking its sources in the main trends of Western philosophy of the 14 century. He was not so much interested in schools and systems as in the issues discussed in the 14th century, their formulations and proposed solutions.Michalski was the first Polish scholar who raised research on the history of philosophy to a European level by investigating the sources and carrying out independent studies on fields that had been little known or examined. At the same time, he was the first Polish scholar who explored the main trends in the 14th century philosophy in France and England, contributing to European science to a considerable extent. His achievements are permanent and notable. He studied from the historical-critical perspective over 360 philosophical texts in Polish, English, French, German and Italian libraries. He showed numerous parallels, analogies and similarities in problem-doctrinal areas between medieval philosophy on the one hand and modern and contemporary philosophy on the other. The outcome of his research activities has been included permanently in fundamental textbooks for medieval philosophy.
Ksiądz Konstanty Michalski CM (1879–1947), filozof, historyk filozofii, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek czynny Wydziału Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności był przewodniczącym jej Komisji Historii Filozofii w Polsce i wicedyrektorem Wydziału Historyczno-Filozoficznego. Przeżył gehennę więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen koło Berlina. W dorobku naukowym Michalskiego w zakresie historii myśli średniowiecznej wyraźnie zarysowują się trzy grupy tematyczne: filozofia polska, filozofia zachodnioeuropejska i myśl filozoficzno-teologiczna Dantego Alighieri.Badania nurtów myślowych XIV wieku i problemów filozofii scholastycznej upewniły Michalskiego w przekonaniu, że dynamika średniowiecznego życia umysłowego była ściśle związana z recepcją dzieł Arystotelesa i ich arabskich i greckich komentatorów. Wraz z Aleksandrem Birkenmajerem wysunął projekt krytycznego wydania średniowiecznych łacińskich przekładów Arystotelesa, łacińskich tłumaczeń myślicieli arabskich i żydowskich i najlepszych średniowiecznych komentarzy do dzieł Stagiryty oraz samodzielnych traktatów filozoficznych. Projekt serii wydawniczej Corpus Phílosophorum Medii Aevii Michalski przedłożył w 1928 roku w imieniu Polskiej Akademii Umiejętności obradującej w Brukseli Union Académique International, która w 1930 roku przyjęła propozycję obydwóch mediewistów krakowskich. Michalski nadał badaniom nad arystotelizmem podejmowanym przez światową mediewistykę taki rozmach, że trwają one po dzień dzisiejszy. Zainicjowany przez niego Corpus Philosophorum Medii Aevii stanowi najtrwalszy i największy wkład do badań nad myślą średniowieczną, kontynuowanych przez ośrodki naukowe w Polsce i zagranicą. Michalski w swoich badaniach doszedł do wniosku, że dogłębne poznanie prądów doktrynalnych w polskiej filozofii średniowiecznej jest możliwe dopiero po uprzednim zaznajomieniu się z głównymi nurtami myślowymi Zachodu. Od 1920 roku poniechał niemal całkowicie dalszych badań nad scholastyką polską, przeszedł do poszukiwania jej źródeł i podjął studia nad głównymi prądami filozofii zachodnioeuropejskiej XIV stulecia. W swych badaniach interesował się nie szkołami, nie systemami filozoficznymi, ale przede wszystkim zagadnieniami podejmowanymi w XIV stuleciu, ich sformułowaniami oraz proponowanymi dla nich rozwiązaniami.Michalski był pierwszym w Polsce uczonym, który badania w zakresie historii filozofii postawił na europejskim poziomie, sięgając wprost do źródeł i prowadząc studia samodzielnie na odcinkach przed nim mało zbadanych lub prawie nieznanych. Był zarazem pierwszym uczonym polskim, który pracując nad wyjaśnieniem głównych prądów w filozofii późniejszego średniowiecza na terenie Francji i Anglii w wieku XIV, wniósł w tej dziedzinie trwały i istotny dorobek w naukę europejską. W bibliotekach polskich, angielskich, francuskich, niemieckich i włoskich przebadał pod względem historyczno-krytycznym ponad 360 rękopisów filozoficznych. Wykazał wiele zbieżności problemowo-doktrynalnych, analogii i pokrewieństw występujących pomiędzy filozofią średniowieczną a nowożytną i współczesną. Na trwałe wszedł do fundamentalnych podręczników filozofii średniowiecznej.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2018, 37, 1-2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O skuteczności kuracji świerzbobójczych w Geoponice Kassianusa Bassusa Scholastyka
On the effectiveness of scabies treatment in Geoponics by Cassianus Bassus Scholastik
Autorzy:
Bartnik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129972.pdf
Data publikacji:
2022-06-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
scabies
parasitic diseas
sheeps
cattle
horse
ancient veterinary
świerzb
parazytoza
owce
bydło
konie
starożytna weterynaria
Opis:
W świecie starożytnym choroby wywoływane przez pasożyty stanowiły poważny problem, przyczyniając się do znaczących strat ekonomicznych. Szczególnie uciążliwy dla hodowców był świerzb powodujący uszkodzenie runa u owiec oraz ogólne osłabienie kondycji zainfekowanych zwierząt. Ze względu na wywoływane przez inwazję tego pasożyta problemy antyczni podejmowali próby jego zwalczania. Wiele metod proponowanych przez hodowców i weterynarzy było całkiem skutecznych. Niezwykle ciekawym źródłem do badań nad skutecznością kuracji świerzbobójczych jest Geoponika Kassianusa Bassusa Scholastyka. Autor pisał z perspektywy wschodniej części Imperium Rzymskiego, bazując na wielu niezachowanych tekstach. Opisane przez niego metody leczenia świerzbu są mniej liczne od tych znanych ze starszych prac, co częściowo wynika z charakteru jego pracy. Bez wątpienia część leków różni się nieco składem od tych proponowanych przez starszych autorów, co może być związane z lokalną specyfiką i trudnością z dostaniem niektórych składników lub przetestowaną w praktyce wiedzą o ich skuteczności mimo zastosowania mniej skomplikowanego składu.
In the ancient world, diseases caused by parasites were a serious problem, contributing to significant economic losses. Scabies was particularly troublesome for growers, causing damage to the fleece in sheep and the general deterioration of the condition of all infected animals. Due to the problems caused by the invasion of this parasite, the ancients attempted to combat it. Many of the methods proposed by growers and veterinarians have been quite effective. An extremely interesting source for research on the effectiveness of scabies treatments is the Geoponics of Cassianus Bassus Scholastik. The author wrote from the perspective of the eastern part of the Roman Empire based on many unpreserved texts. The treatments he describes are less numerous than those known from older works, which is partly because of the nature of his work. Undoubtedly, some drugs also differ slightly in composition from those proposed by older authors, which may be related to the local specificity and difficulty in obtaining certain ingredients or knowledge of their effectiveness when tested in practice, despite the use of a less complicated composition.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 7-32
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie, recepcja i konsekwencje filozoficzne encykliki "Aeterni Patris" w kontekście pytania o filozofię chrześcijańską
The significance, reception and philosophical consequences of the encyclical "Aeterni Patris" in the context of the question about Christian philosophy
Autorzy:
Grzybowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926957.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
neotomizm
filozofia chrześcijańska
scholastyka
Aeterni Patris
Leon XIII
neothomism
Christian philosophy
scholasticisms
Leo XIII
Opis:
Dziewiętnaste stulecie to jeden z najbogatszych w wydarzenia i treści okresów historii myśli ludzkiej. Jeśli popatrzymy na ten czas pod kątem wydarzeń o znaczeniu ideowym, to uzmysłowimy sobie, że symbolicznie otwiera je wielka rewolucja francuska (1789), a kończy wybuch I wojny światowej (1914). Naukowe teorie i filozoficzne przesłania, jakie zrodziły się w tym okresie – kantyzm, heglizm, materializm, marksizm, społeczny i biologiczny ewolucjonizm, pozytywizm, radykalny ateizm – wypełniły uniwersyteckie sale wykładowe, gabinety polityczne i izby parlamentów. Nie wszyscy żyjący wówczas intelektualiści zdawali sobie sprawę z przemożnej siły filozoficznych nowinek czy przełomowego znaczenia ideowych propozycji. Tylko uważny namysł nad tym, co wtedy dokonywało się w europejskiej myśli, co działo się w kulturze, nauce, historii, filozofii i religii, pozwalał zauważyć, że nadchodzą bardzo poważne zmiany. Jedną z kluczowych postaci, która dostrzegła moc filozoficznych idei, rozbrzmiewających w dyskusjach tego stulecia, był włoski duchowny Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi Pecci, późniejszy papież Leon XIII. Właśnie świadomy wagi i mocy ideowych skutków nowych prądów pod koniec XIX wieku, w bardzo trudnych dla Kościoła katolickiego czasach, we wrogiej chrześcijaństwu światopoglądowej atmosferze, spowodowanej wpływem idealistycznych filozofii i fascynacją rodzącym się marksizmem, ogłosił w 1879 roku encyklikę Aeterni Patris. Papież wskazywał sposoby intelektualnego wspomagania i odbudowywania znaczenia teologii i religii w życiu społecznym, zachwianego przez nurty postoświeceniowe i modernistyczne. Leon XIII przekonywał, że jeśli misją Kościoła jest nauczanie, to jest on odpowiedzialny także za ocenę treści, jakie pojawiają się w życiu społecznym i politycznym. Narody, państwa i wspólnoty nie żyją jedynie sprawami ekonomicznymi czy bytowymi, ale przede wszystkim tym, co dokonuje się w kulturze, sztuce, filozofii. Papież proroczo dostrzegł, jak wiele zależy od filozofii. W świetle wciąż powracającego pytania o zasadność i potrzebę filozofii chrześcijańskiej warto spojrzeć retrospektywnie na znaczenie wspomnianej encykliki i zawartej w niej wizji roli filozofii w ludzkim poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, wynikające z aktualnego postępu cywilizacyjnego, naukowego i kulturowego. -------------- Zgłoszono: 26/07/2020. Zrecenzowano: 18/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 27/10/2020
The 19th century was one of the richest periods in the history of human thought. If we look at it not only in terms of bare dates, but also in terms of ideologically meaningful events, we realize that this time span symbolically begins with the great French revolution (1789) and ends with the outbreak of world war I (1914). Scientific theories and philosophical ideas that emerged during the nineteenth century – Kantianism, Hegelianism, materialism, Marxism, social and biological evolutionism, positivism, radical atheism – inundated university lecture halls, political cabinets, and parliamentary chambers. Not all intellectuals of that time were aware of the overwhelming power of these philosophical novelties or the groundbreaking significance of major ideological currents. Only serious reflection on what was happening in European thought, in the fields of culture, science, history, philosophy, and religion, allowed people to notice that very serious changes were on their way. One of the key figures who recognized the power of philosophical ideas reverberating in 19-century disputes was an Italian clergyman: Gioacchino Vincenzo Raffaele Luigi Pecci, later pope Leo XIII. It was this Pope who, aware of the weight, power and consequences of the new trends emerging in the late 19th century, in very unfavorable conditions for the Catholic Church (idealistic philosophies and incipient Marxism) issued in 1879 the encyclical Aeterni Patris. This sophisticated document was not exclusively religious in character (as encyclicals and exhortations usually are), but it was also concerned with the spiritual and ideological condition of nineteenth-century Europe. The pope delineated the ways for providing intellectual assistance and rebuilding the significance of theology and religion in public life, imbalanced by post-Enlightenment and modernistic trends. Leo XIII argued persuasively that the Church’s mission is not limited to teaching, and that it also concerns the dissemination of relevant content in public and political life. It is not merely economic or concerning everyday life issues that matter for Nations, states and communities are not exclusively preoccupied with economic matters and everyday problems. Rather, they are concerned in the first place with what happens in culture, art, philosophy. The pope in an almost prophetic way realized the overarching importance of philosophy. In the light of the constantly recurring question about the legitimacy and need of Christian philosophy, it is worth looking retrospectively at the meaning of Leo XIII’s encyclical and the vision of the role of philosophy it proposes with respect to the human search for answers to questions arising from current civilization as well as scientific and cultural progress. -------------- Received: 26/07/2020. Reviewed: 18/09/2020. Accepted: 27/10/2020
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 225-255
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najczystsze Zwierciadło Czystości” w klasztorze Benedyktynek w Staniątkach
“The Purest Mirror of Purity” (“Najczystsze Zwierciadło Czystości”) in the Benedictine monastery in Staniątki
Autorzy:
Ponińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602560.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Paolo Piazza
Raphael Sadeler Młodszy
Staniątki
śluby zakonne
Święta Rodzina
św. Benedykt
św. Scholastyka
Holy Family
St. Benedict
St. Scholastica
Benedictine nuns
religious vows
Raphael Sadeler the Younger
Opis:
W zbiorach klasztoru Benedyktynek w Staniątkach znajduje się obraz ukazujący założycieli zakonu adorujących Matkę Bożą z Dzieciątkiem i św. Józefem na tle ogrodu z fontanną i zabudowaniami. Ta z pozoru rodzajowa i łatwa do określenia tematyka przedstawienia, którą można odnaleźć odnotowaną w przechowywanych w konwencie archiwalnych zapisach, jest powielana przez wielu badaczy. Okazuje się jednak, że pod postaciami świętych Benedykta i Scholastyki, namalowanymi w tym konkretnym kontekście, mogą kryć się głębsze treści. Może za tym przemawiać wskazanie wzoru graficznego dokładnie odpowiadającego układem wersji malarskiej. Chodzi o jedną z rycin należącą do cyklu miedziorytów wykonanych przez Raphaela Sadelera Młodszego, na podstawie kompozycji kapucyna Paola Piazzy. Pod postaciami przedstawicieli najważniejszych zakonów (franciszkanów, benedyktynów i dominikanów) towarzyszących wydarzeniom z życia Zbawiciela starał się on zobrazować trzy podstawowe śluby zakonne: ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, będące zobowiązaniem do wypełniania rad ewangelicznych. Malowidło przechowywane w klasztorze w Staniątkach odpowiada wizualnie ilustracji cnoty czystości. Brak pozostałych obrazów wzorowanych na serii graficznej nie świadczy, że opisywane przedstawienie nie mogło być nośnikiem wskazanych w artykule treści. Równocześnie nie można mieć też pewności, czy tak było rozumiane jego znaczenie. Porównanie z niewątpliwym wzorem graficznym pozwala jednak nie tylko wskazać źródło formalne kompozycji. Stanowi również punkt wyjścia do wyjaśnienia teologicznych podstaw dzieła funkcjonującego w murach klasztoru.
In the collection of the Benedictine monastery in Staniątki there is a painting showing the founders of the order adoring the Mother of God with the Child and St. Joseph against the background of a garden with a fountain and buildings. This, seemingly generic and easy to define subject of the portrayal, which can be found recorded in the archival records kept in the convent, has been duplicated by many researchers. It turns out, however, that the figures of Saints Benedict and St. Scholastica, painted in this specific context, may hide deeper content. This may be indicated by the pointing to a graphic pattern that exactly corresponds to the arrangement of the painted version. It is about one of the engravings belonging to the series of copperplate engravings made by Raphael Sadeler the Younger, based on the compositions of Capuchin Paolo Piazza. Under the figures of representatives of the most important orders (Franciscans, Benedictines and Dominicans) accompanying the events of the Savior's life, he tried to illustrate three basic religious vows: poverty, chastity and obedience, which are an obligation to fulfil the evangelical counsels. The painting kept in the monastery in Staniątki corresponds visually to the illustration of the virtue of chastity. The lack of other paintings modelled on the graphic series does not mean that the described representation could not be the carrier of the content indicated in the article. At the same time, it is also impossible to be certain that its meaning was understood in this way. A comparison with the implicit graphic pattern allows not only to indicate the formal source of the composition. It is also a starting point for explaining the theological foundations of the work functioning within the walls of the monastery.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 115; 323-336
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzeczy pospolite”: stare i nowe pojęcia powszechnika
“Common Things”: The Old and the New Concepts of Universals
Autorzy:
Rojek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232207.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uniwersalia
realizm
nominalizm
teoria tropów
scholastyka
patrystyka
Trójca Święta
universals
realism
nominalism
trope theory
scholasticism
patristics
Trinity
Opis:
Filozofowie analityczni zwykle uważają, że dyskutowany przez nich problem uniwersaliów jest tym samym problemem, którym zajmowano się w starożytności i średniowieczu. Historycy filozofii pokazują jednak, że dawny spór o uniwersalia dotyczył wielu różnych kwestii i wcale nie skupiał się na dyskutowanym obecnie problemie wspólnych własności. W swojej książce Tropy i uniwersalia przyjmowałem, że pojęcie powszechników miało zawsze mniej więcej to samo znaczenie i interpretowałem stanowisko św. Tomasza z Akwinu jako rodzaj współczesnego realizmu. Moja interpretacja wywołała interesujące polemiki ze strony historyków filozofii, Tomasza Tiuryna i Michała Głowali. W tym artykule staram się zbadać podobieństwa i różnice między współczesnym a średniowiecznym rozumieniem powszechników i odpowiedzieć na niektóre sformułowane przez nich zarzuty. Wygląda na to, że w średniowieczu istniały co najmniej trzy różne pojęcia uniwersaliów. Po pierwsze, rozumiano je jako byty wspólne, ściśle tożsame w wielu swoich realizacjach. To pojęcie uniwersaliów być może zawdzięczamy patrystycznym dyskusjom o Trójcy Świętej w IV wieku. Po drugie, uniwersalia definiowano jako byty orzekane o wielu, to znaczy ogólne pojęcia istniejące w intelekcie. Po trzecie wreszcie, uważano je, zwłaszcza w późnej scholastyce, za byty dzielące się w swoich realizacjach. Tylko to pierwsze pojęcie zgadza się ze współczesnym rozumieniem uniwersaliów. Wynika z tego, że średniowieczny i współczesny spór o powszechniki częściowo pokrywają się ze sobą. Staram się także pokazać, że proponowane przez Tiuryna i Głowalę interpretacje stanowiska św. Tomasza prowadzą do osobliwego poglądu łączącego teorię tropów i strusi nominalizm Quine’a.
Analytic philosophers usually believe that the problem of universals they discuss is the same problem that was discussed in antiquity and the Middle Ages. However, historians of philosophy point out that the old dispute on universals involved many different issues and did not focus on the currently debated problem of common properties. In my book Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals], I assumed that the concept of universals had more or less the same meaning and I interpreted St. Thomas Aquinas’ position as a kind of contemporary realism. My interpretation raised interesting polemics by historians of philosophy, Tomasz Tiuryn and Michał Głowala. In this paper I attempt to examine the similarities and differences between contemporary and medieval understandings of universals and to answer some of their objections. It seems that there were at least three different notions of universals in the Middle Ages. First, they were understood as common beings, strictly identical in many realizations. This concept of universals is perhaps due to the patristic discussions of the Trinity in the fourth century. Second, universals were defined as entities predicated of the many, that is, as general concepts existing in the intellect. Third, and finally, they were thought, especially in late scholasticism, as entities divided into their realizations. Only the first concept agrees with the contemporary understanding of universals. It follows that the medieval and contemporary dispute over universals partially overlap. Finally, I also try to show that the interpretations of Aquinas’s position proposed by Tomasz Tiuryn and Michał Głowala lead in fact to a peculiar position that combines trope theory and Quine’s ostrich nominalism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 367-399
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LA REGOLA ‘PACTA SUNT SERVANDA’ E LA NASCITA DELLA LIBERTÀ CONTRATTUALE
Autorzy:
Kacprzak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663807.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
consensus
contractus
conventio
pact
promise
obligation
glossators
commentators
the Second Scholastic
the Enlightenment
natural law
freedom of contract.
pactum
przyrzeczenie
zobowiązanie
glosatorzy
komentatorzy
druga scholastyka
oświecenie
prawo naturalne
swoboda umów.
promessa
obbligazione
glossatori
commentatori
seconda scolastica
illuminismo
diritto naturale
libertà contrattuale.
Opis:
It is generally known that freedom of contract, as expressed by the pacta sunt servanda rule, became an unquestionable principle of contract law in the theories of natural law developed in the Enlightenment. However, the roots of this principle go back much further in time, to the doctrine formulated by the medieval Canonists, who were the first to say that unilateral promises, even informal ones, were binding. Nevertheless, a long process led from these early beginnings to the definitive recognition of the principle. Te aim of the present article is to identify the crucial moments in this development, to which many different intellectual traditions contributed: from the doctrine of natural law formulated by the Canonists, through the Second Scholastic teachings pursued at the School of Salamanca, to the theories of natural law developed in the early Enlightenment. Unlike the general practice in the literature produced on the subject hitherto, my intention is not to pinpoint the exact time when the principle was created, and still less to ascribe it to any one of these intellectual movements. My argument is that it was only the overall outcome of these contributions, each of them equally important, that led to the recognition of the principle. My article focuses on its conceptual evolution, considering themes such as the creation of the general notion of the contract, its relation to the concept of a promise, the capacity of the human will to bind itself by a promise, and the moral grounds for its binding force.
Jak powszechnie wiadomo, swoboda umów awansowała do rangi podstawowej zasady prawa kontraktowego w doktrynach prawnonaturalnych epoki oświecenia. Jej korzenie są jednak znacznie głębsze, sięgają bowiem myśli średniowiecznych kanonistów, którzy jako pierwsi głosili tezę o wiążącym charakterze jednostronnych przyrzeczeń, nawet tych nieformalnych. Od tych pierwszych początków do pełnego uznania zasdy swobody umów prowadziła jednak długa droga. Celem przedłożonego artykułu jest ustalenie kluczowych momentów tego rozwoju. Przyczynili się do niego przedstawiciele wielu różnych nurtów myślowych: od wczesnośredniowiecznej kanonistyki, poprzez drugą scholastykę ze szkoły w Salamance, po teorie prawnonaturalne początków oświecenia. Inaczej niż w dotychczasowej literaturze, nie jest intencją autorki ustalenie dokładnego momentu powstania omawianej zasady ani tym bardziej przypisanie jej autorstwa jednemu ze wskazanych nurtów. Zgodnie z proponowaną tezą zasada swobody umów w jej współczesnym kształcie powstała w wyniku interakcji wszystkich tych tradycji, przy czym wkład intelektualny każdej z nich był równie istotny. Artykuł skupia się na historii pojęć, takich jak ogólne pojęcie kontraktu, jego relacja do przyrzeczenia, koncepcja woli jako źródła zobowiązania kontraktowego oraz moralne uzasadnienie mocy wiążącej kontraktów nieformalnych.
Che la libertà contrattuale, espressa nel broccardo pacta sunt servanda, fosse diventata un principio pressoché indiscutibile nelle teorie giusnaturalistiche dell’Illuminismo, è conoscenza comune. Le sue radici sono tuttavia molto più profonde, in quanto risalgono al pensiero dei giuscanonisti medievali – i primi sostenitori della forza obbligatoria delle promesse informali. quello che ha portato al riconoscimento defnitivo del principio in questione è stato però un processo lungo e complesso. L’obbiettivo del presente articolo consiste nell’individuare i momenti cruciali di questo sviluppo, al quale hanno contribuito molte correnti intellettuali – dalla canonistica, attraverso la seconda scolastica, fino al giusnaturalismo dell’età dei Lumi. Senza tentare di decidere quale di queste correnti abbia portato il contributo decisivo alla creazione del principio in questione, come ha fatto la letteratura precedente, si propone la tesi che è stata la somma dei detti contributi, ciascuno di pari importanza, a portare all’affermarsi della libertà contrattuale nel pensiero giuridico dell’età moderna. Le presenti considerazioni sono focalizzate sullo sviluppo dei concetti, quali la nozione generale del contratto, il suo rapporto al concetto della promessa, la volontà umana come la fonte dell’obbligatorietà del contratto, nonché la giustifcazione morale di tale forza obbligatoria.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Choroby owiec i kóz w świetle „Geoponiki” Kassianusa Bassusa Scholastyka
Sheep and Goats Diseases in the Light of Kassianus Bassus Scholastik’s “Geoponics”
Autorzy:
Bartnik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341423.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
goats
sheep
diseases
scabies
ulcers
Kassianus Bassus Scholastik
Geoponics
kozy
owce
choroby
świerzb
owrzodzenia
Kassianus Bassus Scholastyk
Geoponika
Opis:
Wzmianki na temat chorób owiec pojawiły się już w pracy Katona Starszego. W kolejnych wiekach Kolumella i Palladiusz opisali znane im choroby owiec i kóz. Przekaz Kassianusa Bassusa Scholastyka jest niezwykle cenny, ponieważ przedstawiony przez niego zestaw chorób wygląda inaczej niż u starszych autorów. Różnice w opisanych chorobach mogą wynikać zarówno z czerpania przez niego z innych źródeł, jak i ze specyfiki geograficznej. Kassianus tworzył we wschodniej części Imperium Rzymskiego, natomiast starsze przekazy odnosiły się przede wszystkim do terenów Italii. Ze względu na różnice klimatyczne i geograficzne niektóre choroby spotykane w zachodniej części Imperium nie występowały zbyt często na wschodzie i odwrotnie. Choroby takie jak np. świerzb czy owrzodzenia, których występowanie nie jest uwarunkowane geograficznie, zostały uwzględnione przez wszystkich autorów.
The mention of sheep diseases already appeared in the work of Cato the Elder. In the following centuries, Columella and Palladius described the diseases of sheep and goats which they knew. The message of Kassianus Bassus Scholastik is extremely valuable because the set of diseases presented by him looks different than in the case of the subsequent authors later on. The differences in the described diseases may result from both drawing from other sources and from geographical specificity. Kassianus wrote in the eastern part of the Roman Empire, while the older messages primarily referred to Italy. Due to the climatic and geographical differences, some diseases found in the western part of the Empire were not very common in the east and vice versa. Diseases such as scabies or ulcers, the occurrence of which is not geographically determined, have been taken into account by all of the authors.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 9-31
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies