Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zlewnia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 72
Tytuł:
Changes in groundwater levels in the catchment of the Jeżewo retention reservoir
Zmiany zwierciadła wód gruntowych w zlewni zbiornika retencyjnego Jeżewo
Autorzy:
Przybyła, C.
Mrozik, K.
Sosiński, M.
Kozdrój, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818754.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
catchment
reservoir
zmiany zwierciadła
zlewnia zbiornika
Opis:
Polska, a zwłaszcza jej środkowa część, w tym Wielkopolska należą w skali kontynentu europejskiego do ubogich w zasoby wodne regionów. Jednym ze sposobów poprawy tego stanu jest realizacja małych zbiorników wodnych, które znacząco zmieniają stosunki wodne w danej zlewni. W pracy przedstawiono wyniki badań głębokości zalegania zwierciadła wód gruntowych prowadzonych w latach 2002–2008 na obszarze przyległym do zbiornika Jeżewo. Analiza opierała się na pomiarach prowadzonych na 11 piezometrach położonych w bezpośredniej zlewni zbiornika. Pomiary wykonywano początkowo raz w miesiącu, a od 2008 r. – co tydzień. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że zwierciadło wód gruntowych w strefie potencjalnego wpływu zbiornika Jeżewo układało się w sposób bardzo zróżnicowany. Średnia amplituda stanów wód gruntowych w badanym okresie wyniosła 2,07 m, najmniejsze zmiany stanów wód gruntowych zanotowano w studzience P10 – 0,90 m, największe zaś w P9 – 3,32 m. Największy wpływ piętrzenia wody w zbiorniku na zwierciadło wód podziemnych obserwowano w studzienkach głębokich: nr 2, 3 i 4, które są zlokalizowane na terenach zbudowanych z dobrze przepuszczalnych warstw piaszczystych, tworzących dobre warunki filtracji wód ze zbiornika, i oddalone od linii brzegowej zbiornika o 150 m. Wpływu tego nie wykazały studzienki płytkie: nr 7, 8 i 9, zlokalizowane na terenach zbudowanych głównie z glin piaszczystych i piasków gliniastych, oddalone o – odpowiednio – 150, 400 i 600 m od linii brzegowej zbiornika. Bezpośredni wpływ na poziom zwierciadła wody gruntowej w poszczególnych studzienkach kontrolnych miał poziom zwierciadła wody w zbiorniku. Na podstawie badań stwierdzono, że zwierciadło wód gruntowych w strefie potencjalnego wpływu zbiornika Jeżewo układało się w sposób zróżnicowany. W studzienkach kontrolnych płytkich poziom wód zmieniał się w sposób cykliczny zarówno przed, jak i po napełnieniu zbiornika. Obserwowane obniżenie poziomu wód gruntowych było związane z okresem wegetacyjnym, w którym pobór wody przez rośliny znacznie wzrasta. Cykliczność była związana głównie z relacją pomiędzy opadem a ewapotranspiracją, która w okresie letnim przy niedoborze opadów w stosunku do parowania terenowego prowadzi do przesychania gleb i obniżenia zwierciadła wód gruntowych, natomiast w okresie jesienno-wiosennym, kiedy opady przewyższają ewapotranspirację, obserwowano odbudowę retencji glebowej oraz podnoszenie się zwierciadła wód gruntowych.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 1; 492-504
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sediment quantity management in polish catchment-river-sea systems – should we care?
Autorzy:
Szalińska, E.
Wilk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96098.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
sediment
quantity    
management    
catchment
osad
ilość
zarządzanie
zlewnia
Opis:
The continuity of sediment transport in many catchment-river-sea systems worldwide has been disturbed by anthropogenic interferences. These interferences alter the sediment balance and result either in a surplus or lack of sediment, and with mostly negative, impacts to the economy, development and infrastructure, and environment. The main issues discussed related to surplus or lack of sediment belongs to: i) siltation of reservoirs with negative effects on hydropower production or water storage, and ii) erosion at downstream reaches where sediments are essential for channel formation and aquatic habitats. Both problems are recognized in Poland, however, only dealt with when they cause local economic problems. The paper focuses on examples of sustainable sediment managements in catchment-river-sea systems, and presents the idea of combining the Macromodel DNS with the SWAT module. The resulting modelling and analytical tool can be considered very valuable in sediment quantity management.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2018, 3; 25-37
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Calcium ion migration in agricultural and afforested lake catchments
Migracja jonu wapniowego w jeziornych zlewniach rolniczo-leśnych
Autorzy:
Koc, J.
Sidoruk, M.
Rochwerger, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388545.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
jeziora
zlewnia
biogeny
wapń
lakes
catchment
biogenes
calcium
Opis:
The research on circulating of calcium in the agricultural-forest drainage areas were carried out on the Olsztyn lake district in 2004-2006 years. Three lakes were marked out for examinations about diversified anthropogenic interacting with their drainage areas. Ardung lake is situated in the centre-western part of the Mazurian lake district, its surface amounts to 26.2 ha and the average depth is 1.8 m. The drainage area of examined lake bas the surface of 1539 ha and forest communities are covering it in the form of pine forests about the high level of the naturalness. Drainage area of Bukwałd lake is situated 20 km to the north of Olsztyn. Lake covers 36.2 ha of the surface and its average depth is 5.0 m. The total drainage area of lake is taking the surface of 1156 ha, in which the arable land constitutes the 60 % with the little surface area of the land filld by wasteland (9 %) and forests (31 %) and with low-density housing. Lake Sunia is situated about 30 km to the north of Olsztyn. The surface area of lake amounts to 111.6 ha and its average depth is 3.9 m. The total surface of the drainage area amounts to 450 ha, out of which 97 % is going to the intensively agriculturally used lands, while the Test part constitute wastelands and forests. Comparing the individual research years one should state that in 2005 the lowest values of flows were recorded in the rising tides and ebb tides from Lakes Sunia and Bukwałd, however the highest were observed in the year 2004; a situation developed differently in the drainage area of Ardung lake, in which, in the sequence of the entire research period, comparatively levelled values of flows were recorded in all rising tides and the ebb tide of lake. Comparing flows off from the examined drainage areas one should state that the waters running off from the exploited agricultural drainage areas of Bukwałd lake were characterized by the highest Ca2+ contents (114.3-126.3 mg . dm-3), however the lowest were found in waters running off from the boggy area of the same lake (25.0 mg . dm-3). Higher contents of calcium in the waters running off from the agricultural areas is connected with more intensive washing this element out of arable cultivated soils periodically deprived of the plant cover. Considerable de-equalisations occurring in the drainage areas of lakes can also contribute to the faster outflow of biogenes increasing this way their content in the waters flowing into the reservoir.
Badania nad krążeniem wapnia w zlewniach rolniczo-leśnych prowadzono na Pojezierzu Olsztyńskim w latach 2004-2006. Do badań wytypowano trzy jeziora o zróżnicowanym oddziaływaniu antropogennym na ich zlewnie. Jezioro Ardung położone jest w środkowo-zachodniej części Pojezierza Mazurskiego, jego powierzchnia wynosi 26,2 ha, a średnia głębokość 1,8 m. Zlewnia badanego jeziora ma powierzchnię 1539 ha i porastają ją zbiorowiska leśne w postaci borów sosnowych o wysokim stopniu naturalności. Zlewnia jeziora Bukwałd położona jest 20 km na północ od Olsztyna. Jezioro zajmuje 36,2 ha powierzchni, a jego średnia głębokość wynosi 5,0 m. Całkowita zlewnia jeziora zajmuje powierzchnię 1156 ha, w której grunty orne stanowią 60 % z niewielką powierzchnią terenu zajętą przez nieużytki (9 %) oraz lasy (31 %) i rozproszoną zabudową. Jezioro Sunia położone jest ok. 30 km na północ od Olsztyna. Powierzchnia jeziora wynosi 111,6 ha, a jego średnia głębokość 3,9 m. Całkowita powierzchnia zlewni wynosi 450 ha, z czego 97 % przypada na grunty intensywnie użytkowane rolniczo, a pozostałą część stanowią nieużytki oraz zadrzewienia. Porównując poszczególne lata badawcze, należy stwierdzić, że w roku 2005 odnotowano najmniejsze wartości przepływów w dopływach i odpływach z jezior Sunia i Bukwałd, natomiast największe zaobserwowano w roku 2004, odmiennie kształtowała się sytuacja w zlewni jeziora Ardung, w którym w ciągu całego okresu badawczego odnotowano względnie wyrównane wartości przepływów we wszystkich dopływach i odpływie z jeziora. Porównując spływy z badanych zlewni, należy stwierdzić, że największą zawartością Ca2+ odznaczały się wody odpływające ze zlewni użytkowanych rolnie jeziora Bukwałd (114,3-126,3 mg . dm-3), natomiast najniższe stwierdzono w wodach odpływających z obszaru podmokłego tego samego jeziora (25,0 mg. dm-3). Większe zawartości wapnia w wodach odpływających z obszarów rolniczych jest związane z intensywniejszym wymywaniem tego składnika z gleb uprawianych omie okresowo pozbawionych okrywy roślinnej. Znaczne deniwelacje występujące w zlewniach jezior mogą się także przyczyniać do szybszego odpływu biogenów, zwiększając tym samym swoją zawartość w wodach dopływających do zbiornika.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 3; 201-212
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of an Agricultural Farm on the Effluent of Phosphorus by a Drainage Network
Wpływ gospodarstwa rolnego na odpływ fosforu siecią drenarską
Autorzy:
Rafałowska, M.
Skwierawski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388617.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zlewnia
dział drenarski
fosfor
catchment area
drainage area
phosphorus
Opis:
The aim of the research was to determine the influence of intensive farming on seasonal changes in drainage waters flowing out of catchment areas classified as lands particularly exposed to water pollution from agricultural sources. The research of the influence of farming on the outflow of phosphorus by a drainage network was conducted in 2005 and 2006 in the catchment area of Dobskie Lake. The research object is situated in the area of the Mazurian Lakeland, in the village of Doba. Agricultural areas surrounding the village are used by an agricultural farm named Dobrol, which specializes in pig husbandry. During the 2-year research period, it was noted that the amount of phosphorus flowing by the drainage network depended most of all on atmospheric conditions, season and intensity of agricultural exploitation of the area.
Celem badań było określenie wpływu intensywnej gospodarki rolnej na sezonowe zmiany stężeń odach drenarskich odpływających ze zlewni zakwalifikowanych do obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie wód ze źródeł rolniczych. Badania nad wpływem gospodarstwa rolnego na odpływ fosforu siecią drenarską prowadzono w latach 2005-2006 w zlewni jeziora Dobskiego. Obiekt badań położony jest w obrębie Pojezierza Mazurskiego, miejscowości Doba. Tereny rolnicze w otoczeniu wsi użytkowane są przez gospodarstwo rolne, które specjalizuje się w chowie trzody chlewnej. W czasie 2-letniego okresu badań stwierdzono, iż ilość fosforu odprowadzanego siecią drenarską uzależniona była przede wszystkim od warunków atmosferycznych, pory roku oraz intensyfikacji rolniczego użytkowania terenu.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 4; 411-4176
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibility of GPS precipitable water vapour for reservoir inflow forecasting
Możliwość prognozowania dopływu do zbiornika na podstawie danych GPS o zawartości pary wodnej
Autorzy:
Uang-aree, P.
Kingpaiboon, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292841.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
GMDH
hydrology
PWV
water management
watershed
gospodarka wodna
hydrologia
zlewnia
Opis:
We investigated the possibility of using GPS precipitable water vapour (GPS-PWV) for forecasting reservoir inflow. The correlations between monthly GPS-PWV and the inflow of two reservoirs were examined and the relationship tested, using a group method of data handling (GMDH) type neural network algorithm. The daily and monthly reservoir inflows were directly proportional to daily and monthly GPS-PWV trends. Peak reservoir inflow, however, shifted from the peak averages for GPS-PWV. A strong relationship between GPS-PWV and inflow was confirmed by high R2 values, high coefficients of correlation, and acceptable mean absolute errors (MAE) of both the daily and monthly models. The Ubon Ratana reservoir model had a monthly MAE of 54.19∙106 m3 and a daily MAE of 5.40∙106 m3. By comparison, the Lumpow reservoir model had a monthly MAE of 25.65∙106 m3 and a daily MAE of 2.62∙106 m3. The models using GPS-PWV as input data responded to extreme inflow better than traditional variables such that reservoir inflow could be predicted using GPS-PWV without using actual inflow and rainfall data. GPS-PWV, thus, represents a helpful tool for regional and national water management. Further research including more reservoirs is needed to confirm this preliminary finding.
W pracy przedstawiono wyniki badań możliwości użycia danych GPS o zawartości pary wodnej (GPS- -PWV) do prognozowania dopływu do zbiornika. Analizowano korelacje między miesięczną wartością GPS- -PWV a dopływem do dwóch zbiorników; zależność testowano, stosując algorytm sieci neuronowej, zwany metodą grupowania argumentów (GMDH). Dobowe i miesięczne dopływy do zbiorników były proporcjonalne do dobowych i miesięcznych trendów GPS-PWV. Maksymalny dopływ odbiegał jednak od maksymalnych średnich GPS-PWV. Silna zależność między GPS-PWV a dopływem została potwierdzona dużymi wartościami R2, wysokim współczynnikiem korelacji i akceptowalnym średnim błędem bezwzględnym (MAE) zarówno w modelu dobowym, jak i miesięcznym. W modelu dla zbiornika Ubon Ratana miesięczny błąd bezwzględny wynosił 54,19∙106 m3 a dobowy – 5,40∙106 m3. Dla porównania w modelu dla zbiornika Lumpow wartość miesięczna MAE wynosiła 25,65∙106 m3, a dobowa 2,62∙106 m3. Modele z wykorzystaniem GPS-PWV jako danych wejściowych reagowały lepiej niż tradycyjne zmienne na dopływ ekstremalny i dlatego dopływ do zbiornika można przewidzieć bez znajomości rzeczywistego dopływu i danych opadowych. GPS-PWV jest więc pomocnym narzędziem w regionalnej i narodowej gospodarce wodnej. Potrzebne są dalsze badania obejmujące większą liczbę zbiorników, aby potwierdzić prezentowane wyniki wstępne.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2018, 36; 161-171
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flood risk of lower silesia voivodship
Zagrożenie powodziowe województwa dolnośląskiego
Autorzy:
Adynkiewicz-Piragas, M.
Lejcuś, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396158.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Odra catchment
flood risk zones
zlewnia Odry
zagrożenie powodziowe
potencjał powodziowy
Opis:
Floods are natural events of a random nature that cause damage in property, agriculture, and industry. Floods in the upper and middle Odra basin, particularly on a large scale, are characterized by their specificity of arising and shaping. Analyses of historical material prove that the largest floods are during the summer season, especially in July and August. Those events are caused by wide and intensive precipitation lasting 2-3 days. Moreover spatial ranges in the Odra basin and runoff sequence are also the important reasons. Other important factors for the flood risk scale in a region is knowledge of the flood risk index established on the basis of observed floods or that of Maximum Probability Flood. In this paper flood risk in the territory of Lower Silesia Province was evaluated on the basis of chosen indices of flood risk.
Powodzie to naturalne i losowe wydarzenia powodujące liczne szkody w rolnictwie, przemyśle i mieniu ludzkim. Analiza materiałów historycznych wskazuje, że największe powodzie w województwie dolnośląskim wystąpiły w sezonie letnim, najczęściej w lipcu i sierpniu. Wydarzenia te są najczęściej spowodowane przez rozległe i intensywne opady w obszarze górnego biegu Odry i jej lewostronnych dopływów (Nysa Kłodzka, Bóbr). W skali określania zagrożenia powodziowego w regionie ważna jest znajomość wskaźnika potencjału powodziowego, wskaźnika zagrożenia powodziowego i wskaźnika potencjalnej powodziogenności. W artykule podano informacje o tworzeniu stref zagrożenia powodziowego, w tym tworzonych w ramach projektu ISOK.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2013, 10; 7-18
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Role of the Retention Reservoir in Szabruk for the Chlorine Ion Migration from Its Agricultural Catchment
Znaczenie zbiornika retencyjnego Sząbruk w migracji jonów chloru ze zlewni rolniczej
Autorzy:
Koc, J.
Duda, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389590.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik retencyjny
zlewnia rolnicza
chlor
retention reservoir
agricultural catchment area
chlorine
Opis:
The role of a retention reservoir in chlorine migration from an agricultural catchment area was analyzed during the hydrological years 2005/2007. The investigated retention reservoir is situated in a valley, in the lower course of the Szabruk stream flowing into Lake Wulpinskie located in north-eastern Poland, in the Olsztyn Lakeland mesoregion. The chlorine content of water evacuated from the catchment was determined in the range of 3.0 mg Cl dm–3 to 43.0 mg Cl dm–3, and it was determined by the type and intensity of catchment use. The highest chlorine levels were noted in agricultural catchments connected to a drainage network (20.6 mg Cl dm–3 on average), lower concentrations were found in farming areas drained via ditches (11.4 mg Cl dm–3), while the lowest Cl content of water was determined in outflows from afforested catchments (5.3 mg Cl dm–3 on average). Chlorine concentrations were lower in the growing season in all studied catchment types. The chlorine load evacuated from the catchment was determined by the type of catchment use. The greatest chlorine loss per hectare of the catchment area was noted in the agricultural catchment connected to a drainage network (13.8 kg Cl ha–1 year–1), a smaller Cl load was evacuated from the catchment drained via ditches (6.2 kg Cl ha–1 year–1), while the smallest loss was observed in the afforested catchment (4.1 kg Cl ha–1 year–1). Chlorine concentrations increased by 10 %, from 8.2 mg Cl dm–3 to 9.0 mg Cl dm–3 following the passage of the stream’s waters through the retention reservoir. The above resulted from the inflow of drainage water with a high chlorine content as well as higher Cl concentrations due to vapotranspiration. The chlorine content of water remained unchanged after the Szabruk stream passed through the retention reservoir and the band ditch, indicating that chlorine is a good tracer of water movement through drainage facilities.
Badania nad znaczeniem zbiornika retencyjnego w określeniu migracji chloru ze zlewni rolniczej prowadzono w latach hydrologicznych 2005/2007. Do badań szczegółowych wytypowano zbiornik retencyjny położony w dolinie końcowego biegu strugi Sząbruk wpadającej do Jeziora Wulpińskiego, położonej w północno-wschodniej Polsce w mezoregionie Pojezierza Olsztyńskiego. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, stężenie chloru w wodzie odpływającej ze zlewni mieściło się w granicach od 3,0 mg Cl dm-3 do 43,0 mg Cl dm-3 i zależało od sposobu i intensywności jej użytkowania. Najwyższe stężenie chloru stwierdzono w wodzie zlewni rolniczych odwadnianych siecią drenarską (średnio 20,6 mg Cl dm-3), niższe z użytków rolnych odwadnianych rowami (11,4 mg Cl dm-3), a najniższe natomiast w przypadku odpływu ze zlewni leśnej (średnio 5,3 mg Cl dm-3). We wszystkich zlewniach cząstkowych mniejsze stężenia chloru stwierdzono w okresie wegetacyjnym niż poza nim. Ładunek chloru odprowadzany z obszaru zlewni był uzależniony od sposobu jej zagospodarowania. Największy odpływ chloru z jednostki powierzchni stwierdzono w zlewni rolniczej zdrenowanej (13,8 kg Cl ha-1 rok-1), mniejszy ze zlewni odwadnianej rowami (6,2 kg Cl ha-1 rok-1) i najmniejszy ze zlewni leśnej (4,1 kg Cl ha-1 rok-1). W wyniku przepływu wody przez zbiornik retencyjny następowało podwyższenie w niej stężenia chloru o 10 %, z 8,2 mg Cl dm-3 do 9,0 mg Cl dm-3, co było efektem zasilania wodami drenarskimi o wyższych stężeniach chloru i zatężenia roztworu w wyniku ewapotranspiracji.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 5-6; 723-730
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quality Analysis of Waters from Selected Small Watercourses within the River Basins of Odra River and Wisła River
Analiza jakości wód wybranych małych cieków zlokalizowanych w zlewni rzek Odry i Wisły
Autorzy:
Brysiewicz, Adam
Bonisławska, Małgorzata
Czerniejewski, Przemysław
Kierasiński, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813617.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
watercourses
catchment
water quality
pollution
ciek wodny
zlewnia
jakość wody
zanieczyszczenie
Opis:
An important source of contamination of inland waters is the content of nitrogen and phosphorus compounds, which in agricultural areas constitute a significant threat by getting into flowing waters. The runoff of mineral substances from areas with high intensification of agriculture contribut to increase of nutrient content in rivers, which often causes disturbances in water quality, with excess nutrients supporting the growth of phytoplankton (algae receipts) and macrophytes and associated with it loss of habitats and desirable plant and animal species. The small rivers play an important role in the water quality of large rivers. The purpose of this work is to assess the quality of water in small lowland rivers, which are tributaries of the Odra and Wisła rivers, with particular emphasis on the content of biogenic compounds (nitrogen and phosphorus forms). The study was carried out on 10 small rivers from the Odra river basin (Płonia, Myśla, Tywa, Rurzyca and Wardynka River), and the Wisła river basin (Habdziński Channel, Zielona, Czarna-Cedron, Kraska and Molnica River). The analyzed water samples in all rivers had increased content of reactive phosphorus, which allows to classify the waters into non-class waters. The highest exceedences were recorded in the Płonia River (on average 1.505 mg P-PO43-/L) in the Odra river basin, while in the in the Wisła basin the highest exceedances were recorded in the Molnica watercourse (average 2.023 mg P-PO43-/L). Also high concentrations of the nitrate-nitrogen content were recorded, and the highest amounts of N-NO3-/L were found in the Rurzyca River (the Odra catchment – 7.321 mg N-NO3-/L) and in Molnica River (Wisła catchment – 5.092 mg N-NO3- /L). Lower values of ammonium nitrogen were found in all tested watercourses, classifying water to the first class of water quality according to Minister of the Environment Regulation (21.07.2016r.). Only increased concentrations classifying the examined waters up to the 2nd water quality class were recorded in the Rurzyca river (Odra catchment - 0.350 mg N-NO3- /L average, and in the Habdziński Channel (Wisła catchment - 0.293 mg N-NO3- /L). Significant increases in the content of biogenic compounds classifying tested waters to the 2nd class and above, were also conducive to low values of oxygen concentration in water and high conductance. For example in the Molnica river, high nitrate nitrogen and phosphate content influenced on low water oxygenation. In addition, there was a very low water level in the watercourse, which could have triggered nutrient loads in bottom sediments. Contamination of waters from agricultural areas with nitrogen and phosphorus compounds may pose a threat to larger rivers to which they can pass without proper monitoring.
Istotnym źródłem zanieczyszczenia wód śródlądowych są zawartości związków azotu i fosforu, które na obszarach rolniczych stanowią znaczące zagrożenie przedostając się do wód płynących. Do nadmiernego wzrostu zawartości związków biogennych w rzekach przyczyniają się spływy substancji mineralnych z terenów o dużej intensyfikacji rolnictwa, co niejednokrotnie jest przyczyną zaburzeń jakości wody, przy czym nadmiar składników odżywczych sprzyja wzrostowi fitoplanktonu (zakwitów glonów) i makrofitów oraz związanej z tym utraty siedlisk i pożądanych gatunków roślin i zwierząt. Dużą rolę w kształtowaniu jakości wody dużych rzek pełnią niewielkie dopływy stanowiące małe cieki wodne. Celem niniejszej pracy jest ocena jakości wód w wybranych małych nizinnych ciekach wodnych będących dopływami rzeki Odry i rzeki Wisły ze szczególnym uwzględnieniem zawartości związków biogennych (formy azotu i fosforu). Badaniami objęto 10 niewielkich cieków z obszaru zlewni rzeki Odry (rzeki: Płonia, Myśla, Tywa, Rurzyca i Wardynka), oraz zlewni rzeki Wisły (Kanał Habdziński, Zielona, Czarna-Cedron, Kraska i Molnica). Analizowane próby wody we wszystkich rzekach miały podwyższone zawartości fosforu fosforanowego, co pozwala zaklasyfikować badane wody do wód pozaklasowych. W zlewni rzeki Odry największe przekroczenia norm odnotowano w rzece Płonia (średnio 1.505 mg P-PO43-/L), natomiast w zlewni Wisły największe przekroczenia zanotowano w cieku Molnica (średnio 2.023 mg P-PO43-/L). Również wysokie stężenia odnotowano analizując wody pod kątem zawartości azotu azotanowego, a największe ilości N-NO3-stwierdzono w rzece Rurzyca (zlewnia Odry – 7.321 mg N-NO3-/L) i w Molnicy (zlewnia Wisły – 5.092 mg N-NO3-/L). We wszystkich badanych ciekach stwierdzono niższe ilości azotu amonowego, klasyfikując wody do I klasy czystości wg Rozp. MŚ z 21.07.2016r. Jedynie podwyższone stężenia klasyfikujące badane wody do 2 klasy czystości wód zanotowano w rzece Rurzyca (zlewnia Odry – średnio 0.350 mg N-NH4+/L, oraz w Kanale Habdzińskim (zlewnia Wisły – 0.293 mg N-NH4+/L). Znaczące podwyższenia zawartości związków biogennych klasyfikujące badane wody doII klasy i powyżej II klasy czystości wód sprzyjały również niskim wartościom stężenia tlenu w wodzie oraz wysoką konduktancją. Przykładem jest tu rzeka Molnica, w której wysokie zawartości azotu azotanowego oraz fosforanów przekładały się na niskie natlenienie wody i wysokie przewodnictwo właściwe. Ponadto w cieku była bardzo niski stan wód, co mogło uruchomić pokłady ładunków biogennych w osadach dennych. Zanieczyszczenia wód z terenów rolniczych związkami azotu i fosforu mogą stanowić zagrożenie dla większych rzek, do których bez odpowiedniego monitoringu mogą się przedostawać.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1202-1216
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of climatic patterns on runoff and irrigation water allocation in an arid watershed of northern Mexico
Autorzy:
Cohen, I. S.
Ibarra, M. A. I.
Arriaga, G. E.
Paredes, J. C.
Valle, M. A. V.
Bustamante, W. O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/108465.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
ENSO
SPI
watershed
cropped area
irrigation
warunki klimatyczne
nawadnianie
zlewnia
Meksyk
Opis:
The uncertainty of water availability is the main problem in planning for water resources in watersheds of agricultural drylands. Water availability for different uses depends on the runoff that is generated in the upper portion of the watersheds, where there are higher elevations and lower temperatures. Proximity to the ocean is a main factor that defines rainfall amounts. In this research we linked the effects of El Niño to a regional Standardized Precipitation Index (SPI) and the subsequent impact on runoff production and irrigation water allocation. Findings indicate the cascading impacts of the El Niño on the SPI, the SPI on the runoff discharge to the irrigation reservoir, and the final impact on the planted area within the irrigation district. An optimization procedure was applied to maximizing net income in agriculture under different water availability scenarios. The restrictions to the optimization model were: total available water, crop water demand, and available land. Local criteria for defining the maximum allowable planted area by crop also were taken into account. The analysis with various water availability scenarios demonstrated that with limited amounts of water for irrigation, forage area would be limited, thereby increasing the area of crops with lower water demands. In both scenarios the area of forage maize was reduced from 11300 to 1764 ha. Increasing irrigation water use efficiency may save water for expanding the irrigated area, or for other uses.
Źródło:
Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications; 2018, 6, 2; 59-66
2299-3835
2353-5652
Pojawia się w:
Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potential possibilities of water retention in agricultural loess catchments
Potencjalne możliwości retencjonowania wody w rolniczych zlewniach lessowych
Autorzy:
Zubala, T.
Patro, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292864.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
agricultural catchment
reservoirs
retention
water resources
retencja
zasoby wodne
zbiorniki
zlewnia rolnicza
Opis:
The growing water deficit and the increased demand for water, as well as economic problems and inadequate spatial planning in many regions indicate a necessity of developing more effective rules of programming and realisation of works concerning the water management in small catchments. The paper presents a sample analysis of the possibilities of increasing water retention in the agricultural loess catchments with periodic streams. The scope of the study included the determination of physical parameters of selected sub-catchments (geometry, soil cover, land use, etc.) and of the sources of threat to water resources, resulting from construction and geomorphological conditions. Pre-design assumptions of dammings were developed, taking into account anti-erosion protective measures, and treatments increasing the landscape retention of water were proposed. Creating surface retention objects should be an important source of water in simplified agroecosystems, especially in regions, where productivity to a great extent depends on natural weather conditions. Proper management of the fourth-order loess basin of the Ciemięga River (area of about 150 km2, the presence of 50 lateral valleys) could give a temporary reservoir retention reaching 500 thousand m3. Farmers should be encouraged to seek “own water sources” (including the accumulation of water within wasteland), using appropriate economic instruments (tax reliefs for the documented volume of retained water, e.g. in small retention reservoirs).
Rosnący deficyt i zwiększone zapotrzebowanie na wodę, jak również problemy ekonomiczne i niewłaściwe planowanie przestrzenne w wielu regionach wskazują na konieczność wypracowania bardziej efektywnych zasad programowania i realizacji zadań w zakresie gospodarki wodnej w małych zlewniach. W pracy przedstawiono przykładową analizę możliwości zwiększenia retencji wodnej w rolniczych zlewniach lessowych z ciekami okresowymi. W ramach badań wyznaczono parametry fizyczne wybranych zlewni cząstkowych (geometria, pokrywa glebowa, zagospodarowanie itp.) oraz określono źródła zagrożeń zasobów wodnych, wynikających z warunków urządzeniowych i geomorfologicznych. Wykonano założenia przedprojektowe piętrzeń z uwzględnieniem zabezpieczeń przeciwerozyjnych oraz zaproponowano zabiegi zwiększające krajobrazową retencję wodną. Tworzenie obiektów retencji powierzchniowej powinno być ważnym źródłem wody w uproszczonych agrosystemach, zwłaszcza w regionach, w których produktywność w dużym stopniu zależy od naturalnych warunków pogodowych. Dzięki właściwemu zagospodarowaniu lessowego dorzecza IV rzędu rzeki Ciemięgi (powierzchnia około 150 km2, obecność ok. 50 dolin bocznych) można by uzyskać chwilową retencję zbiornikową sięgającą 500 000 m3. Należy zachęcać rolników do poszukiwania „własnych źródeł wody” (m.in. gromadzenie wody w obrębie nieużytków), stosując odpowiednie instrumenty ekonomiczne (ulgi podatkowe za udokumentowaną objętość retencjonowanej wody, np. w zbiornikach małej retencji).
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 30; 141-149
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concentration of selected priority substances in Klodnica River catchments
Zawartość wybranych substancji priorytetowych w zlewni Rzeki Klodnicy
Autorzy:
Nowak, B.
Fulara, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125953.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
priority substances
river catchments
screening study
substancje priorytetowe
zlewnia rzeczna
badania screeningowe
Opis:
Results of research on concentration of selected priority substances in Klodnica River catchments were presented. To the research were chosen following priority substances: cadmium, mercury, anthracene, benzo[a]pyrene, benzo[k]fluoranthene, benzo[b]fluoranthene, benzo[g,h,i]perylene and indeno[1,2,3-c,d]pyrene. Mercury was determed with the method of cold vapour atomic absorption spectrometry (CV AAS) using RA-915+ analyzer with RP-91 attachment produced by Lumex. Cadmium was determed with the method of direct electrothermal atomic absorption (ET AAS) using AAnalyst 600 appliance produced by Perkin Elmer. PAHs were analysed with high-performance liquid chromatography method with fluorescence detection (HPLC-FLD) using liquid chromatographHP 1050 produced by Hewlett Packard. The results of the research were compared with allowable concentration of priority substances in surface waters included in the proposal of UE concerning Environmental Quality Standards, and with requirements of the Polish legislation as the values determining water state indicators.
Przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych substancji priorytetowych w zlewni rzeki Kłodnicy. Do badań wybrane zostały następujące substancje priorytetowe: kadm, rtęć, antracen, benzo[a]piren, benzo[b]fluoranten, benzo[k]fluoranten, benzo[g,h,i]perylen, indeno[1,2,3-c,d]piren. Rtęć oznaczana była techniką zimnych par absorpcyjnej spektrometrii atomowej (CV AAS) za pomocą analizatora RA-915+ z przystawką RP-91 firmy Lumex, kadm oznaczano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z elektrotermiczną atomizacją próbki (ET AAS) za pomocą urządzenia AAnalyst 600 firmy PerkinElmer, WWA analizowano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (HPLC-FLD) przy użyciu chromatografu cieczowego HP 1050 firmy Hewlett Packard. Otrzymane wyniki badań porównano z dopuszczalnymi stężeniami substancji priorytetowych w wodach powierzchniowych zawartych w propozycji Unii Europejskiej dotyczących standardów jakości środowiska - Environmental Quality Standards (EQS) oraz z wymaganiami określanymi przez polskie prawodawstwo jako wartości graniczne chemicznych wskaźników jakości wód.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2009, 3, 2; 347-354
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identification of catchment areas with nitrogen pollution risk for lowland river water quality
Identyfikacja obszarów zlewni stwarzających zagrożenie zanieczyszczenia związkami azotu dla jakości wody w rzece nizinnej
Autorzy:
Steinhoff-Wrześniewska, Aleksandra
Strzelczyk, Maria
Helis, Marek
Paszkiewicz-Jasińska, Anna
Gruss, Łukasz
Pulikowski, Krzysztof
Skorulski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203103.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
water
catchment area
nitrogen
seasonal variability
woda
zlewnia cząstkowa
azot
zmienność czasowa
Opis:
The article presents the results of research aimed at determining the catchment areas that pose a risk of nitrogen pollution of the waters of the Mała Panew river. The research was carried out in 13 permanent monitoring points located on the Mała Panew. The location of the points ensured the representativeness of the water quality results for parts of the catchment area with a homogeneous type of land use. Concentrations of nitrate-nitrogen (NO3-N) and total nitrogen (TN) were determined in the samples taken. The content of (NO3-N) in the third quarter of the year and its relation to the value obtained for the first year quarter may be an indicator of the impact of agricultural activities on the quality of water in streams. In the case of agricultural catchments, the lowest concentrations of (NO3-N) and TN occur in the third quarter of the year and are significantly lower than in the first quarter of the year. The demonstrated seasonal variability of nitrate nitrogen concentrations in agriculturally used areas may be used to determine the type of pressure not allowing to achieve good water status in the surface water body. It was shown that the highest unit increments occurred in areas with a high proportion of forest.
Celem pracy było wyznaczenie zlewni cząstkowych, które stwarzają zagrożenie zanieczyszczenia wód Małej Panwi azotem. Podjęto próbę sklasyfikowania typu użytkowania zlewni (rolniczy/leśny) jako potencjalnego źródła zanieczyszczenia wody w rzece. Zweryfikowano hipotezę dotyczącą związku sezonowej zmienności zawartości związków azotowych, szczególnie w formie azotanowej, z rolniczym użytkowaniem obszaru zlewni cząstkowej. Materiał do badań stanowiły próbki wody z rzeki Mała Panew pobrane w 13 stałych punktach monitoringowych. Lokalizację punktów poboru próbek wyznaczono na podstawie analizy przestrzennego zagospodarowania terenu w oparciu o materiały kartograficzne. Ich lokalizacja zapewniła reprezentatywność wyników jakości wody dla fragmentów zlewni o jednorodnym typie użytkowania terenu. W celu określenia ładunków zanieczyszczeń w wodzie Małej Panwi wyznaczono przepływ średni z wielolecia Q (m3·s-1). W pobranych próbkach oznaczono stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i azotu ogólnego (TN). W przypadku zlewni rolniczych najniższe stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i TN występują w III kwartale i są znacznie niższe niż w I kwartale. Zawartość azotu azotanowego w trzecim kwartale roku i jego stosunek do wartości uzyskanej dla pierwszego kwartału może być wskaźnikiem wpływu działalności rolniczej na jakość wody w ciekach. Wykazana sezonowa zmienność stężeń azotu azotanowego na terenach użytkowanych rolniczo może być wykorzystana do określenia rodzaju presji nie pozwalającej na osiągnięcie dobrego stanu wód w danej jednolitej części wód powierzchniowych. Wykazano, że najwyższe przyrosty jednostkowe występowały na obszarach o dużym udziale lasów.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2022, 48, 2; 53--64
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of changes in land use on the values of maximal peak flows on example of Winna Góra in the neighbourhood of Mściwojów reservoir
Autorzy:
Radecki-Pawlik, A.
Wałęga, A.
Wojkowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/100522.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Tematy:
catchment sealing
concentration time
rational method
balanced catchment development
zlewnia
uszczelnienie zlewni
Opis:
In the paper the evaluation of influence of changes in water catchment area land use on the size of peak outflow was conducted. The investigations were conducted in Winna Góra catchment area located in Mściwojów, Lower Silesian voivodeship. The catchment area is 11.78 hectares. At present, the catchment is used as arable land, forest and meadows. In the future the area of sealed surfaces such as: roofs, roads and car parks will increase. This can contribute to the change of water balance components. Analyses has shown, that changes in the use of a catchment area lead to reduction of surface flow time from the catchment (less resistance to motion) - in effect it causes increase of the outflow volume at about 28%. The increase of the water outflow volume may have significant influence on the Winna Góra development. To counteract the results of adverse changes caused by the catchment sealing - it is recommended for the investigated area to apply a balanced approach. This would consist of retaining precipitation water in its place of origin.
Źródło:
Geomatics, Landmanagement and Landscape; 2013, 2; 101-112
2300-1496
Pojawia się w:
Geomatics, Landmanagement and Landscape
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The significance of extreme floods in the transformation of mountain valleys and causing flood risk, on the example of the July 2001 flood that occurred in the upper catchment of the river Skawa
Autorzy:
Franczak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1402403.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Tematy:
flood
flood hazard
Skawa catchment
Carpathians
powódź
ryzyko powodzi
zlewnia Skawy
Karpaty
Opis:
In July 2001, in the Carpathian basin of the Vistula, there was a lot of rainfall and storms. The meteorological situation of that time was similar to that of 1934 when a great flood occurred. On 25 July (2001st), in the upper part of the Skawa catchment, a violent storm occurred. Its centre was located right at Makowska Góra. The daily precipitation in Maków Podhalański was 190.8 mm that day. Most of the precipitation occurred during a storm. Although the precipitation was much lower in the other stations located in the drainage basin, the flow of the Skawa in Sucha Beskidzka was 660 m3 s-1, while the constructed dam in Świnna-Poręba – 1019 m3 s-1. Precipitation was so abundant that the floodplains terraces of the Skawa have been inundated, and made the streams flowing down the Makowska Mountain spill out of the trough. The centre of Maków Podhalański and the neighbouring streets were destroyed. The main current flowed through the streets of Źródlana, Krótka, Kościelna, Rynek, and Wolności. The biggest losses were caused by the Księży Potok and several smaller streams (Rzyczki, Grabce, and Czarny Potok) that poured out of the trough and flowed through them. The biggest losses have been incurred by the Budzów and Zembrzyce municipalities located on the other side of the mountain. The losses were caused by a small Paleczka stream.
Źródło:
Science, Technology and Innovation; 2020, 9, 2; 10-20
2544-9125
Pojawia się w:
Science, Technology and Innovation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concentration of Selected Priority Substances in Klodnica River Catchment
Zawartość wybranych substancji priorytetowych w zlewni rzeki Kłodnicy
Autorzy:
Nowak, B.
Fulara, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388077.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
substancje priorytetowe
zlewnia rzeczna
badania screeningowe
priority substances
river catchment
screening study
Opis:
The paper presents results of research on concentrations of selected priority substances in the Klodnica River catchment. Two metals were selected: cadmium and mercury, as well as six polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs): anthracene, benzo[a]pyrene, benzo[k]fluoranthene, benzo[b]fluoranthene, benzo[g,h,i]perylene, indeno[1,2,3-cd]pyrene. Mercury was determined with the method of cold vapor atomic absorption spectrometry (CV AAS) using RA-915+ analyzer with RP-91 attachment produced by Lumex. Cadmium was determined with the method of direct electrothermal atomic absorption (ET ASS) using AAnalyst 600 appliance produced by Perkin Elmer. PAHs were analyzed with high-performance liquid chromatography method with fluorescence detection (HPLC-FLD) using liquid chromatograph HP 1050 produced by Hewlett Packard. The research was carried out in 2008 in four measurement campaigns, once every quarter. In all campaigns 28 measurement points, located in the Klodnica River catchment, were examined. The obtained results were compared with permissible concentration values for priority substances in surface waters included in the proposal of the UE concerning Environmental Quality Standards, and with requirements determined by the Polish legislation as limit values of water quality indicators.
Przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych substancji priorytetowych w zlewni rzeki Kłodnicy. Do badań wybrane zostały dwa metale: kadm i rtęć oraz szeoeć związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA): antracen, benzo[a]piren, benzo[b]fluoranten, benzo[k]fluoranten, benzo[g,h,i]perylen, indeno[1,2,3-cd]piren. Rtęć oznaczana była techniką zimnych par absorpcyjnej spektrometrii atomowej (CV AAS) za pomocą analizatora RA-915+ z przystawką RP-91 firmy Lumex, kadm oznaczano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z elektrotermiczną atomizacją próbki (ET AAS) za pomocą urządzenia AAnalyst 600 firmy PerkinElmer, WWA analizowano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (HPLC–FLD), przy użyciu chromatografu cieczowego Concentration of Selected Priority Substances in Klodnica River Catchment 1449 HP 1050 firmy Hewlett Packard. Badania przeprowadzone zostały w 2008 roku, w czterech sesjach pomiarowych, z częstotliwością raz na kwartał. Łącznie we wszystkich sesjach przebadano dwadzieścia osiem punktów pomiarowych zlokalizowanych w obrębie całej zlewni rzeki Kłodnicy. Otrzymane wyniki badań porównano z dopuszczalnymi stężeniami substancji priorytetowych w wodach powierzchniowych zawartych w propozycji Unii Europejskiej dotyczących standardów jakości środowiska – Environmental Quality Standards (EQS), oraz z wymaganiami określanymi przez polskie prawodawstwo jako wartości graniczne chemicznych wskaźników jakości wód.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 11; 1435-1450
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 72

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies