Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "skolioza" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Back Pain in Adolescent with Idiopathic Scoliosis
    Ból pleców u młodzieży ze skoliozą idiopatyczną
    Autorzy:
    Śmigielska, Marta
    Czernicki, Krzysztof
    Durmała, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1034570.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
    Tematy:
    idiopathic scoliosis
    back pain
    youths
    skolioza idiopatyczna
    ból pleców
    młodzież
    Opis:
    Idiopathic scoliosis (IS) is referred as a cause of a back pain in adults, probably on the basis of spinal overload and degeneration. Back pain in children and youths has been assessed only occasionally. The aim of the study was to determine the occurrence of back pain in adolescent with IS. MATERIAL AND METHODS Poll assessment and medical documentation analysis of 70 patients (65F and 5M) with IS was conducted. Mean age was 15 years (SD = 1.7), mean value of body mass index (BMI) was 18.7 (SD = 2.3), mean Cobb angle 26.4° (SD = 13.8), apical vertebra rotation (AVR) 13.4° (SD = 8.2), thoracic kyphosis 26.1° (SD = 12.2), lumbar lordosis 33° (SD = 9.4) lower limbs discrepancy 0.29 cm (SD = 0.64). Intensity of back pain was evaluated by visual analogue scale (VAS). RESULTS Back pain was present in 2/3 of subjects (65.7%). Intensity of pain was 1–7 points of VAS (mean 3.3, SD = 1.6). Pain arose usually in static positions. Cobb angle correlated positively with intensity of pain, reaching level of statistical signifi cance (r = 0.24, p < 0.05). No signifi cant correlation between AVR and pain severity was also observed (r = 0.13, p > 0.05), as well as between BMI and pain (r = 0.2, p > 0.05). Thoracic kyphosis (r = -0.2, p > 0.05), lumbar lordosis (r = -0.21, p > 0.05) and abbreviation of lower limb (r = -0.19, p > 0.05) revealed negative, insignifi cant correlation with intensity of pain. CONCLUSIONS Back pain occurs commonly in youths with idiopathic scoliosis. Statistically signifi cant positive relation between severity of back pain and Cobb angle was observed. Patients with IS and back pain should be diagnosed against other possible spine pathology.
    Skolioza idiopatyczna (IS) jest częstą przyczyną występowania dolegliwości bólowych w dojrzałym wieku, prawdopodobnie na tle zmian przeciążeniowych oraz zwyrodnieniowych. Bóle grzbietu u dzieci i młodzieży znacznie rzadziej są przedmiotem badań. Celem pracy było określenie częstości występowania bólów grzbietu u młodzieży z IS. MATERIAŁ I METODY Przeprowadzono badanie ankietowe i poddano analizie dokumentację medyczną 70 pacjentów z IS (65 K i 5 M). Średnia wieku wyniosła 15 lat (SD = 1,7), średnia wartość wskaźnika masy ciała (BMI) 18,7 (SD = 2,3), kąta skrzywienia według Cobba 26,4° (SD = 13,8), kąta rotacji radiologicznej kręgu szczytowego (AVR) 13,4° (SD = 8,2), kifozy piersiowej 26,1° (SD = 12,2), lordozy lędźwiowej 33° (SD = 9,4), różnica długości czynnościowej kończyn dolnych 0,29 cm (SD = 0,64). Stopień nasilenia dolegliwości bólowych grzbietu określono za pomocą wzrokowej skali analogowej (VAS). WYNIKI Bóle grzbietu występowały u 2/3 badanych (65,7%). Stopień nasilenia bólu wahał się w zakresie 1–7 pkt VAS (średnio 3,3, SD = 1,6). Ból występował zwykle w pozycjach statycznych. Wielkość kąta Cobba korelowała dodatnio z nasileniem bólu, osiągając poziom istotności statystycznej (r = 0,24, p < 0,05). Zaobserwowano także słabą, nieistotną statystycznie korelację pomiędzy wielkością AVR i nasileniem dolegliwości bólowych (r = 0,13, p > 0,05) oraz BMI i nasileniem dolegliwości (r=0,2, p > 0,05). Wartości kifozy piersiowej (r = -0,2, p > 0,05), lordozy lędźwiowej (r = -0,21, p > 0,05) oraz skrótu kończyny dolnej (r = -0,19, p > 0,05) korelowały słabo ujemnie z nasileniem dolegliwości bólowych, również nie osiągając poziomu istotności statystycznej. WNIOSKI Dolegliwości bólowe grzbietu występują powszechnie wśród młodzieży z skoliozą idiopatyczną. Zaobserwowano istotną statystycznie zależność między nasileniem dolegliwości bólowych grzbietu a wielkością kąta Cobba. Pacjenci ze skoliozą idiopatyczną i bólem pleców powinni podlegać dalszej diagnostyce w celu wykluczenia innych przyczyn dolegliwości.
    Źródło:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2011, 65, 1-2; 33-37
    1734-025X
    Pojawia się w:
    Annales Academiae Medicae Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mechanical and histomorphometrical evaluation of false and floating ribs of young adults with idiopathic scoliosis
    Autorzy:
    Głowacki, Jakub
    Tomanik, Magdalena
    Pezowicz, Celina
    Krauss, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27324155.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    rib
    histomorphometrical parameter
    mechanical parameter
    scoliosis
    żebro
    parametr histomorfometryczny
    parametr mechaniczny
    skolioza
    Opis:
    The aim of this paper was to assess the histomorphometrical and mechanical properties of ribs in patients with idiopathic scoliosis who underwent corrective surgery of scoliosis combined with thoracoplasty. Methods: The analyzed material encompasses 20 females between the ages of 12 and 18, whose pre-operative Cobb angle was 56.85 degrees, on average. The participants were divided into two age groups, up to the age of 15 and above 15 years old, taking into account the anatomical location of the assessed rib fragments with a division into floating and false ribs. The analysis of mechanical parameters was carried out by means of the quasi-static 3-point bending test, and the histomorphometric evaluation of the examined rib fragments was carried out using high-resolution computed tomography. Results: The existence of explicit relationships between selected radiological parameters describing scoliosis and mechanical and histomorphometric parameters of the ribs has not been confirmed. Statistically significant correlations between age and rib stiffness as well as between Young’s modulus and stiffness depending on the anatomical location of the examined rib fragment were confirmed. Conclusions: Mechanical and histomorphometric properties of bone tissue in patients with scoliosis are not explicitly associated with the radiological parameters characterizing scoliosis.
    Źródło:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2020, 22, 2; 3--10
    1509-409X
    2450-6303
    Pojawia się w:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The early results of the treatment of idiopathic scoliosis using the dynamic SpineCor brace
    Wczesne wyniki leczenia skolioz idiopatycznych z zastosowaniem gorsetu dynamicznego SpineCor
    Autorzy:
    Potaczek, Tomasz
    Zarzycka, Maja
    Lipik, Ewa
    Jasiewicz, Barbara
    Zarzycki, Michał
    Kokot, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1942905.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    idiopathic scoliosis
    conservative treatment
    dynamic brace
    skolioza idiopatyczna
    leczenie zachowawcze
    gorset dynamiczny
    Opis:
    Introdcution: Idiopathic scoliosis is a three-dimensional deformation of the spine. Treatment of this condition depends on many factors, with curve magnitude (Cobb angle) and skeletal maturity (Risser sign) being the most important indices. In progressing curves of <40°, bracing is recommended. Different types of braces are available, most of them are of a rigid type. The SpineCor dynamic brace is a system of elastic bands designed to directly correct the spinal column deformity without restricting motion of the spine. Aim of the paper: The aim of this paper is to present early results of adolescent idiopathic scoliosis treatment with the SpineCor brace. Material and methods: Inclusion criteria for brace the application included the presence of a progressing curve in a skeletally immature child (Risser 0 – 3). The SpineCor brace was applied according to the principles of the method. The study group comprised 42 patients: 36 girls, 6 boys. The mean age at brace application was 11.9 years. The mean follow-up was 11 months. The mean initial curve size in the whole group was 33.1° in the thoracic spine and 29.4° in the lumbar spine. The evaluated group was subsequently divided into different subgroups depending on: initial curve size, curve type and sex. Results were classified as correction (decrease of curve size of >=5°), stablisation (curve change +/- 5°) or progression (increase of curve size of >=5°).Results: Mean curve size at the final follow-up was 29.7° in the thoracic spine and 25.5° in the lumbar spine. Twenty one patients improved (50%), 14 had curve stabilisation (33.3%) and 7 progressed (16.6%). The best results were achieved in curves lower than 25° Cobb angle (p < 0.05) - 60% of patients improved. In contrast, in the over-45° group, only 37.5% of patients improved. No significant differences were found between treatment results with regard to sex.Conclusion: SpineCor brace seems to be a good alternative for rigid braces, especially in minor curves. It enables preservation of motion of the spine. This type of brace is easily accepted by young patients. Further follow-up is needed to present long-term results.
    Wstęp: Skolioza idiopatyczna to trój płaszczyznowa deformacja kręgosłupa. Leczenie uzależnione jest od wielu czynników, spośród których wielkość skrzywienia i stopień dojrzałości kostnej wydaja się być najbardziej istotne. W przypadku progresujacych skrzywień o kacie <40° zalecane jest stosowanie gorsetu. Dostępnych jest wiele rodzajów gorsetów, najczęściej o sztywnej konstrukcji. Gorset dynamiczny SpineCor to system elastycznych taśm, które po założeniu bezpośrednio korygują deformacje kręgosłupa nieograniczając jego ruchomości. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie wczesnych wyników leczenia skolioz idiopatycznych z zastosowaniem gorsetu dynamicznego SpineCor. Materiał i metodyka: Kryterium rozpoczęcia leczenia gorsetem była obecność progresującego skrzywienia kręgosłupa u chorych z dojrzałością kostna według Rissera 0–3. Aplikacja gorsetu odbywało się według założeń metody. Badana grupę stanowiło 42 chorych, 36 dziewcząt i 6 chłopców. Wiek w chwili rozpoczęcia leczenia wynosił średnio 11,9 lat. Okres obserwacji wynosił średnio 11 miesięcy. Wyjściowy kat skrzywienia w odcinku piersiowym wynosił średnio 33,1°, zaś w odcinku lędźwiowym 29,4°. Badana grupa została podzielona na podgrupy na podstawie: wielkości wyjściowego skrzywienia, lokalizacji skrzywienia, płci. Wyniki oceniano jako korekcje (zmniejszenie kata o >=5°), stabilizacje (zmiana kata +/- 5°) lub progresje (zwiększenie kata o >=5°). Wyniki: Wielkość kata skrzywienia w ostatniej kontroli w odcinku piersiowym wyniosła średnio 29,7°, zaś w odcinku lędźwiowym 25,5°. U 21 chorych skrzywienie uległo korekcji (50%), 14 osiągnęło stabilizacje (33,3%) a 7 progresje (16,6%). Najlepsze wyniki osiągnięto
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2008, 12(2); 9-14
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bilateral dentoalveolar asymmetries in female patients with adolescent idiopathic scoliosis
    Autorzy:
    Lewandowska, Joanna
    Opydo-Szymaczek, Justyna
    Mehr, Katarzyna
    Głowacki, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/306733.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    uzębienie
    skolioza idiopatyczna
    asymetria
    dentoalveolar asymmetries
    idiopathic scoliosis
    fluctuating asymmetry
    directional asymmetry
    Opis:
    The aim of this cross-sectional research was to quantify left–right dentoalveolar fluctuating (FA) and directional asymmetries (DA) in patients with adolescent idiopathic scoliosis and to assess the relationship between these asymmetries and the side, location, and severity of scoliosis. Materials and methods: The study group comprised of 60 females aged 12–16 years, with idiopathic scoliosis, and 54 healthy controls. Measurements were made with the use of digital caliper on full-mouth dental casts. The following variables were measured from each subject: a shift of the incisor midline, left and right incisor overjet, deviation of canine and buccal segment relation as well as maxillary and mandibular arch chords. The data were statistically analyzed with significance taken as p < 0.05. Results: Statistically significant differences in the mean shift of the incisor midline, buccal segment relation on the left and canine deviation on the left between the control group and the study group were detected ( p = 0.0419, p = 0.0.458 and p = 0.0204, respectively). FA of the midline deviation and canine deviation were statistically significantly higher for subjects with IS, compared to healthy controls ( p = 0.0315 and p = 0.0415, respectively). Neither direction of the curve nor apical vertebra’s location or apical translation significantly affected the magnitude of dentoalveolar asymmetries. Conclusions: Our results confirmed that bilateral asymmetries are a common feature of the young females’ occlusion. Individuals with IS show higher tendency to Angle Class II malocclusion, as well as higher FA of incisor midline discrepancy and canine deviation, compared to the controls.
    Źródło:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2019, 21, 4; 53-62
    1509-409X
    2450-6303
    Pojawia się w:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Degree of mineralisation of bones in children with idiopathic scoliosis. Do these children show a reduced bone mineral density?
    Stopień mineralizacji kości dzieci ze skoliozą idiopatyczną. Czy występuje u nich obniżona gęstość mineralna kości?
    Autorzy:
    Deja, Agata
    Nowacka-Pikuła, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798804.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    Scoliosis
    bone mineral density
    Osteoporosis
    Densitometry
    skolioza
    gęstość mineralna kości
    osteoporoza
    densytometria
    Opis:
    Introduction: Idiopathic scoliosis constitutes a serious clinical problem due to the risk of progression, trunk deformation and possible respiratory disorders. The relation between the bone mineral density (BMD) and the risk of scoliosis developing in children is still unclear. However, confirmation of such a relation could result in both modifications of the current treatment and an earlier rehabilitation in children with decreased bone mineral density. Aim: The aim of the study was to assess the BMD in children with idiopathic scoliosis, in accordance with the guidelines of the International Society of Clinical Densitometry (ISCD). Materials and methods: a total of 57 children with idiopathic scoliosis aged 5.5 to 18.0 years took part in the study. Anteroposterior (AP) radiographs were taken to determine the Cobb angles. Also, the trunk axial rotation angles according to Bunnell were evaluated using Adam’s test with a scoliometer. The densitometric examinations of the L1-L4 spine were performed using a densitometer, based on Dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA). Results: Among the 57 patients with scoliosis, a Z-score equal or below – 2.0 SD occurred in 5 of the examined children (9%). a statistically significant correlation between the BMD and the spine angle, and between the Z-score value and the spine angle, was not observed. Conclusions: Our study indicates that a decreased bone mineral density is not observed in the population of children with scoliosis. The densitometric examination of the children with scoliosis is difficult to interpret, due to their continuous skeletal grow and the great differences in bone size between individuals of the same age, as well as rotations of the analysed vertebrae, and the limited growth due to scoliosis.
    Wstęp: Skolioza idiopatyczna jest trójpłaszczyznową deformacją kręgosłupa o nieznanej etiologii. Stanowi ona u dzieci poważny problem kliniczny z uwagi na możliwość jej progresji, deformacji tułowia oraz możliwych zaburzeń oddychania. Wciąż nie jest do końca jasny związek między mineralizacją kości a ryzykiem rozwoju skoliozy u dzieci. Potwierdzenie takiej korelacji mogłoby przyczynić się zarówno do zmiany dotychczasowego leczenia, jak również do wczesnej interwencji rehabilitacyjnej dzieci z obniżoną gęstością kości. Cel pracy: Celem pracy była ocena gęstości mineralnej kości u dzieci ze skoliozą idiopatyczną, zgodnie z wytycznymi Międzynarodowego Towarzystwa Densytometrii Klinicznej (ISCD). Materiał i metody: 57 dzieci ze skoliozą idiopatyczną w wieku od 5,5 do 18 lat. Kąt skoliozy wyznaczano na zdjęciu rtg kręgosłupa metodą Cobba. Kąt rotacji tułowia wg Bunnella oceniano w teście Adamsa za pomocą skoliometru. Badania densytometryczne kręgosłupa L1-L4 wykonano za pomocą densytometru, opartego o metodę absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego o podwójnej energii (DEXA). Wyniki: Spośród 57 pacjentów ze skoliozą Z-score równy lub poniżej – 2,0 SD występował u 5 badanych dzieci (9%). Nie zaobserwowano statystycznie istotnej korelacji między gęstością mineralną kości a skrzywieniem kręgosłupa, jak również między wartością Z-score a skrzywieniem kręgosłupa. Wnioski: Nasze badania wskazują, że u dzieci ze skoliozą nie obserwuje się obniżonej gęstości mineralnej kości. Badanie densytometryczne u dzieci ze skoliozą jest trudne do interpretacji, ponieważ obok czynników związanych z ciągłym procesem rośnięcia szkieletu i dużymi różnicami międzyosobniczymi w rozmiarze kości u dzieci w tym samym wieku, na wynik wpływają też czynniki związane ze skoliozą, tj. rotacja kręgu w miejscu pomiaru oraz deficyt wzrostu związany ze skrzywieniem kręgosłupa.
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2015, 19(2); 5-9
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An evaluation of the efficiency of endpoint control on the correction of scoliotic curve with brace : A case study
    Autorzy:
    Karimi, Mohammad
    Rabczuk, Timon
    Luthfi, Mauludin
    Pourabbas, Babak
    Esrafilian, Amir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949744.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    skolioza
    FEM
    metoda elementów brzegowych
    scoliosis
    brace
    finite element analysis
    boundary condition
    Opis:
    The use of braces is one of the conservative treatment approaches recommended for scoliotic subjects. However, the main question posted here is how to improve the efficiency of braces to control the scoliotic curve or to decrease its progression. The aim of this study was to evaluate the efficiency of various boundary conditions (endpoint control) of brace on the correction of scoliotic curves. Method: CT scan images of a scoliotic subject, with double lumbar and thoracic curves, was used to produce 3d model of spine. The correction of spine (decrease in scoliotic curves) was determined following the use of transverse (lateral-to-medial direction) and the combination of transverse and vertical (upward-directed force, traction) forces on spine in Abaqus software. The effects of pelvic fixation (pelvic basket of a brace) on both sides (basket enclosed pelvic in both sides), on one side (basket enclosed the pelvis in only one side), and fixation of lumbar (part of the brace encircled the lumbar area) were evaluated in this study. Results: The results of this study showed that the effect of vertical forces (traction) was more than that of transverse force. Moreover, the combination of vertical and transverse forces on lumbar and thoracic curves correction was more than that of other conditions (only transverse forces). The best correction was achieved with lumbar fixation and with combination of vertical and transverse forces. Conclusions: The use the combination of vertical and transverse forces may be suggested to correct the scoliotic curve. Moreover, the efficiency of lumbar fixation in frontal plane seems to be more than pelvic fixation to correct scoliotic curve. The outputs of this study can be used to design new braces for scoliotic subjects.
    Źródło:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2019, 21, 2; 3-10
    1509-409X
    2450-6303
    Pojawia się w:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Automatization of contact pressure measurement between trunk orthosis and patients body using a matrix tactile sensor
    Autorzy:
    Hudák, R.
    Rajťúková, V.
    Živčák, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/386524.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    Matrix Tactile Sensor
    MTS
    Contact Pressure
    Trunk Orthosis
    Scoliosis
    orteza tułowia
    skolioza
    Opis:
    Trunk orthosis affects trunk by a corrective-pressure mode with an objective to correct deformities (e.g. scoliosis). The effectiveness of this function depends on various factors, i.e. correct orthosis manufacture, correct application to patients and regular pressure corrective effect control. All these factors can be monitored by a system for measurement and evaluation of the contact pressure between the instrument and trunk in a real time and also by a so called “off line” system data recording. Presented article describes the application of made-to-measure sensor system TACTILUS (Sensor Products, USA) in different regimes (ambulance – A, home – H, combined – HA and multi-sensory ambulance – MA regime), testing of chosen static and dynamic matrix tactile sensor (MTS) parameters and results of the testing application between orthosis and patients' trunks.
    Źródło:
    Acta Mechanica et Automatica; 2015, 9, 1; 38-43
    1898-4088
    2300-5319
    Pojawia się w:
    Acta Mechanica et Automatica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retrospective evaluation of the surgical treatment and rehabilitation of patients with idiopathic scoliosis using the ‘bone-on-bone’ surgical technique
    Retrospektywna ocena leczenia operacyjnego i rehabilitacji u pacjentów z idiopatyczną skoliozą operowanych metodą „kość na kość”
    Autorzy:
    Śliwa, Łukasz
    Łuciuk, Aleksandra
    Ogrodzka, Katarzyna
    Kokot, Anna
    Zarzycki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1808006.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    Scoliosis
    ‘bone on bone’ method
    Quality of Life
    skolioza
    metoda „kość na kość”
    jakość życia
    Opis:
    Introduction: The aim of this study was the retrospective evaluation of the results of the surgical treatment with the ‘bone on bone’ method, and the rehabilitation of patients for a period of 3 years after the operation.Materials and methods: The study included 102 patients (91 women, representing 89.2%; and 11 men, 10.8%) aged between 11 and 34 years, with an average age of 16 years. An analysis of the medical documentation covered a period of three years after the surgery. Further information on the patients’ daily life was obtained through a survey conducted 5-6 years after the surgery. The research results included data from hospital records collected during check-ups, which were used to obtain information about changes in the primary angular curvature of the spine, the body shape, preoperative and postoperative rehabilitation, as well as medical recommendations and complications. In addition, a survey was conducted among the patients that included the SF-36 Quality of Life questionnaire.Results: The minimum angle of curvature in the studied group, as determined by Cobb’s method was 32°, and the maximal angle was 102°. On average, the correction angle of the curvature in the primary segment amounted to 59.2% during the operation. The patients were divided into 3 groups. In the first group, the angle of curvature of the primary arc decreased during the observation period. Conversely, the second group showed a continuous increase of the angle from the surgery to the end of the observation period. The third group showed changes in the angle during each observation period. The survey was completed by 48 respondents, amounting to 47% of the study group. The most common form of home rehabilitation was posture control, in which was undertaken by 30 respondents (62.5%). After the operation, 30 of the respondents stated that their posture was average (62.5%); 12 persons considered it attractive (25%); 6 (12.5%) very attractive; and only 1 person considered it unattractive. Among the 48 people who filled in the SF-36 questionnaire, the average number of points achieved was 66. The most common complications that appeared after the operation were back pain, tingling, and nerve pain in the upper and lower limbs. The screws loosened in some patients, and in 1 case, the fusing material broke.Conclusion: 1) The anterior spinal fusion of scoliosis using the ‘bone on bone’ method allows for a quick correction, with a stiffening of the short spine; thus, mobility is maintained in the other segments. 2) Preoperative rehabilitation (through muscle stretching and breathing exercises) is important – the better the preparation, the greater the potential correction of the curvature and the faster the patient will return to independence after surgery. Patients 5-6 years after the surgery evaluated their quality of life as good. 4) Asymmetry and changes in the body shape during the postoperative period resulted from the correction of the curvature during the operation. The operation changed the functioning conditions of the musculoskeletal and joint systems. These changes were gradually compensated, and the application of corrective exercises and postural control accelerated this process. 5) In the majority of the respondents, the angle of curvature of the spine increased within three months after the surgery, after which it either stabilised or decreased. With time, the number of subjects with an increasing angle also decreased.
    Wstęp: Celem badań była retrospektywna ocena wyników leczenia operacyjnego i rehabilitacji u pacjentów operowanych metodą „kość na kość” według Gainesa w okresie do 3 lat od zbiegu. Materiał i metoda badań: Badaniem objęto 102 pacjentów, w tym 91 kobiet, co stanowi 89,2%, oraz 11 mężczyzn, czyli 10,8%, w wieku od 11 do 34 lat, ze średnią 16 lat. Analiza dokumentacji medycznej obejmowała okres 3 lat po operacji. Informacje na temat życia codziennego uzyskano za pomocą ankiety przeprowadzonej 5-6 lat od zabiegu operacyjnego. Wyniki badań obejmowały dane z dokumentacji szpitalnej zebranej podczas kontroli lekarskich. Na ich podstawie uzyskano informacje o zmianach kątowych skrzywienia pierwotnego kręgosłupa, sylwetki ciała, rehabilitacji przedoperacyjnej i pooperacyjnej, zaleceniach oraz powikłaniach. Dodatkowo wśród badanych została przeprowadzona ankieta zawierająca m.in. Kwestionariusz Jakości Życia SF-36. Wyniki: W grupie badanych minimalny kąt skrzywienia, wyznaczony metodą Cobba, wyniósł 32°, a maksymalny 102°. Średnio korekcja kąta skrzywienia w odcinku pierwotnym wyniosła podczas operacji 59,2%. Badanych podzielono na 3 grupy. W grupie pierwszej kąt skrzywienia w łuku pierwotnym malał w trakcie okresu obserwacji. Grupa druga charakteryzowała się ciągłym wzrostem kąta od momentu zabiegu do końca okresu obserwacji. Grupa trzecia prezentowała zmiany kąta podczas każdej kontroli w okresie obserwacji. W ankiecie wzięło udział 48 badanych (47%). Najczęściej wykonywaną formą rehabilitacji domowej była kontrola postawy ciała, co dotyczyło 30 badanych, czyli 62,5%. Po operacji 30 ankietowanych uważało swoją sylwetkę za przeciętną (62,5%), 12 osób (25%) jako atrakcyjną, 6 (12,5%) jako niezbyt atrakcyjną i tylko 1 osoba za nieatrakcyjną. Wśród 48 osób, które wypełniły kwestionariusz SF-36, średnia liczba punktów uzyskanych wyniosła 66. Najczęstsze powikłania, jakie pojawiły się u operowanych osób, to zespoły bólowe kręgosłupa, mrowienie oraz nerwobóle w kończynach górnych i dolnych. U kilku z nich stwierdzono obluzowanie śrub, a u 1 złamanie materiału zespalającego. Wnioski: 1) Metoda spondylodezy przedniej metodą „bone on bone” pozwala na szybką korekcję przy usztywnieniu krótkiego odcinka kręgosłupa, dzięki czemu zachowana jest ruchomość w pozostałych odcinkach. 2) Duże znaczenie ma rehabilitacja przedoperacyjna – rozciągnięcie mięśni przykurczonych, ćwiczenia oddechowe – im lepsze przygotowanie, tym możliwa większa korekcja skrzywienia oraz szybszy powrót do samodzielności we wczesnym okresie po zabiegu. 3) Pacjenci 5-6 lat po zabiegu oceniają poziom jakości swojego życia jako dobry. 4) Asymetria oraz zmiany w sylwetce w okresie pozabiegowym wynikają z korekcji skrzywienia podczas operacji, która zmienia warunki funkcjonowania układu kostno-stawowego oraz mięśniowego. Zmiany te ulegają stopniowej kompensacji, a zastosowanie ćwiczeń korekcyjnych i kontroli postawy ciała przyspiesza ten proces. 5) U większości badanych kąt skrzywienia kręgosłupa wzrastał w okresie do 3 miesięcy po operacji, następnie ulegał stabilizacji lub malał. Wraz z upływem czasu grupa badanych, u których kąt nadal rósł, stawała się coraz mniejsza.
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2015, 19(2); 10-15
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Application of various physiotherapeutic methods in a conservative treatment of neurogenic scoliosis in a comatose patient - a case report
    Zastosowanie różnych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu zachowawczym skoliozy neurogennej u pacjentki w śpiączce - opis przypadku
    Autorzy:
    Gruszczyk, Dorota
    Kaczorowska, Antonina
    Katan, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963849.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Instytut Nauk o Zdrowiu
    Tematy:
    neurogenic scoliosis
    coma
    scoliosis conservative treatment
    physiotherapy
    skolioza neurogenna
    śpiączka
    leczenie zachowawcze skoliozy
    fizjoterapia
    Opis:
    Background: Conservative treatment of scoliosis is difficult and does not always result in improvement. Correcting scoliosis of a patient in a coma presents a great challenge due to lack of contact with the patient, thus lack of cooperation during therapy, as well as the inability to perform active movements. As a result this makes the therapy much more difficult and reduces to a great extent the range of methods available. This problem is complex, so relying on one therapeutic technique is usually inefficient. However, by using a combination of different techniques positive results can be achieved. Aim of the study: The aim of the study is to describe the methods and results used in the treatment of neurogenic scoliosis in an eight-year-old female, comatose patient. Case report: The patient described here is an eight-year-old girl in a coma, who was diagnosed with scoliosis. In order to reduce the process of spinal deformation, the patient was treated with Vojta, NDT-Bobath, proprioceptive neuromuscular facilitation (PNF) and fascial therapy, together with a flexible stabilizing medical corset. Fascial therapy was carried out on the abdominal walls, chest, shoulders, shoulder blades and in the thoracic and lumbar section of the spine. According to the Vojta method, exercises in three positions with different combinations were used. The NDT-Bobath method was used to practice patterns of proper head maintenance in space relative to the torso, correct positioning of the upper and lower limbs in the support and proper pelvis positioning. Exercises using the PNF method relied on the therapist performing passive movement patterns of the shoulder blade, pelvis, head and neck, as well as some to the upper and lower limb patterns. The effects of the treatments on the torso were fixed with a flexible corset.
    Wstęp: Leczenie zachowawcze skolioz jest trudne i nie zawsze prowadzi do uzyskania poprawy. Korekcja skoliozy u pacjenta przebywającego w śpiączce jest dużym wyzwaniem, ponieważ brak kontaktu z pacjentem oraz związany z tym brak współpracy podczas terapii i niemożność wykonywania ruchów czynnych w dużym stopniu utrudnia leczenie i ogranicza możliwość stosowania w pełni wielu metod terapeutycznych. Ze względu na złożoność problemu praktykowanie jednej metody nie jest skuteczne. Łączne stosowanie kilku metod terapeutycznych może dać pozytywne rezultaty. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie metod i wyników terapii skoliozy neurogennej u ośmioletniej pacjentki będącej w śpiączce. Opis przypadku: Opisywaną pacjentką jest ośmioletnia dziewczynka przebywająca w śpiączce, u której zdiagnozowano skoliozę. Aby zahamować proces deformacji kręgosłupa, u pacjentki zastosowano terapię metodą Vojty, NDT-Bobath, PNF, terapię powięziową oraz stosowanie elastycznego gorsetu stabilizacyjnego. Terapia powięziowa prowadzona była na powłokach jamy brzusznej, klatce piersiowej, barkach, łopatkach oraz na grzbiecie w odcinku piersiowym i lędźwiowym. Według metody Vojty stosowano ćwiczenia w trzech pozycjach z różnymi kombinacjami. Metodą NDT-Bobath ćwiczono wzorce prawidłowego utrzymania głowy w przestrzeni względem tułowia, prawidłowego ustawienia kończyn górnych i dolnych w podporze oraz prawidłowego ustawienia miednicy. Ćwiczenia metodą PNF polegały na biernym wykonywaniu przez terapeutę wzorców ruchowych łopatki, miednicy oraz głowy i szyi a także niektórych wzorców kończyny górnej i dolnej. Efekty prowadzonych terapii w obrębie tułowia utrwalane były przez zastosowanie elastycznego gorsetu. Wnioski: Zastosowane metody terapeutyczne wpłynęły na zmniejszenie się skoliozy i poprawę sylwetki dziewczynki.
    Źródło:
    Medical Science Pulse; 2017, 11, 4
    2544-1558
    2544-1620
    Pojawia się w:
    Medical Science Pulse
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Sanders Maturity Scale for skeletal maturity assessment in idiopathic scoliosis
    Ocena dojrzałości kostnej metodą Sandersa u pacjentek ze skoliozą idiopatyczną
    Autorzy:
    Tschurl, Jędrzej Roman
    Napiontek, Wojciech
    Żytka, Łukasz
    Sławatycka, Karolina
    Kotwicki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2191581.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Exemplum
    Tematy:
    skeletal maturity
    idiopathic scoliosis
    Sanders Maturity Skale – SMS
    dojrzałość kostna
    skolioza idiopatyczna
    metoda Sandersa
    skala Sandersa
    Opis:
    Introduction. Skeletal maturity assessment in Idiopathic Scoliosis (IS) is used for the evaluation of deformation progression risk, as well as selecting a method of treatment. The Sanders Maturity Scale (SMS) is based on the ossification of phalanges, metacarpal bones and radius rated on AP radiograms of the left hand. Aim. This retrospective study aimed to compare SMS to other skeletal maturity assessment methods used in daily practice. Materials and methods. We included 39 female patients with IS (50 series of radiograms) with a mean age of 13.4, ranging from 10.3 to 17.3. Each series of radiograms was evaluated by three observers with different experience. Skeletal maturity was assessed using the Sanders Maturity Scale (SMS), Risser sign, Greulich and Pyle (GP) atlas, as well as the closure of the triradiate cartilage. Results. The majority of patients, 17 out of 50 (34 %) were classified as type 3 (adolescent rapid – early). Intra-observer and inter-observer reliability for the SMS was very good (Krippendorff’s alpha >0.95). The GP and Risser method showed good reliability, whereas the triradiate cartilage closure assessment showed lower reliability. The Risser 0 grade corresponded with as many as four Sanders stages, 16 out of 20 (80 %) were rated Sanders 3. All radiograms with open triradiate cartilage (7/50, 14 %) were rated Sanders 2 or 3; they all received a Risser 0 grading. Conclusions. The SMS proved to have a very good intra-observer and inter-observer reliability, it is easy to be used by physicians and does not require an atlas. The SMS enhances the assessment of skeletal maturity of IS patients by providing additional stages in the early phase of growth (Risser 0).
    Wstęp. Ocena wieku kostnego pacjentów leczonych z powodu skoliozy idiopatycznej (SI) służy określeniu ryzyka progresji deformacji oraz decyzji o wyborze sposobu leczenia. Metoda Sandersa opiera się na ocenie kostnienia paliczków i kości promieniowej na radiogramach AP ręki lewej. Cel. Celem pracy było porównanie metody Sandersa oraz innych stosowanych w codziennej praktyce metod oceny wieku kostnego. Materiał i metody. Do badania włączonych zostało 39 pacjentek (50 serii radiogramów) z rozpoznaniem SI, w wieku 13,4 lat (od 10,3 do 17,3). Każda seria radiogramów została oceniona przez trzech obserwatorów o różnym doświadczeniu. Dojrzałość kostna została oceniona przy użyciu skali Sandersa, testu Rissera, atlasu Greulicha i Pyle (GP) oraz obecność chrząstki Y. Wyniki. Najwięcej pacjentek, 17 z 50 (34%) zostało ocenionych jako stopień 3 w skali Sandersa (adolescent rapid – early). Skala Sandersa cechowała się bardzo dobrą zgodnością wewnątrz oraz między obserwatorami (Krippendroff’s alpha>0,95). Test Rissera i metoda GP cechowały się dobrą zgodnością, a ocena chrząstki Y słabą. Pacjentkom ze stopniem Risser 0 odpowiadały aż 4 różne stopnie w skali Sandersa, 16 z 20 (80%) pacjentek została oceniona jako Sanders 3. Pacjentki z otwartą chrząstką Y (7/50, 14 %) były oceniane jako Sanders 2 i Sanders 3; wszystkie zostały ocenione jako Risser 0. Wnioski. Metoda Sandersa cechuje się bardzo dobrą zgodnością i powtarzalnością, jest łatwa w stosowaniu i nie wymaga używania atlasu. Początkowym etapom szybkiego wzrastania (Risser 0) odpowiadają aż 4 stadia Sandersa, co zwiększa precyzję oceny wieku kostnego u pacjentek ze skoliozą idiopatyczną.
    Źródło:
    Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska; 2022, 87, 3; 91-98
    0009-479X
    2956-4719
    Pojawia się w:
    Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pre-operative spirometry evaluation in adolescent girls with severe idiopathic scoliosis
    Wyniki przedoperacyjnego badania spirometrycznego u nastoletnich dziewcząt z ciężką skoliozą idiopatyczną
    Autorzy:
    Politarczyk, Katarzyna
    Popowicz-Mieloch, Wiktoria
    Kotwicki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2191572.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Exemplum
    Tematy:
    idiopathic scoliosis
    pulmonary function test
    body height loss
    skolioza idiopatyczna
    badanie czynnościowe układu oddechowego
    utrata wzrostu
    Opis:
    Introduction. Pulmonary impairment may be observed in patients with severe idiopathic scoliosis (IS). The aim of the study was to analyze spirometry parameters and identify the pulmonary status of patients prior to scoliosis surgery. Materials and methods. Ninety-two adolescent girls with IS, aged 10-18 underwent a spirometry examination and radiographic evaluation. The body height loss was calculated from Stokes’ formula. The values of the pulmonary parameters were interpreted against the measured versus the corrected body height. Results. The mean thoracic Cobb angle was 68.3°, range 50°-89°. A restrictive pattern was observed in over 40% of patients. The use of reference values calculated for corrected body height decreased the number of patients presenting pulmonary parameters within the normal range (48.9% versus 56.5%) and increased the number of patients with a possible restrictive pattern (42.4% versus 32.6%). Airway obstruction was observed in 10.9% of patients when measured body height was used versus 8.7% of patients while corrected body height was used. Conclusions. More than half of patients with severe thoracic idiopathic scoliosis present pulmonary impairment, mainly of a restrictive pattern. The calculations of reference values from the corrected body height as a substitute for the measured one may influence the interpretation of the spirometry examination results.
    Wstęp. Zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego można zaobserwować u pacjentów z ciężką skoliozą idiopatyczną (SI). Celem pracy była analiza parametrów spirometrycznych oraz ocena stanu układu oddechowego nastolatek przed leczeniem operacyjnym SI. Materiał i metody. Dziewięćdziesiąt dwie nastoletnie dziewczęta z SI w wieku 10-18 lat poddano badaniu spirometrycznemu i ocenie radiologicznej. Utratę wzrostu obliczono na podstawie wzoru Stokesa. Wartości parametrów spirometrycznych obliczono na podstawie wzrostu rzeczywistego oraz wzrostu skorygowanego. Wyniki. Średnia kąta Cobba w odcinku piersiowym wynosiła 68,3°, zakres 50°-89°. U ponad 40% pacjentów wyniki sugerowały obecność zmian o charakterze restrykcyjnym. Zastosowanie wartości referencyjnych obliczonych dla wzrostu skorygowanego zmniejszyło liczbę pacjentów z prawidłowymi wartościami parametrów spirometrycznymi (48,9% versus 56,5%), jednocześnie zwiększając liczbę pacjentów z wynikami wskazujących na obecność zmian restrykcyjnych (42,4% versus 32,6%). Na podstawie parametrów spirometrycznych obliczonych dla wzrostu rzeczywistego, obturację dróg oddechowych zaobserwowano u 10,9% pacjentów, a u 8,7% pacjentów, gdy zastosowano wzrost skorygowany. Wnioski. Ponad połowa pacjentów z ciężką skoliozą idiopatyczną w odcinku piersiowym kręgosłupa wykazywała zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego, głównie o charakterze restrykcyjnym. Obliczenie wartości referencyjnych na podstawie wzrostu skorygowanego, jako substytutu wzrostu rzeczywistego, może mieć wpływ na interpretację wyników badania spirometrycznego.
    Źródło:
    Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska; 2022, 87, 4; 153-159
    0009-479X
    2956-4719
    Pojawia się w:
    Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scoliosis-specific exercise programmes and Evidence-Based Practice: An overview of systematic and critical reviews
    Programy ćwiczeń fizycznych w skoliozach idiopatycznych a Evidence-Based Practice – analiza przeglądów systematycznych i przeglądów krytycznych
    Autorzy:
    Płaszewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965263.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    adolescent idiopathic scoliosis
    physiotherapy
    scoliosis-specific exercises
    Evidence-Based Pract
    skolioza idiopatyczna
    fizjoterapia
    gimnastyka korekcyjna
    Evidence-Based Practice
    Opis:
    Objectives: The prevalence of adolescent idiopathic scoliosis is estimated at 2-3% of 10-16 year olds. The deformity may follow with pulmonary complications, decreased physical capacity, and an impaired health-related quality of life. Both surgical and conservative treatments are debatable. The paper presents an appraisal of systematic and critical reviews regarding scoliosis-specific exercises con¬ducted in individuals with adolescent idiopathic scoliosis - studies representing the highest level of evidence, according to the prin¬ciples of Evidence-Based Practice.Search strategy: MEDLINE/PubMed, as well as specific databases of systematic reviews: Cochrane Database of Systematic Reviews, Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness (DARE), and Physiotherapy Evidence Database (PEDro), were examined. Then a hand search of the reference lists of included papers was conducted.Selection criteria: Based on titles and abstracts, and then on full texts, systematic reviews (with or without a meta-analysis) or reviews with a critical appraisal of included studies, were selected as eligible. Narrative reviews, expert opinions, clinical practice guidelines, original studies, and papers not dealing with scoliosis-specific exercises were excluded.Findings: Eighteen reports, out of 161 retrieved, met the selection criteria. The best reviews (according to the SIGN criteria of the levels of evidence) did not report on any convincing evidence for or against the effectiveness of scoliosis-specific exercises. The less rigorous reviews are more positive, although the more critical papers also have flaws. Conclusions: Despite the fact that the first systematic analysis on this subject of interest was published twenty years ago, and recently a rigorous Cochrane review has been released, the effectiveness of scoliosis-specific exercises remains questionable, while the clinical evidence for these interventions continues to be poor.
    Cele: Młodzieńcza skolioza idiopatyczna występuje u 2-3% dzieci w wieku 10-16 lat. Wtórnie mogą występować ograniczenia czynności płuc, obniżenie wydolności wysiłkowej, a także obniżenie jakości życia związanej ze zdrowiem. Metody leczenia operacyjnego i zachowawczego są przedmiotem kontrowersji. Praca przedstawia omówienie wyników badań systematycznych, dotyczących stosowania programów specjalistycznych ćwiczeń fizycznych u pacjentów z młodzieńczą skoliozą idiopatyczną, które zgodnie z zasadami praktyki opartej na aktualnych doniesieniach naukowych powinny być najbardziej niezawodnym źródłem odpowiedzi na pytanie kliniczne.Źródła informacji: Przeszukiwano bibliograficzną bazę danych MEDLINE/PubMed, bazy przeglądów systematycznych: Cochrane Database of Systematic Reviews, Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness (DARE) i bazę Physioterapy Evidence Database (PEDro). Dodatkowo dokonano ręcznego przeszukiwania w wybranych odnalezionych pracach.Wybór badań: Na podstawie tytułów, a następnie streszczeń i pełnych tekstów prac włączano przeglądy systematyczne, bez względu czy zawierają metaanalizę danych, i przeglądy krytyczne mające niektóre cechy badania systematycznego piśmiennictwa. Wyłączano prace oryginalne, przeglądy narracyjne, opinie ekspertów, przewodniki praktyki klinicznej oraz prace niedotyczące programów specyficznych ćwiczeń fizycznych. Nie stosowano limitów daty publikacji. 35Wyniki: Spośród stu sześćdziesięciu jeden odnalezionych prac osiemnaście spełniło kryteria włączenia do analizy. Autorzy prac o najwyższym poziomie wiarygodności metodologii, szacowanej według kryteriów SIGN, nie znaleźli silnych dowodów na skuteczność lub brak skuteczności programów ćwiczeń. Autorzy prac o słabszej metodologii wskazują na dowody skuteczności stosowania ćwiczeń, chociaż prace dostarczające wniosków krytycznych również mają słabe elementy.Wnioski: Pomimo upływu dwudziestu lat od publikacji pierwszego przeglądu systematycznego dotyczącego leczenia zachowawczego skolioz, ostatni wysokiej jakości metodologicznej przegląd wciąż nie dostarczył mocnych wniosków o skuteczności programów ćwiczeń w skoliozach.
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2012, 16(4); 28-35
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies