Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "belarusian language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Aksjologiczne pojęcie dusza w białoruskim języku i kulturze
    Autorzy:
    Kozhinowa, Alla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670880.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian language
    dictionaries
    linguistic worldview
    soul
    język białoruski
    słownik
    językowy obraz świata
    dusza
    Opis:
    The article investigates the concept of soul (душа) as part of the Belarusian linguistic worldview based on the data extracted from the dictionaries of the literary language, as well as from dialectal dictionaries. The study aims to discover differences and similarities between how the soul is viewed in contemporary Belarusian society and its perception in folk worldview, which is characterized by extreme ambivalence in this regard. The paper addresses the following questions: (i) What is the soul? and (ii) Who gave the soul to humans? Having arrived at the conclusion that in the Belarusian folk consciousness the soul is viewed within an essentially pagan framework, the author seeks to establish whether this understanding underwent any changes in contemporary society, whose members went through the propagation of atheism in the 20th century, but also experience present-day Neo-Christian ideas.
    Autorka bada pojęcie duszy w językowym obrazie świata Białorusinów. Analiza, której podstawą materiałową są dane wyekscerpowane ze słowników gwarowych i języka ogólnego, ma na celu odkrycie podobieństw i różnic między sposobem wyobrażenia duszy w świadomości współczesnego człowieka a jej skrajnie ambiwalentnym postrzeganiem w kulturze ludowej. Autorka odpowiada na pytania: jakim zjawiskiem jest dusza i kto ją daje człowiekowi. Mając na uwadze fakt, że w białoruskiej kulturze ludowej obraz duszy został uformowany pod wpływem wierzeń przedchrześcijańskich, autorka stara się ustalić, czy wizja ta ulegała zmianom w języku współczesnym, którego użytkownik podlegał wpływom propagandy ateizmu oraz idei neochrześcijańskich.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 283-296
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The New Polish Cyrillic in Independent Belarus
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/508860.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarusian language
    Cyrillic
    Latin alphabet
    Diocese of Hrodna (Horadnia, Grodno)
    nationalism
    Polish language
    religion
    politics of script
    Russian language
    Opis:
    The New Polish Cyrillic in Independent BelarusAfter the fall of communism and the breakup of the Soviet Union, the religious life of the Roman Catholic community revived in independent Belarus. The country’s Catholics are concentrated in western Belarus, which prior to World War II was part of Poland. In 1991 in Hrodna (Horadnia, Grodno) Region, the Diocese of Hrodna was established. Slightly over half of the region’s population are Catholics and many identify as ethnic Poles. Following the ban on the official use of Polish in postwar Soviet Belarus, the aforementioned region’s population gained an education in Belarusian and Russian, as channeled through the Cyrillic alphabet. Hence, following the 1991 independence of Belarus, the population’s knowledge of the Latin alphabet was none, or minimal. For the sake of providing the faithful with Polish-language religious material that would be of some practical use, the diocesan authorities decided to publish some Polish-language prayer books, but printed in the Russian-style Cyrillic. This currently widespread use of Cyrillic-based Polish-language publications in Belarus remains unknown outside the country, either in Poland or elsewhere in Europe. Nowa polska cyrylica w niepodległej Białorusi Po upadku komunizmu i rozpadzie Związku Sowieckiego życie religijne wspólnoty rzymskokatolickiej przeżyło odrodzenie w niepodległej Białorusi. Katolicy tego kraju koncentrują się w zachodniej Białorusi, która przed II wojną światową była włączona w skład Polski. W 1991 r. w obwodzie hrodzieńskim (horadnieńskim/grodzieńskim) powstała Diecezja Hrodzieńska. Nieco ponad połowa ludności obwodu to katolicy, a wielu identyfikuje się jako etniczni Polacy. Zgodnie z zakazem oficjalnego używania języka polskiego w powojennej Białorusi sowieckiej ludność wspomnianego regionu zdobywała wykształcenie w językach białoruskim i rosyjskim, oczywiście zapisywanych cyrylicą. Stąd po odzyskaniu niepodległości przez Białoruś w 1991 r. znajomość alfabetu łacińskiego wśród tej ludności była nikła. W trosce o zapewnienie wiernym polskojęzycznych wydawnictw religijnych, które potrafiliby czytać i z nich korzystać w kościele i podczas osobistej modlitwy, władze diecezjalne postanowiły opublikować kilka książek w języku polskim, ale wydrukować je rosyjską cyrylicą. To zjawisko powszechnegokorzystania z książek religijnych w języku polskim drukowanych cyrylicą na zachodzie dzisiejszej Białorusi pozostaje nieznane poza granicami tego kraju, w tym w Polsce.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2019, 8
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Linguistic Phenomena in Belarusian Cities during the 2020 Mass Protests in Belarus
    O kilku zjawiskach językowych w białoruskich miastach podczas protestów 2020 roku
    Autorzy:
    Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388049.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    protest discourse
    carnivalization of protest
    Belarusian language
    trasianka
    new toponymy
    dyskurs protestowy
    karnawalizacja protestu
    język białoruski
    nowa toponimia
    Opis:
    Following the results of the rigged presidential election in Belarus in August 2020, mass protests broke out in the country. These events completely changed the life of the entire country for several months, mainly the life of the large-city inhabitants. One of the characteristics visible during the largest wave of protests were linguistic phenomena. These include, first of all, an increase of the prestige of the Belarusian language in cities, and a positive attitude to the regionalisms and the so-called trasianka as well the introduction of a new toponymy by the protesters. These are the issues that this article is devoted to.
    Po ogłoszeniu wyników wyborów prezydenckich w sierpniu 2020 roku na Białorusi wybuchły masowe protesty, które na kilka miesięcy całkowicie zmieniły życie całego kraju, a przede wszystkim mieszkańców dużych miast. W trakcie trwania najbardziej aktywnej fali protestów można wyodrębnić kilka zjawisk o charakterze językowym. Należy do nich przede wszystkim zwiększenie prestiżu języka białoruskiego w miastach oraz pozytywne nacechowanie wśród mieszkańców miast regionalizmów i tzw. trasianki, a także wprowadzenie przez protestujących nowej toponimiki. Tym właśnie zagadnieniom jest poświęcony niniejszy artykuł.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola pisarzy w rozwoju języka białoruskiego w XIX – początku XX w.
    Autorzy:
    Barszczewska, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624932.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian language, dialects, lexis, codification, writers
    język białoruski, dialekty, słownictwo, kodyfikacja, pisarze
    беларуская мова, дыялекты, лексіка, кадыфікацыя, пісьменнікі
    Opis:
    Belarusian dialects have become the foundation of the contemporary Belarusian language. The role of two dialects, namely the Southwestern and the Northeastern, was greater or lesser throughout various historical periods. To a great extent, they depended on the place of birth or residence of writers who eagerly used the vocabulary of their native dialect reflecting its phonetic and morphologic features. In the 19thcentury, writers enriched the Belarusian vocabulary. However, there were no conditions in the official sphere for Belarusian language to emerge, nor was there a journal published in which the representatives of the Belarusian cultural elite could publish their works that would support the strengthening of general Belarusian features and the development of grammar and spelling norms. The grammatical-spelling rules of the early 20th century editions, in comparison with the 19th century principles, became more uniform. The randomness and inconsistency of the use of various forms were significantly reduced. It is possible to speak about the existence of certain rules of spelling that appeared as a result of publishing practices, and to which editors of published books and newspapers were faithful. These circumstances contributed to the publishing of a Belarusian Grammar for chools (1918) by Branislaŭ Taraškievič (codification), which was difficult due to the complexity and variety of the Belarusian dialects. However, the trail has already been cleared.
    Беларускія народныя гаворкі сталіся асноваю развіцця сучаснай беларускай мовы. Роля двух дыялектаў – паўднёва-заходняга і паўночна-ўсходняга – была большай альбо меншай у розныя гістарычныя перыяды і ў вялікай ступені залежала ад месца нараджэння ці жыхарства пісьменнікаў, якія ахвотна выкарыстоўвалі рэсурсы роднай гаворкі, адлюстроўваючы яе лексічны склад, фанетычныя і марфалагічныя асаблівасці. Пісьменнікі XІX ст. узбагацілі беларускую лексіку, аднак не стварылі ўмоваў, якія дазволілі б беларускай мове заіснаваць у афіцыйнай сферы, а таксама ім не ўдалося заснаваць такі часопіс, на старонках якога маглі б друкаваць свае творы прадстаўнікі беларускай культурнай эліты, што спрыяла б умацаванню агульнабеларускіх рыс ды станаўленню граматычных і арфаграфічных нормаў. Граматычна-арфаграфічныя прынцыпы выданняў пачатку XX ст. у параўнанні з правіламі з XІX ст. сталі больш аднароднымі, адвольнасць і непаслядоўнасць у выкарыстанні розных формаў значна зменшылася. Можна нават гаварыць пра існаванне пэўных правілаў правапісу, якія склаліся ў выніку выдавецкай практыкі і якіх прытрымліваліся рэдактары выдаваных кніг і газет. Гэта спрыяла апрацаванню Беларускае граматыкі для школ (1918) Браніславам Тарашкевічам (кадыфікацыі), што няпроста было зрабіць з увагі на складанасць і разнароднасць беларускіх гаворак, але шлях ужо быў расчышчаны.
    Białoruskie gwary ludowe stały się podstawą rozwoju współczesnego języka białoruskiego. Rola dwóch dialektów południowo-zachodniego i północno-wschodniego była większa lub mniejsza w różnych okresach historycznych i w dużym stopniu zależała od miejsca urodzenia lub zamieszkania pisarzy, którzy chętnie odwoływali się do zasobów rodzimej gwary, odzwierciedlając zarówno leksykę, jak i jej cechy fonetyczne i morfologiczne. W XIX w. pisarze wzbogacili słownictwo białoruskie, jednak nie stworzono warunków do funkcjonowania języka białoruskiego w sferze oficjalnej, nie założono czasopisma, na którego łamach przedstawiciele białoruskich elit kulturalnych mogliby publikować utwory, co sprzyjałoby umocnieniu się cech ogólnobiałoruskich oraz opracowaniu norm gramatycznych i ortograficznych tego języka. Gramatyczno-ortograficzne zasady wydawnicze z początku XX w. w porównaniu z zasadami XIX-wiecznymi stały się bardziej jednolite; dowolność i niekonsekwencja użycia form znacznie się zmniejszyły. Można nawet mówić o istnieniu pewnych zasad, które pojawiły się jako rezultat praktyki wydawnicze i którym byli wierni redaktorzy publikujący książki i gazety. Stworzyło to dogodne warunki do opracowania Białoruskiej gramatyki dla szkół (1918), kodyfikacji przygotowanej przez Bronisława Taraszkiewicza.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunek do języka białoruskiego młodych poetów XXI wieku
    Autorzy:
    McMillin, Arnold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625072.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian language
    history
    preservation
    variants
    imagery
    praise
    scorn
    język białoruski
    historia
    zachowanie języka
    warianty
    wzorce
    akceptacja
    lekceważenie
    белорусский язык
    история
    сохранение
    варианты
    образы
    похвала
    пренебрежение
    Opis:
    This article traces briefly the history of the Belarusian language in the 20th and 21st centuries, particularly the ways in which it is used by young poets, and the imagery used to describe it in their works. Also shown are some of the ways the language is spurned and passionately defended.
    W artykule autor omawia kondycję języka białoruskiego w XX i  XXI wieku oraz stosunek współczesnych młodych poetów do języka ojczystego, odzwierciedlony w ich twórczości poetyckiej. Są przytoczone zarówno przykłady obojętności młodych poetów białoruskich wobec  języka ojczystego, jak i zatroskania o jego los.
    В этой статье дается краткая история положения белорусского языка в ХХ-м и ХХІ-м веках, и, в частности, разные случаи упоминания о нем в стихах молодых поэтов; анализируются художественные образы, с помощью которых описывается отношение к белорусскому языку в их творчестве. Приводятся примеры как равнодушия к судьбе родного языка со стороны молодых поэтов, так и его страстной защиты. 
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transposition of Onomastic Elements of Slavic Languages into the Belarusian Language
    Transpozycja elementów onomastycznych języków słowiańskich w języku białoruskim
    Autorzy:
    Haponienka, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837741.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    interlanguage transposition
    Belarusian language
    Slavic languages
    onim
    onomastic standardization
    transpozycja międzyjęzykowa
    język białoruski
    języki słowiańskie
    standaryzacja onomastyczna
    міжмоўная трансляцыя
    беларуская мова
    славянскія мовы
    онім
    анамастычная стандартызацыя
    Opis:
    In the article, the methods of transposition of onomastic units from Slavic languages into Belarusian are investigated. The relevance of this study is due to the investigation of the issues of transmission of proper names of one language by means of another against the background of the modern expansion of the processes of cultural and economic communication. When working on the topic, we proceeded from the assumption that presently the general principles of transposition of Slavic onyms in the Belarusian onomastic practice have been clearly defined, and the algorithms of their application to a specific language material are still under development. The applicability of the existing principles of interlingual transposition (translation, transcription, transliteration) to the onomastic vocabulary is shown, the objective difficulties ofinclusion of the foreign onyms in the Belarusian language context are analyzed. The results of the work carried out by the Belarusian onomasts and state services on normalization and standardization of written registration of various types of Slavic onyms in the Belarusian language system was reviewed. The relevant normative documents regulating this sphere of onomastics were listed. The undeveloped aspects of the problem of Slavic-Belarusian onomastic contacts were analysed. This paper uses the descriptive, comparative, review-analytical methods, as well as the method of analogy. In conclusion, the performed analysis revealed the exceptional importance of the regulation of the principles and rules of the Slavic-Belarusian transposition of onyms. Based on the results of the study, the main directions of promising activities in this area are suggested in the improvement of the existing normative documentation and the creation of new instructions that would cover all the Slavic languages and the maximum number of onymic varieties
    W artykule analizowane są sposoby transpozycji jednostek onomastycznych z języków słowiańskich do języka białoruskiego. Znaczenie takich badań jest związane z intensyfikacją problemów przeniesienia nazw własnych jednego języka za pomocą środków innego na tle współczesnego rozszerzenia procesów komunikacji kulturowej i ekonomicznej. Podczas pracy nad tematem autorka wychodziła z założenia, że obecnie w białoruskiej praktyce onomastycznej zostały wyraźnie określone ogólne zasady transponowania onimów słowiańskich, a algorytmy ich zastosowania do konkretnego materiału językowego znajdują się na razie w fazie opracowania. Przedstawiono przydatność dla leksyki onomastycznej istniejących zasad międzyjęzykowej transpozycji (tłumaczenie, transkrypcja, transliteracja), poddano analizie obiektywne trudności włączenia obcojęzycznych onimów w białoruski kontekst językowy. Dokonano przeglądu wyników prac przeprowadzonych przez onomastów białoruskich i służby państwowe, dotyczących normalizacji i standaryzacji pisemnego opracowania różnych rodzajów słowiańskich onimów w systemie języka białoruskiego. Wymienione zostały odpowiednie przepisy regulujące tę sferę onomastyki. Przeanalizowano nieopracowane aspekty problematyki słowiańsko-białoruskich kontaktów onomastycznych. W pracy wykorzystano metodę opisową, porównawczą, przeglądowo-analityczną oraz metodę analogii. W sumie analiza wykazała, jak istotne znaczenie ma uregulowanie zasad i reguł słowiańsko-białoruskiego przeniesienia onimów. Uwzględnienie wyników badań pozwala usytuować główne kierunki przyszłych działań w tej dziedzinie w obrębie doskonalenia obowiązującej normy w dokumentacji i tworzenia nowych instrukcji, które obejmowałyby wszystkie języki słowiańskie i maksymalną ilość wariantów onimicznych.
    У артыкуле даследаваны спосабы трансляцыі анамастычных адзінак са славянскіх моў у беларускую мову. Актуальнасць такога даследавання абумоўлена абвастрэннем пытанняў перадачы ўласных імёнаў адной мовы сродкамі другой на фоне сучаснага пашырэння працэсаў культурнай і эканамічнай камунікацыі. Пры працы над тэмай мы зыходзілі з меркавання, што на сённяшні дзень у беларускай анамастычнай практыцы дакладна вызначаны агульныя прынцыпы трансляцыі славянскіх онімаў, а алгарытмы іх прымянення да канкрэтнага моўнага матэрыялу пакуль знаходзяцца на стадыі распрацоўкі. Паказана магчымасць прымянення да анамастычнай лексікі існуючых прынцыпаў міжмоўнай трансляцыі (пераклад, транскрыпцыя, транслітарацыя), праналізаваны аб'ектыўныя складанасці пры ўключэнні іншамоўных онімаў у беларускі моўны кантэкст. Зроблены агляд вынікаў праведзенай беларускімі анамастамі і дзяржаўнымі службамі работы па нармалізацыі і стандартызацыі пісьмовага афармлення розных відаў славянскіх онімаў у сістэме беларускай мовы. Пералічаны адпаведныя нарматыўныя дакументы, якія рэгулююць гэтую сферу анамастыкі. Разгледжаны нераспрацаваныя аспекты праблемы славянска-беларускіх анамастычных кантактаў. У рабоце прымяняліся апісальны, супастаўляльны, аглядна-аналітычны метады, а таксама метад аналогіі. У цэлым аналіз паказаў выключную важнасць урэгулявання прынцыпаў і правіл славянска-беларускай трансляцыі онімаў. Зыходзячы з вынікаў даследавання, асноўныя кірункі перспектыўнай дзейнасці ў гэтай галіне бачацца ва ўдасканаленні дзеючай нарматыўнай дакументацыі і стварэнні новых інструкцый, якія б ахоплівалі ўсе славянскія мовы і максімальную колькасць онімных разўнавіднасцей.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 297-312
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komentarz etymologiczny do derywacji rzeczowników abstrakcyjnych na -ць
    Autorzy:
    Tsykhun, Genadz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625028.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    abstract nouns, language contacts, the Belarusian language, word formation, formant -ць, etymology
    rzeczowniki abstrakcyjne, kontakty językowe, język białoruski, słowotwórstwo, formant -ць, etymologia
    абстрактныя назоўнікі, моўныя кантакты, беларуская мова, словаўтварэнне, фармант -ць, этымалогія
    Opis:
    The article explores the word formation of abstract nouns with the final formant -ць in Belarusian. It also reveals the increased use of this formant in the sphere of concrete nouns. The group analysis of this word formation type allows the overcoming of the ‘formal isolation’ of a number of words and offer their etymologization. The research considers the origin of some words with the final -ць related to the field of natural phenomena (weather, climate, etc.): гогоць ‘ice on the trees’, голць ‘sleet with snow’, шаць ‘frost’, as well as some abstract nouns: dohać ‘consolation’, трэпяць ‘something very white’, сыць ‘whimsicality’ etc. The class of the nouns, distinguished on formal grounds, continues the Proto-Slavic word-formation type but also demonstrates some innovative trends. The possibility of the language contacts’ influence on the word formation of the nouns with final -ць is stated.
    Przedmiotem analizy jest słowotwórstwo rzeczowników abstrakcyjnych języka białoruskiego z formantem -ць. W toku analizy udowodniono, że rzeczowniki konkretne również często przybierają wymieniony formant słowotwórczy. Analiza zebranych derywatów pozwoliła opisać nie tylko strukturę formalną licznych leksemów, ale także ich cechy etymologiczne. Opisowi poddano pochodzenie zbioru wyrazów z formantem -ць, należących do pola semantycznego ‘zjawiska przyrody (atmosferyczne, klimatyczne i in.)’, np.  гогоць ‘gołoledź na drzewach’, голць ‘gołoledź i śnieg’, шаць ‘szron’, oraz wybrane rzeczowniki abstrakcyjne, np. dohać ‘pocieszenie’, трэпяць ‘coś bardzo białego’, сыць ‘kaprysy’ itd. Ze względu na budowę słowotwórczą analizowana klasa rzeczowników stanowi kontynuację prasłowiańskiego typu słowotwórczego, wykazuje jednak nowe tendencje. Na podstawie przeprowadzonego badania można wnioskować o wpływie kontaktów językowych na proces derywacji rzeczowników z formantem -ць czynnika arealnego.
    У артыкуле даследуецца словаўтварэнне абстрактных назоўнікаў з канцовым фармантам -ць у беларускай мове. Выяўлена пашыранае ўжыванне назоўнікаў з гэтым фармантам і ў сферы канкрэтных назоўнікаў. Групавы аналіз гэтага тыпу ўтварэнняў дазваляе пераадолець ‘фармальную ізаляванасць’ шэрагу слоў і прапанаваць іх этымалагізацыю. Разглядаецца паходжанне шэрагу слоў на -ць, якія адносяцца да сферы прыродных з’яў (атмасферных, кліматычных і інш.): гогоць ‘галалёд на дрэвах’, голць ‘галалёдзіца са снегам’, шаць ‘іней’, а таксама асобных абстрактных назоўнікаў: dohać ‘суцяшэнне’, трэпяць ‘штосьці вельмі белае’, сыць ‘капрызы’ і інш. Клас назоўнікаў, вылучаных па фармальным прызнаку працягвае праславянскі словаўтваральны тып, але дэманструе таксама інавацыйныя тэндэнцыі. Канстатуецца магчымасць уздзеяння моўных кантактаў на словаўтварэнне назоўнікаў на -ць.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Representation of Water in Polish and Belarusian Phraseology and Paremiology
    Obraz wody we frazeologii i paremiologii polskiej i białoruskiej
    Autorzy:
    Wysoczański, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837688.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    phrasemes
    proverbs
    Polish language
    Belarusian language
    linguistic representation of the world
    linguistic representation of water
    frazeologizmy
    paremie
    język polski
    język białoruski
    językowy obraz świata
    językowy obraz wody
    фразеалагізмы
    парэміі
    польская мова
    беларуская мова
    моўная карціна свету
    моўная карціна вады
    Opis:
    The issues associated with the vision of water in the Slavic languages are prominent. The linguistic perception of water in the Polish language, especially in folk Polish, has been explored from many sides. Also noted is the linguistic representation of water in the Belarusian language. The object of this article is to present the representation of water, fixed in the language, in the light of phraseological and paremiological profiling as applied to Polish and Belarusian dictionary units within the plan of interlingual comparison. The gathered material allows to recognise the fundamental perspectives in the vision of water in the building of its linguistic representation and to distinguish the elementary profiles together with their many specifying facets. The analysis reveals the colloquial description of water as such and – especially – the connections between water and various concepts, particularly the links to the human being. Reflected is the indication where water comes from, specified its amount in particular expressions, provided information about water at a given time and in a given place as well as about its availability. Portrayed is life underwater and on the water. Recorded are the attributes of water and its impact on some objects, the water’s quality of being fit or unfit to drink or harmful, as well as relating water to something else. The value and qualities of water are noted. The presence of water in the functioning of the human being and in the life of animals is recorded. Presented is the demand for water. The reconstruction of the linguistic representation of water performed in comparative terms on Polish and Belarusian phraseological and paremiological material illustrates the prevalent analogies and fairly considerable dissimilarities.
    Problematyka oglądu wody w językach słowiańskich jest zauważalna. Wielostronnie przybliżone zostało językowe postrzeganie wody w polszczyźnie, zwłaszcza ludowej. Zaznaczone jest też językowe przedstawienie wody w języku białoruskim. Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie utrwalonego w języku obrazu wody w świetle wyprofilowania frazeologicznego i paremiologicznego na materiale jednostek słownikowych języka polskiego i języka białoruskiego w planie konfrontacji międzyjęzykowej. Zebrany materiał pozwala dostrzec w budowaniu językowego obrazu wody zasadnicze perspektywy jej oglądu i wyróżnić podstawowe profile z wieloma specyfikującymi je fasetami. Analiza ukazuje potoczne opisanie wody jako takiej oraz – w szczególności – powiązań wody z różnorodnymi pojęciami, zwłaszcza związków z człowiekiem. Odzwierciedlone jest wskazanie, skąd się bierze woda, precyzowana jest ilość wody w określonych przejawach, są informacje o wodzie w danym czasie i miejscu oraz o jej dostępności. Odtworzone jest życie w wodzie i nad wodą. Zarejestrowane są atrybuty wody i jej oddziaływanie na niektóre obiekty, zdatność, niezdatność bądź szkodliwość wody, a także odniesienie wody względem czegoś. Odnotowywana jest wartość i walory wody. Utrwalona jest woda w funkcjonowaniu człowieka i życiu zwierząt. Ukazane jest zapotrzebowanie na wodę. Dokonana rekonstrukcja językowego obrazu wody w ujęciu porównawczym na materiale frazeologiczno-paremicznym języka polskiego i języka białoruskiego unaocznia przeważające zbieżności i dość znaczne odmienności.
    У славянскіх мовах вобраз вады зарысаваны мовазнаўцамі даволі выразна. Моўная карціна вады ў польскай мове, асабліва ў дыялектах, дачакалася шматбаковага аналізу. Моўнае катэгарызацыя вады ў беларускай мове таксама была прадметам даследавання. Мэтай гэтага артыкула з’яўляецца выяўленне замацаванага ў мове вобразу вады ў святле фразеалагічнага і парэміялагічнага прафілявання (спосабу ўспрымання канкрэтнага суб’екта) на матэрыяле слоўнікавых адзінак польскай і беларускай моў у плане міжмоўнай канфрантацыі. Сабраны матэрыял дазваляе ў мадэлі моўнай карціны вады прасачыць асноўныя перспектывы яе ўспрымання і дапамагае распазнаць асноўныя профілі/ідэалагічныя варыянты са шматлікімі катэгорыямі/прыкметамі, якія іх вызначаюць. Праведзены аналіз выявіў наіўныя веды пра ваду, а таксама ўзаемадачыненні вады з іншымі паняццямі, у першую чаргу з чалавекам. У матэрыяле знайшлі адлюстраванне наступныя характарыстыкі:  адказ на пытанне адкуль бярэцца вада, удакладненне колькасці вады, інфармацыя пра ваду ў гэты час і ў гэтым месцы, а таксама даступнасць да яе. Паказана жыццё ў вадзе і над вадой. Выяўлены атрыбуты вады і яе ўздзеянне на некаторыя аб’екты, прыдатнасць/непрыдатнасць/шкоднасць вады, а таксама супастаўленне вады з нечым іншым. Звернута ўвага на тое, што вада разглядаецца як каштоўнасць. Падкрэслена значэнне вады ў жыцці чалавека і жывёл і, у сувязі з гэтым, адзначана запатрабаванне на ваду. Рэканструкцыя моўнай карціны вады ў параўнальным аспекце на фразеалагічна-парэміялагічным матэрыяле польскай і беларускай моў наглядна паказала, у першую чаргу, пераважную колькасць агульных рыс, але выявіла таксама і даволі істотныя адрозненні паміж даследаванымі мовамі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 313-336
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Discontinuation or a Preservation of the (Old) Belarusian Writing Tradition in the 18th Century? Contributions to the Discussion on the Development of the Literary Belarusian Language as Applied to Publications of the Basilian Printing Oices in Supraśl and Vilnius
    Przerwanie czy przetrwanie (staro)białoruskiej tradycji piśmienniczej w XVIII wieku? Przyczynki do dyskusji nad rozwojem literackiego języka białoruskiego na materiale wydań bazyliańskich drukarni z Supraśla i Wilna
    Autorzy:
    Getka, Joanna Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837726.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    simple speech
    Ruthenian language
    Old Belarusian language
    the 18th century
    break in the writing tradition
    prosta mowa
    język ruski
    język starobiałoruski
    XVIII wiek
    przerwanie tradycji piśmienniczej
    простая мова
    руская мова
    старабеларуская мова
    XVIII стагоддзе
    разрыў пісьмовай традыцыі
    Opis:
    The article presents elements of simple speech, the 18th century Ruthenian language, the testaments to which are the religious texts of that period published by the Basilian printing office in Supraśl (Sobranije pripadkov, 1722, Kratkoje soslovije, 1759, Pouczenije o obrjadach, 1788). The analysis of the Supraśl texts is supplemented by an analysis of a text published by the monastic printing office in Vilnius (Ecphonemata Liturgiey Greckiey 1671) in the Church Slavonic language but using the Latin script. Due to a variety of factors: whether political ones or scholarly stereotypes, religious texts were omitted in language research (on simple speech, Ruthenian language) and the Belarusian writing of the 18th century. The linguistic features recorded therein point to the necessity of revising the axiom, popularised in the 1960s by prominent researchers of the Belarusian language: Arkadz Zhurausky and Ivan Kramko and upheld by other researchers, regarding the disappearance of the Old Belarusian language in the 18th century. Their thesis was constructed on the basis of an analysis of the following factors: graphic, grammatical, orthographical, lexical, and those relating to genre. The crowning argument for the break in the continuity of tradition was an enumeration of specific features of the Old Belarusian writing which are absent in modern literary Belarusian. In accordance with the data obtained from the analysed Basilian publications, one ought to speak of an evolutionary character of the development of the literary Belarusian language.
    W niniejszym artykule zaprezentowano elementy prostej mowy, ruskiej mowy XVIII wieku, świadectwem której są teksty o charakterze religijnym z tego okresu wydane w bazyliańskiej drukarni w Supraślu (Sobranije pripadkov, 1722, Kratkoje soslovije, 1759, Pouczenije o obrjadach, 1788). Analiza języka tekstów supraskich została uzupełniona analizą tekstu, wydanego w drukarni zakonnej w Wilnie (Ecphonemata Liturgiey Greckiey 1671), w języku cerkiewnosłowiańskim, jednak z zastosowaniem czcionki łacińskiej. Ze względu na różnego rodzaju czynniki: polityczne czy stereotypy naukowe teksty o charakterze religijnym były pomijane w badaniach nad językiem (prostą mową, ruską mową) i piśmiennictwem białoruskim XVIII wieku. Zarejestrowane w nich cechy językowe świadczą o potrzebie rewizji upowszechnionego w latach 60. XX wieku przez wybitnych badaczy języka białoruskiego: Arkadzia Żurauskiego i Iwana Kramko i podtrzymanego przez innych badaczy, aksjomatu na temat zaniku języka starobiałoruskiego w XVIII wieku. Swoją tezę skonstruowali oni na podstawie analizy czynników: graficznego, gramatycznego, ortograficznego, leksykalnego oraz gatunkowego. Koronnym argumentem za zerwaną ciągłością tradycji było wyliczenie specyficznych cech piśmiennictwa starobiałoruskiego, nieobecnych we współczesnym literackim języku białoruskim. Zgodnie z danymi z analizowanych druków bazyliańskich należy mówić o ewolucyjności procesu rozwoju białoruskiego języka literackiego.
    У дадзеным артыкуле прадстаўлены элементы старабеларускай мовы XVIII ст., якія выступаюць у рэлігійных тэкстах гэтага перыяду, выдадзеных у базыльянскіх тыпаграфіях Супрасля (Sobranije pripadkov, 1722, Kratkoje soslovije, 1759, Pouczenije o obrjadach, 1788). Аналіз мовы супрасльскіх тэкстаў быў дапоўнены аналізам тэксту, надрукаванага ў манастырскай друкарні ў Вільні (Ecphonemata Liturgiey Greek 1671) на царкоўнаславянскай мове, аднак з выкарыстаннем лацінскага шрыфта. З-за розных фактараў (палітычных і навуковых стэрэатыпаў) творы рэлігійнага характару ігнараваліся пры вывучэнні беларускай мовы і пісьменнасці XVIII ст. Даследаванне пісьмовай спадчыны гэтага перыяду не былі прадметам актыўнага навуковага зацікаўлення з-за падтрыманага Аркадзем Жураўскім, Іванам Крамко і іншымі мовазнаўцамі тэзіса пра заняпад у XVIII ст. старабеларускай пісьмовай традыцыі. Галоўным аргументам для разрыву пераемнасці традыцыі быў погдяд, што спецыфічныя асаблівасці старабеларускай літаратуры (графічныя, граматычныя, арфаграфічныя, лексічныя і жанравыя) адсутнічаюць у сучаснай беларускай літаратурнай мове. Праведзены аналіз мовы старадрукаў вядзе да змены аксіёмы наконт развіцця беларускай літаратурнай мовы. Тэзіс пра разрыў у моўна-пісьмовай традыцыі прапануецца замяніць тэзісам пра эвалюцыйны характар развіцця беларускай літаратурнай мовы.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 279-295
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język utworów Ciszki Hartnego w świetle białoruskich nauk filologicznych
    Autorzy:
    Zaprudski, Siarhiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624944.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Ciška Hartny, language of belles lettres, history of the Belarusian literary language
    Ciszka Hartny, język artystyczny, historia białoruskiego języka literackiego
    Цішка Гартны, мова мастацкай літаратуры, гісторыя беларускай літаратурнай мовы
    Opis:
    The studies of the language of Ciška Hartny, a writer and a public figure (1887–1937), have a long tradition in Belarusian humanities. However, different circumstances have made these linguistic studies ambiguous. On the one hand, in the 1920s Ciška Hartny was a writer whose language was studied most intensively. Between the 1920s and 2010s several articles were published about the language used in his works. A big corpus was scientifically adopted. Some remarks on Ciška Hartny’s language was included in the academic History of the Belarusian Literary Language (1968) and in two editions of the University handbook on the history of the Belarusian literary language (1963 and 1984). A few years ago an ambitious publication by Alieś Kaŭrus made an attempt to revise modern opinions that stem from 1950s and 1960s. On the other hand, the studies of Ciška Hartny’s linguistic heritage have not been consistent and are quite fragmented. During the mid-1930s and 1950s no studies were conducted on the writer’s language. This is common practice when researches do not consider the findings of predecessors. Until the present day there has been no incorporation into Belarusian linguistics of Jazep Liosik’s fundamental study of the late 1920s. The relevant methodology to study Hartny’s language as a part of the history of the Belarusian literary language is still absent. We observe a tendency to this day to evaluate Ciška Hartny’s language as a (potential) part of the modern literary language rather than from the viewpoint of the Belarusian literary language’s history.
    Studia nad językiem publikacji pisarza, działacza społecznego i państwowego Ciszki Hartnego (1887–1937) w obrębie nauk filologicznych na Białorusi trwają od dawna, jednak zawierają wiele sądów polemicznych, żeby nie stwierdzić sprzecznych. Z jednej strony jest to pisarz, który aktywnie tworzył w latach 20. XX w., a język jego utworów poddawano bardzo intensywnym badaniom. W okresie 1920–2010 na ten temat opublikowano kilka artykułów. W obiegu naukowym znajduje się bogaty materiał faktograficzny. Językowi Hartnego poświęcono też fragment monografii pt. Historia białoruskiego języka literackiego z 1968 r. oraz rozdziały podręcznika akademickiego z zakresu historii literatury białoruskiej (1963 і 1984 r.). Kilka lat temu ukazała się monografia Alesia Kaurusa, który dokonał próby ponownej oceny publikacji z końca 1950–1960 r. Z drugiej strony opracowywanie dziedzictwa językowego Hartnego charakteryzuje brak ciągłości. W okresie poł. 1930. – kon. 1950. lat nikt nie zgłębiał języka Hartnego. Przyjęła się tradycja nie brać pod uwagę wcześniejszych prac, np. do dziś w badaniach nie znalazło oddźwięku solidne opracowanie Jazepa Losika powstałe pod koniec lat 20. XX w. Brakuje należytej metodologii opisu języka Hartnego jako części składowej historii białoruskiego języka literackiego. Do dziś język Hartnego jest oceniany nie z perspektywy historycznej, tylko jako potencjalna realizacji współczesnego języka literackiego.
    Вывучэнне мовы твораў пісьменніка, грамадскага і дзяржаўнага дзеяча Цішкі Гартнага (1887–1937) мае ў беларускай філалогіі даўнюю традыцыю, але розныя акалічнасці зрабілі гэтую частку беларускай лінгвістыкі неадназначнай. З аднаго боку, у 1920-я гг. Ц. Гартны быў пісьменнікам, мова твораў якога вывучалася найбольш інтэнсіўна. На працягу 1920–2010 гг. было апублікавана некалькі артыкулаў на даную тэму. У навуковы ўжытак уведзены вялікі фактычны матэрыял. Мова твораў Ц. Гартнага не была абойдзена ўвагай у акадэмічнай Гісторыі беларускай літаратурнай мовы 1968 г. і ў двух выданнях універсітэцкага падручніка па гісторыі беларускай літаратурнай мовы 1963 і 1984 г. Некалькі гадоў таму з’явілася амбіцыйная публікацыя Алеся Каўруса, у якой была здзейснена спроба перагледзець ацэнкі, якія сягаюць сваімі вытокамі ў канец 1950–1960 гг. З другога боку, вывучэнню моўнай спадчыны Ц. Гартнага ўласціва перарывістасць і адсутнасць пераемнасці. На працягу сярэдзіны 1930 – канца 1950-х гг. мова твораў пісьменніка зусім не вывучалася. Звычайнай з’яўляецца практыка, калі даследчыкі не ўлічваюць здабыткаў сваіх папярэднікаў. Да сённяшняга дня не знайшоў водгуку ў беларускай лінгвістыцы грунтоўны артыкул Язэпа Лёсіка канца 1920-х гг. Адсутнічае належная метадалогія для вывучэння мовы Ц. Гартнага як складовай часткі гісторыі беларускай літаратурнай мовы. Уключна да самага апошняга часу існуе тэндэнцыя ацэньваць мову твораў Ц. Гартнага не праз прызму гісторыі беларускай мовы, а трактаваць яе як (патэнцыяльную) частку сучаснай літаратурнай мовы.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The fate of the Belarusian literary language over half a century
    Losy białoruskiego języka literackiego na przestrzeni pół wieku
    Лёс беларускай літаратурнай мовы на працягу паўстагоддзя
    Autorzy:
    McMillin, Arnold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341086.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    Belarusian literary language
    origins
    repression
    assimilation
    protests
    word-creation
    experiment
    białoruski język literacki
    geneza
    represje
    asymilacja
    protesty
    słowotwórstwo
    eksperymenty
    беларуская літаратурная мова
    вытокі
    рэпрэсіі
    асіміляцыя
    пратэсты
    словатворчасць
    эксперыменты
    Opis:
    This article aims to outline the development of the Belarusian literary language from its beginnings before the period of the Grand Duchy of Lithuania, through its rebirth in the 19th century, and its flourishing in the period from 1905 to 1916, and in the 1920s, as well as immediately after the collapse of the Soviet Union. Most of this work concerns the various attempts of Russian leaders (and in time Lukašenka) to demean and assimilate the language, and the poets who vigorously resist this process. It asserts that by using the language they all help to keep this element of national consciousness alive, including those who with word-creation and experiment seek to advance the language’s further progress.
    Artykuł ma na celu zarysowanie rozwoju białoruskiego języka literackiego od jego genezy przed okresem Wielkiego Księstwa Litewskiego, poprzez jego odrodzenie w XIX w., rozkwit w latach 1905–1916 oraz latach 20. XX w., a także bezpośrednio po upadku Związku Radzieckiego. Większość tej pracy dotyczy różnych prób rosyjskich przywódców (a z czasem Łukaszenki) poniżenia i asymilacji języka oraz pracy poetów, którzy stanowczo przeciwstawiają się temu procesowi. Stwierdzono, że białoruscy pisarze używając języka, pomagają utrzymać przy życiu ten element świadomości narodowej, łącznie z tymi poetami, którzy poprzez słowotwórstwo i eksperymenty starają się przyspieszyć dalszy rozwój języka białoruskiego.
    Мэта гэтага артыкула – акрэсліць шляхі развіцця беларускай літаратурнай мовы ад яе пачаткаў да перыяду Вялікага Княства Літоўскага, у эпоху адраджэння ў ХІХ ст., падчас яе росквіту ў перыяд з 1905 па 1916 г. і ў 1920-я гг., а таксама адразу пасля распаду СССР. Большая частка гэтай працы прысвячаецца розным спробам расейскіх лідэраў (а таксама і А. Лукашэнкі) прынізіць і асіміляваць мову, а таксама працы паэтаў, якія рашуча супраціўляюцца гэтаму працэсу. У артыкуле сцвярджаецца, што праз выкарыстанне мовы ўсе яны дапамагаюць падтрымліваць гэты элемент нацыянальнай свядомасці, у тым ліку і тыя, хто словатворчасцю і эксперыментамі імкнецца паспрыяць далейшаму развіццю мовы.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2023, 23; 63-72
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Out of the woodwork or, the vicissitudes of the Polish language. Review: Leszek Bednarczuk, Początki i pogranicza polszczyzny. – Kraków: LEXIS, 2018. – 212 p.
    Autorzy:
    Danylenko, Andrii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084646.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Indo-European
    Polish
    Belarusian
    language contact
    tribal names
    borderland Polish
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 189-198
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A missing chain? On the sociolinguistics of the Grand Duchy of Lithuania
    Autorzy:
    Danylenko, Andrii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676451.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Grand Duchy of Lithuania
    multilingualism
    language contact
    speech community
    Ruthenian
    Belarusian
    Ukrainian
    Opis:
    A missing chain? On the sociolinguistics of the Grand Duchy of LithuaniaThe article critically assesses the theory of communicative networks and its applicability in the study of multilingualism as found in the Grand Duchy of Lithuania (GDL). The author analyzes foundations for postulating the existence of a speech community in the GDL and adduces counterarguments against viewing this community as a linguistic alliance of the Balkan type. The article offers new sociolinguistic and areal-typological methods of the study of language contacts. The author substantiates a systematic approach toward the problem of the ethnic attribution of Ruthenian. Based on the literary, linguistic, and cultural parameters, the author offers to drop the term ‘Old (Middle) Belarusian’ or ‘Old (Middle) Ukrainian’ in reference to this language. Brakujące ogniwo? Wielkie Księstwo Litewskie w świetle socjolingwistykiW artykule poddano krytycznej analizie teorię sieci komunikacyjnych i jej zastosowanie w badaniach nad wielojęzycznością na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego (dalej WKL). Autor rozpatruje podstawy zarówno postulowania istnienia wspólnoty językowej w WKL, jak i kontrargumenty przemawiające przeciwko postrzeganiu tej wspólnoty jako sojuszu językowego na wzór bałkański. Artykuł podaje nowe metody socjolingwistyczne i przestrzenno-typologiczne w badaniach kontaktu języków. Autor uzasadnia systemiczne podejście do zagadnienia etnicznej atrybucji języka rusińskiego. Na podstawie wskazań literaturoznawczych, językoznawczych i kulturowych postuluje zaniechanie posługiwania się w odniesieniu do tego języka terminami ‘staro-(średnio-) białoruski’ lub ‘staro-(średnio-)ukraiński’.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pobożność i pasja: poezja Walanciny Aksak
    Autorzy:
    McMillin, Arnold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081301.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian poetry
    the Church
    sensuality
    national identity and language
    flowers
    wine
    music
    poezja białoruska
    Kościół
    zmysłowość
    tożsamość narodowa i język
    kwiaty
    wino
    muzyka
    беларуская паэзія
    Царква
    пачуццёвасць
    нацыянальная ідэнтычнасць і мова
    кветкі
    віно
    музыка
    Opis:
    Valiancina Aksak’s gentle yet mysteriously strong lyrics cover a wide range of topics including the Church and Christian belief, Belarusian identity, and indignation at the betrayal of national values, wine, music, flowers and the language itself, which she handles with a very individual mastery. Much of her verse is subtle and understated, although she is also capable of very clear descriptions of people and places and the various qualities and effects of wine. A highly musical poet, she also makes several references to classical music, and her verses about family, both children and parents are very touching indeed. She is a poet whose work deserves to be better known.
    Subtelne, ale jednocześnie tajemnicze i ekspresywne teksty Valianciny Aksak obejmują szeroki zakres tematów, w tym aspekty chrześcijańskie (Kościół i wiara), kwestie związane z tożsamością białoruską, gorzkie refleksje dotyczące zdrady wartości narodowych, wino, muzyka, kwiaty, a także sam język, którym poetka operuje z właściwym sobie mistrzostwem . Wiersze Aksak są finezyjne i refleksyjne, jak również realistyczne: poetka opisuje w nich ludzi i miejsca, a także ulubiony trunek: wino. Poezja Aksak często opiera się na efektach muzycznych, odwołuje się do muzyki klasycznej. Jej twórczość, zwłaszcza poświęcona rodzinie (zarówno dzieciom, jak i rodzicom) jest bardzo wzruszająca. Jest poetką, której twórczość zasługuje na lepsze poznanie.
    Далікатныя, але адначасова таямнічыя і экспрэсіўныя тэксты Валянціны Аксак ахопліваюць шырокі тэматычны спектр: Царква і хрысціянская вера, беларуская ідэнтычнасць і абурэнне здрадай нацыянальным каштоўнасцям, віно, музыка, кветкі, і нарэшце сама мова, якой паэтка валодае па-майстэрску. Вершы Аксак рафінаваныя і вытанчаныя, хаця ў той жа час рэалістычныя: яна здольная вельмі дакладна апісваць людзей і месцы, а таксама розныя якасці і гатункі віна. Паэзія Аксак часта насычана музычнымі эфектамі, сустракаюцца і непасрэдныя алюзіі да класічннай музыкі. Вельмі кранальныя яе вершы пра сям'ю, пра ўзаемаадносіны дзяцей і бацькоў. Творчасць гэтай паэткі бясспрэчна заслугоўвае большай вядомасці.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 201-223
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies