Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVII wiek." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Contrafacta. Modes of music re-textualization in the late sixteenth and seventeenth century, eds. Marina Toffetti, Gabriele Taschetti, Kraków 2020 Musica Iagellonica, pp. 358. ISBN 978-83-7099-239-2
    Autorzy:
    Ferrari, Nicolò
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850463.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kontrafaktura
    XVI wiek
    XVII wiek
    contrafactum
    16th century
    17th century
    Źródło:
    Muzyka; 2021, 66, 1; 185-189
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Long Way to Japan – Short Way to Martyrdom: Wojciech Męciński, S.J., and His Letters in the Jesuit Roman Archives
    Długa droga do Japonii prostą drogą do męczeństwa: Wojciech Męciński SJ i jego listy w Rzymskim Archiwum Towarzystwa Jezusowego
    Autorzy:
    Danieluk, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597203.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Wojciech Męciński
    Japonia
    jezuici
    misje
    XVII wiek
    Japan
    Jesuits
    missions
    seventeenth century
    Opis:
    The Jesuit Wojciech Męciński (1598-1643) was probably the first Pole to arrive in Japan. He died in Nagasaki in circumstances that are well remembered by the recent movie by Martin Scorsese, entitled Silence. The history of the missionary is inscribed in the history of Christian ity in Japan, where Evangelization began in 1549, on the initiative of St. Francis Xavier, and which stopped with the brutal persecution in the early 17th century. The Polish Jesuit, and the story of his fellow co-religionists in Japan are known and already have their own litera ture, to which the present article is a mere contribution. Its aim is to publish Męciński’s correspondence preserved in the Roman Archives of the Society of Jesus. His original letters archived there, although known and quoted by various authors, have never been published in full, which is the purpose of the article.
    Polski jezuita Wojciech Męciński (1598-1643) to zapewne pierwszy Po lak, który dotarł do Japonii. Zginął w Nagasaki w okolicznościach, które dobrze przypomniał niedawny film Martina Scorsese Silence. Historia misjonarza wpisuję się w dzieje chrześcijaństwa w Kraju Wschodzą cego Słońca, którego ewangelizację rozpoczął w 1549 r. św. Franciszek Ksawerego, a którą zatrzymały brutalne prześladowania w początkach XVII w. Postać polskiego jezuity, jak również historia jego współbraci oraz współwyznawców w Japonii są znane i mają już własną literaturę, do której obecny artykuł jest jedynie przyczynkiem. Jego celem jest pub likacja korespondencji Męcińskiego zachowanej w Rzymskim Archi wum Towarzystwa Jezusowego. Przechowywane tam oryginalne jego listy, choć znane i cytowane przez różnych autorów, nie zostały nigdy opublikowane w całości, co jest właśnie celem artykułu.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2018, 21, 2; 89-126
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The courts of the Spanish and Austrian Habsburgs as related by Jakub Sobieski in the first half of the 17th century
    Dwory Habsburgów w relacjach Jakuba Sobieskiego z pierwszej połowy XVII wieku
    Autorzy:
    Taracha, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891895.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jakub Sobieski
    podróże
    Habsburgowie
    dwory monarsze
    XVII wiek
    travels
    the Habsburgs
    monarch courts
    17th century
    Opis:
    Jakub Sobieski, przyszły ojciec króla Jana III, to jeden z najwybitniejszych polityków polskich pierwszej połowy XVII wieku. W okresie młodości odebrał staranne wykształcenie, w ramach którego znalazły się studia zagraniczne i podróże po Europie. W latach 1611-1613 odwiedził Niemcy, Anglię, Francję, Hiszpanię, Portugalię, Włochy i Cesarstwo. Później, w roku 1638, towarzyszył królowi Władysławowi IV Wazie w drodze do Baden. Podczas obu tych wypraw prowadził zapiski, które zostały następnie wydrukowane i opublikowane. W relacjach z jego podróży szczególne miejsce zajmują opisy państw (Hiszpania i Cesarstwo) oraz dworów (Madryt i Wiedeń) rządzonych przez Habsburgów. Wiele miejsca poświecił Sobieski panującym władcom (Filip III, Maciej I oraz Ferdynand III) oraz ich otoczeniu (rodzina, dworzanie, ministrowie, duchowni, dyplomaci, służba). Przedstawił obowiązujący na dworach ceremoniał, etykietę, jak również życie religijne. Podkreślał elementy specyficzne dla dworów habsburskich, a przede wszystkim wskazał ich rolę i znaczenie w polityce europejskiej XVII wieku.
    Jakub Sobieski, the father of King Jan III, was among the most outstanding Polish politicians of the first half of the 17th century. In his youth he received a thorough education, which included studies abroad and tours around Europe. In 1611-1613 he visited Germany, England, France, Spain, Portugal, Italy and Austria. Later, in 1638, he accompanied King Władysław IV Vasa on a journey to Baden. In both cases he wrote accounts that were subsequently printed and published. Of particular significance among these recollections of European travels are his descriptions of the states (Spain and the Holy Roman Empire) and courts (Madrid and Vienna) of the Habsburgs. Sobieski sheds light on the rulers (Philip III, Matthias I and Ferdinand III) as well as their courtly entourage (family, ministers, clerks, diplomatic corps, informal circles of power and servants). He writes about how the courts functioned, their ceremonies and etiquette, and also about their religious life. He draws our attention to the specific features which distinguished Habsburg courts from the rest of Europe. Moreover, he reveals their role and general significance in 17th-century political reality.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 169-182
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eurolinguistic notes on Polish, German, Czech, Hungarian, Dutch, English, French, Italian, Spanish and Latin in Warmer’s late-17th-c. colloquy. Part 1: Representativeness and address pronouns
    Eurolingwistyczny kontekst języków polskiego, niemieckiego, czeskiego, węgierskiego, niderlandzkiego, angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego i łacińskiego w „Rozmowie” Christopherusa Warmera z końca XVII w. Część 1. Reprezentatywność i zaimki adresatywne
    Autorzy:
    Grzega, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670878.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Christopherus Warmer
    cross-linguistic
    spoken language
    17th century
    address pronouns
    representativeness
    badanie porównawcze
    język mówiony
    XVII wiek
    zaimki adresatywne
    reprezentatywność
    Opis:
    W artykule poddano jakościowej i opisowej analizie opublikowaną w 1691 roku „Rozmowę” Christopherusa Warmera. Używa się w niej dziesięciu języków: śląskiej odmiany polskiego, śląskiej odmiany niemieckiego, wschodniej odmiany czeskiego, północnej odmiany węgierskiego, flamandzkiej odmiany niderlandzkiego, północnej odmiany francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego, angielskiego i łaciny. Analiza dotyczy reprezentatywności i typowości form adresatywnych i utartych formuł zwracania się do kogoś w ekspresywnych aktach mowy. Biorąc pod uwagę biografię Warmera, zawartość książki, jej różne wersje, konwencje typograficzne oraz użycie zaimków adresatywnych (również w świetle wcześniejszych badań), można założyć, iż analizowany tekst jest reprezentatywny dla okresu między rokiem 1650 a 1680. Analiza zaimków adresatywnych prowadzi do następujących spostrzeżeń. We wszystkich językach poza niderlandzkim występuje rozróżnienie na zaimki formalne i nieformalne. W językach tych (z wyjątkiem węgierskiego) obserwujemy wzajemne, dwukierunkowe użycie zaimka formalnego między osobami dorosłymi, w gronie studentów oraz między matką i córką, a także jednokierunkowe użycie tego zaimka przez osoby niepełnoletnie płci żeńskiej w stosunku do dorosłych. Spostrzeżenia te posłużą zbadaniu innych pragmalingwistycznych aspektów tekstu Warmera, które zostaną omówione w odrębnej publikacji – drugiej części niniejszego artykułu.
    Warmer’s 1691 colloquy including ten languages – (Silesian) Polish, (Silesian) German, (eastern) Czech, (northern) Hungarian, (Flemish) Dutch, (northern) French, Italian, Spanish, English and Latin – is studied qualitatively and descriptively for representativeness and typical European character of address forms and routine formulae in expressive speech acts. Due to Warmer’s biography, the content of the book, the comparison to other versions, typographical habits, the uses of address pronouns and their comparison with prior research, the text is considered probably representative of the period from 1650 to 1680. The analysis of address pronouns reveals the following. In all vernacular languages save Dutch, there is a formal/informal address pronoun distinction. Among these languages (except Hungarian), we see the reciprocal use of the formal pronoun between all adults, between students, and between mother and daughter, and non-reciprocal use of the formal pronoun by male non-adults to adults. Based on this, the other pragmalinguistic aspects will be dealt with in the next installment, Part 2 of this study.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 111-129
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A soldier and a townsman during the Thirty Years’ War. Coexistence – Confrontation – Cooperation
    Autorzy:
    Kilian, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591021.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    17th Century
    Thirty Years´ War
    Military History
    Urban History
    Soldiers
    Violence
    XVII wiek
    wojna trzydziestoletnia
    historia wojskowości
    historia miast
    żołnierze
    przemoc
    Opis:
    The article deals with the basic issues of the relationships between soldiers and the city population during the Thirty Years' War, primarily on the basis of German special literature, which is still authoritative in this respect and at the same time confirms and complements the author's own research. Although the notion of the insurmountable ambivalence of both these social components, generally supported by countless reports of murders, robberies, rapes, physical and psychological attacks, the reality was much more colorful, and city experience with soldiers may not always have been negative. Whether it was mutual cooperation, especially on a commercial basis, or establishing friendly and family relations.
    Artykuł poświęcony jest wzajemnym powiązaniom między żołnierzami a populacją miasta podczas wojny trzydziestoletniej, głównie na podstawie niemieckiej literatury przedmiotu, która potwierdza i uzupełnia własne badania autora. Chociaż zazwyczaj funkcjonuje obraz wrogości obu tych grup społecznych, potwierdzony przez rozliczne raporty morderstw, rozbojów, gwałtów, przemocy fizycznej i psychicznej, to jednak rzeczywistość była dużo bardziej barwna, a doświadczenie miasta z wojskiem nie zawsze musiało być negatywne. Mogła to być wzajemna współpraca, szczególnie na niwie handlowej,a nawet stosunki przyjazne i rodzinne.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 41-60
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Language Contact Between Lithuanian and Polish in the Historical Anthroponymy of Kėdainiai Town of the Seventeenth and Eighteenth Centuries
    Litewsko-polskie kontakty językowe w historycznej antroponimii siedemnasto- i osiemnastowiecznych Kiejdan
    Autorzy:
    Ragauskaitė, Alma
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38453057.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Kiejdany
    XVII–XVIII wiek
    mieszkańcy Kiejdan
    nazwiska
    polonizacja
    Kėdainiai
    17th–18th centuries
    Kėdainiai residents
    surnames
    Polonisation
    Opis:
    This article presents Lithuanian naming trends specific to residents of Kėdainiai in the seventeenth and eighteenth centuries, underlining characteristic cases of Polonisation of their personal names and the most significant factors that affected the recording of anthroponyms in town books. Historical records from the seventeenth and eighteenth centuries (24 Kėdainiai register books from 1623–1799) were used to extract 505 cases of names of Kėdainiai residents. For comparison, the study also considers examples from the 1752–1799 register of christenings kept by St George’s Church of Kėdainiai Parish. The sources under consideration mostly relied on the binary nomination model (using a name and a surname or a personal name that performed the function of the latter), where the first component was a Christian name written in Polish or Latin. In seventeenth-century records, surnames were Polonised: obvious cases of phonetic alterations were noted, some surnames had no endings, some Lithuanian patronymic and diminutive suffixes were replaced with Slavic suffixes, and Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were added to names without suffixes. However, the Slavicisation of anthroponyms particular to Kėdainiai residents in the seventeenth century was not very intense due to extralinguistic and historical circumstances. In the Grand Duchy of Lithuania, the town of Kėdainiai was a Reformist centre of Lithuanianness, and the Lithuanian language was used in the public life of the town. This element of Lithuanianness can also be noticed in the analysed historical sources. Anthroponyms were mostly Polonised in Kėdainiai register books from the eighteenth century. Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were predominant in this period.
    Niniejszy artykuł omawia litewskie tendencje antroponimiczne charakterystyczne dla mieszkańców Kiejdan w XVII i XVIII wieku, podkreślając charakterystyczne przypadki polonizacji oraz najistotniejsze czynniki, które wpłynęły na zapis antroponimów w księgach miejskich. Z siedemnasto- i osiemnastowiecznych zapisów (24 księgi miejskie z lat 1623–1799) wyekstrahowano 505 przypadków nazwisk mieszkańców Kiejdan. Dla porównania, w opracowaniu uwzględniono również przykłady z księgi chrztów z lat 1752–1799, prowadzonej przez kościół parafialny św. Jerzego w Kiejdanach. W omawianych zapisach źródłowych stosowano głównie antroponimy o modelu dwuczłonowym (użycie imienia i nazwiska lub imienia, które pełniło funkcję nazwiska), gdzie pierwszym elementem było imię chrzestne zapisywane po polsku lub po łacinie. W zapisach siedemnastowiecznych nazwiska polonizowano: odnotowano oczywiste przypadki zmian fonetycznych, niektóre nazwiska nie miały końcówek, niektóre litewskie przyrostki patronimiczne i deminutywne zastępowano przyrostkami słowiańskimi, słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz dodawano do nazwisk, które nie miały przyrostków. Mimo że slawizacja antroponimów była charakterystyczna dla Kiejdan w XVII wieku, nie była jednak szczególnie intensywna ze względu na uwarunkowania pozajęzykowe i historyczne. Kiejdany były ośrodkiem reformacji i litewskości, który posługiwał się językiem litewskim w życiu publicznym miasta. Ten element litewskości można również dostrzec w analizowanych źródłach historycznych. W księgach kiejdańskich z XVIII wieku antroponimy występują przeważnie w formach spolszczonych. W tym okresie dominowały słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Haec foecunda magnorum virorum parens Academia Cracoviensis.” A History of the Jagiellonian University in Academic Panegyrics for Krakow Bishops in the 1st half of the 17th Century
    „Haec foecunda magnorum virorum parens Academia Cracoviensis”. Historia Uniwersytetu Krakowskiego w akademickich panegirykach dla biskupów krakowskich w I połowie XVII wieku
    Autorzy:
    Zdanek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11347091.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    17th century
    University of Cracow
    Cracow bishops
    university historiography
    cultural memory
    academic prints
    occasional literature
    panegyrics
    XVII wiek
    Uniwersytet Krakowski
    biskupi krakowscy
    historiografia uniwersytecka
    kultura pamięci
    druki akademickie
    literatura okolicznościowa
    panegiryki
    Opis:
    In 15th–16th centuries, Krakow University developed fundamental elements of its memory culture and historical awareness. In the first half of the 17th century, the Krakow academic community strengthened its message concerning its past. Occasional literature, in particular panegyrics, was a particularly important medium of this message. Numerous academic prints were dedicated to Krakow bishops, since they were the University’s chancellors, and frequently its alumni and supporters, while the University itself was one of the key institutions in the diocese, closely related to the Church. The panegyrics were created mostly to celebrate the award of bishopric, a ceremonial entrance of a bishop to the city, an ingress to the Wawel Cathedral or were written in the event of death and the funeral. Seven bishops ruled the diocese in the analyzed period. In that time, university professors and students dedicated a total of 65 panegyrics to them, of which 43 contained references to the University’s past. Panegyrics were a medium of the University’s institutionalized memory culture. Key facts and persons mentioned in the works include: the foundation of 1400, founder King Władysław Jagiełło, House of Jagiellon as the dynasty of founders and representatives of the golden age in the University’s history, Jan Kanty – a revered professor of theology (deceased in 1473) as an exemplary lecturer and patron of the University, as well as catalogues of renowned professors and alumni of the University. The catalogues were in fact lists of surnames, and they were supplied as anevidence of the University’s long history and service to the society, the country,and the Church.
    Uniwersytet Krakowski w XV-XVI w. wypracował fundamentalne elementy swojej kultury pamięci i świadomości historycznej. W I połowie XVII w. krakowskie środowisko akademickie wzmocniło przekaz dotyczący swojej przeszłości. Bardzo ważnym medium tego oddziaływania była literatura okolicznościowa, a zwłaszcza panegiryki. Liczne druki akademickie poświęcano biskupom krakowskim, ponieważ byli oni kanclerzami uniwersytetu, a często jego wychowankami i mecenasami, uniwersytet zaś był jedną z najważniejszych instytucji diecezji, mocno związaną z Kościołem. Panegiryki takie powstawały głównie z okazji nadania biskupstwa, uroczystego wjazdu biskupów do miasta i ingresu do katedry wawelskiej oraz z racji śmierci i pogrzebu. W analizowanym okresie diecezją rządziło siedmiu biskupów. W tym czasie profesorowie i studenci uniwersytetu dedykowali im 65 panegiryków, z których 43 utwory zawierały treści i nawiązania z przeszłości uniwersyteckiej. Panegiryki były nośnikiem zinstytuzjonalizowanej uniwersyteckiej kultury pamięci. Głównymi figurami tej pamięci były: fundacja 1400 roku, fundator król Władysław Jagiełło, dynastia Jagiellonów jako dynastia fundatorów i reprezentantów złotego wieku w dziejach uniwersytetu, otoczony kultem profesor teologii Jan Kanty (zm. 1473) jako wzorzec profesora i patron uniwersytetu oraz katalogi sławnych profesorów i wychowanków uniwersytetu. Katalogi te miały formę wyliczania nazwisk, a przytaczano je jako dowód żywotności i zasług uniwersytetu dla społeczeństwa,państwa i Kościoła.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2020, 26, 2; 9-38
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    For the good of the Commonwealth or the individual. Supplications and letters of the crown and Lithuanian nobles for the general sejmik of royal Prussia in the second half of 17th century
    O dobro Rzeczypospolitej czy własne. Supliki i listy szlachty koronnej i litewskiej na sejmik generalny Prus Królewskich w drugiej połowie XVII stulecia
    Autorzy:
    Achremczyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365585.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Epistolography
    Royal Prussia
    General Sejmik of Royal Prussia
    Crown
    and Lithuanian Nobility
    XVIIth Century
    epistolografia
    Prusy Królewskie
    sejmik generalny Prus Królewskich
    szlachta koronna i litewska
    wiek XVII
    Opis:
    Obrady sejmiku generalnego Prus Królewskich przyciągały uwagę mieszkańców Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po wojnach szwedzkich w Prusach Królewskich zaczęła coraz liczniej osiadać szlachta koronna a magnateria sięgać po starostwa i urzędy. W związku z tym szlachta koronna przede wszystkim zaczęła zabiegać o nadanie pruskiego obywatelstwa czyli indygenatu. Szukała zatem poparcia na sejmikach powiatowych, wojewódzkich a przede wszystkim na sejmikach generalnych. Wierzono, iż prośby listowne a czasami osobisty przyjazd na sejmik generalny okażą się skuteczne. Korespondencji sejmikowej mimo, że spaliło się toruńskie archiwum stanowe zachowało się dużo. Tylko w gdańskim archiwum naliczono 364 listów i suplik skierowanych na sejmiki generalne. Udało się ustalić 364 suplik i listów nadesłanych na adres stanów Prus Królewskich czyli do zgromadzo�nych na sejmiku generalnym. Najwięcej zachowało się suplik szlacheckich, 45% całej sejmikowej korespondencji oficjalnej, 166 listów szlachty i magnaterii zarówno koronnej jak i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dużo suplik przysyłali duchowni – biskupi, przełożeni zakonów, księżą świeccy, 21% korespondencji to listy duchownych (75 listów). Sporo pism na sejmik generalny kierowały małe miasta Prus Królewskich zwłaszcza, gdy zostały odsunięte od obrad sejmikowych. Małe miasta przysłały 39 listów i suplik – 11% całej oficjalnej sejmikowej korespondencji. O wsparcie sejmiku generalnego zwracali się też chłopi głównie z Żuław Malborskich, zachowały się 24 supliki chłopskie – 7% korespondencji.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2020, 310, 4; 497-528
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanisław Wojeński’s Way to the Episcopal Mitre. The Adventurous Church Career of the Son of the Rector of the Cracow Academy
    Stanisława Wojeńskiego droga do biskupiej infuły. Perypetie kościelnej kariery syna rektora Akademii Krakowskiej
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof R.
    Krośniak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179640.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
    Tematy:
    biography of Stanisław Wojeński (ca. 1613–1680)
    Catholic episcopate of the Polish--Lithuanian Commonwealth in the 17th century
    information processes for bishops
    Polonica in the Vatican Archives
    Stanisław Wojeński (ok. 1613–1680) – biografia
    episkopat katolicki Rzeczypospolitej Obojga Narodów – XVII wiek
    procesy informacyjne na biskupstwa
    polonica w Archiwum Watykańskim
    Opis:
    Do wyróżniających, choć dziś już zapomnianych postaci życia kościelnego i politycznego doby panowania króla Jana III Sobieskiego, zaliczyć należy biskupa kamienieckiego z lat 1680–1685 Stanisława Wojeńskiego, autora drukowanej relacji z walk polsko-tureckich w roku 1684. Syn rektora Akademii Krakowskiej, wykształcony w Polsce, Rzeszy i Italii, już od czasów króla Jana II Kazimierza zaangażowany w działalność dyplomatyczną, kanonik katedry krakowskiej i archidiakon kapituły kolegiackiej w Pilicy, nominację ze strony monarchy na pozostającą wtedy pod panowaniem tureckim stolicę biskupią w Kamieńcu Podolskim uzyskał jeszcze w początkach roku 1677, wszakże na otrzymanie papieskiego zatwierdzenia musiał oczekiwać aż trzy lata. Zaważyła na tym nie tylko ówczesna sytuacja geopolityczna diecezji kamienieckiej, której terytorium zostało przejściowo utracone przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów, ale również względy natury personalnej. Został on bowiem oskarżony przed nuncjuszem apostolskim w Warszawie, a następnie także bezpośrednio w Kurii Rzymskiej, o nekromancję, brak osobistej pobożności, zaangażowanie w antycesarską opozycję na Węgrzech (zarazem też wchodzącej ówcześnie w skład ziem Korony św. Stefana dzisiejszej Słowacji), wreszcie też o dokonane z premedytacją zafałszowanie własnego rodowodu, w rzeczywistości nieszlacheckiego, celem zapewnienia sobie otwartej drogi do osiągnięcia wysokich godności kościelnych, spośród których to zarzutów przynajmniej ów ostatni odpowiadał prawdzie (przodkowie S. Wojeńskiego byli bowiem mieszczanami w Kościanie w Wielkopolsce). Ponieważ z jednej strony czynnikiem sprawczym wysunięcia owych oskarżeń był ordynariusz krakowski Andrzej Trzebicki, z drugiej wszakże dwór monarszy (na czele z samym królem Janem III Sobieskim) okazał nieustępliwość i nie zaniechał forsowania odnośnej kandydatury, w Rzymie długo zwlekano z podjęciem ostatecznej decyzji – do momentu, kiedy zmarł wyżej wspomniany biskup Krakowa (1679). Niniejszy artykuł ukazuje najważniejsze odsłony tej nietypowej, gdy chodzi o obsadzanie stolic biskupich w XVII-wiecznym państwie polsko-litewskim, sprawy, spożytkowując niewykorzystane dotychczas pod tym kątem materiały z Archiwum Watykańskiego (Archivio Segreto Vaticano).
    Źródło:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2020, Special Issue; 175-230
    0006-3940
    2450-0410
    Pojawia się w:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
    Autorzy:
    Wojtucki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Silesia
    Thirty Years’ War
    executioner
    theft
    murder
    homicide
    soldiers
    looting
    conflict
    17th century
    serial killers
    witchcraft
    posthumous magic
    gallows
    execution
    przestępczość
    Śląsk
    wojna trzydziestoletnia
    kat
    kradzież
    zabójstwo
    morderstwo
    żołnierze
    grabież
    konflikt
    wiek XVII
    seryjni mordercy
    czary
    magia posthuma
    szubienica
    egzekucja
    Opis:
    Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
    It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies