Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Racjonalizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Ajdukiewicz: granice racjonalizmu
    Autorzy:
    Jedynak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705744.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    racjonalizm
    kryteria racjonalności
    komunikowalność
    intersubiektywna sprawdzalność
    bezpośrednie doświadczenie
    uczucia
    Opis:
    Ajdukiewicz opowiadał się za szerokim racjonalizmem. Jako dwa podstawo-we kryteria racjonalności przekonań wymieniał ich komunikowalnosc i inter-subiektywną sprawdzalność. Jednak czasem zdaje się on akceptować pewne szczególne kroki poznawcze, nieracjonalne w powyższym sensie. 1) Neopozy-tywistyczną eliminację metafizyki uważał za zbyt radykalną. 2) Nauki empi-ryczne wspierają się na bezpośrednim doświadczeniu, które jest, jego zdaniem, subiektywne i niepowtarzalne. 3) W aksjologii przypisywał poznawczą rolę uczuciom. 4) W póznych pogłdach uznał, że mowa nie jest wyczerpujacym środkiem komunikacji myśli. We wszystkich tych punktach warunkiem pod-jęcia racjonalnej działalności poznawczej okazuje się uprzednie ustępstwo na rzecz zaakceptowania kroków irracjonalnych, jednak w granicach kontrolowa-nych przez rozum.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 365-380
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Christ and the Perfection of Creation in Schleiermachers Dogmatic Theology
    Chrystus i doskonałość stworzenia w teologii dogmatycznej Schleiermachera
    Autorzy:
    Vander Schel, Kevin M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037791.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Schleiermacher
    chrystologia
    łaska
    historia
    racjonalizm
    Christology
    supernatural
    grace
    history
    rationalism
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę nowego odczytania roli odkupienia realizowanego przez Chrystusa w historii i świecie natury. Koncepcja teologiczna Friedricha Schleiermachera jest źródłem licznych kontrowersji i dyskusji, z uwagi na jego rozumienie nadprzyrodzonego i objawionego charakteru Jezusa Chrystusa poprzez silne akcentowanie roli uczucia (Gefühl) oraz religijnej podmiotowości w refleksji teologicznej. W kontraście do powyższej opinii, artykuł stanowi próbę odzyskania unikalnego spojrzenia Schleiermachera na chrystologię poprzez skoncentrowanie się na powracającym temacie „supernatural-becoming-natural”. Objawienie się i rola zbawcza Chrystusa nie oznacza dla niego ani absolutnej nadprzyrodzoności, ani absolutnej przyrodzoności. Schleiermacher opisuje Jezusa Chrystusa jako inaugurującego decydujący i nieprzekraczalny wpływ na historię, a jednocześnie taki, który pośredniczy w świecie przyrody, nie naruszając jej autonomii, aby doprowadzić´ ją do transformacji ludzkiej historii od wewnątrz. Jest to zasadniczy ruch w kierunku doskonalenia i dopełnienia świata i historii.
    To many of his critics, Schleiermacher’s Christology signals an explicit weakness in his theological system, as his emphasis on religious feeling and subjectivity seems to undermine any claims of the distinctive revelatory or supernatural character of Jesus Christ. This essay by contrast underscores both the originality Schleiermacher’s understanding of Christ in history and its centrality to his overall thought by attending to the subtle theme of the “supernatural-becoming-natural” in his Glaubenslehre and Christliche Sittenlehre. Here the appearance of Christ yields a transformative influence that operates within natural and historical processes, inaugurating the reign of God that does not abolish the natural world but draws creation to its completed perfection.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 2; 47-67
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozum w filozofii średniowiecznej
    Autorzy:
    Chmiel, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643950.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Rationalismus
    Verstand
    Mittelalter
    medieval philosophy
    rationalism
    reason
    theology
    racjonalizm
    rozum
    średniowiecze
    Opis:
    Der Artikel bespricht grundlegende Aspekte der mittelalterlichen Auffassung des theoretischen Verstandes. Der Hauptakzent wurde auf die Beziehung zwischen dem Verstand als der autonomen Erkenntniskraft und der Autorität der Kirche, des Glaubens und der Theologie gelegt. Die Autonomie des Verstandes in der mittelalterlichen Philosophie beruhte nicht auf ihrer absoluten Unabhängigkeit von den erwähnten Autoritäten, sondern verwirklichte sich im Bereich des unter ihrem Einfluss geformten religiösen Denkens. Die Glaubensdogmen wurden im Mittelalter nicht als „äußere“, aufgezwungene Beschränkungen der Rationalität der Forschung betrachtet, die von allein die Überschreitung und die Anfechtung religiöser Wahrheiten anstreben sollte, sondern als ein Rahmen, der den Umfang und die Ziele der möglichen Forschung bestimmte. In Konfliktsituationen unterlagen die Philosophen keinesfalls passiv den Autoritäten, sondern sie griffen zu gewissen Maßnahmen, die es ihnen erlaubten, kontroverse Thesen zu unterrichten, ohne in Konflikt mit kirchlichen Institutionen zu geraten. Die Abweichungen in der Beurteilung der Rationalität von Historikern ergeben sich vor allem daraus, dass die Rationalitätsvorstellungen der Aufklärungszeit auf frühere Jahrhunderte übertragen werden.
    The purpouse of this paper is to examine main factors determining the medieval understanding of reason and explain differences among contemporary historians in their evaluation of medieval rationalism. According to this interpretation proper characteristic of scholastic thought should take into account teleological orientation of medieval culture. Religious faith and revelation were considered by most of philosophers not as external authority but rather as a internal ,,frame” which settled either aim and boundaries for rational investigations. This ,,frame” appoined by revelation pointed out scope not only for philosophical investigations but organised whole medieval culture providing its unity. Medieval reason was independent within this theological limitations in a similar manner as contemporary analitic philosophy is independent from science and scientific rationalism. Contemporary criticism toward medieval rationalism is caused by transposition of Enlighment's criterions of rationality on medieval thought.
    W artykule omawiam zasadnicze aspekty średniowiecznego pojmowania natury rozumu teoretycznego. Główny nacisk położony został na relację między rozumem jako autonomiczną władzą poznawczą a autorytetami Kościoła, wiary i teologii. Autonomia rozumu w filozofii średniowiecznej nie polegała na jej absolutnej niezależności od wspomnianych autorytetów, ale realizowała się w obrębie myślenia religijnego ukształtowanego pod ich wpływem. Dogmaty wiary nie są w wiekach średnich postrzegane jako ,,zewnętrzne” i narzucone ograniczenia dla racjonalności dociekań, które same z siebie miałyby dążyć do przekroczenia i podważenia prawd religijnych, ale jako ramy wyznaczające zakres i cele możliwych dociekań. W sytuacjach konfliktów filozofowie nie poddawali się biernie autorytetom, lecz uciekali się do szeregu zabiegów pozwalających im nauczać kontrowersyjnych tez filozoficznych bez popadania w konflikt z instytucjami kościelnymi. Rozbieżność w ocenie racjonalności pojawiające się wśród historyków wynikają przede wszystkim z przenoszenia kanonów racjonalności właściwych dla myśli Oświecenia na wieki wcześniejsze.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2013, 7
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Cartesianism and Anti-Cartesianism of Locke’s Concept of Personal Identity
    Kartezjanizm i antykartezjanizm locke’owskiej koncepcji tożsamości osobowej
    Autorzy:
    Grzeliński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791104.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    René Descartes
    Kartezjusz
    John Locke
    tożsamość osobowa
    racjonalizm
    empiryzm
    personal identity
    rationalism
    empiricism
    Opis:
    Niniejszy artykuł koncentruje się na zależnościach pomiędzy Locke’owskim i kartezjańskim pojmowaniem tożsamości osobowej. Wbrew częstym odczytaniom, różnica pomiędzy nimi nie daje się sprowadzić do prostego przeciwstawienia substancjalizmu i empiryzmu. Locke nie rezygnuje ze stanowiska substancjalistycznego, jednakże rozgranicza dwie sfery — naturalnego, bazującego na doświadczeniu poznania oraz filozoficznych spekulacji, w których stara się przedstawić racjonalną i zgodną ze swym programem epistemologicznym interpretację dogmatów religijnych. Krytyka Locke’a dotyczy możliwości istnienia rzeczy myślącej jako substancji istniejącej niezależnie od ciała, natomiast rozbudowaniu w stosunku do filozofii kartezjańskiej ulega opis różnicowania się doświadczenia i ludzkiej subiektywności, zaś pojęcie tożsamości osobowej zyskuje eksplikację na czterech uzupełniających się poziomach: psychologicznym, biologicznym, społeczno-prawnym i religijnym.
    This article focuses on the relationship between the conceptions of personal identity presented by Descartes and by Locke. Contrary to common readings, I claim that the difference between them cannot be reduced to a simple contrast between rational substantialism and genetic empiricism. Locke does not resign from the substantialist position but delimits the two spheres: natural cognition with its foundation in experience and philosophical speculations, in which he tries to present a rational interpretation of religious dogmas which is consistent with his epistemological programme. Locke’s criticism is directed against the Cartesian notion of a thinking thing as a substance independent of the body and his description of the differentiation of experience and his depiction of human subjectivity is expanded in relation to Cartesian philosophy: personal identity gains explication at four complementary levels: psychological, biological, socio-legal, and religious.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 195-212
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philozophizing by Bogusław Wolniewicz
    Filozofowanie Bogusława Wolniewicza
    Autorzy:
    Stanisławek, Jędrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097439.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Bogusław Wolniewicz
    philosophizing
    metaphilosophy
    rationalism
    teaching the philosophy
    filozofowanie
    metafilozofia
    racjonalizm
    nauczanie filozofii
    Opis:
    Autor przedstawia sposób filozofowania Bogusława Wolniewicza. Kolejno omawia źródła jego filozofowania, cele, jakie sobie stawiał, jego racjonalizm oraz metodę unaukowienia filozofii, jego odniesienie do historii filozofii i filozofii merytorycznej, sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych, a na koniec pracę nad tekstem. Te prezentację w wielu punktach wzbogaca o elementy metafilozofii własnego autorstwa.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 223-238
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Common Sense in Science
    Autorzy:
    Przybył, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426765.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    common sense
    science
    philosophy
    Michał Heller
    critical rationalism
    zdrowy rozsądek
    nauka
    filozofia
    krytyczny racjonalizm
    Opis:
    Common sense is an ability common to all people and it is related to right judges based on correct perception. These elements are very important in science too, so common sense could be a universal method of dialog among different disciplines. Critical rationalism of Karl Popper, as a method of verification theories, is a reflection about human perception, it is the way to know the truth and it is objective judging. Polish philosopher Michał Heller points out a characteristics which are necessary to be a good scientist and philosopher: self‑criticism, objectivism, and discipline in thinking etc., which are common with Popper’s idea. The aim of this article is to show that Heller’s critical rationalism is commonsensical way of practicing science and philosophy.
    Zdrowy rozsądek jest zdolnością wspólną dla wszystkich ludzi i jest związany z właściwymi sądami opartymi na poprawnym poznaniu. Te elementy są również bardzo ważne w nauce, więc zdrowy rozsądek może być uniwersalną metodą dialogu pomiędzy różnymi dyscyplinami. Krytyczny racjonalizm Karla Poppera jako metoda weryfikacji teorii jest refleksją nad ludzkim poznaniem, sposobem poznawania prawdy i obiektywnym osądzaniem. Polski filozof Michał Heller wskazuje kilka cech charakteru, które są konieczne, by być dobrym naukowcem lub filozofem i które są wspólne z ideą Poppera: samokrytycyzm, obiektywizm, dyscyplina w myśleniu itd. Celem tego artykułu jest pokazanie, że krytyczny racjonalizm Hellera jest zdroworozsądkowym sposobem uprawiania nauki i filozofii.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2017, 45
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The natural need for religion and a minimum of Christianity
    O naturalnej potrzebie religii i minimum chrześcijaństwa
    Autorzy:
    Głąb, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097281.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Bogusław Wolniewicz
    religion
    Christianity
    death
    euthanasia
    tychistic rationalism
    religia
    chrześcijaństwo
    śmierć
    eutanazja
    racjonalizm tychiczny
    Opis:
    W niniejszym tekście autorka próbuje rozwikłać paradoks ukryty w stwierdzeniu Bogusława Wolniewicza, który określał się jako „rzymski katolik niewierzący”. Najpierw zostaje ukazane, (1) w jaki sposób Wolniewicz rozumiał źródła religii, następnie (2) jak określał „minimum” chrześcijaństwa. Autorka zastanawia się, (3) czy można pogodzić jego tak wyraziste poglądy na temat eutanazji z nauką Kościoła oraz (4) etyką ewangeliczną. Na koniec (5) autorka szuka zbieżności między racjonalizmem tychicznym Wolniewicza a chrześcijaństwem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 393-408
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Plastic expression of modern and neo-classical architecture of Odessa. On examples of Odessa revenue houses built between 1910 and 1914
    Autorzy:
    Polonskaya, O. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107101.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    Modernism
    rational Modern
    Neoclassicism
    plastic expression of architecture
    modernizm
    racjonalizm nowoczesny
    neoklasycyzm
    plastyczna ekspresja architektury
    Opis:
    The objective of the paper is to show the general formal principles in the Modern and Neoclassical architectural styles based on the examples of Odessa’s architecture of the early 20th century. The article provides an analysis of the plastic expression of Revenue Houses built at the beginning of 20th century. Two Revenue Houses were the subject of detailed analysis – Chernigov and Shestopal’s Revenue House built in1912, designed by Leonid M. Chernigov; and the Karaim Society’s Revenue House, by architect: A. S. Pampulov built in 1913. The parallel existence of two architectural styles, namely Modernism and Neoclassicism, at the beginning of the 20th century, allows to formulate certain formal principles. The analysis of exemplary Revenue Houses enabled to determine the formal principles belonging to the functional-constructive, the artistic-tectonic and the decorative-symbolic decoration. In addition, the impact of Modern style on neoclassical style was established. Despite formal stylistic contradictions and lack of homogeneity of forms and shapes in architecture of different stylistic schools the same formal principles are applied, which allows one to date a building to one epoch, a certain historical period of architecture’s development.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2017, 4; 109-113
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Essentials of Wolniewicz’s thought
    Myśl Wolniewicza. Zrąb systemu
    Autorzy:
    Okołowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097308.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Bogusław Wolniewicz
    system
    metaphysics
    rationalism
    pessimism
    human nature
    values
    metafizyka
    racjonalizm
    pesymizm
    natura ludzka
    wartości
    Opis:
    W pismach Bogusława Wolniewicza tkwi filozoficzny system. Należy go wydobyć – poprzez rekompozycję dzieła, które jawi się jako rozdrobnione na 600 publikacji i audycji. Jest to system typu pitagorejsko-manichejskiego, albo mówiąc inaczej, leibnizjańsko-augustyńskiego. Profesor określał swoją filozofię merytorycznie jako racjonalizm tychiczny. Głosi on, że światem i człowiekiem włada los (zwłaszcza natura ludzka, z rysem także diabelskim), a rozum – pozwalający dzięki logice świat odwzorować – świadom jest swej znikomości wobec świata bezkresu. Stanowisko takie pozostaje w myśli współczesnej rzadkością, choć nie jest nią w skali dziejów; jest w wyraźnej opozycji do dominujących dziś racjonalizmu scjentystycznego i irracjonalizmu. Z tego powodu – tj. bezsensowności wielu swych tez dla oponentów – niewidoczna staje się spójność logiczna i ekstensywność zakresowa, składające się na system filozoficzny Wolniewicza.Fundamentem systemu Wolniewicza jest metafizyka sytuacji, wzięta od Wittgensteina, chociaż znacznie rozbudowana. To rozbudowanie nie stanowi wszak największego osiągnięcia Wolniewicza. Metafizyka sytuacji to organon – narzędzie myślenia tylko, służące wydobyciu najistotniejszych i najbardziej skrytych prawd o świecie. Dzięki niemu i nowoczesnej logice styl myślowy Wolniewicza szerszy jest od tradycyjnych: na przykład, mieści w sobie zarówno chrześcijańską aksjologię i antropologię, jak i socjologię Marksa. Budzi to zdziwienie i opór myślących zachowawczo, a nie powinno. „Prawda zawsze zgadza się z prawdą” – mówi Wolniewicz. U Wolniewicza liczy się cały system, a w nim głównie obiektywistyczna i absolutystyczna filozofia wartości oraz pesymistyczna filozofia człowieka (obie chrześcijańskiej proweniencji). System Wolniewicza można sobie wyobrażać na podobieństwo katedry o wielu wieżach, konsekwentnie budowanej przez niemal 70 lat z licznych i precyzyjnych tez. Główne wieże – to ontologiczno- teologiczna, antropologiczna i aksjologiczna (filozofii praktycznej, objawiająca powinności człowieka); pozostałe kilkanaście mniejszych odpowiadałoby subdyscyplinom – jak epistemologia, filozofia kultury, filozofia religii, estetyka itp. Da się powiedzieć krótko: metafizyczność filozofii Wolniewicza sprowadza się do uznawania wybranych klasycznych oraz formułowania oryginalnych własnych sądów syntetycznych a priori. Zawarte są one w strukturze logicznej języka, a język – w strukturze ludzkiego genotypu (DNA). Do najogólniejszych prawd o świecie można zatem dotrzeć by continuous thinking, chociaż to przywilej szczególnego geniuszu. Oryginalność i wielkość Bogusława Wolniewicza leżą w jego systemie; należy on do koryfeuszy rozumu teoretycznego i zarazem rozumu praktycznego swojej epoki.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 239-266
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gottfried Wilhelm Leibniz: An Intellectual Portrait
    Gottfried Wilhelm Leibniz: Portret intelektualny
    Autorzy:
    Gut, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488411.pdf
    Data publikacji:
    2017-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    rationalism
    pluralism
    monad
    theism
    Gottfried Wilhelm Leibniz
    modern philosophy
    filozofia nowożytna
    racjonalizm
    pluralizm
    monada
    teizm
    Opis:
    The aim of this paper is to set out the following: firstly, the most important facts from Leibniz’s biography; secondly, the position of Leibniz’s philosophy within the philosophical thought of the 17th century; thirdly, the diverse ways to explicate Leibniz’s philosophical thought that are still in use in literature today; fourthly, basic features which define the general spirit as well as the methods of Leibniz’s philosophizing.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, po pierwsze, najistotniejszych faktów z bio¬gra¬fii Leibniza; po drugie, miejsca filozofii Leibniza w ramach myśli filozoficznej wieku XVII; po trze¬cie, głównych trendów interpretacyjnych jego pism, czynnych do dzisiaj w literaturze histo¬rycznofilozoficznej; po czwarte, podstawowych cech, które określą zarówno postawę filozoficzną Leibniza, jak też przyjęty przezeń sposób filozofowania.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 2; 5-21
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kierkegaard On Descartes: Doubt as a Prefiguration of Existential Despair
    Kierkegaard o Kartezjuszu. Wątpienie jako prefiguracja egzystencjalnej rozpaczy
    Autorzy:
    Kupś, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097302.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Søren Kierkegaard
    Kartezjusz
    wątpienie
    rozpacz
    racjonalizm
    sceptycyzm
    nieskończona rezygnacja
    Descartes
    doubt
    despair
    rationalism
    scepticism
    infinite resignation
    Opis:
    In his early, unfinished essay entitled Johannes Climacus, or De omnibus dubitandum est, Søren Kierkegaard enters into a polemic with Hegel’s interpretation of the methodic Cartesian doubt. Kierkegaard questions the philosophical absolutism of Cartesian scepticism and his methodological universalism. For the first time in Kierkegaard’s writings, the sphere of speculation (thinking) is confronted with personal involvement (will). Kierkegaard never published this work (it came out posthumously), and did not make any direct reference to Descartes in the same form ever again. However, certain subjects and themes remained: doubt (contrasted with despair) and the alias (Johannes Climacus), used when writing that early essay.
    We swoim wczesnym, nieukończonym eseju zatytułowanym Johannes Climacus albo De omnibus dubitandum est Søren Kierkegaard wdaje się w polemikę z Heglowską interpretacją metodycznego Kartezjańskiego wątpienia. Kierkegaard kwestionuje filozoficzny absolutyzm Kartezjańskiego sceptycyzmu i jego metodologiczny uniwersalizm. Po raz pierwszy w pismach Kierkegaarda sfera spekulacji (myślenia) zostaje skonfrontowana z osobistym zaangażowaniem (wolą). Kierkegaard nigdy nie opublikował tego dzieła (wydano je pośmiertnie) i nigdy więcej nie odniósł się bezpośrednio do Kartezjusza w tej samej formie. Pozostały jednak pewne tematy i wątki: zwątpienie (przeciwstawione rozpaczy) i pseudonim (Johannes Climacus) używany podczas pisania tego wczesnego eseju.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 23-34
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aleksandr Koval’kov: between orthodoxy and masonry
    Александр Ковальков: между православием и масонством
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969727.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Koval’kov
    Lopukhin
    masonry
    salvation
    rationality
    Orthodoxy
    Kowalkow
    Łopuchin
    masoneria
    zbawienie
    racjonalizm
    Prawosławie
    Ковальков
    Лопухин
    масонство
    спасение
    рациональность
    Православие
    Opis:
    Александр Ковальков был государственным чиновником в XIX в. в России, который очень интересовался богословскими вопросами, и выразил свои взгляды в четырех опубликованных им книгах. Его убеждения обобщены в утверждении, что истинное христианство заключается во внутреннем обращении, чистой любви, истинной вере и покаянии. Он описал трудный и продолжительный путь к духовному возрождению. Хотя он сильно подчеркивал внутреннюю жизнь веры, он также нашел место в духовной жизни для церкви, ее традиции и ее обрядов. Человеческий разум, по его мнению, отрицательно влияет на человека, поскольку он только привел к падению. Пытаясь найти богословские основы для своей духовности, Ковальков обратился к масонству, пытаясь сделать христианство в масонском образе.
    Źródło:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 3; 71-82
    1731-982X
    Pojawia się w:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johann Crell on Religious Tolerance and Salvation
    Jan Crell o tolerancji religijnej i zbawieniu
    Autorzy:
    Iwanicki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232609.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Crell
    socynianizm
    tolerancja religijna
    praktycyzm
    minimalizm doktrynalny
    racjonalizm religijny
    Johann Crell
    Socinianism
    religious tolerance
    practicalism
    doctrinal minimalism
    religious rationalism
    Opis:
    The essay discusses the defense of religious tolerance presented in Johann Crell’s treatise On Freedom of Conscience, pointing to the tension between Christian exclusivism on the one hand and religious practicalism and rationalism on the other inherent in Crell’s views. This tension can be resolved by adopting theistic minimalism or extreme practicalism.
    Autor omawia obronę tolerancji religijnej podjętą w dziele Jana Crella O wolności sumienia, wskazując na pewne napięcie w poglądach Crella między jego ekskluzywizmem chrześcijańskim a religijnym praktycyzmem i racjonalizmem. Istnieje kilka różnych sposobów usunięcia wskazanej trudności, między innymi poprzez przyjęcie minimalizmu teistycznego lub skrajnego praktycyzmu.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 143-165
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eliminacja etyki a realizm racji
    Autorzy:
    Saja, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705365.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    metaetyka
    antyrealizm etyczny
    etyczny rewizjonizm
    etyczny racjonalizm,realizm racji moralnych
    teoria globalnego błędu
    eliminatywizm,J. Mackie
    I. Hinckfuss
    R. Garner
    R. Joyce
    Opis:
    Antyrealizm etyczny reprezentowany jest obecnie przez około 30% filozofów analitycznych. Podzielają oni przekonanie, że nie istnieją moralne własności, fakty czy wartości. Przez długi okres rozwijany był on zwłaszcza przez akognitywistów. Jednak od czasu publikacji książki J. Mackiego Ethics. Inventingright and wrong (1977) antyrealistyczny sceptycyzm został zradykalizowany, przybierając także formę teorii globalnego błędu. Przyjęcie powyższego przekonania prowadzi do trzech strategii postępowania: 1. fikcjonalizmu asertorycznego (J. Mackie), 2. fikcjonalizmu nieasertorycznego (R. Joyce) oraz 3. eliminatywizmu (I. Hinckfuss i R. Garner). W artykule, przyjmując antyrealistyczny punkt wyjścia przedstawicieli teorii globalnego błędu, analizuję powody, dla których warto wyeliminować etykę, i powody, dla których moglibyśmy mieć z tym problem. Następnie przedstawiam argumenty, ze względu na które pomysł eliminacji etyki pośrednio wspiera zmianę myślenia o realizmie etycznym z paradygmatu ontologicznego na racjonalistyczny. W związku z tym prezentuję koncepcję rewizyjnego realizmu racji oraz dowodzę, że nie poddaje się ona argumentom zwolenników eliminacji etyki.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 87-100
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bogusław Wolniewicz as a political philosopher
    Bogusław Wolniewicz jako filozof polityki
    Autorzy:
    Bartyzel, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097613.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    transcendental rationalism
    Christianity
    Western civilization
    civil democracy
    national community
    xenophobia
    leftist leanings
    totalism
    racjonalizm transcendentalny
    chrześcijaństwo
    cywilizacja Zachodu
    liberalizm
    demokracja obywatelska
    wspólnota narodowa
    ksenofobia
    lewactwo
    totalizm
    Opis:
    Tematem artykułu jest refleksja polityczna filozofa Bogusława Wolniewicza. Tytułem wprowadzenia przedstawiono jego ogólne stanowisko filozoficzne, nazywane przez niego racjonalizmem tychicznym albo transcendentalnym, zakładające, iż rozum ludzki wykracza poza porządek natury. Pozwala to Wolniewiczowi umiejscowić się w kręgu wyznawców chrześcijaństwa, aczkolwiek w sposób swoisty, wynikający z przyjmowania niektórych tylko prawd wiary podawanych przez Kościół. Jako „niewierzący katolik”, jest on obrońcą cywilizacji chrześcijańskiej, którą utożsamia z cywilizacją Zachodu. Podejmuje krytykę liberalizmu, libertynizmu oraz ideologii „lewackich”, jednocześnie deklarując się jako demokrata, którego ideałem jest demokracja obywatelska, resp. republikańska, ufundowana na cnocie patriotyzmu i doceniająca znaczenie państwa dla narodu. Za najważniejszy krąg lojalności uważa wspólnotę narodową oraz podejmuje oryginalną obronę ksenofobii, acz bez nienawiści, jako uzasadnionej ochrony własnego terytorium przed inwazją intruzów.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 267-307
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies