Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sender, J." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Land cover changes in catchment areas of lakes situated in headwaters of the Tyśmienica River
    Zmiany użytkowania terenu w zlewniach jezior położonych w górnym biegu rzeki Tyśmienicy
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Sender, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293295.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    lake basin
    land use
    topographic maps
    Tyśmienica River
    mapa topograficzna
    rzeka Tyśmienica
    użytkowanie terenu
    zlewnia jeziora
    Opis:
    The paper presents the history of land cover changes in the catchment area of lakes situated in the headwaters of the Tyśmienica River. The basis of the study were topographic maps in scale 1:50 000, from 1936 and 2014. We analyzed the quantitative aspect of these changes. The study was conducted in three natural lakes (Rogóźno, Krasne, Łukcze), and in one lake transformed into a storage reservoir (Krzczeń). The technical issues of georeferencing maps in the Geographic Information System (GIS) software are addressed first. In the landscape of Łęczna and Włodawa Lake District, to the end of the 19th century wetlands and bushes dominated. The first type of human pressure on this area was agriculture. Another type of pressure was recreation. In the catchment areas of studied lakes increased mainly the area of buildings and forests. Significantly increased also the length of roads and watercourses. Almost completely disappeared bushes and wastelands. In most of the analyzed basins, the area of wetlands and arable lands decreased. The probable cause of the changes in catchment use was decline in the water table, and thus overgrowing of meadows and wetlands.
    Na podstawie map topograficznych w skali 1: 50 000 z 1936 i 2014 roku zaprezentowano zmiany w zagospodarowaniu terenu w zlewniach jezior. Do badań wybrano trzy naturalne jeziora (Rogóźno, Krasne, Łukcze) i jedno jezioro przekształcone w zbiornik retencyjny (Krzczeń). Do analiz wykorzystano program ArcGIS. W krajobrazie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego do końca XIX wieku dominowały mokradła i zakrzaczenia. Pierwszym rodzajem presji był rozwój rolnictwa. Kolejnym rodzajem presji krajobrazowej był rozwój rekreacji. W zlewniach badanych jezior zwiększyła się powierzchnia zabudowań i lasów. Zwiększyła się także długość dróg i cieków. Niemal całkowicie zanikły zakrzaczenia i nieużytki. Zmniejszyła się także powierzchnia mokradeł i gruntów ornych. Prawdopodobną przyczyną było obniżenie się lustra wody, a co za tym idzie – zarastanie użytkowanych ekstensywnie łąk i terenów podmokłych.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2017, 33; 65-71
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytocenotic structure and physico-chemical properties of a small water body in agricultural landscape
    Struktura fitocenotyczna oraz właściwości fizyczno-chemiczne wód małego zbiornika krajobrazu rolniczego
    Autorzy:
    Sender, J.
    Kulak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1628321.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    phytocoenotic structure
    physicochemical property
    small water body
    water quality
    macrophyte
    anthropogenic impact
    agricultural landscape
    Opis:
    Small water bodies, until recently considered as wasteland, are an essential element of the so-called small water retention. Their main use can vary significantly, but they always play a positive role by increasing water resources and enhancing the natural values of the landscape. Moreover, by increasing biodiversity thanks to plants forming habitats for many species of flora and fauna, small water bodies act as a biofilter, improving water quality. But these small reservoirs belong to the groups of waters that are most exposed to damage, especially within the catchment area. Because of the invaluable role of small farmland water bodies, a study was undertaken to investigate their phytocenotic structure. In addition, an attempt was made to assess the level of threats and to indicate their role in the development of habitat conditions. The investigated reservoir was created in 2007. Before that time, it functioned as a part of the Zemborzycki reservoir, as they were close to each other. Almost the entire surrounding of this small reservoir consisted of farmland. In 2011 a revitalization project was carried out in the reservoir. Plants typical for wetland habitats were mainly introduced, while synanthropic vegetation was removed. Based on chemical and physical analyses, it can be concluded that the investigated reservoir serves as a natural biofilter thanks to the qualitative and quantitative changes in the structure of macrophytes. After the revitalization project, the investigated pond gained new aesthetic and ecological qualities.
    Małe zbiorniki wodne, do niedawna uważane za nieużytki, są podstawowym elementem tzw. małej retencji. Zasadnicze przeznaczenie może być bardzo różne, ale zawsze pełnią pozytywną rolę zwiększając zasoby wodne i wzbogacając walory przyrodnicze krajobrazu. Dodatkowo poprzez zwiększanie różnorodności biologicznej, dzięki roślinom je porastającym i tworzącym siedliska dla wielu gatunków flory i fauny, małe zbiorniki wodne pełnią rolę biofiltra, poprawiając jakość wody. Jednakże te małe zbiorniki wodne należą także do najbardziej zagrożonych. Ze względu na nieocenioną rolę małych zbiorników wodnych krajobrazu rolniczego, zostały podjęte badania obejmujące analizę ich struktury fitocenotycznej. Ponadto, podjęto próbę oceny stopnia zagrożenia i wskazanie jego roli w rozwoju warunków siedliskowych. Badany zbiornik powstał w 2007 roku. Wcześniej funkcjonował jako jedna z zatok Zalewu Zemborzyckiego. Niemalże całe bezpośrednie otoczenie małego zbiornika wodnego stanowiły pola uprawne. W roku 2011 przeprowadzono na tym terenie prace rewitalizacyjne. Wprowadzono głównie rośliny siedlisk wodno-błotnych, usunięto zaś gatunki roślinności synantropijnej. W oparciu o wyniki fizyczno-chemicznych analiz wody zbiornika oraz wód podziemnych i powierzchniowych w bezpośrednim jego otoczeniu można wnioskować, iż funkcjonuje on jako naturalny biofiltr. Zmiana w obsadzie roślin z pewnością wzmocniła proces oczyszczania wód, przepływających poprzez zbiornik do Zalewu. Po przeprowadzonych pracach rewitalizacyjnych mały zbiornik wodny krajobrazu rolniczego zyskał nowe wartości ekologiczne i estetyczne.
    Źródło:
    Acta Agrobotanica; 2014, 67, 2; 31-39
    0065-0951
    2300-357X
    Pojawia się w:
    Acta Agrobotanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation
    Analiza stanu ekologicznego wód powierzchniowych w rejonie aglomeracji lubelskiej
    Autorzy:
    Grzywna, A.
    Sender, J.
    Bronowicka-Mielniczuk, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813832.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    region of Lublin
    water
    ecological status
    quality indicators
    rejon Lublina
    woda
    stan ekologiczny
    wskaźniki jakości
    Opis:
    The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.
    W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 439-450
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chemical properties of small peatlands deposits (Eastern Polesie)
    Autorzy:
    Urban, D.
    Tokarz, E.
    Sender, J.
    Smal, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082502.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
    Tematy:
    organic deposits
    macronutrients
    micronutrients
    lithology
    Opis:
    In view of the extremely important role of wetlands, an attempt was made to determine the state of preservation of peat forming processes as a condition for the proper functioning of those areas. By addressing this question, we hoped to determine whether the peat bogs and mires of the Łęczna-Włodawa Plain currently act as carbon sources. The aim of the present study was to compare the ash content and the contents of selected macroand micronutrients in the deposits. The research was carried out in the years 2010-2013 and covered eight peatland areas (three midfield and five mid-forest peatlands). The ash content, as well as the content of biogens, and selected macro- and micronutrients of the studied deposits varied and depended on the type of the deposit forming a given layer. In all the studied deposits, the carbon content was high, especially in the transitional Sedge-Sphagnum peat and the raised pine peat. The marsh layers, in relation to the studied peat minerals and gyttja, were characterized by a lower carbon content, and the restriction of C:N and N:P ratios. In all the studied peat bogs, located in the Łęczna-Włodawa Plain, the accumulation phase dominated, so they do not act as carbon suppliers.
    Źródło:
    International Agrophysics; 2019, 33, 2; 193-204
    0236-8722
    Pojawia się w:
    International Agrophysics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Functioning conditions of small watercourse, supplying water to the recreational reservoir and opportunities to improve its quality (Janów Lubelski, south-east Poland)
    Warunki funkcjonowania niewielkiego cieku doprowadzającego wody do zbiornika rekreacyjnego oraz możliwości poprawy jego jakości (Janów Lubelski, południowo-wschodnia Polska)
    Autorzy:
    Sender, J.
    Chmielewski, T. J.
    Kolejko, M.
    Grzywna, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297168.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    biofiltr
    zbiornik retencyjny
    makrofity
    ciek
    eutrofizacja
    biofilter
    macrophytes
    water reservoir
    watercourse
    eutrophication
    Opis:
    Polish lowland reservoirs has a very high degree of trophy, because they are exposed to a number of threats. Currently, many artificial water suffers from eutrophication, which causes the loss of their natural and recreational values. Among them there is the reservoir in Janów Lubelski. The aim of the study was to analyze the function of natural conditions for development of recreation in the area of the reservoir. Furthermore, study of directive on ways to improve the water quality of stream supplying water into the reservoir, as well as an indication of the ability to increase its resistance to anthropogenic pressures. Condition of successful functioning of the stream and improving their ecological status was to organize the catchment, as well as propose the establishment of initial reservoir serve as a biofilter.
    Polskie zbiorniki nizinne cechuje bardzo wysoki stopień trofii, gdyż są one narażone na szereg zagrożeń. Obecnie wiele sztucznych zbiorników boryka się z problemem eutrofizacji, która powoduje utratę ich walorów przyrodniczych i rekreacyjnych. Wśród nich jest także zalew rekreacyjny w Janowie Lubelskim. Celem opracowania była analiza przyrodniczych uwarunkowań rozwoju funkcji rekreacyjnej w rejonie zalewu oraz przygotowanie wytycznych dotyczących sposobów poprawy stanu czystości wód cieku doprowadzającego wody do zalewu służącego do celów rekreacyjnych, a także wskazanie na możliwości zwiększenia jego odporności na oddziaływania antropogeniczne. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania cieku doprowadzającego wody do zalewu oraz poprawy jego stanu ekologicznego było uporządkowanie zagospodarowania jego zlewni, a także propozycja utworzenia zbiornika wstępnego pełniącego rolę biofiltra.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2012, 15, 1; 17-31
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preliminary Study for Water Quality Improving in Storage Reservoir by Introducing of Artificial Phytolittoral
    Wstępne badania nad poprawą jakości zbiornika zaporowego poprzez wprowadzenie sztucznego fitolitoralu
    Autorzy:
    Sender, J.
    Garbowski, M.
    Urban, D.
    Demetraki-Paleolog, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813707.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    storage reservoir
    eutrophication
    macrophytes
    phosphorus compounds
    artificial phytolittoral
    zbiornik zaporowy
    eutrofizacja
    makrofity
    związki fosforu
    sztuczny fitolitoral
    Opis:
    Storage reservoirs are artificially created and in order to function properly, require constant human interference. Zemborzycki reservoir has undergone a successive eutrophication. In 2010, an experimental artificial land surfaces were developed throughout the reservoir. Various native species were transplanted on these lagoons to enrich biodiversity within the reservoir and to reduce phosphorus supply through the plant barrier. The aim of this study was to determine the role of these artificially constructed lagoons and their associated vegetation on phosphorus reduction throughout the reservoir. The reservoir is affected by water rich in phosphorus. In the estuary zone which hosts a developed phytolittoral zone with macrophytes phosphorus load is significantly reduced. In the lagoon area there was also a marked reduction in phosphorus concentration in study years, along with the progressive colonization of plants. The significant reduction of phosphorus compounds in the artificial phytolittoral zone confirms the necessity of such zones. At present, the negative ecological potential of the reservoir and its declining natural and recreational values, it seems justified to separate the so-called natural zone in a reservoir that would serve as a natural biofilter. However, the most important action is to regulate incoming wastewater in the catchment area of the Bystrzyca River. Studied artificial substrates for plants (sand and gravel), although slowly, but gradually settled by water plants, can be a tool supporting the purification of dam reservoir waters. They are also durable and can be shaped in any way, which can be an additional asset – aesthetic.
    Zbiorniki retencyjne, utworzone przez człowieka, dla prawidłowego funkcjonowania wymagają ciągłej jego ingerencji. Zbiornik Zemborzycki ulega sukcesywnej eutrofizacji. W roku 2010 zapoczątkowane zostało tworzenie na obszarze zbiornika sztucznych powierzchni roślinnych dla wzbogacania bioróżnorodności. Ich powstanie miało także na celu wyhamowanie wody wpływającej do zbiornika i przez ich przepływ przez powierzchnię roślinną ograniczenie dostaw fosforu. Celem badań było określenie roli sztucznie ukształtowanego fitolitoralu w redukcji fosforu. W tym celu określono ładunek fosforu dopływający do zbiornika ze źródeł powierzchniowych, z wodami rzecznymi oraz ze źródeł zewnętrznych. Do zbiornika wpływa woda bogata w fosfor. W strefie ujściowej rzeki Bystrzycy, w której znajduje się rozwinięta strefa naturalnego fitolittoralu, ładunek fosforu jest znacznie zmniejszony. W strefie lagun odnotowano również znaczne zmniejszenie stężenia fosforu w kolejnych latach badań, wraz z postępującą kolonizacją ich przez rośliny. Znacząca redukcja związków fosforu w sztucznej strefie fitolitoralu potwierdza konieczność ich istnienia. Przy obecnym, złym potencjale ekologicznym zbiornika Zemborzyckiego i obniżających się walorach przyrodniczych oraz możliwościach jego rekreacyjnego wykorzystania, uzasadnione wydaje się wydzielenie tzw. strefy przyrodniczej w zbiorniku, która pełniłaby rolę naturalnego biofiltra. Jednak najważniejszą jest uregulowana gospodarka ściekowa w zlewni rzeki Bystrzycy i zbiornika. Badane sztuczne podłoża dla roślin, chociaż wolno, ale sukcesywnie zasiedlane są przez rośliny, mogą stanowić narzędzie wspomagające oczyszczanie wód zbiorników zaporowych. Są jednocześnie trwałe i mogą być dowolnie kształtowane, co może stanowić dodatkowy atut – estetyczny.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 392-416
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A new isoetalean microsporophyll from the latest Albian of northeastern Spain: Diversity in the development and dispersal strategies of microspores
    Autorzy:
    Villanueva-Amadoz, U.
    Sender, L.M.
    Diez, J.B.
    Ferrer, J.J.
    Pons, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946038.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    lycophyta
    isoetales
    isoetites
    peromonolites
    microsporophyll
    albian
    spain
    Opis:
    In this paper well-preserved isoetalean microsporophyll, containing in situ microspores, is described from the uppermost part of the Utrillas Formation (latest Albian) in Teruel Province, northeastern Spain. Similar but dispersed microspores were described previously as Peromonolites. Fossil plant impressions and compressions including the sporophyll lamina and microsporangium are referred to the fossil genus Isoetites. Although Isoetes-like megafossil remains, often with in situ or associated megaspores, are known from quite a few Cretaceous sites, and dispersed microspores are known, the presence of intact microsporangia is rare. Herein we suggest that microsporangia may have dispersed in masses, possibly representing a new unknown strategy in microspore dispersal in this group of plants.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2014, 59, 2; 479-490
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies