Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Kroniki”" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Literary incarnations of Herkus Monte
    Autorzy:
    Kuzborska, Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364522.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Herkus Monte
    topos literacki
    kroniki
    powieść historyczna
    dramat historyczny
    Opis:
    erkus Monte, przywódca Prusów, jest postacią historyczną, lecz jednocześnie bohaterem utworów literackich. Monte wielokrotnie został wymieniony w łacińskiej Kronice Ziemi Pruskiej Piotra z Dusburga już na początku XIII wieku. Te zapiski kronikarza Zakonu Niemieckiego zapoczątkowały żywotne motywy literackie pruskiego bohatera w literaturze niemieckiej, polskiej i litewskiej, w szczególności w powieści historycznej i dramacie historycznym XIX – pierwszej połowy XX w. W niniejszym artykule zostały omówione wybrane utwory literackie poświęcone postaci najsłynniejszego Prusa w historii: od powieści Franza Lubojatzkiego z 1840 roku po najnowszą powieść Claudiusa Crönerta z 2011 roku. Również dramat historyczny różnorako konstruował postać Montego, np. w dramacie Maxa Worgitzkiego z 1916 roku Monte jawi się jako heros wojny, którego odwaga i determinacja budzą obawy samych Prusów, a ich porażka jest traktowana jako nieuniknioność historii, gdzie słabszy ulega silniejszemu. Podobny wydźwięk miał dramat Rolfa Laucknera z 1937 roku. W dramacie litewskiego dramaturga Juozasa Grušasa Monte jest humanistą bez Boga i bogów, który walczy w imię wolności, co można odczytać jako nierówną walkę powojennej litewskiej partyzantki z władzą komunistyczną. Powieść Botho hrabiego von Keyserlingka z 1937 roku przedstawia Montego jako szlachetnego człowieka, ukształtowanego przez dwie antagonistyczne wobec siebie kultury. Jest postacią hybrydyczną, która przeżywa podobny dylemat jak bohater Germanów – Hermann vel Arminius lub Walter Alf vel Konrad Wallenrod w poemacie Adama Mickiewicza. Faktem jest, że fikcjonalny charakter opowieści o pruskim bohaterze często służył interesom literatur narodowych.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 300, 2; 331-354
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heroic Portraits in the Fifth Book of John Malalas’ Chronicle
    Portrety heroiczne w piątej księdze Kroniki Malalas
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18046145.pdf
    Data publikacji:
    1996
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Artykuł rekonstruuje pierwotną liczbę, kolejność i treść literackich portretów odmalowujących bohaterów greckich i trojańskich. A uto r szuka genezy portretów w bizantyńskiej wersji Ephemeris belli troiani autorstwa Diktysa z Krety. Następnie przeprowadza polemikę z tezami Fürst’a (Untersuchungen zur Ephemeris des Dikiys von Kreta, „Philologus” 1902, Bd. 61, s. 374-440), który twierdził, że kompozycja portretów Diktysa/Malalasa wywodzi się z tradycji prawnej hellenistycznego Egiptu. Autor artykułu dochodzi do wniosku, że zasady kompozycji portretów literackich Malalasa mają korzenie w greckiej tradycji literackiej, a szczególnie w dorobku Perypatu. Następnie uwypukla rolę fizjonomiki w kształtowaniu się portretów heroicznych zawartych w piątej księdze Kroniki Malalasa. W końcowej części pracy autor artykułu przeprowadza fizjonomiczną analizę literackich wizerunków bohaterów greckich i trojańskich. Na podstawie jej wyników dochodzi do wniosku, że zostały one oparte na schematach obrazujących kanon urody męskiej (oddawany przez symbol lwa) i kobiecej (oddawany przez symbol pantery). Oba te schematy zostały uzupełnione przez wprowadzenie do portretów elementów ideału urody greckiej oraz całego szeregu innych motywów fizjonomicznych.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1996, 56; 75-100
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Slavs in the Hungarian Chronicles
    Autorzy:
    Grzesik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197863.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    kroniki węgierskie
    Słowianie
    węgierska tradycja historyczna
    Hungarian chronicles
    the Slavs
    Hungarian historical tradition
    Opis:
    The article describes the way of presentation of the Slavs in the Hungarian medieval chronicles. They were only a background for the Hungarians as the subjugated population, therefore the Slavic tradition was generally uninteresting for the Hungarians. The Sclavi were one of the Slavic tribes only, identical to the Pannonian Slavs.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2023, 1(36); 11-21
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rhetorical strategies in the anti-alcohol propaganda of Polska Kronika Filmowa
    Strategie retoryczne w propagandzie antyalkoholowej Polskiej Kroniki Filmowej
    Autorzy:
    Grzegorzewski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042202.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    perswazja
    manipulacja
    propaganda
    film
    kronika filmowa
    dziennikarstwo
    komunikacja masowa
    persuasion
    manipulation
    newsreel
    journalism
    mass communication
    Opis:
    The core of the text is a rhetorical analysis of the anti-alcohol propaganda in the films by Polska Kronika Filmowa produced by WFDiF. The author selected four reports from the popular series: Propaganda PRL-u. Najzabawniejsze polskie kroniki filmowe and analysed them using three types of textual analysis: metaphorical analysis, neo-rhetorical analysis, and ideological analysis. The article was complemented with facts from the political history of the People’s Republic of Poland in some specific aspects, e.g. the history of drunkenness in that period. The author also included a media research study regarding PKF, as well as theories of propaganda, persuasion and manipulation.
    Trzonem tekstu jest retoryczna analiza propagandy antyalkoholowej w przekazach Polskiej Kroniki Filmowej, produkowanej przez WFDiF. Autor wybrał cztery felietony z popularnej serii Propaganda PRL-u. Najzabawniejsze polskie kroniki filmowe i poddał je trzem typom analizy tekstu: metaforycznej, neoretorycznej oraz ideologicznej. Artykuł został wzbogacony o wiedzę w zakresie historii politycznej PRL, a także jej szczegółowe aspekty, jak historia pijaństwa w tej epoce. Autor uwzględnił również medioznawcze opracowanie na temat PKF, a także teorie w zakresie propagandy, perswazji i manipulacji.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 359-376
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    About Women who “Busied Themselves with Brigandage”: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska, Forgotten Lady Robbers from the 15th Century
    O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku
    Autorzy:
    Stuchlik-Surowiak, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038195.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-01
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Barbara Rusinowska
    Katarzyna Włodkowa Skrzyńska
    zbójniczki
    napady
    średniowiecze
    kroniki
    legendy
    robbers
    heists
    the Middle Ages
    chronicles
    legends
    Opis:
    Historiographic sources contain the memory of two 15th-century female robbers: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska. The former was the wife of Włodek from Skrzynów of the Swan coat of arms, who lived in Barwałd Castle in the area of Zator and reigned terror in the whole region. We are concerned here with a peculiar phenomenon, that is, a husband–wife duo of robbers, and the fact that they were both of noble birth only spices up this story. Barbara Rusinowska, who was active in the Świętokrzyskie Mountains, was also from a noble family. She attacked manor houses and merchant wagons, and her characteristic trait was her men’s attire. Both bandits were finally captured and executed. The article introduces the life story of these women and compares various (often contradictory) information about their brigandage that has survived in ancient chronicles. In the nineteenth century, Rusinowska became the heroine of a stage drama written by Aleksander Ładnowski.
    O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku W źródłach historiograficznych oraz legendach przechowywana jest pamięć o dwóch XV-wiecznych zbójniczkach – Katarzynie Włodkowej Skrzyńskiej i Barbarze Rusinowskiej. Pierwsza była żoną Włodka ze Skrzynna herbu Łabędź, który mieszkał na zamku Barwałd w ziemi zatorskiej i siał postrach w całej okolicy. Mamy więc do czynienia ze swoistym fenomenem, jakim było małżeństwo zbójników, a dodatkowego kolorytu nadaje tej historii fakt, że były to osoby wysoko urodzone. Ze stanu szlacheckiego pochodziła także Barbara Rusinowska, która działała w Górach Świętokrzyskich. Napadała na dwory i wozy kupieckie, a jej cechą charakterystyczną był męski strój. Obie zbójniczki zostały w końcu pojmane i stracone. Artykuł przybliża dzieje życia tych kobiet, a także zestawia różne (często sprzeczne) informacje na temat ich rozbójniczej działalności, które zachowały się w dawnych kronikach. W XIX w. Rusinowska stała się bohaterką dramatu scenicznego autorstwa Aleksandra Ładnowskiego.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 28, 1; 167-179
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Settlement on Lusignan Cyprus after the Latin Conquest: The Accounts of Cypriot and other Chronicles and the Wider Context
    Osadnictwo na Cyprze pod władzą Lusignanów po podboju łacińskim: relacje Cypryjczyków, innych kronikarzy oraz szerszy kontekst
    Autorzy:
    Coureas, Nicholas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597240.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    kroniki
    osadnictwo
    podbój
    Gwidon z Lusignan
    łacinnicy
    Jeruzalem
    Europa
    Syria
    chronicles
    settlement
    conquest
    Guy de Lusignan
    Latins
    Jerusalem
    Europe
    Opis:
    The accounts of various chronicles of the thirteenth to the sixteenth centuries on settlement in Cyprus in the years following the Latin conquest, from the end of the twelfth to the early thirteenth century, will be examined and compared. The details provided by the chronicles, where the information given derived from, the biases present in the various accounts, the extent to which they are accurate, especially in cases where they are corroborated or refuted by documentary evidence, will all be discussed. The chronicles that will be referred to are the thirteenth century continuation of William of Tyre, that provides the fullest account of the settlement of Latin Christians and others on Cyprus after the Latin conquest, the fifteenth century chronicle of Leontios Makhairas, the anonymous chronicle of “Amadi” that is probably dateable to the early sixteenth century although for the section on thirteenth century Cypriot history it draws on earlier sources and the later sixteenth century chronicle of Florio Bustron. Furthermore, the Chorograffia and Description of Stephen de Lusignan, two chronicles postdating the conquest of Cyprus by the Ottoman Turks in 1570, will also be referred to on the subject of settlement in thirteenth century Cyprus. By way of comparison, the final part of the paper examines the extent to which the evidence of settlement in other Mediterranean lands derives chiefly from chronicles or from documentary sources.
    Artykuł bada i porównuje relacje na temat osadnictwa na Cyprze w latach następujących po podboju łacińskim od końca XII do początku XIII w. zamieszczone w różnych kronikach od XIII do XVI w. Omówiono informacje przekazane przez kronikarzy, a także uprzedzenia obecne w różnych relacjach oraz stopień dokładności tych informacji, szczególnie w przypadkach, gdy są one potwierdzone lub obalone przez inną dokumentację. Kroniki, o których mowa, to XIII‑wieczna kontynuacja Wilhelma z Tyru, która zawiera najpełniejszy opis osiedlania się łacinników i innych osób na Cyprze po łacińskim podboju, XV‑wieczna kronika Leontiosa Machairasa, anonimowa kronika „Amadiego”, którą prawdopodobnie można datować na początek XVI w., chociaż w części dotyczącej historii Cypru w XIII w. opiera się ona na wcześniejszych źródłach, oraz późniejsza XVI‑wieczna kronika Florio Bustrona. Ponadto przywoływane są Chorograffia i Opisanie Stefana z Lusignan, dwie kroniki datowane na okres po podboju Cypru przez Turków Osmańskich w 1570 r., poruszające temat osadnictwa na XIII‑wiecznym Cyprze. Dla porównania, końcowa część artykułu bada, w jakim zakresie dowody na osadnictwo w innych regionach basenu Morza Śródziemnego wywodzone są z kronik lub ze źródeł dokumentalnych.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2021, 33, 2; 175-190
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Source study of the Polish Film Chronicle (1944–1994). Biography of editor-in-chief Helena Lemańska
    Źródłowe badania dziejów Polskiej Kroniki Filmowej (1944–1994). Przypadek biografii redaktor naczelnej Heleny Lemńskiej
    Autorzy:
    Jędrzejski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834411.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    Helena Lemańska
    Polish Film Chronicle
    political communication
    state system
    cultural policy
    Polish People’s Republic
    Polska Kronika Filmowa
    komunikowanie polityczne
    system państwa
    polityka kulturalna
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Opis:
    The aim of the scientific article was to present the biography of Helena Lemańska, for many years the editor of Polish Film Chronicle PFC). The article used two science technique: 1) Exegesis sources, 2) Interview. An interesting theme in the biography of Lemańska was her annual activity of the organization Hashomer Hatzair. Experience in journalism helped her in managing a team of PFC and contributed to the introduction of innovative techniques in the work of the PFC.
    Celem niniejszego artykułu naukowego jest prezentacja źródłowego badania dziejów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przez pryzmat biografii redaktor naczelnej Polskiej Kroniki Filmowej Heleny Lemańskiej. W artykule wykorzystano dwie techniki badawcze: 1. egzegezę, 2. technikę wywiadu.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 163-182
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Euphrosyne, Pradslava, Praxeda, Paraskeva in the Belarusian-Lithuanian Chronicles of the 16th Century
    Eufrozyna – Przedsława – Prakseda – Paraskiewa w białorusko-litewskich kronikach XVI wieku
    Autorzy:
    Semianchuk, Albina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837716.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Euphrosyne of Polotsk
    Principality of Polotsk
    Belarusian-Lithuanian Chronicles
    Grand Dukes of Lithuania
    Eufrozyna Połocka
    Księstwo Połockie
    Kroniki litewsko-białoruskie
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Еўфрасіння Полацкая
    Полацкая зямля
    беларуска-літоўскіe летапісы
    Вялікае Княства Літоўскае
    Opis:
    The second edition of the Belarusian-Lithuanian Chronicles (Krasinski, Raczynski, Archaeological Society, etc.) contains a story about the subjugation of Polotsk by the Grand Dukes of Lithuania, called by researchers The Tale of Polotsk. It is believed that this collection of Chronicles originated in the early 16th century at the initiative of the Voivode of Polotsk, and the then Chancellor of the Grand Duchy of Lithuania Albrechtas Gostautas. It attempts to combine the original history of Polotsk and the Polotsk land with the history of the Grand Duchy of Lithuania, including the legend of the Roman origin of the Lithuanian nobility. In this Tale, there is a plot that vaguely resembles an excerpt from the Life of Euphrosyne of Polotsk, but the names of the Polotsk and Lithuanian princes have been changed beyond recognition. The questions arises: who created such a convoluted story about the Polotsk princes in the pages of the second edition of the Chronicles and why? As is well known, the first edition of the Chronicles of the Grand Duchy of Lithuania (late 14th – first half of the 15th century) is mainly devoted to the history of ancient Russia. At the beginning of the 16th century there was a need to create a ‘national’ historical discourse. For this purpose it was necessary to combine the so-called ‘Russian’ and ‘Lithuanian’ ethno-religious components of the Grand Duchy of Lithuania, to strengthen ideologically the domination of the Grand Dukes of Lithuania in the ancient Polotsk Principality. There was a gradual transition from the cultural space of Slavia Orthodoxa to the cultural space of Slavia Romana (Ricсardo Picchio). The source-cognitive and archeographic, comparative-historical and partly hermeneutic research methods were used. As a result, it became possible to get closer to the understanding that most likely the Life of Euphrosyne of Polotsk, which could have been written in the 12th century, by the beginning of the 16th century had almost disappeared from the field of view of the intellectuals of the time, but certain echoes of the cult of the Saint remained in Polotsk, especially the shrines and the cross created for her. The Life was rewritten in accordance with the requirements of certain social groups, then its elements became part of the second edition of the Chronicle of the GDL in a much-changed form.
    W drugiej redakcji kronik białorusko-litewskich (Krasińskiego, Raczyńskiego, Towarzystwa Archeologicznego i innych) zapisano historię o podporządkowaniu Połocka przez wielkich książąt litewskich, zwaną przez badaczy „Opowieścią o Połocku”. Uważa się, że pochodzi ona z początku XVI w. i powstała z inicjatywy wojewody połockiego, a następnie kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego Olbrachta Gasztołda. W opowieści najstarsze dzieje Połocka przeplatają się z historią Wielkiego Księstwa Litewskiego, a także legendą o rzymskim pochodzeniu szlachty litewskiej. Fabuła przypomina fragmenty Żywotu Świętej Eufrozyny (Połockiej), ale imiona książąt połockich i litewskich są trudne do identyfikacji. Powstaje pytanie: kto i dlaczego zamieścił na kartach drugiej redakcji tak zagmatwaną opowieść o książętach połockich? Jak wiadomo, pierwsza redakcja latopisu Wielkiego Księstwa Litewskiego (koniec XIV – pierwsza połowa XV wieku) została poświęcona głównie najstarszej historii Rosji. Na początku XVI w. zaistniała potrzeba opracowania „narodowego” dyskursu historycznego. W tym celu należało połączyć tzw. rosyjskie oraz litewskie komponenty etniczno-religijne Wielkiego Księstwa Litewskiego, aby ideologicznie wzmocnić dominację wielkich książąt litewskich w najstarszym księstwie połockim. Nastąpiło wówczas stopniowe przejście od przestrzeni kulturowej Slavia Orthodoxa do przestrzeni kulturowej Slavia Romana (Riccardo Picchio). W artykule wykorzystano różnorodne metody badawcze: analiza materiału źródłowego i archeograficznego, metoda porównawczo-historyczna, częściowo metoda hermeneutyczna. W toku badania ustalono, że napisany najprawdopodobniej w XII w. Żywot Eufrozyny (Połockiej), zapomniany przez ówczesnych intelektualistów, w Połocku pozostawił pewne echa kultu świętej, zwłaszcza miejsca jej kultu oraz krzyż. Żywot… został przeredagowany zgodnie z oczekiwaniami pewnych grup społecznych, a następnie – w znacznie zmienionej formie – stał się częścią drugiej redakcji latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
    У другім летапісным зводзе беларуска-літоўскіх летапісаў (Красінскага, Рачынскага Археалагічнага таварыства і інш.) прысутнічае сюжэт, звязаны з падпарадкаваннем Полацка вялікімі князямі літоўскімі, названы даследчыкамі Аповесць пра Полацк. Як лічыцца, гэты звод узнік у пачатку ХVІ ст. па ініцыятыве полацкага ваяводы, а потым канцлера ВКЛ Альбертa Гаштольда. У ім робіцца спроба аб’яднаць пачатковую гісторыю Полацка і Полацкай зямлі з гісторыяй Вялікага Княства Літоўскага, у тым ліку з легендай аб рымскім паходжанні літоўскай знаці. У гэтай Аповесці сустракаем сюжэт, які аддалена нагадвае урывак з Жыція Еўфрасінні Полацкай, аднак імёны полацкіх і літоўскіх князёў зменены тут да непазнавальнасці. Узнікае пытанне: каму і навошта трэба было ствараць такую блытаную гісторыю аб полацкіх князях на старонках другога зводу. Як вядома, першы летапісны звод ВКЛ (канец 14 – першая палова 15 ст.) у асноўным прысвечаны гісторыі старажытнай Русі. У пачатку ХVІ ст. паўстала неабходнасць стварыць „нацыянальны” гістарычны дыскурс. Дзеля гэтага неабходна было аб’яднаць так званыя „рускі” і „літоўскі” этна-рэлігійныя кампаненты ВКЛ, ідэалагічна падмацаваць панаванне вялікіх князёў літоўскіх у найстаражытнейшым Полацкім княстве. Адбываўся паступовы пераход з культурнай прасторы Slavia Orthodoxa ў культурную прастору Slavia Romana (Рыкарда Пікіа). Намі былі выкарыстаны крыніцазнаўчы і археаграфічны, параўнальна-гістарычны, часткова герменеўтычны метады даследавання. У выніку ўдалася наблізіцца да разумення таго, што хутчэй за ўсё Жыціе Еўфрасінні Полацкай, якое магло быць напісана ў ХІІ ст., да пачатку ХУІ ст. фактычна знікла з поля зроку інтэлектуалаў таго часу, аднак пэўныя водгукі культа прападобнай засталіся ў Полацку, асабліва створаныя ёй святыні і крыж. Жыціе было перапісана, адпаведна патрабаванням пэўных сацыяльных груп, потым яго элементы ўвайшлі ў склад другога летапіснага зводу ВКЛ у значна змененым выглядзе.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 11-32
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomerania and the Baltic Sea in the imaginative geography of the Polish Middle Ages from the End of the 10th Century to the Beginning of the 13th Century
    Autorzy:
    Krawiec, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592306.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    history of Poland
    history of Pomerania
    Polish medieval chronicles
    imaginative geography
    Gallus Anonymus
    Wincenty Kadłubek
    historia Polski
    historia Pomorza
    polskie kroniki średniowieczne
    geografia kreacyjna
    Gall Anonim
    Wincenty zw. Kadłubkiem
    Opis:
    W artykule podjęto problematykę form obecności Pomorza w geografii kreacyjnej mieszkańców ziem polskich w okresie od panowania Mieszka I do początku XIII wieku. Wybór daty końcowej jest uzasadniony zachodzącymi w tym okresie przemianami politycznymi w Polsce i na samym Pomorzu, jak również związanymi z tym przemianami w geografii kreacyjnej, czyli w systemie wyobrażeń o poszczególnych terytoriach, funkcjonującym w określonej zbiorowości, w tym przypadku wśród mieszkańców ziem polskich. Możliwości rekonstrukcji wyobrażeń o Pomorzu i Bałtyku są jednak ograniczone ze względu na niedobór źródeł. Dotyczy to szczególnie najwcześniejszego okresu. W artykule zanalizowano okoliczności powstania i wprowadzenia do źródeł pisanych nazw „Pomorze” i „Pomorzanie”. Szczególnie obszernie omówiono obraz Pomorza w kronice tzw. G alla A nonima, c o w ynika z wyjątkowo wyeksponowanej pozycji tej krainy w koncepcji przestrzeni w tekście. Wskazano główne kierunki konceptualizacji terytorium Pomorza i jego mieszkańców przez Galla w kontekście ówczesnego systemu uczonych wyobrażeń geograficznych, ideologii krucjatowej oraz politycznych uwarunkowań powstania tekstu i opisywanych w nim wydarzeń. Następnie scharakteryzowano późniejsze wzmianki o Pomorzu jako przestrzeni geograficznej w źródłach polskich do początku XIII wieku, wśród których na pierwszy plan wysuwa się kronika mistrza Wincentego zw. Kadłubkiem. Scharakteryzowano sposób przedstawienia Pomorza przez Wincentego w różnych częściach kroniki, zwłaszcza w narracji o początkach państwa i narodu polskiego, ze wskazaniem na możliwe przyczyny i źródła takiego opisu. Na koniec zasygnalizowano przemiany, które powodują, że okres od XIII do XV wieku powinien być uznany za kolejny, odrębny etap w dziejach polskich wyobrażeń o Bałtyku i Pomorzu.
    SummaryThe paper deals with the problem of the place of Pomerania in imaginative geography of the inhabitants of the Polish lands since the rule of Mieszko I until beginning of the 13th century. The choice of the final date is justified by the political changes taking place at that time in Poland and in Pomerania itself, as well as the changes in imaginative geography, i.e. in the system of images of particular territories functioning in a community, in the case in question among the inhabitants of the Polish lands. The possibilities of reconstructing the images of Pomerania and the Baltic are limited because of the scarcity of sources, especially with reference to the earliest period. The article contains an analysis of the circumstances of creating and introducing into the written sources the names ‘Pomerania’ and ‘Pomeranians’. The picture of Pomerania in Gallus Anonymus’ chronicle has been extensively discussed, which results from the special position of that region in the spatial concept in that text. The paper indicates the main ways of the conceptualisation of the Pomeranian territory and its inhabitants by Gallus in the context of the contemporary system of learned geographical images, crusade ideology and political conditions of the textmaking and presenting the events. There is also a characterisation of the later mentions about Pomerania as a geographical space in the Polish sources of the beginning of the 13th century, among which the predominant place occupies Master Wincenty Kadłubek’s chronicle. The article shows how Master Wincenty Kadłubek presents Pomerania in various parts of his chronicle, especially in his narrative about the beginnings of the Polish state and nation, with possible causes and sources of the description. Finally, the article signals the changes which indicate that the period from the 13th to the 15th centuries should be regarded as a separate stage in the history of the Polish imagery of the Baltic and Pomerania.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2018, 31; 109-133
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Description of omens in the Chronicle of Novgorod
    Opis wróżb w Kronice Nowogrodu
    Описание приметы в Новгородской летописи
    Autorzy:
    Mishchuk, Anastasiia V.
    Rudenko, Yuliia
    Dei, Maryna O.
    Skliar, Iryna S.
    Kovalchuk, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311775.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    небесные знамения
    астрономические явления
    хроники
    история Киевской Руси
    wróżby astronomiczne
    zjawiska astronomiczne
    kroniki
    historia Rusi Kijowskiej
    światopogląd ludzi w średniowieczu
    celestial omens
    astronomical phenomena
    writing of chronicles
    history of Kievan Rus’
    worldview of the medieval person
    Opis:
    The author of the article is interested in the attitude of the medieval person towards various astronomical phenomena, their aspiration to characterize these phenomena, to point out their connection with the historical events of the Novgorod Republic. The relevance of the study of our subject is that the analysis of the descriptions of omens in medieval literature, including chronicles, is poorly researched by well-known historians and mediaevalists. The purpose of the work is to find, examine, and analyze what omens the medieval person drew attention to, how they reacted to them, and how these are recorded in the chronicles. Methods such as descriptive, comparative, and comparative and collation were used in the article. Fragments of the Chronicle of Novgorod describing various celestial omens were collected and analyzed in the article. The novelty of the research is that the analysis of celestial omens recorded in the Chronicle of Novgorod has not been performed before, and they have not been given much importance in the interpretation of ancient records.
    Автора статьи интересует отношение средневекового человека к различным астрономическим явлениям, его стремление охарактеризовать эти явления, указать на их связь с историческими событиями Новгородской республики. Актуальность изучения нашей темы заключается в том, что анализ описаний предзнаменований в средневековой литературе, в том числе и в хрониках, мало изучен известными историками и медиевистами. Цель работы – найти, рассмотреть и проанализировать, на какие приметы обращал внимание средневековый человек, как он на них реагировал и как они зафиксированы в летописях. В статье использованы такие методы, как описательный, сравнительный, сравнительно-сопоставительный. В статье собраны и проанализированы фрагменты Новгородской летописи, описывающие различные небесные предзнаменования. Новизна исследования состоит в том, что анализ небесных предзнаменований, зафиксированных в Новгородской летописи, ранее не проводился, и им не придавалось большого значения при интерпретации древних летописей.
    Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje  problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 86-107
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A reportage at the end of the century. European economic journeys of Countess Cecylia Plater-Zyberk in the light of the „Kronika Rodzinna” (1899)
    Reportaż na koniec wieku. Europejskie podróże gospodarcze Cecylii hr. Plater-Zyberkówny w świetle „Kroniki Rodzinnej” (1899 r.)
    Autorzy:
    Kostrzewska, Ewelina Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689077.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    czasopisma katolickie
    „Kronika Rodzinna”
    reportaż
    Cecylia hr. Plater-Zyberkówna
    prasa Królestwa Polskiego
    podróże
    szkoły gospodarcze
    Europa
    Catholic magazines
    reportage
    Countess Cecylia Plater-Zyberk
    the Kingdom of Poland’s press
    travel
    economic schools
    Europe
    Opis:
    Artykuł przygotowany został na podstawie „Kroniki Rodzinnej”, dwutygodnika wydawanego od 1867 r. w Warszawie. Adresowany do ziemiaństwa oraz inteligencji miał charakter literacko-społeczny i pamiętnikarsko-podróżniczy, często podejmował sprawy tzw. kwestii kobiecej. W czasie swojego istnienia zachodziły w nim przekształcenia programowe, a po wyciszeniu sporów ideologicznych w latach osiemdziesiątych XIX w. redakcja skupiała uwagę na sprawach domowych i wychowawczych. Płynąc z umiarkowanym nurtem ruchu równouprawnienia kobiet, propagowała ich zawodowe wykształcenie oraz aktywność. W 1899 r. naczelną redaktorką i wydawczynią pisma została Cecylia hr. Plater-Zyberkówna, która w swoich poglądach asymilowała ziemiańskie, zachowawcze ideały z inteligenckim modelem otwartego katolicyzmu. W okresie jej prawie rocznej kadencji „Kronikę Rodzinną” przekształcano w popularne „Czasopismo dla Rodzin Katolickich”. Sama redaktorka zaś zainaugurowała i zamknęła pełnienie swoich funkcji drukowanym w odcinkach reportażem podróżniczym. Taką nowoczesną formą dziennikarskiego sprawozdania wchodziła w trudno dostępny dla kobiet świat mediów, samodzielnych, szybkich podróży i pracy zawodowej. Sprowadzając do wspólnego mianownika poszukiwania w Europie żeńskich szkół gospodarczych, zdawała relację z ich cywilizacyjnej kondycji. W nasyconych religijną aksjologią opisach przedstawiała czytelnikom własne refleksje i społeczne konteksty emancypacji kobiet. W poincie podróżniczej relacji powracała na polski grunt z ideą solidaryzmu społecznego; pogodzenia aspiracji kobiet z religią. Więź społeczna w sposób szczególny łączyć miała kobiety z ziemiańskich elit i chłopskiej wsi, a szkoły gospodarcze otwierać im pola aktywności i pracy. W myśl reguł prasowego reportażu opowieść Plater-Zyberkówny odsłaniała europejską rzeczywistość końca XIX w. w jej subiektywnych obrazach widzianych z perspektywy arystokratki i naczelnej katolickiej „Kroniki Rodzinnej”.
    The article was prepared on the basis of the „Kronika Rodzinna”, a biweekly published from 1867 in Warsaw. It was addressed to the gentry and intelligentsia, had a literary-social, as well as diary-travel character and often described the so-called feminine issues. During its existence there were program changes. After ideological disputes of the eighties of the 19th century, editors focused on matters related to the household and education. As they followed a moderate mainstream movement of women, the professional education and activity of the latter were promoted by them. In 1899, Countess Cecylia Plater-Zyberk became the chief editor and the publisher of the magazine. She assimilated landowners’, conservative ideals with an intelligent model of an open Catholicism. During an almost one-year of her cadency, the „Kronika Rodzinna” was transformed into a popular „Czasopismo dla Rodzin Katolickich”. The editor herself inaugurated and ended her functions in a series of travel reports. Using such a modern form of journalistic report, she entered the hard-to-reach for women world of media, professional work, as well as of independent fast travels. While bringing to the common denominator the search for female economic schools in Europe, she was reporting on their civilizational condition. In the descriptions saturated with religious axiology, she presented the readers with her own reflections and social contexts of women’s emancipation. In a travel reportage she returned to the Polish ground with an idea of a social solidarity; a reconciliation of women’s aspirations with religion. The social bond was to join in a special way women from the landowners’ elites and peasant villages, while economic schools were to open to them fields of different activities and work. According to the rules of a press reportage, the story of Plater-Zyberk revealed the European reality of the late 19th century in her subjective images seen from the perspective of an aristocrat and the chief-editor of the Catholic „Kronika Rodzinna”.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bohemian rulers of the Luxembourg dynasty and the Poděbrady family in the medieval Silesian and Kłodzko chronicles of canons regulars in Kłodzko, Wrocław and Żagań
    Czescy władcy z dynastii Luksemburgów i Podiebradów w średniowiecznych śląskich i kłodzkich kronikach kanoników regularnych z Kłodzka, Wrocławia i Żagania
    Autorzy:
    Chmielewska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340547.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    kanonicy regularni
    kroniki klasztorne
    dziejopisarstwo
    średniowiecze
    czescy władcy
    canons regulars
    monastery chronicles
    historiography
    the Middle Ages
    Bohemian rulers
    Opis:
    The author based on three monastery chronicles of the Late Middle Ages analyses the method of portraying the Bohemian kings from the Luxembourg and Poděbrady families and tries to point out factors which influenced this method of chronicle narration. The sources for this article are canons’ regulars chronicles in Żagań, Wrocław and Kłodzko: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. The figures of rulers appear in the chronicles mainly in the context of their relationships with the particular monastery, especially when it comes to property matters: granting, rights and taxes. The other aspect in which the rulers are mentioned in the chronicles are the conflicts between secular and Church power. From the analysis of the texts a conclusion can be drawn that the picture of the rulers is diverse in different places where the chronicles were written and the attitude of the local society towards the particular ruler. It is best seen on the example of George of Poděbrady, a Hussite on the Bohemian throne. The chronicle of Żagań has a separate position – apart from the local issues, it presents the general information, unrelated to Church, including the ruling persons.
    Autorka na podstawie trzech kronik klasztornych powstałych w późnym średniowieczu analizuje sposób przedstawienia czeskich królów z dynastii Luksemburgów i Podiebradów oraz stara się wskazać przyczyny, które wpłynęły na taki właśnie tok narracji kronikarskiej. Podstawę źródłową tych rozważań stanowią kroniki spisane w klasztorach kanoników regularnych reguły św. Augustyna w Żaganiu, Wrocławiu i Kłodzku: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. Postacie władców pojawiają się w tych źródłach przede wszystkim w kontekście ich związków z konkretnym klasztorem, szczególnie w sprawach majątkowych dotyczących nadań, praw własności i podatków. Królowie czescy wspominani są też na kartach kronik przy okazji opisów konfliktów między władzą świecką a kościelną. Z analizy tekstu dzieł wynika, że obraz panujących jest zróżnicowany, zależny od miejsca powstania kroniki i stosunku lokalnej społeczności do konkretnego władcy. Najlepiej uwidacznia się to na przykładzie Jerzego z Podiebradu, husyty na tronie czeskim. Osobne miejsce w tym zestawieniu zajmuje kronika żagańska przedstawiająca oprócz zagadnień lokalnych także informacje o ogólnym ponadklasztornym charakterze, w tym informacje o osobach panujących.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 5-19
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies