Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Modernizacja"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 148
Tytuł:
Modernizacja techniczna SZ RP od 1990 roku : uzbrojenie i wyposażenie indywidualne żołnierzy na przykładzie wojsk lądowych i wojsk specjalnych. Dokonania i perspektywy na przyszłość
Autorzy:
Piekart, Anna.
Powiązania:
Obronność. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej 2014, nr 1(9), s. 129-145
Data publikacji:
2014
Tematy:
Siły zbrojne modernizacja Polska
Sprzęt wojskowy modernizacja Polska
Uzbrojenie (wojsk.) modernizacja Polska
Opis:
Rys.
Bibliogr.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Modernization of urban space with greenery
Modernizacja przestrzeni miejskiej zielenią
Autorzy:
Sobolewski, A.
Czajka, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971042.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
urban space
greenery
modernization
revitalization
przestrzeń miejska
zieleń w mieście
modernizacja
rewitalizacja
Opis:
Modernization of urban space with greenery is part of a process of revitalization and restoration of building, which today are an important part of the design and realizations activities in the world. Adaptation of urban space to modern needs, often associated with the change of the original function is necessary to improve the quality of this space: utility, technical and aesthetic. Urbanization of the world combined with the destruction of the environment. It is necessary to return to nature in the context of the urban environment. Greater use of green, eco ideas of architecture and sustainable development becomes the norm. The paper presents some aspects of selected projects and activities in the countryside as a method of upgrading urban space.
Modernizacja przestrzeni miejskiej zielenią wpisuje się w procesy rewitalizacji i rewaloryzacji zabudowy, które współcześnie stanowią ważną cześć działań projektowych i realizacyjnych na całym świecie. Dostosowanie przestrzeni miejskiej do współczesnych potrzeb, często połączone ze zmianą pierwotnej funkcji jest konieczne dla poprawy jakości tej przestrzeni: użytkowej, technicznej i estetycznej. Gwałtowna urbanizacja świata łączy się z niszczeniem środowiska naturalnego. Konieczny jest powrót do natury również w kontekście środowiska miejskiego. Intensywniejsze wykorzystanie zieleni, idei eko architektury i zrównoważonego rozwoju staje się normą. „Miasto musi być zielone, żeby nadawało się do życia” – to hasło, będące przeniesieniem tytułu felietonu z jednego z dzienników dobrze ilustruje merytoryczne intencje autorów. Otóż zieleń w mieście może być postrzegana jako najprostszy i najskuteczniejszy sposób na poprawienie estetyki krajobrazu miejskiego i korektę tych działań człowieka, które na fali nadmiernej urbanizacji przestrzeni doprowadziły do tego, iż współczesne miasta to często betonowe pustynie, W artykule przedstawiono niektóre aspekty i wybrane realizacje działania zielenią jako metodą modernizacji przestrzeni miejskiej.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 20(1); 135-145
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the energy sector in Denmark
Modernizacja sektora energii w Danii
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220016.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernization
energy market
energy efficiency
liberalization
modernizacja
rynek energii
efektywność energetyczna
liberalizacja
Opis:
Denmark is among the leaders who change their energy policy to guarantee its stable and sustainable character. The consistent pursuit of an energy policy enabled the country to lower both the level of its energy consumption and greenhouse gas emissions, while providing grounds for economic development. The study demonstrates that the main factors which led to the transition of Danish energy policy were the oil crisis of the 1970s as well as public expectations regarding their energy policy which was to be based on the concept of stability and sustainability.
Dania jest jednym z liderów zmian w polityce energetycznej, zmierzających do stosowania koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. W wyniku konsekwentnie realizowanej polityki energetycznej w Danii udało się ograniczyć poziom zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych, jednocześnie zapewniając warunki do rozwoju gospodarczego. W opracowaniu wskazano, że głównym czynnikiem, który doprowadził do zmian w polityce energetycznej Danii, był kryzys naftowy lat 70. XX wieku. Przed jego wybuchem dominujący udział w strukturze źródeł energii pierwotnej Danii miała importowana ropa naftowa, która w 1972 r. zaspokajała ponad 90% zapotrzebowania na energię pierwotną w tym kraju. Cechą duńskiego sektora energii była także jego niewielka efektywność oraz wysoki poziom zanieczyszczeń atmosfery związany ze spalaniem paliw kopalnych. Kryzys naftowy wymusił podjęcie działań modernizacyjnych, których celami było m.in. zmniejszenie zużycia energii pierwotnej, zdywersyfikowanie struktury jej źródeł oraz poprawa efektywności sektora energii. Istotnym czynnikiem wymuszającym modernizację duńskiego sektora energii była także kwestia zmiany nastawienia społecznego do prowadzonej polityki energetycznej w Danii. Obecnie w społeczeństwie dominuje pogląd, że podstawą polityki energetycznej powinna być koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego. Kierunek ten jest szczególnie mocno obserwowany w Danii od końca lat 80. XX wieku po publikacji raportu Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (tzw. raportu Brundtlanda). W tym okresie w Danii występowała znacząca emisja zanieczyszczeń atmosfery związana ze zwiększeniem znaczenia węgla kamiennego. Za sprawą rosnącej świadomości społecznej co do konsekwencji środowiskowych gospodarowania energią w latach 90. XX wieku podjęto działania na rzecz ograniczenia zużycia energii. Dla osiągnięcia tego celu istotne było przyjęcie w 1988 r. przepisów zabraniających stosowania ogrzewania elektrycznego w nowych budynkach, które mają dostęp do sieci ciepłowniczej lub do sieci gazowniczej (Jacobsen, (http)). Przyjęcie tych przepisów przyczyniło się do ograniczenia zużycia węgla będącego w tym okresie głównym źródłem energii elektrycznej i jednocześnie źródłem emisji zanieczyszczeń atmosfery. Wpłynęło to także na zmniejszenie zapotrzebowania na import tego paliwa. Promowanie w tych przepisach rozwoju sieci ciepłowniczych wiązało się ze spalaniem w instalacjach kogeneracyjnych gazu ziemnego, którego zasoby gwarantowały niezależność od importu surowców. Dodatkową korzyścią z wprowadzenia tych przepisów była poprawa bilansu płatniczego kraju oraz zwiększenie zużycia gazu ziemnego. Uświadomienie społeczeństwu konsekwencji ekologicznych realizowanej polityki energetycznej wpłynęło na zwiększenie poparcia dla rozwoju proekologicznych źródeł energii. Społeczeństwo duńskie jest gotowe ponosić większe koszty energii w zamian za gwarancję, że przyczynia się to do ochrony środowiska. Zwiększeniu roli OZE w bilansie energetycznym służy m.in. zrealizowana w 1992 r. reforma podatków dotyczących gospodarowania energią. Reforma ta wprowadziła podatek od paliw konwencjonalnych, przy jednoczesnym zwolnieniu z opodatkowania OZE, co przyczyniło się do ograniczenia zużycia paliw konwencjonalnych. Istotą reformy było zobowiązanie wszystkich grup odbiorców, w tym odbiorców domowych, do płacenia podatku, którego wysokość została uzależniona od wielkości emisji CO2 wywołanej spalaniem paliw. Podatek ten jest formą przeniesienia na odbiorcę finalnego kosztów efektów zewnętrznych wywołanych przez zużycie nośników energii pierwotnej. Współcześnie sektor energii w Danii charakteryzuje się zróżnicowaną strukturą źródeł energii pierwotnej. Mimo ograniczenia znaczenia ropy naftowej w dalszym ciągu ma ona największy udział (44% w 2011 r.) w bilansie energetycznym Danii (BP, 2012). Oprócz tego paliwa po ponad 15% udziału mają węgiel, gaz ziemny i OZE. Należy podkreślić, że udział OZE w produkcji energii elektrycznej w Danii jest jednym z najwyższych na świecie, co wiąże się z poparciem społecznym dla stosowania tego rodzaju źródeł. Istotnym elementem polityki energetycznej Danii jest silna pozycja OZE oraz duża efektywność zużycia nośników energii. Zmiany polityki energetycznej przyczyniły się do zwiększenia niezależności energetycznej Danii, co wiązało się głównie z wprowadzeniem do eksploatacji w początku lat 80. XX wieku złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. W wyniku prowadzonych prac poszukiwawczych w 1997 r. Dania po raz pierwszy stała się w pełni wystarczalna energetycznie. Do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Danii przyczynia się także obserwowany począwszy od ostatniej dekady XX wieku, rosnący udział OZE. W kolejnych latach, zgodnie z priorytetami duńskiej polityki w tym zakresie, znaczenie tych paliw w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju wzrośnie. Podejście to jest związane z oczekiwaniami społecznymi, aby polityka energetyczna Danii pozwalała na wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. Prowadzona polityka energetyczna przyczynia się także do poprawy konkurencyjności duńskiej gospodarki przez rozwój technologii energetycznych oraz eksport wyrobów przemysłu pracującego dla „zielonej gospodarki”. W wyniku rozwoju technologii energetycznych obecnie około 1/3 zainstalowanych na świecie turbin wiatrowych pochodzi z Danii (EREC, 2009). Sprzedaż zaawansowanych technologicznie produktów duńskiego przemysłu energetycznego jest źródłem 11% przychodów z eksportu (The Danish..., 2012). Silna pozycja przedsiębiorstw produkujących zawansowane technologicznie wyroby dla „zielonej gospodarki” sprzyja zwiększeniu zatrudnienia w duńskich przedsiębiorstwach, przyczynia się do zwiększenia dochodu społeczeństwa oraz wpływają na poparcie społeczeństwa dla rozwiązań proekologicznych w prowadzonej gospodarce energetycznej. Duże znaczenie dla zmian modernizacyjnych miała liberalizacja duńskiego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego. Reformy liberalizacyjne rynku były związane głównie z dążeniem duńskich firm do udziału w wymianie na liberalizującym się rynku pozostałych krajów nordyckich (OECD/IEA, 2005). Oprócz korzyści z wymiany z innymi krajami nordyckimi liberalizacja wpłynęła także na poprawę bezpieczeństwa energetycznego Danii (Hellmar i Warell, 2009). Liberalizacja wiązała się z wymuszeniem konkurencji między uczestnikami rynku, co wpłynęło na poprawę efektywności tych przedsiębiorstw. Działania liberalizacyjne przyczyniły się do poprawy jakości obsługi klientów finalnych oraz do ograniczenia poziomu cen dla tych odbiorców. Duży wpływ na poprawę efektywności przedsiębiorstw energetycznych miała działalność regulatorów rynku, którzy przez prowadzenie analiz porównawczych wymuszali poprawę efektywności duńskich przedsiębiorstw sektora (Jamasb i Pollitt, 2001; NEP, 2009; DARE, 2011). Poprawa efektywności wpływa na wzrost konkurencyjności duńskiej gospodarki.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 387-401
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renovation and modernisation of a postindustrial facility in Poznań
Renowacja z modernizacją budynku poindustrianlego w Poznaniu
Autorzy:
Błaszczyński, T.
Wielentejczyk, P.
Błaszczyński, M.
Pijanowski, F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395737.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
renovation
modernisation
jet grouting
helifix
budynek poindustrialny
renowacja
modernizacja
Opis:
The paper presents a renovation process of a historic postindustrial building situated on premises of Gazownia Poznańska. An unprepared team of designers made a lot of mistakes and negligences, which led to additional work, repairs including. The increased scope of work also led to a substantial increase in the cost of the carried out renovations. The modernisation process was realised with the use of modern technologies, some of which for the first time in Poznan.
W pracy przedstawiono renowację zabytkowego budynku poindustrialnego znajdującego się na terenie Poznańskiej Gazowni. Nieprzygotowany zespół projektowy popełnił wiele błędów i zaniechań, co doprowadziło do dodatkowych prac, w tym naprawczych. Zwiększony zakres prac doprowadził również do znacznego zwiększenia kosztów realizacji przeprowadzanej renowacji. W trakcie realizacji prac zastosowano wiele nowoczesnych technologii, niektóre po raz pierwszy na terenie Poznania.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2012, 9; 5-17
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Workers housing estates in postindustrial cities - modernization or revitalization?
Osiedla robotnicze w miastach postindustrialnych - modernizacja czy rewitalizacja?
Autorzy:
Gaweł, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396476.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
workers housing estates
postindustrial city
modernization
revitalization
osiedla robotnicze
miasto postindustrialne
modernizacja
rewitalizacja
Opis:
The article presents a part of the results on the physiognomy of a postindustrial city under conditions of economic transformation in Poland. The study area encompasses industrial centers located in the region of the Central Industrial District (Centralny Okręg Przemysłowy - COP) in the Świętokrzystkie and Mazowieckie voivodeships (districts). The specific urban structure of the industrial city and unemployment among its inhabitants resulting from ownership transformations generate various problems. The workers' neighborhoods and colonies, which sprouted up so quickly at the beginning of the XX century, were a supply base for the rapidly developing industrial centers. Their clear urban structure and cultural potential they possess predispose them to developing necessary repair programs. Thus, the article draws attention to this form of settlement on the one hand, and on the other characterizes the activities assumed by gminas (municipalities) in the scope of modernizing and revitalizing these areas.
Artykuł jest przedstawieniem części badań nad fizjonomią miasta postindustrialnego w warunkach transformacji ekonomicznej w Polsce. Pole badawcze obejmuje ośrodki przemysłowe rozmieszczone na terenie Centralnego Okręgu Przemysłowego, w województach świętokrzyskim i mazowieckim (Ostrowiec Świętokrzyski, Skarżysko Kamienna, Radom). Specyficzna struktura zabudowy miasta industrialnego oraz bezrobocie wśród mieszkańców będące wynikiem przekształceń własnościowych generują różne problemy rozwojowe. Zabudowa mieszkaniowa obok przemysłowej stanowiła podstawę funkcjonowania struktury ośrodka przemysłowego. Powstające żywiołowo osiedla i kolonie robotnicze na początku XX w. były zapleczem dla szybko rozwijających się miast przemysłowych. Ich czytelny układ urbanistyczny i potencjał kulturowy jaki posiadają predysponują je do opracowania niezbędnych programów naprawczych. Stąd artykuł jest z jednej strony zwróceniem uwagi na tę formę osadnictwa, a z drugiej charakterystyką działań gminnych w zakresie modernizacji i rewitalizacji takich terenów. Jednak problematyka mieszkaniowa w programach rewitalizacyjnych często traktowana jest marginalnie, zarówno z punktu widzenia działań inwestycyjnych jak i finansowania ze środków publicznych, a działania modernizacyjne prowadzone są punktowo i dotyczą zazwyczaj tylko pojedynczych budynków.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 18; 45-53
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernisation of constructional solutions of prototype objects in the aspect of exploitation requirements
Modernizacja rozwiązań konstrukcyjnych obiektów prototypowych w aspekcie wymagań eksploatacyjnych
Autorzy:
Heinrich, M.
Jasica, G.
Wędrychowicz, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/257744.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
modernisation
exploitation
prototype objects
modernizacja
obiekt prototypowy
eksploatacja
Opis:
The problem of the verification of constructional solutions of prototype objects considered in the aspect of exploitation requirements is discussed in the study. The object’s reliability was assumed as the assessment criterion. The proposed assessment-decision model allows reliable assessments of each realised enterprise, if the prototype reliability in real conditions is lower than the project requirements.
W artykule omówiono zagadnienie weryfikacji rozwiązań konstrukcyjnych obiektów prototypowych w aspekcie wymagań eksploatacyjnych. Jako kryterium ocenowe przyjęto niezawodność obiektu. Zaproponowany w opracowaniu model ocenowo-decyzyjny pozwala na dokonywanie miarodajnych ocen każdego realizowanego przedsięwzięcia modernizacyjnego w przypadku, gdy niezawodność prototypu w warunkach rzeczywistych jest niższa od wymagań projektowych.
Źródło:
Problemy Eksploatacji; 2013, 1; 77-83
1232-9312
Pojawia się w:
Problemy Eksploatacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernization of Saint Pancras and Kings Cross Railway Stations in London
Modernizacja dworców kolejowych Saint Pancras i King`s Cross w Londynie
Autorzy:
Jóźwik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395765.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
railway stations
iron structures
modernization
London
dworce kolejowe
konstrukcje z żelaza
modernizacja
Londyn
Opis:
The article concerns the renovation and modernization of two London railway stations - St. Pancras and King`s Cross. Both stations were built in the middle of the nineteenth century and are an example of industrial heritage. A characteristic feature that distinguishes the two buildings is the metal (iron) structure with a glass canopy. The St. Pancras railway station was characterized by a hall with the largest span in the world, and today is one of the leading examples of using iron in the development of architecture and building structures. Both stations have experienced periods of flourishing and stagnation throughout their history. There were even plans to demolish the old stations and build new facilities and in their place. Now, after the successful modernization of St. Pancras and King's Cross railway stations, they serve as good examples of the adaptation of transport utilities to modern needs, while respecting their historic structure. The problems that the designers and contractors were faced with during the renovation and modernization of the two London stations also deserve attention.
Artykuł dotyczy renowacji i modernizacji dwóch londyńskich dworców kolejowych położonych w bezpośrednim swoim sąsiedztwie - dworca Saint Pancras oraz King`s Cross. Oba dworce zostały wybudowane w połowie wieku XIX i stanowią przykład dziedzictwa kultury przemysłowej. Cechą charakterystyczną, wyróżniającą oba obiekty, było zastosowanie w halach dworcowych konstrukcji metalowych, wówczas żeliwnych przekrytych szkłem. W przypadku dworca Saint Pancras była to hala o największej rozpiętości na świecie i do dziś stanowi jeden z czołowych przykładów zastosowania żelaza w rozwoju architektury i konstrukcji budowlanych. Oba dworce w swojej historii przechodziły okresy rozkwitu i stagnacji. Pojawiały się również pomysły, aby wyburzyć stare dworce, a na ich miejscu wybudować nowe obiekty. Obecnie po udanej modernizacji dworce Saint Pancras i King`s Cross stanowią dobry przykład dostosowania funkcji transportowych do współczesnych potrzeb użytkowych z uwzględnieniem poszanowania struktury zabytkowej. Warto również zwrócić uwagę na problemy samej renowacji z jakimi zmierzyli się projektanci i wykonawcy modernizacji dwóch londyńskich dworców.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 18; 65-73
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quarter modernization of construction residential "New Praga" in Warsaw - risks and possibilities
Modernizacja kwartału zabudowy mieszkaniowej „Nowej Pragi” w Warszawie, zagrożenia i możliwości
Autorzy:
Majewska, A.
Denis, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396488.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
modernization of building
tenement
cultural landscape
modernizacja zabudowy
kamienica
krajobraz kulturowy
Opis:
The district “New Praga” is located on the right-bank of Warsaw in North Praga which is one of the oldest districts of the city. The citizens of this district, where an analyzed building quarter is located, are people with a lower social status than the rest of Warsaw’s population, who benefit from the social assistance (30%); moreover, there are a large number of crimes and high unemployment among young people in this area. These data show how difficult is to modernize this area because the improvement of a construction tissue is not enough to fully help the local community. Financial resources are needed to increase the level of education that allows finding new jobs and improves the quality of life. Afterwards, the modernization of tenements should be taken care for.
Rejon „Nowa Praga” usytuowany jest na Pradze Północ, która jest jedną z najstarszych dzielnic miasta. Mieszkańcy tego rejonu, w którym usytuowany jest analizowany kwartał zabudowy, to osoby często o niższym statusie społecznym niż reszta ludności stolicy. Często są to enklawy biedy, bezrobocia i przestępczości. Teren ten jest trudny do modernizacji, ponieważ poprawa tkanki budowlanej, to nie wszystko, aby w pełni pomóc społeczności lokalnej. Potrzebne są środki finansowe również na działania społeczne, które umożliwią mieszkańcom na poprawę jakości życia. W artykule przedstawiono propozycję modernizacji wybranego kwartału zabudowy, co wymaga interdyscyplinarnego podejścia do danego zagadnienia.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 17; 97-104
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In Search of the Present Economy and Society Modernisation Concept (An Attempt to Explain the Main Problems)
W poszukiwaniu koncepcji współczesnej modernizacji gospodarki i społeczeństwa (próba eksplikacji głównych problemów)
Autorzy:
Kośmicki, E.
Pieńkowski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371012.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
reflexive modernisation
technocratic modernisation
evolutionary modernisation
sustainable development
demand economy
supply economy
sustainable development economy
modernizacja refleksyjna
modernizacja technokratyczna
modernizacja ewolucyjna
rozwój zrównoważony
ekonomia popytowa
ekonomia podażowa
ekonomia zrównoważonego rozwoju
Opis:
The concept of modernisation is the most important concept of social sciences. Modernisation refers to evolu-tionary transformations of a traditional society into a modern one. The following stages of modernisation process can be distinguished: evolutionary modernisation, technocratic modernisation (based on comprehensive possibil-ities to implement new technologies into economy and society), and reflexive modernisation. The concept of technocratic modernisation idealizes the role of engineering and automation, and presently also of the computeri-sation of society. The reflexive modernisation, on the contrary, emphasizes critical evaluation of the present modernisation advancements; there are problems that have not been solved by the technocratic modernisation. The discourse on technocratic modernisation and reflexive modernisation is of great importance for Poland. In this country technocratic modernisation is still dominant, as there have been only modest successes in imple-menting sustainable development. However, the future of Poland depends on development of reflexive moderni-sation throughout all the socio-economic domains.
Koncepcja modernizacji należy do najważniejszych koncepcji nauk społecznych. Modernizacja oznacza ciąg zmian ewolucyjnych społeczeństwa tradycyjnego w społeczeństwo nowoczesne. Można wymienić następujące fazy procesu modernizacji: modernizację ewolucyjną, modernizację technokratyczną (opartą na wszechstronnej możliwości wprowadzenia nowoczesnych technik i technologii do gospodarki i społeczeństwa) oraz moderniza-cję refleksyjną. Koncepcja modernizacji technokratycznej absolutyzuje znaczenie mechanizacji i automatyzacji, a obecnie informatyzacji społeczeństwa. Natomiast modernizacja refleksyjna podkreśla krytyczną ocenę dotych-czasowych osiągnięć modernizacji. Nie zostały one rozwiązane w ramach modernizacji technokratycznej. Spór wokół modernizacji technokratycznej i refleksyjnej ma duże znaczenie dla Polski. W Polsce dominuje nadal modernizacja technokratyczna, o czym świadczą nikłe sukcesy w zakresie wprowadzenia koncepcji zrównowa-żonego rozwoju. Przyszłość Polski zależy jednak od rozwoju modernizacji refleksyjnej we wszystkich zakresach gospodarki i społeczeństwa.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2013, 8, 1; 115-123
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flexibility in management of modernization in construction - electrical works
Elastyczność w zarządzaniu modernizacją obiektów budowlanych na przykładzie robót elektrycznych
Autorzy:
Nowotarski, P.
Pasławski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395931.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
flexible approach
light modernization
electrical contractor
energy savings modernization
obiekty budowlane
modernizacja oświetlenia
technologia LED
oszczędności energii
Opis:
The article presents the general principles of flexible approach, illustrated with case study regarding flexibility in modernization. Flexibility is understood in the present case as a skilful adaptation to changes in the dynamically changing environment. The essence of flexibility approach is being staged to make decisions based on environmental and process monitoring in progress. Presented case study of upgrading the electrical system in the multi-family housing in the common area is based on step by step procedure responding to damage state of this system. Simple analysis is based on cost comparison but there are other criteria (environmental, social etc.) and conflict solving situations taken into account in presented paper.
Artykuł prezentuje możliwość zastosowania elastyczności w modernizacjach istniejących obiektów budowlanych na przykładzie instalacji oświetleniowej. Elastyczność jest rozumiana w tym przypadku jako umiejętne dostosowanie się do zmian w dynamicznie zmieniającym się środowisku. Istotą podejścia elastycznego jest podejmowanie odpowiednich decyzji w odpowiednim czasie opartych na monitoringu środowiska i procesu w toku. Prezentowane studium przypadku modernizacji instalacji elektrycznej w budownictwie wielorodzinnym w częściach wspólnych obiektu (korytarze, klatki schodowe, hala garażowa) opiera się na wymianie i modernizacji tylko tych punktów, które w danym momencie ulegają awarii. Prosta analiza oby typów modernizacji opiera się na porównaniu kosztów, natomiast trzeba zaznaczyć, że możliwe są także inne kryteria (środowiskowe, konfliktu społecznego, itp.), które będą przedmiotem kolejnych publikacji. Zastąpienie tradycyjnych żarówek rozwiązaniami opartymi na technologii LED z zastosowaniem czujników ruchu może prowadzić do znacznych oszczędności, ale może też oznaczać obniżenie komfortu dla użytkowników (np. dla osób starszych, którym jeden cykl działania oświetlenia nie jest wystarczający do pokonania całej drogi na korytarzu). Osiągnięcie kompromisu w tego typu konfliktach interesów może być rozwiązane za pomocą podejścia elastycznego i zwinnego.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 17; 117-128
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernization or Simplification: an Empirical Approach to the Turkish Language Reform
Modernizacja czy symplifikacja: empiryczne podejście do reformy języka tureckiego
Autorzy:
Oytun Altun, Hilal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057954.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Turkish language reform
modernization
purification
lexical
semantics
simplification
reforma języka tureckiego
modernizacja
puryfikacja
semantyka leksykalna
symplifikacja
Opis:
In this paper, I proposed an empirical approach to evaluate the accuracy of modern – or so-called purified – versions of Ottoman texts. Empirical studies on purified texts are limited in terms of quantity despite the abundance of the literature on the purification program within the Turkish language reform. I attempted to analyze a modernized text to answer the following questions; in a modernized text whether (a) semantic accuracy is preserved, or (b) the content is simplified. The method I offer here is based on a comparison of the modernized version with the authentic text from the lexical semantics point of view. My research revealed that some words with more definite meaning were replaced with more imprecise words in the modernized text. Such replacements may lead to a reduction in the content. Nevertheless, future works are needed on large scale data with the help of AI-supported tools to explore whether blurriness occurs in meaning during a modernization process.
W niniejszym artykule zaprezentowano nowatorskie podejście do zagadnienia reformy języka tureckiego oparte na analizie dokładności semantycznych tekstów w języku osmańsko-tureckim i odpowiadających im tekstów w zmodernizowanym – określanym również jako rezultat procesu puryfikacji – języku tureckim. Mimo dość licznych prac naukowych poświęconych problemowi moderniacji jezyka tureckiego jako rezultatu przeprowadzonej w przeszłości reformy językowej liczba prac szczegółowych, których istotą byłyby badania empiryczne tekstów w języku zmodernizowanym, jest ograniczona. Analiza danego tekstu w języku zmodernizowanym miała na celu odpowiedź na pytanie, czy w tekście zmodernizowanym (a) została zachowana dokładność semantyczna, czy też (b) semantyka treści została uproszczona. Zaproponowana przez  autorkę metoda polega na porównawczej analizie  leksykalno-semantycznej tekstu w języku zmodernizowanym i jego wersji oryginalnej. W wyniku analizy okazało się, że niektóre wyrazy o specjalistycznym znaczeniu w tekście sprzed modernizacji zostały zastąpione w tekście w języku zmodernizowanym wyrazami o znaczeniu bardziej ogólnym. Zabiegi tego typu mogły w konsekwencji prowadzić do redukcji wartości semantycznej całości. Autorka podkreśla wagę badań mających na celu wykazanie, czy w procesie modernizacji języka nie doszło do redukcji lub rozmycia semantycznego, jednocześnie zauważając, że z uwagi na dużą ich skalę wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji będzie nieodzowne.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 36, 1; 155-166
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The origins of our “here and now”. Modernisation and museologisation of the warsaw urban space during the interwar period
Źródła naszego dziś. Modernizacja i muzealizacja przestrzeni miejskiej Warszawy w czasach międzywojnia
Autorzy:
Majewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932970.pdf
Data publikacji:
2018-02-21
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
modernisation
museologisation
architecture
urban planning
historic monuments
modernizacja
muzeologizacja
architektura
urbanistyka
zabytek
Opis:
The article contains both description and analysis of the processes which had been creating the urban space of Warsaw during the Interwar period (1918–1939). On the one hand, they include what is regarded as examples and symbols of modernisation (avant-garde architecture, urban planning, as well as a “state-building” monumentalism), on the other – being developed at the same time, and described as today’s terminology allows – the processes of “musealisation” (reconstruction as a conservation method, restoration of a historic urban ambiance of the town). The article also points to the continuity of both the processes in question and the ideas that constitute them, always present at times of an intense search for collective identity and spatial forms in which it is manifested (e.g. at time of the post-war reconstruction in the years 1945–1956, as well as at the turn of the 19th and the 20th centuries). Poglądy na konserwację i restaurację budynków oraz rewaloryzację zespołów uznawanych za zabytkowe ulegały w XIX i XX w. istotnym przekształceniom. W 1. poł. XIX stulecia wykonano we Francji wiele prac w duchu jedności stylowej, konstruując zarazem nowoczesne pojęcie zabytku.
Najwybitniejszy z grona ówczesnych restauratorów, Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc, w duchu poszukiwania architektonicznego optimum restaurował kościół w Vézelay, prowadził prace w zespole miejskim w Carcassonne, w zamku w Pierrefonds, nadzorował restaurację kaplicy SainteChapelle oraz kościoła Notre Dame w Paryżu, zmieniając krajobraz Francji a zarazem wyobrażenie Francuzów o jej średniowiecznej przeszłości. Dzięki autorytetowi, wynikającemu tak z praktyki, jak i opublikowanych rozważań teoretycznych, zachęcił do przeprowadzania podobnych co do intencji, acz nie zawsze co do jakości wykonawstwa, restauracji. Viollet-le-Duc uznawał zasadność restaurowania budynku we właściwym – z perspektywy restauratora – stylu, zalecał jednak wnikliwe zbadanie go przed przystąpieniem do robót i elastyczność przy ich ukierunkowaniu.
Wiedzy o architekturze średniowiecznej przydawał te same właściwości, co normom nauk przyrodniczych, traktując dedukcje przeszłych form architektonicznych niczym wnioski wyprowadzane z paleontologii, przywołując dorobek Georgesa Cuviera, zoologa i paleontologa słynącego z rekonstrukcji zwierząt kopalnych dokonywanych z drobnych ich fragmentów, przeprowadzanych na podstawie zakładanej korelacji narządów.
Viollet-le-Duc widział w sobie Cuviera, który wskrzesza formy architektoniczne dawnych epok. Wyrażał przekonanie, że konserwować zabytek nie znaczy zachować go, naprawić czy przerobić, znaczy to przywrócić go do stanu integralności, w jakim być może nigdy się nie znajdował1 [to i dalsze wyróżnienia pochodzą od autora]. Praktyki restauratorskie, zwłaszcza w wydaniu naśladowców Viollet-le-Duca, stały się przedmiotem krytyki. Zapoczątkował ją w 1848 r. John Ruskin, który uważał, że podobnie jak niemożliwym jest wskrzeszanie zmarłych (doświadczenie religijne, Ruskinowi nieobce, wskazuje jednak, iż wiara w wyjątki od tej reguły nie jest niemożliwa…), tak niemożliwe jest restaurowanie tego, co było wielkością i pięknem w architekturze, a tym samym restauracja oznacza zniszczenie najradykalniejsze, jakie znieść budowla może (The seven lamps of architecture). W 2. poł. XIX w. nikt bodaj w żadnym kraju europejskim nie wywarł podobnego wpływu na wyobraźnię własnego narodu. Dla Ruskina na miano artysty zasługiwał ten, kto potrafił wyrazić w materii ślady boskiej obecności, zmaterializowane w dobrach natury. Doktryna Ruskina, zdystansowana wobec wszelkich form podtrzymywania dawnej architektury, wykluczała tym samym akty ludzkiej pychy i uzurpacji, jakimi byłoby sięganie po coś, co jest przynależne Stwórcy2. Istotę zabytkowości w sposób fundamentalny, po dziś dzień stanowiący punkt odniesienia w debatach o wartości dziedzictwa, sformułował w 1903 r. austriacki historyk sztuki Alois Riegl. Według niego najważniejsza w zabytku jest wartość dawności (oryg. niem. der Alterswert), konstytuująca przyczynę uznania danego obiektu za zabytek.
Wychodząc z tych założeń, współpracownik Riegla w C.K. Centralnej Komisji do Badania oraz Opieki nad Sztuką i Zabytkami, czeski historyk sztuki Max Dvořák twierdził, iż odnowiona relikwia nie jest już relikwią. Obaj uczeni stali na stanowisku konieczności obrony zabytków przed zakusami rekonstruktorskimi, traktując je jako rodzaj fałszerstwa źródła historycznego, dlatego też poddali krytyce forsowany przez polskie środowiska artystyczne program restauracji zamku na Wawelu3. Riegl dostrzegał również zmiany w rozumieniu pojęcia zabytek, którym – wraz z rozwojem pojęcia i realnego bytu narodu – stawały się dzieła ludzkie przede wszystkim ze względu na ich wartość historyczną, aksjologiczną a nie tylko artystyczną, estetyczną.
W kwestii Alterswert zabrał też głos pruski (co nie jest bez znaczenia, gdyż nieobce mu było nacjonalistyczne instrumentalizowanie wartości dziedzictwa) badacz i inwentaryzator Georg Dehio, który wzywał aby konserwować, a nie restaurować4 Zainspirowani tymi rozważaniami byli również polscy konserwatorzy, zwłaszcza ci, mieszkający w cieniu wawelskiego wzgórza. W 1901 r. w Krakowie Ludwik Puszet głosił, że restauracja powinna być jedynie konserwatorska, żadnej stylowości nie [należy] wprowadzać, a w tym, co dodaje [ona] nowego, [winna] być szczerze modernistyczna. Także Józef Muczkowski popularyzował zasadę zachowywania zabytków w zastanym przez daną generację kształcie i domagał się nieprzywracania ich do wyobrażonego pierwotnego stanu.
Na zjeździe Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w 1909 r. w Warszawie przyjęto uchwałę preferującą konserwację, dopuszczającą zarazem ograniczone, naukowo uzasadnione restauracje51 Praktyka odbiegała jednak od deklaracji, szczególnie wówczas, gdy w wyniku nagłego kataklizmu następowało zniszczenie cennej dla danej zbiorowości, historycznej substancji.
Kiedy w 1902 r. w Wenecji runęła dzwonnica św. Marka, podjęto decyzję o jej odbudowie w formach historycznych. Dokonano precyzyjnej rekonstrukcji według pierwowzoru – z zachowaniem typu i kolorystyki cegieł – uznano bowiem, że krajobraz miejski nie pozostanie takim samym bez jednego z głównych przestrzennych akcentów.
Epizod ten stał się szczególnie ważny z perspektywy zniszczeń, które spowodowała wojna światowa, o której wówczas nie wiedziano, że była pierwszą61. Zniszczenie w czasie I wojny światowej nie tylko poszczególnych budynków, jak katedra w Reims, lecz także całych historycznych miast, jak Arras, Louvain, Ypres postawiło pod znakiem zapytania zasadę ograniczonej konserwacji, na rzecz restauracji i restytucji. Wojna trwale weryfikowała formułowane w warunkach pokojowej stabilizacji zasady konserwatorskie71. W czasie I wojny również na ziemiach polskich wiele historycznych budowli, a nawet całych dzielnic miast, legło w gruzach. Zaczęto rozważać nie czy, ale jak odbudowywać zniszczone zabytki. W 1916 r. historyk sztuki Józef Piotrowski stwierdził, że jak to zawsze czynili mistrzowie dawni, należy odbudowywać choćby w kształtach całkiem innych, ale dobrze złączonych z całością zabytku oraz odpowiadających dzisiejszym wymaganiom estetycznym i kierunkom architektonicznym. Wychodząc z tych założeń zdecydowano się na odtworzenie zniszczonego centrum Kalisza8. Tadeusz Szydłowski traktował kwestię przedłużania egzystencji zabytków jako zadanie polityczne; wskazywał na związek poczucia 4 MUZEALNICTWO 59 tożsamości narodowej z ochroną pomników sztuki. Wierny Rieglowskiej doktrynie zgadzał się, że zabytek posiada wartość o tyle, o ile jest istotnie stary, autentyczny. Jednocześnie uznawał konieczność dźwigania z wojennych ruin historycznych budowli9. Dziś więc pod innym [niż Rieglowski] znakiem stanąć nam wypadnie – postulowali Jarosław Wojciechowski, Edward Trojanowski i Zygmunt Otto – nie tylko konserwować, ale i odbudowywać. Jak bajeczny Feniks odrodzą się z popiołów spalone wsie i miasteczka, zostaną odbudowane chaty i dwory, szkoły i kościoły, a z nimi także i zabytki architektury. Wartościowe pomniki architektury, jeśli ruinę ich spowodował nie czas, lecz nagła katastrofa, nie tylko mogą, lecz powinny być odbudowane101. Na marginesie warto zauważyć, iż społeczna i historyczna świadomość spowodowanych Wielką wojną strat dziedzictwa kultury Polski jest nieporównanie mniejsza niż tych, którymi skutkowała II wojna światowa, choć skala faktycznych zniszczeń (pomijając zburzenie Warszawy w 1944 r.) była w obu tych okresach porównywalna111. Pozostając w głównym nurcie ówczesnego dyskursu, w grudniu 1916 r. Koło Architektów Politechniki Warszawskiej opracowało Uwagi do szkicu wstępnego planu regulacyjnego Wielkiej Warszawy, prekursorskiego wobec dokumentów, powstałych w czasach prezydentury Stefana Starzyńskiego.
Współautor Uwag, wspomniany już Jarosław Wojciechowski, pisał o Warszawie historycznej: Nie w niej miejsce dla monumentalnych poczynań i projektów architektonicznych przyszłości. Te rozwijać się muszą na martwych i bezdusznych terenach Warszawy Nowej (...), na wszystkich tych miejscach, do których prawa swojego nie zgłosiła jeszcze historia121. W odrodzonym państwie polskim konserwatorzy, nie negując Rieglowskich pryncypiów, uczestniczyli w oczyszczaniu przestrzeni urbanistycznej z budynków, które utożsamiano z wynaradawiającymi poczynaniami zaborców, w szczególności zaboru rosyjskiego. Wedle decyzji carskich władz, po upadku powstania styczniowego „Kraj Nadwiślański” miała pokryć sieć świątyń prawosławnych lokowanych tak, by świadczyły o dominującym charakterze imperialnej zabudowy.
Losy soboru p.w. Aleksandra Newskiego wzniesionego na Placu Saskim w Warszawie były – w tej wojnie o ikonosferę – najdobitniejszym przykładem odreagowania. Po długotrwałych sporach, w których sobór znajdował obrońców odwołujących się do kryteriów artystycznych, w 1920 r. przystąpiono do rozbiórki towarzyszącej mu dzwonnicy, następnie zaś rozpoczęto wyburzanie samego soboru, które trwało w latach 1922–1926. Gruzy cerkwi wykorzystywano przy regulacji Wisły, różowy fiński granit ozdobił elewacje gmachu Państwowego Instytutu Geologicznego zaś kolumny wykorzystano po 1935 r. aranżując kryptę Józefa Piłsudskiego na Wawelu131. Większość teoretyków propagując czystą konserwację, praktykowała zarazem uzupełnianie historycznych budowli współczesnymi elementami. Z tym przekonaniem wykonano w 1928 r. – pod kierunkiem Zofii Stryjeńskiej i Stanisława Ostrowskiego oraz pod patronatem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości – współczesne, i u współczesnych wywołujące wiele wątpliwości, polichromie fasad na Rynku warszawskiej Starówki14.
Wiele z ówczesnych przypadków rekonstrukcji łączyło się z pragnieniem przywracania do pierwotnego stanu. Na obszarach zniszczonych ośrodków staromiejskich odbudowywanym kamienicom starano się nadawać kształty bliskie dawnym i wprowadzać detale nawiązujące do historycznych, co stanowiło wyraz poszukiwania swojskiego, czy narodowego charakteru architektury, nie bez związku z badaniami etnograficznymi i modnym podówczas (obecnym chociażby w twórczości Stefana Żeromskiego) regionalizmem151. Za podstawową pracę programową dotyczącą filozofii konserwatorskiej uznawano w okresie międzywojennym, wydaną w 1929 r., rozprawę Alfreda Lauterbacha. Autor zwracał uwagę na nieodzowność ograniczonych restauracji żywych zabytków architektury, z poszanowaniem jednak występujących w nich nawarstwień. Podkreślał za Ruskinem, że z teoretycznego punktu widzenia nie ma różnicy między wymianą jednego metra kwadratowego a całej ściany, nie wyciągał jednak Ruskinowskich wniosków. Będzie zawsze nieodzowna mniejsza lub większa restauracja – pisał – którą dzisiejsza wstydliwość, czy też obłuda, nazywa konserwacją. Zdaniem Lauterbacha, czysta konserwacja może mieć zastosowanie jedynie przy obiektach dobrze zachowanych lub martwych, czyli ruinach161. W 1931 r. Alfred Lauterbach i Marian Lalewicz reprezentowali Polskę na międzynarodowym kongresie, który uchwalił Ateńską Kartę Konserwacji Zabytków. Konstatowano w niej tendencję do powstrzymywania się od pełnej restauracji i unikania związanego z nią ryzyka oraz aprobowano obecną w środowiskach konserwatorów i architektów dążność do przekładania interesu społecznego nad prywatny171. Podsumowując w 1938 r., u kresu Międzywojnia, swoje doświadczenia Lauterbach pisał: Konieczność odbudowy po wielkiej wojnie wielu cennych zabytków a nawet całych zespołów zabytkowych wysunęła siłą faktów zasadę historycznej restauracji i rekonstrukcji, a niechęć do tej metody maleje w miarę posiadania ścisłych danych i operowania konkretnymi materiałami, a nie domysłami i fantazją, jak to działo się często przy restauracjach historycznych ubiegłego stulecia181. Polska szkoła konserwacji zabytków nie narodziła się w 1945 roku. Jaki stan prawny obowiązywał w odrodzonej w 1918 r. Polsce w sferze ochrony zabytków architektury? Dekret Rady Regencyjnej o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z 31 października 1918 r. poddawał ochronie wszelkie nieruchome i ruchome dzieła, świadczące o sztuce i kulturze epok ubiegłych, istniejące nie mniej niż 50 lat.
W sposób na owe czasy nowoczesny przewidywano uznanie za zabytek zespołów miejskich i wiejskich, dostrzegano wartość zabytkową w historycznym rozplanowaniu miast, w ogrodach i parkach19. Zważywszy na polityczną efemeryczność Rady Regencyjnej, dekret ten pozostał raczej w sferze de lege ferenda niż de lege lata. Aktem prawnym regulującym ochronę dóbr kultury, obowiązującym aż do 1962 r., stało się wydane z mocą ustawy Rozporządzenie Prezydenta RP z 6 marca 1928 r. o opiece nad zabytkami, ze zmianami wprowadzonymi Ustawą z 1933 r. o opiece nad muzeami publicznemi [pisownia www.muzealnictworocznik.com MUZEALNICTWO 59 5 awangarda / niepodległość oryginalna]. Rozporządzenie to definiowało, iż zabytkiem jest każdy przedmiot tak nieruchomy, jak ruchomy, charakterystyczny dla pewnej epoki, posiadający wartość artystyczną, kulturalną, historyczną, archeologiczną lub paleontologiczną, stwierdzoną orzeczeniem władzy państwowej i zasługującym wskutek tego na zachowanie. Za zabytkowe mogło być uznane także otoczenie historycznych budowli oraz ich zespołów. Wobec obiektów architektonicznych w praktyce stosowano kryterium czasu, wartość dawności dostrzegając w stuletnich budynkach. Istotnym elementem obowiązującego porządku prawnego była, postulowana raczej niż realizowana, ochrona pejzażu miejskiego; obszary utworzone przez estetycznie wartościowe miasta i dzielnice uznane zostały za dziedzictwo kulturowe201. Nowa [Rieglowska] filozofia konserwatorska – podsumowywał z perspektywy przełomu stuleci XX i XXI intelektualny dyskurs Międzywojnia Andrzej Tomaszewski – była w swym duchu fundamentalistyczna. Skrajnością zakazów i ograniczeń odpowiadała na skrajności swej purystycznej [a la Viollet-le-Duc] poprzedniczki. (…) Nauka i badania miały służyć – nie jak poprzednio – podbudowie działań rekonstrukcyjnych, lecz naukowemu poznaniu zabytków jako źródła/dokumentu historycznego. Nowa filozofia przyjęła się w Europie połowicznie: wielu było wierzących, nie tak wielu praktykujących. Wiek XIX pozostawił bowiem jej dwa poważne ograniczenia. Była nim edukacja i mentalność ówczesnych architektów, radośnie ingerujących w zabytek przy każdej nadarzającej się okazji, nie umiejących i nie chcących przyjąć postawy ascetycznej. Było nim [również] rozbudzone w czasach romantyzmu nowoczesne poczucie tożsamości narodowej (…). Dlatego wiek XX stanął pod znakiem ostrego konfliktu teorii i praktyki. Był wiekiem konserwatorskiej hipokryzji i dramatycznych prób godzenia sprzeczności211. W czasach Międzywojnia w wielu środowiskach obecne było przekonanie, że nowoczesny świat – w domyśle lepszy, aczkolwiek różnie rozumiany i wyobrażany – można i należy, niczym miasto, zbudować. W opinii modernizujących architektów szczególnej korekty wymagało współczesne im otoczenie miejskie, na które składały się również struktura społeczna i demografia: liczba ludności Warszawy wzrosła z 820 000 w 1919 r. do 1 265 000 dwadzieścia lat później. W tym samym czasie 43% warszawskich mieszkań miało jedną izbę bez żadnych udogodnień sanitarnych i zamieszkiwanych było przez niemal 70% ludności, głównie robotniczej (900 000 osób). W próbach sanacji tego stanu rzeczy spotykały się awangardowe plany Warszawy funkcjonalnej Jana Chmielewskiego i Szymona Syrkusa oraz etatystyczne Warszawy monumentalnej Stefana Starzyńskiego221. Biblią awangardowych architektów była Karta Ateńska przygotowana w 1933 r. przez Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej, znany ze skrótu CIAM (Congrès International d’Architecture Moderne). Większość z ponad trzydziestu miast przebadanych w ramach przygotowań do kongresu, w tym Warszawę, uznano za nieodpowiadające podstawowym potrzebom życiowym ich mieszkańców. Autorzy Karty konstatowali, iż nie można zharmonizować interesów prywatnych i publicznych bez przygotowanego z góry, starannie przestudiowanego programu, który niczego nie zdaje na przypadek. Odnosząc się do dziedzictwa architektonicznego stwierdzali, że cenne elementy spuścizny historycznej powinny być pieczołowicie zachowane, jednak po wnikliwym rozpatrzeniu, które obiekty i zespoły mogą być adaptowane na użytek współczesny bądź jako pomniki kultury. Rozstrzygająca była konkluzja, że w żadnym wypadku nie należy zgadzać się na to, by kult historii i malowniczości zwyciężał kosztem warunków zdrowotnych. Tak więc wyburzenie przestarzałej zabudowy w otoczeniu szczególnie cennych zabytków będzie smutną, lecz nieuniknioną koniecznością likwidacji pewnej całości historycznej231. W Polsce najbardziej reprezentatywna dla tego kierunku myśli architektonicznej była, powstała w 1926 r., grupa Praesens, ściśle współpracująca z CIAM. Do jej założycieli należeli: Bohdan Lachert, Szymon Piotr i Helena Syrkusowie, Jerzy Szanajca. Architekci należący do tego środowiska, bądź z nim sympatyzujący, zaangażowani byli również w realizację idei budownictwa społecznego, współpracując z Warszawską Spółdzielnią Mieszkaniową, Społecznym Przedsiębiorstwem Budowlanym, Towarzystwem Osiedli Robotniczych, Polskim Towarzystwem Reformy Mieszkaniowej, Kołem Architektów przy Klubie Demokratycznym (Adam Kotarbiński, Jan Minorski). Powstające w awangardowych środowiskach projekty rozwoju stolicy, dziedzictwo Warszawy funkcjonalnej, przetrwały kolejną wojnę światową i doczekały swej szansy wskutek wywołanych przez nią zniszczeń. Ludzie dawnego Praesensu oraz grupujący się wokół nich przed wojną i w okresie okupacji w Pracowni Architektoniczno-Urbanistycznej przy WSM stanowili trzon koncepcyjny BOS241. W latach 30. XX w. nieobca była polskiemu środowisku architektów i urbanistów fascynacja miastotwórczymi dokonaniami Benito Mussoliniego, wyrażona przez Stanisława Brukalskiego, studenta politechniki mediolańskiej słowami: W nowym Rzymie nie wybudowano nic nowego, a tylko przez otwarcie jego centrum stworzono z wielkiego chaotycznego miasta nowoczesną dzielnicę.
Półwysep Apeniński jawił się jako miejsce urzeczywistniania idei nowoczesności w wymiarze społecznym, politycznym, urbanistycznym. W tym kontekście sformułowanie, iż myśl o pewnego rodzaju dyktaturze urbanistyczno-architektonicznej na terenie Warszawy zdaje się być rzeczywiście jedyną, mogącą zaradzić obecnemu pohańbieniu stolicy nie było zaskakujące251. Owa fascynacja nie ograniczała się jedynie do form przestrzeni miejskiej, obejmując również praktykowany we Włoszech i leżący u źródeł jej kształtowania model mecenatu państwowego. Twórcy oczekiwali państwowych zamówień, subsydiów, ustawowych gwarancji przeznaczania określonej części kosztów inwestycji budowlanych na współczesne dekoracje malarskie. Kryzys ekonomiczny lat 30. jeszcze te oczekiwania wyostrzył. W 1934 r. zaangażowani w tworzenie sztuki oficjalnej artyści wystąpili z postulatem wprowadzenia scentralizowanego nadzoru nad życiem artystycznym, poczynając od zakupów i tworzenia galerii, na opiece nad twórcą kończąc. Artyści deklarowali zarazem gotowość służenia państwu; zawierający powyższe postulaty 6 MUZEALNICTWO 59 memoriał Rady Naczelnej Związków Zawodowych Polskich Artystów Plastyków podpisał m.in. Adolf Szyszko-Bohusz. Niebezpieczeństwo związane z promowaniem w Polsce totalitarnego w swej istocie systemu opieki nad sztuką dostrzegał proroczo Henryk Gotlib. W artykule Faszystowska ofensywa na sztukę przestrzegał przed niebezpieczeństwem, jakie niosą ingerencje władzy, centralizacja związków twórczych i odgórne zarządzanie kulturą261. Obiektem pozytywnego zainteresowania był nie tylko śródziemnomorski model opieki nad twórcami, ale – co może wydać się w pierwszym odruchu zaskakujące z ahistorycznej perspektywy XXI w. – także sowiecki socrealizm, traktowany jako stylistyczna emanacja polityki kulturalnej. Pierwsze spotkanie polskich twórców z socrealizmem miało miejsce nie w roku 1949, ale szesnaście lat wcześniej. W marcu 1933 r. została otwarta w Instytucie Propagandy Sztuki „Wystawa Sztuki Sowieckiej ZSRR” inspirująca dyskusje o miejscu twórcy w społeczeństwie, podstawach jego bytu, funkcji sztuki w dziele zmiany rzeczywistości. Jak pisał Waldemar Baraniewski socrealizm przybiera w tych dyskusjach postać argumentu używanego we własnych sporach, nie rozstrzygającego, ale traktowanego jako coś możliwego do przyjęcia. Potencjalna akceptacja socrealizmu wiązała się w szczególności z nadzieją na uzyskanie przez twórców właściwego, w ich pojęciu, statusu w społeczeństwie271. Nie sposób stawiać na jednej płaszczyźnie Polski Piłsudskiego z Polską Bieruta, tym niemniej zachowania zbiorowe właściwe tej drugiej nie zrodziły się w historycznej próżni, wkomponowując się również w odwieczny schemat relacji między mecenasem a klientem. Procesom modernizacyjnym, którym niezbędne było wskazanie ideowego kontekstu, towarzyszyły działania nazwane w bliższych nam czasach polityką historyczną, polityką pamięci, obejmujące w tym wypadku zespoły urbanistyczne. Przeszłość, obok kreowania projektów Warszawy ostatecznie niezaistniałej, zajęła poczesne miejsce w wizji Warszawy monumentalnej prezydenta Stefana Starzyńskiego28. Warszawa posiada dosyć zabytków, które wymagają tylko poważnego trudu, aby wydobyć je z ukrycia i udostępnić ludności – mówił Starzyński. Antoni Wieczorkiewicz, organizator Muzeum Dawnej Warszawy (obecnie Muzeum Warszawy), publicysta „Kuriera Warszawskiego”, był promotorem idei odsłaniania zabytków, sugerował obniżanie poziomu terenu wokół pałaców, aby optycznie wysmuklać ich sylwetki. Zalecaną metodą były również rozbiórki prowincjonalnych domków lub ruder, usuwanie nowszych warstw architektonicznych, rekonstrukcja starszych elementów oraz całych budynków. Zadaniem, jakie postawiono przed powołaną w 1935 r. Miejską Komisją Opieki na Zabytkami Warszawy, organem doradczym prezydenta, było porządkowanie i odsłonięcie linii murów obronnych Starego Miasta. Regotyzacja kościoła Najświętszej Marii Panny na Nowym Mieście, akcentowanie pozostałości gotyckich, takich jak odsłonięta przez Kazimierza Skórewicza elewacja Zamku Królewskiego czy wspomniane mury obronne rekonstruowane pod kierunkiem Zachwatowicza do 1938 r., podkreślały dawność Warszawy, legitymizowały jej metropolitarność i stołeczność291. Architektura historyczna była sferą, na której wyciskała piętno swych kreatywnych ambicji władza. Po przewrocie majowym 1926 r. wzrosło zainteresowanie władz państwowych gmachem symbolicznym, Zamkiem Królewskim w Warszawie, jako siedzibą prezydenta Ignacego Mościckiego. Skutkiem tego potrzeby reprezentacji stopniowo brały górę nad priorytetami konserwatorskimi, na straży których stał niepozbawiony wszak pragmatyzmu w podejściu do postulatów prezydenckiego dworu, wspomniany Kazimierz Skórewicz. Miejsce Skórewicza zajął ostatecznie Adolf Szyszko-Bohusz – architekt skłonny sprostać najdalej idącym wymaganiom władz, akceptujący i stosujący, jako wyraz swego artystycznego indywidualizmu, kreacje we wnętrzach zabytkowych. Czy nasz restaurator – pytał retorycznie – nie powinien być przede wszystkim artystą? Czyż nie powinien dbać o to, aby w restaurowanym gmachu złożyć na wsze czasy jakąś pamiątkę naszej kultury i sztuki?301. Już w 1915 r. w broszurze Potrzeby estetyczne Warszawy Alfred Lauterbach krytykował kamienice czynszowe powstałe na przełomie XIX i XX wieku. Wskazywał, że wysokość budynków na poszczególnych ulicach Warszawy należałoby ujednolicić. W 1938 r., na zjeździe urbanistów w Zamościu, Jan Zachwatowicz postulował konieczność programowania funkcji zespołów staromiejskich jako elementu całościowego planu urbanistycznego (wspomniana sanacja średniowiecznych obwarowań miejskich na warszawskim Starym Mieście była tego przykładem). Nawiązujący do pomysłów Lauterbacha program uzdrowienia warszawskich ulic Zachwatowicz upublicznił na kursie planowania miast zorganizowanym przez Związek Miast Polskich w lutym 1939 r. (referat: Dzielnice i obiekty zabytkowe w planie zabudowy miast). Rewitalizacja obszarów historycznych polegać miała na zastosowaniu całościowego programu plastycznego dla elewacji w ramach jednej ulicy; zabudowa miała być ujednolicona pod względem stylistyki i wysokości. Za godne ochrony konserwatorskiej uznano budynki frontowe, oficyny zaś podlegać mogły wyburzeniu, by poprawić warunki życia mieszkańców, zaprojektować dziedzińce, wprowadzić zieleń, niczym na powojennym Nowym Świecie311. Żaden kraj nie może sobie pozwolić na luksus zburzenia istniejących miast i wzniesienia na ich miejsce nowych. Nie oznacza to, iż nie powstają plany, wizje, nie rodzą się marzenia, na wypadek, gdyby ten luksus stał się realny. Kiedyś niewątpliwie Warszawa będzie musiała przejść okres burzenia, jak Paryż, Rzym, lub inne miasta – mówił Starzyński. Zdążył zobaczyć Warszawę piękną we wrześniu 1939 roku321. W 1938 r. opublikowano zdjęcie Tadeusza Przypkowskiego przedstawiające fragment murów obronnych Warszawy, z podpisem: druga część mostu oraz barbakanu znajduje się obudowana w widocznej na zdjęciu kamienicy, która jak najprędzej winna ulec zburzeniu. Już wkrótce – jak napisał Grzegorz Piątek – przedwojenna akcja odsłaniania przeszłości stolicy nabrała przyspieszenia, (…) otwierając architektom i konserwatorom pole do kształtowania obrazu dawnej Warszawy331. Jeden z najwybitniejszych antropologów społecznych Bronisław Malinowski doszedł w czasach pokoju między dwiema wojnami światowymi do wniosku, iż wojna może mieć www.muzealnictworocznik.com MUZEALNICTWO 59 7 awangarda / niepodległość znaczenie kulturotwórcze. W okresie II wojny światowej miał ten pogląd zmienić. Okazała się ona bowiem szczególnym zagrożeniem dla kultury, nie przestając być jednak tejże kultury konsekwencją; stanowiąc żywioł destrukcyjny, stworzyła dla twórczości warunki swego rodzaju kulturalnego darwinizmu341. Skutki II wojny światowej spowodowały, iż – jak pisał Carlo Ceschi – Karta Ateńska [konserwatorska] i normy restauracji zabytków stały się nieaktualne. Nie można było myśleć o zachowaniu jedynie tego, co pozostało 351. Skutkiem wojny było też stworzenie warunków spełnienia marzeń architektów i urbanistów o lepszym mieście przyszłości. Destrukcja czasu wojny stała się generacyjnym wyzwaniem dla osób ze świata kultury Polski, etycznym i ideologicznym wezwaniem do odbudowy warsztatów pracy, zabytków architektury – w realiach politycznych innych, niż można było prognozować pracując w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego w czasie niemieckiej okupacji. Był to także czas samouświadomienia, iż wskutek wojennych dewastacji całe obszary narodowej przeszłości pozostaną na zawsze martwe, w tym zaś kontekście cenniejsze stać się mogą te jej dokumenty, jak zabytki architektury, możliwe do odtworzenia mocą konserwatorskich zabiegów361.
Artykuł poświęcony jest opisowi i analizie procesów kształtujących przestrzeń Warszawy w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939). Składają się na nie z jednej strony działania postrzegane jako przykłady i symbole modernizacji (architektura awangardowa, planowanie przestrzenne, również „państwowotwórczy” monumentalizm) ale także – rozwijające się równolegle, określane wedle dzisiejszej terminologii – procesy „muzealizacji” (rekonstrukcje konserwatorskie, przywracanie historycznej atmosfery urbanistycznej miasta). Artykuł wskazuje również na ciągłość tytułowych procesów i konstytuujących je idei, aktualnych zawsze w okresach intensywnego poszukiwania zbiorowej tożsamości i przestrzennych form jej uwidaczniania (np. w okresie powojennej odbudowy w latach 1945–1956, jak również w okresie przełomu stuleci XIX i XX).
Źródło:
Muzealnictwo; 2018, 59; 2-8
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the energy sector in Poland vs. Poland’s energy security
Modernizacja sektora energii w Polsce a bezpieczeństwo energetyczne Polski
Autorzy:
Frączek, P.
Kaliski, M.
Siemek, P
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220007.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernizacja
rynek energii
liberalizacja
energia atomowa
gaz ziemny
modernization
energy market
liberalization
nuclear energy
natural gas
Opis:
The paper discusses the essence of Poland’s energy security, decisive factors for its attainment and the structure of primary energy sources of the country. It describes the main problem areas in functioning of the energy sector in Poland, as well as the conditions for its modernization. The issues of increasing the natural gas share in the country’s structure of primary energy sources and a construction of the first nuclear power plant in Poland have been particularly emphasised. The paper stresses that without modernizing actions it will be impossible for Poland to fulfil international obligations concerning changes in the functioning of the energy sector. The study, analysing the conditions for increasing the role of natural gas in Poland, points at the necessity to expand the gas infrastructure, to increase a scale of gas production from domestic deposits and to complete liberalization of the energy industry. It also emphasises that a potential delay in the construction of the country’s first nuclear power plant may limit competitiveness of the economy.
W artykule omówiono istotę bezpieczeństwa energetycznego Polski, czynniki decydujące o jego osiągnięciu oraz strukturę źródeł energii pierwotnej w kraju. Przedstawiono główne problemy funkcjonowania sektora energii w Polsce oraz uwarunkowania jego modernizacji. Szczególny nacisk położono na kwestie zwiększenia udziału gazu ziemnego w krajowej strukturze źródeł energii pierwotnej oraz budowy pierwszej elektrowni atomowej w Polsce. Podkreślono, że bez podjęcia działań modernizacyjnych niemożliwe będzie wypełnienie zobowiązań międzynarodowych Polski dotyczących zmian w sposobie funkcjonowania sektora energii. Analizując uwarunkowania zwiększenia znaczenia gazu ziemnego w Polsce, wskazano na konieczność rozbudowy infrastruktury gazowniczej, zwiększenia skali wydobycia gazu ziemnego z krajowych złóż oraz na kwestię dokończenia liberalizacji branży. Podkreślono, że dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju konieczne jest także konsekwentne prowadzenie dalszych działań na rzecz rozwoju alternatywnych technologii energetycznych, co pozwoli na skorzystanie z ewentualnych pojawiających się szans dotyczących różnych opcji. Szczególne miejsce w tych działaniach powinna mieć budowa w Polsce pierwszej elektrowni atomowej. Realizacja tej inwestycji pozwoli na pozyskanie taniej i czystej ekologicznie energii elektrycznej. Istotne jest także odnotowywane znaczące poparcie społeczne dla realizacji tej inwestycji. Podkreślono, że ewentualna zwłoka w pracach służących budowie pierwszej elektrowni atomowej w kraju może przyczynić się do ograniczenia konkurencyjności gospodarki. Ponadto wskazano, że konieczne będą także działania o charakterze edukacyjnym, które uświadomią społeczeństwu skalę wyzwań, jakie stoją przed krajowym sektorem energii, oraz wskażą wpływ upowszechniania konkurencyjnych cenowo źródeł energii na sytuację krajowej gospodarki oraz na utrzymanie i tworzenie miejsc pracy. Działania te przyczynią się do uzyskania poparcia wszystkich uczestników rynku energii dla podejmowania działań na rzecz takiego kształtowania struktury źródeł energii pierwotnej, aby możliwe było uzyskiwanie jak najniższych kosztów wytwarzania energii elektrycznej oraz jednoczesne minimalizowanie konsekwencji ekologicznych prowadzenia gospodarki energetycznej.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2013, 58, 2; 301-316
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historic buildings of the Warsaw University of Technology - selected issues of renovation, modernisation and adaptation
Zabytkowy zespół gmachów Politechniki Warszawskiej - wybrane zagadnienia związane z renowacją, modernizacją i rozbudową
Autorzy:
Wagner, A. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396033.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Warsaw University of Technology
historic buildings
modernisation
renovation
adaptation
Politechnika Warszawska
gmachy zabytkowe
modernizacja
renowacja
adaptacja
Opis:
The historic buildings of the Warsaw University of Technology display not only outstanding architectural values, but are also representative of the trends in preservation, restoration, and adaptation that were prevalent at the time of their modernization. The post-war rebuilding of the WUT was more akin to modernization than reconstruction. But the freedom to shape modern architectural forms in the 1960s and ’70s brought with it a lack of respect for their historic environment. A change in the approach to historic buildings and their integration with modern architecture came in the late 1970s. The most recent modernization of the WUT’s historic buildings, especially after Poland’s accession to the EU, resulted in many good examples of proper, harmonious integration between the ‘modern’ and the ‘traditional’.
Najstarszy, zabytkowy zespół Politechniki Warszawskiej, objęty obecnie wraz z terenem (między ulicami Nowowiejską, Noakowskiego, Koszykową i Alejami Niepodległości) ochroną konserwatorską, jest dobrym przykładem na ukazanie zmiany podejścia do zagadnień i działań związanych z renowacją i modernizacją historycznych zespołów uczelni wyższych. Powojenna odbudowa zabytkowych gmachów Politechniki Warszawskiej bliższa była modernizacji, niż rekonstrukcji, ponieważ główny nacisk położony został na usprawnienie i intensyfikację funkcji utylitarnych, a nie bezpośrednie odtwarzanie form historycznych. Odreagowaniem na narzucony historyzm lat 50. były obiekty powstałe w kolejnych dekadach. Swoboda w kształtowaniu form architektonicznych, ograniczona jedynie niedostatkami technicznymi i materiałowymi, spowodowała, iż nowe koncepcje formalne i programowe zepchnęły aspekt integracji z istniejącą zabytkową tkanką na dalszy plan. Koniec lat siedemdziesiątych przynosi zmianę podejścia do architektury zabytkowej i jej integracji z obiektami współczesnymi. Ostatnie dekady, zwłaszcza po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej i wiążące się z tym możliwości korzystania z unijnego dofinansowania, zaowocowały wieloma pracami modernizacyjnymi gmachów Politechniki, przeprowadzanymi według obowiązujących zasad koserwatorskich.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2016, No. 21(2); 121-130
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 148

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies