Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Fantastyka"" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Operacje mózgu w świecie fantastyki i filmu
Autorzy:
Grodecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607770.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
neurosurgery, fantasy, literature, film adaptation, philosophy, anatomy shows.
neurochirurgia, fantastyka, literatura, adaptacja filmowa, filozofia, pokazy anatomiczne.
Opis:
While looking for similarities between science and the humanities, or reality and cultural texts, the author analyzes three epic accounts of brain surgery and their film adaptations: The Island of Dr. Moreau, The Heart of a Dog, and Biohazard. The selection of texts allows her to compare medical reality (described e.g. by Jürgen Thorwald) with the sphere of fantasy, and literary space with the filmic medium. It also enables a reflection on the continuity of culture, where anatomy shows-popular in earlier centuries-first became the subject of paintings, and then emerged as an important cultural topos. Brain surgery created in the manner of fantasy allows the artists to enter the realm of metaphysics, and makes them realize how difficult it is to separate the mental and the physical spheres. In the film adaptation of Biohazard, the artifact of the brain is replaced by effects of metacinematography-cinema begins to express mind in a new way, becoming the medium of contemporary philosophy.
Poszukując zbieżności pomiędzy nauką a humanistyką, rzeczywistością a tekstem kultury, Autorka analizuje trzy relacje epickie dotyczące operacji mózgu i ich filmowe adaptacje: Wyspę doktora Moreau, Psie serce, Biohazard. Układ tekstów pozwala zestawić rzeczywistość medyczną (opisaną m.in. przez Jürgena Thorwalda) ze sferą fantastyki, przestrzeń literacką z przekazem filmowym. Pozwala również zastanowić się nad ciągłością kultury, gdzie pokazy anatomiczne – popularne w wiekach dawnych, stały się tematem malarskim, a następnie ważnym toposem kulturowym. Operacja mózgu wykreowana w manierze fantastycznej pozwala twórcom wejść w sferę metafizyczną, uzmysławia, jak trudno oddzielić sferę mentalną i fizyczną, W filmowej adaptacji Biohazardu artefakt mózgu zastąpiony zostaje efektami metakinematografii, kino zaczyna wyrażać umysł w nowy sposób, staje się medium współczesnej filozofii.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Od morfy po mech" - wariacje na temat człowieczeństwa w prozie Jacka Dukaja
Autorzy:
Potent-Ambroziewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607704.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
science fiction
human being
identity
neologisms
fantastyka naukowa
człowieczeństwo
tożsamość
neologizm
Opis:
The article tries to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity.  The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post - apocalyptic world.  Posing some universal questions about the human being's  place in the world , his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential  to find out more about the author of such prose works as "Lód" or "Starość aksalota". Alternative historical visions, distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.The article constitutes an attempt to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity. The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post-apocalyptic world. Posing some universal questions about the human being’s place in the world, his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential to find out more about the author of such prose works as Ice (Polish: Lód) or The Old Axolotl (Polish: Starość aksolotla). Alternative historical visions, the distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.
W artykule podjęto próbę odczytania wybranych teksów Jacka Dukaja jako traktatów na temat tożsamości ludzkiej. Analiza języka powieści stała się podstawą do odtworzenia kreacji człowieka, umieszczonego w różnych płaszczyznach czasowych, także w świecie postapokaliptycznym. Badanie prozy autora Lodu czy Starości aksolotla wymagało postawienia uniwersalnych pytań dotyczących miejsca człowieka w świecie, jego roli w kształtowaniu rzeczywistości, możliwości poznawczych i komunikacyjnych. Alternatywne wizje historii, odległa przyszłość, byty posthumanoidalne, transhumanizm stają się jedynie tłem umożliwiającym prezentację tożsamości człowieka.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the concept of hope in the work of J. R. R. Tolkien
Autorzy:
Błaszkiewicz, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083820.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Tolkien
hope
Aquinas
fantasy
Middle-Earth
nadzieja
Św. Tomasz
fantastyka
Śródziemie
Opis:
The article discusses the work of J. R. R. Tolkien in the context of the concept of hope as it is defined in the Thomist philosophical system. The thrust of the argument is that the distinction between the two meanings of the word: hope defined as an appetitive passion of the soul and hope understood as one of the theological virtues provides a viable conceptual key to a discussion of the way in which the idea of hope functions in J. R. R. Tolkien’s classic works of fantasy fiction. The analysis seeks to trace the evolution of this basic dichotomy throughout The Lord of the Rings and the most pertinent sections of the legendarium presenting how the notion of hope functions for the civilization of the Elves and of Men, and also how the interaction between the passion and the virtue of hope impacts upon the construction and function of some of the key the individual characters of Tolkien’s fiction.
Artykuł zawiera omówienie twórczości J. R. R. Tolkiena w kontekście pojęcia nadziei w ujęciu zdefiniowanym przez św. Tomasza z Akwinu. Celem argumentu jest prześledzenie jak dwa rodzaje nadziei wyróżnione w głównym dziele św. Tomasza – Summa Theologica: nadzieja pojmowana jako uczucie oraz nadzieja postrzegana jako cnota teologiczna odzwierciedlone jest w twórczości J. R. R. Tolkiena, pozostającej pod determinującym wpływem myśli i teologii katolickiej. Analiza obejmuje główne dzieła Tolkiena, które składają się na wizję świata wtórnego rozwiniętą w eposie Władca Pierścieni oraz w towarzyszącym mu legendarium.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 1; 23-39
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Futurology and utopia in Bolesław Pruss short story “Phantoms”
Futurologia i utopia w „Widziadłach” Bolesława Prusa
Autorzy:
Barski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087929.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature at the turn of the 19th century
realism
futurology
utopia
Bolesław Prus (1847–1912)
futurologia
pozytywizm
Bolesław Prus
fantastyka
Opis:
This article examines Bolesław Prus's use of futurology and utopia in his short story Phantoms (Widziadła). A closer look at the story's images and their sequence not only gives us an insight into the author's philosophy of history but also reveals a utopian vision which can hardly be squared with the realism of his previous work. Thus ‘Widziadła’, written in 1911, can be seen as an important piece of evidence of a change in the writer's beliefs and worldview. It was at that late stage of his life that Prus, a hard-nosed realist and critic of the Romantics, turned into an impassioned idealist who, disillusioned with the world around him, sought refuge in literature. It was to be, however, a fiction like ‘Widziadła’, looking beyond the conventions of realism, unashamedly eclectic and visionary.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 115-128
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Fantastic as the Unconcealment of Truth in Debora Vogel’s Work
Fantastyczność jako nieskrytość prawdy w twórczości Debory Vogel
Autorzy:
Lyubas, Anastasiya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033734.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fantastyka
pomysłowość
rzeczowość
fantazja
prostota
nowoczesność
projektowanie
poezja
the fantastic
ingenuity
matter-of-factness
phantasm
simplicity
modernity
design
poetry
Opis:
This essay examines the notion of the fantastic in Debora Vogel’s work. I argue that the fantastic for Vogel is simultaneously a novel artistic form and a form of life, as well as a singular use of language; it is both a “trait” of modernity and thinking of modernity. The fantastic is analyzed as a key term in the author’s understanding of modern design of space and objects through discussions of “Dwelling in its Psychic and Social Function” (1932), the critic’s essay on lived space. I demonstrate that Vogel’s reflections and theorizing of the fantastic are not necessarily aimed at the development of pure theory and concepts but rather at the performance of the fantastic in the author’s own theory-praxis through the lens of Vogel’s essay on poetics, “White Words in Poetry” (1930). The essay discusses various types of the fantastic which finds itself between matter-of-factness and phantasm: the fantastic of ingenuity, the fantastic of asymmetry, the fantastic of color, and the fantastic of simplicity. All of these different types set forth the unconcealment of truth.
Artykuł poświęcony jest pojęciu tego co fantastyczne w twórczości Debory Vogel. Staram się uzasadnić, że fantastyka według Vogel jest jednocześnie nową postacią sztuki, nową formą życia i szczególnym użyciem języka; jest ona zarówno „znakiem” nowoczesności, jak myślenia o niej. Fantastyka stanowi kluczowy termin w eseju Vogel „Mieszkanie w swej funkcji społecznej i psychicznej” (1932), poświęconym nowoczesnemu projektowaniu wnętrz i przedmiotów. Refleksja Debory Vogel dotycząca fantastyki nie jest nakierowana na wykształcenie pełnej teorii i aparatu pojęciowego, lecz raczej na rozgrywanie tego co fantastyczne we własnej autorskiej teorio-praktyce, zgodnie z założeniami eseju „Białe słowa w poezji” (1930). W eseju tym Vogel omawia różne typy fantastyki, sytuujące się pomiędzy fantazją a rzeczowością: fantastykę pomysłowości, fantastykę asymetrii, fantastykę koloru, fantastykę prostoty. We wszystkich tych typach dokonuje się odsłonięcie prawdy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2020, 36; 29-39
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Extraordinary Feminine Nature in Anne Richter’s Fantastic Stories
Niezwykłość kobiecej natury w opowiadaniach fantastycznych Anne Richter
Autorzy:
Loska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366551.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Anne Richter
women’s fantastic
the motif of metamorphosis
extraordinariness
women’s nature
womanhood
fantastyka kobieca
motyw metamorfozy
niezwykłość
natura kobieca
kobiecość
Opis:
The objective of this article is to examine how the classic fantastic motif of metamorphosis is used by Anne Richter, a Belgian writer and theorist of women’s fantastic, not only to arouse fear in the reader but also to raise women’s issues, particularly marriage. Using studies by fantastic literature theorists (including Labbé, Millet, Malrieu, Prince and Richter), as well as feminist critique texts (Cixous, de Beauvoir, Kristeva), the author analyses the motif of metamorphosis in two of Richter’s stories – Sul passo dell’Arno [Over the Arno Pass] and Un sommeil de plante [The Sleep of Plants] – showing the interweaving of classic elements of a fantastic work with the “extraordinary nature of women” and their womanhood.
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób klasyczny motyw fantastyczny metamorfozy jest wykorzystany przez Anne Richter, belgijską pisarkę i teoretyczkę fantastyki kobiecej, nie tylko do wzbudzenia strachu u czytelnika, ale także do poruszenia tematyki kobiecej, w szczególności małżeństwa. Korzystając z opracowań teoretyków literatury fantastycznej (m.in. Labbé, Millet, Malrieu, Prince, Richter) oraz tekstów krytyki feministycznej (Cixous, de Beauvoir, Kristeva), autorka artykułu poddaje analizie motyw metamorfozy w Sul passo dell’Arno i Un sommeil de plante – dwóch opowiadaniach Richter, wskazując przeplatanie się klasycznych elementów utworu fantastycznego z „niezwykłą naturą kobiety” i jej kobiecością.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 225-236
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retelling myths and legends in Slavic fantasy
Retelling mitów i legend w słowiańskiej fantastyce
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087701.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 21st century
Poland's early history
Slavic fantasy
mythic history
Slavic mythology and religion
Young Adult Fiction
Maria Janion (1926–2020)
fantastyka
slavic books
retelling
rodzimowierstwo słowiańskie
mitologia słowiańska
Opis:
In 2006 Maria Janion wrote in The Uncanny Slavdom that “the new narrative of the humanities can tell the story of our culture differentlyˮ. Since that time such 'new narratives' have multiplied literally right in front of our eyes. While in the late 2000s the existence of a distinct Slavic fantasy subgenre was a matter of controversy, hotly debated by both authors and academics, today its presence and popularity is too conspicuous to leave any room for doubt. Each year the market is flooded with dozens of new Slavic fantasy books, which are then discussed in countless blogs, vlogs, discussion groups, and podcasts. The growth of interest in Slavic fantasy is phenomenal and seems to be part of a larger trend gaining ground not just in Poland but also in other Slavic nations. This gives rise to a number of questions which this article tries to address: What is Slavic fantasy? What place does it occupy in modern popular culture? What effects, beneficial or less so, will it have?
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 5; 545-558
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Author’s neologisms in George R. R. Martin’s A Game of Thrones and their Polish and Slovene translations
Neologizmy autorskie w powieści Gra o tron George’a R. R. Martina oraz jej polskim i słoweńskim tłumaczeniu
Autorzy:
Bednarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118253.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
neologizm
fantastyka
tłumaczenie
język polski
język słoweński
neologism
fantasy
translation
Polish
Slovene
Opis:
The paper aims to provide an analysis of the author’s neologisms used in A Game of Thrones, which is the first book of Martin’s fantasy series Songs of Ice and Fire. In the first part the paper identifies the sources of the author’s lexical neologisms (e.g. direwolf, septon, or proper names). The second part focuses on the methods used for neologism translation in the Polish and Slovene versions of the novel (translations by Paweł Kruk and Boˇstjan Gorenc), and finds differences between the two translations. The paper describes translation techniques such as borrowing, equivalency, and the creation of a neologism.
Artykuł stanowi próbę analizy neologizmów autorskich użytych w Grze o tron, czyli pierwszym tomie sagi Pieśni lodu i ognia George’a R.R. Martina. W pierwszej części zostają przedstawione źródła neologizmów (np. direwolf, septon oraz nazwy własne). Druga część jest porównaniem metod, jakimi posługiwali się tłumacze polskiej i słoweńskiej wersji powieści (Paweł Kruk i Boštjan Gorenc).
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 21-32
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Four catastrophes and two evolutions: The place of „The Invincible” in Stanisław Lem’s work
Cztery katastrofy i dwie ewolucje. O miejscu „Niezwyciężonego” w twórczości Stanisława Lema
Autorzy:
Kukulak, Szymon Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090032.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
science fiction
space exploration
Stanisław Lem (1921–2006)
Stanisław Lem
"Niezwyciężony"
fantastyka naukowa
ewolucja
astronomia
astrofizyka
Opis:
This article questions the consensus view of The Invincible (Niezwyciężony) as one of Lem’s classical sci-fi fi ctions. The author contends that in this novel the familiar conventions (later rejected in His Master’s Voice) coexist with a structural design characteristic of his late novels. An analysis of two pieces of the world of The Invincible, usually disregarded by the critics because of their sketchiness, i.e. the story of the extinct Lyrans and the account of the ancient biosphere of Regis III, reveals that in either case Lem no longer cares for the realist credentials of his fi ction and does not put the two planets on the astronomical map (which is no doubt deliberate choice). Moreover, in contrast to his earlier novels, his outline histories of the two biospheres contain hidden (but nonetheless unmistakable) parallels to the prehistory of the biosphere of the Earth (though he was no believer in evolutionary repeatability). As this article tries to demonstrate the two peripheral facets of the world depicted in the novel are clearly related and subordinated to the central story line (concerned with the ‘necrosphere’ and humanity). This structural dependence as well as the way in which key aspects of the world depicted in the novel seem to illustrate the theses articulated in Lem’s essays justifi es the conclusion that The Invincible should be treated as the fi rst novel of his late phase, represented – on account of its form – by His Master’s Voice.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 3; 281-304
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STUDIES IN MADNESS: REALITY AND SUBJECTIVITY IN ALAN MOORE’S PROVIDENCE, AMBROSE BIERCE’S “AN INHABITANT OF CARCOSA” AND ROBERT W. CHAMBERS’ “THE REPAIRER OF REPUTATIONS”
Studia w szaleństwie: rzeczywistość i jej postrzeganie w Providence Alana Moore’a, „Mieszkańcu Carcosy” Ambrose’a Bierce’a i „Naprawiaczu reputacji” Roberta W. Chambersa
Autorzy:
Sulmicki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Alan Moore
Jacen Burrows
Ambrose Bierce
Robert W. Chambers
graphic novels
weird fiction
powieść graficzna
fantastyka grozy
Opis:
The paper presents an analysis of three texts pertaining to the H.P. Lovecraft mythos: two stories from the end of the nineteenth century which inspired Lovecraft (Ambrose Bierce’s “An Inhabitant of Carcosa” and Robert W. Chambers’ “The Repairer of Reputations”) and a graphic novel inspired by the author from Providence, Rhode Island, his works and his inspirations (Alan Moore’s and Jacen Burrows’ Providence). Through analysis of the texts (and images) and setting them both against each other and against critical approaches, the paper demonstrates the differences in the portrayal of alternative worlds as elements of (possibly skewed) perception rather than an objective external reality. The case study serves as the basis for demonstrating what the analyzed texts imply to be the social and practical implications of changes, partly resulting from the reception of literature, in subjective perception.
Artykuł służy analizie trzech tekstów istotnych z punktu widzenia mitologii opartej na twórczości H.P. Lovecrafta: dwóch opowiadań z końca dziewiętnastego wieku, którymi Lovecraft się inspirował („Mieszkańca Carcosy” Ambrose’a Bierce’a i „Naprawiacza reputacji” Roberta W. Chambersa) oraz powieści graficznej zainspirowanej przez autora pochodzącego z Providence w stanie Rhode Island, jego twórczość i jego inspiracje (Providence Alana Moore’a i Jacena Burrowsa). Poprzez analizę tekstów i obrazów oraz zestawienie ich ze sobą i podejściami krytycznymi, artykuł wykazuje różnice w reprezentacji światów alternatywnych jako elementów (potencjalnie wypaczonego) postrzegania, a nie obiektywnej rzeczywistości. Studium przypadku służy jako podstawa do wykazania, jakie wynika z analizowanych tekstów praktyczne i społeczne znaczenie zmian w subiektywnym postrzeganiu świata, częściowo będących skutkiem odbioru tekstów literackich.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2019, 65(2) Filologia; 36-45
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”
Życie po śmierci świata. Postapokalipsa w „Głowie Kasandry” Marka Baranieckiego i „Starości aksolotla” Jacka Dukaja
Autorzy:
Błaszkowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087807.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 20th century
science fiction and fantasy
dystopia
post-Apocalypse
Lacanian orders of perception
Jacques Lacan (1901–1981)
Jacek Dukaj (b. 1974)
Marek Baraniecki (b. 1954)
Jacek Dukaj
Marek Baraniecki
science fiction
katastrofizm
fantastyka
apokalipsa
Opis:
This is a critical reading of two Polish science-fiction novels of the post-Apocalypse subgenre, Cassandra’s Head by Marek Baraniecki and The Old Axolotl by Jacek Dukaj, with the help of concepts borrowed from the philosophical toolkit of Jacques Lacan. Each of the two books envisages an apocalyptic catastrophe and its consequences as well as the subsequent attempts to rebuild human civilization. The action in either novel is shaped by tensions between the Symbolic and the Real. The latter, though suppressed and shut out, keeps resurfacing, usually when it is least expected, leaving an indelible marks in the life of the survivors. An analysis of the handling of this conflict in the two novels offers a number of insights into the way these two fundamental modes (or, Lacanian orders) of human perception are integrated into the worlds of post-Apocalyptic fiction.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 149-163
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The end of the world nobody noticed: The Belorussian ‘Year without a Summer’ and Jan Barszczewskis fantastic stories of the imagination
Koniec świata, którego nikt nie zauważył. Białoruski „rok bez lata” Jana Barszczewskiego
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089366.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish-Belorussian literary relationships
19th century Polish/Belorussian writers
stories of the imagination
1816 the Year without a Summer
Jan Barszczewski (c. 1794–1851)
Jan Barszczewski
związki literackie polsko-białoruskie
1816 – Rok bez lata
fantastyka literacka
Opis:
This essay is a new reading of Jan Barszczewski's collection of stories Szlachcic Zawalnia czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach [Nobleman Zawalnia, or Belarus in Fantastic Stories of the Imagination] in the context of the 19th-century reception of the Arabian Nights and, more importantly, as an example of a genre which combines the oral and the literary traditions to express the identity-fostering experience of living at a time of upheaval and epochal change. This approach has little interest in revisiting the connections between Barszczewski's tales and Belorussian folklore. Instead, it places his stories in their direct historical context, i.e. a series of famines in Belarus the first decades of the 19th century, and the significance of 1816, the year in which the action of the stories is set. It is no coincidence that it was also the Year without a Summer, a catastrophic global climate anomaly, which made a great impact on the Romantic imagination.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 5; 547-562
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historicizing Contemporary Capitalism: Future Retrospection and Temporal Estrangement in Kim Stanley Robinson’s New York 2140 and Nora K. Jemisin’s Emergency Skin
Historyzacja współczesnego kapitalizmu w literaturze fantastycznonaukowej: Retrospekcja spekulatywna i wyobcowanie poznawcze w powieści New York 2140 Kima Stanleya Robinsona i noweli Emergency Skin Nory K. Jemisin
Autorzy:
Gilarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341683.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fantastyka naukowa
historyzm
kapitalizm
wyobcowanie poznawcze
utopia
dystopia
science fiction
historicity
capitalism
cognitive estrangement
Opis:
The paper looks at the historicizing approach adopted in two recent science-fiction books: Kim Stanley Robinson’s novel New York 2140 (2017) and Nora K. Jemisin’s novella Emergency Skin (2019). In both, the authors’ present is approached from the vantage point of a speculatively posited future and looked upon as the historical past of the text. The hypothesized temporal distance is meant to challenge and recalibrate the reader’s perception of contemporary capitalism. Based on Robinson’s and Jemisin’s narratives, the paper discusses the historicity and mimetic potential of science fiction, manifested in the genre’s ability to situate the present as part of a historical process for an enhanced understanding of contemporary trends and their projected trajectories. In the two texts, the dichotomy between the envisioned future and the present-as-past is paralleled by a utopian/dystopian dialectic, wherein the reality of late capitalism is unequivocally identified as dystopian. The utopian and science-fiction perspectives combined produce the effect of cognitive estrangement, which entails a perceptual renewal with regard to capitalism, whose alleged incontestable status is challenged by the exposure of its historical mutability. The aim of the analysis is to demonstrate that historicizing contemporary capitalism within science fiction may challenge the ideological hegemony of neoliberalism, expose its dystopian features, and indicate possibilities for the transformation of a system that proclaims to have no alternatives. Such historicization may produce an epistemic shift in the reader’s perception of the contemporary socioeconomic reality, by emphasizing both its unrecognized flaws and its (r)evolutionary potential.
Celem artykułu jest analiza historyzującej perspektywy przyjętej w dwóch opublikowanych w ostatnich latach tekstach fantastycznonaukowych: powieści Kima Stanleya Robinsona New York 2140 (2017) i noweli Nory K. Jemisin Emergency Skin (2019). W obydwu tych tekstach teraźniejszość autorów ukazana jest z punktu widzenia przedstawionej w nich przyszłości i postrzegana jako historyczna przeszłość rzeczywistości przedstawionej. Hipotetyczny dystans czasowy ma umożliwić zakwestionowanie i rekalibrację sposobu postrzegania przez czytelnika współczesnego kapitalizmu. Opierając się na tekstach Robinsona i Jemisin, artykuł omawia historyzm i mimetyczny potencjał literatury fantastycznonaukowej, przejawiający się w sposobie, w jaki sytuuje ona teraźniejszość jako element procesu historycznego. Zabieg ten ma na celu uzyskanie lepszego zrozumienia współczesnych trendów i przewidywanych trajektorii ich rozwoju. W obu tekstach dychotomii między wyobrażoną przyszłością a pozaliteracką teraźniejszością odpowiada dialektyka utopijno-dystopijna, w której rzeczywistość późnego kapitalizmu jest jednoznacznie identyfikowana jako dystopijna. Połączenie perspektywy utopijnej i fantastycznonaukowej daje efekt wyobcowania poznawczego, który pociąga za sobą odnowę percepcyjną w odniesieniu do kapitalizmu, którego rzekomo niepodważalny status jest zakwestionowany przez ujawnienie jego historycznej zmienności. Celem analizy jest wykazanie, że uhistorycznianie współczesnego kapitalizmu w ramach science fiction może podważyć ideologiczną hegemonię neoliberalizmu, obnażyć jego dystopijne cechy i wskazać możliwości przekształcenia systemu, który opiera się na założeniu, że nie ma wobec niego alternatyw. Taka historyzacja może wywołać epistemiczną przemianę w postrzeganiu przez czytelnika współczesnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, podkreślając zarówno jej niedostrzegane dotąd defekty, jak i jej (r)ewolucyjny potencjał.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 11; 37-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies