Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Belarusian dialect" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Idiolekt Jana Drewnickiego – analiza wybranych cech językowych
Personal Idiolect Language of Jan Drevnitski – Analysis of Selected Idiolectal Features
Індывідуальная мова Яна Драўніцкага – аналіз асобных ідыялектных асаблівасцей
Autorzy:
Żebrowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222651.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jan Drevnitski
personal language
idiolect
Kutski
Belarusian dialect
identity
Jan Drewnicki
język osobniczy
idiolekt
Kućki
gwara białoruska
tożsamość
Ян Драўніцкі
індывідуальная мова
ідыялект
Куцькі
беларуская гаворка
тоеснасць
Opis:
Celem artykułu jest analiza idiolektu (języka osobniczego) Jana Drewnickiego – znanego białoruskiego krajoznawcy, folklorysty, pedagoga i mieszkańca z miejscowości Kućki (rejon miadziolski, obwód miński na Białorusi). Wywiady, których fragmenty zostały zaprezentowane w artykule, były zbierane na przestrzeni ośmiu lat (2010–2018), notowałam również swobodne dyskusje z rozmówcą i jego przemyślenia. Pozwoliło to przedstawić tożsamościową sylwetkę krajoznawcy oraz charakterystykę jego języka osobniczego. Wśród wybranych aspektów idiolektalnych znalazły się elementy fonetyczne, leksykalne, słowotwórcze, morfologiczne i składniowe. Analizowane fragmenty wywiadów zamieszczone w tekście prezentują: 1) charakterystyczną artykulację, akcent i intonację; 2) bogatą leksykę: oprócz białoruskiego języka literackiego, którym na co dzień posługuje się Drewnicki, w jego mowie występują wyrazy gwarowe, potoczne, zapożyczenia z języka polskiego czy rosyjskiego; 3) osobliwości słowotwórcze; 4) ciekawe formy gramatyczne, właściwe dla gwary miejscowej oraz 5) swoistą składnię. Każdy z wymienionych elementów przyczynia się do powstania indywidualnego, niepowtarzalnego języka i stylu, przez które przejawia się osobowość człowieka.
The main purpose of the article is to analyse the personal language (idiolect) of Jan Drevnitski - a well-known Belarusian ethnographer, folklorist, great educator and human being from the village of Kutski ( Myadzel district, Minsk region in Belarus). The interviews, fragments of which are presented in the article, were collected over a period of 8 years (2010–2018), I also noted down free discussions with the interlocutor and his thoughts. This made it possible both to present the identity profile of the ethnographer and to characterise his personal language. Among the selected idiolectal aspects were phonetic, lexical, word-forming, morphological and syntactic elements. The analysed interview fragments included in the text present: 1) characteristic articulation, accent and intonation; 2) rich vocabulary: in addition to the Belarusian literary language that Drevnitski used every day, his speech contains dialect words, colloquial words, borrowings from Polish or Russian; 3) word-form peculiarities; 4) interesting grammatical forms, characteristic of the local dialect; 5) specific syntax. Each of the aforementioned elements contributes to an individual, unique language and style, through which a person's personality manifests itself.
Галоўнай мэтай артыкула з’яўляецца аналіз індывідуальнай мовы (ідыялекту) Яна Драўніцкага – вядомага беларускага краязнаўцы, фалькларыста, выдатнага педагога і цудоўнага чалавека з вёскі Куцькі (Мядзельскі раён, Мінская вобласць, Беларусь). Інтэрв’ю, фрагменты якіх прадстаўлены ў артыкуле, я збірала на працягу васьмі гадоў (2010–2018); акрамя таго запісвала дыскусіі з суразмоўцам на вольную тэму і яго думкі. Гэта дазволіла прадставіць тоеснасную постаць краязнаўцы, а таксама асаблівасці яго індывідуальнай мовы. Сярод адначаных ідыялектных аспектаў вылучаюцца фанетычныя, лексічныя, словаўтваральныя, марфалагічныя і сінтаксічныя элементы. Прааналізаваныя ўрыўкі прадстаўляюць: 1) характэрную артыкуляцыю, акцэнт і інтанацыю; 2) багатую лексіку: акрамя беларускай літаратурнай мовы, якой Драўніцкі паслугоўваўся штодзённа, у яго маўленні сустракаюцца дыялектныя і прастамоўныя словы, а таксама запазычанні з польскай ці рускай моў; 3) словаўтваральныя асаблівасці; 4) цікавыя граматычныя формы, уласцівыя мясцоваму дыялекту; 5) спецыфічны сінтаксіс. Кожны з вышэйназваных элементаў садзейнічае стварэнню індывідуальнай, непаўторнай мовы і стылю, праз якія праяўляецца чалавечая асоба.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 237-259
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śladami historii Bałtów i Słowian: spojrzenie na melodie białoruskich pieśni żniwnych
Autorzy:
Žičkienė, Aušra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676518.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarusian harvest songs
musical dialect
Opis:
Галина Кутырёва-Чубаля, Белорусский жнивный напев: архетипы, инновации, диалекты, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, 2009, 264 ss. ReviewTracing the Footsteps of the Baltic and Slavic History: Lancing at the Melodies of the Belorussian Harvest Songs The book review: Кутырева-Чубаля, Г. (2009). Белорусский жнивный напев: архетипы, инновации, диалекты. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej. The rewiev contains the critical, polemical analysis of the objective content of the book. In the rewiever‘s conclusion, the investigation made by author seems to be on the level of the scientific discovery, however, the book did not reach more readers probably because of some vexatious pecularities of its form and unfavourable circumstances. RecenzjaŚladami historii Bałtów i Słowian: spojrzenie na melodie białoruskich pieśni żniwnych Recenzja książki Galiny Kutyriowej-Czubali Белорусский жнивный напев: архетипы, инновации, диалекты. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, 2009. Recenzja stanowi krytyczno-polemiczną analizę części merytorycznej książki. Autorka recenzji przekonuje, że pracę tę można uznać za prawdziwe odkrycie naukowe, jednak z powodu przyjętych w niej rozwiązań formalnych oraz niesprzyjających okoliczności nie trafiła ona do szerszego grona odbiorców.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Предложно-падежные конструкции с пространственным значением в русском говоре староверов Польши
Prepositions of Space in Russian Local Dialect of the Old Believers in Poland
Autorzy:
Jaskólski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031424.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
bilingualism
interference
Old Believers
Russian local dialect
Belarusian language
Polish language
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 353-364
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat roślin w leksyce gwarowej na pograniczu polsko-białoruskim (na materiale "Słownika gwary bielsko-podlaszskiej")
The World of Plants in the Dialectal Lexis of the Polish- Belarusian Borderland: An Analysis of A Dictionary of the Local Dialect of the Bielsk Podlaski Region (Słownik gwary bielsko-podlaszskiej)
Autorzy:
Mordań, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38647840.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialectal lexis
East Slavic dialect
Polish-Belarusian borderland
dictionary
semantic fields
plants
Opis:
This article presents a lexical analysis of vocabulary related to plants used in the Polish-Belarusian borderland. Source material comes from A Dictionary of the Local Dialect of the Bielsk Podlaski Region (Słownik gwary bielsko-podlaszskiej / Slovnik hovu͡оrki b’el’sko-pudl’ashskuĭ) by Mikołaj Wróblewski. The method of semantic fields applied in the study made it possible to identify the following groups: (1) trees and shrubs (јалу͡овец’, кл’у́ква, лішчы́на); (2) grasses, herbs and flowering plants, vines (гурчы́ц’а, кон’ушы́на, піры͡еј, хву͡ошчка); (3) fruits and vegetables (а́γрест, ры͡епа, сала́та, цібу́л’а, чорні́ц’а); (4) cereals (јачмі͡ен’, кукуру́за, ове́с); (5) mushrooms (дро́пл’а, мухомо́ра, сіроjі͡ежка); (6) parts of plants (гу͡ол’ка, корене́ц’, стебло́); (7) habitats and plant communities (бере́зінка, джу́нгліја, пере́лісок); (8) other nouns (омела́, по́росл’, садзо́нка); (9) features, properties (вул’хо́вы, доздры͡елы, оры͡еховы, прысо́хлы); (10) processes, activities (вкорені́тіс’е, вы́цвісті, зопры͡еті, позел’ені͡еті).
W artykule dokonano charakterystyki słownictwa z pogranicza polsko-białoruskiego, dotyczącego świata roślin. Materiał źródłowy zaczerpnięto ze Słownika gwary bielsko-podlaszskiej (Словніка гову͡оркі б’ел’ско-пудл’ашскуј) Mikołaja Wróblewskiego. Przy opisie posłużono się metodą pól semantycznych, która pozwoliła na wyodrębnienie następujących grup: 1. drzewa i krzewy (јалу͡овец’, кл’у́ква, лішчы́на); 2. trawy, rośliny zielne i kwiatowe, pnącza (гурчы́ц’а, кон’ушы́на, піры͡еј, хву͡ошчка); 3. owoce i warzywa (а́γрест, ры͡епа, сала́та, цібу́л’а, чорні́ц’а); 4. zboża (јачмі͡ен’, кукуру́за, ове́с); 5. grzyby (дро́пл’а, мухомо́ра, сіроjі͡ежка); 6. części roślin (гу͡ол’ка, корене́ц’, стебло́); 7. miejsca, zbiorowości (бере́зінка, джу́нгліја, пере́лісок); 8. inne nazwy rzeczownikowe (омела́, по́росл’, садзо́нка); 9. cechy, właściwości (вул’хо́вы, доздры͡елы, оры͡еховы, прысо́хлы); 10. procesy, czynności (вкорені́тіс’е, вы́цвісті, зопры͡еті, позел’ені͡еті).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Балцкія элементы ў граматыцы традыцыйных мясцовых гаворак паўночна‑заходняй Беларусі
Autorzy:
Астрэйка [Astrėĭka], Вера [Vera]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676887.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarusian language
North-West dialect zone
Slavic and Baltic language interaction
grammatical peculiarities
substratum
language support
Opis:
The Baltic elements in the grammar of traditional local dialects of north-western BelarusThe article analyzes a number of grammatical features typical for the North-West dialect zone of the Belarusian language. These peculiarities are interpreted as a possible result of Slavic-Baltic contacts in the region. Some phenomena can be explained as a Baltic (mainly (great)Lithuanian) substratum in North-West Belarusian dialects.The factor of areal neighborhood has to be taken into consideration too. Such phenomenon as language support has effect just in connection with the last one. A lot of the appropriate lingual facts are in restricted and inconsistent use. However, it is possible to be said about more or less significant (now or/and before) tendencies of regional lingual development. These tendencies has not got the status of a structural (= constitutional) lingual regularity. As a rule the wide and compact areas are characterized of some lingual facts (= lexemes), which illustrate the given transformations in the system of Belarusian dialects. Baltic influence upon the North-West Belarusian dialects grammar is detected on as the formal level so the structural one. And it is not noticeable at all times. The definite changes in the sphere of morphology and syntax can provoke different modifications in the other parts of a language system (word building, semantics). The results of this process are the evidences of ethnic and language assimilation of native Balts by Slavs in the region. That comes in support of forming the singular North-West Belarusian regiolect (= the regionally marked variety of a dialect language). Балтийские грамматические элементы в говорах северо-западной БеларусиВ статье анализируется ряд грамматических черт, характерных для говоров северо-западной диалектной зоны беларусского языка. Эти особенности квалифицируются автором как весьма вероятное следствие славяно-балтского языкового взаимодействия в соответствующем регионе. Отдельные явления есть основания рассматривать в качестве возможного проявления балтского (главным образом (пра-) литовского) субстрата в северо-западных беларусских говорах. Фактор ареальной смежности здесь также должен быть принят во внимание. В связи с последним следует упомянуть и действие феномена языковой поддержки. Многие соответствующие языковые факты имеют существенные ограничения в употреблении, в говорах выступают не всегда последовательно и регулярно. В некоторых случаях, однако, можно говорить о действии более или менее выраженных (в настоящем и/или прошлом) тенденций регионального языкового развития, которые пока не приобрели статус структурно значимой (= конститутивной) языковой закономерности. Широкие и компактные ареалы образуют, как правило, лишь отдельные языковые факты (= лексемы), иллюстрирующие данные трансформации в системе традиционных беларусских говоров. Балтское влияние на грамматический строй беларусских говоров северо-западной диалектной зоны выявляется как в плане формального выражения, так и на внутриструктурном уровне. Оно не всегда может быть заметно на первый взгляд. Определенные сдвиги в сфере морфологии и синтаксиса могут повлечь за собой изменения в других областях языковой системы (словообразовании, семантике). Результаты этого процесса являются ярким свидетельством того, что на отмеченной территории действительно имела место этноязыковая ассимиляция неславянского (= балтского) населения и происхо- дило формирование своеобразного северо-западного беларусского региолекта (= регионально обусловленной разновидности диалектной речи).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim
Elements of the Belarusian language in the Russian dialect used by the Old Believers living in the Suwałki-Augustów region
Autorzy:
Paśko-Koneczniak, Dorota Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676624.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Believers
Suwałki-Augustów region
island dialect
borrowing
bilingualism
influence of the Belarusian language
staroobrzędowcy
region suwalsko-augustowski
gwara wyspowa
bilingwizm
zapożyczenia
białoruskie elementy językowe
Opis:
The article deals with the Belarusian elements in the Russian dialect of the Old Believers living in Poland. The Old Believers arrived in Poland in the second half of the 18th century. At present they live in the Suwałki-Augustów region in the north-eastern Poland. They inhabit mostly two villages in the county of Suwałki, namely Gabowe Grądy and Bór, which are very close to each other, and three towns: Augustów, Suwałki and Sejny. The dialect used by the Polish Old Believers represents the western Central Great Russian dialects characterized by akanie, the so-called Pskov group. They share features which are typical of Pskov. The dialect was also influenced by other north-eastern Belarusian dialects, that is, the ones which were closest to the areas originally inhabited by Old Believers, who migrated in phases. After each phase, their dialect came to reflect some new linguistic influences. A large number of lexemes directly borrowed from Polish, or via the Belarusian language, are found in this dialect, which is also characterized by other features common in Belarusian dialects or the Bulgarian language. By way of illustration, they include the following features: the prosthetic j-, prosthetic v-, the occurrence of the endings –im and –ym in the case of singular masculine adjectives in the locative, promotion of the endings –i and –y in the case of the plural masculine and neutral nouns in the nominative, and the occurrence of lexemes borrowed from the Belarusian language.
Artykuł poświęcony jest problematyce białoruskich elementów językowych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Staroobrzędowcy pojawili się na terytorium Polski w drugiej połowie XVIII w. Obecnie mieszkają w regionie suwalsko-augustowskim w północno-wschodniej Polsce. Największe skupisko staroobrzędowców znajduje się w dwóch sąsiadujących ze sobą wsiach powiatu augustowskiego – Gabowych Grądach i Borze, oraz w miastach Augustów i Suwałki. Gwara polskich staroobrzędowców należy do narzecza zachodniego środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej i charakteryzuje się typowymi cechami pskowskimi. Na gwarę wpływały także północno-wschodnie gwary białoruskie, czyli gwary znajdujące się najbliżej terenów macierzystych staroobrzędowców. Migracja staroobrzędowców była etapowa i po każdym etapie ich gwara odzwierciedlała nowe wpływy językowe. W gwarze widoczna jest duża ilość leksemów zapożyczonych bezpośrednio z języka polskiego lub za pośrednictwem języka białoruskiego. Badana gwara charakteryzuje się cechami wspólnymi z gwarami białoruskimi lub językiem białoruskim, np. protetycznym j-, protetycznym v-, występowaniem końcówek –im, –ym w miejscowniku liczby pojedynczej w przymiotnikach rodzaju męskiego, upowszechnieniem końcówek –i, –y w mianowniku liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, występowaniem leksemów zapożyczonych z języka białoruskiego.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 207-218
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania socjolingwistyczne wspólnego dla Białorusinów i Ukraińców języka piśmiennictwa okresu Wielkiego Księstwa Litewskiego
Autorzy:
Klimau, Ihar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625006.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialect
vernacular/colloquial speech
szlachta
clergy
Old Belarusian/Old Ukrainian
Polish
dialekt
język potoczny
duchowieństwo
język starozachodnioruski
język polski
дыялект
прастамоўе
шляхта
духавенства
старабеларуская/стараўкраінская мовы
польская мова
Opis:
The paper discusses the linguistic and sociological base of Old Belarusian/Old Ukrainian (West Ruthenian), which was spoken in the Belarusian and Ukrainian territories of the Grand Duchy of Lithuania. In the sixteenth century the local szlachta (nobility/gentry) spoke Ruthenian (Russian), which was increasingly influenced by Polish, which was its characteristic feature. The study has distinguished and discussed sixteen phonetic, morphological and syntactic specificities that cannot be derived from local dialects or they occur in them sporadically and inconsistently nowadays. However, in the sixteenth and seventeenth centuries they were commonly found in writings in the Grand Duchy of Lithuania regardless of their genre and origin. The paper also criticizes the former position of scholars who sought dialectal features only in old writings whereas, owing to historical circumstances, these were reflected first of all in the speech of szlachta and clergy socially close to the nobility
Artykuł poświęcono omówieniu podstawy językowo-socjologicznej języka zachodnioruskiego, który był używany na ziemiach białoruskich i ukraińskich Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). W XVI wieku miejscowa szlachta porozumiewała się językiem ruskim, który ulegał coraz większym wpływom polskim, co stanowiło o jego specyfice. W opracowaniu wyodrębniono i omówiono 16 osobliwości fonetycznych, morfologicznych i syntaktycznych, które nie dadzą się wyprowadzić z miejscowych dialektów lub występują w nich współcześnie sporadycznie i niekonsekwentnie. Wcześniej jednak (XVI–XVII wiek) były powszechnie notowane w piśmiennictwie WKL, niezależnie od gatunku i pochodzenia.
У артыкуле абмяркоўваюцца маўленчая аснова і сацыяльная базa супольнай кніжнапісьмовай мовы на Беларусі і Украіне ў XVI cт. У гэты перыяд шляхецкае маўленне было прасякнута польскім уплывам, што і складае галоўную адметнасць ды спецыфіку гэтага маўлення. У даследавнні выдзяляюцца і каментуюцца 16 фанетычных, марфалагічных і сінтаксічных асаблівасцяў. Гэта, перш за ўсё, тыя асаблівасці, якія немагчыма вывесці з дыялектнай мовы, або якія вузка або непаслядоўна прадстаўленыя ў дыялектах ў цяперашні час, аднак раней былі шырока распаўсюджаныя ў друкаваных выданнях, незалежна ад іх жанру або паходжання.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies