Temat: and - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Kształtowanie się polsko-niemieckich stosunków gospodarczych w latach 1929–1939
Poland–Germany Economic Relations in 1929–1939
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/901674.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:: Polska
Niemcy
stosunki handlowe i gospodarcze
okres międzywojenny
umowy i porozumienia gospodarcze
wojna handlowa
dodatni i ujemny bilans handlowy
Polska
Germany
trade and economic relations
inter-war period
economic contracts and agreements
trade war
trade surplus and deficit
Opis:: Lata międzywojenne były okresem ścisłej zależności gospodarki Polski od gospodarki niemieckiej. Pozycja obu państw pod względem poziomu rozwoju potencjału gospodarczego była diametralnie różna. Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu dla gotowych towarów znajdowała się w okresie międzywojennym w strefi e zainteresowań handlowych Niemiec. Istniały przesłanki dla korzystnej wymiany handlowej z Polską. Rynek polski i rynek niemiecki były w większym stopniu rynkami kompensacyjnymi niż konkurencyjnymi. Niemcy posiadały dodatni bilans w handlu produktami gotowymi, ujemny we wszystkich innych grupach. Polska przeciwnie, miała ujemny bilans w handlu wyrobami gotowymi, dodatni w zakresie artykułów spożywczych, surowców i półfabrykatów. Na przeszkodzie szerokiemu rozwojowi stosunków gospodarczych polsko-niemieckich stały dążenia obydwu państw do zmiany struktury gospodarczej. Od 1937 r. Polska osiągała wyraźną przewagę importu nad eksportem w stosunkach z Niemcami. Począwszy już jednak od 1934 r. topniała nadwyżka wywozu nad przywozem. Świadczyło to o skuteczności niemieckich działań mających na celu uzyskanie dodatniego bilansu handlowego z Polską osiągniętych w trakcie rokowań nad umowami i porozumieniami gospodarczymi. Po zajęciu całej Czechosłowacji w marcu 1939 r. udział Niemiec w polskim handlu zagranicznym zwiększył się do 30%. Państwo polskie nie stało generalnie na mocnej pozycji przetargowej w trakcie rokowań gospodarczych z zachodnim partnerem. Polska mogła handlować głównie surowcami i płodami rolnymi. Dlatego też w kierunku ustalenia maksymalnych kwot wywozowych tych właśnie towarów nakierowane były działania polskich negocjatorów.
The years between World Wars I and II saw close dependence of the Polish economy on the German economy. The positions of the two countries in terms of economic potential development differed widely. As a supplier of raw materials and a market for fi nished products, in the inter-war period Poland was in Germany’s trade interest zone. There were conditions for favourable trade with Poland. The Polish and German markets were compensating rather than competitive to each other. Germany had a positive balance of trade in fi nished products, negative in all other groups. In contrast, Poland had a trade defi cit in the case of fi nished goods, a surplus in food, raw materials and semi-fi nished products. Both countries aspired to change their economic structures, which hampered broader development of Poland–Germany economic relations. From 1937, Poland noted a clear advantage of imports over exports in relations with Germany. However, the export surplus had started to diminish from 1934. It refl ected the effectiveness of German measures aimed at obtaining a positive trade balance with Poland, taken during negotiations regarding economic contracts and agreements. After the invasion and occupation of Czechoslovakia in March 1939, Germany’s share in Polish foreign trade increased to 30%. In general, Poland did not enjoy a very strong bargaining position during economic negotiations with its Western partner. Poland could mainly trade in raw materials and agricultural produce. Therefore, the Polish negotiators endeavoured to set maximum export quotas for those goods.
Źródło:: Społeczeństwo i Polityka; 2019, 4(61); 191-209
1733-8050
Pojawia się w:: Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Kształtowanie się polsko-niemieckich stosunków gospodarczych w latach 1918–1928
Shaping Polish-German economic relations in the years 1918–1928
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2159185.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:: Polska
Niemcy
stosunki handlowe i gospodarcze
okres międzywojenny
umowy i porozumienia gospodarcze
wojna handlowa
dodatni i ujemny bilans handlowy
Klauzula Najwyższego Uprzywilejowania
Polska
Germany
trade and economic relations
the Most Favored Nation clause
the interwar period
economic agreements and agreements
trade war
positive and negative trade balance
Opis:: Pierwszymi dokumentami otwierającymi historię bezpośrednich polsko-niemieckich stosunków gospodarczych po I wojnie światowej były układ gospodarczy wraz z układem tranzytowym zawarte 22.10.1919 r. Podpisanie układów było poprzedzone kilkumiesięcznymi rozmowami. Inicjatorem i protektorem układów były Główne Mocarstwa Sprzymierzone. W myśl postanowień traktatu Niemcy miały dostarczyć Polsce miesięcznie 75 tys. t węgla z Górnego Śląska, przy czym dostawy te miały wzrastać aż do osiągnięcia przeciętnych dostaw, jakie Polska otrzymywała z Górnego Śląska w latach 1911–1913. Ponadto Niemcy zobowiązały się postawić do dyspozycji Polski 50 tys. t węgla składowanego na hałdach pod warunkiem, że zostanie on zabrany przy pomocy polskiego taboru kolejowego. Do połowy lat 20. handel z Niemcami stanowił blisko połowę wolumenu polskiego handlu zagranicznego. Niemcy były odbiorcą prawie 80% węgla wydobywanego w Polsce. Stosunki polityczne między oboma państwami utrzymywały się w stanie nieustannego napięcia na tle rozbieżności interesów, w szczególności sporu terytorialnego o polską część Pomorza i Wolne Miasto Gdańsk. W styczniu 1925 r. wygasła nałożona na Niemcy w traktacie wersalskim klauzula najwyższego uprzywilejowania wobec towarów z państw Ententy, w tym z Polski. W czerwcu zakończyło się zwolnienie z cła produktów z województwa śląskiego, głównie wydobywanego tam węgla kamiennego, które regulowała Konwencja Genewska o Górnym Śląsku z 1922 r. W połowie 1925 r. strona niemiecka wystosowała do Polski szereg roszczeń politycznych, które rząd Władysława Grabskiego stanowczo odrzucił. Polska odmówiła także przyznania Niemcom zniżek celnych na ich towary, ze względu na brak zgody Niemiec na przyznanie takich ulg na polskie produkty w Niemczech. W odwecie Niemcy jednostronnie wstrzymały import polskiego węgla z województwa śląskiego, przyczyniając się w ten sposób do znaczących strat ekonomicznych strony polskiej. Jednocześnie strona niemiecka podniosła cła na polskie produkty i ustanowiła embargo na część towarów. W odpowiedzi polski rząd podwyższył cła na towary importowane z Niemiec i wprowadził zakaz importu wielu produktów. Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu dla gotowych towarów w okresie międzywojennym znajdowała się w strefie zainteresowań handlowych Niemiec. Rynek polski i niemiecki były w większym stopniu rynkami kompensacyjnymi niż konkurencyjnymi. Niemcy posiadały dodatni bilans w handlu produktami gotowymi, ujemny we wszystkich innych grupach. Polska przeciwnie, miała ujemny bilans w handlu wyrobami gotowymi, dodatni w zakresie artykułów spożywczych, zwierząt żywych, surowców i półfabrykatów.
The first document that opened the history of direct Polish-German economic relations after World War I was the economic agreement with the transit agreement concluded on October 22, 1919. The conclusion of the agreements was preceded by several months of talks. The initiator and protector of the pacts were the Main Allied Powers. Pursuant to the provisions of the treaty, Germany was to provide Poland with 75 thousand zlotys a month. tons of coal from Upper Silesia, and these deliveries were to increase until the average deliveries that Poland received from Upper Silesia in the period 1911–1913 were achieved. In addition, Germany undertook to put at the disposal of Poland 50,000. tonnes of coal stored in heaps, provided that it will be collected with the help of Polish rolling stock. Until the mid-1920s, trade with Germany accounted for nearly half of the volume of Polish foreign trade. Germany was the recipient of almost 80% of the coal mined in Poland. Political relations between the two countries continued in a state of constant tension over the background of divergent interests, in particular the territorial dispute over the Polish part of Pomerania and the Free City of Gdańsk. In January 1925, the most-favored-nation clause imposed on Germany by the Treaty of Versailles expired in relation to goods from the Entente countries, including Poland. In June, the duty exemption for products from the Śląskie Voivodeship, mainly coal mined there, which was regulated by the Geneva Convention on Upper Silesia of 1922, ended in June. Poland also refused to grant Germany customs discounts on their goods due to Germany’s refusal to grant such discounts to Polish products in Germany. In retaliation, Germany unilaterally suspended the import of Polish coal from the Śląskie Voivodeship, thus contributing to significant economic losses for the Polish side. At the same time, the German side increased customs duties on Polish products and imposed an embargo on some goods. In response, the Polish government increased customs duties on goods imported from Germany and introduced a ban on the import of many products from Germany. Poland, as a supplier of raw materials and as a market for finished goods, was in the area of commercial interest of Germany in the interwar period. The Polish market and the German market were more compensatory than competitive markets. Germany had a positive balance in trade in finished products, negative in all other groups. On the contrary, Poland had a negative balance in trade in finished products, positive in terms of food products, live animals, raw materials and semi-finished products.
Źródło:: Społeczeństwo i Polityka; 2022, 2(71); 83-106
1733-8050
Pojawia się w:: Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Znaczenie rolnictwa, polityki finansowej oraz instytucji finansowych w stymulowaniu wzrostu i rozwoju gospodarczego Japonii w latach 1868–1914
The importance of agriculture, financial policy and financial institutions in stimulating the growth and economic development of Japan in the period 1868–1914
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2142375.pdf
Data publikacji:: 2022-10-14
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Japonia
Restauracja Meiji
finansowanie wzrostu i rozwoju gospodarczego
akumulacja kapitału
podatek gruntowy
instytucje bankowe i pozabankowe
wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania
proces uprzemysłowienia
zmiany w strukturze gospodarczej
popieranie i ekspansja eksportu
Japan
Meiji Restaurant
financing economic growth and development
capital accumulation
land tax
banking and non-banking institutions
internal and external sources of financing
industrialization process
changes in the economic structure
support and expansion of exports
Opis:: Współczesna historia gospodarki Japonii rozpoczęła się od przełomowego wydarzenia, jakim była Restauracja Meiji w 1868 r., która zapoczątkowała głębokie przemiany społeczne, polityczne i gospodarcze. Przedmiotem analizy w artykule są źródła finansowania wzrostu i rozwoju gospodarczego w Japonii w latach 1868–1914 oraz rola wyspecjalizowanych instytucji bankowych i pozabankowych, które, mobilizując kapitał oraz jego zasoby, razem wspierały procesy rozwojowe. Zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami podzielono źródła finansowania wzrostu gospodarczego na wewnętrzne (krajowe) oraz zewnętrzne (zagraniczne). Celem opracowania jest wykazanie znaczenia, jakie dla wzrostu gospodarczego Japonii miały jedne i drugie źródła finansowania, przy czym przy omawianiu pierwszych wyeksponowana została rola rolnictwa oraz skutecznie służący akumulacji publicznej – podatek gruntowy. Należy również pamiętać o powstaniu Banku Japonii. Bank centralny Japonii został założony dużo wcześniej niż wiele banków centralnych w Europie. Rozpoczął działalność już w październiku 1882 r. W jego statucie zawarte zostały zapisy dotyczące kontroli, wspierania systemu kredytowego oraz regulacji systemu walutowego. Do wybuchu I wojny światowej stworzono w Japonii mocne podstawy przemysłu oparte na rosnącym imporcie nowoczesnych technologii oraz wykorzystaniu wiedzy i kwalifikacji zagranicznych specjalistów. Szczególnie dynamicznie rozwijał się przemysł bawełniany i energetyczny w połączeniu z powiększającym się udziałem sektora prywatnego. Nadal jednak dominującą pozycję w strukturze gospodarczej zajmowało w tym okresie rolnictwo dostarczające żywności rosnącej liczbie ludności oraz coraz większej populacji mieszkającej w miastach.
The modern history of the Japanese economy began with a landmark event, the Meiji Restaurant in 1868, which initiated profound social, political and economic changes. The subject of the analysis in the article are the sources of financing economic growth and development in Japan in the period 1868–1914 and the role of specialized banking and non-banking institutions which, by mobilizing capital and its resources, jointly supported development processes. In line with generally accepted principles, the sources of financing economic growth have been divided into internal (domestic) and external (foreign). The aim of the study is to show the importance of both sources of financing for the economic growth of Japan, while discussing the former, the role of agriculture and land tax effectively serving public accumulation are emphasized. One should also remember about the creation of the Bank of Japan. Japan’s central bank was founded much earlier than many central banks in Europe. It started operating as early as October 1882. Its statute contains provisions concerning the control, support of the credit system and regulation of the currency system. Until the outbreak of World War I, a strong industrial foundation had been established in Japan, based on the growing import of modern technologies and the use of knowledge and qualifications of foreign specialists. The cotton and energy industry developed particularly dynamically, along with the increasing share of the private sector. Still, agriculture, which provided food to the growing number of people and the increasing population living in cities, was still dominant in the economic structure in this period.
Źródło:: Zeszyty Wiejskie; 2022, 28; 7-35
1506-6541
Pojawia się w:: Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Ewolucja gospodarki Włoch po II wojnie światowej - od "cudu" do kryzysu gospodarczego
Evolution of the economy Italy after WW II - from the "miracle" to economic crisis
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/446803.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:: Italy
South Italy
economic miracle
economic development
financial crisis
budget and payment deficit
debts
Opis:: At the time of unification, in 1861, Italy was relatively backward country compared to the more advanced western European nations. Agriculture was the main productive sector and 60 per cent of the labour force was still toiling on the land. From then on the Italian economy underwent deep changes, both in its productive capacity abd structure. Italy caught up with the level of output per head of the most advanced economies and today shares a similar economic structure and a low rate of growth. Italy is the fourth-largest national economy in Europe, the eight-largest by nominal GDP in the world. Despite these important achievements, the country's economy today suffers from many and relevant problems. After a strong GDP growth in 1945-1990, the last two decades's average annual growth rates lagged below the EU average; moreover, Italy was hit particulary hard by the late-2000s recession. The stagnation in economic growth, and the political efforts to revive it with massive government spending from the 1980s onwards, eventually produced a severe rise in public debt.
Źródło:: Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne; 2015, 2(22); 377-392
1644-888X
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Stany Zjednoczone a integracja polityczna, militarna i gospodarcza Europy Zachodniej w pierwszych latach po II wojnie światowej (do 1950 r.). Ameryka nadaje ton i dyktuje warunki (Część I)
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/519738.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: Second World War
post-war period
Western Europe
United States
political, military and economic integration
the doctrine of isolationism
Western European organizations
economic development
international trade
loans and credits
Marshall Plan
Opis:: The influence of the US on the forms and course of the integration processes in Western Europe was very strong, especially in the first post-war years. It was the influence of an external force which, being free of the internal contradictions stemming from Western Europe’s interests, had at its disposal real capabilities to impose integration concepts beneficial to itself. Such integration was in line with both the economic and military interests of the United States during this period. The main reasons prompting Western European countries in the first post-war years to accept the solutions suggested by the United States were: the said countries’ difficult economic situation, fear of the communist parties’ coming to power, and the reluctant (hostile) attitude towards the USSR and the communist bloc. The combination of these causes served to temporarily neutralize the centrifugal tendencies and muted the divergence of interests between the individual countries of Western Europe. Such motives of integration also influenced the character of the emerging Western European political, military and economic organizations. The economic development of Western European countries, whose sources, in addition to the Marshall Plan, should be seen also in other factors, later led to a shift of integration initiatives from the American side to the European one. From a formal point of view, the effects of US policy in the period up to 1950 entailed: the establishment of NATO, the creation of the OEEC and the signing of the agreement on the EUP.
Źródło:: Historia i Polityka; 2019, 27 (34); 95-114
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:: Historia i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Etapy i efekty rozwoju gospodarczego Włoch po II wojnie światowej do lat 90. XX w.
Stages and Effects of Economic Development in Italy after World War II until the 1990s
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Petryshyn, Halyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28411132.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: gospodarka włoska
rozwój gospodarczy
włoski „cud gospodarczy”
eksport i inwestycje
kryzys gospodarczy
bezrobocie i inflacja
ekspansja przemysłowa
Italian economy
economic development
Italian “economic miracle”
exports and investments
unemployment and inflation
industrial expansion
economic crisis
Opis:: W artykule przeanalizowano etapy rozwoju gospodarczego Włoch od połowy XIX w. do lat 90. XX w. Gospodarka Włoch stanowi ciekawy przykład wśród rozwiniętych krajów kapitalistycznych. W latach powojennych Włochy, startując z niskiego poziomu rozwoju gospodarczego, w dość szybkim tempie stały się jedną z potęg przemysłowych świata. Lata 50. i 60. były okresem dynamicznego uprzemysłowienia tego kraju, który spowodował powstanie i dynamiczny rozwój szeregu nowoczesnych gałęzi przemysłu, zwłaszcza chemicznego i maszynowego. Włochy były nawet uważane za przykład „cudu gospodarczego”. Główną cechą tego okresu był szybki wzrost produktu narodowego brutto (PNB) i netto (PNN), któremu towarzyszyła wysoka stopa inwestycji, dynamiczny wzrost eksportu, znaczne obniżenie bezrobocia oraz głębokie zmiany w strukturze zatrudnienia. Od połowy lat 90. ubiegłego wieku gospodarka włoska rozwija się wyraźnie wolniej niż przeciętna dla krajów UE.
The article analyzes the stages of economic development in Italy from the mid-19th century to the 1990s. The Italian economy is an interesting example among developed capitalist countries. In the post-war years, Italy, starting from a low level of economic development, quickly became one of the world’s industrial powers. The 1950s and 1960s were a period of dynamic industrialization of this country, which resulted in the emergence and dynamic development of a number of modern industries, especially chemical and engineering. Italy was even considered an example of an “economic miracle”. The main feature of this period was the rapid growth of gross national product (GNP) and net national product (NNP), which was accompanied by a high investment rate, dynamic growth in exports, a significant reduction in unemployment and profound changes in the structure of employment. Since the mid-1990s, the Italian economy has been developing significantly slower than the EU average.
Źródło:: Historia i Polityka; 2023, 45 (52); 71-88
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:: Historia i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Specyficzna rola Polski w niemieckiej ekspansji gospodarczej w okresie międzywojennym (1918–1939). Porównanie z czterema rolniczymi krajami Europy Południowo-Wschodniej: Bułgarią, Jugosławią, Rumunią i Węgrami
Poland’s Specific Role in Germany’s Interwar (1918–1939) Economic Expansion. Comparison with Four Agricultural Countries of Southeastern Europe: Bulgaria, Yugoslavia, Romania, and Hungary
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1878352.pdf
Data publikacji:: 2020-10-31
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: gospodarka Niemiec hitlerowskich
niemiecka ekspansja gospodarcza
Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu
stosunki handlowe
polityka handlowa
kraje Europy Południowo-Wschodniej
struktura gospodarcza
układy rozrachunkowe i płatnicze
handel
Economy of Nazi Germany
German
economic expansion
Poland as a supplier
of raw materials and as a market
trade relations
trade policy
countries of Southeastern Europe
economic structure
settlement and payment
systems
foreign trade of Poland and Germany
Opis:: Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu dla gotowych towarów znajdowała się w okresie międzywojennym w strefie zainteresowań handlowych Niemiec. Istniały przesłanki dla korzystnej wymiany handlowej z Polską. Rynek polski i rynek niemiecki były w większym stopniu rynkami kompensacyjnymi niż konkurencyjnymi. Niemcy miały dodatni bilans w handlu produktami gotowymi, ujemny we wszystkich innych grupach. Polska przeciwnie, miała ujemny bilans w handlu wyrobami gotowymi, dodatni w zakresie artykułów spożywczych, zwierząt żywych, surowców i półfabrykatów. Na przeszkodzie szerokiemu rozwojowi stosunków gospodarczych polsko-niemieckich stały dążenia obydwu państw do zmiany struktury gospodarczej. Zasadniczy kierunek polityki rolnej Niemiec był sprzeczny z dążeniem Polski do zwiększenia eksportu rolnego do Niemiec, natomiast Polska, rozwijając swój przemysł, chciała go ochronić przed niemiecką ekspansją przemysłową. Wzajemna konkurencja istniała w takich dziedzinach gospodarki jak produkcja węgla kamiennego, produkcja hutnicza i wyrobów przemysłu drzewnego. Pomimo tych sprzeczności obroty z Rzeszą były najpoważniejszą pozycją w handlu zagranicznym Polski. Polska była tylko jednym z krajów tzw. biednej Europy (i to bynajmniej nie typowym), na który skierowała się niemiecka ekspansja towarowa. Najważniejszym obszarem ekspansji były cztery rolnicze kraje Europy Południowo-Wschodniej: Bułgaria, Jugosławia, Rumunia i Węgry. Zostały one w najwyższym stopniu poddane wpływom Niemiec. Na skutek swojej mniejszej roli w produkcji zbóż i innych artykułów żywnościowych oraz surowców, jak również w rezultacie dużego spadku obrotów w czasie wojny celnej uzależnienie polskiego handlu zagranicznego od Niemiec (nawet po przyłączeniu Austrii) nie było tak duże jak w Bułgarii, Jugosławii czy na Węgrzech. Natomiast większą rolę odgrywała Polska jako kraj tranzytowy i „przedmurze kapitalizmu” na Wschodzie. Dlatego też zainteresowanie nią było z tego punktu widzenia bardzo duże, o czym może świadczyć fakt poważnych lokat kapitału niemieckiego.
Poland was in Germany’s sphere of commercial interests as a supplier of raw materials and as a market for finished goods. There foundations for favorable trade exchange with Polandexisted. The Polish and German markets were more compensating than competitive. Germany had a positive balance in finished goods trade and a deficit in all other groups. Poland, on the contrary, had a negative balance in finished goods trade and surpluses in trade in foodstuffs, live animals, raw materials and semi-finished goods. Both countries’ aspirations to change the economic structure stood in the way of the broad development of Polish-German economic relations. The basic direction of Germany’s agricultural policy was opposite to Poland’s aspirations, the desire to expand Poland’s agricultural exports to Germany, while Poland, by developing its industry, wanted to protect itself against German industrial expansion. Mutual competition existed in such areas of the economy as hard coal production, metallurgy and wood industry. Despite these contradictions, trade with the Reich occupied the most serious position in Poland’s foreign trade. Poland was only one of the countries of so-called poor Europe (and by all means not a typical one), at which the German expansion of goods was directed. The most important area of the said expansion were four agricultural countries of Southeastern Europe: Bulgaria, Yugoslavia, Romania, and Hungary. All these countries found themselves under Germany’s heavy influence. Thanks to Poland’s smaller role in the production of cereals and other food products and raw materials, as well as a result of a large drop in turnover during the customs war with Germany, the dependence of Polish foreign trade on Germany (even after the latter annexed Austria) was not as high as in case of Bulgaria, Yugoslavia, or Hungary. Poland, however, played a more important role as a transit country and as a “bulwark of capitalism” in the East. Therefore it was the subject of significant interest, as evidenced by significant investments by the German capital.
Źródło:: Historia i Polityka; 2020, 33 (40); 9-32
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:: Historia i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Współpraca produkcyjna i naukowo-techniczna ZSRR i RFN w latach 70. XX wieku
Industrial, scientific and technological cooperation of the USSR with the Federal Republic of Germany during the 1970s
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/21150647.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:: RFN
ZSRR
współpraca gospodarcza
handel
kontrakty produkcyjno-handlowe
umowy licencyjne
West Germany
USSR
economic cooperation
trade
production and trade contracts
license agreements
Opis:: Na geopolityczne oblicze Europy, a w szczególności na jej sytuację gospodarczą, istotny wpływ w ciągu minionego wieku miała współpraca największego mocarstwa europejskiego, czyli Niemiec, ze Związkiem Radzieckim stanowiącym zaplecze surowcowe, przemysłowe oraz ogromny rynek zbytu. Celem artykułu jest wyjaśnienie skali i form tej współpracy w szczytowym okresie jej nasilenia, czyli w latach 70-tych. Autor uwzględnił różnorodne formy tej współpracy, od wymiany handlowej przez kooperację produkcyjną połączoną ze współpracą naukowo-badawczą, odbywającą się w ramach wspólnych, długoterminowych kontraktów produkcyjno-handlowych oraz porozumień licencyjnych stanowiących ważną formę transferu technologii. W artykule przedstawiono także instytucjonalno-prawne ramy współpracy, wyjaśniając przyczyny jej intensyfikacji i wpływ na rozwój gospodarczy. Są one związane m.in. z komplementarnym charakterem obu gospodarek i wynikają z rachunku ekonomicznego. Sytuacja ta trwa do dzisiaj co m.in. tłumaczy ambiwalentny stosunek Niemiec do trwającej wojny na Ukrainie.
The geopolitical face of Europe, and in particular its economic situation, has been significantly influenced over the past century by the cooperation of Europe's largest power, Germany, with the Soviet Union, which constitutes a raw material and industrial base and a huge market. The purpose of the article is to explain the scale and forms of this cooperation at the peak of its intensification, namely in the 1970s. The author considered various forms of this cooperation, from trade through production cooperation combined with scientific and research cooperation, taking place within the framework of joint long-term production and trade contracts and licensing agreements, which are an important form of technology transfer. The article also presents the institutional and legal framework of cooperation, explaining the reasons for its intensification and impact on economic development. These are related, among other things, to the complementary nature of the two economies and result from the economic calculus. This situation has not changed to this day, which, among other things, explains the behavior of the German government in relation to the war in Ukraine.
Źródło:: Przegląd Geopolityczny; 2022, 41; 120-140
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:: Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Ograniczenia systemowe i czynnikowe eksportu wyrobów przemysłu przetwórczego Polski w latach 70. i na początku lat 80. XX wieku. (Część I)
System and Factor Limits Export of Products of Processing Industry in Poland in the 70. Years and at the Beginning of the 80. Years of the 20th Century (Part I)
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146107.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: przemysł przetwórczy
strategia gospodarcza
handel zagraniczny
wielkość eksportu
wielkość importu
gospodarka otwarta
postęp naukowo-techniczny
zagraniczna myśl techniczna
bariery systemowe
bariery taryfowe i pozataryfowe
ceny urzędowe i regulowane
kurs walutowy
struktura gałęziowa gospodarki
processing industry
economic strategy
foreign trade
size exports
the size of the import
open economy
scientific and technical progress
foreign thought technical
system barriers
tariff and non-tariff barriers
official and regulated prices
exchange rate
branch structure of the economy
Opis:: W strategii gospodarczej lat 70. handel zagraniczny był traktowany jako podstawowy czynnik intensyfikacji gospodarki i źródło zwiększenia jej efektywności. Chodziło o szybszy rozwój gałęzi specjalizujących się w eksporcie i ich produkcji niż całej gospodarki, co miało zapewnić dynamikę eksportu przewyższającą globalne tempo produkcji i dochodu narodowego. Od tego zależała możliwość importu technologii, modernizacja całego krajowego aparatu wytwórczego, a także wzbogacenie rynku wewnętrznego. Były to przyczyny zerwania w latach 70. z poprzednią polityką lat 60. gospodarki zamkniętej i wejścia na drogę szerokiego jej otwierania wobec zagranicy. Następował systematyczny wzrost udziału handlu zagranicznego we wzroście dochodu narodowego. Podjęte na początku lat 70. próby przestawienia polskiej gospodarki na tory proeksportowego rozwoju nie dały jednak pozytywnych rezultatów. Przemysł nadal produkował głównie na potrzeby rynku wewnętrznego, a ponieważ wielkość tego rynku była ograniczona, to w konsekwencji seryjność produkcji była zbyt mała, zaś asortyment wyrobów bardzo duży. Taka sytuacja nie sprzyjała rozwojowi eksportu. Również struktura polskiego przemysłu nie była najkorzystniejsza, o czym świadczył wysoki jego stopień materiało- i importochłonności oraz transportochłonności. W pierwszej połowie lat 70. przyjęto koncepcję pełnego otwarcia gospodarki narodowej. Należy jednak dodać, że było to w istocie pełne otwarcie na import, zwłaszcza na import zagranicznej myśli technicznej, która uzależniła w konsekwencji polską gospodarkę od importu zagranicznego. Udział Polski w światowym eksporcie zmalał w 1979 r. do 1,01% (wobec 1,14% w 1970 r.) i pozostawał znacznie w tyle za udziałem Polski w produkcie światowym. Tempo wzrostu eksportu, które w latach 1958-1970 wynosiło średnio 12,1% rocznie, zmniejszyło się w dziesięcioleciu 1971-1980 do 8,6% rocznie. Załamanie nastąpiło w 1975 r., a więc wówczas, gdy należało spodziewać się poważnych efektów przyspieszenia inwestycyjnego. Oczekiwane efekty nie nadeszły. W latach 1975-1980 wielkość eksportu Polski wzrastała w tempie zaledwie 6,6%, a więc prawie dwa razy wolniej niż w poprzednim okresie lat 60.
In the economic strategy of the 1970s, foreign trade was treated as a basic factor intensification of the economy and a source of increasing its effectiveness. It was about faster development of special branches in exports and their production than the entire economy, which was to ensure export dynamics surpassing the global rate of production and national income. The possibility depended on it technology imports, modernization of the entire national manufacturing apparatus, as well as enriching the market procedure. These were the reasons for the break in the 1970s with the previous policy of the 1960s closed and entering the road of its wide opening to foreign countries. It was systematic increase in the share of foreign trade in the growth of national income. Taken at the beginning of the 1970s attempts to turn the Polish economy into pro-export development paths, however, have not been positive results. Industry continued to produce mainly for the needs of the internal market, and because the size of this market was limited, consequently the production series was too small, while product range very large. This situation was not conducive to the development of exports. Also the structure polish industry was not the best, as evidenced by its high degree of material and import intensity and transport intensity. In the first half of the 1970s, a full concept was adopted the opening of the national economy. However, it should be added that it was essentially a full opening to imports, especially for the import of foreign technical thought, which, as a consequence, made the Polish economy dependent from foreign imports. Poland’s share in global exports decreased in 1979 to 1.01% (compared to 1.14% in 1970) and was significantly behind Poland’s share of the global product. The growth rate of exports, which in the years 1958-1970 amounted to an average of 12.1% per annum, decreased in the decade 1971-1980 to 8.6% per annum. The collapse took place in 1975, so when serious investment acceleration effects were to be expected. Expected effects no they came. In the years 1975-1980, the volume of Polish exports increased at a rate of only 6.6%, hence almost twice as slow as in the previous 60’s.
Źródło:: Roczniki Ekonomii i Zarządzania; 2017, 9, 4; 47-74
2081-1837
2544-5197
Pojawia się w:: Roczniki Ekonomii i Zarządzania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ograniczenia systemowe i czynnikowe eksportu wyrobów przemysłu przetwórczego Polski w latach 70. i na początku lat 80. XX wieku (część II)
System and Factor Limits Export of Products of Processing Industry in Poland in the 70. Years and at the Beginning of the 80. Years of the 20th Century (Part II)
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146121.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: przemysł przetwórczy
strategia gospodarcza
handel zagraniczny
wielkość eksportu
wielkość importu
gospodarka otwarta
postęp naukowo-techniczny
zagraniczna myśl techniczna
bariery systemowe
bariery taryfowe i pozataryfowe
ceny urzędowe i regulowane
kurs walutowy
struktura gałęziowa gospodarki
processing industry
economic strategy
foreign trade
size exports
the size of the import
open economy
scientific and technical progress
foreign thought technical
system barriers
tariff and non-tariff barriers
official and regulated prices
exchange rate
branch structure of the economy
Opis:: W strategii gospodarczej lat 70. handel zagraniczny był traktowany jako podstawowy czynnik intensyfikacji gospodarki i źródło zwiększenia jej efektywności. Chodziło o szybszy rozwój gałęzi specjalizujących się w eksporcie i ich produkcji niż całej gospodarki, co miało zapewnić dynamikę eksportu przewyższającą globalne tempo produkcji i dochodu narodowego. Od tego zależała możliwość importu technologii, modernizacja całego krajowego aparatu wytwórczego, a także wzbogacenie rynku wewnętrznego. Były to przyczyny zerwania w latach 70. z poprzednią polityką lat 60. gospodarki zamkniętej i wejście na drogę szerokiego jej otwierania wobec zagranicy. Następował systematyczny wzrost udziału handlu zagranicznego we wzroście dochodu narodowego. Podjęte na początku lat 70. próby przestawienia polskiej gospodarki na tory proeksportowego rozwoju nie dały jednak pozytywnych rezultatów. Przemysł nadal produkował głównie na potrzeby rynku wewnętrznego, a ponieważ wielkość tego rynku była ograniczona, to w konsekwencji seryjność produkcji była zbyt mała, zaś asortyment wyrobów bardzo duży. Taka sytuacja nie sprzyjała rozwojowi eksportu. Również struktura polskiego przemysłu nie była najkorzystniejsza, o czym świadczył wysoki jego stopień materiało-importochłonności oraz transportochłonności. W pierwszej połowie lat 70. przyjęto koncepcję pełnego otwarcia gospodarki narodowej. Należy jednak dodać, że było to w istocie pełne otwarcie na import, zwłaszcza na import zagranicznej myśli technicznej, która uzależniła w konsekwencji polską gospodarkę od importu zagranicznego. Udział Polski w światowym eksporcie zmalał w 1979 r. do 1,01% (wobec 1,14% w 1970 r.) i pozostawał znacznie w tyle za udziałem Polski w produkcie światowym. Tempo wzrostu eksportu, które w latach 1958-1970 wynosiło średnio 12,1% rocznie, zmniejszyło się w dziesięcioleciu 1971-1980 do 8,6% rocznie. Załamanie nastąpiło w 1975 r., a więc wówczas, gdy należało się spodziewać poważnych efektów przyspieszenia inwestycyjnego. Oczekiwane efekty nie nadeszły. W latach 1975-1980 wielkość eksportu Polski wzrastała w tempie zaledwie 6,6%, a więc prawie dwa razy wolniej niż w poprzednim okresie lat 60.
In the economic strategy of the 1970s, foreign trade was treated as a basic factor intensification of the economy and a source of increasing its effectiveness. It was about faster development of special branches in exports and their production than the entire economy, which was to ensure export dynamics surpassing the global rate of production and national income. The possibility depended on it technology imports, modernization of the entire national manufacturing apparatus, as well as enriching the market procedure. These were the reasons for the break in the 1970s with the previous policy of the 1960s closed and entering the road of its wide opening to foreign countries. It was systematic increase in the share of foreign trade in the growth of national income. Taken at the beginning of the 1970s attempts to turn the Polish economy into pro-export development paths, however, have not been positive results. Industry continued to produce mainly for the needs of the internal market, and because the size of this market was limited, consequently the production series was too small, while product range very large. This situation was not conducive to the development of exports. Also the structure polish industry was not the best, as evidenced by its high degree of material and import intensity and transport intensity. In the first half of the 1970s, a full concept was adopted the opening of the national economy. However, it should be added that it was essentially a full opening to imports, especially for the import of foreign technical thought, which, as a consequence, made the Polish economy dependent from foreign imports. Poland’s share in global exports decreased in 1979 to 1.01% (compared to 1.14% in 1970) and was significantly behind Poland’s share of the global product. The growth rate of exports, which in the years 1958-1970 amounted to an average of 12.1% per annum, decreased in the decade 1971-1980 to 8.6% per annum. The collapse took place in 1975, so when serious investment acceleration effects were to be expected. Expected effects no they came. In the years 1975-1980, the volume of Polish exports increased at a rate of only 6.6%, hence almost twice as slow as in the previous 60’s.
Źródło:: Roczniki Ekonomii i Zarządzania; 2018, 10, 1; 45-66
2081-1837
2544-5197
Pojawia się w:: Roczniki Ekonomii i Zarządzania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: The Great Economic Crisis in Poland (1929–1935) in the Context of the Global Crisis
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2146972.pdf
Data publikacji:: 2022-05-14
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: Great Crisis
industrial and agricultural crisis
economic downturn
deflation
stagnation
economic recovery
boosting the economic situation
public spending
foreign trade
state interventionism
Opis:: The aim of the article was to analyze the causes and consequences of the great economic crisis in Poland in the context of the world economy and the global crisis. The first symptoms of the crisis became evident in June 1929, when production began to decline, and in August that year price drop began. After these events, the economic situation in Poland was systematically deteriorating. The year 1935 can be considered the end of the crisis in Poland, despite the fact that the industrial crisis began to break through gradually already in 1933. The great economic crisis was a global phenomenon, even though it did not start in all countries at the same time. It depended on the internal economic situation of each of them. It stood out against the background of previous economic crises due to the fact that only the introduction of state interventionism in the form of the “New Deal” program in the USA brought about an improvement in the situation, and therefore, in 1933, some economic recovery began in the world. However, in some parts of the world (including Poland), due to the specific features of their economies, the crisis lasted until 1935. The crisis of 1929–1935 was rightly called “the great crisis”, not only because of economic problems, but also due to political consequences, i.e., the strengthening of totalitarian systems in Western Europe and the growing importance of the communist movement around the world (the USSR was the only country not affected by its consequences). The great economic crisis was characterized by: longevity – in industrial countries it lasted until 1933, and in agricultural countries until 1935; depth of impact – it covered all areas of the economy: industry, agriculture, domestic and foreign trade, transport, monetary and credit system; wide geographic scope – it covered all countries of the world connected with the world capitalist system and capitalist economies; the scale of the decline in economic growth rates – in the history of economic crises to date, the world economy has not experienced such a deep collapse and stagnation.
Źródło:: Historia i Polityka; 2022, 40 (47); 25-42
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:: Historia i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Ewolucja tradycyjnych koncepcji handlu zagranicznego w teorii ekonomii
The evolution of traditional concepts of foreign trade in the economic theory
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/446900.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:: foreign trade
exports
imports
classical theories of foreign trade
keynesian and post-keynesian theories of foreign trade
investment multiplier
theories of transmission of business cycle
price-based theory and income-based theory
handel zagraniczny
eksport
import
klasyczne teorie handlu zagranicznego
keynesowskie i postkeynesowskie teorie handlu zagranicznego
mnożnik inwestycyjny
teorie przenoszenia koniunktury
teoria cenowa i dochodowa
Opis:: The classical economic theory assumed full employment, with the foreign trade links between countries based predominately on the price mechanism. In the post-keynesian theory the relationships between national economies were primarily based on changes in the levels of income and employment, with the relationships based on prices being almost completely abstracted away from. Therefore under the “income-based” concept, the mechanism of the business cycle’s transmission assumed prices as given (fixed), with the national income, employment, exports and imports having variable character. On the other hand, the price-based mechanism assumed the levels of production, employment and income as fixed, with prices (costs, wages and interest rate) being variable parameters. It can be generally assumed that the mechanism of transmission of a business cycle from one country to another one is presented in the economic literature as a mechanism of relationships between the main elements and parameters of each country’s economic system, such as employment, national product and prices. The functions of the said mechanism are performed by widely understood foreign turnover. Basic differences between individual explanations stem from the fact, that under the first approach (income-based one) the variable parameters include employment and income, and consequently volume of foreign trade, while prices are assumed to be given (fixed), while the second explanation involves the reverse order – with employment and incomes considered as given (fixed), and with prices being variable parameter.
W klasycznej teorii ekonomii przyjmowano stan pełnego zatrudnienia na rynku pracy, a powiązania między krajami za pośrednictwem handlu zagranicznego były przede wszystkim związkami dokonujacymi się poprzez mechanizm cen. W teorii postkeynesowskiej natomiast relacje między gospodarkami były przede wszystkim oddziaływaniami poprzez zmiany poziomu dochodu i zatrudnienia podczas, gdy od związków cenowych całkowicie lub prawie całkowicie abstrahowano. Stad też w mechanizmie przenoszenia koniunktury w koncepcji „dochodowej” ceny przyjmowano za dane (stała) podczas, gdy zmiennymi byli dochód narodowy, zatrudnienie, eksport i import. Natomiast w mechanizmie „cenowym” stałymi były poziom produkcji, zatrudnienia i dochodu, a parametrami zmiennymi ceny (koszty, płace, stopa procentowa). Można generalnie przyjąć, iż mechanizm przenoszenia koniunktury z jednego kraju do drugiego przedstawiony jest w literaturze ekonomicznej jako mechanizm zależności, które występują między głównymi elementami i wielkościami układu gospodarczego każdego z nich: zatrudnienie, dochód narodowy i ceny. Funkcje tego mechanizmu spełniają szeroko rozumiane obroty zagraniczne. Podstawowe różnice występujące między poszczególnymi wyjaśnieniami polegają na tym, że o ile w wyjaśnianiu pierwszym (dochodowym) wielkościami zmiennymi są poziom zatrudnienia i dochodu (a w związku z tym wielkość obrotów zagranicznych) podczas, gdy ceny przyjmowane są za wielkość daną (stałą), to w wyjaśnieniu drugim jest odwrotnie. Tutaj danymi (stałymi) są zatrudnienie i dochód, natomiast wielkością zmienną są ceny.
Źródło:: Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne; 2016, 2(24); 7 - 25
1644-888X
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Polityka pieniężna i działania antykryzysowe Systemu Rezerwy Federalnej w czasie kryzysu w latach 2007–2008
Monetary Policy and Anti-crisis Meas Ures of the Federal Reserve System During the Crisis in the Period 2007–2008
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1204718.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:: System Rezerwy Federalnej
polityka pieniężna
kryzys ekonomiczno-finansowy 2007/2008
sektor kredytów hipotecznych
rynek nieruchomości
dodatnie i ujemne stopy procentowe
zadłużenie gospodarstw domowych
spekulacja finansowa
Wielki Kryzys
Federal Reserve System
monetary policy
economic and financial crisis 2007/2008
mortgage sector
real estate market
positive and negative interest rates
household debt
financial speculation
Great Depression
Opis:: Kryzys ekonomiczno-finansowy lat 2007–2008 rozpoczął się od amerykańskiego sektora kredytów hipotecznych, który wykazywał dużą wrażliwość na zmian stóp procentowych. Zmiany w regułach prowadzenia polityki monetarnej należy szukać jednak już w 2001 r. Wtedy to gospodarka amerykańska pogrążyła się w recesji spowodowanej pęknięciem tzw. banki internetowej (dot-com bubble) oraz atakami terrorystycznymi na World Trade Center. Od tych wydarzeń System Rezerwy Federalnej zaczął prowadzić szczególnie aktywną politykę pieniężną, która bez wątpienia przyczyniła się do boomu na rynku budownictwa mieszkaniowego. Celem tych działań było oczywiście doprowadzenie do ożywienia gospodarczego, głównie poprzez wzrost wydatków o charakterze konsumpcyjnym w budownictwie. Niskie stopy procentowe w znaczący sposób przyczyniły się do obniżenia kosztów kredytu, co bez wątpienia stanowiło zachętę do zadłużania się na szeroką skalę. Konsumpcja prywatna finansowana w dużym stopniu poprzez wzrost zadłużenia była jednym z głównych czynników napędzających import, a w rezultacie przyczyniła się również do powiększenia się amerykańskiego deficytu bilansu obrotów bieżących. Trzeba także zwrócić uwagę, że oprócz bardzo niskich nominalnych stóp procentowych, stopy realne zaczęły przyjmować wartości ujemne. Realna stopa procentowa funduszy federalnych była ujemna przez 31 miesięcy poczynając od października 2002 r. do kwietnia 2005 r . Podmioty gospodarcze mogły odczytywać, iż polityka FED oznacza trwałą poprawę warunków gospodarowania i niepowtarzalną szansę na rozwój ich działalności. Miało to wszystko przełożenie na rynek kredytów hipotecznych, który był i jest bardzo wrażliwy na zmiany stóp procentowych. Równolegle rozpoczął się szybki rozwój nowoczesnych instrumentów finansowych, które umożliwiły sekurytyzację należności z tytułu kredytów na inne instrumenty finansowe o bardzo skomplikowanej strukturze. Praktycznie uniemożliwiały one niedoświadczonym inwestorom prawidłową ocenę ryzyka związanego z ich zakupem.
The economic and financial crisis of 2007–2008 began with the American mortgage sector, which was highly sensitive to changes in interest rates. Changes in the rules of monetary policy should be sought as early as in 2001. Then the American economy plunged into recession caused by the crack of the so-called internet bank (dot-com bubble) and terrorist attacks on the World Trade Center. From these events, the Federal Reserve System began to conduct a particularly active monetary policy, which undoubtedly contributed to the boom in the housing market. The aim of these activities was, of course, to bring about economic recovery, mainly by increasing consumption expenditure in construction. Low interest rates significantly contributed to the reduction of credit costs, which undoubtedly was an incentive for large-scale debt. Private consumption financed to a large extent by an increase in debt was one of the main drivers of imports, and as a result has also contributed to the widening of the US current account deficit. It should also be noted that in addition to very low nominal interest rates, real rates have started to take negative values. The real federal fund interest rate was negative for 31 months from October 2002 to April 2005. Business entities could read that the Fed’s policy means a lasting improvement in farming conditions and a unique opportunity to grow their business. All this affected the mortgage market, which was and is very sensitive to changes in interest rates. At the same time, the rapid development of modern financial instruments began, which enabled the securitization of receivables from loans for other financial instruments with a very complex structure. They practically prevented inexperienced investors from correctly assessing the risk associated with their purchase.
Źródło:: Społeczeństwo i Polityka; 2021, 1(66); 81-105
1733-8050
Pojawia się w:: Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Główne założenia i tezy szkoły monetarystycznej w ekonomii
The main assumptions and theses of the monetarist school in economics
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050792.pdf
Data publikacji:: 2022-03-10
Wydawca:: Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:: doktryna makroekonomiczna
monetaryzm
keynesizm i neokeynesizm,
ilościowa teoria pieniądza
podaż i popyt na pieniądz
inflacja
podejście pieniężne do bilansu płatniczego
monetarystyczna interpretacja bezrobocia
stagflacja
mechanizm transmisji
macroeconomic doctrine
monetarism
Keynesianism and neo-Keynesianism
quantity theory of money
money supply and demand
inflation
monetary approach to the balance of payments
the monetarist interpretation of unemployment
stagflation
transmission mechanism
Opis:: Termin monetaryzm jako określenie doktryny makroekonomicznej związanej i utożsamianej jednoznacznie z Miltonem Friedmanem i Uniwersytetem w Chicago został wykreowany przez Karla Brunnera w 1968 r. Nabrał on znaczenia na gruncie teoretycznym na przełomie lat 60. i 70. XX w., a największy wpływ na politykę gospodarczą uzyskał w końcu lat 70. i na początku lat 80. Swoją popularność zawdzięczał panującej stagflacji w okresie lat 70. Tak jak wielki kryzys spowodował zachwianie wiary w rynek i liberalizm, tak stagflacja spowodowała odwrót od ekonomii keynesowskiej i odrodzenie idei klasycznych. Na gruncie teoretycznym z monetaryzmu wyrosła nowa i bardziej radykalna szkoła – nowa ekonomia klasyczna. Jednakże to monetaryzm stał się częścią głównego nurtu i punktem odniesienia dla większości dyskusji toczących się wokół kluczowych kwestii teoretycznych i roli państwa w gospodarce.Twórcą monetaryzmu był M. Friedman urodzony w 1912 r. w Nowym Jorku, jeden z najwybitniejszych i kontrowersyjnych ekonomistów XX w. Był on od samego początku swojej kariery naukowej gorącym zwolennikiem liberalizmu gospodarczego i z tych pozycji konsekwentnie i przy każdejokazji krytykował keynesizm, a także neokeynesizm. Jego zdaniem, niedoskonałości rynku wynikają z ingerencji państwa w gospodarkę kraju, a także z monopolistycznej pozycji związków zawodowych. Uważał również, że wszelkie wydatki na poprawę koniunktury, jak również ochrona socjalna najuboższych grup społecznych, są nieuzasadnione. Państwo powinno ograniczać swoją działalność do utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego i stać na straży prawa, a zwłaszcza prawa prywatnej własności. Patrząc na szkołę monetarystyczną przez pryzmat jej historycznego rozwoju, widzimy wyraźnie trzy etapy. Zaczęło się od ewolucji, jaką przeszło podejście oparte na ilościowej teorii pieniądza w okresie od połowy lat 50. do połowy lat 60., poprzez analizę krzywej Philipsa wspartej oczekiwaniami, którą analiza monetarystyczna przyswoiła sobie w drugiej połowie lat 60., a kończąc na podejściu pieniężnym do bilansu płatniczego i wyznaczania kursu walutowego, które zostało włączone do analizy monetarystycznej na początku lat 70. Badacze związani ze szkołą monetarystyczną podkreślają procykliczną rolę podaży pieniądza (tj. wyprzedzający w czasie ruch pozostałych zmiennych takich, jak płace, ceny, produkcja - zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym). Dlatego też bank centralny powinien zapewnić stałe tempo przyrostu podaży pieniądza (tzw. reguła k-procent), określając ją na poziomie 3-5% rocznie dla gospodarki. Propozycja takiego właśnie tempa przyrostu podaży wynikała stąd, że tyle wynosiła naturalna stopa wzrostu potencjału podażowego gospodarki. Zdaniem monetarystów gospodarka w długim okresie zbliża się do stanu pełnego wykorzystania potencjału produkcyjnego, jeśli zatem ilość pieniądza w obiegu rośnie w identycznym tempie jak produkcja, przeciętny poziom cen nie zmienia się, więc nie zachodzi inflacja.
The term monetarism as a term for the macroeconomic doctrine associated and identified explicitly with Milton Friedman and the University of Chicago was coined by Karl Brunner in 1968. It gained importance on theoretical grounds in the late 1960s and early 1970s, and achieved its greatest impact on economic policy in the late 1970s and early 1980s. It owed its popularity to the prevailing stagflation of the 1970s. Just as the Great Depression had shaken faith in the market and liberalism, stagflation caused a retreat from Keynesian economics and a rebirth of classical ideas. On theoretical grounds, a new and more radical school - the new classical economics - grew out of monetarism. However, it was monetarism that became part of the mainstream and the reference point for most of the discussions revolving around key theoretical issues and the role of the state in the economy. M. Friedman, born in 1912 in New York, one of the most prominent and controversial economists of the 20th century was the founder of monetarism. From the very beginning of his academic career, he was an ardent supporter of economic liberalism, and from these positions he consistently and on every occasion criticized Keynesianism, as well as neo-Keynesianism. In his opinion, market imperfections resulted from state interference in the country’s economy, and also from the monopolistic position of trade unions. He also believed that all expenditures for the improvement of the economy, as well as social protection of the poorest social groups, were unjustified. The state should limit its activities to the maintenance of public order and safety and uphold the law, especially the right to private property. Looking at the growth of the monetarist school through the lens of its historical development, we clearly see three stages. It began with the evolution of the quantity theory of money approach from the mid-1950s to the mid-1960s, through the expectations-supported Phillips curve analysis that monetarist analysis assimilated in the second half of the 1960s, and ended with the monetary approach to balance of payments and exchange rate determination that was incorporated into monetarist analysis in the early 1970s. Researchers associated with the monetarist school emphasize the pro-cyclical role of the money supply (i.e. the ahead of time movement of other variables such as wages, prices, production - both in nominal and real terms).Therefore, the central bank should ensure a constant rate of increase in the money supply (the so-called k-percentage rule) setting it at the level of 3-5% per year for the economy. The proposal of such a growth rate of supply resulted from the fact that this was the natural growth rate of the supply potential of the economy. According to monetarists, in the long run the economy approaches the state of full exploitation of production potential, so if the amount of money in circulation grows at the same rate as production, the average price level does not change, so there is no inflation.
Źródło:: Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 13; 143-184
0860-5637
2657-7704
Pojawia się w:: Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Struktura i obroty handlowe między RFN a ZSRR w latach 70. XX w. jako przejaw postępującego spowolnienia i kryzysu gospodarczego Związku Radzieckiego
The Structure and Trade Turnover of Germany-USSR in the 1970s as a Symptom of the Progressive Slowdown and Economic Crisis of the Soviet Union
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2146964.pdf
Data publikacji:: 2022-04-20
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: RFN
Związek Radziecki
wymiana handlowa
struktura eksportu i importu
EWG
surowce
polityka handlowa
West Germany
Soviet Union
trade exchange
export and import structure
raw materials
EEC
trade policy
Opis:: Artykuł analizuje ewolucję wymiany handlowej między RFN a Związkiem Radzieckim. W latach 70. XX w. nastąpiła jakościowa zmiana charakteru współpracy między obu krajami wywołana częściowym otwarciem ZSRR na kontakty gospodarcze z krajami zachodnimi (głównie z krajami należącymi do EWG). Charakteryzowała się ona rozwojem nowych form powiązań, które nie pomniejszyły jednak znaczenia tradycyjnej wymiany handlowej. Wymiana towarowa była nadal składnikiem organicznym każdej formy stosunków gospodarczych, w której materializowały się wszystkie inne płaszczyzny współpracy. Rozwój handlu zagranicznego tworzył przesłanki dla bardziej zaawansowanego współdziałania wraz z pogłębieniem międzynarodowego podziału pracy. Z kolei rozwój nowych form współpracy oddziaływał na dynamikę i strukturę wymiany towarowej oraz powodował jej zmiany jakościowe. Analiza wielkości i struktury wymiany handlowej Związku Radzieckiego, szczególnie z krajami wysoko rozwiniętymi, pozwala odpowiedzieć na pytanie, w jakim kierunku ewoluowała jego sytuacja gospodarcza oraz jaki charakter przybrały ówczesne trendy rozwojowe. W latach 70. podjęto próbę ratowania coraz bardziej nieefektywnego systemu nakazowo-rozdzielczego w ZSRR poprzez import kapitału (kredyty, pożyczki, inwestycje bezpośrednie) i technologii z Zachodu. Źródłem spłat kapitałów obcych oraz importu inwestycyjnego stał się eksport surowców (szczególnie ropy naftowej i gazu), będący efektem znacznego zwiększenia ich wydobycia. W wyniku prowadzonej polityki ZSRR stawał się w coraz większym stopniu krajem surowcowym i zapleczem ich dostaw do krajów wysoko rozwiniętych, w tym przede wszystkim do RFN. Artykuł powstał na podstawie studiów literaturowych oraz analiz statystycznych. Ma charakter analityczny.
The author analyzes the evolution of trade exchange between West Germany and the Soviet Union. In the 1970s, there was a qualitative change in the nature of cooperation between the two countries, caused by the partial opening of the USSR to increasing eco-nomic contacts with Western countries (mainly with EEC countries). It was characterized by the development of new forms of ties, which, however, did not diminish the importance of traditional trade. Commodity exchange was still an organic component of every form of economic relationship, in which all other areas of cooperation materialized. The development of foreign trade created conditions for more advanced cooperation along with the deepening of the international division of labor. On the other hand, the development of new forms of cooperation influenced the dynamics and structure of commodity exchange and caused its qualitative changes. The analysis of the size and structure of the Soviet Union’s trade exchange, especially with highly developed countries, allows us to answer the questions in which direction its economic situation evolved and what nature and tendencies were adopted by the then development trends. The 1970s showed an attempt to save the increasingly ineffective command-and-distribution system in the USSR by importing capital (credits, loans, direct investments) and tech-nology from the West. The source of repayment of foreign capital and investment im-ports was the export of raw materials (especially oil and gas), which was the result of a significant increase in their extraction. As a result of the policy pursued, the USSR was becoming more and more a resource country and a base for their supplies for highly developed countries, including, in particular, West Germany. The article is based on literature studies and statistical analyzes. It is analytical in nature.
Źródło:: Historia i Polityka; 2022, 39 (46); 59-79
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:: Historia i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "and" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język