Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Labedzki, L." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Expected development of irrigation in Poland in the context of climate change
Przewidywany rozwój nawodnień w Polsce w kontekście zmian klimatu
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292958.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
nawodnienia
susza
zmiany klimatu
climate change
drought
irrigation
Opis:
Uncertainties as to how the climate will change and how it will influence the necessities and trends of irrigation development lead to a number of serious questions to be answered in the near future. How irrigation and water systems will have to adapt to climate changes is a challenge that planners, designers and O&M services will have to cope with. It is widely accepted that air temperature in Poland will increase of 2-4°C, however a total yearly precipitation will not vary yet its pattern during the year may change towards higher in winter and lower in summer. Evapotranspiration and crop water demand may rise due to both an increase in temperature and duration of crop growth cycles. Three main factors are expected to exert an accelerating influence on the development of irrigation: increased frequency and intensity of droughts and long-lasting precipitation-free periods with the high insolation and high air temperatures resulting from climate change; the intensification of agricultural production (e.g. in horticulture, orchards, seed crops), being forced by both domestic and European free-market competition; the necessity of reaching high level of quality for the majority of agricultural products. To mitigate negative effects of climate change and extreme events, appropriate adaptation methods and adaptation strategies should be developed and implemented in existing irrigation and water control systems. A number of technological and organisational steps should be taken to improve operation, management, administration and decision making processes.
Zmiany klimatu będą wywierać silny wpływ na rolnictwo. Przeważa pogląd, że w skali ogólnej spodziewane zmiany, polegające na globalnym ociepleniu, przyniosą korzystne efekty w gospodarce rolnej, bowiem zwiększy się potencjał produkcyjny rolnictwa. W Polsce należy się spodziewać wzrostu temperatury o ok. 2-4°C. Konsekwencją tego wzrostu będą sezonowe zmiany ilościowe opadów atmosferycznych i natężenie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Większość scenariuszy dla Polski nie przewiduje wzrostu sumy opadów w ciągu roku. Można natomiast spodziewać się wzrostu opadów zimowych, a zmniejszenia opadów letnich. Spowoduje to nadmierne uwilgotnienia gleby w okresie wczesnowiosennym i potrzebę odprowadzenia tej wody przez systemy drenarskie oraz przesuszenie gleb w okresie letnim i potrzebę nawodnień. Przewidywany wzrost natężenia i częstotliwości występowania susz może spowodować wzrost deficytów wody w rolnictwie. Susze stają się w ostatnich latach coraz bardziej dokuczliwe, a przesuszenie wielu obszarów jest wyraźne. Jednocześnie dopuszcza się do bardzo głębokiego kryzysu nawodnień w Polsce. Obecnie nawodnienia w Polsce odgrywają znikomą rolę zarówno w produkcji rolnej, jak i gospodarce wodnej. Są stosowane zaledwie na ok. 0,5% powierzchni użytków rolnych (łącznie wszystkie rodzaje nawodnień). Możliwe zwiększenie deficytów wody w rolnictwie w wyniku zmian klimatu może utrwalić obecne trendy rozwoju nawodnień. Znaczenie nawodnień w polskim rolnictwie powinno się zwiększać wraz z intensyfikacją rolnictwa i negatywnymi skutkami zmian klimatu.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13b; 17-29
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Actions and measures for mitigation drought and water scarcity in agriculture
Działania i środki łagodzące skutki niedoboru wody w rolnictwie
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293105.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
agriculture
drought
mitigation
water scarcity
łagodzenie skutków
niedobór wody
rolnictwo
susza
Opis:
The paper characterizes the phenomena of droughts and water scarcity in Polish agriculture and their impacts on crop yield. Various preventive measures should be undertaken to mitigate the harmful effects of droughts and water scarcity. The most important is the development of water resources. To accomplish this aim, small scale water retention projects and irrigation development programs should be further implemented in many provinces of Poland. Effective use of irrigation water, optimization of water distribution, crop rotation, rehabilitation and modernization of the existing irrigation systems, soil reclamation are the examples of other measures. The pressure for increased water supplies is intensifying in Poland. That is why there is an urgent need to improve the uniform national plans of drought and water scarcity mitigation including guidelines on how to prevent and counteract the effects of water scarcity in agriculture and to release recommendations stating the most adequate measures to be undertaken.
Scharakteryzowano zjawiska suszy i niedoboru wody w polskim rolnictwie i ich wpływ na plonowanie. Powinny być podjęte różne środki zapobiegawcze w celu ograniczenia szkodliwych skutków suszy i niedoboru wody. Najważniejsze jest zwiększanie zasobów wodnych na terenach rolniczych. Aby osiągnąć ten cel, powinny być nadal realizowane w wielu województwach Polski programy małej retencji wodnej i rozwoju nawodnień. Efektywne wykorzystanie wody do nawodnień, optymalizacja dystrybucji wody, odpowiedni płodozmian, odbudowa i modernizacja istniejących systemów nawadniania, poprawa zdolności retencyjnych gleb to przykłady innych działań. Zapotrzebowanie na wodę nasila się w Polsce. Dlatego istnieje pilna potrzeba opracowania i wdrożenia jednolitych krajowych planów łagodzenia skutków niedoboru wody i susz, w tym wytycznych w celu zapobiegania i przeciwdziałania skutkom niedoboru wody w rolnictwie i wydania zaleceń odnośnie do najbardziej odpowiednich środków, które mogę być podjęte.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 29; 3-10
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irrigation in Poland - current status after reforms in agriculture and future development
Nawodnienia w Polsce - obecny stan po reformach w rolnictwie i przyszły rozwój
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293254.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
eksploatacja
nawadnianie
rolnictwo
systemy nawodnień
utrzymanie
agriculture
irrigation
irrigation systems
maintenance
management
operation
Opis:
The paper characterizes the status, trends and perspectives of irrigation in Poland after the reforms in agriculture and technology. Irrigation in Poland has supplemental character. It is used in short periods during the growing season and plays an important role in mitigating the effects of drought on crop production. Sub-irrigation from ditches is applied on permanent grasslands, sprinkling - in field cultivation of arable crops, sprinkling and drip irrigation - in vegetable growing in open areas, micro-jets and drip irrigation systems - in orchards. Drip irrigation and micro-jets systems are also applied in plant cultivation in greenhouses. Under the economic conditions of Polish agriculture irrigation is often an unprofitable measure. The existing irrigation systems and facilities are only used to a small extent. After changes in the forms of ownership in agriculture, the large-area sprinkling systems were degraded. Small irrigation systems, mainly drip irrigation and micro-sprinkler irrigation, have recently become more common in private farms. Sub-irrigation systems are largely degraded and used only to a small extent if at all. In order to use these systems more effectively, it is necessary to reconstruct and modernize them. In many cases the factor preventing the use of irrigation systems is the deficit of water of required quality and its availability. Besides unfavourable economic conditions, it is one of the main limitations in the development of irrigation in Poland.
W pracy przedstawiono obecny stan nawodnień w Polsce, jak również trendy i perspektywy nawodnień. Nawodnienia w Polsce mają charakter interwencyjny, likwidujący okresowy niedobór opadów. W dolinowych trwałych użytkach zielonych stosuje się nawodnienia podsiąkowe z systemem rowów, w uprawach polowych - deszczowanie, w warzywnictwie na otwartych polach - deszczowanie i nawodnienia kroplowe, w sadownictwie i w uprawach szklarniowych - mikrodeszczowanie i nawodnienia kroplowe. Po zmianach własnościowych w rolnictwie wielkoobszarowe deszczownie uległy znacznej lub całkowitej dewastacji. Systemy nawodnień podsiąkowych są również w znacznym stopniu zdewastowane i wykorzystywane w niewielkim stopniu. W celu zwiększenia efektywności tych systemów, należy je odbudować i zmodernizować. W ostatnich latach obserwuje się rosnącą rolę mikronawodnień w sadownictwie i w polowych uprawach warzywniczych, w prywatnych gospodarstwach rolnych nastawionych na taką produkcję, w których nawodnienia gwarantują stabilizację plonu dobrej jakości na poziomie przynoszącym zysk. Taki trend będzie się nasilał w najbliższych latach. W aktualnych warunkach ekonomicznych rolnictwa w Polsce nieopłacalne jest nawadnianie prawie wszystkich upraw polowych, z wyjątkiem ziemniaków. Opłacalne jest natomiast nawadnianie upraw warzywniczych i sadowniczych. Urządzenia i systemy nawodnień ciśnieniowych są zarządzane przez ich właścicieli, tj. rolników, grupy rolników (producenckie) lub prywatne firmy. Systemy nawodnień grawitacyjnych w zakresie melioracji szczegółowych są zarządzane przez rolników - właścicieli gruntów i urządzeń na nich się znajdujących bądź przez spółki wodne, jeśli ci rolnicy są członkami spółki. Realizują oni zadania z zakresu prowadzenia nawodnień i utrzymania urządzeń. W zarządzaniu nawodnieniami grawitacyjnymi uczestniczą jeszcze wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych, które są odpowiedzialne za dostarczenie wody do systemów nawodnień, jak również eksploatację i utrzymanie urządzeń melioracji podstawowych temu służącym (budowli piętrzących, budowli ujęciowych, kanałów, będących źródłem wody do nawodnień). Dalszy rozwój nawodnień w Polsce może być w znacznym stopniu ograniczony, poza niekorzystnymi uwarunkowaniami ekonomicznymi, zasobnością źródeł wody do nawodnień, a w przypadku mikronawodnień - również jakością wody. Już obecnie w regionach (np. na Kujawach), wyposażonych w urządzenia nawadniające, w suchych latach nie można prowadzić nawodnień z powodu zbyt niskich stanów wody w ciekach, jeziorach i małych zbiornikach sztucznych, będących źródłem wody do nawodnień.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2007, 11; 3-16
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy gospodarowania wodą w wybranych zlewniach w rejonach intensywnego rolnictwa
Water management problems in selected catchments of the regions of intensive agriculture
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338729.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarowanie wodą
zlewnia
intensywne rolnictwo
water management
catchment
intensive agriculture
Opis:
W pracy przedstawiono przyrodnicze i techniczne warunki gospodarowania wodą, analizę stanu gospodarki wodnej oraz dostępności zasobów wodnych w wybranych zlewniach w rejonach intensywnego rolnictwa w województwie kujawsko-pomorskim. Określono najważniejsze problemy gospodarki wodnej oraz podjęto próbę wskazania kierunków działań zmierzających do jej racjonalizacji. Za najważniejsze uznano działania w kierunku dalszej poprawy jakości wód powierzchniowych, zwiększanie naturalnej i sztucznej retencji zlewni, realizację planów rozwoju małej retencji, opracowanie i wdrożenie lokalnych systemów monitoringu jakości i ilości wody, utworzenie systemu informatycznego gospodarki wodnej w zlewni, opracowanie i wdrożenie systemu integrowanej gospodarki wodnej w obrębie zlewni.
Natural and technical determinants of water management are presented in this paper together with the analysis of water management and availability of water resources in selected catchments of intensive agriculture in the kujawsko-pomorskie province. Most important problems of water management were estimated and attempts were undertaken to determine actions which would rationalize water management. Further improvement of surface water quality, increase of natural and artificial water retention, accomplishment of the small retention projects, elaboration and implementation of the local systems of monitoring water quality and quantity, creation of the information system for water management in a catchment and elaboration and implementation of the system of integrated water management in catchments were considered most important problems.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 153-172
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka susz w Polsce
Drought problems in Poland
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339135.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarka wodna
przeciwdziałanie suszy
rolnictwo
susze
agriculture
drought mitigation
droughts
water management
Opis:
W artykule poświęconym zagadnieniu występowania susz w Polsce przedstawiono problemy związane z definicją suszy i oceną jej intensywności. Omówiono charakter susz w Polsce, ich częstotliwość i zasięg terytorialny oraz skutki, zwłaszcza w rolnictwie. Poddano też analizie tendencje zmian warunków pluwiotermicznych w Polsce w ostatnim 50-leciu, potwierdzające obserwowane ocieplenie i przesuszenie klimatu. Określono najważniejsze potrzeby w zakresie opracowania i wdrożenia programów działań walki z ujemnymi skutkami susz, zwracając szczególną uwagę na obszary wiejskie i działalność rolniczą.
This paper devoted to droughts in Poland deals with the problems of drought definition and of drought severity estimates. The character of droughts in Poland , their frequency, territorial range and effects especially in agriculture are described. The trends of changes in precipitation and temperature in the last 50 years are analysed, confirming observed warming and overdrying of climate. The most important needs for development and implementation of drought mitigation actions are given with special emphasis on rural areas and agriculture.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 47-66
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czynników meteorologicznych i roślinnych oraz wilgotności gleby na temperaturę radiacyjną roślin w różnych siedliskach łąkowych
The effect of meteorological and plant parameters and of soil moisture on plant radiation temperature in various meadow sites
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339224.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
termometria radiacyjna
czynniki meteorologiczne
wilgotność gleby
użytki zielone
infrared thermometry
meteorological parameters
soil moisture
grassland
Opis:
W pracy dokonano analizy statystycznej metodą regresji wielokrotnej wpływu czynników meteorologicznych, roślinnych i wilgotności gleby na temperaturę radiacyjną roślin w trzech różnych siedliskach użytków zielonych: okresowo mokrym, posusznym i suchym. Powiązanie wskaźnika pF z parametrami meteorologicznymi i roślinnymi w modelach regresji wielokrotnej umożliwiło wyjaśnienie zmienności temperatury radiacyjnej roślin w ponad 85%. W modelu dla trzech siedlisk łącznie stwierdzono istotny wpływ temperatury powietrza, promieniowania słonecznego, barwy roślin, wysokości roślin, wskaźnika pF i stopnia pokrycia gleby na temperaturę radiacyjną roślin. Wpływ wskaźnika pF na temperaturę roślin w przyjętym modelu regresji oceniono na około 10%.
Statistical analysis of the effect of meteorological and plant parameters and of soil moisture on infrared temperature of plant cover was performed using the multiple regression method. The measurements were carried out in three different grassland sites: periodically wet, drying and dry. Combination of the pF index with meteorological and plant parameters in the multiple regression models explained the variability of infrared temperature of plant cover in above 85%. In the model combining the three different sites, significant impact of air temperature, solar radiation, plant colour, plant height, pF index and the degree of soil cover on plant radiation temperature has been demonstrated. The influence of the pF index on plant radiation temperature was estimated at 10% in the adopted regression model.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (9); 99-112
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agroklimatyczne uwarunkowania potrzeb melioracji nawadniających
Agroclimatic determinants of irrigation needs
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949954.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
nawodnienia
agroklimat
klimatyczny bilans wodny
irrigation
agroclimate
climatic water balance
Opis:
W pracy dokonano przeglądu dotychczas stosowanych w Polsce metod i kryteriów oceny potrzeb melioracji nawadniających dla celów planistycznych, oceny dokonywanej ze względu na uwarunkowania agroklimatyczne oraz z uwzględnieniem retencji wodnej gleb. Potrzeby nawadniania określa się najczęściej biorąc pod uwagę niedobory wody roślin uprawnych. Jest to wielkość, która charakteryzuje niedobór opadów w stosunku do zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych. Niektóre stosowane metody wykorzystują tylko parametry meteorologiczne, determinujące stan układu atmosfera-gleba-roślina, a niektóre uwzględniają również retencję wodną gleb i jej dostępność dla roślin.
The paper is a review of the so far used in Poland methods and criteria for assessing the needs of irrigation for planning purposes, the assessment because of the agroclimatic conditions and taking into account the soil water retention. Irrigation needs of the most are determined taking into account crop water deficits. This is the factor that is characterized by a shortage of precipitation in relation to the water requirements of crops. Some methods use only the meteorological parameters that determine the state of the atmosphere-soil-plant system, and some also take into account soil water retention and its availability for plants.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 47; 199-204
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parameterization of drought vulnerability assessment in agriculture
Autorzy:
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101351.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
drought
agriculture
vulnerability
crop water deficit
soil
Opis:
The aim of the present study has been an attempt at the assessment of agricultural drought vulnerability. The paper presents the proposal of the methodology and the preliminary results. The assessment is performed for the voivodships and the regions in Poland and takes into account two factors: the crop water deficit in the growing season and the share of light and very light soil area in the overall arable soil area. The vulnerability is evaluated for five crops with the largest area of cultivation in Poland. A differentiation of vulnerability to drought between crops and a spatial differentiation for each crop are determined. A spatial differentiation is similar for all crops. The most vulnerable region is the central and central-western part of Poland. The results indicate that late potato is the most vulnerable crop to be damaged by drought among all studied crops, whereas winter rape is the least vulnerable crop.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2017, II/1; 535-544
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena uwilgotnienia gleb w siedliskach trwałych użytków zielonych w dolinie górnej Noteci na podstawie wskaźnika wilgotności gleby
Assessment of soil moisture on permanent grassland in upper Noteć valley based on soil moisture index
Autorzy:
Łabędzki, L.
Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401330.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wilgotność gleby
wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI
trwałe użytki zielone
dolina górnej Noteci
soil moisture
soil moisture index SMI
permanent grassland
upper Noteć valley
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę warunków uwilgotnienia gleby w siedliskach trwałych użytków zielonych w dolinie górnej Noteci na podstawie wartości wskaźnika uwilgotnienia gleby (ang. Soil Moisture Index – SMI), obliczanego na koniec dekady okresu wegetacyjnego kwiecień-wrzesień w latach 2013–2014 i autorskiej 5-stopniowej klasyfikacji uwilgotnienia. Wskaźnik umożliwia porównanie warunków uwilgotnienia w glebach o różnych zdolnościach retencyjnych i obiektywną ocenę intensywności suszy glebowej oraz stanów nadmiernego uwilgotnienia. Badaniami objęto siedlisko mokre, wilgotne, posuszne i suche. W przeciętnych warunkach opadowych, jakie wystąpiły w okresach wegetacyjnych w 2013 i 2014 r. w dolinie górnej Noteci, we wszystkich siedliskach dominowało optymalne uwilgotnienie gleby. Susza glebowa umiarkowana i silna wystąpiła tylko w siedlisku posusznym i suchym. Stwierdzono słabą zależność wskaźnika SMI od czynników agrometeorologicznych w okresach dekad kalendarzowych, natomiast silną zależność zmian wartości wskaźnika SMI z dekady na dekadę od parametrów agrometeorologicznych. Największą korelację stwierdzono dla zależności od rolniczo-klimatycznego bilansu wodnego (różnicy opadu i ewapotranspiracji potencjalnej). Wskaźnikowa metoda oceny warunków uwilgotnienia gleb trwałych użytków zielonych z zastosowaniem modelowania matematycznego bilansu wodnego gleby może być użytecznym narzędziem badawczym i monitoringowym w sytuacji braku polowych pomiarów wilgotności gleby.
Assessment of soil moisture conditions on permanent grassland in the upper Noteć valley is made using soil moisture index (SMI). To categorize soil moisture in the end of each 10-day period (decade) during the vegetation period (April-September) an original classification proposed by the authors is used. SMI enables the comparison of moisture conditions in soils with different water retention and the objective evaluation of soil drought and water excess. Assessment is made for grassland in wet, moist, periodically dry and dry habitats in 2013–2014. Optimal soil moisture class dominated in all habitats under mean precipitation conditions. Moderate and severe soil droughts occurred only in periodically dry and dry habitats. There is a weak relationship between SMI and agrometeorological parameters in decades, while a strong correlation has been found between the decade-by-decade changes of SMI and agrometeorological parameters. The highest correlation was found between SMI changes and agroclimatic water balance (subtraction of precipitation and potential evapotranspiration). Indicator-based evaluation method of soil moisture conditions on permanent grassland using mathematical modeling of soil water balance can be a useful research and monitoring tool in the absence of field measurements of soil moisture.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 43; 153-159
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie optymalnego poziomu wody gruntowej na zmeliorowanych użytkach zielonych w zależności od ewapotranspiracji rzeczywistej i rodzaju gleby
Depending on actual evapotranspiration determining optimum groundwater table depth on meliorated grasslands and soil type
Autorzy:
Szajda, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337759.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ewapotranspiracja rzeczywista
optymalny poziom wody gruntowej
zmeliorowane użytki zielone
meliorated grasslands
optimum groundwater table depth
sustainable development
Opis:
W pracy wyznaczono dla zmeliorowanych użytków zielonych na glebach torfowo-murszowych (MtIbc, MtIIb1, MtIIIcc), mineralno-murszowych (Mr42), murszowatych (Me33, Me21, Me11) i murszastych (Mi33) optymalny poziom wody gruntowej w zależności od ewapotranspiracji rzeczywistej, w warunkach których podsiąk kapilarny ze strefy nasyconej w całości równoważy rozchody na ewapotranspirację, zapewnia wilgotność warstwy korzeniowej odpowiadającą pF = 1,9 w okresie IV–V, pF = 1,7 w okresie VI–VII oraz pF = 2,1 w okresie VIII–IX. Taka wilgotność w warunkach oszczędnego zużycia wody skutecznie ogranicza mineralizacją masy organicznej oraz zapewnia uzyskanie maksymalnych plonów siana. Podana w pracy charakterystyka optymalnych poziomów wody gruntowej w zależności od średniej dziennej dla dekad dobowej wartości ewapotranspiracji rzeczywistej i rodzaju gleby (tab. 2) oraz sposób wyznaczania średnich w dekadach dobowych wartości ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych (tab. 5) są przydatne do bieżącej eksploatacji systemów nawadniających w siedliskach zalewowych wilgotnych Zb, posusznych Zc i suchych Zd oraz podsiąkowych posusznych PC. Umożliwiają one wyznaczanie w sposób dynamiczny zmiennych w czasie optymalnych poziomów wody gruntowej, dostosowanych do aktualnego przebiegu ewapotranspiracji rzeczywistej użytków zielonych. Utrzymywanie optymalnego poziomu wody gruntowej na zmeliorowanych użytkach zielonych zapewnia maksymalne plonowanie oraz skutecznie ogranicza mineralizacją masy organicznej.
In the paper the optimum groundwater table depth is determined for meliorated grasslands on the peat-moorsh (MtIbc, MtIIb1, MtIIIcc), mineral-moorsh (Mr42), mucky (Me33, Me21, Me11) and muckous soils (Mi33). Under conditions of optimum groundwater table depth the capillary rise from the saturated zone fully balances water uptake for evapotranspiration and ensures soil moisture corresponding to pF = 1.9 in April–May, pF = 1.7 in June–July and pF = 2.1 in August–September. Such soil moisture provides effective soil protection from mineralization of organic mass and maximum hay yield at the economical use of water. Characteristics of optimum groundwater table depth in dependence of mean decadal actual evapotranspiration and soil type as well as the method of determining mean decadal actual evapotranspiration are useful for operation of subirrigation systems in the sites: inundated moist Zb, inundated drying up Zc, inundated dry Zd and waterlogged drying up PC. It enables dynamic determining optimum groundwater table depth variable in time, adapted to actual grassland evapotranspiration. Maintenance of optimum groundwater table depth on meliorated grassland is a prerequisite for sustainable use.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 1; 115-134
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szacowanie plonów rzeczywistych z użytków zielonych na podstawie plonów maksymalnych i potencjału wody w glebie
Estimation of actual yield of grassland on the basis of maximum yield and soil water potential
Autorzy:
Szajda, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337946.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
plon
potencjał wody w glebie
użytki zielone
crop yield
grasslands
soil water potential
Opis:
W pracy przedstawiono syntetyczną analizę wyników badań lizymetrycznych plonowania i ewapotranspiracji użytków zielonych w naturalnych warunkach dostatku wody w glebie oraz w warunkach zróżnicowanego potencjału wody w glebach torfowo-murszowych i murszowatych w okresach suszy meteorologicznej umiarkowanej, silnej i ekstremalnej na Polesiu Lubelskim. Stwierdzono, że optymalna wilgotność gleby na użytkach zielonych zapewnia maksymalne plony siana. Plony te w dekadach i okresach IV–V, VI–VII, VIII–IX są uzależnione od czynników meteorologicznych i ewapotranspiracji maksymalnej. W pracy oszacowano aktualne i końcowe maksymalne plony siana w dekadach i okresach IV–V, VI–VII, VIII–IX w zależności od prognozowanych średnich dobowych wartości ewapotranspiracji maksymalnej. Określono wpływ wilgotności gleby na aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana za pomocą współczynników glebowo-wodnych ks2 dla dekad i okresów IV– V, VI–VII, VIII–IX w zależności od prognozowanych bezwzględnych wartości potencjału wody glebowej. Oszacowano aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana w dekadach i okresach IV–V, VI– VII, VIII–IX na podstawie zmniejszania plonów maksymalnych, wyrażonego wartością współczynników glebowo-wodnych ks2. Oszacowane aktualne i końcowe rzeczywiste plony siana odnoszone do plonów maksymalnych ilustrują wpływ potencjału wody w glebie na dynamikę przyrostu plonu aktualnego i końcowego. Dowodzą one, jak istotne znaczenie dla optymalnego plonowania użytków zielonych ma utrzymywanie optymalnego uwilgotnienia gleby.
The paper presents a synthetic analysis of the results of lysimeter investigations on grassland yield and evapotranspiration under natural sol water supply and different soil water potential in peatmoorsh and moorsh soils, in periods of moderate, severe and extreme meteorological droughts, led in Polesie Lubelskie. It has been proved that the optimum soil moisture ensures the maximum hay field from grassland. Yields are dependent on meteorological factors and the maximum evapotranspiration. In the study current and final maximum hay yields are estimated in dependence on predicted maximum mean in 10-day and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX evapotranspiration. Effect of soil moisture on current and final actual hay yield is quantified using soil-water coefficients ks2 for decades and periods IV–V, VI–VII, VIII–IX depending on soil water potential. Current and final actual hay yield is estimated by reduction of maximum yield by soil-water coefficients ks2. These yields related to maximum yield show the effect of soil water potential on the actual and final growth dynamics. They prove as important for optimal yield of grassland is maintaining high soil moisture.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 93-114
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek między opadami uprzednimi a uwilgotnieniem gleby w uprawie buraków cukrowych na Kujawach
Relationship between previous-period precipitation and soil moisture under sugar beet in Kujawy region
Autorzy:
Łabędzki, L.
Adamski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339264.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
buraki cukrowe
opady
uwilgotnienie gleby
wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI)
wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI
precipitation
soil moisture
soil moisture index SMI
standardized precipitation index (SPI)
sugar beet
Opis:
Warunki glebowe na obszarze Kujaw sprzyjają uprawie buraków cukrowych. Za mniej sprzyjające uznaje się warunki klimatyczne. Uprawa buraków cukrowych jest zagrożona okresowymi niedoborami wody. Ze względu na zmienność opadów i ich wpływ na kształtowanie się wilgotności gleby i oddziaływanie na rozwój roślin uprawnych w krótkich okresach zbadano związek między opadami uprzednimi, występującymi w okresach o różnej długości, a wilgotnością gleby w uprawie buraków cukrowych. Miarą opadów uprzednich jest wskaźnik standaryzowanego opadu SPI, a uwilgotnienia gleby - wskaźnik wilgotności gleby SMI. Na podstawie doświadczenia modelowego, przeprowadzonego dla lat 1970-2009, stwierdzono, że uwilgotnienie gleby na koniec miesięcy okresu wegetacji buraków cukrowych na Kujawach w największym stopniu zależy od opadu, który wystąpił do dwóch miesięcy wstecz.
Soils conditions are favourable to growing sugar beet in Kujawy region. Climatic conditions are less favourable. Sugar beet cultivation is threatened by periodic water deficits. For temporal variability of precipitation and its influence on soil moisture and crop development, the relationship between precipitation occurring in the preceding period of different duration and soil moisture under sugar beet is examined in the paper. Standardized precipitation index SPI is a measure of previous-period precipitation and soil moisture index SMI is a measure of soil moisture. On the basis of the model experiment performed for 1970-2009, it has been proved that soil moisture at the end of the months in the growing period of sugar beet in Kujawy region is mostly influenced by precipitation in the preceding two months.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 165-174
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenny rozkład potencjalnych niedoborów wodnych koniczyny i lucerny na tle struktury pokrywy glebowej gruntów ornych w Polsce
Spatial distribution of potential water deficits in red clover and alfalfa culivation comparted with the soil cover af arable lands in Poland
Autorzy:
Ostrowski, J.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339512.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.)
lucerna mieszańcowa (Medicago sativa L. x varia T. Martyn)
niedobory wodne
Medicago sativa L. x varia T. Martyn
Trifolium pratense L.
water deficits
Opis:
Warunki opadowe w Polsce są czynnikiem ograniczającym systematyczne uzyskiwanie w uprawach polowych dużych plonów koniczyny łąkowej (Trifolium pratense L.) i lucerny mieszańcowej (Medicago sativa L. x varia T. Martyn) (ok. 10 t s.m.·ha-¹). Oszacowano intensywność występujących niedoborów wodnych dla tych roślin w różnych regionach kraju. Stwierdzono ich dużą zmienność czasową i przestrzenną. Potencjalne niedobory wodne dla koniczyny łąkowej i lucerny mieszańcowej w centralnej Polsce na glebach brunatnych lub płowych lekkich, wytworzonych z glin, raz na pięć lat mogą osiągnąć 160-200 mm. Plonowanie lucerny w Wielkopolsce na tych samych glebach mogą ograniczać niedobory, sięgające nawet 200-240 mm. Przedstawione wyniki uzyskano, stosując do przetwarzania danych meteorologicznych i glebowych model CROPDEF.
Precipitation in Poland is a factor limiting stable high yields of red clover and alfalfa (about 10 t of dry matter per ha). In the paper the estimated water deficits for those plants are presented in different regions of the country. The spatial distribution of water deficits is determined. The potential water deficits for red clover and alfalfa in central Poland on haplic luvisols developed from loams can reach 160-200 mm once a five years. In Wielkopolska region the water deficits for alfalfa can even reach 200-240 mm on the same soils. The results shown in the paper were obtained with the computer software CROPDEF for calculating water deficits and with available computer technique for cartographic presentation.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 3; 161-172
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thermal conditions in Bydgoszcz Region in growing seasons of 2011–2050 in view of expected climate change
Warunki termiczne w rejonie Bydgoszczy w okresie wegetacyjnym w latach 2011–2050 w świetle przewidywanej zmiany klimatu
Autorzy:
Bąk, B.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292465.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
air temperature
climate change
thermal classification
klasyfikacja termiczna temperatury
temperatura powietrza
zmiana klimatu
Opis:
The paper presents an analyse of the scenario of expected changes in monthly mean air temperature of months in the growing season (April–September) and growing seasons of 2011–2050 in Bydgoszcz Region. Prediction of thermal conditions is made using regional climate model RM5.1 with boundary values taken from global model ARPEGE. When compared with the reference period 1971–2000, an increase of mean air temperature should be expected in most months and growing seasons of the years 2011–2050. The biggest positive change in the mean monthly temperature is predicted for July (1.5°C) and August (1.2°C). In 2011–2050 significant increase trends of air temperature change can be expected in April, June and August. According to the thermal classification proposed by Lorenc, normal, slightly warm and slightly cool months and growing periods will dominate. The frequency of normal and slightly cool growing periods will decrease and the frequency of slightly warm growing periods will increase.
W pracy przedstawiono analizę scenariusza prognozowanych zmian średniej temperatury powietrza w rejonie Bydgoszczy w miesiącach okresu wegetacyjnego (kwiecień–wrzesień) i okresów wegetacyjnych w wieloleciu 2011–2050. Prognozę wykonano na podstawie wyników obliczeń przeprowadzonych z użyciem regionalnego modelu zmian klimatu dla Polski RM5.1 z warunkami brzegowymi z modelu globalnego ARPEGE. Danymi referencyjnymi w stosunku do okresu prognozowanego były gridowane wartości średniej temperatury powietrza w miesiącach okresu wegetacyjnego w wieloleciu 1971–2000. W wieloleciu 2011–2050 należy oczekiwać wzrostu średniej temperatury powietrza w większości miesięcy i w okresach wegetacyjnych w stosunku do wielolecia referencyjnego 1971–2000. Największe dodatnie zmiany średniej miesięcznej temperatury prognozowane są w lipcu (1,5°C) i sierpniu (1,2°C). W prognozowanym wieloleciu 2011–2050 istotne wzrostowe trendy zmian temperatury wystąpią w kwietniu, czerwcu oraz w sierpniu. Według klasyfikacji termicznej Lorenc, w prognozowanym wieloleciu będą dominować miesiące i okresy wegetacyjne określane jako normalne oraz okresy lekko ciepłe i lekko chłodne. Zmniejszy się częstotliwość okresów wegetacyjnych z warunkami normalnymi i lekko chłodnych, a zwiększy się znacząco udział okresów lekko ciepłych.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 23; 21-29
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prediction of precipitation deficit and excess in Bydgoszcz Region in view of predicted climate change
Prognoza niedoboru i nadmiaru opadu w rejonie Bydgoszczy w świetle przewidywanej zmiany klimatu
Autorzy:
Bąk, B.
Łabędzki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292543.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
climate models
drought
precipitation
rainfall excess
standardized precipitation index (SPI)
modele klimatyczne
nadmiar opadów
opady
susza
wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI)
Opis:
The paper presents the prediction of rainfall shortage and excess in Bydgoszcz region in the growing seasons (April–September) in 2011–2050 in the perspective of climate change. Based on the predicted monthly sum of precipitations for the percentile 50%, calculated by the regional climate model RM5.1 for Poland with boundary values taken from global model ARPEGE, a decrease in the amount of rainfall during the growing season by approximately 55 mm is predicted, compared to 1971–2000 taken as a reference period. The qualification of rainfall shortage and excess was made using the standardised precipitation index (SPI). According to the predicted values of SPI, the occurrence of 38 months of rainfall excess and 40 months of rainfall deficit in the period 2011–2050 is predicted. Dry months will constitute 16% of all months, wet months – 13%, and normal months – 71%. The occurrence of 13 several-month long periods of rainfall excess and 14 such periods of drought are predicted. The longest periods of both wet and dry weather will last 5 months. So long wet periods are expected in 2020, 2022 and 2031, and drought periods in 2017–2018, 2023–2024 and from 2046 to 2049.
W pracy przedstawiono prognozę niedoboru i nadmiaru opadów w rejonie Bydgoszczy w okresach wegetacyjnych (kwiecień–wrzesień) wielolecia 2011–2050 w świetle zmian klimatycznych. Na podstawie prognozowanych miesięcznych sum opadów dla percentyla 50%, obliczonych z wykorzystaniem regionalnego modelu zmian klimatu RM5.1 dla Polski, bazującego na modelu globalnym ARPEGE, przewiduje się w badanym regionie zmniejszenie sumy opadów w okresie wegetacyjnym o ok. 55 mm w stosunku do wielolecia referencyjnego 1971–2000. Na podstawie miesięcznych wartości wskaźnika standaryzowanego opadu SPI prognozuje się w wieloleciu 2011–2050 wystąpienie 38 miesięcy z nadmiarem opadów i 40 miesięcy z niedoborem opadów. Miesiące suche będą stanowiły 16% wszystkich miesięcy, miesiące wilgotne – 13%, a miesiące normalne – 71%. Prognozowane jest pojawienie się 13 kilkumiesięcznych okresów z nadmiarem opadów i 14 okresów z suszą, przy czym najdłuższe okresy obu zjawisk będą trwały pięć miesięcy. Takich okresów wilgotnych można oczekiwać w latach: 2020, 2022 i 2031 r., a okresów suszy – w latach 2017–2018, 2023–2024 i w wieloleciu 2046–2049.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 23; 11-19
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies