Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wola" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 52
Tytuł:
O pięknie w pracy prawnika
On Beauty in a Lawyer’s Work
Autorzy:
Barszcz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202294.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
piękno
prawo
decydowanie
intelekt
wola
Opis:
Artykuł dotyczy relacji pomiędzy pięknem i pracą zawodową prawnika. Podejmuję mianowicie próbę: a) wyszukania aktywności, które są specyficzne dla tego rodzaju pracy i zarazem pozostają zdeterminowane przez piękno; b) scharakteryzowania tego, jak piękno określa te aktywności; oraz c) wskazania podstawowych przyczyn bytowych tego określania. Dociekania nie obejmują wszystkich aktywności prawniczych, lecz jedynie te, w toku których podejmowane są decyzję. Piękno określa bowiem pracę prawnika poprzez proces podejmowania decyzji; a jeżeli decyzja stanowi akt współpracy intelektu i woli, to zależność decyzji od piękna jest trojaka. Otóż, przede wszystkim, piękno stanowi warunek konieczny wynajdywania okoliczności, w których decyzja jest podejmowana. Ponadto, piękno pozostaje czynnikiem sugerującym decydującemu opcje jako optymalne środki do celu, jak również wpływającym na akceptację podjętej już decyzji.
The article concerns the relationship between beauty and a lawyer’s professional work. I attempt to: 1) discover and describe the activities that are particular of such work as well as are determined by beauty; 2) characterize the way in which beauty determines these activates; and 3) point out ontological reasons of this determination. The reflections do not, however, include all activities which the lawyer’s craft consists in, but are limited to those in the course of which decisions are made. Beauty determines a lawyer’s work via the process of decision-making; and if a decision is conceived as an act of cooperation between intellect and will, then the decision is related to beauty in three ways. First of all, beauty constitutes a sine qua non for finding out the circumstances in which the decision is made. Additionally, beauty suggests to the decision-maker the options as the optimal means to an end. Finally, beauty influences the approval of a decision already made.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 17-28
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy i dlaczego Arystotelejski słaby wolą (ακρατής [akratēs]) nie wybiera?
Does Aristotle’s Akratēs Not Choose and If Not, Why Not?
Autorzy:
Żełaniec, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488166.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arystoteles
G.E.M. Anscombe
wola
słaby wolą (akratēs)
mocny wolą (enkratēs)
wybór
Aristotle
will
weak-willed (akratēs)
strong-willed (enkratēs)
choice
Opis:
G.E.M. Anscombe znalazła w Etyce nikomachejskiej Arystotelesa pewną niekonsekwencję: Arystoteles zdaje się twierdzić, że cokolwiek wynika z namysłu, jest wyborem, i że słaby wolą (akrates) może się skutecznie namyślać, ale i że — z drugiej strony — on (nawet wtedy) nie wybiera. Anscombe znajduje rozwiązanie tej sprzeczności: Arystoteles powinien był, jej zdaniem, zaznaczyć, że by z namysłu wynikał wybór, to, ze względu na co się namyślamy (cel, do którego namyślamy się, jakie zastosować środki), musiałby sam być przedmiotem uprzedniego wyboru. Badam to rozwiązanie i znajduję jego słabe strony, jak niebezpieczeństwo nieskończonego regresu, trudność prześledzenia genealogii wyborów i nieosiągalność pierwotnego celu. Pomimo to próbuję je ulepszyć, poddając pod dyskusję, czy tego rodzaju pierwotne wybory, jakich wymaga rozwiązanie Anscombe, nie są jednak czasem naprawdę podejmowane (w świetle żywionej koncepcji dobrego życia) i czy ich cele nie są rozkładalne na takie, które można realistycznie mieć nadzieję osiągnąć.
G.E.M. Anscombe put her finger on an inconsistency in Aristotle’s Nicomachean ethics: Aristotle seems to claim that whatever results from deliberation is the object of choice, and he admits that the akratēs deliberates at times quite successfully, yet he denies that the akratēs makes a choice. She provides a solution: A choice (she thinks Aristotle should have said) is not just whatever results from deliberation but only if the goal at which the deliberation aims was itself chosen, which she interprets as constituting object of the agent’s will (βούλησις [boulēsis]). I examine this Anscombian solution, point out its diverse shortcomings (infinite regress, the inscrutability of the lineage of choices, the unachievability of the primordial goal) and yet I attempt to improve upon it. To this aim I put up for consideration whether such (post-)primordial choices as Anscombe seems to require are not, after all, sometimes made, viz. in the light of one’s idea of living well, and if they are not at least in principle translatable into goals that we can reasonably hope to achieve.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 5-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wola and wolność in Polish
Autorzy:
Dziwirek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145850.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
semantic change
freedom
will
zmiana znaczenia
wolność
wola
Opis:
W artykule zostały zanalizowane powody, dla których w języku polskim powstał termin wolność, mimo że istniały dwa inne słowiańskie prasłowa o podobnym znaczeniu: swoboda i wola. Autorka artykułu uważa, że słowo to było potrzebne z powodu zmian semantycznych swobody i woli, a jego ostateczne znaczenie ukształtowało się na podstawie pozalingwistycznych uwarunkowań geopolitycznych. W języku polskim prasłowiańska wola z czasem zaczęła oznaczać głównie intencję, natomiast swoboda – lekkość, łatwość, brak skrępowania, brakowało więc słowa, które jednoznacznie odnosiłoby się do koncepcji autonomii, niezależności itp. Również zmiana znaczenia woli sprawiła, że przymiotnik wolny, który choć stworzony od tego samego rdzenia, od zawsze znaczył ‘autonomiczny’, a nie ‘wolicjonalny’, potrzebował korespondującego rzeczownika. Wydarzenia historyczne (rozbiory, wojny) spowodowały, że z czasem wolność zaczęła nabierać znaczenia narodowej suwerenności i niezależności. Artykuł jest oparty na badaniach korpusowych.
This paper considers two Polish words: wola ‘will’ and wolność ‘freedom’ and, more tangentially, their Slavic counterparts. In English, the two words are morphologically quite distinct and thus also seem distinct conceptually. The two Polish terms are clearly morphologically related and there are contexts in which wola does still mean freedom, though not vice versa. The main question I want to focus on here is why did Polish need the word wolność when it had wola as well as swoboda, another Slavic proto word which means freedom.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2023, 22; 5-15
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczna rola filozofii w ukazywaniu selektywnego kształcenia i wychowania młodzieży na przykładzie fenomenologii Dietricha von Hildebranda
A critical role of a philosophy in the presentation of a selective education and youth upbringing on the basis of the phenomenology of Dietrich von Hildebrand
Autorzy:
Lendzion, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811196.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uczucia
wartości
rozum
wola
emotions
values
reason
will
Opis:
The following article includes an analysis of human emotions concept, according to The Phenomenology of Dietrich von Hildebrand. This phenomenology is an example of an explanatory and critical role of the philosophy in an evaluation of upbringing and educational attitudes. A neglect of inward feelings leads to the selective formation of a person in the educational and upbringing process, based on the reductionist concept of man. A rehabilitation of human emotions is connected with an appreciation of higher feelings in upbringing, in which an enculturation, socialization and personalization are considered complementary. The three basic forms of contribution in values (i.e.: values embodiment, unification and creation) also have a significant meaning in upbringing. An analytic and pragmatic reason overgrowth and will overestimation lead to an emotional reduction. A “humble, righteous and loving I” is the source of the feelings which are adequate to cognised values. Issues of the human emotions complexity, an attitude towards values, an inharmonious development of human cognitive, aspiring and emotional spheres as well as the personal “I” are analysed in the phenomenological approach that emphasises an intentionality in human – world relations, an objective character of the values existing in a non-subjective world and essential dimension of the experience of a person.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2013, 5(41), 1; 026-039
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy ontologia może być podstawą dla kognitywistyki?
Autorzy:
Kaczmarek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2101464.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ontologia
kognitywistyka
N. Hartmann
wola
struktura nauk kognitywnych
Opis:
W mojej pracy podejmuję problem: czy ontologia może być podstawą dla kognitywistyki? Zwracam uwagę na multidyscyplinarność kognitywistyki i wymieniam przykładowe sposoby rozwiązywania problemów w jej obszarze. Omawiam też specyfikę badań ontologicznych, a na przykładzie pojęcia woli pokazuję, w jaki sposób można wykorzystać kategorie ontologiczne do badań nad tym zjawiskiem (odwołując się do ontologii N. Hartmanna). W końcu uzasadniam wniosek, że narzędzia ontologiczne winny być brane pod uwagę przy podejmowaniu i rozwiązywaniu wielu zagadnień istotnych dla kognitywistyki. Multidyscyplinarność badań kognitywistycznych wymaga jednak, aby uwzględniać podstawowe założenia poszczególnych dziedzin nauki i wypracowywać filozoficzne tezy, które będą z nimi niesprzeczne.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 173-183
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzna analiza doświadczenia woli i jej słabości
A Philosophical Analysis of the Experience of Will and Its Weaknesses
Autorzy:
Wiśniewski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048561.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
doświadczenie woli
wola
słaba wola
lenistwo (próżniactwo)
niepowściągliwość (akrasia)
aksjologia
experience of will
will
weak will
sloth(idleness)
incontinence(acrasia)
axiology
Opis:
The starting point of the analysis of the will and its weaknesses is the experience of the will, which the author brings first to experiencing morning awakening and undertaking daily activities. He does this in order to capture the different forms of manifestation of the will and the ways of its operation, especially weakening. Such forms are: (1) automated, habitual, enslaved will; (2) weak, sluggish, lazy will, (3) autonomous, bossy will, implementing the provisions in a certain distance from their adoption; (4) strong will, persistently focused on overcoming weaknesses, putting out a challenge to them; (5) willfulness, will undergoing desires unacceptable by reason, the extreme lack of self-control. The author notices that the first and fifth form of the participation of the will in the management of human behavior show certain resemblance because in fact they are weakening as we are giving in to habits and addictions. The second form of the will is discussed in the context of the theory of sloth. The third one is treated as the power responding to tasks and duties assigned by the mind, but also motivated by the awareness of evil hurting the subject as a result of not-undergoing orders of reason. The strong will is associated with the need to protect values as well as with the need to strive after perfection and to overcome barriers. The author is comparing the above interpretations of experiencing the will with the classical and contemporary analysis of it, with the discovery of its relationship to the intellect and with identifying the causes of the inability of implementing its precepts. It results from these analyses that the weakness of the will is an indication of the axiological disintegration of man and that overcoming the axiological chaos is the way to improve the will.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2013, 10; 7-21
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Entre puissance et faiblesse, en proie au désir. "L’Heure sexuelle" de Rachilde
Autorzy:
Staroń, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083841.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Rachilde
symbolism
power
weakness
will
symbolizm
moc
słabość
wola
Opis:
The protagonists of Rachilde's novels often have unwavering will and great strength of character. However, they are not free from the desires they sometimes succumb to. The paper tackles the analysis of will, strength and desire in the novel L’Heure sexuelle (1898), in order to compare them to the theory of creative excellence presented in the novel, and to the concepts based on the philosophy of Nietzsche and Schopenhauer.
Bohaterowie powieści Rachilde często odznaczają się niezłomną wolą i wielką siłą charakteru. Nie są jednak wolni od pragnień, którym czasem ulegają. Wszystkie trzy pojęcia znajdziemy w powieści L'Heure sexuelle (1898). Ich wyjściowa analiza pozwala następnie skonfrontować je zarówno z teorią doskonałości twórczej przedstawioną w powieści, jak i z koncepcjami opartymi na filozofii Nietzschego i Schopenhauera.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 2; 222-229
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’(im)puissance de la volonté dans "Pierres noires : les classes moyennes du salut" de Joseph Malègue
Autorzy:
Litwinowicz-Krutnik, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083858.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Malègue
Bergson
will
powerlessness
"Pierres noires"
wola
niemoc
Pierres Noires
Opis:
The aim of this article is to examine the interrelations between the notions of will, power and desire in Pierres noires : les classes moyennes du salut, a novel by Joseph Malègue (1876-1940), published posthumously in 1958. The analysis, focused on the notion of powerlessness, englobes two main aspects of the problem: the philosophical one (Bergson’s influence on Malègue, in particular that of Les deux sources de la morale et de la religion, 1932), and the socio-historical (the prism of Halévy’s La fin de notables, 1930).
Celem artykułu jest zbadanie relacji pomiędzy pojęciami woli, mocy oraz pożądania w powieści Josepha Malègue’a (1876-1940) Pierres noires: les classes moyennes du salut, opublikowanej pośmiertnie w 1958 r. Analiza, skupiona na pojęciu niemocy, proponuje dwie odsłony problemu: filozoficzną (wpływ Dwóch źródeł moralności i religii Henri’ego Bergsona z 1932r.) oraz historyczno-socjologiczną (pryzmat La fin de notables Daniela Halévy’ego z 1930r.).
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 2; 275-283
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jana Amosa Komeńskiego człowiek jako „wolny użytkownik świata”
Autorzy:
Kalita, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194835.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Komeński
wolność
Plotyn
neoplatonizm
wola
droga wolności
jedność
dydaktyka
Bacon
Opis:
Człowiek jako wolny użytkownik świata jest elementem szerszego postrzegania rzeczywistości społeczno-politycznej przez Komeńskiego w ramach jego neoplatońskiej propozycji filozoficznej. Wszystko oświeca Bóg, a dusza ludzka dokonuje realistycznego poznania rzeczywistości. Aspekt duszy rozumnej ogranicza wolę w jej swobodnym poznaniu, co zapobiega błędom poznawczym. Jednak bez założenia wolności nie jest możliwe ani działanie człowieka, ani dążenie do dobra. Powszechne wyzwolenie ludzkości przez jej edukację wymaga więc wolności na po-ziomie religijnym i politycznym oraz – tak jak to postulował Bacon – w nauce.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2016, 3; 63-70
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La vérité, fondement de l’éthique
Prawda podstawą etyki
Autorzy:
Gogacz, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078847.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
etyka
prawda
dobro
intelekt
wola
éthique
vérité
bonté
intellect
volonté
Opis:
Tezą artykułu jest stwierdzenie, że dobro wyznacza etykę, a do dobra doprowadza prawda. Transcendentalna własność prawdy, oddziałując na człowieka, wywołuje dwie relacje: 8) wiarę, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na własność prawdy przejawiającej nasze istnienie oraz H) poznanie, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na nas i wywoła w naszym intelekcie możnościowym doznanie jedności quidditas. Pobudzona przez intelekt wola aktywizuje człowieka, który swymi relacjami istnieniowymi nawiązuje kontakt z oddziałującym na nas bytem. Korzystając z własności otwarcia się na nas bytu i reagując tą samą własnością transcendentalną, człowiek odnosi się do oddziałującego bytu z ufnością, czyli z wiarą, że ten oddziałujący na nas byt jest dobrem, spełniającym nadzieję uzyskania wspomagającego i chroniącego nas powiązania. To podstawowe zachowanie woli, wyznaczone ukazaniem jej przez intelekt bytu jako prawdy, polega na odnoszeniu się do każdego bytu w jego prawdzie jako do dobra dla nas, nazywane jest sumieniem. Sumienie skłania nas, byśmy kierowali się do dobra, a tym samym unikali zła. Pierwszym więc skutkiem powrotu człowieka przez relacje istnieniowe do oddziałującego na nas bytu, powrotu w poziomie jeszcze nieuświadomionych sobie, lecz realnych naszych relacji z bytem w jego własności prawdy, jest doznanie bytu jako dobra. A dobro wyznacza chroniące byt działania, którymi zajmuje się etyka. Etyka swymi pryncypiami pozwala trafnie wybrać działania, gdy chcemy, aby trwały relacje istnieniowe. Aby wybierać, trzeba posłużyć się intelektem. Z tego względu mądrość staje się pierwszym pryncypium wyboru działań, rozważanych w etyce. Kolejnym pryncypium jest kontemplacja. Obydwa te pryncypia wyznacza wcześniejsza więź intelektu z wolą na poziomie mowy serca, stanowiąca sumienie.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 23-29
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’inutilité de la volonté – les protagonistes masculins de l’univers désespéré de Barbey d’Aurevilly
Autorzy:
Sadkowska-Fidala, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083870.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
will
strength
defeat
loss
revolution
wola
siła
porażka
strata
rewolucja
Opis:
The male protagonists of Barbey’s Norman novel cycle are characterized by a strong, even steadfast will. Despite this, regardless of the circumstances, each of them is defeated, contributing to the misfortune of others. They fail to achieve happiness, fulfill even the most noble mission or achieve a goal. This is because their fate is inseparably connected with Barbey's vision of the world and the philosophy of history.
Męscy bohaterowie normandzkiego cyklu powieści Barbey’a d’Aurevilly charakteryzują się silną, wręcz niezłomną wolą. Pomimo to, niezależnie od okoliczności, każdy z nich ponosi klęskę, przyczyniając się przy tym do nieszczęścia innych. Nie udaje im się ani zaznać szczęścia, ani wypełnić nawet najbardziej szczytnej misji czy osiągnąć celu. Dzieje się tak dlatego, że ich los związany jest nierozerwalnie z Barbey’owską wizją świata i filozofią historii.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 2; 204-212
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model duszy wieloczęściowej jako starożytny horyzont pytania o ludzką wolę w świetle Etyki nikomachejskiej 1111b i Politei 437B – 440D
The Model of the Multipartite Soul as the Antic Horizon of the Question of the Human Will in the Light of the Nicomachean Ethics 1111b and the Republic 437B – 440D
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791168.pdf
Data publikacji:
2021-06-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wola
dusza
pożądliwość
pożądanie
decyzja
rozum
will
soul
desire
decision
mind
Opis:
Analiza pojęcia postanowienia (προαίρεσις) i rozumnego pożądania (βούλησις) w trzeciej księdze Etyki Nikomachejskiej 1111B prowadzi Arystotelesa do dyskusji problemu słabości woli (ἀκρασία) w kontekście stosunku między rozumem, pożądliwością i gniewem. Filozoficznym źródłem możliwości takiej dyskusji jest najprawdopodobniej tekst czwartej księgi Politei, w którym Platon dokonuje fundacji teorii wieloczęściowej duszy, umożliwiając tym samym odpowiedź na pytanie o różne od rozumu źródła motywacji ludzkiego działania. Tym samym Platon rozwiązuje aporię sokratejskiego intelektualizmu, w świetle której odpowiedzialny za ludzkie motywacje rozum znajduje się w sprzeczności do fenomenów działania pozbawionych cech rozumności i opanowania. Zestawienie tekstu Etyki 111B oraz Politei 437B – 440D otwiera horyzont pytania o możliwość platońskiej genezy ludzkich aktów wolitywnych, a w dalszej perspektywie także pojęcia ludzkiej woli. Owocem tego zestawienia jest bowiem próba interpretacji platońskiej teorii duszy w świetle arystotelesowskiego pojęcia ὄρεξις, za którego pomocą Stagiryta wyodrębnia trzy analogiczne do platońskiego rozumu, pożądliwości i gniewu (λογισμός – ἐπιθυμία – θυμός) elementy duszy, takie jak rozumne pożądanie, pożądliwość i gniew (βούλησις – θυμοειδές – ἐπιθυμητικόν). Dostrzeżenie możliwości platońskiej genezy aktów wolitywnych zdefiniowanych później przez Augustyna w kontekście pojęcia woli (voluntas) opiera się na stwierdzeniu związku między rozumnym pożądaniem interpretowanym przez Arystotelesa jak akt wolitywny (βούλησις) a interpretacją rozumu przez Platona nie tylko jako intelektu, ale także jako dynamiki jawiącej się z jednej strony w postaci siły erotycznej (Sympozjon, Fajdros), z drugiej strony zaś w postaci rozumnego pożądania (Hippiasz Mniejszy, Gorgiasz).
An analysis of the concept of resolution (προαίρεσις) and rational desire (βούλησις) in the third book of the Nicomachean Ethics 1111B leads Aristotle to discuss the problem of weakness of will (ἀκρασία) in the context of the relationship between reason, lust and anger. The philosophical source of the possibility of such a discussion is most likely the text of the fourth book of Politea, in which Plato founded the theory of the multipartite soul, thus making it possible to answer the question about the sources of motivation for human action that are different from reason. Thus, Plato resolves the aporia of Socratic intellectualism, in the light of which the reason responsible for human motivations is in contradiction to the phenomena of action devoid of the features of rationality and self-control. The juxtaposition of the text of Nicomachean Ethics 111B and Politea 437B–440D opens the horizon of the question about the possibility of the Platonic genesis of human volitional acts and, in the longer term, also the concept of human will. The fruit of this juxtaposition is an attempt to interpret the Platonic theory of the soul in the light of the Aristotelian concept of ὄρεξις, by means of which the Stagirite distinguishes three elements of the soul analogous to Platonic reason, lust and anger (λογισμός — ἐπιθυμία — βμολς), such as rational desire, θυμοειδές — ἐπιθυμητικόν). The perception of the possibility of the Platonic genesis of volitional acts defined later by Augustine in the context of the concept of the will (voluntas) is based on the finding of a relationship between rational desire interpreted by Aristotle as a volitional act (βούλησις) and Plato’s interpretation of reason not only as an intellect, but also as a dynamics that appears on the one hand in the form of erotic power (Symposium, Phaedrus) and on the other hand in the form of rational desire (Hippias Minor, Gorgias).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 2; 131-158
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce woli w zagadnieniu ludzkiego działania w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
A place of will in the problem of human’s action in Thomas Aquinas view
Autorzy:
Zapisek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452407.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
intellect
will
feelings
liberum arbitrium
free action
intelekt
wola
uczucia
wolne działanie
Opis:
When we talk about human`s action in view of Thomas Aquinas, in the first place is a concept of „intelectualism”. The most of well known continuators of Aquinas thought underline that the key of understanding problem of free action first of all is knowing the action of intellect, because intellect is highest of human`s potencies. In fact in Aquinas opinion intellect is the most perfect potency of human being. However the problem of action of will seems to be the starting point in explanation of humans` free action. In the views of polish thomistic philosophers for example J. Woroniecki, M.A. Krąpiec, S. Swieżawski, this question is presenting and explaining by schema of process of making free decision (liberum arbitrium). Nevertheless when we study the Aquinas texts, we can make the conclusion that the most important in explanation of what is human`s free action are principles of this action that is intellect and will. For Aquinas essentials are principles of cooperation of intellect and will, range of interaction these potencies and field of autonomy both potencies.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2012, 1; 109-121
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmetafizyczny klimat ponowoczesnej konsumpcji. Rzecz o (nie)zrównoważonym rozwoju człowieka
The postmetaphysical climate of postmodern consumption. A matter of (un)sustainable human development
Autorzy:
Łażewska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451806.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
consumption
metaphysics
rationality
irrationality
reason
will
konsumpcja
metafizyka
racjonalność
irracjonalność
rozum
wola
Opis:
The article is an attempt at a philosophical overview of the contemporary phenomenon of consumption. The purpose of this reflection is, therefore, the recognition of what makes us interested in the “it is and what it is” phenomenon. Thus, the method of philosophical analysis applied here will be identification as the search for the direct cause for a given effect. It seems that the cause for the contemporary phenomenon of consumption is the “rule of irrational passions” (Bauman). Hence, the reason for the existence of the consumer society lies in the desires, wishes and needs of its citizens, which are first created by the media and, then, kept in the state of unfulfillment by the mechanisms of economy. The reason behind the strengthening of the appetitive power (the will) is, in fact, the weakening of the cognitive power (the intellect). The decline of the metaphysical reflection on the purpose and meaning of human existence and the increased development of the hedonistic lifestyle with no reference to the transcendence testifies to that phenomenon. In this sense, one can say that contemporary consumption takes places in the postmetaphysical climate.
Artykuł stanowi próbę filozoficznego oglądu współczesnego fenomenu konsumpcji. Celem niniejszej refleksji jest rozpoznanie tego, co sprawia, że interesujące nas zjawisko „jest i czym jest”. Metodą analizy filozoficznej będzie tu identyfikacja jako poszukiwanie bezpośredniej przyczyny dla danego skutku. Na podstawie danych skutków można wywnioskować, iż przyczyną współczesnego zjawiska konsumpcji są „rządy irracjonalnych namiętności” (Bauman). Rację bytu społeczeństwa konsumpcyjnego stanowią pragnienia, życzenia i potrzeby jego obywateli – wpierw wykreowane przez media, następnie zaś utrzymywane przez gospodarcze mechanizmy w stanie niezaspokojenia. Powodem wzmocnienia władzy pożądawczej (woli) jest bowiem osłabienie władzy poznawczej intelektu, który utracił wiarę w swoje poznawcze możliwości. Świadczy o tym zanik metafizycznego namysłu nad celem i sensem ludzkiej egzystencji oraz wzmożony rozwój hedonistycznego stylu życia bez odniesienia do transcendencji. W związku z tym można mówić, iż współczesne konsumowanie przebiega w klimacie postmetafizycznym.
Źródło:
Journal of Modern Science; 2016, 28, 1; 11-26
1734-2031
Pojawia się w:
Journal of Modern Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane sposoby interpretacji procesów wolicjonalnych i wolności woli we współczesnej psychologii. Realizacja motywów ja jako podstawa rozwoju dyspozycji wolicjonalnych.
Selected Models of Interpretation of Volition Process and Freedom of Will in Contemporary Psychology. Fulfillment of Self-motives as a Base of Development of Volitional Dispositions.
Autorzy:
Gasiul, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048554.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
wola
wolność
własne motywy
perspektywa personalistyczna
will
freedom
self-motives
personalistic perspective
Opis:
It is an attempt to show how the contemporary psychology interprets the volition acts and the problem of freedom of will. The author tries to determine what conditions are necessary in order to develop the skillfulness of the will and its freedom. Some psychologists try to avoid the notion of will, some others use it together with the notion of decision and intention, subject and person. Freedom of will can increase or decrease.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2013, 10; 23-45
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 52

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies